u o -: ; I i. > : i : i ' I BO» 1 WW w gemeen.e 0 o s t e r h o u t iljdatum: 23 januari 2009 Nummer raadsnota: (j (j Q I; U 1 4 Onderwerp: Vaststellen 1 e wijziging legesverordening 2009' /7su-eS <zjz r,2^*^ *-*_ (S^h^^t- NOTA VOOR DE RAAD i Portefeuillehouder: Van Brummen Bijlagen: 1. Kostenoverzicht Ter inzage: Voorstel: 1. De 1 e wijziging van de legesverordening 2009 vaststellen Samenvatting Om tegemoet te komen aan een groeiende maatschappelijke vraag, hebben wij besloten het mogelijk te maken om te trouwen of een partnerschap te registreren op een locatie naar keuze. Om dit ook juridisch mogelijk te maken, is het nodig te komen tot een wijziging van de legesverordening. Voorgesteld wordt het tarief hiervoor te bepalen op 445,-. Dit is een kostendekkend tarief. Wat willen we bereiken? Het bieden van de mogelijkheid te trouwen op een locatie naar keuze, past in ons streven de aantrekkelijkheid van Oosterhout als "trouwstad" te vergroten. Bruidsparen zullen eerder voor Oosterhout kiezen, zoals ook gebeurd is toen Oosterhout de mogelijkheid bood een eigen buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand te kiezen. Wat gaan we daarvoor doen? Als college hebben wij besloten tot aanpassing van het reglement voor de burgerlijke stand. Tevens hebben wij de voorwaarden vastgesteld waaraan een trouwlocatie naar eigen keuze moet voldoen. Nadere informatie hierover kunt u vinden in de rapportage die in de raadsledenkamer ter inzage is gelegd. Daarnaast moet de legesverordening, via een wijzigingsverordening. worden aangepast. Hiertoe dient voorliggend voorstel. In het concept-raadsbesluit is het tarief opgenomen dat voor trouwen op een locatie naar eigen keuze in rekening wordt gebracht. De kostenonderbouwing van dit tarief is een bijlage A opgenomen. Hieruit blijkt dat er sprake is van een kostendekkend tarief, waarin ook de kosten van onderzoek naar de geschiktheid van de trouwlocatie zijn opgenomen. Deze verordening treedt in werking met ingang van de eerste dag na die van bekendmaking. Volledigheidshalve wordt nog vermeld dat met het in de tarieventabel bij de Legesverordening Oosterhout 2009 opgenomen trouwen in een 'bijzonder huis' (hoofdstuk III 'Burgerzaken', onderdeel A. 'Burgerlijke stand', onder 'Huwelijk', punt 2, onderdeel a) niet hetzelfde wordt bedoeld als 'trouwen in een locatie naar keuze'. Met eerstbedoeld 'bijzonder huis' wordt de locatie bedoeld waar een terminate patient kan trouwen. uitdraai van: 22-01-09 14:08 pagina:1
gemeen.e WW w QoStefhOUt Wat mag het kosten? Aangezien er sprake is van een kostendekkend tarief, zijn er geen consequenties voor de begroting. HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN OOSTERHOUT, W.H. Huijbregts-Schiedon, burgemeester. W.P.H. REDERT secretaris uitdraai van: 22-01-09 9:40 pagina:2
gemeente WW w QoStefhOUt BESLUIT VAN DERAAD Nummer: 0 U im U 4 DE RAAD VAN DE GEMEENTE OOSTERHOUT; gelezen het besluit van het college van 23 januari 2009; gelet op artikel 229, eerste lid, aanhef en onderdeel b, van de Gemeentewet; BESLUIT: Vast te stellen de volgende verordening tot eerste wijziging van de "Legesverordening Oosterhout 2009". Artikel I In de tarieventabel behorende bij de "Legesverordening Oosterhout 2009" aan hoofdstuk 'Burgerzaken', onderdeel A. 'Burgerlijke stand', onder 'Huwelijk' aan punt 2. 'buiten het gemeentehuis' het volgende onderdeel toe te voegen: e. in een locatie naar keuze van het bruidspaar: 445,00 Artikel II 1. Deze verordening treedt in werking met ingang van de eerste dag na die van bekendmaking. 2. De datum van ingang van de heffing is 1 maart 2009. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 17 februari 2009. DE RAAD VOORNOEMD,, voorzitter., griffier. ' p<" J. uitdraai van: 22-01-09 9:40 pagina:3
