Nummer 2 juni 2014 Voor professionals in de zorg HAGAZIEKENHUIS FTTO bewaakt kwaliteit farmacotherapie jubileumnummer 15 JAAR TRANSMURALE ZORG DEN HAAG E.O. Interview Marjolein Tasche, Mia van Leeuwen en Evert de Glint FLORENCE EN RESPECT ZORGGROEP Elkaar scherp houden op kwaliteit
MIA VAN LEEUWEN Eigenaren van samenwerking De Stichting Transmurale Zorg bestaat vijftien jaar, een mooi moment om te kijken wat we in die tijd bereikt hebben. Dit nummer staat dan ook in het teken van de netwerken en samenwerkingsverbanden die onder de vlag van de Stichting tot stand zijn gekomen. De transmurale roadmap op de volgende bladzijden toont de omvang hiervan. Daarna komen verschillende deelnemers aan die netwerken aan het woord. Lees het volledige redactioneel > De zorgverleners en hun organisaties in de regio voelen zich veel meer eigenaar van samenwerking
Overzicht van projecten, resultaten en activiteiten Transmurale roadmap - FRAGMENT - De Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o. is actief op verschillende terreinen. Deze activiteiten nemen allerlei vormen aan. Om deze veelheid te verbeelden is gekozen voor de metafoor van het spoor. Denk eens aan de metroplattegrond van Parijs en bekijk dan de volledige transmurale roadmap. In de paarse boxen staan de stations waarlangs de activiteiten zich ontwikkelen. De gekleurde lijnen zijn het ontwikkeltraject van een project en tonen wat er allemaal langs die lijn aan resultaten en activiteiten te vinden is. Bekijk de volledige roadmap > Verdieping Meer informatie op www.transmuralezorg.nl
INTERVIEW jubileumnummer Transmuraal samenwerken op de inhoud Uitstijgen boven het gedoe - SAMENVATTING - De Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o. is vijftien jaar geleden opgericht met als doel de samenhang in de zorg te verbeteren, en daarmee de zorg aan de patiënt. Een grote verscheidenheid aan zorgaanbieders uit de Haagse regio heeft zich in de loop der tijd hierin verenigd en de samenwerking gezocht in transmurale projecten en netwerken. Successen bleven niet uit en zijn regionaal maar ook nationaal opgemerkt. De drie bestuurders van de Stichting: Mia van Leeuwen, scheidend directeur; Marjolein Tasche, voorzitter; en Evert de Glint, vicevoorzitter, gaan in op de factoren die het succes van de Stichting bepalen. MARIEKE KEUR, TRANS De zorg wordt steeds integraler Fotobijschrift: In je eentje krijg je transmuraal niets voor elkaar, maar samen wel Verdieping http://transmuralezorg.nl
ONDERTUSSEN OP HET WEB Transmurale goudmijn Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o. is dit jaar lid geworden van de FMCC Groep, Federatie Medisch Coördinerende Centra. De FMCC is de koepelorganisatie van en voor medisch coördinerende centra (MCC s) en transmurale centra. Dit is een landelijk netwerk waarin medische kennis, expertise en ervaring worden uitgewisseld, en een landelijk aanspreekpunt voor richtlijnontwikkelaars en andere organisaties en initiatieven. Onder het tabblad Projecten hangt de website Regionale afspraken, www.afsprakenhuisartsspecialist.nl. Dit is een verzamelsite waar alle regionale transmurale afspraken te vinden zijn.
