2 e kwartaal 2013 Nog niet goed, maar wel iets beter Beroepsgoederenvervoer over de weg & Logistiek dienstverleners 20 e jaargang, nr 73 Zoetermeer, 22 augustus 2013 INHOUDSOPGAVE Hogere bedrijvigheid in internationaal vervoer Vervoer van bouwmaterialen verdubbeld Positieve geluiden Stand conjunctuurindicator duidt op lichte krimp Meer bedrijvigheid Ook niveau omzet stijgt Winstniveau doet mee Financiële positie stabiel Vrachtprijs enige teleurstelling Negatieve beoordeling Orderportefeuille dunnetjes Iets meer tevreden Vertrouwen neemt af Meerderheid ziet geen verbetering Verschillen per deelmarkt Stijgende lijn faillissementen Het gaat nog steeds niet goed met de transportsector, maar het tweede kwartaal laat een verrassend resultaat zien. Ondernemers voorspelden al een hogere bedrijvigheid, maar zoals nu blijkt heeft de praktijk deze voorspelling overtroffen. Hoewel nog steeds magertjes, zien we naast een hogere bedrijvigheid ook het niveau van omzet en winst stijgen. Afgezet tegen dezelfde periode van vorig jaar laten bedrijven in het bouwmaterialenvervoer een opmerkelijk resultaat zien. De enige teleurstelling in het tweede kwartaal is de vrachtprijs die naar een alarmerend laag niveau daalt, namelijk het laagste punt in drie jaar. Om met de resultaten over het tweede kwartaal in de hand te roepen dat het herstel is gestart, is te voorbarig. Maar de resultaten zijn zowel ten opzichte van het voorgaande kwartaal als ten opzichte van hetzelfde kwartaal van vorig jaar een stuk beter. Dat dit nog geen herstel betekent, laten ook ondernemers in de transportsector duidelijk weten. De ondernemersvoorspellingen voor het derde kwartaal zijn namelijk niet echt florissant. Meer dan de helft van alle ondernemers gaat uit van eenzelfde bedrijvigheid als in het derde kwartaal 2012, 33 procent rekent op een lagere, en een kleine groep (14%) houdt rekening met een hogere bedrijvigheid. De orderportefeuille zit in ieder geval bij lange na niet vol, maar gezien de vakantieperiode die in het derde kwartaal valt, is dat ook niet zo vreemd. Het aantal bedrijven dat ten opzichte van het tweede kwartaal van vorig jaar een hogere bedrijvigheid meldt, stijgt van 23 procent in het eerste, naar 26 procent in het tweede kwartaal. Geen forse stijging, maar het verschil in niveau wordt groter door de daling van het aantal bedrijven dat een lagere bedrijvigheid meldt. Dat daalt van 47 naar 36 procent. De daling van bedrijvigheid vlakt hiermee flink af. Hogere bedrijvigheid in internationaal vervoer Bij de grootste bedrijven is, uitgaande van het gemiddelde resultaat, met een indicator van 5,2 de hoogste bedrijvigheid gemeten en bij de kleinste, met een indicator van 4,7 de laagste. Relatief meten we in het tweede kwartaal meer bedrijvigheid bij bedrijven die overwegend buiten onze landsgrenzen laden en lossen dan bij bedrijven die overwegend binnen Nederland opereren. Sinds de zomer van 2009 zien we, op slechts twee uitzonderingen na, dat de bedrijvigheid in het internationale vervoer elk kwartaal fors hoger uitvalt vergeleken met die in het binnenlandse vervoer. Vóór de zomer van 2009 waren de rollen omgekeerd en domineerde in de periode vanaf 2006 de bedrijvigheid in het binnenlandse vervoer. Vervoer van bouwmaterialen verdubbeld De meest opmerkelijke stijging van bedrijvigheid zien we in het bouwmaterialenvervoer. Na het jaar 2011 tot het afgelopen tweede kwartaal behoren ondernemers van