GGD Rampenopvangplan Flevoland Opsteller M. Vluggen Bedrijfsonderdeel GGD Flevoland Afdeling GHOR Versie 2.0 Datum 31 mei 2011 Status Vastgesteld Vaststelling door / datum MT GGD 6 juni 2011
Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Inleiding... 3 1.1 Taken van de GGD tijdens crises... 3 1.2 Doel van het GROP... 3 1.3 Doelgroep van het GROP... 3 Hoofdstuk 2 Op- en afschaling GGD Flevoland... 4 2.1 Inleiding... 4 2.2 Aanleiding opschaling... 4 2.3 Besluitvorming opschaling... 4 2.4 Samenstelling crisisteam GGD... 4 2.5 Alarmering bij GROP (buiten kantooruren)... 5 2.6 Opschaling Veiligheidsregio en Regionaal Crisisteam Zorg... 5 2.7 Afschaling... 5 Hoofdstuk 3 Taken en verantwoordelijkheden van het Crisisteam GGD... 6 Hoofdstuk 4 Ondersteuning... 7 4.1 Actiecentrum GHOR... 7 4.2 Callcenter GGD... 7 Hoofdstuk 5 Preparatie... 8 5.1 Beheer GROP... 8 5.2 Opleiden, trainen en oefenen... 8 5.3 Evaluatie... 8 Bijlage 1 Processchema s Crisistaken GGD Flevoland... 9 GROP Flevoland versie 2.0 31 mei 2011 2
Hoofdstuk 1 Inleiding De GGD Flevoland heeft taken binnen de crisisbeheersing en rampenbestrijding. Deze taken vloeien voort uit de Wet publieke gezondheid (WPG), de Kwaliteitswet zorginstellingen en de Wet toelating zorginstellingen (Wtzi). 1.1 Taken van de GGD tijdens crises De taken van de GGD tijdens een crisis zijn: - Infectieziektebestrijding (IZB) Het doel van de infectieziektebestrijding van de GGD is het doorbreken van transmissieketens (besmettingsrouten) door het isoleren van de bron, hygiënemaatregelen, medicatie, vaccinatie etc. Dit is een reguliere taak van de GGD, maar zowel vanuit de dagelijkse monitoring als door het ontstaan van grootschalige infectieziekte-uitbraken kan er aanleiding zijn IZB op te schalen. - Medische Milieukundige zorg (MMK) De afdeling Medische Milieukunde heeft als doelstelling de gezondheid van burgers te beschermen en te bevorderen door het contact met schadelijke stoffen in het milieu te voorkomen dan wel beperken. Dit is een reguliere taak van de GGD, maar de impact van een gebeurtenis onder de bevolking kan aanleiding geven MMK op te schalen. - Gezondheidsonderzoek na Rampen (GOR) In de reguliere situatie voert de GGD Flevoland onderzoek uit naar de gezondheid van burgers. Na rampen stellen hulpverleningsdiensten, burgers en/of bestuur vaak de vraag of het nuttig is een onderzoek te doen naar de gezondheidseffecten van de ramp. GOR heeft als doel de zorg en behandeling van individuele getroffenen te optimaliseren (a), nog niet bestaande kennis over het ontstaan en voorkomen van rampgerelateerde aandoeningen te verzamelen (b) en het heeft een maatschappelijk-politiek doel (c) 1. - Psychosociale nazorg (PSH) De psychosociale nazorg heeft als doel het natuurlijk psychisch herstelvermogen van slachtoffers van een ingrijpende gebeurtenis te bevorderen (a), slachtoffers te identificeren die daarbij extra ondersteuning nodig hebben (b) en het naar de professionele geestelijke gezondheidszorg geleiden van mensen met een gestoorde verwerking (c). Er worden drie vormen van PSH onderscheiden: o de Psychosociale Hulp na Incidenten (PSHI) o de Psychosociale Hulp bij Ongevallen en Rampen (PSHOR, de GHOR is hiervan proceseigenaar, de PSHOR valt derhalve niet onder het GROP) o de Psychosociale nazorgfase (vervolg op de PSHOR, verantwoordelijkheid GGD) Alle taken van de GGD bij rampen en crises vinden hun basis in de reguliere bedrijfsvoering van de GGD. De uitvoering van deze taken en de omstandigheden waaronder deze taken moeten worden uitgevoerd kan de GGD Flevoland noodzaken om op te schalen en het GROP in werking te stellen. 