zelfqekozen locatie 141,00 74,00 215p L50 15,00 40.00 12,50 5,00 5,00 2,50 5,00 75,00 445,00 o LLI < DO 2009 salaris babs salaris bode salaris abs salaris senior onkoj5tejtyej29^djng ^^ kosten trouwzaal schoonmaakkosten rejnjg^nj<lejjing afsdtrjjyingjoga^^^ bloemen trouwzaal vervoer stukken begeleiding door abs verzorgen trouwboekies consignatiedienst foto/pen inf.verstr. via internet inf.verstr. via krant inf.verstr. aan balie.4 «to c CD % d) "a CD.a a. o. CO pjloaelkosten^ onderzoekskosten software burg.stand onvoorzien totaal
Rapportage huwelijkslocaties Aanleiding Als gevolg van maatschappelijke ontwikkelingen wordt in toenemende mate een verzoek gedaan om te trouwen of een partnerschap te registreren op een locatie naar keuze. Hiervoor zijn intussen enkele verzoeken ingekomen. Om de trouwlustigen hierin tegemoet te komen, zal net college van burgemeester en wethouders een besluit moeten nemen.. Inleiding Alvorens besloten wordt tot het vaststellen van nieuw beleid met betrekking tot huwelijksvoltrekking op een locatie naar keuze, wil ik ingaan op de volgende onderdelen: De bevoegdheid te delegeren tot het aanwijzen van een huis der gemeente aan het college van burgemeester en wethouders De wettelijke mogelijkheden tot het sluiten van huwelijken of het registreren van partnerschappen in een door bruidsparen zelfgekozen locatie naast de huidige locaties (gemeentehuis, slotje "Brakestein", Vredeskerk, De Schelleboom en De Schelp) In de legesverordening een tarief op te nemen voor het trouwen of registreren van het partnerschap op alle locaties Qverweqingen De wet is vrij duidelijk waar een huwelijk of registratie van een partnerschap moet plaatsvinden en aan welke uitwendige vereisten de huwelijksvoltrekking moet voldoen. De aanhef van artikel 1.63 van het Burgerlijk Wetboek luidt als volgt: "Een huwelijk wordt in tegenwoordigheid van ten minste twee en ten hoogste vier meerderjarige getuigen in het openbaar in het gemeentehuis voltrokken ten overstaan van de ambtenaar van de burgerlijke stand van (...)". Essentieel in dit verband zijn de woorden: in het gemeentehuis en in het openbaar. Uitzonderingen daargelaten (zie artikel 1:64) wordt het huwelijk dus in het gemeentehuis voltrokken. Het gemeentebestuur kan andere locaties aanwijzen als gemeentehuis. Dit is gebaseerd op artikel 108 juncto artikel 147 van de Gemeentewet en artikel 1 van het Besluit burgerlijke stand 1994. In Oosterhout hebben we naast het gemeentehuis de locaties slotje "Brakestein", Vredeskerk, Vestzaktheater "De Schelleboom" en stadstuin "De Schelp" Onder invloed van de maatschappelijke wens tot huwelijksvoltrekking en partnerschapsregistratie op andere locaties dan het gemeentehuis is een aantal gemeenten er toe overgegaan om ook andere locaties aan te wijzen als "huis der gemeente". Gemeenten verkennen, om aan die maatschappelijke wens tegemoet te komen, steeds frequenter de grenzen die de wet hieraan stelt. Artikel 160 lid 1 sub a geeft aan dat (na de dualisering) deze bevoegdheid toebehoort aan het college van burgemeester en wethouders. De gemeenteraad kan wel algemene voorwaarden scheppen aan het aanwijzen, maar wanneer dat niet is gedaan is het college volledig vrij in de aanwijzing. Omdat dit niet is gedaan, staat een aanwijzing van locaties niets in de weg. De aan de raad toegekende bevoegdheid tot aanwijzing van andere locaties wordt in de hiervoor omschreven gevallen overgedragen aan het college van burgemeester en wethouders. In 1998 leidden de hiervoor genoemde ontwikkelingen de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) ertoe een ledenbrief onder haar leden te verspreiden met daarin handvatten voor aanwijzing van locaties voor huwelijksvoltrekkingen. In deze brief geeft de