bedrijven in het bouwmaterialenvervoer tot de meest sombere. Niet vreemd, want het niveau van bedrijvigheid vormde lange tijd één van de laagste in het totale goederenvervoer over de weg. En nu in het afgelopen tweede kwartaal zien we een kentering. In plaats van 11 procent, zoals nog in het eerste kwartaal werd gemeld, meldt nu 27 procent meer bedrijvigheid. Het aandeel bedrijven dat een lagere bedrijvigheid meldt, daalt van 66 naar 35 procent. De indicator voor bedrijvigheid in het bouwmaterialenvervoer verdubbelt van 2,5 naar 5,0. Het tweede kwartaal wordt dan ook door deze ondernemers beoordeeld als het beste kwartaal van de afgelopen zes kwartalen. Positieve geluiden Ook bij andere bouwgerelateerde transportbedrijven zoals bedrijven in het kiepauto- en in het exceptionele vervoer zijn de resultaten in het tweede kwartaal beter. Heel voorzichtig dringen naast de vele negatieve een aantal positieve geluiden door. - 1 -
Ontwikkeling conjunctuurindicator en economische groei 8 6% 4% 4 2 2% -2-2% - Conjunctuurindicator (volumegroei minus volumekrimp) = linker as Economische groei Nederland = rechter as -4% -8 II III IV I II III 06 07 08 09 10 11 12 13 Transportbedrijvigheid en economische groei 2 e kw, 2013 o.b.v. voorspelling -6% Stand conjunctuurindicator duidt wederom op krimp in derde kwartaal De TLN conjunctuurindicator, gebaseerd op het transportvolume in het tweede kwartaal, duidt op een lichte economische krimp. In de afgelopen acht jaren is het slechts twee kwartalen voorgekomen dat de uitkomsten tegenstrijdig waren. Terwijl de Nederlandse economie bij de start van de wereldwijde bankencrisis in het tweede en derde kwartaal 2008 een lichte groei liet zien, maakte het transportvolume een tegenovergestelde beweging. In het tweede kwartaal krimpt het transportvolume, waarbij de indicator (pos. min neg.) uitkomt op -11 procentpunt. Onze economie krimpt, zoals blijkt uit pas gepubliceerde cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), in het tweede kwartaal met 1,8 procent. Voor het derde kwartaal voorspellen transportondernemers ook een volumekrimp, waarbij in dit geval de indicator uitkomt op -19 procentpunt. Dit duidt wederom op een economische krimp. Volgens de laatste cijfers van het Centraal Planbureau (CPB) krimpt onze economie dit jaar met 1,25 procent en in 2014 met 0,75 procent. Bij deze raming is nog geen rekening gehouden met een mogelijk aanvullend pakket bezuinigingsmaatregelen van het kabinet. Stemmingsindicator bedrijvigheid 2012 II 4,8 5,1 5,1 5,0 5,0 5,4 5,3 5,1 2013 I 3,8 4,0 4,2 5,1 3,7 4,5 4,2 4,2 2013* II 3,9 4,3 4,6 6,4 4,3 4,6 4,9 4,7 2013 II 4,8 4,7 5,0 5,2 4,8 5,3 4,1 4,9 2013* III 4,8 4,5 4,3 4,6 4,4 4,7 4,8 4,5 *voorspelling ondernemers kwartaal t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar Meer bedrijvigheid In het 2 e kwartaal 2013 stijgt zowel op kwartaal- als op jaarbasis het niveau van bedrijvigheid. Het aantal ondernemers dat op ten opzichte van het voorgaande kwartaal een hogere bedrijvigheid meldt, stijgt van 16 naar 41%. Het aantal dat een lagere bedrijvigheid meldt, daalt van 49 naar 19%. Omdat het goederenvervoer over de weg en aanverwante activiteiten in veel deelmarkten seizoenpatronen kent, geeft het vergelijken met eenzelfde kwartaal in het voorgaande jaar een objectiever beeld over de daadwerkelijke stijging of daling van bedrijvigheid. Vergeleken met het 2 e kwartaal van vorig jaar zien we een stijging van het aantal ondernemers dat een hogere bedrijvigheid meldt van 23 naar 26% en een daling van het aantal ondernemers dat een lagere bedrijvigheid meldt van 47 naar 36%. Eerder voorspelde 19% op jaarbasis een hogere, en 35% een lagere bedrijvigheid. In plaats van de voorspelde stijging naar 4,7, stijgt de stemmingsindicator op jaarbasis van 4,2 naar 4,9. De indicator voor het niveau van bedrijvigheid met betrek- - 2 -