1.2 Doel van het GROP Het GROP legt vast: - op welke wijze de opschaling van IZB, MMK, GOR en PSH is georganiseerd; - op welke wijze de opschaling van de GGD is georganiseerd. 1.3 Doelgroep van het GROP Het GROP Flevoland heeft betrekking op alle onderdelen van de GGD Flevoland: de afdelingen AGZ, JGZ, B&O, GHOR, RAV, directiesecretariaat en de ondersteunende afdelingen. 1 Handreiking Gezondheidsonderzoek na Rampen, RIVM, 2006 GROP Flevoland versie 2.0 31 mei 2011 3
Hoofdstuk 2 Op- en afschaling GGD Flevoland 2.1 Inleiding Opschaling is geïndiceerd wanr een gebeurtenis een bijzondere coördinatie vraagt. Er zijn 2 fasen in de opschaling: 1. Fase oranje Eén van de taken (IZB, MMK, GOR, PSH) van de GGD bij een crisis is opgeschaald. Dit gebeurt wanr als gevolg van een buitengewoon incident een gecoördirde actie nodig is binnen de afdeling die met de taak belast is. De procesleider informeert de directeur GGD. De leiding en coördinatie berust bij de procesleider van de betreffende taak. 2. Fase Rood Het crisisteam van de GGD is opgeschaald. Dit gebeurt op besluit van de directeur GGD nadat uit overleg met de betrokken procesleiders is gebleken dat: - de gebeurtenis een bijzondere impact op de bevolking heeft; - de gebeurtenis risico s met zich meebrengt voor bevolking, bestuur of de GGD; - wanr een afzonderlijke taak (IZB, MMK, GOR of PSH) ondersteuning nodig heeft van andere afdelingen of andere organisaties; - wanr meerdere taken (IZB, MMK, GOR en/of PSH) tegelijk moeten worden opgeschaald. 2.2 Aanleiding opschaling De leiding en coördinatie berust bij de directeur GGD. De crisistaken van de GGD wordt via verschillende routes geactiveerd: Taak Reden van opschaling via IZB Uitbraak infectieziekte regionaal IZB (dreigende) uitbraak infectieziekte landelijk/ wereldwijd VWS/ RIVM PSH Maatschappelijke onrust na incident/ misdrijf (PSHI) Politie/ bestuur Opvang getroffenen van een ramp (PSHOR) GHOR MMK Acuut milieu-incident GHOR Maatschappelijke onrust door medisch milieukundig probleem MMK GOR Besluit burgemeester tot bevolkingsonderzoek na een ramp GHOR 2.3 Besluitvorming opschaling 3. Fase oranje De procesleider bepaalt of, naar aanleiding van de gebeurtenis, een proces opschaalt (fase oranje). Criteria zijn: - Adequate inzet vraagt organisatorische aanpassing afdeling - Er is sprake van maatschappelijke impact. De procesleider informeert de directeur GGD. 4. Fase Rood Na contact met de betrokken procesleider(s) beslist de directeur GGD over het opschalen van het crisisteam van de GGD (fase rood). 2.4 Samenstelling crisisteam GGD Vaste leden van het crisisteam van de GGD zijn: - de directeur GGD (voorzitter van het crisisteam) - het hoofd afdeling GHOR GROP Flevoland versie 2.0 31 mei 2011 4