VNG kort gezegd aan dat de wettelijke grenzen niet te nauw moeten worden genomen, maar dat het teveel oprekken ook niet wenselijk is. Zij geeft haar leden net advies om huwelijksvoltrekkingen in ieder geval in een gebouw te laten plaatsvinden. In de brief werkt men verdere randvoorwaarden uit in criteria die betrekking hebben op een gebouw, openbaarheid, continutteit, bekendheid van de locatie als huwelijkslocatie en rechtsgelijkheid en rechtszekerheid. Waarom voor het criterium van een gebouw is gekozen mag duidelijk zijn. In de relevante regelgeving wordt steeds gesproken over "het gemeentehuis", "lokaal" of "het huis der gemeente". Verder is het stellen van criteria van toepassing op het aanwijzen van locaties voor permanent gebruik als locatie om te trouwen of een partnerschap te registreren. Criteria kunnen in een overeenkomst tussen de gemeente en de eigenaar van het gebouw worden vastgelegd. Er dient nog te worden opgemerkt dat in het VNG-standpunt alleen wordt gerept over het feit dat in het gebouw regelmatig huwelijken moeten worden voltrokken/partnerschappen moeten worden geregistreerd en dat de locatie algemeen bekend moet zijn als plaats waar dat gebeurt. Zoals gezegd gaat de VNG slechts in op het aanwijzen van overige locaties die bestemd worden voor permanent gebruik. De VNG heeft nadien geen standpunt ingenomen voor wat betreft nieuwe ontwikkelingen op dit terrein, terwijl de maatschappelijke ontwikkelingen op dit terrein steeds verder gaan. De criteria van de VNG komen wat behoudend voor en de meeste gemeenten spelen in op de veranderende wensen van de wijze waarop men in het huwelijk wil treden of het partnerschap wil laten registreren. Er is een duidelijke tendens naar een meer persoonlijke invulling van deze dag. Daar hoort een passende locatie bij. De hedendaagse wettelijke kaders bieden voldoende zekerheid dat geen geheime huwelijken worden gesloten. De huwelijksbevoegdheid en de controle van juiste documenten gebeurt al in eerder stadium tijdens het aantekenen (ondertrouw/huwelijksaangifte). De zgn. huwelijksafkondiging (in het kastje voor het gemeentehuis) is al jaren geleden afgeschaft omdat deze geen doel meer diende. Huwelijken in Nederland worden inmiddels op vele plaatsen gesloten, van kastelen en musea tot voetbalstadions en horecagelegenheden. Het oprekken van de wettelijke grenzen van trouwlocaties heeft ook geleid tot discussie, o.a. binnen de beroepsgroep van Burgerzaken en heeft in de afgelopen jaren genoopt tot stellingname van de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken (NVVB). Het Algemeen Bestuur van de NVVB heeft het volgende standpunt ingenomen: "de regels die op dit moment gelden voor locaties van huwelijksvoltrekking zijn voldoende ruim te interpreteren, zeker gelet op de stellingname van de minister". Wei is volgens de NVVB de minister voorbijgegaan aan het criterium van huwelijksvoltrekking in een gebouw. In dit verband wordt volgens bepaalde opvattingen in vakliteratuur wel het standpunt ingenomen dat het verdedigbaar is dat er wordt getrouwd/geregistreerd aan boord van een schip. Duidelijk is dat een boot geen gebouw is, doch er zijn schepen met een vast adres. Ook wordt ter verdediging aansluiting gezocht bij arresten van de Hoge Raad. Volgens de Hoge Raad geldt het criterium "naar aard en inrichting bestemd om duurzaam ter plaatse te blijven". Met andere woorden een boot die niet vaart, maar blijft liggen op een vaste ligplaats kan worden aangemerkt als een onroerende zaak. In diverse gemeenten wordt op schepen getrouwd. In veel gevallen zijn afspraken gemaakt over wat wel en niet mag. In Enkhuizen moet de boot aan de wal blijven liggen en toegankelijk zijn voor iedereen. In Rotterdam geldt ook de eis dat het schip een vaste aanlegplaats moet hebben en voor de wal blijft liggen tot het jawoord is gegeven. Ook Gorinchem stelt dezelfde eis. Binnen de Zeeuwse gemeenten is dit onderwerp volop in beweging en is o.a. in Reimerswaal, Schouwen-Duiveland, Middelburg en Vlissingen de mogelijkheid aanwezig om op een schip te trouwen/registreren.
