Optimalisatie bemesting in de biologische kleinfruitteelt CCBT-project 2014 2015 Met steun van de Vlaamse Overheid
CCBT-project Met steun van de Vlaamse Overheid
Inhoud 1. Situering project 2. Plantsap-analyses bij framboos 3. Proef on farm maaimeststoffen en nitraatresidu + relatie met MAP V 4. Vervolg project
Situering project - Correct omgaan met bemestingsadviezen - Organische bemesting (handelsmeststoffen) en mineralisatie ifv behoefte gewas - Plantsap-analyses in relatie tot bemesting, bodem en gewasontwikkeling - Invloed grondbewerking op nitraatresidu maaimeststoffen - 2 jaar, proeven in Pamel, 2 proeflocaties en overzicht literatuur
Plantsap-analyses bij framboos Doel: meer in zicht in mogelijkheden, patronen en referentiewaarden voor plantsap-analyses in relatie tot adviesbemesting en ontwikkeling van zomerframboos Bedenking: referentie vaak voor gewassen onder hydrocultuur bij gangbare teelten (paprika, tomaat) en doel = snel bijsturen van bemesting
Plantsap- analyses Zomerframboos Tulameen Meerle 2, Pamel Aanplant: 27/04/2015 4 rijen van 16 m
Bodemanalyse Resultaten Kema-stalen Meerle 2 (grondsoort 30, zandleem) zomerframboos Tulameen Streefzone 04/02 Humus % C 2,4 Volumedichtheid (kg/l) 1,081 ph-kcl 6,5 7,1 Zout (mg/l grond) 1400 1200 Nitraat-N (kg/ha) 160 145 Ammonium-N (kg/ha) 18 Fosfaat (mg/l grond) 1000 1585 (64) Kalium (mg/l grond) 600 615 Magnesium (mg/l gr) 370 556 Kalk (mg/l grond) 3400 7116 Natrium (mg/l grond) 75 192
Plantsap-analyse bladsap-analyses (Novacropcontrol) bladsteel-analyse (sneltest)
Plantsap-analyse Novacropcontrol Bladsap + steel Groot aantal elementen - parameters (macro/micro/brix) Verzending (maandag) + snel resultaat via mail Referentiewaarden beschikbaar Kostprijs hoog + verzending Soiltechkoffer Steel Enkel NO 3-, K, Na, ph en EC Bladstelen invriezen + analyse i.f.v. werkzaamheden Geen referentiewaarden beschikbaar Kostprijs beperkter bij groter aantal analyses, maar meer tijd voor uitvoeren analyses
Nitraat (ppm) - vruchttak 5000 4500 p p m n i t r a a t 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 25 27 29 31 33 35 37 39 week Vruchttak (jong) ST Vruchttak (jong) NC Vruchttak (oud) ST Vruchttak (oud) NC ondergrens bovengrens
Fosfaat (ppm) - vruchttak 1200 1000 800 600 400 200 0 25 27 29 31 33 35 37 39 Streefzone onder Streefzone boven Vruchttak (jong) NC Vruchttak (oud) NC
Chloor (ppm) - vruchttak 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 25 27 29 31 33 35 37 39 Streefzone onder Streefzone boven Vruchttak (jong) NC Vruchttak (oud) NC
Kalium (ppm) - vruchttak 8000 7000 p p m 6000 5000 k a l i u m 4000 3000 2000 1000 0 25 27 29 31 33 35 37 39 week Vruchttak (jong) ST Vruchttak (jong) NC Vruchttak (oud) ST Vruchttak (oud) NC ondergrens bovengrens
Calcium (ppm) - vruchttak 3500 3000 2500 p p m 2000 1500 1000 500 0 25 27 29 31 33 35 37 39 week Streefzone onder Streefzone boven Vruchttak (jong) NC Vruchttak (oud) NC
Magnesium (ppm) - vruchttak 1400 1200 1000 800 ppm 600 400 200 0 25 27 29 31 33 35 37 39 Streefzone onder Streefzone boven Vruchttak (jong) NC Vruchttak (oud) NC
EC-waarde EC 20,0 18,0 ms 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 Vruchttak (jong) ST Vruchttak (jong) NC Scheut (jong) ST Scheut (jong) NC Vruchttak (oud) ST Vruchttak (oud) NC Scheut (oud) ST Scheut (oud) NC ondergrens bovengrens 6,0 25 27 29 31 33 35 37 39 week
