Ontspanning 8 710966 522615 01401 2,95 WIN De beste apps voor ipad en tablets maak kans op 2.500,- Interview Simone Kleinsma Eet je slim! Voedsel voor de hersenen driegangenmenu Heerlijke recepten Vakantiebestemming Marrakesh Midsomer murders in een Jaguar
Ontdek de meest comfortabele schoenen van uw leven! Vrijheid voor de tenen Alle modellen hebben de anatomische voetvorm als uitgangspunt. De tenen kunnen strekken, buigen en spreiden. Geen drukkende plekken meer ideaal voor uw spieren en de doorbloeding. Uw voeten blijven natuurlijk warm. Natuurlijke voetafwikkeling Alle modellen volgens 100% natuurconcept. De flexibele zool is voor- en achter afgerond zodat de voet afwikkelt als op blote voeten. De goede schokdemping zorgt ervoor dat het voelt als lopen op zacht mos. anders dan andere schoenen gevormd naar uw voet Pure ontspanning zonder hak De elastische nullijn zolen zorgen ervoor dat uw lichaamsgewicht gelijkmatig verdeeld wordt. Zo worden gewrichten en rug optimaal ontlast en ontzien ze uw gevoelige voeten rug en gewrichten bij al uw activiteiten. 100% natuurlijke materialen voor een goed voetklimaat 10,- * schokdempende en soepele zolen ÉÉNMALIGE TESTKORTING * Bij besteding van minimaal 85,- mer m rdeelnu Uw voo 14 2 SANDD Wilt u de actuele catalogus aanvragen? vlakke nullijn voor rechte rug en gezonde gewrichten Bel dan met 072-571 79 79 of kijk op www.intersko.nl
Inhoud I n een tijd waar steeds meer digitaal wordt, blijft de kracht van papier voelbaar. Heerlijk bladeren, de geur, geen geluidjes en plotselinge berichten die afleiden. Lekker lezen in een luie stoel met een kop thee of koffie. Dat is wat wij je cadeau geven met dit magazine. We hopen dat je ervan geniet. Myrthe van Deemen 22 18 4 Nieuws en weetjes Wat betekent IMHO toch? En wist je dat autowassen verleden tijd kan zijn? Je leest het hier. 8 Baltasar Tieskens Deze voormalig sterrenchef en foodcoach geeft tips hoe je met kleine veranderingen eeuwig jong kunt voelen. Voedsel voor de hersenen 10 Eten om niet te vergeten. Hoe eten je hersenen kan helpen en ervoor kan zorgen dat je je herinnert waar je sleutels liggen. Midsomer murders in een Jaguar 14 Bezoek het pittoreske platteland van de Engelse detectives Morse, Lewis en Barnaby. Engeland op zijn best. Interview Simone Kleinsma 18 Moeder, Ik Wil Bij De Revu is de nieuwste musicalproductie van Joop van den Ende. Simone Kleinsma vertelt alle scoops over haar rol en de musical. 22 Zinderend Marrakech Zin in een exotische bestemming zonder lang te reizen? Ga op avontuur op de markten van Marrakech. Apps voor je ipad of tablet 26 Er zijn te veel apps om op te noemen. Wij vertellen welke apps je niet wil missen. 14 8 30 Driegangenmenu Nodig vrienden uit, duik de keuken in en beleef een heerlijke avond met tartaar van zeebaars, porchetta en citroenpannacotta. 34 Puzzel Vul de kruiswoordpuzzel in en maak kans op mooie prijzen. 26 30 34 W I N Maak kan s op 2.500,[3]
Nieuws&weetjes Biologische pacemaker Goedemorgen! Het overslaan van het ontbijt zorgt voor een groter risico op gewichtstoename, diabetes, een hoge bloeddruk en een verhoogd cholesterol. Dat blijkt uit een onderzoek van de Harvard Medical School. De kans op een hartaanval of andere hartaandoening is maar liefst 27 procent hoger bij niet-ontbijters. In het onderzoek wordt wel opgemerkt dat dit verhoogde risico ook het gevolg zou kunnen zijn van andere slechte eetgewoontes. Zo zouden niet-ontbijters vaker roken, meer alcohol drinken en minder bewegen. Ben je niet zo n broodeter in de ochtend? Begin de dag dan met fruit, een gekookt eitje, een ontbijtshake van melk, banaan en muesli of een kom ontbijtgranen. Onderzoekers hebben een manier gevonden om de normale pacemaker te vervangen door een biologische variant. Daarvoor injecteren ze een aangepast virus in een hartpatiënt dat normale hartspiercellen genetisch modificeert en omzet in cellen die ervoor zorgen dat het hart zijn werk blijft doen. Op dit moment hebben de wetenschappers de werkwijze alleen op varkens uitgeprobeerd. Het hart van een varken heeft namelijk veel weg van een menselijk hart. Het zal nog enige tijd duren voordat de methode bruikbaar is voor mensen. Die afkortingen van tegenwoordig Voor de komst van sms en later twitter is er een nieuwe taal ontstaan, de taal van afkortingen. Je hebt er bijna een handleiding voor nodig. Hier de belangrijkste op een rijtje: YOLO: You only live once (je leeft maar een keer) BTW: By the way (trouwens) IMHO: In my humble opinion (naar mijn bescheiden mening) LOL: Laughing out loud (hard lachen) W8 ff: Wacht even ASAP: As soon as possible (zo snel mogelijk) XOXO: Kussen en knuffels BFF: Best friends forever (Voor altijd beste vrienden) [4]
Kijk op ontspanningmagazine.nl voor een digitale versie van dit tijdschrift. Hmmm, chai latte Net zoals vroeger, maar dan anders. Thee met melk, wie heeft het niet gedronken? De laatste tijd is het weer helemaal terug, alleen nu met kruiden. Je kunt zakjes chai in de supermarkt kopen, maar met een duik in het keukenkastje kom je ook een heel eind. Heerlijk voor koude dagen! 1 l halfvolle melk 2 peulen kardemom (gekneusd) ½ tl + een beetje kaneelpoeder 2 kruidnagels ½ tl gemberpoeder 2 peperkorrels (gekneusd) 4 tl zwarte thee 1 tl honing zeef Breng de halfvolle melk in een pan aan de kook. Voeg de kardemom, het kaneelpoeder, de kruidnagels, het gemberpoeder, de peperkorrels en de zwarte thee toe en doe het deksel op de pan. Laat op laag vuur ca. 10 minuten zachtjes doorkoken. Zeef de inhoud van de pan en schenk in 4 koppen. Voeg honing naar smaak toe en strooi wat kaneelpoeder over de bovenkant. Eventueel kun je ook nog venkel, zoethout en anijs toevoegen. Worden wasstraten overbodig? Nissan heeft een zelfreinigende laklaag voor auto s voorgesteld. Water en olie vinden op de speciale ondergrond geen houvast en glijden er makkelijk vanaf. Nissan noemt de laklaag Ultra Ever Dry. Het principe werd uitgevonden door het Amerikaanse Ultratech International en werkt met nanotechnologie. Het vuilafstotende effect wordt bereikt door een laagje siliciumdioxide dat met gefluoreerde koolwaterstof is bewerkt. Water en olieachtig vuil komen niet door het beschermende laagje zolang dat intact blijft. De laklaag zou tot een revolutie kunnen leiden. Maar er is een nadeel: de lak kost al snel 200 dollar per liter. In Europa worden zelfs prijzen van zo n 500 euro gevraagd. Een hele auto behandelen is dus een dure grap, maar je hebt wel het hele jaar door een blinkende auto voor de deur. [5]