De conclusie is dat er vrij veel gebruik wordt gemaakt van het trouwen/registratie van een partnerschap op een boot. Meestal betreft het een partyboot. Er zijn daardoor voldoende overwegingen om ook als trouwlocatie aan te wijzen een schip, waarbij als voorwaarde wordt gesteld dat het schip een vaste aanlegplaats heeft en voor de wal blijft liggen totdat het jawoord is gegeven. In het kader van een pro actieve dienstverlening wordt het tijd dat we afstappen van het standpunt dat huwelijken alleen in het gemeentehuis (en slotje Brakestein), Vredeskerk, Schelleboom en de stadstuin kunnen worden voltrokken. Er zijn in Oosterhout meerdere mooie en geschikte locaties voor het invullen van de mooiste dag voor een bruidspaar, en we lopen achter de feiten aan als we als gemeente Oosterhout qeen qehoor qeven aan de wensen van deze mensen, Zoals al vermeld zijn er al enkele verzoeken ingekomen om te mogen trouwen in een locatie in Oosterhout die nog niet is aangewezen als huwelijkslocatie. In verhouding naar andere omliggende gemeenten is de keuze van huwelijkslocaties in Oosterhout beperkt. Men wijkt gemakkelijk uit naar een andere gemeente om het huwelijk te laten sluiten in een door het bruidspaar zelf gekozen locatie. De verruiming van de mogelijkheid om op een zelf gekozen locatie te trouwen kan aanleiding zijn om voor de gemeente Oosterhout te kiezen. Ik adviseer dan ook deze mogelijkheid te bieden aan die bruidsparen die daartoe een verzoek indienen bij het college van burgemeester en wethouders. Voorts is van belang vast te leggen dat bij aanwijzing van een door bruidsparen/partners zelf uitgekozen locatie, ook zijnde schepen, dit slechts mogelijk is onder de beperking dat de volledige verantwoordelijkheid voor het gebruik daarvan, wordt afgewenteld op en voor rekening van verzoeker(s). Het is zaak dat met partijen (gemeente, aanstaande partners en beheerder/exploitant/eigenaar van de locatie) afspraken worden gemaakt, bijv. neergelegd in een overeenkomst, op dezelfde wijze zoals deze zijn vastgelegd bij de aanwijzing van trouwlocaties Vredeskerk, Schelleboom en Stadstuin. In die overeenkomst worden zaken geregeld als toegankelijkheid, openbaarheid, duur van het gebruik, vergoeding voor gebruik ten laste van de partners, uitsluiten door gemeente van elke vorm van aansprakelijkheid etc. Het is van belang vast te leggen dat bij aanwijzing van een door bruidsparen/partners zelf uitgekozen locatie dit slechts mogelijk is onder de beperking dat de volledige verantwoordelijkheid voor het gebruik daarvan, wordt afgewenteld op en voor rekening van de verzoeker(s). Voorwaarden Alvorens het mogelijk wordt een huwelijk sluiten in een locatie naar eigen keuze, zal een onderzoek moeten worden ingesteld of deze voldoet aan eisen, zoals deze wettelijk zijn gesteld. Zo moet de openbaarheid zijn gewaarborgd, de plaats waar het huwelijk wordt gesloten moet overdekt zijn, de goede smaak, openbare orde en goede zeden dienen in acht te zijn genomen, parkeerruimte. Daarnaast moet er een ruimte zijn waarin de ambtenaar zich kan terugtrekken voor o.a. om te kleden. Brandveiligheid, toegankelijkheid van de locatie is eveneens van belang. Het is zaak dat met partijen (gemeente, aanstaande partners en beheerder/exploitant/eigenaar van de locatie) afspraken worden gemaakt, neergelegd in een overeenkomst, die pas van kracht wordt nadat het gemeentebestuur positief heeft beslist op het verzoek te mogen trouwen of een partnerschap te registreren op locatie. In die overeenkomst kunnen zaken worden geregeld als