Factoren die opname beïnvloeden ph Onbalans mineralen Ca, Mg Kalium Cl N, P
Factoren die opname beïnvloeden Meststoffen (mineralisatie) Bodemstructuur, beworteling en bodemleven Kwaliteit gietwater Ontwikkelingsfase: Vegetatieve fase: Ca, Mg, lagere K Generatieve fase: K-behoefte
Verschil tussen nutriënten - Mobiele elementen: N, K, Mg, P - Gebrek eerst zichtbaar in oudere bladeren - Bij laag aanbod: onttrekken van element uit oudere bladeren - Niet mobiele elementen: Ca - Gebrek eerst zichtbaar in jonge bladeren
Gewasanalyse Gehalte nutriënten verwijderd door snoei op 26/10 (kg/ha), opbrengst ± 5 kg/lopende meter N P K Ca Mg Na Groene twijgen 5,5 0,7 6,8 5,9 1,3 0,1 Verhoute stengel 7,1 0,8 3,5 6,8 1,2 0,4 Blad 30,8 2,8 21,0 25,9 6,2 0,3 Totaal 43,4 4,3 31,3 38,7 8,8 0,8
Conclusies plantsap-analyse Balans: Mg 2+ en Ca 2+ > K + Bladrand en EC: Cl - > NO 3 -, P 3 O 4 - overmaat Cl, Si oorzaak: bodem, gietwater? Rasverschillen? Evolutie ifv ontwikkeling plant Verdere analyses over meerdere jaren nodig
Bodemanalyse fosfaat Plantbeschikbare fosfaat MAP 5 = 4 fosfaatklassen Lagere fosfaatnorm voor klasse IV vanaf 2017 Gelijke fosfaatnorm voor klasse III Hogere fosfaatnorm voor klasse I en II Aanvraag verlaging voor 31/08 Enkel op basis van grondontleding (01/01/2012) Staalnemer moet steeds waypoint vastleggen met GPS Ook Kema-stalen kunnen gebruikt worden Omrekening: mg P 2 O 5 x 0,044 / s.s.gew. IV2
Dia 22 IV2 ik denk dat deze info nuttig is voor de meeste bedrijven, Kema-stalen kunnen namelijk, mits omrekening, ook gebruikt worden voor aanvraag te doen voor verlaging van klasse IV (vanaf 2017 voor alle gronden in Vlaanderen naar klasse I of II of III stalen genomen vanaf 01/01/2012 komen nog in aanmerking voor aanvraag uiterlijk 31/08/2017, stalen blijven ook max. 5 jaar geldig, een staal van 2012 is dus enkel voor 2017, een staal van 2013 is dus voor 2017 en 2018, enz. zie ook mail van Stan Deckers. Ine Vervaeke; 12/02/2016
Verplichte N-stalen groenten en aardbei MAP 4 groenten groep 1 en 2 (incl. aardbeien) MAP 5 groenten groep 1 en 2 aardbeien is apart MAP 4 225 kg (zand) en 250 kg (niet zand) MAP 5 160 kg (alle gronden) N-index en Kema-stalen (0-30 cm) Melding staalname aan VLM door labo Staal moet kunnen gekoppeld worden. Vermelden van aardbeiteelt op VA (als 2 de teelt)
Proef on farm: proeflocatie 2 Doel: Invloed grondbewerking (bv. schoffelen) en maaimeststoffen (grasklaver uit plukpad) op nitraatresidu Proeflocatie: - Grof zand - Rode bes: Jonckheer van Tets - Bemesting volgens advies met organische handelsmeststoffen
5 objecten Toediening maaimeststoffen op 20/5, 24/6, 15/07, 20/08 en 24/09
Proefopzet PJ5 5 m kop 5 m 5 m 5 m 5 m 5 m 5 m 5 m 5 m 5 m 5 m 5 m kop 1. controle, zwarte onkruidvrije strook 2. spontane begroeiing 3. Maaisel plukpad volledige hoeveelheid 4. Maaisel plukpad helft 5. Maaisel plukpad, volledig hoeveelheid, oppervlakkig inwerken 2. spontane begroeiing 1. controle, zwarte onkruidvrije strook 4. Maaisel plukpad helft 3. Maaisel plukpad volledige hoeveelheid 5. Maaisel plukpad, volledig hoeveelheid, oppervlakkig inwerken kop kop 3. Maaisel plukpad volledige hoeveelheid 5. Maaisel plukpad, volledig hoeveelheid, oppervlakkig inwerken 4. Maaisel plukpad helft 1. controle, zwarte onkruidvrije strook 2. spontane begroeiing 5. Maaisel plukpad, volledig hoeveelheid, oppervlakkig inwerken 4. Maaisel plukpad helft 3. Maaisel plukpad volledige hoeveelheid 2. spontane begroeiing 1. controle, zwarte onkruidvrije strook