Nieuws&weetjes Welke kamerplant? Minicursus acupressuur 1 Hoofdpijn GB20 is een drukpunt aan de onderkant van je schedel, waar je nekwervels eindigen. Druk op het plekje tussen je spieren onder je schedel zodat endorfines vrijkomen en stress vermindert. 2 Snurken Stop het snurken door druk uit te oefenen op de binnenkant van je pink, omdat deze plek in verbinding staat met het neuskeelgebied. Er zijn ook speciale ringen te koop. 3 Misselijkheid Nei-kuan is een punt aan de binnenkant van je onderarm, drie vingers onder je hand. Druk 30 seconden met je duim op deze plek om misselijkheid te verminderen of te stoppen. Gezonde lucht De lepelplant of spathiphyllum zuivert niet alleen de lucht, maar is ook erg makkelijk in leven te houden. Populair in de jaren zeventig en nu weer helemaal terug: de sanseveria. Zorgt voor een gezond klimaat in de kamer en tegenwoordig ook nog hip. Huisdiervriendelijk Kattengras is onmisbaar als je binnenkatten hebt. Het is zelfs gezond voor ze, dus laat ze er rustig aan knabbelen. Grote kans dat ze de andere planten verder met rust laten. De areca palm is niet giftig voor honden of katten. De plant houdt van veel water en zuivert de lucht. Vaak op reis De zamioculcas bestaat pas sinds 1996. De plant kan bijna overal in huis staan, alleen verdraagt hij volle zon maar een paar uur per dag. Af en toe wat water en je bent klaar. In de wintermaanden hoeft de crassula ovata maar een keer per maand wat water. Je kunt de plant makkelijk stekken met een topje. Erg leuk als cadeautje. Wil je er toch wat meer moeite in steken? Deze plant is ook geschikt als bonsai. Like de koning De koning gaat met de tijd mee. Niet alleen regelde hij bij zijn aantreden ipads voor de hele hofhouding, nee, de koninklijke familie zit nu ook op Facebook. De pagina werd op Koningsdag gelanceerd. Af en toe zullen er foto s en video s van het koninklijk paar geplaatst worden. De eerste post op de site is een foto van de koning en koningin, genomen op Koningsdag. Bij de foto staat het bericht: We wensen iedereen vandaag een hele mooie #Koningsdag toe! Naderhand bedankte het paar iedereen voor een onvergetelijke dag. De koning plaatst de berichten niet zelf, dat doen medewerkers van de Rijksvoorlichtingsdienst in zijn naam. [6]
Kijk op ontspanningmagazine.nl voor een digitale versie van dit tijdschrift. Wonderdrank Een drankje dat helpt tegen kanker, hartkwalen, diabetes, dat een positief effect heeft op je vetverbranding én ook nog eens een boost geeft aan je geheugen? Het bestaat: groene thee. Dat het drankje veel goede eigenschappen bevat was al langer bewezen. Maar dat het ook je geheugen helpt, is recentelijk aangetoond in een Zwitsers onderzoek. Mannen kregen een groen thee-extract of een placebo voorgeschoteld. In daaropvolgende geheugentests deed de groene thee-groep het beter dan de mannen die geen groene thee hadden gekregen. Bij beide groepen werd de hersenactiviteit gescand, waaruit bleek dat groene thee kan helpen bij de behandeling van ziektes waarbij het geheugen verslechtert, zoals dementie. Aanraders op het WWW www.guesstheirage.co.uk Als je in Hollywood voorbij de veertig bent, moet je er wel goed geconserveerd blijven uitzien om niet als te oud bestempeld te worden. Hoe succesvol sommigen daarin zijn blijkt uit de quiz op de website Guess Their Age. Hier speel je een spel waarbij je tien foto s van film- en tv-sterren te zien krijgt. Vervolgens moet je raden hoe oud de dames en heren zijn. En dat is niet zo makkelijk als het klinkt. www.nightwalk.withgoogle.com Er is geen betere manier om een beetje wegwijs te worden in een plaats waar je nog nooit geweest bent dan Google Street View gebruiken. Maar het kan ook amusementswaarde hebben. Wat dacht je van een audiotour met gids door het nachtelijke Marseille. Op Night Walk With Google nemen stadsgidsen Julie en Christophe je mee door de wijk Cours Julien in Marseille. Er is veel bijzonders te zien: panorama s, muziek, graffiti-artiesten en zelfs een spelletje straatvoetbal. Het leukste is deze rondleiding als je een koptelefoon opzet. www.msccruises.co.uk/uk_en/in-charted-waters Ontdekkingsreizigers hebben eeuwenlang onbekende gebieden in kaart gebracht. Op de site In Charted Waters zie je hoe steeds meer delen van de wereld werden toegevoegd op Europese landkaarten. De ontdekkingstocht begint al in het jaar 500 voor Christus, en de laatste toevoeging gebeurt in 1911 wanneer Roals Amundsen de Zuidpool bereikt. De bediening van de site is heel eenvoudig: klik, scrol of druk op de pijltjestoetsen om naar de volgende mijlpaal te stappen. Alweer die batterij leeg! Tablets en smartphones zijn leuk, maar ze gaan altijd te snel leeg. Zo doe je langer met je batterij: Zet je wifi op je mobiel of tablet uit als je het huis verlaat. De apparaten blijven zoeken naar netwerken en dat kost veel stroom. Speel films af in lage resolutie. Op het kleine scherm heb je toch bijna geen voordeel van het scherpere beeld van full hd. Wanneer je films in een lagere resolutie dan 1080p downloadt, bijvoorbeeld 720p, verbruikt je mobiele apparaat minder stroom bij het afspelen. Voor het kleine scherm van je telefoon volstaat een sd-versie zelfs ook. Installeer de updates. Bij alle apparaten is het belangrijk dat je naast alle updates van programma s ook de laatste versie van het besturingssysteem installeert. Hiermee worden fouten opgelost en worden soms nieuwe manieren toegevoegd om de prestaties van de accu te verbeteren. Zet notificaties en locatievoorzieningen uit. Dit zijn kleine zaken die constant op de achtergrond werken en zo ongemerkt je batterij een stuk sneller leegtrekken. [7]
Hoe begin je daarmee? Kijk in de eerste plaats goed naar jezelf en word je bewust van je patronen. Om af te vallen kun je dieet na dieet proberen en heel internet afzoeken naar dé oplossing, terwijl je gedrag uiteindelijk bepaalt wat je in je mond stopt. Via bijvoorbeeld een coach word je een spiegel voor gehouden en krijg je meer inzicht in je eigen gedragingen. Wanneer je door de bomen het bos niet meer ziet, kan dit verhelderend werken. Begin met iets kleins, bijvoorbeeld meer groenten eten of elke dag een wandeling maken. Wanneer dat een- Gezond gelukkig Pijntje hier, ontstekinkje daar, je lijf kan je behoorlijk in de weg zitten. Het roer hoeft niet rigoureus om. Voedingscoach en voormalig sterrenchef Baltasar Tieskens geeft tips om je eeuwig jong te voelen. Foto: Sjoerd Eickmans In hoeverre heb je zelf invloed op hoe je je voelt? Je gezondheid en geluk gaan hand in hand met je levensstijl. Geluk ligt niet alleen in gezond leven. Je mind-set, ontspanning, beweging, het speelt allemaal mee en je hebt het zelf in de hand. Veel mensen die bij mij komen willen afvallen. Dat is prima, alleen denken zij dat hun geluk pas komt als ze eerst die kilo s kwijt zijn. Terwijl je al goed bent zoals je bent. Geluk is niet af te meten aan je gewicht, maar aan hoeveel waardering je voor jezelf hebt. Wanneer je blij bent met jezelf stel je haalbare