Duidelijkheid scheppen voor iedereen FTTO bewaakt de kwaliteit van de farmacotherapie - SAMENVATTING - Sinds 2006 is het Haagse Farmaco Therapeutisch Transmuraal Overleg (FTTO) bij de Stichting Transmurale Zorg ondergebracht om knelpunten in de farmaco - therapie in de eerste en tweede lijn samen aan te pakken. Het doel is kwaliteitsverbetering en betere collegiale samenwerking door regionale afstemming van het geneesmiddelenbeleid en regionale richtlijnen. De overdrachtsmomenten in de medicatievoorziening bijvoorbeeld moeten eenduidig en helder zijn. Door met elkaar regionale afspraken te maken in de farmacotherapie kan de veiligheid voor de patiënt én zorgverlener maximaal worden geborgd. Procedures en afspraken worden regelmatig door het FTTO opnieuw kritisch onder de loep genomen. Regionale afstemming geneesmiddelenbeleid en regionale richtlijnen ELLY VAN SCHAIK, HAGAZIEKENHUIS Zo gaan we het doen en we houden ons eraan Verdieping http://transmuralezorg.nl/denhaag-activiteiten/activiteit/farmaco-therapeutisch-transmuraal-overleg/28
HET NETWERKGEVOEL VAN... jubileumnummer Jack Philipsen, Stichting Anton Constandse: Samen kunnen we veel problemen voorkomen - SAMENVATTING - Vijf Haagse zorg- en welzijnsorganisaties De Hofcirkel - werken intensief samen aan ondersteuning van kwetsbare mensen in de wijk. Het betreft een pilot in de wijk Regentes/Valkenbos. De Stichting Anton Constandse, Parnassia, Middin, Florence en Xtra onderzoeken hoe zij gezamenlijk de beste zorg en steun kunnen bieden. Volgens projectleider Peter Paulus, manager bij Xtra, en casemanager Jack Philipsen, individueel begeleider bij de Stichting Anton Constandse, heeft De Hofcirkel zijn nut al bewezen. De betrokken medewerkers van de vijf instellingen weten elkaar steeds gemakkelijker te vinden. Doel is kwetsbare mensen vroegtijdig te ondersteunen, zodat ernstiger problemen worden voorkomen. STEF VAN DELFT Door de samenwerking van zorg en welzijn ontstaan nieuwe arrangementen
Tweeluik Wondzorg Elkaar scherp houden op kwaliteit Janine Huesken, Florence: Je hebt er een passie voor of niet Wondverpleegkundigen zoeken naar een aanpak die past bij het leven van de cliënt. - SAMENVATTING - Wondzorg heeft zich de afgelopen tien jaar sterk ontwikkeld door nieuwe technologieën, een multidisciplinaire aanpak en de volle aandacht van gespecialiseerd verpleegkundigen. Ook in de transmurale samenwerking blijkt wondzorg een succes. Twee wondverpleegkundigen vertellen over hun baan én dagelijkse passie. Lees beide artikelen > JOSÉ VAN SANTEN (FLORENCE) EN JAN WILLEM BLOEMEN (RESPECT ZORGGROEP) Guusje van Doorn, Respect Zorggroep: Je maakt gebruik van elkaars expertise Verdieping http://transmuralezorg.nl/denhaag-activiteiten/activiteit/wondzorg/4
HET VERHAAL VAN... jubileumnummer Eline de Frankrijker, locatiehoofd activiteitencentrum Cygnus: 'Genietend van ieder stapje komen we verder' - SAMENVATTING - Eline de Frankrijker werkt als locatiehoofd in Cygnus, een activiteitencentrum van de Gemiva- SVG Groep in de Haagse wijk Ypenburg voor mensen met een lichamelijke handicap of niet-aangeboren hersenletsel. Een deel van hen woont in de bovengelegen woonlocatie Aves. Met de transitie, waarbij een deel van deze vorm van zorg over gaat van de AWBZ naar de gemeentelijke WMO, krijgt Cygnus een nieuwe, meer wijkgerichte functie. Voor Eline en haar team begon daarmee de zoektocht naar een compleet andere manier van werken. Langzaamaan transormeerde het activiteitencentrum tot een wijkcentrum. De wijk werd verkend en geleidelijk werden activiteiten ontplooid die voor wijkbewoners interessant bleken. Zo participeert Cygnus steeds meer in de samenleving. HANS VAN AMSTEL, GEMIVA-SVG GROEP De veilige kaders van de AWBZ waarbinnen we werkten, zijn er niet meer. Maar dat voelt niet onveilig