Afhankelijk van de omvang en aard van het incident worden daaraan toegevoegd: - de procesleider MMK en IZB (het hoofd afdeling AGZ) - de procesleider PSH (het hoofd afdeling JGZ) - de procesleider GOR (het hoofd afdeling B&O) - het hoofd RAV - de directiesecretaris - de communicatieadviseur - een notulist - overigen (bv experts) Alle deelnemers aan het crisisteam laten zich bij verhindering vervangen door een bekwaam en voor de taken deskundige collega. 2.5 Alarmering bij GROP (buiten kantooruren) IZB PSH MMK GOR Directie GGD Crisisteam Actiecentrum GHOR De arts infectieziekten is 24/7 bereikbaar via de MKA De procesleider (of vervanger) wordt indien noodzakelijk telefonisch gealarmeerd De coördinator PSHI is 24/7 bereikbaar via de MKA (piket leider kernteam PSHOR) De procesleider (of vervanger) wordt indien noodzakelijk telefonisch gealarmeerd De Gezondheidskundig Adviseur Gevaarlijke Stoffen is 24/7 bereikbaar via de MKA De procesleider (of vervanger) wordt indien noodzakelijk telefonisch gealarmeerd De procesleider (of vervanger) wordt indien noodzakelijk telefonisch gealarmeerd De directeur van de GGD wordt telefonisch gealarmeerd. De overige leden van het crisisteam GGD worden telefonisch gealarmeerd. Via MKA 24/7 te alarmeren (GHOR piket). Aanvullende functionarissen (zie hoofdstuk 4) worden telefonisch gealarmeerd 2.6 Opschaling Veiligheidsregio en Regionaal Crisisteam Zorg Tijdens een crisis kunnen gelijk met de opschaling van de GGD ook de Veiligheidsregio en/of het Regionaal Crisisteam Zorg zijn opgeschaald. De Veiligheidsregio (brandweer, politie, GHOR en gemeenten) schaalt op via de zgn. Gecoördirde Regionale Incidentenbestrijding Procedure (GRIP). Bij gelijktijdige opschaling van de GGD en de Veiligheidsregio vormt de GHOR de verbinding tussen de GGD en de Veiligheidsregio. Het Regionaal Crisisteam Zorg (RCZ) is een regionaal netwerk van vertegenwoordigers van zorginstellingen dat onder grootschalige of bijzondere omstandigheden of (dreigende) discontinuïteit van zorg afstemt en maatregelen mt om op regionaal niveau verantwoorde zorg in stand te kunnen houden. De directeur GGD is voorzitter van het RCZ. 2.7 Afschaling Bij normalisatie van werkzaamheden wordt afgeschaald door de directeur GGD of de procesleider bij respectievelijk fase rood en oranje. In deze fase wordt eventueel nazorg georganiseerd en een evaluatie voorbereid. GROP Flevoland versie 2.0 31 mei 2011 5
Hoofdstuk 3 Taken en verantwoordelijkheden van het Crisisteam GGD Het crisisteam van de GGD is bij fase rood verantwoordelijk voor de leiding en coördinatie van de GGD voor een efficiënte en gecoördirde respons op de calamiteit. Het crisisteam coördirt de GGD processen door: a. het ondersteunen van de uitvoering van de crisistaken van de GGD (PSH, MMK, IZB en GOR) door: - interne communicatie; - medewerkers tijdelijk andere taken toe te delen; - verloven van medewerkers in te trekken; - werktijden van medewerkers te verlengen; - niet urgente werkzaamheden tijdelijk op te schorten. b. het inschakelen van andere organisaties en/of afdelingen ten behoeve van de uitvoering van de crisistaken, zoals: - het RIVM: - het centrum Gezondheid en Milieu (cgm) voor advisering over en ondersteuning bij Gezondheidsonderzoek na Rampen; - het Centrum infectieziektebestrijding (Cib) bij uitbraak van een infectieziekte; - de Milieu Ongevallen Dienst (MOD) bij milieu-incidenten. - zorginstellingen (bijvoorbeeld ter ondersteuning bij vaccinaties of GOR); - andere GGD en; - het Actiecentrum GHOR 2 ; - het callcenter GGD 3. c. het informeren van/ contact onderhouden met andere organisaties; d. het afstemmen met het openbaar bestuur en veiligheidspartners; e. het coördineren van de publieksvoorlichting en externe communicatie. 2 Zie hoofdstuk 4 Ondersteuning 3 Zie hoofdstuk 4 Ondersteuning GROP Flevoland versie 2.0 31 mei 2011 6
