Dagbesteding Cursusgids cliënten 2013-2015 Eigen baas De mensen om je heen Seksualiteit Gezondheid Lezen, schrijven, computer Rekenen, geld, klokkijken Op weg naar zelfstandigheid Mijn werk
Cursusboek Leercentrum Cliënten Leren is leuk en iedereen kan het! Je doet het ook niet alleen, want wij van het Leercentrum helpen je! In dit boekje vind je alle cursussen en trainingen die je het komende jaar kunt volgen. Ze sluiten allemaal aan op jouw vraag en mogelijkheden. Echt maatwerk dus. Samen met je woonbegeleiders of werkbegeleiders zorgen we ervoor dat het een succes wordt. Medewerkers leercemtrum cliënten: Trijnie Katerberg, Lammie Lensen en Elly Lutgert. 2
Algemene Dagbesteding informatie Voor wie zijn de cursussen? De cursussen zijn voor alle cliënten die bij De Trans werken of wonen. De ene cursus is moeilijker dan de andere. Voor een aantal cursussen moet je bijvoorbeeld kunnen schrijven. Vaak kunnen we de cursus aanpassen. Tijdens het eerste gesprek kan blijken dat de cursus toch niet geschikt voor je is. We gaan dan op zoek naar een oplossing. Waar kan ik de cursus volgen? Je kunt een cursus op verschillende plekken volgen: In het leslokaal van het Leercentrum Jacob Lemairestraat 291 in Emmen; In het leslokaal van het Leercentrum Stroetenweg 15 in Nooitgedacht; In de dagcentra en werklocaties; In je eigen woning. Samen met jou en je zoco bekijken we wat de meest geschikte locatie is. Een aantal cursussen wordt op een vaste plek gegeven. Dat staat dan bij de cursus vermeld. Moet ik voor een cursus betalen? De meeste cursussen zijn gratis. Er is een aantal cursussen waarvoor we een vergoeding vragen. Bijvoorbeeld voor het materiaal dat je gebruikt. Ook dat staat dan bij de cursus vermeld. 3
Aanmelden Hoe gaat het aanmelden? Je kunt je zelf voor een cursus aanmelden. Je kunt het ook samen met je zoco of werkbegeleider doen. Je kunt je op verschillende manieren aanmelden: Per mail: Leercentrum Cliënten, leercentrumclienten@detrans.nl; Bellen: (0592) 24 74 19 (divisie Noord), of (06) 10 75 57 14 (divisie Zuid); Mondeling: Bij Trijnie Katerberg, Lammie Lensen of Elly Lutgert. Wat gebeurt er na de aanmelding? Na je aanmelding kom je eerst op een wachtlijst te staan. Zodra je aan de beurt bent, komt er een gesprek met jou en je zoco. In dit gesprek gaat het over wat je wilt leren en wat jouw wensen en mogelijkheden zijn. Zo kunnen we een cursus maken die goed bij je past. Soms heeft je cursusleidster nog een gesprek met je gedragsdeskundige voor meer informatie. Dit gebeurt altijd in overleg met jou. Leren volgens een plan Wij van het Leercentrum maken een leertraject. Hierin staat waar de cursus precies over gaat. Hierin staat ook hoe de woonbegeleiding je moet begeleiden met je huiswerk of de oefeningen. Het leertraject wordt naar je zoco gestuurd en samen met jou besproken. Jullie moeten het beiden goedkeuren. Pas dan gaat de cursus van start. We proberen rekening te houden met tijden die jou goed uitkomen. Soms lukt dit niet. Dan zoeken we naar een andere oplossing. In overleg met jou en je zoco noteren we de resultaten in Plancare. 4
Ook tussendoor is er een gesprek. Hierin bespreken we wat je tot dan toe hebt geleerd. Als het nodig is veranderen we het leerdoel. Aan je begeleiders geven we uitleg over de manier waarop zij jou kunnen ondersteunen bij het leren. Aan het einde van de cursus is er een gesprek met jou en je zoco. We bespreken wat je hebt geleerd en hoe je dat in de toekomst kunt blijven gebruiken. Na een half jaar kijken we of je het geleerde nog steeds gebruikt. 5
Leren doen we samen! Iedereen kan leren! Ook als je een verstandelijke beperking hebt. Je leert alleen op een andere manier. De een leert vanuit een boek. De ander door te oefenen. Wij zorgen ervoor dat het leren voor jou zo makkelijk mogelijk gaat. Zo wordt de cursus zeker een succes! Persoonlijke les De cursus wordt alleen aan jou gegeven. Zo krijg je een cursus die bij je past. Het gaat in jouw tempo. Waar het precies over moet gaan, bespreken we samen met je zoco. Op een geschikte plek De cursus is op de plek waar je de nieuwe vaardigheid nodig hebt. Dat kan je eigen woning, slaapkamer of werkplek zijn. Schoonmaken leer je bijvoorbeeld in je eigen huis. Hulp bij het oefenen Je zoco en andere woonbegeleiders of werkbegeleiders worden bij de cursus betrokken. Zij helpen je met het huiswerk of de opdracht en met het oefenen of aanleren van nieuwe dingen. Je leert in kleine stapjes en het wordt vaak herhaald. Het is belangrijk dat je zoco en begeleiders weten wat je leert. Zij helpen je met je huiswerk. Ze gaan samen met je oefenen. Samen zorgen we ervoor dat je wat je hebt geleerd, ook kunt toepassen! 6
Wat mag je van het leercentrum verwachten? Om te zorgen dat jouw begeleiders je zo goed mogelijk helpen bij het leren, kunnen zij tijdens de cursus het volgende van ons verwachten: We werken samen met jouw zoco. Dat betekent dat we bespreken wat je gaat leren, hoe we dat gaan doen en of je ook vooruitgang laat zien; We noteren in Plancare wat we hebben gedaan. Dat gebeurt in overleg met jou. Je zoco en begeleiders zijn dan op de hoogte van waar jij tijdens de cursus mee bezig bent geweest; We kunnen tijdens een teamoverleg uitleg geven over de cursus. Dat kan gaan over oefeningen die je in je woning moet doen. Het kan ook gaan over de manier waarop jij leert; We stellen oefeningen voor. Zo kun je samen met de woonbegeleiding oefenen; We overleggen met je zoco waar en wanneer je kunt oefenen; We bekijken samen met je zoco hoe het geleerde in jouw dagschema past. 7
