Nieuwsbrief Sámen werken aan Brandveilig leven Het team Brandveilig Leven, onderdeel van Brandweer Limburg Noord organiseerde op 9 juni 2016 de miniconferentie Sámen werken aan Brandveilig Leven. Aan deze geslaagde bijeenkomst namen vertegenwoordigers van woningcoöperaties, zorginstellingen, welzijnswerk en KBO, Hulp bij Dementie, maar ook vanuit de gemeenten en de Veiligheidsregio Limburg-Noord deel. Deze nieuwsbrief geeft een samenvatting van de miniconferentie en de belangrijkste bevindingen. Waarom deze conferentie? Tientallen instanties, organisaties en bedrijven die actief zijn in de publieke en private sector hebben, bewust of onbewust, invloed op brandveiligheid. Brandveilig leven bevorderen kan dan ook het beste door samen te werken met de partijen die de meeste invloed hebben op de risicogroepen. De informatiepositie van de brandweer is uniek te noemen door de kennis van branden en door gegevens uit brandonderzoek en statistieken. De brandweer heeft zelf 30.000 ambassadeurs voor Brandveilig leven tot haar beschikking. Maar de grootste invloed hebben andere partijen. Gemeenten hebben bijvoorbeeld invloed via de WMO, verzekeraars hebben invloed via hun polisvoorwaarden. Ook cliëntenraden, media, zorgaanbieders, woningbouwcorporaties hebben een rol en kunnen wat betekenen. Op landelijk niveau kunnen we invloed uitoefenen via brancheorganisaties zoals Actiz, Aedes, Unie KBO, VNO-NCW en MKB Nederland. Nadrukkelijker inzetten op de beïnvloeders vraagt om anders denken en anders doen. Voor de brandweer betekent dit dat we een professionele partner willen zijn, die in staat is te denken vanuit de belangen van de burger, bedrijven en instellingen en vooral van de beïnvloeders die dichtbij hen staan. We willen in staat zijn de doelen van Brandveilig leven te koppelen aan de belangen van de beïnvloeders. We willen meer denken vanuit de omgeving en vanuit verantwoordelijkheden. We willen partijen in de publieke en private sector kunnen helpen bij het maatschappelijk verantwoord ondernemen op het gebied van brandveiligheid. We willen hier strategisch en proactief over kunnen adviseren. Kortom we willen als brandweer deel uit maken van een bredere maatschappelijke context. Door samen te werken met andere partijen die in de samenleving staan en verbinding te zoeken met maatschappelijke vraagstukken, kunnen we nog meer effect bereiken op het gebied van Brandveilig leven. 1
Impressie van de miniconferentie Burgemeester van Peel en Maas Wilma Delissen heet ons welkom bij de locatie Kerkeböske in haar gemeente Helden. De afgelopen jaren hebben we op het terrein van brandpreventie veel zien gebeuren. Zowel landelijk als ook in onze eigen regio zijn er veel bloemen gaan bloeien. Het beïnvloeden van gedrag om brand te voorkomen, van met name kwetsbare groepen, trekt steeds meer aandacht. Ook in onze regio ligt het accent steeds meer op het voorkómen van brand in plaats van de bestrijding ervan. Binnen de brandweerzorg hebben we het dan over Brandveilig Leven. Hierbij wordt - in samenwerking met andere maatschappelijke partners - gewerkt aan bewustwording en gedragsverandering bij burgers en instellingen om de veiligheid en zelfredzaamheid van mensen te vergroten. Met als uiteindelijk doel minder branden, minder slachtoffers en minder schade tegen lagere kosten voor de maatschappij. Het is ons duidelijk geworden dat heel veel organisaties de veiligheid van haar inwoners, bewoners, huurders of cliënten hoog in het vaandel hebben staan. Maar is onze aanpak van brandpreventie van nu goed genoeg? Kan het slimmer, beter, efficiënter en effectiever? Zijn er slimme(re) verbindingen te maken om het gedrag van onze burgers effectief te beïnvloeden? Wat bieden de andere maatschappelijke partners aan op het gebied van voorkomen van brand? Is het aanbod dat Brandveilig Leven van onze Veiligheidsregio heeft ontwikkeld slim te koppelen aan andere partners, ontwikkelingen of aanbod of verzekeraars? Niets doen is geen optie Als er niets gebeurt, zal het aantal ouderen dat omkomt door een woningbrand de komende jaren meer dan verdubbelen. Dat voorspelt René Hagen, lector brandpreventie bij het Instituut Fysieke Veiligheid, verbonden aan Brandweer Nederland. "Niets doen is geen optie", zegt Hagen. "Als we willen dat ouderen langer zelfstandig blijven wonen, heeft dat consequenties en zullen er maatregelen moeten worden genomen." Burgemeester Monique de Boer van de gemeente Roerdalen neemt vervolgens als dagvoorzitter het stokje over. Doel van deze middag is door kennismaking en informatie-uitwisseling elkaar te inspireren en daarbij tot gerichte afspraken te komen hoe we samen de brandpreventiekracht dichter bij huis kunnen brengen. Immers, brandveiligheid is niet alleen maar iets van de brandweer. Integendeel! 2
Burgemeester Monique de Boer haakt vervolgens in op de belangstelling die er voor Brandveilig Leven is. Tot in de Tweede Kamer toe waar een motie van de leden Krol en Otwin van Dijk goed de actualiteit laat zien: 31 765 Kwaliteit van zorg Nr. 207 MOTIE VAN DE LEDEN KROL EN OTWIN VAN DIJK Voorgesteld 19 mei 2016 De Kamer, gehoord de beraadslaging, overwegende dat ouderen met een zorgvraag langer zelfstandig thuis wonen; overwegende dat het ook vanuit het oogpunt van preventie van belang is dat deze groep in brede zin wordt ondersteund bij zijn veiligheid; overwegende dat het voor individuele en collectieve veiligheid van belang is om hierbij aandacht te hebben voor brandpreventie; verzoekt de regering, in gesprek te gaan met de VNG, zorgverzekeraars en ouderenorganisaties om te bezien hoe veilig thuis wonen beter ondersteund kan worden, waarbij onder meer aandacht is voor valpreventie, brandveiligheid en de noodzaak van het plaatsen van rookmelders, en gaat over tot de orde van de dag. Krol Onze regio heeft geen motie nodig. Wij gaan uit ons zelf al in gesprek met elkaar om sámen te werken aan een brandveilig leven voor onze senioren. Sámen werken aan Brandveilig leven Aan de hand van een drietal presentaties krijgen we inzicht in de veranderde zorg voor de senioren, het gedrag van de senioren en de mogelijkheden om brandveiligheid om slimme manieren te vergroten. Ruud Beeren specialist risicobeheersing neemt ons aan de hand van een recent brandincident mee in de verandering in de zorg voor onze minder zelfredzame senioren. Nu wonen zij zelfstandig met zorgondersteuning. Bij calamiteiten moeten zij zichzelf weten te redden. Een betere samenwerking moet leiden tot duidelijkheid in wie waar verantwoordelijk voor is zodat de senior er uiteindelijk niet alleen voor staat. Nick Boersma laat aan de hand van de eerste resultaten uit het onderzoek van Brandveilig Leven de nieuwe inzichten zien rondom brandonveilig gedrag van senioren en de aangrijpingspunten voor de praktijk. Deze blijken vooral te liggen op het gebied van signaleren en het veilig vluchten. 3
Jos de Graaf, hoofd afdeling Veilig Leven van de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond laat ons de kansen zien van publiek-private samenwerking. Aan de hand van concrete voorbeelden uit de praktijk wordt duidelijk hoe de uitvoering en financiering van activiteiten van Brandveilig Leven kunnen worden gewaarborgd. In Rotterdam participeren en faciliteren partners zowel financieel als op communicatiegebied. Begin klein en vraag niet teveel. Vaak helpen kleine beetjes je beter op weg om je doel te bereiken. Om de andere maatschappelijke partners ook beter te leren kennen gaat Angélique van de Kar van het team Brandveilig Leven in gesprek met Elly Gubbels van de KBO Limburg, Trudy Janssen van woningstichting Antares, Léon Tobben van zorginstelling Land van Horne en Ruud Beeren van de Veiligheidsregio Limburg Noord. Iedere organisatie onderstreept de noodzaak van het delen van kennis en het actief opzoeken van samenwerking. Tijdens deze middag zijn - met een groot aantal maatschappelijke partners - de samenwerkingsmogelijkheden rondom brandveiligheid van senioren verkend. Duidelijk wordt dat de partners net zo betrokken en bevlogen zijn met het thema brandveiligheid. Veel deelnemers gaven aan dat het goed is om zoveel andere partijen te ontmoeten, te leren kennen en te horen waar iedereen nu mee bezig is op het gebied van brandveiligheid. Het Verbond van Verzekeraars kon helaas niet aanwezig zijn, maar laat in een informatief schrijven weten wat ze wel en niet doen. Zoals welke projecten er lopen (brandveilige elektra, brandonderzoek en stalbranden) en waar verdere informatie te vinden is. Ook is er een samenwerking met Brandweer Nederland ontstaan en denken het Verbond mee over de Veiligheidscheck woningen. 4
Kansen om sámen te werken aan Brandveilig leven In een workshopronde zijn de kansen verkend in een 4-tal groepen. Aan het van de middag zijn deze gepresenteerd. Waarbij duidelijk is afgesproken dat deze initiatieven de weg vrij moeten maken voor een duurzaam vervolg. De kernbegrippen van deze initiatieven zijn als volgt samen te vatten: Kennis delen Inzicht krijgen in de zelfredzaamheid van bewoners Van elkaars hulpbronnen gebruik maken Netwerken bij elkaar brengen Aansluiten bij bestaande overleggen Partijen binnen 1 gemeente bij elkaar brengen Overbrengen van de kennis en expertise van de brandweer via organisaties die achter de voordeur van de senioren komen. Organisaties die bij deze initiatieven aangegeven hebben mee te willen doen: Gemeente Roermond Gemeente Maasgouw Gemeente Roerdalen Woonwenz Wonen 2-duizend Wonen Zuid Antares Vorkmeer Hulp bij Dementie KBO Limburg Vincent de Paul La Providence De Zorggroep Proteion Daelzicht 5
Concrete acties tijdens of direct na de werkconferentie uitgedacht/ uitgezet: Initiatiefnemer Gemeente Maasgouw WoonGoed 2-Duizend Wonen Zuid Stichting Vorkmeer Wonen Limburg en De Zorggroep Limburg De Zorggroep Limburg Wonen Limburg Woonwenz Woonwenz en Antares KBO-Limburg Daelzicht Hulp bij Dementie Team BVL Actie Start nieuw overleg op met diverse maatschappelijke partners binnen gemeente Maasgouw rondom thema brandveiligheid. Brengt brandveiligheid in in het vangnetoverleg van de gemeente Beesel. Nodigt team BVL uit voor deelname aan wijkplatform Donderberg. Nodigt team BVL uit voor deelname aan Broodje Vorkmeer, een multidisciplinair overleg in de gemeente Peel en Maas. Verkennen en vertalen een Brabants initiatief Wonen met Gemak (comfortabel en veilig wonen door informatie, advies en praktische ondersteuning) naar Limburg-Noord. Dit Brabants initiatief (http://www.wonenmetgemak.nl) is mede mogelijk gemaakt door de provincie Noord-Brabant en de Rabobank. Zoekt medewerkers van Wonen Limburg die de training Ambassadeurs Brandveilig Leven hebben gevolgd, die in gesprek gaan met bewoners c.q. cliënten van de Zorggroep over brandveiligheid. Wil een ambassadeurstraining voor de eigen vrijwilligers, die achter de voordeur van hun cliënten komen. Maakt zelfredzaamheidsscan van haar bewoners op brandveiligheid en vluchtveiligheid. Deelt deze kennis met andere betrokken partijen om zo gezamenlijk een actieplan op te kunnen zetten. Start pilot seniorenpanel in wooncomplex Ruysdonk Blerick. Starten in samenwerking met team BVL een gezamenlijke Ambassadeurstraining voor medewerkers van wooncomplexen. Team BVL gaat peer-to-peer-education verzorgen voor veiligheidsvoorlichters KBO. Verzorgt peer-to-peer education voor bewoners locaties Daelzicht naar voorbeeld van Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond. Ontwikkelt samen met het team BVL een workshop Brandveilig Leven en verzorgt de werving onder haar medewerkers. Organiseert een schakelsessie met zorginstellingen en wooncorporaties om bovengenoemde vragen goed op elkaar af te stemmen. Staat uw gewenst initiatief er niet tussen, neem dan contact op met team BVL via brandveiligleven@vrln.nl 6
Brandweer Nederland Landelijk wordt nu ook concreet gewerkt aan de samenwerking binnen Brandveilig Leven. Dit gebeurt door in kaart te brengen welke organisaties op welke doelgroepen van invloed zijn wat betreft brandveiligheid. Vervolgens is het doel om handvatten te bieden voor hoe deze partners te benaderen en uiteindelijk actief te laten bijdragen aan Brandveilig leven. Brandveilig Leven Innovatie Event Op donderdag 15 september aanstaande organiseert Brandweer Nederland het Brandveilig Leven Innovatie Event in Bussum. Vele partijen werken met de brandweer samen om deze dag tot een succes te maken. U wilt dit vast niet missen! De insteek van het event is breed, maar in het bijzonder zal de problematiek rond vergrijzing en brandveiligheid de aandacht krijgen. Diverse bedrijven demonstreren innovaties op het gebied van brandveiligheid in de woonomgeving. Het doel is om een platform te bieden waar u kennis kunt maken met deze innovaties en waar we deze innovaties verder stimuleren en verbeteren. In de ochtend nemen toonaangevende sprekers u graag mee in de problematiek, ontwikkelingen, uitdagingen en oplossingsrichtingen voor een Brandveilig leven, in het bijzonder voor ouderen in hun thuissituatie. U krijgt daarnaast in de middag voldoende gelegenheid om op de kennismarkt en het buitenterrein in gesprek te gaan met bedrijven, collega s en andere partijen. Uw organisatie, die een rol heeft in de hulp of zorg voor senioren en geïnteresseerd is in brandveiligheid in de thuisomgeving, bent van harte welkom op dit event! Gaat u met ons mee? Dat zouden wij heel erg op prijs stellen. Stuur dan een mailtje naar brandveiligleven@vrln.nl onder vermelding van Event Bussum. 7