Analyse waterkwaliteit Infosessie intermediairs Brugge 28/11/2013
OPPERVLAKTEWATER
70 60 50 40 30 20 10 0 MAP 4: Doelstellingen oppervlaktewater % MAP meetpunten > 50 mg nitraat per liter Metingen MAP-meetnet Trendlijn 1999-2009 x x X Geëxtrapoleerde trendlijn 1999-2009 Doelstellingen 3 1999-2000 2000-2001 2001-2002 2002-2003 2003-2004 2004-2005 2005-2006 2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015 2015-2016 2016-2017 2017-2018
70 60 50 40 30 20 10 0 Doelstellingen oppervlaktewater % MAP meetpunten > 50 mg nitraat per liter Metingen MAP-meetnet Trendlijn 1999-2009 x x x Geëxtrapoleerde trendlijn 1999-2009 Max.16 % v/d meetpunten in 2014 Doelstellingen Max. 5 % v/d meetpunten in 2018 4 1999-2000 2000-2001 2001-2002 2002-2003 2003-2004 2004-2005 2005-2006 2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015 2015-2016 2016-2017 2017-2018
Evolutie van het aantal MAP-meetplaatsen met minstens 1 overschrijding 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Overschrijding van de 50 mg NO 3- /l-norm in oppervlaktewater 59% 51% 41% 32% 43% 41% 41% 43% 37% 27% 33% 28% 27% 26%
Percentage overschrijdingen per bekken 13% 12% 17% 5% 35% 49% 54% 20% 0% 14% 34%
Evolutie van het percentage overschrijdingen per bekken Winterjaar (juli juni) 03-04 04-05 05-06 06-07 Dender 7% 0% 4% 0% 0% 0% 0% 0% 11% 0% 5% Nete 13% 13% 14% 13% 10% 8% 8% 10% 6% 5% 9% Gentse Kanalen 48% 40% 40% 36% 24% 24% 22% 12% 10% 12% 8% Brugse Polders 49% 40% 34% 35% 34% 22% 21% 13% 22% 13% 10% Dijle-Zenne 21% 21% 17% 28% 21% 14% 15% 14% 9% 14% 5% Beneden- Schelde 36% 29% 35% 36% 24% 20% 19% 19% 15% 17% 9% Boven-Schelde 63% 57% 37% 43% 30% 47% 31% 31% 27% 20% 5% Demer 30% 30% 37% 39% 37% 21% 23% 23% 24% 34% 13% Maas 46% 50% 49% 51% 44% 30% 48% 44% 39% 35% 12% IJzer 74% 68% 74% 68% 68% 45% 69% 50% 58% 49% 16% Leie 80% 80% 80% 83% 68% 63% 64% 59% 49% 54% 9% 07-08 08-09 09-10 10-11 11-12 12-13 % l.a.
Overschrijdingen MAP-meetnet 2012-2013
Evolutie van het aantal overschrijdingen per meetpunt
GRONDWATER
Doelstellingen MAP4 Tegen eind 2014 voor Grondwater: Globaal: daling van de gewogen gemiddelde nitraatconcentratie filter 1 met 10% i.e. 36 mg NO 3- /l Regionaal: daling van de gemiddelde nitraatconcentratie met 5 mg NO 3- /l in elke HHZ een gemiddelde concentratie > 50 mg NO 3- /l in 2010 Lokaal: daling van de gemiddelde nitraatconcentratie met 10% in elke meetput met een gemiddelde nitraatconcentratie > 100 mg NO 3- /l in 2010 19/11/2013 11
50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Trendanalyse gewogen gemiddelde nitraatconcentratie op filterniveau 1 filter 1 doelstelling Trendlijn Gewogen gemiddelde nitraatconcentratie (mg NO3 - /l) 2007-1 2007-2 2008-1 2008-2 2009-1 2009-2 2010-1 2010-2 2011-1 2011-2 2012-1 2012-2 2013-1 2013-2 2014-1 2014-2
Trendanalyse gemiddelde nitraatconcentratie op filterniveau 1 per HHZ
Trendanalyse gemiddelde nitraatconcentratie per meetput 9% 2% 9% concentratie beneden 100 mg nitraat/l in 2010 en 2014 daling van de nitraatconcentratie > 10% daling van de nitraatconcentratie < 10% 80% stijging van de nitraatconcentratie
NITRAATRESIDU
Evolutie van het nitraatresidu Nitraatresidu in kg NO 3 - -N/ha 120 100 80 60 40 20 0 52 47 31 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Gemiddelde Mediaan Gewogen gemiddelde 04 October 2013 16
GEBIEDSGERICHTE ANALYSE
Landbouwstreek bodemtype IJzer- en Leiebekken
Landbouwstreken
IJzer- en Leiebekken Landbouwstreek bodemtype Zandleemstreek Vlaamse zandstreek Polders Teelt
