Dorpsontwikkelingsplan Helvoirt
Dorpsontwikkelingsplan Helvoirt mevrouw ir. J. Luijten mevrouw M. Rijkers M.Sc PON Instituut voor advies, onderzoek en ontwikkeling in Noord-Brabant maart 2008
2008 PON Instituut voor advies, onderzoek en ontwikkeling in Noord-Brabant. Het auteursrecht van deze publicatie berust bij het PON. Gehele of gedeeltelijke overname van teksten is toegestaan, mits daarbij de bron wordt vermeld. Vermenigvuldiging en publicatie in een andere vorm dan dit rapport is slechts toegestaan na schriftelijke toestemming van het PON. PON Postbus 90123 5000 LA Tilburg Telefoon: (013) 535 15 35 Fax: (013) 535 81 69 E-mail: pon@ponbrabant.nl Internet: www.ponbrabant.nl
Inhoud 1 Inleiding 5 2 Werkwijze 7 3 Actiepunten en algemene bevindingen 10 4 De resultaten van de enquête in vogelvlucht 33 4.1 De geënquêteerden 33 4.2 Wonen 33 4.3 Openbaar vervoer 34 4.4 Verkeersveiligheid 35 4.5 Openbare ruimte 36 4.6 Voorzieningen 36 4.7 Sociale cohesie 38 4.8 Relatie burger-gemeente 39 5 Feitelijke gegevens Helvoirt 40 5.1 Bevolkingsopbouw 40 5.2 Wonen 41 5.2.1 Verdeling koop- en huursector 41 5.2.2 Bouwplannen 41 5.2.3 Woningbehoefte 42 5.3 Veiligheid en verkeersveiligheid 43 5.4 Verenigingsleven 43 5.5 Voorzieningen 46 5.6 Onderwijs 47 5.7 Bibliotheek 47 5.8 Peuterspeelzaal en kinderopvang 48 5.9 Bedrijvigheid 48 5.10 Openbaar vervoer 48 5.10.1 Busvervoer 48 5.10.2 Deeltaxi en treintaxi 50 5.11 Relatie tussen burger en overheid 51 6 Hoe nu verder? 53 Bijlage: Tabellen Vragenlijst Dorpsontwikkelingsplan Helvoirt 55
1 Inleiding Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 is er door de inwoners van de gemeente Haaren een duidelijk signaal afgegeven aan de bestuurders: er moet beter gecommuniceerd worden met de inwoners, er moet nu echt gebouwd gaan worden en er moet gezorgd worden dat de verschillende dorpen leefbaar blijven. In het beleidsprogramma Bouwen en vertrouwen op sterke en levendige dorpen zijn daarom een aantal zaken opgenomen die, naast het reeds bestaande beleid, specifieke aandacht schenken aan deze wensen. Het gemeentebestuur van Haaren heeft daarbij de intentie uitgesproken in de komende bestuursperiode alles in het werk te stellen om het vertrouwen van de burger te herwinnen door middel van realisatie van een aantal lang gekoesterde wensen. Eén van de manieren om zowel het vertrouwen te herwinnen van de burgers als om de leefbaarheid in de vier dorpen in kaart te brengen (knelpunten en mogelijkheden) is het maken van dorpsontwikkelingsplannen in, met en voor elk van de vier dorpen (Haaren, Helvoirt, Esch en Biezenmortel). Het gaat de gemeente Haaren daarbij om leefbaarheid in de breedste zin van het woord. Een dorpsontwikkelingsplan kijkt zo n tien jaar vooruit en geeft antwoord op de vraag hoe de inwoners het leven in hun dorp beoordelen en vinden dat hun dorp zich zou moeten ontwikkelen. Het plan doet tevens voorstellen voor acties die de leefbaarheid van het dorp bevorderen. Het is van belang dat het dorpsontwikkelingsplan wordt vastgesteld door de gemeenteraad, zodat helder wordt aan welke acties prioriteit wordt gegeven. Dorpsontwikkelingsplannen richten zich tot nu toe vooral op de leefbaarheid van de kernen. Algemeen wordt onderkend dat leefbaarheid in kernen en wijken bepaald wordt door de volgende aspecten: het sociaal klimaat, het wonen, de voorzieningen, het verkeer en de bereikbaarheid, het werken en de relatie tussen burger en overheid. Daarnaast besteedt een dorpsontwikkelingsplan ook aandacht aan ruimtelijke (zoals mogelijke locaties voor woningbouw, natuur en landschap) en economische zaken (zoals mogelijkheden voor startende bedrijven). Bij het analyseren van de leefbaarheid zijn niet alleen de objectieve, meetbare gegevens van belang, maar vooral ook de subjectieve kant, namelijk de beleving van de leefbaarheid door de bewoners. Bij het opstellen van een dorpsontwikkelingsplan is het dan ook van groot belang dat de bevolking, verenigingen en andere maatschappelijke organisaties daarbij van meet af aan een centrale rol vervullen. Op die manier ontstaat er immers goed zicht op de ontwikkelingen in en rond het dorp en op de waardering ervan. Bovendien zullen de bevolking en haar organisaties uiteindelijk mede een rol moeten spelen bij de uitvoering van de voorgestelde acties. De kans van slagen daarop is groter als ze ook betrokken zijn bij het bedenken en formuleren van die acties. PON-rapportage: DORPSONTWIKKELINGSPLAN HELVOIRT 5
Het PON heeft een lange traditie bij het maken van leefbaarheidsplannen en dorps- en wijkontwikkelingsplannen. Daarbij wordt vaak gekozen voor een vast stramien. Recentelijk is met Telos (waarbinnen het PON participeert) een nieuwe methodiek ontwikkeld waarbij extra aandacht is voor objectieve maatstaven, economische vitaliteit, bijzondere doelgroepen, mobiliteit en identiteit en wordt er meer aandacht gegeven aan de zaken die spelen in het buitengebied. Voor u ligt het dorpsontwikkelingsplan voor het dorp Helvoirt. Bij de ontwikkeling van het dorpsontwikkelingsplan Helvoirt zijn zoveel mogelijk Helvoirtenaren uitgenodigd om mee te denken en te praten over de huidige en toekomstige leefbaarheid van hun dorp. Een dorpsontwikkelingsplan (DOP) kijkt vooruit en geeft antwoord op de vraag hoe de inwoners het leven in hun dorp beoordelen en wat zíí vinden van de verdere ontwikkeling van hun dorp. Een DOP doet tevens voorstellen voor acties die de leefbaarheid van het dorp bevorderen. 6 PON-rapportage: DORPSONTWIKKELINGSPLAN HELVOIRT