Het cursusboek Het cursusboek is opgebouwd uit verschillende hoofdstukken. De onderwerpen die bij elkaar horen, hebben dezelfde kleur. Hieronder zie je de verschillende hoofdstukken en kun je lezen waarover ze gaan. Eigen baas De mensen om je heen Seksualiteit Gezondheid Lezen, schrijven, computer Rekenen, geld, klokkijken Op weg naar zelfstandigheid Mijn werk 8
Eigen baas Dit ben ik! Om jezelf beter te leren kennen, maken we een boek over je. Dit boek helpt je om meer over jezelf te weten te komen. Het laat zien wie je bent. Het laat zien wat je sterke kanten zijn. Het laat ook zien waar je mogelijkheden liggen. Het boek Het boek dat je gaat maken gaat dus over jou. Het is ook voor en van jou. Jij bepaalt wat er in komt te staan. Het kan bijvoorbeeld gaan over de volgende onderwerpen: Zo zie ik er uit; Dit vind ik leuk en lekker; Dit is mijn karakter; Dit is mijn familie; Hier werk ik; Zo woon ik; Dit zijn mijn hobby s. Gesprek Als het boek klaar is, bespreken we het met je zoco en de gedragsdeskundige. Je ouders kunnen ook bij het gesprek aanwezig zijn. 9
Eigen baas Dit wil ik! Wat jij wilt is belangrijk. Jouw leven kan je steeds meer zelf bepalen. Deze cursus gaat over jouw toekomst. Hoe zie jij je eigen toekomst? Het kan gaan om kleine en grote zaken. Bijvoorbeeld over waar je met vakantie heen wilt, of hoe je graag wilt wonen. Het werkboek We gaan samen een boek maken. Stap voor stap wordt duidelijk hoe jij je toekomst het liefst ziet. Daar gaan we samen mee aan de slag: Wat kan jij van jouw toekomstbeeld waarmaken? Wat heb je daar voor nodig? Wat kan je al? Wat moet je nog leren? Je krijgt hulp Bij het maken van het werkboek heb je hulp nodig. Hulp van mensen die je goed kennen. Dat kunnen je zoco en gedragsdeskundige zijn. Maar ook je familie of vrienden. Zij kennen je goed en weten wat je mogelijkheden zijn. Ze kunnen je ook helpen om je doelen te bereiken. Tijdens het maken van het boek praten we een aantal keren met hen. 10
Eigen baas Omgaan met gevoelens Blij, tevreden, boos: het zijn allemaal gevoelens. Gevoelens hebben we allemaal. Maar wat is nou precies een gevoel? En hoe herken je een gevoel? Je weet wel wanneer je blij bent. Maar wanneer ben je bang of boos? De cursus Samen met je zoco bepalen we waar de cursus over moet gaan. We praten over situaties die jij moeilijk vindt. Deze situaties zijn het uitgangspunt van de cursus. De cursus kan de volgende onderwerpen behandelen: Herkennen van verschillende gevoelens bij jezelf; Het verschil weten tussen boos zijn en verdriet hebben; Het bespreken van jouw gevoelens; Het herkennen van gevoelens bij een ander. Samen oefenen Tijdens de cursus gaan we oefenen. Je moet ook thuis oefenen. Of op je werk. 11
Eigen baas Omgaan met mijn boosheid Er gaat iets mis. Je wordt gespannen. Je voelt dat de spanning steeds groter wordt. En op een gegeven moment barst de bom. Dat is voor niemand leuk. Niet voor de anderen, maar ook niet voor jezelf. De cursus Samen gaan we kijken waar die boosheid vandaan komt. Zit er verschil in jouw boosheid? Welke situaties geven jou spanning? Merk je aan jezelf dat je spanning opbouwt? En hoe merk je dat dan? Met behulp van een stoplicht geven we de spanning die je voelt een kleur. Groen is dan geen spanning, oranje betekent wel spanning en het is rood als de bom barst. Hierna gaan we kijken wat voor trucjes je hebt om de spanning te verminderen, zodat je niet in het rood komt. We maken een affiche waarop je kunt zien wat je moet doen als je spanning voelt komen. Thuis verder leren Wat je op de cursus oefent, moet je thuis in de praktijk brengen. De samenwerking met jouw zoco is bij deze cursus belangrijk. De zoco moet weten wat je hebt geleerd en dat je dit moet oefenen. De zoco en het team zullen je begeleiden bij het toepassen van de lessen. 12
Eigen baas Opkomen voor jezelf Opkomen voor jezelf kan je ook sociale weerbaarheid noemen. Het betekent bijvoorbeeld dat je NEE durft te zeggen. Dat is soms best moeilijk. Vooral als de ander heel stoer doet. Voor je het weet heb je de ander iets gegeven, waarvan je later spijt krijgt. In deze cursus leer je hoe je in een of twee situaties NEE kunt zeggen. Jouw situatie telt We bespreken situaties die je zelf hebt meegemaakt. Je hebt bijvoorbeeld aan iemand iets gegeven, terwijl je dat niet wilt. Misschien word je onder druk gezet om iets te doen, of geplaagd. Met één van die situaties gaan we aan de slag. We bespreken hoe je nu reageert en wat er goed aan is. We gaan samen bedenken hoe jij nog beter kunt reageren. In kleine toneelstukjes gaan we dit samen oefenen. Zo leer je hoe je moet reageren als de situatie zich nog een keer voordoet. Thuis oefenen Wat je op de cursus oefent, moet je in je woning in de praktijk brengen. De samenwerking met je zoco is bij deze cursus belangrijk. De zoco moet weten wat je hebt geleerd en dat je dit moet oefenen. De zoco en het team zullen jou begeleiden bij het toepassen van de lessen. 13