doelen en zijn die ook veel makkelijker te bereiken. maal een gewoonte is geworden, stel je een nieuw doel. En houd een tijdje een dagboek bij waarin je schrijft wat je voor jezelf hebt gedaan en hoe je je erbij voelde. Een dagboek is ook voor eten erg handig. Je kijkt bewuster naar je voeding en ziet dan goed waar je valkuilen liggen. Wanneer eet je gezond? Door zo veel mogelijk puur en onbewerkt te eten. In potjes en pakjes zit vaak veel suiker of zout. Er kunnen gezondheidsclaims op staan, maar vaak zit er een addertje onder het gras. Nul procent vet betekent meestal een stuk meer suiker. Als je met pure producten kookt, weet je precies wat je eet. Bouw vaker je maaltijd om groenten heen. Groenten uit het seizoen zijn het meest smaakvol, maar uiteindelijk ben je sowieso goed bezig als je groenten eet. Neem daarnaast bij het diner ook altijd een salade van groene sla. In rucola en veldsla zitten veel voedingsstoffen. Ijsbergsla bevat voornamelijk water. Niet ongezond, maar ook niet erg voedzaam. Hoe ziet een gezond dagmenu eruit? Neem als ontbijt havermout, een omelet, quinoavlokken (erg lekker met walnoten, frambozen, blauwe bessen en wat honing, red.) of bak pannenkoeken van boekweitmeel. Als lunch een salade, groentesoep of royaal belegde rijstwafels met rookvlees, kip of rosbief. Van groenten kun je niet te veel eten, dus als je bij de lunch groenten eet, ben je heel goed bezig. Ook voor het diner zijn groenten in de hoofdrol goed. Daarnaast nog een salade en wat vis. Vis is makkelijk klaar te maken, licht verteerbaar en bevat veel omega 3-vetten. Tegenwoordig krijgen we veel omega 6-vetten binnen, maar te weinig omega 3. Een goede verhouding tussen omega 3 en 6 kan ervoor zorgen dat je minder ontstekingen krijgt in je lichaam. Het is prima om naast groenten en vis of vlees nog een kleine portie aardappels of rijst eten. Er is nu zo n beetje een hetze tegen brood, maar het is niet per se slecht. Alleen zit het in onze cultuur dat twee maaltijden per dag uit brood bestaan, terwijl er veel gezondere opties zijn dan brood. Varieer en bewaar brood voor een paar keer per week in plaats van een paar keer per dag. Of gebruik het als bijgerecht bij de maaltijd, niet als hoofdbestanddeel. Probeer eens een week geen brood te eten en kijk hoe "Begin met iets kleins, bijvoorbeeld meer groenten eten of elke dag een wandeling maken" [8]
je je daarbij voelt. De een voelt geen verandering, de ander voelt zich een stuk beter. Elk lijf is anders. Hoeveel moet je bewegen? Dat verschilt per persoon, maar bewegen is hoe dan ook goed. De ideale sport is de sport die je leuk vindt en daardoor ook doet. Ik kan wel zeggen dat je moet gaan squatten, opdrukken en meer van dat soort dingen, maar als je liever aan yoga of hardlopen doet, wie ben ik dan om te zeggen wat goed is? Stress is, naast te veel zon, te weinig slaap, te veel alcohol en slechte eetgewoonten, de boosdoener bij veroudering. We merken vaak niet eens hoe gestrest we zijn omdat we veel kunnen verduren. Sporten helpt enorm goed tegen stress. Daarnaast maakt je lichaam als je sport endorfines aan, die zorgen dat je je gelukkiger voelt. Dat kan door een intensieve boswandeling komen, maar evengoed door een hometrainer. Het is de kunst om de juiste verhouding tussen inspanning en ontspanning te vinden. Aan beide zijdes liggen de extremen waar je uit wil blijven. Wat zijn de belangrijkste valkuilen? Vaak weten mensen zelf eigenlijk al heel goed in welk opzicht ze ongezond bezig zijn, maar om dat aan te pakken gaan ze vervolgens heel extreem te werk. Je hoeft niet in één keer je hele levensstijl om te gooien, dat is lang niet voor iedereen haalbaar. Je kunt ook heel wat bereiken door een nieuwe levensstijl geleidelijk op te bouwen. Begin bijvoorbeeld met één dag in de week. Op die manier houd je het vol en kun je je successen vieren. Baltasar Tieskens beleefde een glansrijke carrière als chefkok. Op zijn dertigste ontving hij een michelinster. Tussen het harde werken door vergat Baltasar zelf gezond te eten en verloor hij de balans tussen carrière en gezondheid. Hij nam ontslag en gooide het roer om. Nu helpt hij als gediplomeerd voedingsdeskundige en mental coach mensen met afvallen, meer energie krijgen en gezonder leven en geeft hij kookworkshops voor gezonde maaltijden. Ik kijk hoe mensen door middel van kleine stappen een duurzame oplossing kunnen creëren en help ze daarmee op weg. Kijk voor meer informatie op www.baltasartieskens.nl [9]
Brainfood Tips voor een beter geheugen (vergeet ze niet) Vergeet je de helft van de boodschappen als je zonder lijstje winkelt? Of haal je dikwijls het hele huis overhoop omdat je niet meer weet waar je de sleutelbos hebt gelaten? Dat is nu verleden tijd: verbeter je geheugen met brainfood. [10]
Verjaardagen, de titel van dat ene boek of wat er ook alweer in de voorraadkast ligt; de één is nu eenmaal beter in onthouden dan de ander. Daarbij kan je geheugen ook minder worden met de jaren. Voor een deel hoort dat er gewoon bij, maar je hebt het deels ook zelf in de hand. Bepaalde vitamines en mineralen in voeding helpen de hersenen scherp te houden en kunnen het risico op dementie verlagen. Kleine aanpassingen in het dagelijkse voedingspatroon kunnen het herinneringsvermogen een behoorlijke boost geven. Hoe zit dat? Onze hersenen bestaan uit miljarden zenuwcellen. Om gedachten op te slaan en om te herinneren, maken de hersenen gebruik van neurotransmitters. Dat zijn stofjes die in het lichaam signalen doorgeven van de ene zenuwcel aan de andere. Stoffen als adrenaline, dopamine en serotine zijn voorbeelden van neurotransmitters. Als je ergens van schrikt, komt er veel adrenaline vrij in het lichaam. Deze stof geeft dan signalen af waardoor je alerter wordt en snel kunt reageren. Je pupillen worden groter en je hartslag gaat omhoog. De neurotransmitter dopamine werkt vooral veel in de hersenen. Mensen met de ziekte van Parkinson, een hersenziekte waarbij de zenuwcellen afsterven, hebben bijvoorbeeld een tekort aan dopamine in het lichaam. De voedingsstoffen die nodig zijn voor de aanmaak van neurotransmitters haalt je lichaam uit eten. Bij een gevarieerd eetpatroon kan het lichaam de aanmaak van neurotransmitters zelf op peil houden. Als je voortdurend een tekort aan bepaalde vitamines of mineralen in je voedingspatroon hebt, wordt de kans groter dat er niet genoeg neurotransmitters worden aangemaakt. De balans raakt dan verstoord waardoor je gezondheidsklachten kunt krijgen als vermoeidheid, angst, gewichtstoename en geheugenverlies. Belangrijke breinboosters IJzer IJzer helpt bij de aanmaak van neurotransmitters en zorgt voor een goede zuurstoftoevoer naar de hersenen. Het mineraal draagt bij aan het probleemoplossend vermogen en is