Begripsomschrijving: Categorie bedrijven: Klein (<5 vrachtauto s) Middelgroot (5-50 vrachtauto s) Groot (>50 vrachtauto s) Binnenlands (>75% omzet uit binnenlandse activiteiten) Internationaal (> 75% omzet uit internationale activiteiten) Logistiek (> 4 omzet uit logistieke diensten, naast transport) ZZP-er (Zelfstandige (ondernemer) Zonder Personeel) De Stemmingsindicator zoals in dit bericht bedoeld, stelt TLN samen uit het percentage positieve en negatieve respondenten ten opzichte van het totaal aantal respondenten, waarbij de uitkomst wordt gewogen. Bedrijvigheid = Mate waarin personeel en materieel actief worden ingezet (hoog/laag) voor het uitvoeren van het aantal toegenomen/afgenomen opdrachten Omzet = Totaal van alle opbrengsten, behaald uit uitgevoerde opdrachten in een bepaalde periode Winst = Restant van alle opbrengsten minus alle kosten in een bepaalde periode Vrachtprijs = Prijs per eenheid (km, uur, m2, etc.) die afgesproken en gerekend wordt voor een uitgevoerde opdracht Vertrouwen (ondernemersvertrouwen) = Mate waarin de ondernemer rekent op een bedrijfseconomisch goede/slechte komende periode Kostprijs = Totaal van alle gemaakte kosten om een opdracht uit te kunnen voeren Vacaturegraad = aantal vacatures ten opzichte van het aantal ingevulde arbeidsplaatsen, als percentage weergegeven Kwartaalbasis = Kwartaal vergeleken met voorgaand kwartaal Jaarbasis = Kwartaal vergeleken met hetzelfde kwartaal van voorgaand jaar king tot voornamelijk binnenlandse activiteiten stijgt op jaarbasis van 3,7 naar 4,8 en de indicator met betrekking tot voornamelijk internationale activiteiten van 4,5 naar 5,3. Ontwikkeling bedrijvigheid (%- / %+) t.o.v. hetzelfde kwartaal van het voorgaande jaar 10 8 4 2-2 - -8-10 68% 54% 5-4% -1-9% -11% 32% 28% -29% -31% Stemmingsindicator internationale bedrijvigheid per land 2011 2012 2013 I II Duitsland 7,1 8,1 5,3 5,2 5,5 6,3 5,6 5,2 5,5 6,2 België 6,5 7,1 5,3 5,0 5,1 5,8 4,8 5,3 4,9 5,6 Frankrijk 6,5 7,1 5,0 5,0 5,4 5,2 4,8 4,3 5,0 5,6 Italië 7,1 5,5 5,5 5,0 4,4 5,0 4,8 4,0 4,6 5,5 Verenigd Koninkrijk 5,5 6,9 5,5 5,0 5,7 6,2 4,5 5,5 5,5 7,0 Zweden 4,9 6,0 5,0 4,9 6,2 6,7 5,7 5,7 5,8 6,3 Spanje 5,3 6,3 5,2 3,6 4,5 3,6 3,5 4,1 4,8 7,1 Denemarken 6,0 6,6 4,5 4,5 4,3 5,5 4,9 4,8 3,9 6,3 Oostenrijk 6,0 5,8 4,2 5,0 5,1 6,6 4,6 4,5 4,3 4,1 Polen 5,5 6,3 3,5 5,8 5,8 4,4 3,2 4,1 6,0 6,9 Totaal 6,5 6,8 5,1 4,9 5,1 5,6 5,0 5,0 5,2 5,9 kwartaal t.o.v. voorgaande kwartaal 18% 14% 8% 7% 8% 15% -46% -55% -76% -74% -64% -54% 38% 59% 56% 49% 47% 47% stijging daling 36% 28% 24% 26% 26% 22% 23% 19% -15% -13% -18%-19% -2-27% -32% -31% -33% -36% -43% -41%-41% -47% I II 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Wat het internationale vervoer betreft, zien we ten opzichte van het voorgaande kwartaal in het vervoer op alle landen een hogere bedrijvigheid. De grootste stijging zien we in het vervoer op Denemarken en Spanje. De stemmingsindicator in het vervoer op Duitsland, qua vervoerde gewicht voor Nederlandse transportbedrijven