Eigen baas Ouder worden Iedereen wordt ouder. Ook jij en je ouders worden ouder. Als je ouder wordt veranderen er dingen. Dat is niet altijd leuk. Gesprekskaarten Samen met je zoco heb je een gesprek over het ouder worden. Het gesprek kan met de hele groep worden gedaan. Je kunt het ook alleen met je zoco voeren. Het kan gaan over jezelf, maar ook over je ouders. De gesprekskaarten helpen je bij het gesprek. Op elke kaart staat een foto. Op de achterkant staat een aantal onderwerpen waarover je het kunt hebben. De gesprekskaarten zijn verdeeld in vier thema s: Het lichaam wordt ouder; Aangepast wonen; Aangepaste dagindeling; Je ouders worden ouder. De gesprekken Je zoco of werkbegeleider voert de gesprekken. Zij kennen jou het best. De gesprekskaarten zijn makkelijk te gebruiken. De zoco kan van ons uitleg krijgen over hoe dat moet. De kaarten mag je thuis bewaren. 14
De mensen om je heen De mensen om mij heen De mensen om je heen vormen je sociale netwerk. De mensen die je dagelijks om je heen hebt, zijn vaak je begeleiders. Zij zijn belangrijk in je leven. Ze helpen je bij verschillende dingen. Naast de begeleiders zijn er nog meer mensen belangrijk voor jou. Je familie, je vrienden of een vrijwilliger. Deze mensen worden in de toekomst steeds belangrijker. Ze nemen een aantal taken van de begeleiders over. De cursus In deze cursus gaan we kijken welke mensen jij om je heen hebt. Wat jouw netwerk is. Heb jij naast de begeleiders ook nog andere mensen waar je dingen mee doet? Bijvoorbeeld je ouders die op bezoek komen, of een oom waarmee je vaak gaat fietsen? In de cursus proberen we de volgende vragen te beantwoorden: Hoe ziet jouw netwerk er uit? Hoe helpen deze mensen jou? Wat wil je graag doen en waar heb je hulp bij nodig? Kan dat met het netwerk dat je nu hebt? Moet het netwerk groter worden en wie wil je er bij hebben? Hoe moet je met je netwerk omgaan? Je zoco helpt Je zoco is op de hoogte van jouw netwerk. Je zoco zal je daarom helpen bij een aantal onderdelen van de cursus. 15
De mensen om je heen Omgaan met de mensen om mij heen De mensen om je heen zijn bijvoorbeeld je medebewoners en je buren. Een goed contact met jouw medebewoners is goed voor de sfeer. Contact met je buren kan gezellig zijn, maar ook handig. In deze cursus gaan we dieper in op de omgang met jouw medebewoners of buren. Welke spelregels zijn er en houdt iedereen zich daaraan? Omgaan met medebewoners Hoe ga je op een goede manier met je medebewoners om? We hebben het over de regels bij jou in de woning. Welke regels hebben jullie? Hoe gaat iedereen daar mee om? Misschien moeten er nieuwe regels komen. Die gaan we samen maken. Wat doe je als iemand zich niet aan de regels houdt? Wil je het vooral hebben over hoe je beter met jouw medebewoners kunt omgaan? Dan is het misschien handig om samen met hen de cursus te volgen. Omgaan met de buren Heb jij contact met je buren? Hoe maak je contact met de buren? We oefenen in jezelf voorstellen en het maken van een praatje. Is het leuk om je buren een keer bij jou thuis uit te nodigen? Wat moet je allemaal regelen? Waar heb je het over? Een goed contact is ook belangrijk bij overlast. Hoe ga je met een klacht van de buren om? Jij kunt ook last van de buren hebben. Hoe pak je dat aan? Op maat gemaakt voor jou Samen met je zoco of werkbegeleider maken we een cursus die bij jou past! 16
De mensen om je heen Vrienden maken Vrienden hebben is belangrijk. Samen met een vriend of vriendin kan je leuke dingen doen. Heb jij een vriend of vriendin? Is een vriendenclub misschien iets voor jou? In een vriendenclub kom je regelmatig bij elkaar om wat leuks te doen. Wat past bij jou? In de cursus bespreken we wat het best bij jou past. Een vriend, een vriendin of een vriendenclub. En we zoeken uit wat je leuk vindt om met iemand te doen. Houd je bijvoorbeeld van lekker kletsen op de bank, of samen sporten? Als je weet wat voor persoon je zoekt, gaan we kijken hoe je iemand kunt ontmoeten. Dat kan via een advertentie bij MEE, of via een club. Ook kijken we in je eigen omgeving naar de mogelijkheden. Dat kan dicht bij huis zijn, in je eigen wijk, maar ook in Emmen of Assen. MEE heeft verschillende mogelijkheden. We doen het samen Je krijgt tips over het maken van contacten. Hoe maak je een afspraak? Hoe zeg je een afspraak af? Wat moet je regelen bij een afspraak? Hoe onderhoud je een vriendschap? Wat doe je als je ruzie hebt? We praten er niet alleen over, we gaan ook oefenen. De eerste keer naar het Trefcafe, een nieuwe club, of vriendenkring, is best eng. We kunnen, in overleg met je zoco, de eerste keer samen gaan. 17