goed voor het geheugen en de concentratie. Uit een Amerikaans onderzoek blijkt dat vrouwen die voldoende ijzer binnenkrijgen vragen beter en sneller kunnen beantwoorden dan vrouwen met een ijzertekort. Zodra dit ijzertekort wordt aangevuld door middel van ijzersupplementen, presteren vrouwen gemiddeld zeven keer beter. De Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) voor ijzer voor mannen boven de vijftig is 9 mg. Voor vrouwen boven de vijftig wordt 8 mg geadviseerd. Zit vooral in: (rund- en lams)vlees, eieren, volkoren graanproducten, peulvruchten en groene groenten zoals artisjok, broccoli, courgette en (krop)sla. In spinazie zit ook veel ijzer, maar hiervan wordt maar een klein percentage door het lichaam opgenomen. Zink Zink speelt een belangrijke rol in de communicatie tussen hersencellen. Het mineraal helpt bij de groei, ontwikkeling en vernieuwing van weefsel. Ook houdt het de geest helder, draagt bij aan probleemoplossend vermogen en is goed voor het geheugen en de concentratie. Zink is bovendien een antioxidant; het beschermt de cellen en weefsels in het lichaam tegen beschadiging door schadelijke stoffen. De ADH voor zink is 9-10 milligram. Een portie garnalen of mosselen bevat circa 20% van de ADH. Zit vooral in: vlees, schaal- en schelpdieren, volkoren graanproducten, zuivelproducten en noten. Choline De halfvitamine choline stimuleert de aanmaak van neurotransmitters. De stof valt onder de B-vitamines onder de noemer vitamine Bp en heeft net als ijzer een bewezen effect op het geheugen. In een onderzoek werd een groep gezonde volwassenen tussen de vijftig en tachtig jaar gevolgd die dagelijks supplementen met choline innamen. Na vijf weken was het aantal incidenten naar aanleiding van geheugenverlies, zoals het vergeten van namen, met 48% gedaald. In Nederland hebben we geen ADH voor choline omdat het lichaam de stof zelf goed kan aanmaken. Van veel producten is de hoeveelheid choline per 100 gram daardoor niet gemakkelijk te vinden. In Ame- Brein brekers Wat je wel en niet eet, kan dus daadwerkelijk een groot verschil maken voor het functioneren van de hersenen. Een taartje hier en een wijntje daar zullen er niet meteen voor zorgen dat je IQ met tien punten daalt, maar ze doen ook niet bepaald veel goeds voor het herinneringsvermogen. Varieer in wat je eet, dat is niet alleen slim, maar ook lekker. [11]
rika luidt het advies dagelijks circa 425 milligram voor vrouwen en 550 milligram voor mannen. Een ei bevat circa 25% van de ADH. Zit vooral in: kip, zuivelproducten, eieren, noten, zaden en sojaproducten. Antioxidanten Vitamine C en E en de mineralen zink en selenium zijn antioxidanten. Deze stoffen krijgen we binnen via voeding, maar het lichaam maakt ook zelf bepaalde antioxidanten aan. De stoffen beschermen weefsels en cellen in het lichaam tegen beschadiging door vrije radicalen. Onze hersenen maken zelf helaas niet zo veel natuurlijke antioxidanten aan. Daarom kan het geen kwaad om voedsel te eten dat rijk is aan vitamine C, E en zink, om de hersenen zo extra te beschermen tegen beschadiging door vrije radicalen. De ADH voor vitamine C is circa 70 milligram. Voor vitamine E is dat circa 10-13 milligram. Vetten en oliën zijn in Nederland de belangrijkste bron van vitamine E. Koolsoorten, citrusfruit, kiwi s, bessen en aardbeien bevatten veel vitamine C. Een kiwi bevat circa 85% van de ADH aan vitamine C en circa 10% van de ADH aan vitamine E. Zit vooral in: volkoren graanproducten, noten, zaden, olie, groenten en fruit. Omega 3 Omega 3-vetzuren zijn bouwstenen voor de hersenen. Belangrijke omega 3-vetzuren zijn DHA en EPA. Het omega 3-vetzuur ALA bevordert de aanmaak van DHA en EPA in het lichaam. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat het eten van vis en ander voedsel dat rijk is aan omega 3-vetzuren helpt om de hersenen gezond te houden. Proefpersonen met een laag niveau omega 3-vetzuren in hun bloed [12] scoorden slechter op geheugentests dan personen met een hoog niveau omega 3-vetzuren in het bloed. Een dieet met voldoende van deze vetzuren kan zowel het risico op dementie voorkomen als bestaande geheugenproblemen verminderen. De ADH voor de vetzuren DHA en EPA is 450 milligram. Het advies luidt: 2 keer per week vis eten, waarvan minimaal 1 keer vette vis. Een portie gerookte zalm (125 g) bevat circa 1575 milligram DHA en EPA. Wanneer je dit deelt door 7 dagen, krijg je 225 milligram: 50% van je ADH. Zit vooral in: vette vis, olie, noten en zaden. Glucose De hersenencellen hebben glucose nodig om goed te functioneren. Glucose of druivensuiker is een koolhydraatsoort en een van de belangrijkste brandstoffen van het lichaam. Spieren kunnen glucose opslaan. De hersenen kunnen dit niet, waardoor ze constant toevoer van glucose nodig hebben. Voor het brein is het daarom belangrijk om goed verspreid over de dag te eten. Kies vooral voor maaltijden en tussendoortjes die een juiste balans van eiwitten en langzame koolhydraten hebben. Hoe lager de glycemische index (GI-waarde), hoe langzamer het bloed de glucose opneemt en hoe geleidelijker de toevoer van energie naar de hersenen gaat. Eet goed verspreid over de dag om de glucosetoevoer naar de hersenen op peil te houden. Langzame koolhydraten zitten vooral in volkoren graanproducten, peulvruchten en zuivelproducten. Qua fruit zijn aardbeien en kersen een aanrader. Banaan en ananas leveren snelle koolhydraten. Zit vooral in: honing en fruit. Ginkgo biloba De Ginkgoboom is de oudste boomsoort op aarde. De extracten van de bladeren zijn heilzaam voor het geheugen. Elk mens krijgt op latere leeftijd te maken met aderverkalking. Vet hoopt zich op in de aderen, waardoor voedingsstoffen minder goed hun werk kunnen doen. Bepaalde stoffen van de Ginkgoboom lossen dit vet op waardoor je bloed beter gaat stromen. Uit onderzoek blijkt dat ginkgo biloba bij oudere mensen de concentratie en het geheugen duidelijk verbetert. Het supplement begint na ongeveer twaalf weken te werken. De specifieke combinatie komt niet voor in eten, maar is als supplement goed verkrijgbaar bij de drogist. Water Vocht zorgt ervoor dat je glucose in je bloed kunt opnemen. Het bevordert daarnaast het transport van belangrijke voedingsstoffen naar de hersenen. Te weinig vocht uit dranken en groenten en fruit kan het herinneringsvermogen verminderen. Eten levert gemiddeld een liter vocht per dag. We verliezen dagelijks gemiddeld twee liter vocht, daarom wordt aangeraden om 1,5 liter vocht per dag te drinken. Bij uitdroging kunnen klachten ontstaan als hoofdpijn, duizeligheid, verwardheid, verlaagd bewustzijn en concentratiestoornissen. Drink minimaal 1,5 liter vocht per dag voor een goede hersenfunctie. Zit vooral in: water, koffie, thee, melk, groenten en fruit.