het belangrijkste land, stijgt ten opzichte van het voorgaande kwartaal van 5,5 naar 6,2. In het totale internationale vervoer stijgt de stemmingsindicator op kwartaalbasis van 5,2 in het 1 e, naar 5,9 in het 2 e kwartaal 2013. Ook niveau omzet stijgt Ook het niveau van de omzet stijgt. In het 1 e kwartaal meldt 19% een hogere, en 51% een lagere omzet ten opzichte van het voorgaande kwartaal. En nu in het 2 e kwartaal meldt 42% een hogere en 2 een lagere omzet. Vergeleken met het 2 e kwartaal van vorig jaar daalt het aantal bedrijven dat een hogere omzet meldt van 26 naar 24% en het aantal dat een lagere omzet meldt, daalt van 46 naar 39%. Door laatstgenoemde daling stijgt de stemmingsindicator met betrekking tot het niveau van de omzet van 4,4 naar 4,7. De gemiddelde omzetgroei van alle bedrijven komt op jaarbasis uit op -2,9%. In het 1 e kwartaal zagen we nog een gemiddelde omzetdaling van 4,2%. - 3 -
Stemmingsindicator omzet 2012 II 5,2 5,2 5,1 5,0 4,9 5,1 4,7 5,1 2013 I 4,0 4,4 4,2 5,4 3,9 4,7 4,9 4,4 2013 II 4,4 4,5 4,8 5,1 4,5 5,5 4,1 4,7 kwartaal t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar Gemiddelde omzetstijging of -daling t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar 2012 I -10,3% -6,5% -3,9% -2,2% -6,4% -2,2% -7,7% -3,7% II -3,3% -2,9% -0,9% -0,3% -3,1% 0, -1,8% -1,8% III -2,7% -4,2% -3,2% 0,6% -5,1% -1,5% -6,4% -3, IV -9, -7,9% -1, -1,2% -4,9% -2,9% -0,1% -3,7% 2013 I -4,4% -5,3% -4, -0,8% -5,8% -2,8% 0,6% -4,2% II -5,3% -4,1% -2,1% -1,3% -3,5% -1,8% -5,2% -2,9% Omzetpercentage is indicatief en betreft een rekenkundig gemiddelde, gebaseerd op opgaven van respondenten Ontwikkeling omzet (%- / %+) t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar 10 stijging 8 daling 4 2-2 - 63% 57% 55% 54% 46% 45% 36% -1-7% -1-11% -21% -25% -31% 23% 18% 11% 11% 1-46% -66% -71%-71% -54% 37% -37% 48% 47% 47% 55% 59% -23%-23% -2-14% -16% -24% -27% 41% 34% 27% 28% 25% 27% 26% 24% -35% -38%-39% -39% -41% -46% -8-10 I II 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Stemmingsindicator winst 2012 II 4,6 4,8 4,3 3,8 4,3 5,2 3,9 4,4 2013 I 3,7 4,0 3,9 4,5 3,4 4,0 5,1 4,0 2013 II 4,0 4,3 3,9 4,5 3,8 4,7 4,6 4,2 kwartaal t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar Winstniveau doet mee Zelfs het winstniveau laat een stijging zien, zowel op kwartaal- als op jaarbasis. Op kwartaalbasis stijgt het aantal ondernemers dat een hogere winst meldt van 12 naar 26%. Het aantal dat een lagere winst meldt, daalt van 51 naar 28%. Op jaarbasis daalt het aantal dat een hogere winst meldt van 21 naar 2 en het aantal dat een lagere winst meldt van 49 naar 45%. Al met al stijgt de indicator voor het winstniveau hiermee van 4,0 naar 4,2. Hoewel een stijging van de winst niet altijd betekent dat er daadwerkelijk winst is gemaakt, maar ook kan betekenen dat er minder verlies is gemaakt, wordt in elk kwartaal gevraagd hoe het kwartaal is afgesloten, met winst, verlies of is er quitte gespeeld. Dit geeft slechts een indicatie hoe het totale financiële plaatje er mogelijk uit ziet. Van alle ondernemers die deze vraag konden of wilden beantwoorden zegt 53% het 2 e kwartaal - 4 -