Dia 26 PJ5 is dit relevant voor de bespreking? kleine tekst waardoor toch moeilijk leesbaar in de zaal, ik zou dit weglaten Paul Jacobs; 11/02/2016
Proefopzet 5 objecten in 4 herhalingen 1. controle, zwarte onkruidvrije strook 2. spontane begroeiing (vnl. witte klaver) 3. maaisel plukpad 100% 4. maaisel plukpad 100% 5. maaisel plukpad 100%, licht ingewerkt
Kema-staal (14/04/2015) Streef-zone 14/04/2015 % C 1,7 Volumedichtheid (kg/l) 1,325 ph-kcl 6,6 5,6 Zout (mg/l grond 450 451 Nitraat-N (kg/ha) 80 45 Ammonium-N (kg/ha) 35 Fosfaat (mg/l grond) 430 971 (32) Kali (mg/l grond) 260 304 Magnesium (mg/l grond) 240 176 Kalk (mg/l grond) 3100 1466 Natrium (mg/l grond) 75 68
Analyse maaimeststoffen Datum Kg m² obj 3&5 ADS/ vers N tot %/ADS OS%/ ADS C/N 20/05 1,6 24/06 1,2 26,3 3,884 78,9 11,3 15/07 1,2 25,4 3,517 74,9 11,8 19/08 1,0 18,0 5,379 84,3 8,7 24/09 0,6 26,3 4,559 78,9 9,6 Object 4 = ½ maaisel 0,8 0,6 0,6 0,5 0,3 kg/m²
160 Nitraatresidu 140 120 100 80 60 40 20 0 15/jul 19/aug 24/sep 17/nov 15/jul 19/aug 24/sep 17/nov 15/jul 19/aug 24/sep 17/nov 15/jul 19/aug 24/sep 17/nov 15/jul 19/aug 24/sep 17/nov 15/jul 19/aug 24/sep 17/nov k g N O 3 - N / h a grasklaver 1 controle 2 begroeiing 3 mm 100% 4 mm 50% 5 mm 100% inw Nitraatresidu per object 60-90 cm 30-60 cm 0-30 cm drempelwaarde P
Dia 30 PJ6 is dit niet teveel voor 1 dia, scherm is wel groot maar gaat dit duidelijk genoeg zijn in de zaal, andere manier? tabel met van elke datum en elk object het totaal voor 0-90. 90 kg is drempelwaarde voor niet focus-bedrijf, zowel zand als niet-zand, ook drempelwaarde vermelden voor focus-bedrijven? is voor specifieke teelten (oa fruit en aardbei) 85 kg voor zowel zand als niet-zand Paul Jacobs; 11/02/2016
Resultaten nitraatresidu kg/ha PJ7 object 1 2 3 4 5 6 15/07 27 28 28 34 45 64 19/08 22 31 44 41 70 67 24/09 29 40 51 32 52 126 17/11 53 65 122 110 150 97 Niet focus-bedrijf - DW1 is 90 kg voor specifieke teelten (zand en niet-zand) Focusbedrijf DW1 is 85 kg voor specifieke teelten (zand en niet-zand) Specifieke teelten zijn o.a. fruit en aardbeien
Dia 31 PJ7 voorstel ipv grafiek Paul Jacobs; 11/02/2016
Resultaten nitraatresidu kg/ha object 1 2 3 4 5 15/07 (2) 46 46 46 49 55 19/08 (3) 45 49 56 54 69 24/09 (4) 78 83 89 79 89 17/11 (5) 75 81 110 104 124 Controlestalen N-residu enkel voor open lucht en niet permanent overkapt Steeds mengstaal van min. 15 boringen ½ in plantenrij, ½ in grasstrook,
Conclusies Maaimeststoffen: brengt N aan, ook andere elementen? Bij bessen: onvoldoende benutting van N uit maaimeststof in zomer en najaar = risico op (te) nitraatresidu Bij frambozen, bramen,. is de kans kleiner omdat deze in zomer en najaar nog volop groeien
Vervolg project ADLO-demo project: organische stof (coördinatie CCBT) Proef in opdracht: Bodemkundige Dienst mbt mineralisatie snelheid van organische handelsmeststoffen