2 Werkwijze Nu volgt een stapsgewijze beschrijving van de gehanteerde aanpak van het dorpsontwikkelingsplan Helvoirt. Lokale klankbordgroep Een dorpsontwikkelingsplan heeft uitsluitend kans van slagen als er voldoende draagvlak voor bestaat. Voorwaarde voor het creëren van draagvlak is dat er bewoners en lokale organisaties betrokken zijn bij de uitvoering van het project. Het samenstellen van een lokale klankbordgroep waarin de sleutelfiguren zijn vertegenwoordigd, is een waardevolle formule gebleken in Helvoirt. De klankbordgroep was verantwoordelijk voor de voortgang en de communicatie en inhoudelijke feedback. In de klankbordgroep waren de volgende mensen vertegenwoordigd: Brecht Gerritse (Dorpsraad Helvoirt), Daniëlle van Bijnen (VoorHelvoirt), Paul van de Brand (HOJ), Trudy Dijkstra (Woonveste), José van Alphen (Grijs Haaren en ouderenvereniging Helvoirt), Mariet Bogaerts (harmonie), Ans Beijens (KVO), gemeente Haaren (Lisette Boonen of Astrid Goijaarts) als adviseur en het PON (Maartje Rijkers, Jolanda Luijten) als ontwikkelaar en adviseur. Later zijn ook Jan van Iersel (ZLTO) en Henk van Schijndel (voetbalclub) aangeschoven bij de klankbordgroep. De klankbordgroep is in totaal vier keer bij elkaar gekomen. De ouderenvereniging van Helvoirt heeft een belangrijke rol gespeeld bij de verspreiding van de enquêtes. Startbijeenkomst Op 5 november heeft in het gemeenschapshuis Gastenbosch in Helvoirt de startavond van het DOP plaatsgevonden. De avond werd georganiseerd door PON. Hiermee werd de aftrap gegeven voor het Dorpsontwikkelingsplan (DOP) voor Helvoirt. In deze dorpsbijeenkomst, waarvoor alle inwoners waren uitgenodigd, heeft het PON een toelichting gegeven op de werkwijze en de stappen van het dorpsontwikkelingsplan voor Helvoirt. Tijdens deze bijeenkomst is de werkwijze vastgesteld met en via de aanwezige bewoners. Enquête Na de startbijeenkomst is in november door de ouderenvereniging Helvoirt een vragenlijst verspreid onder alle inwoners ouder dan 16 jaar van Helvoirt. De kern van de enquête was gelijk voor alle vier dorpen van de gemeente Haaren. Per dorp konden vragen worden toegevoegd in overleg met de klankbordgroep. De vragenlijst ging in op zowel feitelijke gedragingen van de bewoners van Helvoirt als op de beleving ervan. Het ging daarbij om vragen over de afstand van woning tot bijvoorbeeld werk/opleiding en of men deze afstand als een probleem ervaart. Ook heeft de enquête inzicht gegeven in de voorzieningen waarvan men gebruik maakt, welke voorzieningen in het dorp ontbreken en op welke nabijgelegen kern de inwoners voornamelijk gericht zijn. Het gaat daarbij om het doen van boodschappen, lidmaatschap van verenigingen, medische voorzieningen, het verkrijgen of verlenen van burenhulp, het verrichten van vrijwilligerswerk et cetera. PON-rapportage: DORPSONTWIKKELINGSPLAN HELVOIRT 7
Ook is in de vragenlijst aandacht besteed aan vervoermiddelen, economische binding, verhuisgeneigdheid en de redenen daartoe. Tot slot is gevraagd wat de mensen missen in het dorp en wat de leefbaarheid in Helvoirt kan verbeteren. Het PON heeft de analyse van de enquête verzorgd. Verzameling feitelijke gegevens Wonen, welzijn en zorg zijn voor een groot deel subjectieve begrippen. Het gaat daarbij veelal om het oordeel en de ervaringen van de bewoners. Feitelijke gegevens kunnen deze meningen en ideeën van bewoners weerleggen of ondersteunen. Het PON heeft voor de verzameling van deze feitelijke gegevens gezorgd. Een deel van de gegevens is verkregen via diverse afdelingen van de gemeente. Andere bronnen waren onder andere de leden van de klankbordgroep, het internet, de woningcorporatie(s), zorginstellingen, het MKB, het CBS, de sociale atlas Brabant en de provincie. De organisatie van dorpsbijeenkomsten De feitelijke gegevens, het materiaal uit de enquête en reeds aanwezige plannen vormden de basis voor 2 discussieavonden met de bewoners uit Helvoirt. Hiervoor werden alle bewoners uit Helvoirt uitgenodigd via persberichten in De Leije, het Pomphuiske en Brabants Centrum. Het PON zorgde voor de organisatie en leiding van de dorpsbijeenkomsten. 8 januari 2008: 1 e inhoudelijke dorpsbijeenkomst (aanwezig: plusminus 75 dorpsbewoners) De eerste discussiebijeenkomst stond in het teken van de benoeming van ontwikkelingen en het aangeven van knelpunten. Het PON verzorgde een presentatie van feitelijke gegevens over Helvoirt en de belangrijkste bevindingen uit de enquête. De bewoners werd gevraagd in kleine groepjes te discussiëren over de bevindingen uit de enquête en zo mogelijk andere belangrijke ontwikkelingen op het brede terrein van wonen, welzijn en zorg in de buurt of het dorp. In de discussie gaven de bewoners hun mening over deze bevindingen en zochten zij naar mogelijke oplossingen voor de geconstateerde knelpunten. Dit resulteert in een eerste aanzet voor actiepunten waarin de oplossingen en de genoemde problemen in hun samenhang naar voren komen. 11 februari 2008: 2 e inhoudelijke dorpsbijeenkomst (aanwezig: plusminus 60 inwoners) Deze bijeenkomst stond in het teken van de actiepunten. Op basis van de bevindingen uit de 1 e discussiebijeenkomst in het dorp heeft het PON voorstellen voor acties gepresenteerd die de vitaliteit en de leefbaarheid verbeteren. Vervolgens bespraken de bewoners deze voorgestelde actiepunten wederom in kleine groepjes. Belangrijkste vragen tijdens deze discussie was of de toelichtende teksten juist waren, of men het eens was met de voorgestelde acties en of deze acties een oplossing vormen voor de gesignaleerde knelpunten. Wie de acties moeten gaan oppakken en op welke termijn. En tot slot of er nog acties werden gemist. Aan het einde van de bijeenkomst kon elke inwoner die aanwezig was op een formulier de actiepunten in volgorde van zijn/haar prioriteit plaatsen. 8 PON-rapportage: DORPSONTWIKKELINGSPLAN HELVOIRT
Verwerking resultaten in het dorpsontwikkelingsplan Alle gegevens die zijn verzameld tijdens de bewonersbijeenkomsten, de enquête en het feitelijk materiaal zijn verwerkt in het uiteindelijke dorpsontwikkelingsplan. Dit resulteert in de algemene bevindingen en actiepunten die in het volgende hoofdstuk worden weergegeven. PON-rapportage: DORPSONTWIKKELINGSPLAN HELVOIRT 9
3 Actiepunten en algemene bevindingen Helvoirtenaren zeer tevreden over het woongenot in hun dorp In de enquête hebben we de inwoners van Helvoirt gevraagd rapportcijfers (tussen 0 en 10) te geven op verschillende aspecten van de leefbaarheid. Opvallend is de hoge score voor het woongenot: een 7,9. Ook veiligheid, onderling contact en bereikbaarheid scoren een ruime voldoende. De aantrekkelijkheid wordt met een magere 6 gewaardeerd. De voorzieningen en de bedrijvigheid scoren echter een onvoldoende. Ook uit de discussiebijeenkomsten blijkt dat er nog stappen te zetten zijn op het gebied van voorzieningen en bedrijvigheid. Woongenot 7,9 Veiligheid Onderling contact Bereikbaarheid 6,9 6,8 7,1 Aantrekkelijkheid/sfeer 5,8 Voorzieningen Bedrijvigheid 5,4 5,3 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 De verschillende leeftijdsgroepen ervaren de leefbaarheid van het dorp nagenoeg hetzelfde Wanneer de hierboven gepresenteerde cijfers uitgesplitst worden naar drie leeftijdsgroepen blijkt dat er weinig grote verschillen te zien zijn. De grafiek laat zien dat de jongeren (16-29) op de thema s veiligheid en sfeer iets positiever zijn dan de andere leeftijdsgroepen. De jeugd is echter minder te spreken over het woongenot dan de andere groepen. Het tekort aan starterswoningen kan hier een oorzaak van zijn. 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 16-29 29-54 55+ woongenot veiligheid contact/binding bedrijvigheid voorzieningen bereikbaarheid sfeer 10 PON-rapportage: DORPSONTWIKKELINGSPLAN HELVOIRT