met winst af te sluiten, 3 zegt quitte te spelen en 18% zegt het kwartaal met verlies af te sluiten. Stemmingsindicator vrachtprijs 2012 II 6,0 6,0 6,6 7,2 6,2 6,6 5,2 6,4 2013 I 5,9 6,3 6,3 6,9 6,2 5,9 4,7 6,3 2013 II 5,6 5,8 5,8 5,8 5,8 5,3 5,9 5,8 kwartaal t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar Ontwikkeling winst (%- / %+) t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar 10 stijging 8 daling 4 2-2 - 53% 5 45% 46% -16% -12% -15% -17% -23% 33% 23% 22% 2 15% 1 1 7% -47% -39% -43% -67% -7-65% 29% 41% 36% 38% 38% 51% 33% 28% 19% 22% 21% 23% 21% 2-2 -27% -25% -29% -33% -33% -35% -41% -41% -43% -45% -48% -51% -49% -54% -8-10 I II 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Ontwikkeling financiële positie van het bedrijf (ondernemersoordeel) 2011 2012 2013 Zeer sterk (ruim voldoende cashflow, ruim voldoende eigen vermogen) 14,6% 8,5% 10,8% 10,7% 6,8% 6,9% 6,5% 4,2% Sterk (voldoende cashflow, voldoende eigen vermogen) 33, 39,7% 39,6% 37, 40, 39,8% 36,1% 38,9% Noch sterk, noch zwak 41, 39,8% 37,7% 39,9% 36,1% 39,8% 42,8% 43,7% Zwak (onvoldoende cashflow, onvoldoende eigen vermogen) 9,6% 9,6% 9,8% 9,2% 14,6% 9,5% 12,1% 11, Zeer zwak (bijna of geen cashflow, bijna of geen eigen vermogen) 1,8% 2,2% 2,1% 3,1% 2,5% 4, 2,6% 2,2% Indicator: 8,2 7,8 8,1 7,9 7,4 7,5 7,2 7,3 Financiële positie stabiel De financiële positie van bedrijven in het goederenvervoer over de weg en aanverwante bedrijven in de logistieke dienstverlening is redelijk stabiel, maar verre van goed. Sinds het 2 e kwartaal 2012 wijzigt de indicator nauwelijks. Eind 2 e kwartaal zegt 43% van alle ondernemers dat de financiële positie van zijn bedrijf (zeer) sterk is, met (ruim) voldoende cashflow en (ruim) voldoende eigen vermogen. Bij een iets grotere groep (44%) is de financiële positie twijfelachtig (noch sterk, noch zwak). En de rest (13%) spreekt over een (zeer) zwakke financiële positie, met onvoldoende of bijna geen cashflow of eigen vermogen. Vrachtprijs enige teleurstelling De vrachtprijs is de enige teleurstelling waar we in het 2 e kwartaal mee te maken hebben. Ten opzichte van het voorgaande kwartaal meldt 5% gemiddeld genomen een hogere, 85% een gelijke, en 1 een lagere vrachtprijs. In hetzelfde kwartaal in 2012 meldt 21% een hogere, 63% een gelij- - 5 -
ke en 16% een lagere vrachtprijs. Hiermee daalt de stemmingsindicator voor het vrachtprijsniveau naar het laagste punt in drie jaar van 6,3 in het 1 e, naar 5,8 in het 2 e kwartaal. Door een daling van het aantal opdrachten en toenemende onderlinge, maar vooral door buitenlandse concurrentie, staan sinds het 4 e kwartaal 2008 de prijzen in de transportsector flink onder druk. Van alle ondernemers is 58% (zeer) ontevreden over de vrachtprijs, 28% is noch tevreden, noch ontevreden en de kleinste groep, met een aandeel van 14% zegt tevreden te zijn over de vrachtprijs. Ontwikkeling vrachtprijs (%- / %+) t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar 10 stijging 8 8 77% 78% 77% 81% 85% 81% daling 4 2-2 57% 54% 46% 4 44% 33% 32% 34% 3 31% 3 27% 22% 21% 17% 15% 15% 16% -3% -3% -1% -1% -1% -3% -3% -9% -13% -1-6% -5% -6% -9% -1-16% -13%-13% -15%-16% -19% -3-33% -37% -45% - -8-10 I II 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Beoordeling ondernemers afgesloten kwartaal 2012 2012 2013 Zeer goed kwartaal 3,6% 2,8% 2,3% 2,4% 1% 2,6% 2,7% 1,1% Goed kwartaal 21,6% 26,8% 20,2% 23,4% 18% 21,7% 14,6% 19,7% Normaal kwartaal 46,7% 43,7% 33,8% 43,3% 41% 37,2% 32,4% 38,1% Slecht kwartaal 26,2% 24,9% 36,4% 29, 35% 34,6% 42,6% 39, Zeer slecht kwartaal 1,8% 1,9% 7,4% 2, 4% 3,9% 7,7% 2,1% Indicator: 5,5 5,7 4,0 5,2 4,3 4,7 3,4 4,3 Negatieve beoordeling Op de vraag wat ondernemers zakelijk gezien en in totaliteit