De mensen om je heen Leuk, vrije tijd! Lekker vrij zijn hoort leuk te zijn. Maar als je eenmaal vrij bent, kan je je soms ontzettend zitten vervelen. Je weet niet wat je met alle vrije tijd moet doen. De hele dag voor de televisie zitten is niet altijd leuk. In deze cursus gaan we bekijken wat jij leuk vindt. Na afloop heb je er misschien een leuke hobby bij. Een boek maken Samen gaan we een Mijn vrije tijd boek maken. Hierin worden de volgende onderwerpen besproken: Wat zijn mijn interesses? Wat vind ik leuk om te doen? Wat zijn in mijn omgeving de mogelijkheden? Wat kies ik? Hoe zet ik de eerste stap? Heb ik daar hulp bij nodig? Je zoco helpt ook De cursus wordt in samenwerking met je zoco gegeven. 18
Seksualiteit Mijn eigen lichaam Hoe goed ken jij je eigen lijf? Als je seksuele gevoelens hebt, is het belangrijk dat je weet wat er met je lichaam gebeurt. Je eigen lichaam Alle cursussen over seksualiteit beginnen met deze basiscursus. De basiscursus gaat over je eigen lichaam. We beginnen met het ontdekken van je eigen lijf, aan de hand van de volgende onderwerpen: Hoe ziet je lichaam eruit? Hoe noem je alle delen van je lichaam? Is elk lichaam gelijk of zijn er verschillen? Wat zijn de verschillen tussen een mannenlichaam en een vrouwenlichaam? De cursus kan alleen of in een kleine groep worden gegeven. Het gaat om algemene voorlichting. Met zijn allen praten we dan over bovenstaande onderwerpen. Een cursus op maat Samen met jou en je zoco en zo nodig je gedragsdeskundige, bepalen we waar we het in de cursus over gaan hebben. 19
Seksualiteit Vrijen met mezelf Je hebt seksuele gevoelens. Wat zijn dat voor gevoelens en wat doe je ermee? Hoe kun je met jezelf vrijen? Een werkboek Als je seksuele gevoelens hebt kan je met jezelf gaan vrijen. Je bevredigt jezelf. In de cursus leer je waar en hoe je jezelf kunt aanraken. Het is ook belangrijk dat dit veilig gebeurt. We hebben een werkboek. Je ziet video s en foto s. Je ziet hierop hoe je met jezelf kunt vrijen. We praten hier met z n tweeën over. Je ziet welke hulpmiddelen je bij het vrijen kunt gebruiken. We hebben het over waar je wel en niet met jezelf kunt vrijen. We praten ook over hygiëne. Alleen of in groepje Je kunt de cursus alleen volgen. Je kunt de cursus ook in een kleine groep volgen. Je kunt er dan met samen over praten. Zit je met een vraag? Als je met een bepaalde vraag zit, kan je ook alleen de cursus krijgen. Samen met jou en je zoco en indien nodig je gedragsdeskundige, bepalen we waar we het in de cursus over hebben. 20
Seksualiteit Vrijen met een ander Je hebt een relatie, of je hoopt in de toekomst een relatie te krijgen. Jullie willen ook graag seks. Maar hoe gaat dat? Bij seks is het belangrijk dat jullie dat beiden willen. Hoe merk je bijvoorbeeld dat de ander het niet wil? Relatie en gevoelens In een relatie heb je ook vaak seksuele gevoelens voor elkaar. Het is belangrijk dat je daar op de juiste manier mee om gaat. Vrijen moet je alletwee willen. Hoe laat je merken dat je zin hebt of juist geen zin? Met behulp van filmpjes praten we hier over. We kijken bijvoorbeeld naar films waarop wordt gevreeën. Zo kan je precies zien hoe het allemaal gaat en waar je op moet letten. Verder hebben we het ook over veilig vrijen en voorbehoedsmiddelen. Alleen of in groepje Je kunt de cursus alleen volgen. Je kunt de cursus ook in een kleine groep volgen. Je kunt er dan samen over praten. Zit je met een vraag? Als je met een bepaalde vraag zit, kan je ook alleen de cursus krijgen. Samen met jou en je zoco en indien nodig je gedragsdeskundige, bepalen we waar we het in de cursus over hebben. 21
Gezondheid Ik leef gezond! Je vindt het belangrijk dat je gezond leeft. Gezond leven heeft te maken met goede voeding en genoeg beweging. Door gezond te leven wordt je minder snel ziek. Je voelt je fitter en je hebt meer energie. Proberen dus! Een werkboek De cursus bestaat uit drie delen. De cursus is samen met Beweging, Fysiotherapie en een diëtiste gemaakt. Je kunt alle delen volgen, maar ook een bepaald deel kiezen. Bij elk deel hoort een werkboek. Gezond eten Deel één gaat over gezond eten. Je krijgt informatie over wat daarmee wordt bedoeld. Daarna gaan we kijken wat je zelf allemaal gedurende een dag eet. En we leren je hoe je een gezonde maaltijd kunt maken. Stap voor stap maken we een plan, speciaal voor jou. Gezond koken We gaan met z n allen aan de slag. Gezond eten begint bij gezond koken. In het Stap voor stap kookboek staan gezonde maaltijden. We gaan er hier een aantal van bereiden, zodat je deze later ook zelf kunt klaarmaken. Bewegen We bedenken samen met Beweging een bewegingsprogramma. Dat kun je alleen of met je huisgenoten volgen. In het Beweegideeënboek dat je er gratis bij krijgt, staan ook allerlei ideeën en tips. De cursus wordt alleen voor een woongroep gegeven. Er zijn kosten aan verbonden. Je betaalt voor je eigen eten. 22
Gezondheid Leren ontspannen Spanningen kunnen erg vervelend zijn. Voor jezelf, maar ook voor anderen. Je kunt op verschillende manieren met spanning omgaan. Je kunt bijvoorbeeld gaan rennen, fietsten, of harde muziek draaien. In deze cursus leer je nog een aantal andere mogelijkheden. Veel doen Dit is een doe-cursus. We gaan niet alleen over je problemen praten. In deze cursus leer je hoe je je kunt ontspannen. Dat kan op verschillende manieren. Bijvoorbeeld met behulp van ontspanningsoefeningen, yoga, massage of muziek. Eerst proberen Er is een klein programma waarin alle oefeningen aan bod komen. Zo kan je zelf bepalen wat het beste bij jou past. De cursus wordt gegeven in kleine groepjes. We doen steeds hetzelfde programma. Zo onthoud je de oefeningen beter. Je kunt de oefeningen dan ook in je woning gebruiken. Samen oefenen Als je de ontspanningsoefeningen niet alleen kunt uitvoeren, komen we op bezoek in je woning. We gaan uitvinden wat het best bij jou past. We maken een programmaatje dat je samen met de begeleiding oefent. 23