Woningbouw voor Helvoirtenaren Helvoirt is een woondorp. De laatste jaren is de woningbouw echter gestagneerd, waardoor veel inwoners (voornamelijk starters) hun heil elders moeten zoeken. Het aantal inwoners neemt de laatste jaren dan ook af. De inwoners van Helvoirt vinden dat er nu toch echt gebouwd moet worden en dan vooral voor de eigen bevolking. Vooral starters en senioren hebben behoefte aan woningen. Sommigen vinden woningbouw zo belangrijk, dat er bijna geen aandacht meer is voor andere aspecten van leefbaarheid. Het idee leeft dat wanneer er maar genoeg woningen gebouwd worden, het vanzelf beter zal gaan met het dorp. Verenigingen en voorzieningen zullen zich dan vanzelf gaan ontwikkelen, doordat de vraag zal toenemen. Dit integrale dorpsontwikkelingsplan laat echter zien dat er meer issues spelen in het dorp dan alleen woningbouw. Sommige acties kunnen al direct uitgevoerd worden, wat leidt tot een directe verbetering van de leefbaarheid in Helvoirt. Inzet van burgers noodzakelijk om de leefbaarheid te verbeteren Er zijn enkele problemen in het dorp die veel genoemd worden. Een aantal van deze ergernissen kan door de bewoners zelf aangepakt worden. Een grote ergernis is de hondenpoep op straat. Als hondenbezitters hun gedrag aanpassen en wanneer andere burgers de hondenbezitters aanspreken op het onwenselijk gedrag, dan kan dit probleem al grotendeels verholpen worden. Ook de verkeers(on)veiligheid komt als belangrijk thema naar boven. De verkeersveiligheid is voor een belangrijk deel afhankelijk van het gedrag van weggebruikers. Een groot deel van de weggebruikers van de wegen in Helvoirt, zijn de Helvoirtenaren zelf. Door het verkeersgedrag te veranderen, kan al een deel van de verkeersveiligheid verbeterd worden. Ook de relatie met de gemeente die volgens de bewoners verbeterd moet worden, valt of staat met de inzet van de bewoners zelf. Burgers hebben een afwachtende houding ten opzichte van de uitvoering van het dorpsontwikkelingsplan door de gemeente Veel inwoners vinden het dorpsontwikkelingsplan een prima initiatief van de gemeente. 40 van de inwoners van 16 jaar en ouder hebben meegewerkt door de enquête in te vullen. Ook de discussiebijeenkomsten werden redelijk goed bezocht. Op de bijeenkomsten werd echter diverse malen benadrukt dat de gemeente ook daadwerkelijk met het DOP aan de slag moet gaan. Veel inwoners van Helvoirt staan enigszins sceptisch tegenover de uitvoering van het DOP. In het verleden is veel afgesproken en beloofd, maar het gevoel leeft dat er uiteindelijk weinig van terecht gekomen is. Een voorbeeld is het rapport Helvoirt in punten en komma s dat in 1985 in samenwerking met burgers uit Helvoirt is opgesteld. De burgers hebben de indruk er weinig met het rapport gebeurd is en dat de problemen die destijds aangekaart zijn, nog steeds niet opgelost zijn. PON-rapportage: DORPSONTWIKKELINGSPLAN HELVOIRT 11
Dorpsraad Helvoirt heeft een belangrijke rol in het vervolg van het DOP. In één van de actiepunten wordt het versterken van de dorpsraad Helvoirt genoemd. De dorpsraad Helvoirt wordt daarnaast bij verschillende actiepunten als betrokken partij of zelfs als initiatiefnemer aangewezen. De bevolking ziet naast de gemeente daarmee ook de dorpsraad Helvoirt als belangrijke partner bij het uitvoeren van het dorpsontwikkelingsplan. De wensen van burgers kunnen in de loop van de tijd veranderen. Het is mogelijk dat er over enkele jaren andere thema s spelen in het dorp. Ook kan de huidige prioritering van de actiepunten op den duur veranderen. Het is belangrijk dat de wensen van de bevolking continu inzichtelijk gemaakt en bewaakt worden, ook na de periode van 10 à 15 jaar. De dorpsraad Helvoirt kan hierin een rol vervullen, mits het draagvlak krijgt vanuit de bevolking en het door de politiek in Haaren als een serieuze actor wordt beschouwd. 12 PON-rapportage: DORPSONTWIKKELINGSPLAN HELVOIRT
Actiepunten Tijdens de tweede discussiebijeenkomst is aan de aanwezigen gevraagd om aan te geven welk actiepunten volgens hen de meeste prioriteit heeft, en welke het minste. Naar aanleiding van deze prioriteitslijst worden de actiepunten hieronder gepresenteerd. Het eerste actiepunt woningbouw heeft volgens de inwoners van Helvoirt daarmee de hoogste prioriteit. 1 Zorg voor voldoende woningen voor ouderen en starters Doel Het realiseren van een gevarieerd woningbestand met voldoende woningen voor jongeren en ouderen zodat een evenwichtige bevolkingsopbouw kan worden gewaarborgd. Toelichting Voor de leefbaarheid van een dorp is een evenwichtige bevolkingsopbouw noodzakelijk. Momenteel is het huidige woningbestand onbetaalbaar voor starters en veel senioren. Door de hoge grondprijs zijn ook de prijzen van nieuwbouwwoningen (onnodig) hoog. De doorstroming stagneert, mede door een gebrek aan geschikte seniorenwoningen. Het is dus van belang dat er voldoende betaalbare woningen voor jongeren én geschikte woningen voor ouderen worden gebouwd. Bij voorkeur in eerste instantie voor de eigen inwoners. Momenteel worden de mogelijkheden hiertoe echter door de wet beperkt. Op korte termijn moeten bouwlocaties beschikbaar komen waarop in het kader van bouwen in eigen beheer starters- en seniorenwoningen kunnen worden gerealiseerd. Voor de seniorenwoningen is de nabijheid van winkels, zorg- en welzijnsvoorzieningen een belangrijke voorwaarde. Ook HAT-woningen en appartementencomplexen met op de begane grond senioren en daarboven starters worden geopperd als oplossing. De mogelijkheden van kangoeroewoningen en SIR woningen moeten bekeken worden. De bewoners willen niet dat alle open ruimte in Helvoirt wordt opgeofferd voor woningbouw. Bijv. d n Inbreng en Van Goghplein moeten beschikbaar blijven voor dorpsactiviteiten. De gemeentewerf, milieustraat, brandweerkazerne, het WOB terrein en het terrein achter de Julianastraat/hoek Torenakker worden als geschikte bouwlocaties aangewezen. De pleintjes aan de Poirtersstraat en de Ant. Van Duinkerkenstraat lenen zich goed voor de uitgifte van bouwkavels. Ook de uitvoering van het centrumplan levert veel bouwmogelijkheden op. Tijdens de eerste bewonersbijeenkomst stelden velen Den Hoek als geschikte uitbreidingslocatie op korte termijn. Voor de lange termijn gaat de voorkeur uit naar bouwen op de sportvelden. Enkele groepen vinden den Hoek een ongeschikte bouwlocatie vanwege de scheiding die wordt veroorzaakt door de spoorbaan. Zij zien op die locatie liever het sportpark en bedrijvigheid. Om ook op lange termijn aan de bouwbehoefte te voldoen moet tijdig begonnen worden met planvoorbereiding en -ontwikkeling, zodat ook voor de verdere toekomst duidelijk is waar in Helvoirt woningen kunnen worden gebouwd. PON-rapportage: DORPSONTWIKKELINGSPLAN HELVOIRT 13