1 jaar Voor SlechtS 35 + Gratis erven & Schenken almanak GrAtiS t.w.v. 9, 95 Plus Magazine brengt elke maand meer dan 200 pagina s betrouwbare informatie en praktische tips over geldzaken en rechten, gezondheid, mens en samenleving, lifestyle, cultuur en reizen. Ontvang nu 1 jaar voor slechts 35, profiteer van 36% korting op de winkelprijs en ontvang een gratis erven & Schenken almanak t.w.v. 9,95. deze speciale editie van 128 pagina s is een onmisbaar naslagwerk voor iedereen. Vul onderstaande bon óf bijgaande flyer in en stuur snel op ja, ik profiteer van dit voordelige aanbod en ontvang een jaar Plus Magazine voor slechts 35. Ik bespaar maar liefst 36% op de winkelprijs en krijg een gratis Erven & Schenken almanak. 14ANP naam: adres: Postcode: telefoon: E-mail: Iban rekeningnummer: Ik ontvang graag de gratis informatieve PlusOnline e-mailnieuwsbrief N L landcode controlegetal bankcode Plaats: rekeningnummer Handtekening: geboortedatum: - - M/V Het abonnement geldt tot wederopzegging. Na het eerste jaar geldt het reguliere abonnementstarief. Betaling van uw abonnement geschiedt via automatische incasso. Uw machtigingskenmerk bestaat uit PPH2014 + uw actiecode + uw rekeningnummer en volgnummer. U gaat akkoord met de leveringsvoorwaarden (zie colofon of www.plusonline.nl/leveringsvoorwaarden). Uw gegevens kunnen ter beschikking worden gesteld aan onze partners en geselecteerde bedrijven. Indien u hiertegen bezwaar heeft, kunt u dat aangeven door dit hokje aan te kruisen: Stuur de bon in envelop zonder postzegel naar: Plus Magazine, Antwoordnummer 324, 3740 VB Baarn
Moord met een wolkje room Het succes van Britse politieseries is ongekend. Lewis, Holmes en Barnaby trekken wekelijks miljoenen kijkers over de hele wereld. Het idyllische Engelse landschap speelt een grote rol in dit succes. We vonden passend vervoer en zochten het prachtige Oxfordshire op, waar onder meer Midsomer Murders wordt opgenomen. [14]
Nog één kopje thee met een wolkje room. Het zilveren kannetje tikt tijdens het schenken tegen het fijne porselein van het Royal Doulton- servies van landhuishotel Eynsham Hall. Het subtiele geluid weerkaatst tussen de eeuwenoude stenen muren van de eetzaal. Nog één sneetje toast. Als Detective Chief Inspector John Barnaby nooit enige haast lijkt te hebben bij het oplossen van een moord in de verhalen van Midsomer Murders, waarom zouden wij ons dan haasten tijdens ons bezoek aan zijn county? De tijd heeft op het Engelse platteland een minder sterke grip op het leven dan in de rest van de wereld. Het is de rust die volgens de makers van tv-series zoals Inspector Morse, Lewis en Midsomer Murders het succes van de series verklaart. Dat, en het feit dat het Britse platteland door de eeuwen heen zo herkenbaar is gebleven voor mensen uit de hele wereld. De landelijke rust staat haaks op de drukte van de stad. Op weg van Dover naar het landhuis besloten we dwars door Londen te rijden, waar we even voor het huis parkeerden waar Sherlock in de gelijknamige tv-serie woont. Het uitstapje door de wereldstad kostte ons vier uur. Van de drukte in de stad is hier in Oxfordshire niets terug te vinden. Dit is de setting van een paar van de bekendste Engelse detectives. Achtervolgingen, schietpartijen en onmogelijke technische hoogstandjes zoek je tevergeefs in de 90 minuten durende Britse series. Barnaby doet het anders. Hij neemt altijd eerst gemoedelijk de tijd voor zijn ontbijt voordat hij op zoek gaat naar de moordenaar van deze week. The Shire Oxfordshire is het gebied rondom de wereldberoemde universiteitsstad Oxford, waar de serie Morse zich afspeelde. De serie eindigde in 2000 na 12 seizoenen en 33 afleveringen. In de laatste aflevering sterft Morse in de armen van zijn hulpje Detective Sergeant Robbie Lewis. Twee jaar later zou ook Morse-vertolker John Thaw overlijden. Lewis (Kevin Whately) kreeg zijn eigen serie, die zich eveneens in en rond Oxford afspeelt. De opnames voor het achtste seizoen zijn onlangs begonnen. Oxfordshire bestaat voor een groot deel uit beschermde natuurgebieden. De uitgestrekte heuvellandschappen worden zo nu en dan afgewisseld met bossen en kleine, slaperige stadjes. Tolkien haalde zijn inspiratie voor het beschrijven van De Gouw (The Shire) in zijn trilogie uit dit glooiende landschap. Een paar snelwegen doorkruisen het gebied van noord naar zuid en [15]
van oost naar west. Deze verkeersaders worden onderling verbonden door kleinere wegen. Maar wij beperken ons tot de nog veel smallere weggetjes. Ze slingeren verlaten langs de heuvels en door de dalen en passeren pittoreske dorpen met namen als Great Milton, The Haseleys en Watlington. De Jaguar XF Sport brake die we meebrachten, is geen toevallige keuze. Veel Britser dan Jaguar krijg je het niet. Het was wat ons betreft zelfs een beetje pijnlijk toen Tom Barnaby enkele seizoenen geleden zijn Jaguar inruilde voor een Volvo en ook zijn opvolger John rijdt Zweeds. Wij doen wat zij eigenlijk zouden moeten doen: Jaguar omarmen. Onze XF Sportbrake is voorzien van de meest krachtige dieselmotor die Jaguar biedt. De auto combineert de klasse van een Jaguar met de handigheid van een stationwagon. De zescilinder dieselmotor is lekker krachtig en de stijlvolle XF is wat ons betreft zo Brits als een gin tonic in de bar van Eynsham Hall. Een paar rondjes Dit is Engeland zoals iedereen in de wereld Engeland kent en wil kennen door de prachtige omgeving had kunnen volstaan om een idee te geven van de omgeving in de serie, maar we zoeken liever een paar bekende filmlocaties op. Het succes van de ITV-serie is enorm. In meer dan honderd landen worden de verhaallijnen met Barnaby en assistent Ben Jones uitgezonden. In België is de serie te bekijken op Canvas, in Nederland bij de KRO op Nederland 1. De serie telt inmiddels zestien seizoenen. Toen hoofdrol speler John Nettles (Tom Barnaby) er in 2011 mee stopte, omdat hij erachter kwam dat hij de oudste detective op