Lezen, schrijven, computer Mijn planbord of agenda Een planbord, kalender of agenda zorgt ervoor dat je overzicht over de dag of de week krijgt. Je kunt er de voor jou belangrijke dingen in schrijven. Wat belangrijk is om te noteren, kan voor iedereen verschillend zijn. Bijvoorbeeld wanneer je naar de tandarts moet. Of de dag waarop je gaat sporten. Zo krijg je een overzicht van je activiteiten. Verschillende systemen In samenwerking met Logopedie wordt gekeken naar welk systeem het beste bij je past. Er zijn verschillende mogelijkheden: Picto s, plaatjes of foto s gebruiken; Een ochtendoverzicht, een dagoverzicht, of een weekoverzicht; Kleuraanduiding van de dagen. Samen aan de slag Als bekend is wat het best bij jou past, gaan we samen met je zoco een planbord maken. Jij leert hoe je het planbord moet lezen. Je zoco krijgt advies over hoe het planbord het best kan worden gebruikt. 24
Lezen, schrijven, computer Signaal lezen Je kunt niet lezen, maar je wilt wel zo zelfstandig mogelijk leven. Om je in het dagelijks leven te redden, is het handig om een aantal woorden en symbolen te herkennen. In deze cursus leer je: De voor jou belangrijke woorden te schrijven; Veel voorkomende symbolen te lezen en te begrijpen: ingang station, uitgang, loket enz. Samen met je zoco bepalen we eerst welke woorden voor jou handig zijn om te herkennen en te kunnen schrijven. Ook bepalen we welke symbolen en picto s voor jou handig zijn om te begrijpen. Huiswerk en oefenmateriaal Bij deze cursus krijg je huiswerk! Houd daar rekening mee. Naast een cursus kan je ook oefenmateriaal toegestuurd krijgen. Je oefent dan zelfstandig, of met je zoco. 25
Lezen, schrijven, computer Opfriscursus lezen en schrijven Op school heb je leren lezen en schrijven. Maar omdat je het bijna nooit gebruikt, weet je er niet zoveel meer van. Maar nu heb je het opeens weer nodig Dat kan zo maar het geval zijn. Bijvoorbeeld omdat je wilt mailen met je familie of vrienden. Of om stukjes te schrijven op Hyves of Facebook. Maar misschien ook voor je werk. Een opfriscursus lezen en schrijven is dan misschien wel iets voor jou. Samen met Logopedie kijken we wat jouw niveau is, en welke mogelijkheden er zijn. Huiswerk en oefenmateriaal Bij deze cursus krijg je huiswerk! Houd daar rekening mee. Naast een cursus kan je ook oefenmateriaal toegestuurd krijgen. Je oefent dan zelfstandig, of met je zoco. 26
Lezen, schrijven, computer Werken met een computer Het gebruiken van een computer kan leuk en handig zijn. Bijvoorbeeld om een spelletje te spelen, een brief te schrijven, of een administratie bij te houden. In deze cursus leer je hoe een computer werkt en wat je er mee kunt doen. Jouw wensen Samen met je zoco bekijken we wat jouw wensen zijn voor het gebruik van een computer. Als er aanpassingen moeten komen, onderzoeken we samen met logopedie welke mogelijkheden er zijn. Tijdens de cursus leer je met de computer te werken. Het is bij deze cursus belangrijk dat je zelf een computer hebt, of dat je er een kunt gebruiken. Veel mogelijkheden Deze cursus biedt je verschillende mogelijkheden. Er bestaan bijvoorbeeld aangepaste spellen, speciaal voor laag niveau. Samen kijken we wat voor jou geschikt is. En misschien heb je een aanpassing nodig, zoals een speciale muis. Ook dat zoeken we uit. We helpen je Vind je het moeilijk om je computer goed te gebruiken? Gaat er steeds iets mis? Maak je geen zorgen, want wij helpen je. We leren je hoe je een computer aanzet en afsluit. We leren je ook veilig werken met programma s, internet, sociale media en nog meer. 27
Rekenen, geld, klokkijken Opfriscursus rekenen Rekenen heb je vaak nodig. Bijvoorbeeld als je met geld omgaat. Het is dan handig dat je kunt controleren of je genoeg geld terug krijg. En ook is het handig om te weten hoe je met gepast geld betaalt. Je hebt op school leren rekenen, maar je bent veel dingen vergeten. Fris alles weer op met deze basiscursus rekenen. Huiswerk en oefeningen Bij deze cursus krijg je huiswerk! Houd daar rekening mee. Naast een cursus kan je ook oefenmateriaal toegestuurd krijgen. Je oefent dan zelfstandig of met je zoco. 28
Rekenen, geld, klokkijken Klokkijken Vaak is het handig om te weten hoe laat het is. Het helpt je om je zelfstandigheid te vergroten. Maar daarvoor moet je kunnen klokkijken. Je leert het in deze cursus. Op een gewone en een digitale klok. Klokkijken en meer Je kunt tijdens deze cursus ook leren hoe je een tijdstabel leest. Dat is bijvoorbeeld handig als je met het openbaar vervoer reist. Huiswerk en oefeningen Bij deze cursus krijg je huiswerk! Houd daar rekening mee. Naast een cursus kan je ook oefenmateriaal toegestuurd krijgen. Je oefent dan zelfstandig, of met je zoco. 29