Actie Daarnaast is het van belang om steeds zorgvuldig na te gaan welke woningen moeten worden gebouwd, bijvoorbeeld voor starters, senioren of vrije sector, afhankelijk van de dan aanwezige behoefte. 1 Bouwen! Bouwplannen die nu uit te voeren zijn zo snel mogelijk uitvoeren. 2 Een werkgroep formeren die continu: - Zicht houdt op de bouwwensen in Helvoirt (type woningen, huur/koop, grondgebonden/appartementen, groot/klein, kavels/ projectbouw/bieb, doelgroep, prijsklasse). - Nieuwe bouwlocaties in beeld brengt. - De wensen/behoeften afstemt met de woonvisie van de gemeente Haaren. - Opstellen meerjarenplan. - Ontwikkeling van bouwlocaties tijdig in gang zet. In de werkgroep moeten minimaal de volgende verenigingen vertegenwoordigd zijn: gemeente Haaren, VoorHelvoirt, ouderenvereniging, woningstichtingen. De werkgroep moet daadkrachtig zijn. In een convenant moet worden vastgelegd waar de deelnemende organisaties zich voor gaan inzetten en welke zeggenschap de werkgroep heeft. Om de stabiliteit te waarborgen, kunnen voorwaarden worden gesteld aan de minimale zittingstermijn. Om op lange termijn juist vernieuwing te bevorderen is ook een maximale zittingstermijn wenselijk. De werkgroep moet continu haar bevindingen terugkoppelen aan de inwoners van Helvoirt. Initiatiefnemer VoorHelvoirt en Gemeente Haaren. Betrokkenen Gemeente Haaren, Provincie, dorpsraad Helvoirt, Kopersvereniging VoorHelvoirt, ouderenvereniging, SIR55+, Woningstichting t Heem, Woonveste, sportverenigingen, agrariërs, ondernemersvereniging, omwonenden nieuwe locaties. Wanneer 2008 - Starten onmiddellijk; daarna structureel: ontwikkelingen continu volgen en plan daarop voortdurend bijstellen. 14 PON-rapportage: DORPSONTWIKKELINGSPLAN HELVOIRT
2 Verbetering van de verkeersveiligheid Doel Een verkeersveiliger dorp en buitengebied. Toelichting Uit de enquête blijkt dat veel mensen de verkeersveiligheid in Helvoirt als problematisch ervaren. Een ergernis die het vaakste genoemd wordt, is het vele (vracht)verkeer dat door het dorp rijdt. Vooral de Torenstraat, de Helvoirtsestraat en de Achterstraat hebben hieronder te lijden. Het gaat met name om het vele sluipverkeer dat de straten onwenselijk extra belast. Het vele verkeer belemmert de doorstroom en zorgt voor gevaarlijke situaties voor fietsers. Veel mensen noemen een rondweg om Helvoirt als oplossing om het vele verkeer door het dorp tegen te gaan. Anderen hebben twijfels bij de efficiëntie van een rondweg. Een andere mogelijkheid is een verbinding van de Nieuwkuijkse weg naar de N65. Ook het verplaatsen van het industrieterrein naar Haaren of naar de overkant van de N65 zijn oplossingen voor het terugdringen van de verkeersdrukte. De inwoners van Helvoirt zijn het er over eens dat er zonder snelheidsbeperkende maatregelen te hard gereden zou worden met onveilige verkeerssituaties als gevolg. De bewoners geloven echter niet in de aanwezige verkeersremmende maatregelen. De hoogte van de verkeersdrempels zou aangepast moeten worden, of helemaal verdwijnen. De drempels zorgen voor ongemakken aan auto s, zijn slecht voor het milieu en zorgen voor lawaai. Er worden verschillende oplossingen aangedragen, zoals eenrichtingsverkeer op drukke wegen, chicanes, wegversmallingen, sluizen of zelfs het afschaffen van verkeersborden en drempels (men moet dan zelf opletten en wordt daardoor voorzichtiger). Verder stelt men dat er op sommige plaatsen onoverzichtelijke situaties ontstaan zijn door bijvoorbeeld de plaatsing van bloembakken. De vele paaltjes moeten weggehaald worden. De verkeerssituatie bij de school is onveilig. Dit heeft voornamelijk met het gedrag van de ouders te maken. De fietsroutes naar de scholen moeten in kaart gebracht worden, en wanneer nodig verkeersluw gemaakt worden. De Molenstraat is gevaarlijk doordat verkeer van rechts voorrang krijgt. Volgens aanwezigen op de discussiebijeenkomst werkt de regel rechts gaat voor niet op 60 km/u wegen. Ook andere straten in het buitengebied moeten bekeken worden, zoals de Guldenberg, Heikant, Runsvoort en de Gijzelsestraat. Hier komt veel zwaar verkeer doorheen, wat zorgt voor gevaarlijke situaties. Verder pleit men voor een veilige oversteek op de N65 voor fietsers en voetgangers. Daarvoor moeten voetgangersstoplichten aangebracht worden, en dient de oversteektijd voor fietsers en voetgangers verlengd te worden. Andere oplossingen die aangedragen zijn, zijn een tunnel of een fietsbrug. PON-rapportage: DORPSONTWIKKELINGSPLAN HELVOIRT 15
De complexe en diverse verkeersproblematiek vraagt om een goede studie naar oorzaken en oplossingen. De studie moet in kaart brengen welke fysieke ingrepen gedaan moeten worden om de verkeersveiligheid te verbeteren. Hierbij moet de situatie in Helvoirt in een groter (gemeentelijk) verband bestudeerd worden. In eerdere onderzoeken van Oranjewoud zijn mogelijk ook oplossingen te vinden. Er moeten niet alleen ingrepen in de fysieke ruimte plaatsvinden. Ook het gedrag van mensen moet veranderd worden. Mensen moeten bewuster deelnemen aan het verkeer en zich aan de verkeersregels houden. De politie moet meer controles uitvoeren, zodat de pakkans verhoogd wordt. De politie moet bij een aanrijding of overtreding adequater reageren. De ervaring is dat het te lang duurt voordat de politie aanwezig is en dat in sommige gevallen de politie helemaal niet meer komt. Daarnaast is het belangrijk dat mensen elkaar aanspreken op ongewenst gedrag en wellicht is het nodig om burgers voorlichting te geven over het juiste verkeersgedrag. Actie Een ander probleem is het ontbreken van (goede) trottoirs en fietspaden. De huidige trottoirs zijn moeilijk begaanbaar voor kinderwagens en rolstoelen; ze zijn te smal en scheef. In de Achterstraat ontbreekt een trottoir. Dat