televisie was geworden, waren veel mensen bang dat dit het einde zou betekenen. De kracht van de serie bleek echter toen de huidige Barnaby het stokje moeiteloos overnam en het succes voortzette. De serie zit zo goed in elkaar dat het niet eens uit lijkt te maken wie de hoofdrollen spelen, want ook Barnaby s assistent is al de derde. Niet de laatste ook, want vanaf seizoen zestien wordt Barnaby opnieuw door een nieuwe assistent bijgestaan. We nemen afscheid van Ben. Het succes ligt in de eenvoud en de rust in de verhaallijnen, maar ook in het goede spel, het geweldige filmwerk en de fantastische omgeving. Dit is Engeland zoals iedereen in de wereld Engeland kent en wil kennen, legt Midsomer-gids John Simpson uit. Het leven is hier eenvoudig, de mensen zijn vriendelijk, hebben stijl en humor en de omgeving is prachtig. Simpson werkt voor een lokaal bedrijf dat Midsomer Murders-tours verzorgt en weet alles van de serie. Hij kent de hoofdrolspelers en de locaties. Jaarlijks maken duizenden toeristen vanuit de hele wereld gebruik van zijn kennis. De plaatselijke bevolking is dol op de televisiecrew en werkt graag mee. Dat er zelden in een studio gefilmd wordt, is uniek. De producenten [16]
gebruiken de bestaande woningen en gebouwen. Woning eigenaren verdienen een leuk zakcentje door hun huis voor een paar dagen te verhuren en de crew zorgt ervoor dat het huis exact zo achtergelaten wordt als ze het vonden. We ondervinden de liefde van de locals voor de serie tijdens een bezoek aan de Argyl Pub in het stadje Henley-on-Thames. De pub werd al drie keer gebruikt voor opnames en de eigenaar heeft zelfs een bronzen plakkaat aangebracht waar Barnaby en Jones aan de toog stonden. Gemiddeld 600 klanten bezoeken zijn pub per week alleen al vanwege de rol in de serie. Een oude meubelstoffeerder staat ons later te woord in het middeleeuwse plaatsje Great Milton. Zijn zaak bevindt zich op een groen binnenplaatsje waar de tijd heeft stilgestaan. De werkplaats werd al drie keer gebruikt voor opnames. De derde keer is ook binnen gefilmd. De eigenaar wilde net ruimte maken door het chaotische prikbord tijdelijk te verwijderen, toen de producenten riepen om dat juist niet te doen. Ze wilde de zaak graag zo authentiek mogelijk houden. De hele regio profiteert van het succes. Jaguar De serie is verweven met het gebied. Op straat is niemand te vinden die er geen verhaal over kan vertellen, of het moet een toerist zijn. Er is geen huis of bouwsel dat nog niet in de zoeker van de camera s terecht kwam. De televisiecrew is geliefd in de dorpen en de hoofdrolspelers zijn graag geziene gasten in de plaatselijk pubs. Op een vraag moet Simpson ons een antwoord schuldig blijven: waarom die dekselse Barnaby enkele jaren geleden naar Volvo overstapte. Bij de typische Engelse omgeving hoort toch een typische Engelse auto? Morse staat zelfs bekend om zijn rode klassieke Jaguar. De nieuwe XF is een prachtige, stijlvolle auto die de wederopstanding van het merk en de Britse auto-industrie kracht heeft bijgezet. De klasse die van de auto afstraalt is boven elke twijfel verheven. De Jag is A car to kill for. Wellicht dat juist dat Barnaby niet aanstaat. [17]
Een oer-hollands feestje [18]
Moeder, Ik Wil Bij De Revue speelt zich af in de jaren vijftig in Nederland. Het vertelt het Mverhaal van het revue-duo John en Riet Hogendoorn (Jon van Eerd en Simone Kleinsma) dat niet zonder en niet met elkaar kan leven en de jonge Bob (Terence van der Loo), zoon van een kolenboer, die wordt aangetrokken tot de magie van het theater. De musical speelt in de jaren vijftig waarin de sociale cultuur en normen en waarden snel veranderden en grijpt aan op een geweldig stuk theatercultuur: de revue. De revue is een grootse en meeslepende vorm van theater die bestaat uit zang-, dans- en variéténummers en komische sketches. Musicalster en alleskunner Simone Kleinsma speelt vanaf september naast Jon van Eerd een van de hoofdrollen. Wij spraken haar midden in de drukte tussen de repetities door. Joop van den Ende Theaterproducties brengt het succes van de televisieserie Moeder, Ik Wil Bij De Revue, naar het Beatrix Theater. Alles wat Van den Ende aanraakt lijkt in goud te veranderen en dat komt niet in het minst door de geweldige artiesten die de hoofdrollen spelen. Wij spraken met Simone Kleinsma, die de rol van Riet Hogendoorn vertolkt. Foto's: Jan Jelle de Boer Moeder, Ik Wil Bij De Revue in het theater, wat kunnen we verwachten? Een oer-hollands feestje. Glamour, een grootse show, maar met diepte. Het is een muzikale bewerking van de tv-serie van Omroep Max, dus echt op het theater toegesneden. Ik was een groot fan van die serie: zo mooi en stijlvol gemaakt. Het verhaal spreekt enorm tot de verbeelding: Bob, de zoon van de kolenboer die gegrepen wordt door de magie van het theater en dan denkt, dit wil ik ook! Hij zet alles op alles om zijn droom te verwezenlijken. De serie was pure nostalgie. Ik zag bijvoorbeeld opeens allemaal apparaten terug die mijn ouders thuis hadden; zo n droogkap waarmee je rond kon lopen, een radiomeubel met een bandrecorder, een platenspeler én een radio erin. En de mode was ook zó leuk, met al die jurkjes en hoedjes. Het is een eerbetoon aan de ouderwetse revue? Jazeker. De revue is een wat vergeten theatervorm. Het is dan ook zó duur om te maken. Vroeger kon je het af met een struikje van karton, een nepschaap en een achterdoekje, daar kom je nu niet meer mee weg. Zelf heb ik twee jaar bij André van Duin in de revue gezeten. [19]
Revue draait om de lach, het is een soort circus met enorm snelle wisselingen: de ene scène is nog niet klaar of de volgende begint alweer. En al die kostuumwisselingen! De première in een uitverkocht Carré vergeet ik ook nooit meer. Ik begon de finale, staand in een enorm champagneglas. Ik was alleen vergeten dat ik mijn microfoon even had uitgezet. Toen begon het nummer, ik zette in: geen geluid. Ik stond er te happen als een vis, iedereen in paniek. Eén ding is zeker: zoiets overkomt me nóóit meer. Ik zag opeens allemaal apparaten terug die mijn ouders thuis hadden; zo n droogkap waarmee je rond kon lopen. Is de voorstelling een kopie van de serie? De serie was de basis, maar de voorstelling is aangepast. Zo is in de theaterbewerking het verhaal van broer en zus John en Riet Hogendoorn uitgediept, het verhaal wordt, anders dan op tv, verteld door hun ogen. Het zijn twee mensen die niet met en niet zonder elkaar kunnen leven, ze zijn totaal afhankelijk van elkaar. Ik speel Riet, een hele sterke vrouw. Ze heeft gekozen voor haar vak en voor haar broer, de ster van hun eigen revue, voor wie ze ook alles schrijft. Ze heeft door die keuzes wel wat dingen laten liggen in haar leven, zoals een partner. Jon van Eerd worstelt als John met zijn grote geheim: homoseksualiteit, want zo ging dat in de jaren vijftig. Wim Sonneveld heeft ook nooit openlijk toegegeven dat hij homoseksueel was. John en Riet zijn beide enigszins tragisch: er zitten hele emotionele momenten in de voorstelling. Daar ben ik blij om, een lach en een traan liggen in het leven nu eenmaal vlak bij elkaar. Hoe bevalt de samenwerking met Jon van Eerd? We hebben voor het laatst samengewerkt in Mamma Mia, precies tien jaar geleden. Hij is één van mijn beste vrienden. Jon heeft net als wij een huisje in Frankrijk, op drie kwartier rijden van ons, dus s zomers proberen we elkaar altijd te zien. Jon is een alleskunner, een fantastische komiek, hij kan prachtig zingen en schrijft veel. Buiten dat is het gewoon een lieve man. We hebben ook op het podium een klik met elkaar. Het is zo n prettig gevoel, dat je samen op de bühne staat en elkaar niets hoeft uit te leggen: een blik is genoeg. [20]
In de voorstelling wordt ons muzikaal erfgoed nadrukkelijk onder het voetlicht gebracht. Ons erfgoed is zo rijk. Voor mijn eigen liedjesprogramma s probeer ik altijd zo veel mogelijk liedjes te verzamelen waarvan je denkt: oh, dat is er ook nog. In de televisieserie wordt vooral muziek van Wim Sonneveld gebruikt, wij hebben een wat breder repertoire. Er is zo veel moois: liedjes van Jules de Corte, Frans Halsema van Gerard Cox, en uiteraard ook Sonneveld. Via de muziek maak je een sprongetje terug in de tijd. Als vroeger Wim Sonneveld op de buis was, was het bij ons thuis een avondje feest, mijn ouders waren dol op hem. Dat we ook liedjes hebben van Gerard Cox vind ik wel bijzonder: ik ben namelijk bij hem begonnen in 1977. Stiekem, want ik zat in het tweede jaar van de Kleinkunst Academie en mocht eigenlijk geen auditie doen, maar ik zag in de krant dat ze dames zochten voor een nieuwe productie, en ik wilde het toch proberen. Ik pluk er nu nog de vruchten van, ik heb enorm veel geleerd van hem over tekstbehandeling en interpretatie. Hoe heb je je personage opgebouwd? Ik boetseer het karakter pas als ik voor mijn gevoel op orde ben. Ik begin opgeruimd mijn teksten te leren, met plakkertjes aan de zijkant van de bladzijden van het script, heel georganiseerd. Ik heb het idee dat ik dan allemaal vakjes in mijn hoofd kan maken zodat het er sneller in zit. Het begint dus met het ouderwetse stampen, de liedjes eerst, die neem ik op. Van dialogen spreek ik de tegenpartij in, zo leer ik mijn eigen partij. Ik doe mijn oortjes in en oefen op straat. Hoe sneller ik los ben van het script des te sneller ik kan uitdiepen. Een personage begint zo te groeien en te groeien, en langzaam dringt ze mijn hoofd binnen. Voel je veel affiniteit met Riet? Wat ik bij haar herken is dat je soms het gevaar loopt opgezogen te worden door de hectiek van dit vak, dat je jezelf als het ware voorbij rent. Riet wordt ook nog eens ouder, dan krijg je het dilemma: ga ik door of niet? Ik weet wat dat is. Daarom wil ik me blijven verbreden, blijven ontwikkelen. Het dansen wordt straks misschien minder, dus ben ik me meer op spelen gaan richten. Je moet voortdurend vooruit denken. Het ouder worden laat me heus niet onberoerd, ik vind er heel eerlijk gezegd niks aan. In mijn hoofd ben ik gewoon nog steeds achter in de dertig, maar je lijf houdt daar geen rekening mee natuurlijk. Ik kan er soms een beetje chagrijnig van worden, maar dat is volstrekt zinloos. Trainen en in vorm blijven, dat is het enige wat ik kan doen. En werken met jonge talentvolle mensen, daar blijf je ook jong bij, zoals nu met Terence van der Loo en Christanne de Bruijn, die Bob en Jeanne spelen. Het verhaal draait om de magie van het theater. Wanneer werd jij betoverd? Ik was denk ik een jaar of vijftien toen het ineens open plopte, dat gevoel van ik geloof dat ik iets met toneel wil gaan doen. Toen ik bij de Kleinkunst Academie binnen stapte en achter al die deuren muziek hoorde, werd ik echt bevangen door dat Fame-gevoel, net als in die tv-serie uit de jaren tachtig: hier hoor ik thuis. Er stapt nu weleens een meisje of jongen op me af met dezelfde droom als Bob in de voorstelling, die zeggen: u inspireerde me om het vak in te gaan. Dat zijn altijd weer bijzondere momentjes. Simone Kleinsma werd op 8 mei 1958 in Amsterdam geboren (56). Al op haar vijftiende wist ze dat ze het vak van entertainer in wilde. Ze ging niet naar de school voor dierenartsen zoals veel van haar vriendinnen wilde of naar het conservatorium waar ze haar passie voor gitaarspelen zou kunnen uitleven, maar begon aan de Kleinkunst Academie. Kleinsma straalde als een ster op de opleiding, maar maakte deze niet af. Halverwege deed ze auditie voor een voorstelling van Gerard Cox en ze rolde zo het vak in. Kleinsma bleek een alleskunner met talent voor zang, dans, muziek en acteerwerk. Ze speelde in toneelstukken, maakte haar eigen shows en kreeg rollen in televisieseries zoals Kees & Co. Door toedoen van Jos Brink en Frank Sanders belandde ze ook in de musicalwereld. De afgelopen jaren speelde de musicalster onder meer in de grootste en meest succesvolle producties zoals Les Misérables (1991), Chicago (1999), Mamma Mia! (2003) en Sister Act (2013). Vanaf 2014 staat Kleinsma als Riet Hogendoorn in Moeder, Ik Wil Bij De Revue. Win! Maak kans op 2 kaartjes voor Moeder, Ik Wil Bij De Revue. Kijk op ontspanningmagazine.nl voor meer informatie. Moeder, Ik Wil Bij De Revue is te zien in het Beatrix Theater Utrecht. www.ikwilbijderevue.nl [21]