van het 2 e kwartaal vonden, helt het oordeel nog wel naar negatief, ondanks de toename van bedrijvigheid, omzet en winst. Bijna 21% noemt het 2 e kwartaal een (zeer) goed kwartaal, 38% spreekt, met inachtneming van de huidige crisis, over een normaal kwartaal en 41% bestempelt het 2 e kwartaal als een (zeer) slecht kwartaal. Vergeleken met het 1 e kwartaal zijn ondernemers iets beter te spreken over het 2 e kwartaal. De stemmingsindicator stijgt van 3,4 naar 4,3. Orderportefeuille dunnetjes De hogere bedrijvigheid werd in het 1 e kwartaal al aangekondigd. Dat is ook terug te zien in de orderportefeuille aan het begin van het 2 e kwartaal. Toen sprak 5% van alle ondernemers over ruim voldoende opdrachten, 57% sprak over voldoende opdrachten, De rest (38%) sprak over (veel) te weinig opdrachten. De verhoudingen liggen aan het begin van het 3 e kwartaal iets anders. Van alle ondernemers zegt 2% te beschikken over zeer veel opdrachten, zegt over veel opdrachten te beschikken, 34% spreekt over weinig opdrachten en 5% over veel te weinig opdrachten. De indicator met betrekking tot de orderportefeuille daalt van 6,9 naar 6,5. - 6 -
2 e kwartaal 2013 t.o.v. 2 e kwartaal 2012 en gemiddelde indicatoren (2 e kwartalen) Totale bedrijvigheid 8 Vertrouwen (aan einde kwartaal) 7 6 5 4 3 2 1 0 Vrachtprijs Internationale bedrijvigheid Winst Binnenlandse bedrijvigheid Omzet 2012, kw. II 2013, kw. I 2013, kw. II Gemiddelden, kw. II Ontwikkeling orderportefeuille 2012 2012 2013 Ruim voldoende opdrachten (zeer veel, meer dan genoeg) 8,9% 4,4% 6,4% 5,9% 2,5% 1,8% 5,1% 1,6% Voldoende opdrachten (veel, genoeg) 64,2% 61,3% 65,8% 64,9% 56,5% 53,2% 56,8% 59,5% Onvoldoende opdrachten (weinig, niet genoeg) 25,3% 32,1% 25,7% 26,8% 37,8% 39,3% 33,7% 33,9% Ruim onvoldoende opdrachten (veel te weinig, bij lange na niet genoeg) 1,6% 2,2% 2,1% 2,5% 3,2% 5,7% 4,4% 5, Indicator: 8,4 7,4 8,2 8,0 6,5 5,8 6,9 6,5 Ontwikkeling indicator ondernemers tevredenheid (indicator) m.b.t. diverse bedrijfsaspecten 2012 2012 2013 Bedrijvigheid 7,5 7,2 6,7 6,8 6,3 5,8 5,4 6,4 Omzet 6,7 6,8 5,5 6,1 5,5 5,3 5,0 5,5 Winst 4,3 4,8 3,3 4,1 3,4 3,1 3,3 3,5 Vrachtprijzen 3,5 2,9 2,5 2,8 2,1 2,7 2,7 2,4 Prijzen overig 5,3 4,5 4,0 4,8 3,8 4,2 3,9 4,1 Orderportefeuille 6,7 6,0 6,4 5,9 5,7 5,3 5,5 5,6 Bezetting 8,0 8,0 7,8 7,6 7,0 6,8 6,6 7,0 Liquiditeit 7,4 7,6 6,8 6,8 6,6 6,8 6,5 6,6 Concurrentiepositie 7,4 7,2 7,0 7,1 6,3 6,9 6,7 6,6 Tevredenheid algemeen 6,3 6,1 5,6 5,8 5,2 5,2 5,1 5,3 Iets meer tevreden De ondernemerstevredenheid is in bijna alle opzichten gestegen. Wat betreft de vrachtprijs en in mindere mate over de concurrentiepositie zijn ondernemers minder tevreden vergeleken met het 1 e kwartaal. Het minst tevreden zijn ondernemers over de prijzen en over de winst. Het meest tevreden zijn ze over de bezetting, de liquiditeit en over de concurrentiepositie van het bedrijf. Door de bank genomen stijgt de indicator voor het niveau van tevredenheid van 5,1 naar 5,3. - 7 -
