Disclosure belangen spreker Geen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk Geen Geen Geen
HARNAS OF HOUVAST? HET NUT VAN EEN KWALITEITSSYSTEEM BIJ MENSGERICHT WERKEN Planetreedag 2016
Inhoud Waarom kwaliteitssystemen? Wat is JCI? De inhoud in het kort (heel kort!) Schuurt Planetree met JCI (of juist niet?)
Klassieke definities: Wat is kwaliteit? Fitness for use (geschiktheid voor gebruik) - Joseph Juran Conformance to requirements (voldoen aan specificaties) - Phil Crosby 4
Iets meer hedendaags: Wat is kwaliteit? Voldoen aan de verwachtingen van de klant Voldoen aan de verwachtingen van de interne en de externe klant Voldoen aan de uitgesproken en vanzelfsprekende verwachtingen van de interne en de externe klant Net iets meer dan voldoen aan de steeds toenemende uitgesproken en vanzelfsprekende verwachtingen van de interne en de externe klant 5
Ja maar. Dat doen we met Planetree toch ook al? 6
Kijk maar. 7
Wat ik hoor over kwaliteitssystemen Bureaucratisch Gaat alleen maar over lijstjes Registratielast Is van het management Staat ver af van de realiteit, gaat niet over de zorg Is in ieder geval niet Planetree!! 8
De casus: Rivas Zorggroep Thuiszorg Ziekenhuis Woonzorg en huren met zorg JGZ en kraamzorg Verpleeghuiszorg Cursussen, zorghulpmiddelen Maatschappelijk werk Voeding en Leefstijl Planetree-label voor alle woonlocaties 9
De casus: Beatrixziekenhuis Veel keurmerken Geen systeem 10
2013: Keuze voor JCI 11
Twee kernvragen: Wat is JCI? Werken we veilig? Werken we uniform/ gestandaardiseerd? 12
Wat is JCI? Zeer patiëntgericht, in alle normen over alle thema s Niet zozeer gericht op de processen en protocollen, maar veel meer op de patiënten/ cliënten daarin 13
Inhoud JCI Internationale doelen voor patiëntveiligheid (IPSG) Doel 1: Doel 2: Doel 3: Doel 4: Doel 5: Doel 6: Altijd de juiste patiënt Communiceren zonder fouten Veilig omgaan met risicovolle medicatie Juiste zijde, juiste patiënt, juiste procedure Verminder infecties, was je handen! Verklein het valrisico! 14
Inhoud JCI Patiënt- (cliënt)/ bewonersgerichte normen Proces van patiënten/cliënten/bewoners staat centraal Veel aandacht voor voorlichting/ educatie en betrokkenheid Veiligheid en kwaliteit staan centraal Beheersnormen voor instellingen Hoe is veiligheid en kwaliteit verankerd in de organisatie Kwalificaties van personeel Leiderschap 15
Schuren normen met Planetree? of juist niet? Een oefening in de praktijk Maak een subgroepje met 4 personen die bij je in de buurt zitten. Ieder subgroepje krijgt één JCI-norm te bespreken Beantwoord met elkaar de volgende vragen: 1. Wat vraagt deze norm van een zorginstelling? 2. Waarom zou deze norm kunnen schuren met Planetree? 3. Waarom versterken Planetree en JCI elkaar juist in deze norm? 16
International Patient Safety Goal 1: Patiënten juist identificeren Bedoeling: Bij vrijwel alle aspecten van diagnose en behandeling treden fouten op met betrekking tot verkeerde patiënten. Patiënten kunnen verdoofd of gedesoriënteerd zijn, niet volledig bij kennis of comateus zijn; patiënten kunnen van bed, kamer of locatie binnen het ziekenhuis veranderen; patiënten kunnen een zintuiglijke handicap hebben; patiënten kunnen zich mogelijk hun identiteit niet herinneren; of patiënten kunnen aan andere situaties worden onderworpen die leiden tot fouten met de juiste identificatie. De bedoeling van dit doel is tweeledig: ten eerste is het doel de persoon te identificeren als degene voor wie de dienst of behandeling is bedoeld; ten tweede is het doel om de dienst of behandeling aan die persoon te koppelen. Voor het identificatieproces dat in het gehele ziekenhuis wordt gebruikt, is vereist dat er ten minste twee manieren zijn waarop een patiënt wordt geïdentificeerd, zoals aan de hand van de naam van de patiënt, het identificatienummer, de geboortedatum, een polsbandje met barcode of andere manieren. Het kamernummer of de locatie van de patiënt kan niet worden gebruikt voor identificatie. Twee verschillende identificatiemanieren voor patiënten zijn vereist in de volgende situaties: Voorafgaand aan het starten van een gesprek, onderzoek, (be)handeling en/of procedure. Voorafgaand aan het toedienen van medicatie, bloed- of bloedproducten. Voorafgaand aan het afnemen van bloed en/of andere monsters voor klinisch onderzoek. Voorafgaand aan het omdoen van een polsband. 17
International Patient Safety Goal 5: Infectiepreventie (handhygiëne) Bedoeling: Het voorkomen en beheersen van infecties is een uitdaging in de meeste zorgomgevingen en de stijgende aantallen zorggerelateerde infecties zijn een groot probleem voor patiënten en medisch beroepsbeoefenaren. Infecties die veel voorkomen in alle zorgomgevingen zijn onder andere kathetergerelateerde urineweginfecties, bloedstroominfecties en longontstekingen (vaak voortkomend uit mechanische ventilatie). Juiste handhygiëne is van groot belang bij het uitsluiten van deze en andere infecties. 18