Rekenen, geld, klokkijken Herkennen van munten Je hebt niet vaak geld bij je, maar op de soos betaal je jouw eigen flesje drinken. Welke munt moet je dan geven? Tijdens deze cursus leer je dat. We kijken welke munten er zijn en of jij ze kunt herkennen. Ook leren we je wat ze waard zijn en wat je er voor kunt kopen. Spelenderwijs Met behulp van spelletjes en echt geld gaan we aan de slag. Samen met je zoco of werkbegeleider bepalen we wat voor jou belangrijk is om te leren. 30
Rekenen, geld, klokkijken Rekenen met geld Je doet je eigen boodschappen in het dorp. Of je zit zelf achter de kassa. Hoeveel moet je betalen? Hoeveel geld krijg je terug? Wat kan je allemaal doen met 10 euro? We gaan in deze cursus oefenen met echt geld. En met echte situaties: Wat kan je uit de folder allemaal kopen? Hoe weet je ongeveer hoeveel je moet betalen? Leer meetellen bij het ontvangen van wisselgeld. Spelenderwijs Met behulp van spelletjes en echt geld gaan we aan de slag. Samen met je zoco of werkbegeleider bepalen we wat voor jou belangrijk is om te leren. 31
Rekenen, geld, klokkijken Kleine boekhouding Je wilt sparen voor een nieuwe mobiele telefoon. Maar het geld is aan het eind van de maand altijd op. Waaraan? Dat weet je vaak niet. Een kasboek maken We gaan je helpen met het maken van een kasboek. Hierin komt te staan waar je elke dag je geld aan uitgeeft. Je leert dan hoeveel geld je uitgeeft aan eten, kleren, of leuke dingen. Zo krijgt je overzicht van je uitgaven. Daardoor kan je makkelijker beslissen waaraan je minder geld wilt besteden. Het geld dat je niet uitgeeft, kun je sparen. Bijvoorbeeld om een nieuwe mobiele telefoon te kopen. Werken met de computer De werkmap van het Nibud dient als basis. Heb je een computer? Dan kunnen we het kasboek ook op de computer zetten. 32
Rekenen, geld, klokkijken Bankzaken Je hebt een eigen bankrekening. Of je krijgt een eigen bankrekening. Hoe gaat dat allemaal in z n werk? Tijdens de cursus kunnen de volgende vragen aan bod komen: Hoe haal je geld met een pasje uit een geldapparaat? Hoe werkt een pinpas eigenlijk? Is een chipkaart misschien handig voor je? En hoe werkt een chipkaart? Hoe moet je inloggen voor je eigen bankrekening? Hoeveel staat erop de spaarrekening? Een paar voorwaarden Met al die zaken helpen we je op weg. Voorwaarde voor internet bankieren is dat je een eigen bankrekening en computer met internetverbinding hebt. 33
Op weg naar zelfstandigheid Veilig lopen Even een boodschap doen, of gewoon lekker wandelen. Lopen kost niets en is ook nog eens gezond. Maar je moet daarbij wel op een aantal dingen letten. Jouw situatie is hier het uitgangspunt. Het doel is je zelfstandigheid te vergroten. Er kunnen veel redenen zijn om deze cursus te volgen. Bijvoorbeeld: Je vindt het belangrijk dat je alleen naar je werk loopt; In je vrije tijd wil je alleen gaan wandelen. In de wijk of even verder; In het dorp of in de stad wil je alleen gaan winkelen; Misschien ben je verhuisd. Hoe kom je nu op je werk? Samen op pad We gaan samen met je zoco bekijken wat belangrijk is. Bijvoorbeeld dat je leert op een voetpad te lopen. Maar ook hoe je veilig oversteekt bij een zebrapad of of bij verkeerslichten. 34
Op weg naar zelfstandigheid Veilig fietsen Fietsen is leuk en gezond. Op de fiets kun je makkelijk ergens komen. Maar het is belangrijk dat dit veilig gebeurt. In deze cursus leer je dat. Jouw situatie is hier het uitgangspunt. Doe je alles op de fiets? Naar je werk, naar het zwembad? Dan moet je er voor zorgen dat je veilig fietst. Je fietst aan de goede kant van de weg, je kunt veilig afslaan en oversteken en je let op het andere verkeer. Verkeersregels Je woont niet dicht bij je werk en gaat er op de fiets naar toe. Dan is jouw veiligheid nog belangrijker! Je moet weten wat de verkeersborden beteken, welke voorrangsregels er zijn en waar je mag fietsen. De juiste route Ben je van plan om op de fiets naar je werk te gaan, maar je weet de route niet? Samen gaan we kijken hoe je het beste kunt fietsen. 35
Op weg naar zelfstandigheid Alleen met openbaar vervoer Je wilt zelfstandig met de bus naar je werk. Of met de bus naar Emmen of Assen om te winkelen. Dan moet je verschillende dingen weten. In deze cursus komen ze aan bod. Bijvoorbeeld hoe een OV-chipkaart werkt. Waar je moet staan bij de bushalte. Maar ook waar en hoe je moet overstappen. Wij helpen je op weg Lukt het nog niet in je eentje? Of durf je dat niet zo goed? Dan helpen wij je op weg! Belangrijk om te weten: de kosten voor het reizen moet je zelf betalen. 36
Op weg naar zelfstandigheid Opgeruimd en netjes In deze training leer je opruimen en schoonmaken. De cursus is voor iedereen verschillend. Samen met je zoco maken we een plan voor jou. Je leert hoe je moet opruimen, schoonmaken, strijken, planten verzorgen en andere klussen die jij belangrijk vindt. Voor elke klus maken we een kaart met foto s. Zo weet jij precies in welke volgorde je iets moet doen. En dan weet de begeleiding het ook. Wel zo makkelijk! Een schema helpt Je weet precies hoe alles moet, maar je weet niet hoe te beginnen. Dat gebeurt vaak! Een vast schema kan hierbij helpen. Samen maken we een schema. Hierop kan je zien wanneer je wat moet doen. We houden rekening met jouw wensen. 37