Reisfotografie Liefs uit Marrakech Schalen van keramiek [22]
Vertel familie en vrienden dat je naar het Noord-Afrikaanse Marrakech gaat, en direct zal iedereen fantaseren over majestueuze moskeeën, oude kasbah s, exotische souks en ritten op kamelen door de eindeloze woestijn. Het kleurrijke verleden is overal in de stad terug te vinden en zorgt voor vakantiefoto s om bij weg te dromen. Het stadscentrum, of de medina, is omgeven door een zestien kilometer lange stadsmuur. De tijd lijkt er geen vat op te kunnen krijgen op wat daarbinnen gebeurt: het weet invloeden van buitenaf nog altijd te weerstaan. In het hart van de medina vind je het Djemaa el-fna, dat is opgenomen op de Wereld erfgoedlijst van UNESCO. Op dit plein krijgen bezoekers een zeldzame kans: een stadsgedruis aanschouwen dat al eeuwen op dezelfde wijze in z n werk gaat. Het nachtelijke tafereel dat zich openbaart op het Djemaa el-fna is uniek in de wereld. Souk Smata vind je babouches, de traditionele leren slippers. Overal op de markt zijn ambachtslieden bezig met hun traditionele vakwerk. Djemaa el-fna Acrobaten, tatoeëerders, muzikanten, slangenbezweerders, verhalenvertellers en handelaren hebben allemaal een plaatsje veroverd en vechten om de aandacht van het voorbij slenterende publiek. Het Djemaa el-fna is het hart van Marrakech. Het plein is het middelpunt van de medina. De drukte is overweldigend: alles en iedereen De Souks Wanneer je een Marokkaanse souk betreedt is het alsof je een doolhof binnengaat. Het zijn handelsmarkten die al eeuwen standhouden en de souks in Marrakech behoren tot de mooiste van het land. Nauwe stratjes die je kriskras langs allerhande kraampjes brengen in het centrum van de medina. Wees gewaarschuwd: voor diegenen die voor het eerst zo n bazaar bezoeken kan het even duren voor ze de uitgang weer vinden. De souk is onderverdeeld in verschillende delen, elk deel kent zijn eigen soort producten. De Souk des Sebbaghine is de plek van de stoffenververs. Daar hangen de gekleurde doeken te drogen. Op andere delen van de markt worden juwelen, houtsnijwerk en handgevlochten manden verkocht. In de [23]
Lokale kennis Wanneer de eerste rookwolk verrijst moet je als fotograaf paraat staan: de bedrijvigheid gaat na zonsondergang pas echt beginnen. Kies een goed standpunt uit van waaruit je overzicht over het plein hebt zodat je kunt zien hoe alle activiteiten zich voor je lens ontvouwen. Er zijn een aantal restaurants en cafés te vinden aan de rand van het plein. Als je op tijd bent kun je jezelf verzekeren van een mooi plekje op het balkon. Wanneer je de minaret van de Koutoubia in je beeld kunt vangen, maakt dat een prachtig belicht onderwerp. Vergeet niet verder te kijken en denk eraan mensen toestemming te vragen wanneer ze duidelijk in je compositie aanwezig zijn. vraagt om je aandacht. Aan de randen van het plein versieren hennatatoeëerders de handen en voeten van hun klanten met prachtige patronen. Handelaren verkopen zalfjes en andere mengsels van planten- en dierenextracten en daar tussendoor vertonen velen hun creatieve talenten als acrobaat, muzikant of slangenbezweerder in de hoop wat geld te verdienen. Het Djemaa el-fna is overdag een drukte van belang en die drukte wordt opgevoerd wanneer de zon ondergaat. Zodra de zon achter de minaret van de nabijgelegen Koutoubia-moskee verdwijnt en er wordt opgeroepen voor het avondgebed, verandert het plein pas echt in een spreekwoordelijk mierennest. Honderden eetstalletjes worden in allerijl opgezet en vuren worden ontstoken die fikse rookpluimen de lucht in drijven. Natuurlijk is dit plein een uitgelezen plek voor toeristen, maar ook de lokale bevolking komt er in grote getale op af voor vermaak of om aankopen te doen. Dit geeft het geheel een authentieke en mysterieuze sfeer. De voedselkraampjes bieden een heel spectrum aan culinaire hoogstandjes, de geuren laten je het water in de mond lopen. Je kunt kiezen voor een kom slakkensoep, maar het is aan jou om te bepalen hoe ver je wilt gaan in je ervaring. [24]
Maak nu kennis met het grootste en beste geschiedenisblad van Europa. uitpu KGangster bedacht ou gevatting, hon het bankroofngen kostte ger en en h n 5 et le 0.00 ven 0 : ABC ana al to A ll e s w e r d l t d 70 v.chr. De elite van het romeinse rijk is corrupt tot op het bot. maar dan verschijnt de advocaat Cicero ten tonele. historianet.nl 45,- vuile rome In de 16e eeuw was de beul een goedbetaalde vakman die mensen martelde en terechtstelde. Maar hij betaalde een hoge prijs: hij was het pispaaltje van de maatschappij. HIS_NL_141254-06_Forside_NO_EAN.indd 1 HIS_NL_141304-07_Forside_NO_EAN.indd 1 83,- De eerlijkste het p knaptw man van erk o astronomen metselde Frankrijk in Geniale Griek rekende draaiing van de aarde door historianet.nl GRATIS verzamelband + unieke WO-II special 04/06/14 16.48 08/07/14 09.49 Verrijk uzelf, en maak nu kennis met Historia... De geschiedenis komt tot leven in Historia. Zelden zag u zo n prachtig uitgevoerd magazine. Met interessante artikelen over het leven van onze voorouders, over belangrijke gebeurtenissen en legendarische mensen die de wereld voorgoed veranderd hebben. Maar ook belangrijke veldslagen en boeiende verhalen over misdrijven, conflicten, vernuftige bouwwerken en ontdekkingsreizen. Profiteer van deze aanbieding; een jaarabonnement (9 nummers) + een verzamelbox voor een jaargang Historia + het luxe thema magazine over de Tweede Wereldoorlog! Reageer vóór 10 oktober en maak kans op deze Samsung NX3000 camera! Ga nu naar historia.mijntijdschrift.net/select of gebruik de antwoordkaart [25]