Tweeluik Palliatieve Zorg Netwerk Palliatieve Zorg ondersteunt en verbindt zorgprofessionals in de regio Susan van Aarsen, Hospice Claude Monet: Met alle vragen konden we daar terecht In een hospice is er echt tijd voor de cliënten - SAMENVATTING - Het Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden richt zich op het versterken van de samenwerking en het verbeteren van de kwaliteit van de palliatieve zorg. Stichting Eykenburg en Woonzorgcentra Haaglanden (WZH) nemen beide deel aan het netwerk: WZH al jaren, terwijl Stichting Eykenburg vrij nieuw is in het netwerk. Wat zijn hun ervaringen? Lees beide artikelen > ANNELIES VAN GEEST (STICHTING EYKENBURG) EN LISANNE VAN DALEN DE JEL (WZH) Jenike Eita, WZH Waterhof: We zijn geen concurrenten van elkaar Verdieping http://transmuralezorg.nl/denhaag-activiteiten/activiteit/palliatieve-zorg-netwerk/1
Duidelijke afspraken Samenwerking in de CVA-zorgketen verbetert zorg aanzienlijk Huisarts Roland van Roosmalen: Symptoomherkenning van een TIA in de huis - artsenpraktijk kan een CVA voorkomen. - SAMENVATTING - Al heel snel na de oprichting van de stichting Transmurale Zorg is de CVA-zorgketen opgericht. Deze bestaat uit zorgverleners van de drie Haagse ziekenhuizen, huisartsengeneeskunde, vijf verpleeghuizen, het revalidatiecentrum en thuiszorgorganisaties. Met elkaar worden afspraken gemaakt die regionaal gelden. De zorgketen is succesvol. Patiënten worden nog sneller en efficiënter geholpen. De behandelingen zijn verbeterd en de doorlooptijd voor de patiënt is verkort. Omdat patiënten ouder worden en meer chronische aandoeningen krijgen, blijft de keten hard nodig. De CVA-zorgketen van regio Haaglanden is er goed op voorbereid. ELLY VAN SCHAIK, HAGAZIEKENHUIS Tijdverlies is hersenverlies als een CVA-patiënt niet snel behandeld wordt Verdieping http://transmuralezorg.nl/denhaag-activiteiten/activiteit/cva-zorgketen/5
Haaglanden voorloper bij de transferpunten Patiënt gaat boven eigenbelang - SAMENVATTING - Veel patiënten die het ziekenhuis verlaten, hebben nazorg nodig. Vaak is thuiszorg voldoende, soms is verblijf in een verpleeghuis of hospice noodzakelijk. Zorgpartijen in de regio Haaglanden hebben in 2004 de transferpunten ingericht om de nazorg snel en goed te regelen. Met resultaat: patiënten kunnen het ziekenhuis veel sneller verlaten dan tien jaar geleden. Haaglanden is een voorloper wat de transferpunten betreft. Zo is informatiesysteem POINT, dat de communicatie tussen zorgpartijen ondersteunt, in deze regio ontwikkeld. De kunst is om alle verworvenheden in de toekomst te behouden, aldus Marka Satink van MCH Westeinde en Andrew Wagg van HWW Zorg. NOËL HOUBEN, TEKSTSCHRIJVER HWW ZORG De wens van de patiënt is altijd leidend Verdieping www.transmuralezorg.nl/denhaag-activiteiten/activiteit/transferpunten
Uitwisseling medische informatie kan kostenvriendelijk en volledig veilig Voorrang voor veilig e-mailen - SAMENVATTING - Pieter van Gemeren, IT-architect bij Bronovo, schreef een voorstel voor het veilig, laagdrempelig en kostenvriendelijk verzenden van e-mail tussen hulpverleners die zijn aangesloten bij RSO Haaglanden. Met de al aanwezige apparatuur en software bij de aangesloten organisaties kan e-mail al secure worden verzonden tussen de mailservers. Een voordeel van de door Van Gemeren voorgestelde aanpak is ook dat deze gebruikers geen aparte inlog en wachtwoorden hoeven te leren, want de versleuteling van data gebeurt in de achtergrond. Ook bij secure e-mailen naar patiënten en huisartsen kunnen de kosten beperkt blijven. TOM DE HOOG, BRONOVO Een groot aantal hulpverleners in de regio is al bezig met het inrichten van veilige communicatie. Gebruikers hoeven er niets voor bij te leren Verdieping http://transmuralezorg.nl/denhaag-activiteiten/activiteit/zorg-en-ict/20
