P l e k v o o r i d e e ë n Beeldkwaliteitsplan BREDE SCHOOL BITGUMMOLE DE HAMMERINGEN 41 148.00.04.12.00.00 13 mei 2016
2
Inhoud 1. Inleiding 1.1 Aanleiding 05 1.2 Leeswijzer 05 2. Stedenbouwkundig kader 2.1 Gebiedsbeschrijving 07 2.2 Uitgangspunten 07 3. Beeldkwaliteitskader 3.1 Toelichting 09 3.2 Beleid, waardebepaling en ontwikkeling 09 3.3 Welstandscriteria 11 < Plangebied 3
4
1. 1. INLEIDING 1.1 Aanleiding De twee basisscholen OBS Martenaskoalle en CBS Mooitaki, peuteropvang De Krobbekoer en kinderopvang Het Kwetternest in Bitgummole worden ondergebracht in een nieuwe brede school. De beoogde locatie is de bestaande locatie van CBS Mooitaki, gelegen aan De Hammeringen 41. Het is de bedoeling dat het oostelijke deel van de bestaande school wordt gebruikt voor tijdelijke huisvesting tijdens de bouw. De locatie van de nieuwe brede school wordt in verband daarmee gezocht aan de westkant van het plangebied. Het oostelijk deel wordt na realisatie van de bebouwing gebruikt voor buitenruimte voor pleinen, parkeren, ontsluiting en/of bergingen. In het ruimtelijk en functioneel Programma van Eisen brede school Bitgummole is uiteengezet hoeveel bebouwing moet worden gerealiseerd en wat hierbij de uitgangspunten zijn voor wat betreft sfeer, gebruik en relatie tussen gebouwonderdelen onderling en met de buitenruimte. Ook voor de buitenruimte is een programma van eisen opgesteld. De parkeerbehoefte voor auto s is op basis van standaardnormen van het CROW in een nader onderzoek vastgesteld; de stallingsbehoefte voor fietsen is op basis van veldonderzoek vastgesteld. In aanvulling op deze eisen en wensen zijn uitspraken gewenst ten aanzien van de stedenbouwkundige inpassing en de beeldkwaliteit van de nieuwe brede school. Voorliggend document voorziet in het stedenbouwkundig kader en het beeldkwaliteitskader voor de nieuw te bouwen brede school. 1.2 Leeswijzer Hoofdstuk 1 bestaat uit een inleiding. Hoofdstuk 2 schetst het ruimtelijk beeld van de omgeving en benoemt het stedenbouwkundig kader. Hoofdstuk 3 geeft, aansluitend op het stedenbouwkundig kader, het beeldkwaliteitskader. < Bestaande school en tweeonder-één-kap-woningen aan de Menamerdyk. << Bestaande twee-onderéén-kap-woningen aan De Hammeringen. <<< Bestaande twee-onder-éénkap-woningen aan de Klaas van der Meijstrjitte. <<<< Bestaande school (hoek Menamerdyk en Klaas van der Meijstrjitte). 5
6
2. 2. STEDENBOUWKUNDIG KADER 2.1 Gebiedsbeschrijving Het plangebied ligt in een woongebied en wordt begrensd door de straten Menamerdyk, De Hammeringen en Klaas van der Meijstrjitte. Het plangebied is in de huidige situatie bebouwd met een sober vormgegeven, kleinschalig schoolgebouw. Het terrein is deels bebouwd en verhard met pleinen, maar een open en groen karakter (gras, hagen en enkele forse bomen) overheerst. De profielen van de aangrenzende wegen hebben een redelijk groen karakter door de stevige groenstroken, bomen en overwegend groen ingerichte tuinen bij de woningen. Het aangrenzende woongebied is ontwikkeld in de jaren 60, 70 en 80 van de vorige eeuw en wordt vooral gekenmerkt door seriematig ontwikkelde twee-onder-één-kap-woningen. Aan de Hammeringen en de Menamerdyk komen enkele individueel ontwikkelde vrijstaande woningen voor. De woningen hebben een hoofdvorm van één tot twee bouwlagen met (a)symmetrich zadeldak en staan in een wisselende rooilijnen op een relatief forse afstand tot de weg. De woningen staan overwegend met de bouwvorm en nokrichting evenwijdig aan de weg. En klein deel heeft een bouwvorm en een nokrichting onder een schuine hoek t.o.v. de straat en een klein aantal woningen is haaks op de weg gebouwd. De woningen worden gekenmerkt door een sobere, traditionele vormgeving en detaillering. Gevels zijn uitgevoerd in witte en gele baksteen en daken zijn bedekt met antraciete dakpannen. 