geldt voor bijna alle straten. Mindervalide moeten hierdoor op de drukke straat lopen, wat zorgt voor onveilige situaties. Systematisch in beeld brengen onveilige situaties en (regionale) verkeersstromen, daarna opstellen plan van aanpak om de situatie te verbeteren en zorgen voor uitvoer van het plan. In dit plan moet aandacht zijn voor het terugdringen van het vele verkeer, snelheidsremmende maatregelen, de oversteek van de N65 en fiets- en voetgangerspaden. Enkele concrete acties worden hieronder genoemd. Aanpak teveel verkeer - rondweg (langs nieuwe sportvelden of langs het spoor) - parallelweg langs N65 - industrie verplaatsen - doorgaande wegen beter doorgankelijk maken om sluipverkeer door het dorp te voorkomen - sluipverkeer naar Vught leiden Snelheidsremmende maatregelen - wegversmalling weg Torenstraat en Helvoirtsestraat - verkeerscontrole / trajectcontrole Oversteek Rijksweg N65 oversteekplaats N65: tunnel/brug/ongelijkvloerse kruising Fiets- en voetgangerspaden - fietspad Torenstraat - trottoirs verbreden/verbeteren/verharden - fietspaden beter onderhouden + berm maaien 16 PON-rapportage: DORPSONTWIKKELINGSPLAN HELVOIRT
Om continu de aandacht voor verkeersveiligheid vast te houden, moet jaarlijks een dorpsschouw gehouden worden. Bewoners en de wethouder inventariseren samen door middel van een wandeling in het dorp waar knelpunten op het gebied van verkeersveiligheid zitten. Initiatiefnemer Gemeente/Dorpsraad Helvoirt Betrokkenen Rijkswaterstaat, provincie, politie, de weggebruikers zelf, dorpsbewoners, dorpsraad Helvoirt, fietsersbond, ondernemers/middenstand Wanneer 2008: start verkeersanalyse + uitvoering kleine projecten + voorbereiding grote projecten 2008: dorpsschouw 2010/2015: uitvoering grote projecten PON-rapportage: DORPSONTWIKKELINGSPLAN HELVOIRT 17
3 Sfeervol dorpshart Doel Realisatie van een sfeervol dorpshart Toelichting De aantrekkelijkheid en sfeer van het dorp wordt door de inwoners van Helvoirt met een magere voldoende gewaardeerd. Een echte dorpskern ontbreekt en volgens haar bewoners straalt het dorp weinig tot geen sfeer uit. Om een echte dorpskern te realiseren, moet er een gezellig pleintje met terrassen, een kiosk en een (dieren)parkje gerealiseerd worden waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Het dorpshart zou autoluw of zelfs autovrij moeten worden. De meesten zien het pleintje bij de RK kerk als meest geschikte locatie. Dit gebied heeft van zichzelf al een goede sfeer. Wel mag het terrein toegankelijker worden. Wellicht is het een optie om het kerkhof te verplaatsen, waardoor ruimte vrijkomt voor het realiseren van een ontmoetingsplek. Volgens anderen kan een dorpshart ook gecreëerd worden door op het Vincent van Goghplein een klein winkelcentrum aan te leggen, met daarboven appartementen. Ook zou er een ondergrondse parkeergarage gerealiseerd kunnen worden. De Achterstraat en Lindelaan dienen ook betrokken te worden bij het ontwikkelen van bedrijvigheid op deze plek. Vast staat dat alle inwoners van Helvoirt vinden dat het Van Goghplein aangepakt moet worden. Er wordt ook duidelijk aangegeven dat bepaalde pleintjes juist in de huidige vorm behouden moeten worden. De rolschaatsbaan is daar een voorbeeld van. De kleine pleintjes in het dorp moeten niet volgebouwd worden, omdat deze pleintjes nodig zijn voor het houden van evenementen en als speelvoorziening voor de jeugd. Op korte termijn kunnen de open ruimtes mooi aangekleed worden. Dit kan eenvoudig door het planten van mooie bomen, of het plaatsen van meubilair. Omdat nog niet helemaal duidelijk is hoe de pleintjes in de toekomst gebruikt gaan worden, is het niet zinvol nu veel te investeren in de aankleding. Omdat er verschillende mogelijkheden zijn in het dorp, en elke optie ook nadelen heeft, moet er een integrale visie komen, die aandacht heeft voor woningbouw, voorzieningen, verenigingen en groen. Al deze thema s hebben met elkaar te maken, en haken op elkaar in. Het idee van het centrumplan is goed. Er moet echter niet alleen gekeken worden naar de economische haalbaarheid. Bovendien moet het plan moet niet te stedelijk worden, maar passen bij de dorpse uitstraling van Helvoirt. Wellicht kunnen er ideeën uit het centrumplan dat in circa 1990 is opgesteld, gehaald worden. Dit actiepunt staat de inwoners van Helvoirt nauw aan het hart. Het centrumplan dient dan ook in nauw overleg met burgers en verenigingen verder uitgewerkt te worden. De gemeente moet de plannen bottum-up gaan uitvoeren. 18 PON-rapportage: DORPSONTWIKKELINGSPLAN HELVOIRT
Actie Korte termijn: aankleden openbare ruimten. Formeren van een Helvoirtse werkgroep waarin alle betrokkenen zijn vertegenwoordigd. Doelstelling van deze werkgroep is het ontwikkelen van een integrale visie met aandacht voor wonen, voorzieningen, verenigingen en groen en te komen tot een haalbaar uitvoeringsplan. In het plan moet aandacht zijn voor de herinrichting van het pleintje bij de RK Kerk en het Vincent van Goghplein en het openhouden van kleine pleintjes in het dorp. Initiatiefnemer Gemeente Betrokkenen Kerkbestuur, ondernemersvereniging, horeca, dorpsraad Helvoirt, verenigingen, alle inwoners van Helvoirt Wanneer 2008 opstellen visie, daarna haalbaarheidsonderzoek en uitvoering PON-rapportage: DORPSONTWIKKELINGSPLAN HELVOIRT 19
4 Afvalinzameling beter organiseren Doel Milieustraat uitbreiden en betere mogelijkheden bieden voor afvalinzameling. Toelichting Er spelen allerlei ontwikkelingen op het gebied van de huisvuilinzameling. Voorheen had Helvoirt een eigen gemeentewerf, waar eens in de veertien dagen oud papier, snoeihout, ijzer en glas ingeleverd kon worden. De gemeente wil de afvalinzameling in Helvoirt anders opzetten en heeft nu een proef ingesteld. Dit houdt in dat bewoners op vrijdag van 16.00-19.00 uur papier en klein snoeihout kunnen inleveren bij een container op het sportpark. De rest van het grofvuil dient naar de milieustraat in Haaren gebracht te worden. Deze is wekelijks op zaterdag geopend van 9.00-15.00 uur. Over de huidige (proef)manier van afvalinzameling is men niet allemaal te spreken en de angst bestaat dat in de toekomst alleen nog gebruik gemaakt kan worden van de milieustraat in Haaren en dat er in Helvoirt zelf geen enkele mogelijkheid meer is om afval in te leveren. Velen vinden dat er helemaal geen centrale milieustraat in Haaren moet komen, maar dat de milieustraat in Helvoirt moet blijven. In de enquête en ook tijdens