Zorg en welzijn in Netwerk Dementie Samenwerking leidt tot kruisbestuiving - SAMENVATTING - Het Netwerk Dementie bevordert de samenhang in de zorg en ondersteuning aan cliënten met dementie en hun mantelzorgers. Zorg en welzijn werken hierin nauw samen. Casemanagers trekken op met ouderenconsulenten die in de wijk rondkijken of alle ouderen zich goed kunnen redden of eventueel ondersteuning nodig hebben. Ook in de ontmoetingscentra in de wijk werken zorg en welzijn samen. Hoe ziet die samenwerking eruit en wat zijn de voordelen? Een gesprek met Wil van der Steen, locatiemanager van De Lozerhof, en Margo van der Salm, ouderenconsulent bij MOOI. RIA VAN HAAFTEN, SAFFIER DE RESIDENTIEGROEP EN SANDRA SPRONK, XTRA Verdieping We leren veel van elkaar http://transmuralezorg.nl/denhaag-activiteiten/activiteit/dementie/3 Signaleringskaartje om beginnende dementie te herkennen: http://transmuralezorg.nl/denhaag-activiteiten/publieksvoorlichting/3 Meer over ontmoetingscentra op http://www.innovatiekringdementie.nl/artikel/ontmoetingscentra-in-dewijk-en-dagbehandeling-nieuwe-stijl.aspx Instrumentenkoffer van Kenniskring mantelzorg: http://transmuralezorg.nl/denhaag-activiteiten/overig/24
Ouderbegeleiding wérkt De Stichting Anton Constandse begeleidt meer ouders - SAMENVATTING - De Stichting Anton Constandse heeft de ouderbegeleiding fors uitgebreid. Ouders van jongeren die nog op de wachtlijst staan, ambulant worden begeleid of vanuit beschermd wonen terugkeren naar huis, krijgen nu ook ondersteuning thuis. Ouderbegeleiding is bewezen effectief. Jongeren met psychiatrische problemen herstellen sneller wanneer ook hun ouders worden meegenomen in het herstelproces. Vandaar dat de Stichting Anton Constandse ook ouders van thuiswonende jongeren gaat begeleiden. Psycholoog Eveline Fortanier coördineert het project: Doel van ouderbegeleiding is ouders handvatten te bieden in de omgang met hun kind om zo hun draagkracht te vergroten en een - dreigende - overbelasting tegen te gaan. STEF VAN DELFT Doel is relatie tussen ouders en kind te verbeteren
Ervaringen met FACT Hoe je de zorg rond EPA patiënten goed organiseert - SAMENVATTING - De zorg voor patiënten in de eigen omgeving vervangt steeds meer het verblijf in een instelling. GGZ Haagstreek/Zoetermeer, onderdeel van Rivierduinen, heeft daarom ambulante wijkteams. Deze bieden geestelijke gezondheidszorg aan patiënten met een Ernstige Psychiatrische Aandoening (EPA) die op zichzelf wonen in Leidschendam, Rijswijk, Voorburg, Wassenaar en Zoetermeer. De wijkteams hanteren hiervoor de FACT methode (Flexible Assertive Community Treatment). Dit model organiseert de zorg rondom deze patiënten en heeft als doel hen met continuïteit te begeleiden, behandelen en te ondersteunen in hun herstel. GGZ Haagstreek/Zoetermeer kan dit werk alleen doen samen met de ketenpartners. GGZ HAAGSTREEK/ZOETERMEER, RIVIERDUINEN Jeroen Vroon, coördinator wijkteam Complexe problemen op verschillende levensgebieden
ACTUEEL IN HET NETWERK jubileumnummer Sophia Revalidatie gebruikt nieuw AMO In 2011 zijn er vanuit Transmurale Zorg ketenbijeenkomsten georganiseerd in het kader van de Richtlijn Medicatieoverdracht. Lees volledig bericht > Cardia onderzoekt veilige zorgrelatie Anne Kramer, medewerker beleid & kwaliteit: Meedoen aan de pilot heeft Cardia veel opgeleverd door de uitwisseling van ideeën, werkwijzen en uitdagingen met andere organisaties.' Cliënten en hun familie moeten erop kunnen vertrouwen dat cliënten in veilige handen zijn in een zorgorganisatie. Veiligheid is immers de kern van de relatie tussen de cliënt en de medewerker of vrijwilliger. Toch gaat het wel eens mis. Hoe kun je dat voorkomen en wat moet je doen als het zich toch voordoet? Cardia onderzoekt deze lastige vragen in de landelijke pilot Veilige zorgrelatie. Lees volledig artikel > Formulier ondersteunt overdracht tussen casemanager en huisarts Lion Bovelander, casemanager dementie bij Cato en lid van de transmurale werkgroep: Om de zorgverlening te optimaliseren werken we aan een goed contact en goede communicatie met de huisarts.' Tweets Een werkgroep van het Netwerk Dementie van Transmurale zorg heeft in pilots de informatie-uitwisseling met vertegenwoordigers van de doelgroep besproken en getest. Het resultaat hiervan is een afgestemde informatiebehoefte en een rapportageformulier voor een standaard informatieoverdracht van de casemanager naar de huisarts. Lees volledig bericht > @Transmuralezorg Jaarverslag 2013 digitaal beschikbaar, korte weergave van activiteiten overzichtelijk bij elkaar. http://transmuralezorg.nl/ @Transmuralezorg Mini-symposium 'Het vergezicht van de mantelzorger' op 24 juni a.s. Uitnodiging en aanmelden op www.transmuralezorg.nl @Transmuralezorg Netwerk Palliatieve Zorg organiseert samen met Netwerk Dementie symposium op 17 juni in theater Dakota http://transmuralezorg.nl/denhaag/agenda
Pilot en leidraad Cardia onderzoekt veilige zorgrelatie Cliënten en hun familie moeten erop kunnen vertrouwen dat cliënten in veilige handen zijn in een zorgorganisatie. Veiligheid is immers de kern van de relatie tussen de cliënt en de medewerker of vrijwilliger. Toch gaat het wel eens mis. Hoe kun je dat voorkomen en wat moet je doen als het zich toch voordoet? Cardia onderzoekt deze lastige vragen in de landelijke pilot Veilige zorgrelatie. MARLEEN OTOIDE-VREE, CARDIA Wat is de leidraad Veilige zorgrelatie? De (concept)leidraad Veilige zorgrelatie is ontwikkeld in opdracht van het ministerie van VWS. Deze richt zich op álle vormen van grensoverschrijdend gedrag binnen élke zorgrelatie: dus niet alleen thuis, maar ook in zorgorganisaties. Het gaat dan bijvoorbeeld om schelden, negeren, dreigen of knijpen en kan ontaarden in mishandeling of verwaarlozing. De leidraad geeft een handreiking aan organisaties in de langdurige zorg voor beleid en afspraken hierover. Verder bevat deze aanbevelingen voor bewustwording, preventie en interventie wanneer zich iets voordoet. Waarom neemt Cardia deel aan de pilot? Wij gaan uit van wederkerigheid in de zorgrelatie. Dat betekent dat niet alleen de veiligheid van de bewoner maar ook die van de medewerker of vrijwilliger gewaarborgd moet zijn. Binnen Cardia is de afgelopen jaren het aantal verpleeghuiszorgplaatsen sterk gestegen. Daardoor wordt de zorg complexer en worden bewoners kwetsbaarder. Medewerkers moeten hierop voorbereid worden. Tegelijkertijd zijn er meer meldingen over (milde vormen van) grensoverschrijdend gedrag van bewoners naar medewerkers toe, zoals agressie wanneer bewoners een situatie niet meer overzien. Meedoen aan de pilot heeft Cardia veel opgeleverd door de uitwisseling van ideeën, werkwijzen en uitdagingen met andere organisaties, die binnen de pilot een denktank vormden, zegt Anne Kramer, medewerker beleid & kwaliteit. Hoe implementeert Cardia de leidraad in de zorg? Zowel zorg- als facilitaire teams discussiëren over in dit kader relevante stellingen, zoals: Agressie hoort er nu eenmaal bij en Ook schelden is agressie. Medewerkers merken regelmatig op: De cliënt is agressief, want dat hoort bij het ziektebeeld. Dat klopt niet altijd. Wanneer een medewerker dieper ingaat op het agressieve gedrag en probeert de oorzaak weg te nemen, heeft dat een positief effect. Hierop vindt training plaats. Cardia verzorgt in juni een workshop op de studiemiddag Aanpak ouderenmishandeling, georganiseerd door de GGD Haaglanden. Daarnaast deelt Annelies Kloppenborg, regiomanager en projectleider, haar ervaringen in het netwerk dementie.
COLUMN Goed om te horen De bruine bakstenen muur met de grijze rechthoekige voegen is het uitzicht van haar kamer naar de gang. Een plaatje van een vaas met bloemen zit gevangen achter spiegelend glas in een witte lijst. Ze wacht op mij, met haar gegipste been echt vooruit op een steun van de rolstoel. Mijn moeder. Gelukkig mag ik naar huis, zegt ze, nadat ik haar heb begroet. Het was thuis met dat been niet gelukt, maar ik wil echt graag naar huis, begrijp je? Zo leuk is het hier nu ook weer niet en dat beetje fysiotherapie stelt immers niet veel voor. Ik ben daar geloof ik niet meer voor verzekerd. Bram Schinkelshoek Lees de volledige column >