2.2 Uitgangspunten Het is belangrijk dat voldoende parkeerplaatsen gerealiseerd worden om problemen in de buurt te voorkomen. Voor de brede school zijn minimaal 35 parkeerplaatsen/kiss-en rideplaatsen nodig. Gezien de vorm van het plangebied is een situering van de parkeerplaatsen aan de Klaas van der Meijstrjitte het meest passend. De hoekverdraaiing in de weg en het plangebied, maken deze ogenschijnlijke moeilijke hoek tot een goed in te richten parkeer- en toegangszone. In dit gebied kunnen 33 van de 35 parkeerplaatsen ingepast worden. Daarnaast worden 6 bestaande parkeerplaatsen aan De Hammeringen gehandhaafd. Met deze ingrepen kunnen ruim voldoende parkeerplaatsen gerealiseerd worden. De hoofdentree van de brede school, de pleinen en de fietsenstalling worden aansluitend op de parkeerplaatsen gerealiseerd. De fietsenstalling vindt plaats in de meest noordoostelijk deel van het plangebied. Hiermee is fietsenstalling mogelijk zonder dat over het plein gefietst moet worden. Het plangebied heeft een bijzondere onregelmatige vorm. Daarnaast is er sprake van hoekverdraaiingen in de omgeving, een zichtlijn vanaf de Klaas van der Meijstrjitte en wordt de brede school een unieke en bijzondere functie in het woongebied. De vorm van het perceel, de kansen vanuit de omgeving en de functie van de brede school zijn aanleidingen voor een bijzondere vormgeving en een bijzondere bouwvorm van twee bouwlagen. Daarnaast is het nieuwe schoolgebouw zichtbaar vanaf drie zijden, waardoor ook bijzondere eisen ten aanzien van de oriëntatie worden gesteld. Een eigenzinnige moderne vormgeving met een alzijdig oriëntatie zijn dan ook uitgangspunten; hierdoor kan de nieuwbouw een verrijking vormen voor de buurt. De hoekverdraaiing in de locatie en de zichtlijn vanaf de Klaas van der Meijstrjitte geven daarbij kansen voor de vormgeving van het gebouw. Verbijzondering van het gebouw en situering van de hoofdentree in de zichtlijn zijn stedenbouwkundig gezien dan ook uitgangspunten. < Stedenbouwkundig plan 7
In verband met de woonfunctie van de omgeving, moet het nieuwe schoolgebouw op minimaal 10 meter afstand van de aangrenzende woonpercelen worden gebouwd. De omgeving wordt gekenmerkt door bebouwing die op forse afstand van de weg is gebouwd. Voor de inpassing van de school wordt dan ook in principe een rooilijn op 10 meter afstand van het trottoir aangehouden. De tweede bouwlaag mag hiervan afwijken en mag overstekken tot 2 meter kennen. Hiermee worden kansen voor een bijzondere vormgeving geboden. Het terrein rondom de school wordt zo groen mogelijk ingericht. Voor het beeld is het gewenst dat de pleinen, trottoirs, wegen en parkeerplaatsen in samenhang worden ontworpen. Er is zal sprake zijn van een grote mate van verharding aan de Klaas van der Meijstrjitte. Voorkomen moet worden dat een te versteend en/of een onsamenhangend beeld ontstaat. Hagen hagen, gras en bomen moeten zoveel mogelijk het beeld gaan bepalen. Hiermee wordt aangesloten bij de sfeer van de omgeving. Ook op de pleinen moeten enkele bomen binnen de bestrating worden ingeplant; o.a. op de scheiding tussen het plein en de fietsenstallen/de hoofdentree tot de pleinen. 8
3. 3. BEELDKWALITEITSKADER 3.1 Toelichting Vanuit het stedenbouwkundig kader zijn de volgende punten van belang ten aanzien van de beeldkwaliteit: bijzondere, eigenzinnige vormgeving, onderscheidend van het woongebied; alzijdige oriëntatie op de (semi)openbare ruimte; accent in de zichtlijn; entree in de zichtlijn; open en groene terreininrichting; samenhang in inrichting in openbare ruimte en terreininrichting. In het PvE is in woorden vervat wat de deelnemende voorzieningen belangrijk vinden. Passende termen ten aanzien van de bebouwing (in relatie tot het plangebied) zijn licht, kleur, statement, toonaangevend, open, modern en natuurlijk. Passende termen ten aanzien van de inrichting van het terrein zijn ruim, lucht, licht, open en natuurlijk. De genoemde termen sluiten goed aan bij de stedenbouwkundig ambitie voor het gebied. 3.2 Beleid, waardebepaling en ontwikkeling Beleid Het planvoornemen omvat de herontwikkeling van een schoollocatie. De welstandsnota bevat geen welstandscriteria voor herontwikkelingsprojecten die de bestaande ruimtelijke structuur en karakteristiek doorbreken. Voor de voorliggende ontwikkeling moeten dan ook welstandscriteria opgesteld worden. De gemeenteraad moet deze welstandscriteria vaststellen, als aanvulling op de welstandsnota. Het voorliggende document voorziet in de welstandscriteria voor de herontwikkeling. Waardebepaling De welstandscriteria voor de ontwikkeling zijn erop gericht om een brede school met een bijzondere vormgeving en een zorgvuldige compositie te realiseren. Een gebouw dat een meerwaarde/verrijking betekent voor de omgeving. Een zorgvuldig ontworpen contrast met de bestaande bebouwde omgeving is uitgangspunt. