Terugdringen van vrijheidsbeperkingen (?)

Transcriptie

1 Terugdringen van vrijheidsbeperkingen (?) - Zorgvuldigheidseisen en systematische aanpak - - De Acht van de IGZ : zo maak je jouw zorginstelling inspectieproof 29 mei 2015 Mr R. Helle, specialist ouderengeneeskunde Juridisch en medisch adviseur

2 Onthulling belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding industrie Aandeelhouder Andere relatie, namelijk GEEN GEEN GEEN Disclosure sheet

3 Wat komt er aan de orde? De kern van de wettelijke regelingen Welke zorgvuldigheidseisen (sterke punten nieuwe wet) Stappenplan + ieders rol? Vragen? Geen geniale oplossingen voor moeilijke praktijk problemen!

4 Voorbeeld Altijd fietsen? Opname ivm afhouden zorg; na opname accepteert dhr A alle zorg, maar.. elke middag wil hij door het dorp fietsen. Hij wil dan naar buiten naar het fietsenrek om zijn fiets te pakken (en waar is de fiets?). In 2005: maatregel: niet naar buiten om te voorkomen dat hij een fiets van een ander pakt In 2015

5 Regelgeving (Inter)nationale regelgeving (EVRM art 8, Grondwet) Bescherming lichamelijke en geestelijke integriteit bescherming tegen inbreuk aanspraak op hulp met name bij afhankelijkheid (vrijheidsbeneming / gedetineerden / kinderen etc.) Vooronderstelling van bekwaamheid

6 Regelgeving Gezondheidszorg WGBO Alleen dwangbehandeling bij wilsonbekwame patiënt Bij ernstig gevaar voor de gezondheid van die patiënt BOPZ (V&V) Opname zonder toestemming /vrijheidsbeperking / dwangbeh. Geldt alleen op BOPZ locatie Combinatie geestesstoornis en gevaar (cliënt, anderen en goederen) Wetsontwerp Zorg en Dwang Geldt overal bij combinatie WLZ en psychogeriatrie Brede opvatting wat vrijheidsbeperking is Grondwet: basis / Strafrecht: ernstige norm overschrijding

7 Balans Welke blokjes en wie weegt? Bescherming tegen inbreuk om eigen leven zelf in te richten Aanspraak op hulp Weldoen Zorgen voor medemensen Afwenden gevaar derden

8 Probleem steeds minder wil Achteruitgang communicatie, steeds meer interpretatie door.. - naasten? - mantelzorg + prof. Zorg?

9 Stelling Uiteindelijk is het bij risicovolle besluiten de familie die de beslissing neemt (bijvoorbeeld bij het door de cliënt alleen de straat op gaan). Dat doet de familie door te tekenen dat zij de verantwoordelijk op zich neemt.

10 Kernpunten Wet zorg en dwang Regels ten aanzien van zorg en dwang voor personen met een psychogeriatrische aandoening of een verstandelijke handicap Sinds ongeveer 10 jaar in ontwikkeling bevat dus veel actuele normen en opvattingen

11 Inhoud wet Z&D Cultuur en werkwijze / Accent op hoe wel de zorg te doen Hoge drempel toepassen dwang / privéleven: EXPLICIET stappenplan Expliciete eisen proportionaliteit etc. Welke gevaar, ten koste van wat en gaat het lukken? Meepraten cliënt, familie ook bij de evaluatie Expliciet evalueren Op tijd breder kijken intern / extern (second opinion)

12 Onvrijwillige zorg.ingrepen die een aantasting betekent van fundamentele rechten zoals het recht op vrijheid en het recht op eerbiediging van het privéleven. Geen instemming / of verzet bij uitvoering

13 Vormen Onvrijwillige zorg a. het toedienen van voeding, vocht of medicatie voor een somatische aandoening; b. het toedienen van medicatie die van invloed is op het gedrag of de bewegingsvrijheid van de cliënt, vanwege de psychogeriatrische aandoening of verstandelijke handicap;(ongeacht toestemming!) Uitzondering (niet automatisch onvrijwillig) Medicatie ter behandeling v/e - psychische stoornis - voorgeschreven volgens professionele richtlijnen

14 Vormen Onvrijwillige zorg (2) c. maatregelen die tot gevolg hebben dat de cliënt gedurende enige tijd in zijn bewegingsvrijheid wordt beperkt d. maatregelen waarmee toezicht op de cliënt wordt gehouden; of e. beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten, die tot gevolg hebben dat de cliënt iets moet doen of nalaten.

15 Stappen besluitvorming 1. Constatering 5. Evaluatie / afbouw? 4. Toepassing 2. Info verzamelen + keuze interventie 3. Toestemming of dwang/nood

16 Stappenplan (1) Wat is het probleem voor wie? zorg schiet tekort of ernstig nadeel? overleg aanpassen vrijwillige zorg Nogmaals overleg : voldaan aan criteria onvrijwillige zorg? - Middel in verhouding tot probleem (proportionaliteit) - Minst ingrijpend (subsidiariteit) - Helpt het ook? (effectiviteit) En wat wil de cliënt / naasten etc. En wat vinden die er van?

17 Stappenplan (2) Concrete afweging en opstellen zorgplan + afbouw plan SMART evalueren Tijdstippen Hoe (registreer en vraag na) Met wie Na gewone evaluatie onvr. zorg cf het advies van de externe deskundige noodzakelijk blijft telkens max 6 maanden (gewoon overleg?)

18 Rol verpleegkundige /verzorgende Multidisciplinair proces = gestructureerde samenwerking (met psycholoog, so, ) = vroegtijdig overleg Probleeminventarisatie / analyse = gestructureerd + doelgericht rapporteren = open gesprek met cliënt en naasten Besluitvorming / interventie = teamwerk = weten wat al je collega s doen = onderling bijsturen overdag / avond / nacht Is dit specifiek voor dit onderwerp?

19 Organisatie Toetsing = evaluatie onderling = exitgesprek = second opinion - casusbespreking Het is moeilijk = ethisch beraad Organisatie = vakgroep / verpleegkundige verzorgende raad = jaarplan Is dit specifiek voor dit onderwerp?

20 Praktijk? Vallen? Blijf uit mijn kamer? Voel je veilig?

21 En wat nu? Altijd fietsen? In 2015? Is dit zo? Uiteindelijk is het bij risicovolle besluiten de familie die de beslissing neemt Dat doet de familie door te tekenen dat zij de verantwoordelijk op zich neemt.

22 Afsluitend