toegankelijkheid, openbaarheid, duur van het gebruik, uitsluiten van elke vorm van aansprakelijkheid, enz. Een contract wordt bijgevoegd als bijlage nr. 1. Bode/gastheer of gastvrouw Ter ondersteuning van de babs zal een gastheer- of vrouw aanwezig moeten zijn. Hij/Zij zal ondersteuning bieden aan de babs, zorgt voor een ontvangst van bruid en bruidegom, en assisteert bij de formele werkzaamheden, zoals het tekenen van de akte. Een bode behoort niet tot de mogelijkheden, omdat daarvoor geen (financiele) ruimte is. In overleg met de uitbater en in samenspraak met het bruidspaar, en in overleg met de vertegenwoordiger van de gemeente dient dit geregeld te worden. De vergoeding daarvoor moet worden geregeld buiten de gemeente om. Financiele overwegingen Voor wat betreft de extra kosten om te trouwen/registreren op locatie zal een aanpassing van de tarieventabel, behorend bij de gemeentelijke legesverordening 2009, noodzakelijk zijn. Intussen is door de afdeling Bestuur, Control en Advies aan de afdeling Belastingen kenbaar gemaakt dat er een wijziging van de legesverordening verwacht kan worden. Voor het vaststellen van de leges, kan voor het dienstjaar 2009 worden uitgegaan van een totaal bedrag van 445,- per huwelijk/locatie. Bij de berekening is uitgegaan van de werkelijke kosten die gemaakt worden door de gemeente. Voor de samenstelling van genoemd bedrag verwijs ik naar bijgevoegde bijlage nr. 2. De totale kosten komen ongeveer 100,- hoger uit dan dat men trouwt in het gemeentehuis, wat een gevolg is van de loonkosten van de ambtenaar. Aanpak/Uitvoering Het college van burgemeester en wethouders zal ieder schriftelijk verzoek om te trouwen buiten de huidige locaties beoordelen aan de hand van de criteria genoemd in de overeenkomst en toetsen aan de openbare orde. Voor een vlotte afwerking, en dus klantvriendelijke behandeling, is het aan te bevelen dit te mandateren aan de manager PD op advies van de seniormedewerker afd. PD. Tussen partijen wordt een overeenkomst gesloten, waarin de criteria zijn opgenomen (zie bijlage). Communicatie Het foldermateriaal voor huwelijken zal worden aangepast Doormiddel van publicatie in de gemeentelijke mededelingenrubriek/ website zal bekendheid worden gegeven aan dit besluit Persbericht Leges In de legesverordening 2009 moet een speciaal tarief worden opgenomen voor het trouwen in een locatie die door de bruidsparen zelf wordt gekozen. Dit tarief zal in overleg met de afdeling Service en Ondersteuning worden bepaald. Hierbij worden de extra kosten in rekening gebracht die samenhangen met het voorbereiden en afhandelen van het verzoek. Het reglement burgerlijke stand wordt gewijzigd conform de bovengeschetste handelwijze. Voortqang/Planning
Voorgesteld wordt om de ruimere mogelijkheid om te trouwen buiten de huidige locaties in te laten gaan op 1 februari 2009. Advies De mogelijkheid te bieden tot het trouwen/registreren van een partnerschap op een locatie binnen de gemeente Oosterhout naar keuze van het bruidspaar/partners Met inachtneming van de wettelijke grenzen van openbaarheid, deze mogelijkheid voor die gelegenheid voor 1 dag aan te wijzen als "huis van de gemeente". De bevoegdheid van het college van burgemeester en wethouders tot het aanwijzen van een gebouw/schip als trouw- en partnerschapslocatie voor 1 dag over te dragen aan het de manager van afd. Publieksdiensten De gemeenteraad informeren over dit besluit De volgende voorwaarden hieraan te verbinden: 1. Het bruidspaar dient een schriftelijk verzoek in via het voorgeschreven formulier en tussen het bruidspaar/gemeente en beheerder wordt een overeenkomst opgemaakt 2. Criteria als openbare orde worden in acht genomen. Oosterhout, 5 januari 2009. J. van Houwelingen, seniormedewerker afd. Publieksdiensten.