de discussiebijeenkomsten werd door sommigen aangegeven dat zij het niet fijn vinden om met het grote afval naar Haaren te moeten rijden. Sommigen zien de voordelen van het gebruik van één milieustraat in Haaren. Deze dient echter wel geupdate te worden om aan de normen te voldoen. Nu is er een te lange wachttijd, de openingstijden zijn te beperkt en het beleid met betrekking tot afvalinzameling is onduidelijk. Ook de mogelijkheden voor het laten ophalen van grofvuil zijn te beperkt. De milieustraat in Haaren zou 3 á 4 dagen per week open moeten zijn, eventueel ook s avonds in verband met werktijden van inwoners, moet goed ingericht en vooral gebruiksvriendelijk worden. Ook wordt aandacht gevraagd voor minder mobiele mensen. De inwoners van Helvoirt hebben diverse oplossingen aangedragen voor het probleem rond de afvalinzameling: laat vaker (2x per jaar) het grofvuil ophalen, elke zaterdag inzamelen van oud papier. Als mogelijke locatie worden het schoolplein en de ponyclub genoemd. Enkelen vinden afvalinzameling bij de school geen goed idee, in verband met de verkeerssituatie. Actie - Inwoners op de hoogte houden van ontwikkelingen rond afvalinzameling en keuzes die hierbij gemaakt worden, moeten uitgelegd worden aan de bevolking. - Milieustraat in Haaren gebruiksvriendelijker maken. - Grofvuil 2x per jaar op laten halen. - (wekelijkse) inzamelcontainer voor oud papier in het dorp. - Mensen duidelijker informeren m.b.t. mogelijkheden van afvalinzameling. Initiatiefnemer Gemeente Betrokkenen Afvalverwerkingsbedrijf, burgers Wanneer 2008 en verder 20 PON-rapportage: DORPSONTWIKKELINGSPLAN HELVOIRT
5 Verbeteren openbaar vervoer in Helvoirt Doel Betere verbinding met Tilburg en s-hertogenbosch Toelichting Uit de enquête blijkt dat het merendeel (66) van de bevolking van Helvoirt geen gebruik maakt van het openbaar vervoer Daarvan is voor 88 de reden dat men de beschikking heeft over eigen vervoer. Een klein gedeelte (7) van de inwoners maakt wel regelmatig gebruik van het openbaar vervoer. Het gebruik van het openbaar vervoer gaat gepaard met enkele ergernissen, zoals de slechte verbindingen met Tilburg en s-hertogenbosch en de daarmee gepaard gaande omslachtige manier van reizen en de frequentie van vertrek van het openbaar vervoer. Tijdens de bijeenkomsten wezen veel inwoners erop dat de ziekenhuizen slecht bereikbaar zijn met de bus en dat een ritje naar het ziekenhuis lang duurt. Het ziekenhuis is echter wel goed te bereiken met de buurtbus. Dit is misschien niet bij iedereen bekend. Ook is bij velen niet bekend dat men met de treintaxi makkelijk vanaf elk station naar Helvoirt komen, terwijl het voor velen een uitkomst kan bieden. Hieruit wordt duidelijk dat meer informatie moet worden verschaft over de mogelijkheden van de buurtbus en treintaxi. In het weekend, met name op zondag is de dienstregeling zodanig dat de lijnbus s morgens pas laat vertrekt. Voor mensen die afhankelijk zijn van het openbaar vervoer, is dit lastig. Er worden tijdens de discussiebijeenkomst verschillende oplossingen aangedragen om te zorgen voor een betere verbinding tussen s-hertogenbosch en Tilburg. Voor met name scholieren en mensen die in Tilburg/ s-hertogenbosch werken, zou tijdens de spitsuren een rechtstreekse verbinding (snelbus op busbaan) naar de grote steden beschikbaar moeten zijn. De bus die daarbij ingezet wordt, moet groot genoeg zijn om alle reizigers mee te kunnen nemen. Andere oplossingen zijn om de frequentie van de bus te verhogen (elk half uur) en om te zorgen voor een betere afstemming tussen de buurtbus en de Veolia-bus. Veel mensen gaan met de fiets naar de bushalte aan de N65. Er is voldoende stallingruimte, maar er worden wel regelmatig fietsen gestolen. Betere verlichting of een bewegingsmelder bij deze stalling kan dit terugdringen. Een andere optie is om de bushalte naar de Rijwielhandel te verplaatsen. In het verleden (tot 1938) was er een treinstation in Helvoirt. In de enquête en tijdens de discussiebijeenkomst is meerdere keren aangegeven dat men deze graag weer terug wil. Met de komst van een treinstation kunnen mensen (weer) met de trein naar Utrecht en Tilburg, waar veel inwoners werken en studeren. Gesprekken met de NS zijn hiervoor noodzakelijk. Er moeten dan wel cijfers bekend zijn over het aantal mensen dat gebruik zou willen maken van een treinstation in Helvoirt. Anderen geven aan dat een treinstation in PON-rapportage: DORPSONTWIKKELINGSPLAN HELVOIRT 21
Helvoirt niet realistisch is. De aanleg van een lightrail wordt ook als uitkomst genoemd. De verschillende meningen en mogelijkheden nodigen uit tot een inventarisatie behoefte-onderzoek onder bewoners. Actie 1 Inventarisatie behoefteonderzoek onder bewoners. 2 Overleg met Veolia en buurtbus over dienstregeling in Helvoirt. 3 Aanpakken problematiek diefstal fietsen bij bushalte. 4 Overleg met NS over mogelijkheid treinstation in Helvoirt. 5 Informeren burgers over mogelijkheden buurtbus en treintaxi. Initiatiefnemer Gemeente, dorpsraad Helvoirt Betrokkenen Veolia (buurtbus), NS, provincie (Theo Brok en Christ van Iersel, inwoners van Helvoirt, gebruikers van openbaar vervoer hebben aangegeven zich voor dit actiepunt in te willen zetten), fietsersbond Wanneer 1-2-3: 2008 - zo snel mogelijk 3: 5-10 jaar 22 PON-rapportage: DORPSONTWIKKELINGSPLAN HELVOIRT
6 Versterken relatie burgers-gemeente Doel Gemeente moet toegankelijker worden en meedenken met de burger. Toelichting Uit de enquête blijkt dat de inwoners uit Helvoirt ontevreden zijn over de gemeente. Vooral klantgerichtheid en de communicatie scoren laag. Ook in de discussiebijeenkomst kwam dit knelpunt naar voren. Mensen hebben de indruk dat de gemeente niet weet wat er speelt onder de burgers. Er is weinig sprake van communicatie tussen de gemeente en de burgers. De gemeente publiceert wel wekelijks in het huis-aan-huisblad de Leije, waar informatie gegeven wordt over verschillende onderwerpen die in de gemeente spelen. Hier is echter sprake van eenrichtingscommunicatie. Er moet vaker direct contact komen tussen de gemeente en burgers. Ambtenaren moeten naar de burger toekomen en het beleid uitleggen. Wanneer de gemeente ergens een beslissing over wil nemen, dienen eerst de belangrijkste betrokkenen benaderd en geconsulteerd te worden. De burgers geven aan dat de gemeente niet naar hun luistert. Wanneer er ruimte is voor inspraak, heeft men het gevoel dat er uiteindelijk weinig tot niets