Op weg naar zelfstandigheid Gezond koken Het is handig als je zelf kunt koken. En samen koken kan erg gezellig zijn. De kookcursus kunnen we op verschillende manieren geven. Het is afhankelijk van wat jij wilt. Je wilt zelf koken Met het Stap voor stap kookboek leer je zelfstandig koken. In dit boek wordt met foto s en stap voor stap uitgelegd wat je allemaal moet doen. Jij zoekt uit wat je lekker vindt. Samen gaan we aan de slag. Aan het eind van de cursus kan je een aantal gerechten zelf maken! Je wilt samen koken Je kunt ook met de hele woning een kookcursus aanvragen. We kijken eerst naar wat jullie lekker vinden. Daarna gaan we aan de slag. Je moet zelf ook meehelpen. Wat kan jij allemaal? En wat wil je leren? Kosten Je betaalt voor je eigen eten. Het Stap voor stap kookboek is gratis. Dat krijg je van De Trans. 38
Op weg naar zelfstandigheid Zorg voor je kleding Als je goed voor je kleding zorgt, gaat deze langer mee en blijft het netjes. In deze cursus leer je hoe dat moet. Het kan op verschillende manieren. Samen met je zoco bepalen we eerst wat je wilt leren. Daarna gaan we echt aan de slag. Vragen Tijdens de cursus zoeken we antwoorden op vragen die je hebt. Bijvoorbeeld: Wat is een 40 graden was en wat een 60 graden was? Hoe werkt de wasmachine? Hoe deel ik mijn klerenkast goed in? Voor welke kleren maak je een handwasje? Hoe strijk ik mijn kleren? Hoe naai ik een knoop aan? Hoe maak ik een losse zoom vast? Wat is het verschil tussen werkkleding en vrijetijdskleding? 39
Op weg naar zelfstandigheid Boodschappen doen Je bent van plan om zelf je boodschappen te gaan doen. Daar komt best nog wat bij kijken. Bijvoorbeeld een boodschappenbriefje. Dat is handig, want dan vergeet je niets. Maar hoe maak je een boodschappenbriefje? En wat zijn de mogelijkheden als je niet kunt lezen en schrijven? Vragen In deze cursus beantwoorden we deze en nog veel meer vragen. Bijvoorbeeld: Hoe ziet de winkel er uit en waar kun je wat vinden? Hoe gaat dat bij de kassa s en waarop moet je letten? In een folder staan aanbiedingen, maar zijn alle koopjes ook echt goedkoop? Samen oefenen We gaan oefenen in de winkel bij jou in de buurt. Samen met je zoco maken we een plan. Deze cursus kun je heel goed combineren met de cursus Rekenen met geld. 40
Op weg naar zelfstandigheid Veiligheid in en rondom je huis Een ongeluk zit in een klein hoekje. Dit is een praktische cursus, waarbij we het over veel dingen kunnen hebben. Hoe ga je bijvoorbeeld veilig om met elektrische apparaten, scherpe messen of een gasfornuis? Wat doe je als er stroomstoring is? Deze en nog veel meer vragen gaan we beantwoorden. En we vullen een vragenlijst in van de Brandweer Drenthe en Energieveilig. Zo kan je zien hoe veilig het bij jou thuis is. We kunnen een plan maken om de veiligheid bij jou thuis te verbeteren: Wat doe je als tijdens het koken de vlam in de pan slaat? Wat moet je doen bij brand? Heb je al een vluchtplan? Wat moet je doen als het gaat onweren? Deze cursus kan je per woning aanvragen. 41
Op weg naar zelfstandigheid Ik verzorg mijzelf goed Deze cursus gaat over wassen, tandenpoetsen, scheren, nagels schoonmaken, haren kammen en nog veel meer. Het is belangrijk dat je je lichaam goed verzorgt. Je bent schoon en je ruikt lekker fris. Dat is voor anderen prettig, maar ook voor jezelf. Je wordt bijvoorbeeld minder snel ziek. Veel mogelijkheden Bij deze cursus heb je verschillende mogelijkheden. Dat hangt helemaal af van wat jij wilt leren en wat je mogelijkheden zijn. Dat bekijken we vooraf met je zoco. We oefenen het met zijn tweeën in je eigen kamer. Er worden kaarten met foto s gemaakt, zodat je kunt zien wat je moet doen. De begeleiding kan daardoor ook zien hoe ze je kunnen ondersteunen. Regelmaat Het kan zijn dat je het moeilijk vind om regelmaat in je verzorging te krijgen. Je wast je niet elke dag. Je hebt te lang dezelfde kleren aan. Samen kijken we hoe we dit kunnen oplossen. We kunnen bijvoorbeeld een weekschema maken. Op het werk Bij bepaalde beroepen is het belangrijk dat je er goed verzorgd uitziet. Bij je werk horen hygiëne regels. Welke regels zijn belangrijk bij jouw beroep? Hoe kan je ervoor zorgen dat jij er op je werk verzorgd uit ziet? Je zoco of werkbegeleider worden bij de cursus betrokken. In overleg met hen worden afspraken gemaakt. 42
Op weg naar zelfstandigheid Zelfhulp bij kleine ongelukjes Als je (bijna) zelfstandig woont, gebeurt er wel eens een klein ongelukje. Je stoot je en je hebt een wondje. Of je pakt de pan verkeerd vast en je verbrandt je vingers. Wat doe je dan? Als er geen begeleiding is, is het handig om te weten wat je zelf kunt doen. Veel leren Na afloop van deze cursus weet je daar veel meer van. Bijvoorbeeld: Hoe behandel je een klein wondje? Wat moet je doen als je een bloedneus hebt? Wat moet je doen als je je brandt? En hoe werkt een thermometer ook al weer? Wanneer bel je de dokter? Veel doen Deze cursus is een groepscursus voor maximaal vijf personen. We gaan samen uitgebreid pleisters plakken, verbanden leggen en bloedneuzen behandelen. 43