Hoofdstuk 4 Ondersteuning 4.1 Actiecentrum GHOR Bij fase oranje en rood kan via het Hoofd GHOR het Actiecentrum GHOR worden ingezet voor onder meer: - uitvoering van/ ondersteuning bij communicatie activiteiten; - organiseren van persol ten behoeve van de crisistaken; - administratieve ondersteuning; - logistieke ondersteuning; - facilitaire ondersteuning; - secretariële ondersteuning. Het vaste team van het Actiecentrum GHOR is via de MKA 24 uur per dag te alarmeren. Indien nodig worden vanuit de GGD Flevoland medewerkers met specifieke kennis en expertise aan het team toegevoegd. De vaste bezetting van het Actiecentrum bestaat uit: - het Hoofd Actiecentrum (HAc); - de Operatiol medewerker Actiecentrum. Afhankelijk van de omvang en aard van het incident worden daaraan toegevoegd: - de persvoorlichter GGD; - medewerkers GGD. 4.2 Callcenter GGD Voor publieksvoorlichting kan het crisisteam via het HAc het callcenter GGD operatiol maken. Het callcenter beschikt over 8 telefoonlijnen en een wachtcapaciteit van nog eens 8 lijnen. GROP Flevoland versie 2.0 31 mei 2011 7
Hoofdstuk 5 Preparatie 5.1 Beheer GROP Het hoofd GHOR is verantwoordelijk voor het beheer van het GROP. Minimaal eens per 2 ar wordt het GROP geactualiseerd en ter vaststelling aangeboden aan het MT GGD. 5.2 Opleiden, trainen en oefenen Het hoofd GHOR is verantwoordelijk voor het opleiden, trainen en oefenen van het GROP Flevoland. De OTO medewerkers van de GHOR dragen zorg voor planvorming 4 en de voorbereiding en uitvoering van de activiteiten. 5.3 Evaluatie Het GROP wordt onder verantwoordelijkheid van het hoofd GHOR cyclisch geëvalueerd en verbeterd met behulp van oefening. Daarnaast leidt iedere fase oranje en rood tot een evaluatie. Verbeterpunten worden door het hoofd GHOR ingebracht in het MT GGD en bij actualisatie van het GROP verwerkt in de planvorming. 4 OTO plan GROP 2010-2011 versie 1.0 GROP Flevoland versie 2.0 31 mei 2011 8
Bijlage 1 Processchema s Crisistaken GGD Flevoland Infectieziektebestrijding GRIP Ministerieel besluit Maatschappelijke onrust Nieuwe uitbraak Grootschalig Einde proces Arts infectieziekten Hoofd AGZ Teamleider infectieziektebestrijding Etc. Houden overleg Regionaal Outbreak Managementteam Regulier GGDproces Uitvoeren actiepunten Actiepunten Regulier proces afdoende Adviesaanvraag LCI Procesleider IZB Opstellen evaluatierapport Evaluatierapport Advies Opschaling GGD Arts infectieziekten Organiseren evaluatie Fase Rood of Oranje Oranje Coördineren interne GGDprocessen Uitvoeren acties Adviseren burgemeester door dir. PG Inzet nog noodzakelijk Directeur PG Rood Alarmeren Crisisteam Overleg crisisteam Interegionale samenwerking noodzakelijk Afstemmen GROP Flevoland versie 2.0 31 mei 2011 9