mee gedaan wordt. De gemeente moet nakomen wat zij aan de burgers belooft. De inwoners hebben daarnaast de indruk dat de gemeente onvoldoende met ze meedenkt, het ontbreekt de gemeente aan daadkracht en er heerst een neetenzij cultuur. Volgens de inwoners worden grote beslissingen liever niet genomen, waardoor inwoners lange tijd in het ongewisse worden gelaten. De burgers hebben zelf ook een verantwoordelijkheid in het onderhouden van contact met de gemeente. Burgers moeten zich laten informeren over zaken die spelen in het gemeentehuis. Er is een mogelijkheid om gemeenteraadsvergaderingen bij te wonen of te beluisteren via de site van de gemeente. Mensen moeten ingelicht worden over deze mogelijkheden. Actie - Cultuuromslag binnen gemeenteapparaat genereren: inzetten op nieuwe initiatieven volgens het ja-mits principe. - Structureel overleg tussen dorpsraad Helvoirt en gemeente. - Organiseren burgeravonden. - Organiseren direct contact gemeente-burger (bijvoorbeeld spreekuur) - Informeren over mogelijkheid om raadsvergaderingen via internet te beluisteren. - Bewoners blijvend betrekken bij uitkomsten en uitvoering actiepunten uit DOP. Initiatiefnemer Gemeente Betrokkenen Dorpsraad Helvoirt en inwoners Wanneer Continu proces, starten in 2008 PON-rapportage: DORPSONTWIKKELINGSPLAN HELVOIRT 23
7 Activiteiten in het dorp, voor jong en oud Doel In stand houden en uitbreiden activiteiten en ontspanningsmogelijkheden voor alle inwoners. Toelichting In Helvoirt zijn veel verschillende verenigingen aanwezig. Uit de discussiebijeenkomst blijkt dat de verenigingen het moeilijk hebben. Het ledenaantal stagneert door de vergrijzing, vertrek van jongeren en de afname van gemeenschapszin. Bovendien loopt het aantal vrijwilligers terug. Dit is een nationale trend. Voor een dorp is het belangrijk om verenigingen te behouden. Het zorgt ervoor dat men elkaar ontmoet en door verenigingen in het dorp te houden, zijn deze ook bereikbaar voor minder mobiele mensen. Sommigen zien als oplossing voor de verenigingen het toepassen van schaalvergroting. Door krachten van verenigingen te bundelen, kan winst gehaald worden. Dit kan op verschillende manieren bereikt worden. Een voorbeeld is om met meerdere verenigingen één kantine te draaien, men heeft dan relatief gezien minder vrijwilligers nodig en de inkoop kan goedkoper. Voor deze vorm van samenwerking is het handig als de verenigingen op hetzelfde sportpark aanwezig zijn. Ook op het gebied van trainingen en activiteiten kan samengewerkt worden tussen verenigingen in Helvoirt. Een ander voorbeeld is samenwerking met de verenigingen in Haaren. Er zou één groot sportpark ontwikkeld kunnen worden, tussen Helvoirt en Haaren. Een nadeel hiervan is dat kinderen verder moeten fietsen. Ondanks de diverse sportmogelijkheden is er niet voor iedereen een sport die past. Uit de enquête blijkt dat volgens sommigen de diversiteit van de verenigingen minimaal is. Er zouden andere verenigingen opgezet moeten worden. Veel respondenten (240x) hebben aangegeven dat zij buiten het dorp sporten, omdat hun sport niet binnen Helvoirt aangeboden wordt. Op de discussiebijeenkomst wordt aangegeven dat er behoefte is aan een fitnesscentrum met betaalbare abonnementen. Bij de fysiotherapie is een fitnessruimte. Deze is op beperkte tijden toegankelijk voor iedereen uit Helvoirt. Weinig mensen zijn op de hoogte van deze mogelijkheid. Wellicht dat in overleg de ruimte ook vaker beschikbaar gesteld kan worden. Op lange termijn kan gekeken worden of een fitnessruimte opgenomen kan worden in een eventuele nieuwe sportzaal. Anderen hebben aangegeven dat zij graag een hockeyvereniging in Helvoirt willen. Medebewoners spreken daar hun twijfels over uit: er is volgens hen te weinig animo om iets dergelijks op te zetten. Ook mist men goede en gevarieerde sportvoorzieningen. Velen hebben de wens voor een zwembad uitgesproken. Mogelijk kan een oplossing worden gevonden in een combinatie met een zwembadvoorziening op het terrein van Prisma (Biezenmortel). 24 PON-rapportage: DORPSONTWIKKELINGSPLAN HELVOIRT
Sommige inwoners van Helvoirt geven aan dat er voor de jeugd (12-20 jaar) te weinig te doen is in het dorp. De jongeren zouden graag een legale hangplek hebben, bijvoorbeeld in de vorm van een jeugdhonk (met biljart, sportveldje) waar ze de vrije tijd kunnen doorbrengen. Ook een sportveldje met basketbal en skatepark zijn opties. Het sportveldje kan ook gebruikt worden voor de kindervakantieweek en het Helvoirtsweekend. Anderen denken dat er voor de jeugd wel genoeg te doen is. Er zijn voldoende verenigingen voor de jeugd en er is regelmatig een discoavond voor jongeren van 11-15 jaar in gemeenschapshuis Gastenbosch. Bij het aanbieden van activiteiten is het belangrijk om te weten waar behoefte aan is. Een overkill aan activiteiten kan ook schade aanrichten. Om teleurstellende resultaten te voorkomen moet eerst geïnventariseerd worden aan welke activiteiten en verenigingen daadwerkelijk behoefte is. De liefhebbers van bepaalde sporten of evenementen dienen zelf het initiatief te nemen om dit op te zetten. De gemeente kan vervolgens faciliteren als blijkt dat er voldoende animo is onder de bevolking. Het gemeenschapshuis wordt nu gebruikt door verschillende verenigingen. Het huidige gebouw biedt echter maar beperkte mogelijkheden. In overleg met verenigingen (groot en klein) moet een plan opgezet worden om het dorpshuis te updaten en/of te integreren in het centrumplan. Een multifunctioneel gebouw voor alle verenigingen, met ruimte voor eigen opslag is wenselijk. Ook de gemeente kan meehelpen om de sociale cohesie in het dorp te vergroten. De gemeente kan verenigingen steunen door de subsidie te verhogen, maar ook door andere vormen van ondersteuning te bieden. Wanneer er iets georganiseerd wordt waar een vergunning bij nodig is, moet met de vergunningverlening soepel omgegaan worden (ook bij jeugdevenementen). Ook wordt het op prijs gesteld als de gemeente vaker een dorps- of gemeentelijke activiteit organiseren, zoals het 10 jaar gemeente Haaren -feest. Actie De cafés in Helvoirt vervullen een sociale functie. Hier ontmoet men elkaar, en brengt men de vrije tijd door. De horeca in Helvoirt dient om 2.00 uur te sluiten. Volgens aanwezigen op de discussiebijeenkomst mag deze sluitingstijd wel wat opgerekt worden. In het weekend zou minder streng gecontroleerd moeten worden. Dit in het belang van de horecaondernemer (omzet) en de bezoekers van de cafés. Anderen geven aan dat de horeca voldoende mogelijkheden heeft en dat uitbreiding/verlenging niet nodig is. 1 Overleg met alle verenigingen (groot en klein) met betrekking tot plan gemeenschapshuis/centrumplan. 2 Ruimere mogelijkheden horeca en evenementen. 3 Inventariseren behoefte aan activiteiten/verenigingen. 4 Analyseren mogelijkheden samenwerking verenigingen. 5 Inventariseren wensen jeugd in verschillende leeftijdsgroepen (12-14 en 14-17 en 17-20 jaar). 6 Overleg met Berretty om fitnessruimte beschikbaar te stellen voor alle inwoners van Helvoirt. PON-rapportage: DORPSONTWIKKELINGSPLAN HELVOIRT 25