Beoordeling van patiënten (AOP 1) Bedoeling: Voor alle patiënten die zorg ontvangen van het ziekenhuis zijn de zorgbehoeften vastgesteld aan de hand van een beoordelingsproces dat door het ziekenhuis is gedefinieerd. Een effectief proces voor patiëntbeoordeling leidt tot beslissingen over de directe en doorlopende behandelingsbehoeften van de patiënt op het gebied van noodzorg, electieve zorg of geplande zorg, zelfs wanneer de toestand van de patiënt verandert. Het beoordelen van patiënten is een continu, dynamisch proces dat plaatsvindt in veel verschillende klinische en poliklinische omgevingen en afdelingen en klinieken. Om het beoordelen van patiënten consistent te laten verlopen, definieert het ziekenhuis in beleidslijnen de minimale inhoud van de beoordelingen die door artsen, verpleegkundigen en andere klinische medewerkers moeten worden uitgevoerd. De beoordelingen worden alleen uitgevoerd door gekwalificeerde personen die op basis van bevoegdheid, van toepassing zijnde wetten en voorschriften of certificering toegestaan zijn om de beoordeling uit te voeren. Het ziekenhuis identificeert de informatie die voor de beoordelingen moet worden gedocumenteerd. 19
Zorg voor patiënten (COP 1) Bedoeling: Patiënten met dezelfde gezondheidsproblemen en zorgbehoeften hebben overal in het ziekenhuis recht op dezelfde kwaliteit van zorg. Teneinde het principe 'één niveau voor de kwaliteit van de zorg' uit te voeren, moeten de leidinggevenden van afdelingen/diensten patiëntenzorg plannen en coördineren. Met name diensten die aan soortgelijke patiëntenpopulaties worden geleverd op meerdere afdelingen of in meerdere omgevingen, worden geleid door beleidslijnen en procedures waarmee deze diensten uniform kunnen worden geleverd. Bovendien zorgen de leidinggevenden van afdelingen/diensten ervoor dat elke dag van de week hetzelfde zorgniveau beschikbaar is en dat al het werk elke dag verschuift. Uniforme patiëntenzorg blijkt uit het volgende: a) Toegang tot en geschiktheid van zorg en behandeling zijn niet afhankelijk van het vermogen van de patiënt om te betalen of de herkomst van de betaling. b) Toegang tot geschikte zorg en behandeling door gekwalificeerde medisch beroepsbeoefenaren is niet afhankelijk van de dag van de week of het tijdstip. c) De toestand van de patiënt is bepalend voor de middelen die worden toegewezen om aan de behoeften van de patiënt te voldoen. d) Het zorgniveau voor patiënten is overal in het ziekenhuis hetzelfde. e) Patiënten met dezelfde verpleegkundige zorgbehoeften moeten overal in het ziekenhuis vergelijkbare niveaus van verpleegkundige zorg ontvangen. 20
Medicatiebeheer en -gebruik (MMU 6.1) Bedoeling: De toediening van medicatie omvat een proces om te controleren of de medicatie juist is op basis van het recept en de medicatieaanvraag. Het veilig toedienen van medicatie omvat het controleren van a) de medicatie met het recept of de aanvraag; b) het tijdstip en de frequentie van toediening met het recept of de aanvraag; c) de dosis met het recept of de aanvraag; d) de toedieningswijze met het recept of de aanvraag; en e) de identiteit van de patiënt. Het ziekenhuis definieert het verificatieproces dat dient te worden gebruikt bij het toedienen van medicatie. 21
Beheer en veiligheid van faciliteiten (FMS 7.2) Bedoeling: Het brandveiligheidsprogramma omvat het beperken van roken door personeelsleden en patiënten tot aangewezen gebieden in de faciliteit waar geen patiëntenzorg plaatsvindt. Het brandveiligheidsprogramma waarin wordt ingegaan op het beperken van roken is van toepassing op alle patiënten, familieleden, personeelsleden en bezoekers; en sluit roken in de faciliteiten van het ziekenhuis uit of beperkt het roken tot aangewezen gebieden waar geen patiëntenzorg plaatsvindt en waar ventilatie naar buiten is. In brandveiligheidsprogramma waarin wordt ingegaan op het beperken van roken, worden eventuele uitzondering met betrekking tot patiënten besproken, zoals de medische of psychiatrische redenen waarom een patiënt mag roken, en voor dergelijke personen kan een uitzondering worden gemaakt. Als er een uitzondering wordt gemaakt, rookt de patiënt op een aangewezen locatie waar geen behandelingen plaatsvinden en uit de buurt van andere patiënten. 22
Je kunt natuurlijk ook doorslaan Norm over infectiepreventie De Norm: Voedselbereiding, -hantering, -bewaring en -distributie zijn veilig en voldoen aan wetten, voorschriften en actuele aanvaardbare praktijken. De bedoeling: Voedselbereiding, -hantering, -bewaring en -distributie worden gecontroleerd om de veiligheid en de naleving van wetten, voorschriften en actuele aanvaardbare praktijken te bewaken. Praktijken voor voedselbereiding en -bewaring verminderen het risico op besmetting en bederf. Technische maatregelen, zoals thermostaten op koelunits en op waterverwarmers die worden gebruikt voor het steriliseren van de afwas en het steriliseren van keukenbenodigdheden, zijn voorbeelden van de belangrijke rol die omgevingsnormen en -controles spelen bij een goede hygiëne en bij de vermindering van infectierisico's binnen de instelling. 23
Je kunt natuurlijk ook doorslaan 24
Maar waarom dan al die registraties? 25
Altijd zelf blijven denken 26
Terug naar de vraag HARNAS OF HOUVAST? 27
Discussie. 28