Medische Milieukunde incident / ramp Criteriumlijst Procedure AGZ MMK Gemeente / particulier Melding MMK Beoordeling urgentie Doormelding noodzakelijk Doormelden aan GGD Amsterdam, RIVM Uitvoeren verbeterpunten Verbeterpunten Regulier GGDproces Terugkoppeling aan aanvrager Actie noodzakelijk Opstellen evaluatierapport Evaluatierapport Regulier proces afdoende Einde proces Procesleider MMK Organiseren evaluatie Opschaling GGD Faciliteren risicocommunicatie Faciliteren risico communicatie Fase Rood of Oranje oranje Coördineren interne GGDprocessen Uitvoeren acties Adviseren burgemeester Inzet nog noodzakelijk Directeur PG rood Alarmeren Crisisteam Overleg crisisteam Registreren acties Registratie acties GROP Flevoland versie 2.0 31 mei 2011 10
GOR adviesaanvraag Incident / ramp Model draaiboek individueel medisch/ psychologisch onderzoek RIVM Formulier adviesaanvraag Adviesaanvraag aan RIVM 1 uurs advies registratie en identificatie RIVM GBT Advies onderzoek op langere termijn Advies positief 24 uurs advies gerzondheidsonderzoek RIVM Advies overnemen Inventariserend onderzoek Monitoring bestaande registraties Opschalen GGD Gezondheidsonderzoek noodzakelijk Epidemiologisch onderzoek Fase rood of oranje Rood Oranje Einde proces Individueel medisch onderzoek Evaluatieonderzoek Regulier GGD-proces Alarmeren crisisteam Positief registratieadvies Positief registratieadvies GROP Flevoland versie 2.0 31 mei 2011 11
GOR positief registratieadvies Positief registratieadvies GROP Overleg crisisteam Aanvragen opstarten gemeentelijk proces Registratie Opstarten gemeentelijk proces Registratie Afstemmen inhoudelijke afspraken Uitvoeren registratie Registratie voltooid Opleveren gegevens Registratiegegevens GBT Ac Registratie Operatiol crisisteam nog noodzakelijk Einde proces Adviesaanvraag GROP Flevoland versie 2.0 31 mei 2011 12
PSHOR acute fase (verantwoordelijkheid GHOR, procesplan 10) GRIP procedure GRIP fase Verzoek Burgemeester aan Hs GHOR Procesplan 10 PSHOR Alamering Leider kernteam door Hs GHOR via MKA Dienstrooster Kernteam Contact HS GHOR met Leider Kernteam Format eindverslag Procedure evalueren Bellijst Kernteam Einde proces PSHOR Besluit bijeenroepen kernteam Maken procedureafspraken Kernteam Alarmeren leden kernteam Inzet Opvangteam (nog) noodzakelijk Afschalen Opvangteams (indien ingezet) Maken afspraken evaluatie en eindverslag Informeren Hs GHOR Nazorg noodzakelijk Houden overleg Kernteam Leider Kernteam stemt af met Hoofd Opvang Gemeente Kernteam alarmeert Opvangteams Kernteam instrueert leiders Opvangteam PSHOR nazorgfase Terugkoppeling Leider Kernteam aan Hs GHOR/ HAc Leiders Opvangteam koppelen terug aan Kernteam Opvangteam voert PSHOR taken uit Kernteam en Opvangteam maken procedureafspraken GROP Flevoland versie 2.0 31 mei 2011 13
GROP Flevoland versie 2.0 31 mei 2011 14
GROP Flevoland versie 2.0 31 mei 2011 15
PSHI, verantwoordelijkheid GGD Afsprakenkader Politie - GGD Alarmering leider kernteam via MKA Oproepen of in contact treden met leden Kernteam Houden overleg kernteam GGD Politie GGZ Etc. Acties noodzakelijk Einde proces Uitvoeren verbeterpunten Regulier proces afdoende Regulier GGDproces Verbeterpunten Procesleider PSH Evaluatieverslag Opschaling GGD Opstellen evaluatierapport Verslag aan burgemeester / Dir. PG Fase Rood of Oranje Oranje Coördineren interne GGDprocessen Uitvoeren acties Acties nog noodzakelijk Organiseren evaluatie Directeur PG Rood Alarmeren Crisisteam Overleg crisisteam Registreren acties Registratie acties GROP Flevoland versie 2.0 31 mei 2011 16