Mijn werk Telefoontraining Neem jij op je werkplek vaak de telefoon op? Of wil je telefoniste worden? Dan is deze cursus iets voor jou. Telefoneren is erg makkelijk. Maar je moet wel op een paar dingen letten. We leren je in deze cursus hoe je op een goede manier de telefoon opneemt. Ook leer je hoe je op de juiste manier moet doorverbinden en wat je moet doen als die persoon er niet is. Leren op je werk Deze cursus kan op je werkplek worden gegeven. 44
Mijn werk Assisterend winkelpersoneel Er komt best veel bij kijken als je in een winkel werkt. Je moet bijvoorbeeld weten hoe je met klanten omgaat. Of hoe de kassa werkt. Of hoe je een cadeautje mooi moet inpakt. Soms moet je ook meehelpen om de winkel schoon te houden. En is er een etalage? Dan kan je misschien meehelpen om deze in te richten. Samen oefenen Samen met je werkbegeleider bespreken we wat voor jou belangrijk is om te leren. De cursus kan voor de hele werkgroep worden gegeven. De cursus kan in de winkel worden gegeven. 45
Mijn werk Hygiëne op je werk Heb je op je werk te maken met regels? Bijvoorbeeld met strenge hygiëne regels? In deze cursus gaan we samen kijken welke regels er op jouw werkplek gelden. Welke regels zijn er? En hoe ga jij er mee om? De cursus helpt je omgaan met de verschillende regels. Bijvoorbeeld de regels over het omgaan met voedsel en het bewaren van eten. Maar er bestaan ook regels over kleding en over persoonlijke verzorging. Oefenen op je werkplek De cursus is erg praktijkgericht. We gaan uit van je eigen werksituatie. In een fotoverslag laat je zien wat jij weet van hygiëne en hoe je het op je werk toepast. We kunnen ook kaarten maken met foto s of pictogrammen. Hier kan je direct op zien wat er moet gebeuren. En we gaan natuurlijk heel veel oefenen. Bijvoorbeeld hoe je op de juiste manier een tafel of koelkast schoonmaakt. En hoe je een koelkast inricht. 46
Meewerken aan bewonerskranten Beter leren lezen en schrijven is ook een kwestie van veel doen. Dat kan door mee te werken aan bewonerskranten. In Noord is er De Transploft en in Zuid De Kwaak. Je leert je eigen stukjes voor de krant schrijven. De Kwaak De redactie van De Kwaak zit in het leslokaal van het Leercentrum aan Jacob Lemairestraat 291 in Emmen. De redactie komt elke maandagmiddag bij elkaar. De Transploft De redactie van De Transploft zit in het leslokaal van het Leercentrum aan de Stroetenweg 15 in Nooitgedacht. De leden komen elke woensdagmiddag bij elkaar. 47
Thema-avonden Nieuw zijn de thema-avonden! Een thema avond gaat over een speciaal onderwerp. Het duurt meestal een of twee avonden. Een thema-avond kan over van alles en nog wat gaan. Je kunt zelf naar ons toe komen met een vraag. Maar ook je zoco kan dat doen. We bespreken dan met jou en je zoco wat de inhoud van de avond moet worden. Wij zorgen voor informatie en materiaal. Je zoco of begeleider kan zelf de avond verzorgen. Sommige avonden zijn al kant en klaar voorbereid. Bijvoorbeeld: Vrouwenavond: voorlichting over de verzorging van het lichaam bij vrouwen; Mannenavond: voorlichting over de verzorging van het lichaam bij mannen; Ouder worden: gesprekskaarten met foto s en vragen over ouder worden. Nieuwe thema s We gaan zelf ook thema s aanbieden. We zijn dit jaar gestart met een voorlichtingsavond over verkiezingen. Bij elke verkiezing komt dit thema weer aan bod. Bijvoorbeeld als er gemeenteraadsverkiezingen zijn. Of verkiezingen voor de Tweede Kamer. Lesmateriaal Je wordt op de hoogte gehouden van deze thema-avonden. Ook hier geldt dat je zoco of begeleider zelf de avond kan verzorgen. Lesboek, materiaal en uitleg krijgen ze van ons. 48
Een verhuisboek maken Het verhuisboek is een goede voorbereiding op een verhuizing. Alles wat te maken heeft met je verhuizing komt er in. Het boek is een goede hulp als je binnenkort gaat verhuizen. In het boek staat wanneer je gaat verhuizen. Wie er in je oude huis komen te wonen of te werken. Maar vooral veel over je nieuwe huis en je nieuwe kamer. Met wie je er gaat wonen en wie er komen werken. En natuurlijk staat er veel in over het verhuizen zelf. Bijvoorbeeld over de voorbereiding. Wat moet je kopen? Wat moet je inpakken? Wie doet precies wat? Hoe ziet de verhuisdag er uit? Kosten Het boek kost 11,-. Dit moet je zelf betalen. 49
Een ziekenhuisboek maken Naar het ziekenhuis. De meeste mensen vinden het niet leuk. Maar soms is het nodig. Het ziekenhuisboek helpt je om het wat makkelijker te maken. Je kunt er in tekenen, schrijven en (foto s) plakken. Voordat je naar het ziekenhuis gaat, kan je met het boek beginnen. Als je in het ziekenhuis ligt kan je in het boek schrijven of tekenen wat er allemaal gebeurt. Het ziekenhuisboek is een werkboek, een praatboek en een bewaarboek. Het is dus een goede voorbereiding op een ziekenhuisopname. Kosten Het boek kost 11,-. Dit moet je zelf betalen. 50
51
Stichting De Trans Postbus 8, 9450 AA Rolde t (0592) 24 74 74 e info@detrans.nl i www.detrans.nl Stichting De Trans is onderdeel van Espria. juni 2013 MA102013