Initiatiefnemer 1 Gemeente 2 Gemeente 3 Verenigingen en behoeftige burgers 4 Verenigingen en behoeftige burgers 5 Verenigingen en behoeftige burgers 6 Verenigingen en behoeftige burgers Betrokkenen Gemeente, verenigingen, jongeren, inwoners, Berretty, horeca Wanneer 2008 en verder 26 PON-rapportage: DORPSONTWIKKELINGSPLAN HELVOIRT
8 Ruimte voor bedrijvigheid en voorzieningen Doel Helvoirt is niet alleen een woondorp. Ondernemers maken een dorp levendig, brengen inkomsten en bieden werkgelegenheid. (Kleinschalige) industrie moet behouden blijven en er moeten meer winkels komen. Toelichting Uit de enquête blijkt dat veel mensen bepaalde winkels, zoals een drogist, kledingzaak, bouwmarkt, schoenenwinkel, huishoudelijke artikelen, boekenwinkel, speelgoed en cadeauwinkel, fourniturenzaak, en een opticien missen. Tijdens de discussiebijeenkomst blijkt dat niet iedereen het hier mee eens is. Sommigen vinden dat er voldoende voorzieningen zijn en dat mensen moeten accepteren dat in een dorp als Helvoirt niet alle voorzieningen aanwezig kunnen zijn. Verder wordt het ontbreken van een bibliotheek als een gemis gezien. Het instellen van een bibliotheekservicepunt in het gemeenschapshuis kan dit gemis opvangen. De bedrijvigheid in Helvoirt scoort een onvoldoende. Toch zijn verschillende bedrijven in Helvoirt aanwezig. Er is een bedrijventerrein gelegen aan de Industrieweg. Op dit bedrijventerrein zijn circa 12 bedrijven gevestigd. Er is hier geen ruimte meer voor nieuwe bedrijven. De bedrijven op het industrieterrein zorgen voor ongewenste verkeersbewegingen door het dorp. Om de bedrijven in Helvoirt te houden, ze bereikbaar te laten blijven en om geen overlast te veroorzaken in het dorp, kan aan de overkant van de N65 een bedrijventerrein (eventueel in samenwerking met bedrijven uit Haaren) gerealiseerd worden. Daarnaast wordt ook het gebied Den Hoek (naast spoorbaan) genoemd. Deze locatie is geschikt voor kleinschalige bedrijvigheid in combinatie met woningbouw. In verband met de verkeersveiligheid zien andere inwoners Den Hoek echter niet als een geschikte locatie. Het idee is opgepakt dat de bedrijvigheid en (nieuwe) voorzieningen rond enkele centrale punten gerealiseerd moet worden. Dit heeft een relatie met het ontwikkelen van een echt dorpshart (zie eerder actiepunt). Een aantal spreekt de wens uit om winkels te concentreren rond de Lindelaan, Kastanjelaan en de Achterstraat. Het Vincent van Goghplein heeft potentie om ruimte te bieden aan kleinschalige bedrijvigheid. Wanneer het van Goghplein aangepakt wordt, dient tankstation van de Heijden en stomerij Erko verplaatst te worden. Mattador en de afgebrande stoffenzaak van der Heijden (Achterstraat) bieden ook mogelijkheden om kleinschalige bedrijvigheid een locatie te bieden. PON-rapportage: DORPSONTWIKKELINGSPLAN HELVOIRT 27
28 van de mensen vindt dat er onvoldoende mogelijkheden zijn voor ondernemers in Helvoirt. Dit wordt vooral toegeschreven aan de beperkte uitbreidingsmogelijkheden, de kleine afzetmarkt, het ontbreken van bedrijfsruimte en het niet meewerken van de overheid. Een ondernemersvereniging in Helvoirt is wenselijk. Deze vereniging kan de krachten van ondernemers bundelen en onderwerpen die voor hen spelen, op de kaart zetten. Actie Initiatiefnemer Betrokkenen Wanneer In het buitengebied treden spanningen op. Een grote groep (42) vindt dat bedrijven in het buitengebied niet ontwikkeld moeten worden. Een groep van 29 vindt echter dat ondernemers in het buitengebied juist wel ontwikkelingsmogelijkheden moeten krijgen. 1 Ontwikkeling van kleinschalige industrie aan de overkant N65 of in het gebied Den Hoek. 2 Inventariseren mogelijkheden bedrijvigheid op Vincent van Goghplein, Mattador en Achterstraat. 3 Stimuleren en ondersteunen van initiatieven met betrekking tot winkels/bedrijvigheid. 4 Bibliotheekservicepunt in het gemeenschapshuis. 5 Oprichten ondernemersvereniging. 1 Gemeente 2 Gemeente 3 Gemeente 4 Gemeente 5 Ondernemers Ondernemers, dorpsraad Helvoirt 0-10 jaar 28 PON-rapportage: DORPSONTWIKKELINGSPLAN HELVOIRT
9 Versterken dorpsraad Helvoirt Doel Dorpsraad Helvoirt moet serieuze gesprekspartner worden. Toelichting De dorpsraad Helvoirt bestaat sinds 1999. Destijds is de dorpsraad naar aanleiding van de gemeentelijke herindeling in het leven geroepen. De dorpsraad wil zich inzetten om de kloof tussen de burgers uit Helvoirt en de gemeente in Haaren te dichten. De samenstelling van de dorpsraad wisselt nogal. Er is een vaste kern, van circa vijf personen. Daarnaast zijn er leden die zich bij bepaalde onderwerpen inzetten. Op dit moment ontbreekt daadkracht binnen het bestuur van de dorpsraad, en draagkracht onder de bevolking. De dorpsraad heeft het idee dat zij in Helvoirt niet geheel serieus genomen worden, zowel door de gemeente als de inwoners van Helvoirt. Het politieke spel en de strijd om de kiezer maken het lastig om als dorpsraad in de gemeente Haaren iets voor elkaar te krijgen. Daarnaast is onder de bevolking te weinig bekendheid met de dorpsraad. Niet iedereen is op de hoogte van de activiteiten van de dorpsraad. Hier moeten meer inspanningen voor gedaan worden. De dorpsraad moet vaker de publiciteit zoeken om de acties van de dorpsraad onder de aandacht van de mensen te brengen. Wellicht kan meer draagvlak gecreëerd worden door te kiezen voor een andere structuur van de dorpsraad, bijvoorbeeld door de dorpsraad te laten bestaan uit gekozen bestuursleden of uit afgevaardigden van verenigingen uit Helvoirt. Actie 1 Aanpassen structuur en werkwijze van dorpsraad Helvoirt. 2 Vaker publiceren over en betrekken van inwoners bij de activiteiten van de dorpsraad. Initiatiefnemer Dorpsraad Helvoirt Betrokkenen Verenigingen, burgers, gemeente Wanneer Zo snel mogelijk PON-rapportage: DORPSONTWIKKELINGSPLAN HELVOIRT 29