Ondernemersvertrouwen 2011 2012 2013 Veel vertrouwen / Positief 15,8% 13,5% 18,4% 15,9% 14% 14,1% 17,4% 14,3% Afwachtend / Neutraal 65,1% 65,2% 61,5% 65,1% 61% 59,9% 61,8% 62,6% Weinig vertrouwen / Negatief 19,1% 21,2% 20,1% 19, 25% 26, 20,8% 23, Indicator: 5,3 5,1 5,4 5,3 4,9 4,8 5,3 5,0 Vertrouwen neemt af Ondanks een stijging van het niveau van bedrijvigheid, omzet en winst in het 2 e kwartaal, en ondanks een stijging van de ondernemerstevredenheid en een relatief hoger kwartaaloordeel, is het ondernemersvertrouwen licht gedaald. Het aantal ondernemers dat zijn vertrouwen in de toekomst uitspreekt, daalt van 17 naar 14%. Het aantal zogenaamde neutrale ondernemers stijgt van 62 naar 63% en het aantal ondernemers dat zegt weinig vertrouwen te hebben, stijgt van 21 naar 23%. De stemmingsindicator voor het niveau van vertrouwen daalt van 5,3 naar 5,0. Het ondernemersvertrouwen is meer gelinkt aan de verwachtingen voor een komende kwartaal dan met de situatie in het laatste afgesloten kwartaal. De voorspellingen voor het 3 e kwartaal zien er dan ook minder rooskleurig uit dan wat er zich in het 2 e kwartaal heeft afgespeeld. Wat betreft de bedrijvigheid, voorspellen ondernemers voor het 3 e kwartaal een daling ten opzichte van het 2 e kwartaal. Ook ten opzichte van het 3 e kwartaal in 2012 zal de bedrijvigheid dalen. Een daling van bedrijvigheid op kwartaalbasis is gezien de vakantiemaanden die in het 3 e kwartaal vallen logisch, maar met een vergelijk met hetzelfde kwartaal in 2012 heeft een vakantieperiode geen invloed. Waarneming verbetering/verslechtering binnen transport en logistiek 2012 2012 2013 Sterke verbetering 0, 0,2% 0, 0,2% 0, 0,2% 0, 0, Verbetering 12,1% 4,7% 7,4% 11,1% 7,4% 5,4% 7,9% 9,4% Geen verbetering of verslechtering 44, 37,9% 40,2% 48, 38,1% 36,6% 41,6% 48, Verslechtering 41,5% 53,1% 48,9% 38,6% 48,9% 53,7% 47,4% 40,7% Sterke verslechtering 2,5% 4,1% 3,6% 2,2% 5,7% 4,1% 3,1% 1,9% Indicator: 3,6 2,4 2,8 3,8 2,6 2,4 3,0 3,6 Meerderheid ziet geen verbetering Een duidelijke meerderheid ziet nog geen verbetering optreden in de economische situatie waarin de transportsector al lange tijd verkeert. Slechts een kleine groep ondernemers (9%) zegt wel een verbetering te zien. Een groep ondernemers, met een aandeel van 48% zegt noch een verbetering, noch een verslechtering te zien en 43% zegt dat de situatie van de transportsector verder verslechterd. Desalniettemin is de situatie vergeleken met een kwartaal eerder licht verbeterd. De groep ondernemers die toen een verbetering zag, ligt met 8% lager en de groep die een verslechtering waarnam, lag met bijna 51% een stuk hoger. Verschillen per deelmarkt De totale bedrijvigheid mag in het 2 e kwartaal dan wel hoger uitvallen, per deelmarkt zien we wat bedrijvigheid betreft grote verschillen. Zo valt de bedrijvigheid bij bedrijven in het agrarische vervoer in het 2 e kwartaal ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2012 lager uit. Hetzelfde geldt voor bedrijven, actief in het geconditioneerde vervoer. Bij de overige deelmarkten is er wel een hogere bedrijvigheid gemeten. Het niveau van bedrijvigheid is in het 2 e kwartaal het hoogste bij bedrijven in het vervoer van melk (RMO) met een indicator van 6,8 en bij bedrijven in het tank-/silovervoer, eveneens met een indicator van 6,8. De laagste bedrijvigheid wordt gemeten bij bedrijven in het afvalstoffenvervoer (3,4) en in het binnenlandse stukgoederenvervoer (3,8). Het niveau van ondernemersvertrouwen geeft per deelmarkt een wisselend beeld. Bij in totaal 17 gespecificeerde deelmarkten is bij de helft het ondernemersvertrouwen toegenomen en bij de andere helft is deze afgenomen. Wat vertrouwen betreft zijn bij de laatste meting ondernemers in het afvalstoffenvervoer, met een indicator van 3,7, en in het bouwmaterialenvervoer met 4,1 het meest negatief. Het positiefste zijn ondernemers in het vervoer van melk (6,8) en in het vervoer van levende dieren (7,3). - 8 -