Aandeel teelten in totale landbouwareaal 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Andere gewassen met lage N behoefte Bieten Aardappelen Tuinbouw Granen Maïs Grasland
22
Landbouwpercelen
Groenten & aardappelen Vlaanderen West-Vlaanderen Oppervlakte (ha) % Groenten: 27.420 17.278 63,0% * Bloemkool 3.419 2.915 85,4% * Prei 3.195 2.570 80,4% Aardappelen: 38.692 18.402 47,5% 24
IJzer- en Leiebekken Landbouwstreek bodemtype Zandleemstreek Vlaamse zandstreek Polders Zandleem Zand Klei Teelt Lager aandeel grasland dan Vlaams gemiddelde Intensieve groenteteelt + aardappelen Groenten: respectievelijk 11% en 15% van het areaal (Vlaanderen: 6%) Voornamelijk bloemkool en prei Aardappelen: respectievelijk 6,8% en 7,2% van het areaal (Vlaanderen: 4,7%) Productiedruk
IJzer- en Leiebekken Landbouwstreek Zandleemstreek Vlaamse zandstreek Polders Teelt Lager aandeel grasland dan Vlaams gemiddelde Intensieve groenteteelt + aardappelen Groenten: respectievelijk 11% en 15% van het areaal (Vlaanderen: 6%) Voornamelijk bloemkool en prei Aardappelen: respectievelijk 6,8% en 7,2% van het areaal (Vlaanderen: 4,7%) Productiedruk Hoog: groot gebied met 250 350 kg N/ha, uitschieter tot 450 kg N/ha Gebruik dierlijke mest
IJzer- en Leiebekken Landbouwstreek Zandleemstreek Vlaamse zandstreek Polders Teelt Lager aandeel grasland dan Vlaams gemiddelde Intensieve groenteteelt + aardappelen Groenten: respectievelijk 11% en 15% van het areaal (Vlaanderen: 6%) Voornamelijk bloemkool en prei Aardappelen: respectievelijk 6,8% en 7,2% van het areaal (Vlaanderen: 4,7%) Productiedruk Hoog: groot gebied met 250 350 kg N/ha, uitschieter tot 450 kg N/ha Gebruik dierlijke mest Gemiddeld: tussen 140 en 170 kg N/ha Gebruik kunstmest
IJzer- en Leiebekken Landbouwstreek Zandleemstreek Vlaamse zandstreek Polders Teelt Lager aandeel grasland dan Vlaams gemiddelde Intensieve groenteteelt + aardappelen Groenten: respectievelijk 11% en 15% van het areaal (Vlaanderen: 6%) Voornamelijk bloemkool en prei Aardappelen: respectievelijk 6,8% en 7,2% van het areaal (Vlaanderen: 4,7%) Productiedruk Hoog: groot gebied met 250 350 kg N/ha, uitschieter tot 450 kg N/ha Gebruik dierlijke mest Gemiddeld: tussen 140 en 170 kg N/ha Gebruik kunstmest Gemiddeld tot hoog gebruik Mestverwerking
Locatie mestverwerkingsinstallaties
IJzer- en Leiebekken Landbouwstreek Zandleemstreek Vlaamse zandstreek Polders Teelt Lager aandeel grasland dan Vlaams gemiddelde Intensieve groenteteelt + aardappelen Groenten: respectievelijk 11% en 15% van het areaal (Vlaanderen: 6%) Voornamelijk bloemkool en prei Aardappelen: respectievelijk 6,8% en 7,2% van het areaal (Vlaanderen: 4,7%) Productiedruk Hoog: groot gebied met 250 350 kg N/ha, uitschieter tot 450 kg N/ha Gebruik dierlijke mest Gemiddeld: tussen 140 en 170 kg N/ha Gebruik kunstmest Gemiddeld tot hoog gebruik Mestverwerking Concentratie mestverwerkingsinstallaties Effluent gebruik in de winter samenloop van diverse factoren die samen een versterkend effect kunnen hebben op de waterkwaliteit
Maatregelen? Wetgeving: Opslag kopakker Vaste dierlijke mest: Stalmest, champost, DIFRA, dierlijke mest > 20%DS Opslag op kopakker: Geen opslag op kopakker tussen 15 nov. tem 15 jan. Buiten deze periode: maximum 1 maand voor spreiden Min. 10 m v/e waterloop Min. 100 m van woningen van derden 5 meter-afstand tot waterlopen respecteren Sensibiliserend: Effluent: persbericht (13 nov) beter niet in de winterperiode: liefst in opslag bewaren Extra controle: Bodemtoestand bij uitrijden Staalnames samenstelling effluent Attest kwijt: nieuwe staalname in aanwezigheid inspecteurs Uitrijperiode: niet alles op 16 febr