Colofon Het Conjunctuurbericht Beroepsgoederenvervoer over de weg & Logistiek dienstverleners is een uitgave van Transport en Logistiek Nederland. De gegevens in dit Conjunctuurbericht zijn voor een groot deel gebaseerd op een kwalitatieve analyse van resultaten uit een enquête die elk kwartaal wordt afgenomen onder leden van Transport en Logistiek Nederland. De gegevens in deze uitgave hebben betrekking op de periode april t/m juni 2013. Hoewel bij het samenstellen van dit Conjunctuurbericht de uiterste zorgvuldigheid is betracht, wordt aansprakelijkheid voor eventuele onjuistheden door Transport en Logistiek Nederland niet aanvaard, noch aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het directe of indirecte gevolg is van handelingen en/of beslissingen die (mede) gebaseerd zijn op de informatie in dit bericht. Uitgave Transport en Logistiek Nederland Afdeling Collectieve Belangen, Research Boris Pasternaklaan 22 Postbus 3008 2700 KS Zoetermeer Telefoon 088 4567111 fax 088 4567200 Onderzoek Afdeling Research, Eric Doppert Samenstelling en redactie Afdeling Research, Eric Doppert Nadere inlichtingen Afdeling Voorlichting Floris Liebrand 088-4567115 of 06-51806340 Bronvermelding is verplicht. Verveelvoudiging voor eigen gebruik of intern gebruik is toegestaan. Ontwikkeling stemmingsindicator bedrijvigheid per soort vervoer (jaarbasis) 2013 Een hoge indicator (max. 10) duidt op een hoge bedrijvigheid I II +/- Afvalstoffen 3,0 3,4 + Agrarisch 5,7 4,6 - Bouwmaterialen 2,5 5,0 + Containers 5,0 5,1 + Dieren 3,3 5,5 + Distributie/groupage int. 2,4 4,7 + Distributie/groupage nat. 4,0 5,4 + Exceptioneel 3,4 4,8 + Geconditioneerd 5,5 5,2 - Kiepauto's 4,1 4,3 + Koeriers 4,8 5,0 + Melk 6,5 6,8 + Sierteelt 3,4 6,6 + Stukgoed int. 3,9 4,7 + Stukgoed nat. 3,3 3,8 + Tank/Silo 6,5 6,8 + Verhuizen 2,7 4,5 + Totaal 4,2 4,9 + Ontwikkeling stemmingsindicator ondernemersvertrouwen per soort vervoer 2013 Een hoge indicator (max. 10) duidt op een groot vertrouwen I II +/- Afvalstoffen 5,5 3,7 - Agrarisch 5,7 5,5 - Bouwmaterialen 4,1 4,1 + Containers 5,3 4,2 - Dieren 6,6 7,3 + Distributie/groupage int. 4,8 5,8 + Distributie/groupage nat. 6,3 5,5 - Exceptioneel 4,3 5,9 + Geconditioneerd 6,6 5,0 - Kiepauto's 5,3 5,0 - Koeriers 4,5 5,2 + Melk 7,5 6,8 - Sierteelt 6,2 4,9 - Stukgoed int. 4,1 4,3 + Stukgoed nat. 4,0 5,0 + Tank/Silo 5,5 5,5 + Verhuizen 4,2 5,3 + Totaal 5,3 5,0 - Stijgende lijn faillissementen Meer faillissementen en starters, maar minder opheffingen. Dit geldt voor het eerste halfjaar 2013. Volgens de laatste cijfers van Graydon is in het afgelopen tweede kwartaal binnen het goederenvervoer over de weg in Nederland 47 maal een faillissement uitgesproken. Vergeleken met hetzelfde kwartaal in 2012, toen het ging om 37 faillissementen, betekent dit een toename van 27 procent. In totaal gaat het in het eerste halfjaar 2013 om 121 faillissementen van bedrijven in het goederenvervoer over de weg tegen 102 in dezelfde periode van vorig jaar (+19%). Vergeleken met het landelijk gemiddelde (+15%) is dit aan de hoge kant. Er zit sinds 2011 een stijgende lijn in het aantal faillissementen in het goederenvervoer over de weg. Het aantal bedrijfsbeëindigingen neemt in deze periode af met 6 procent van 265 tot 248. Het aantal starters, waar uiteraard ook doorstarters tussen zitten, neemt met 20 procent toe van 569 tot 681. - 9 -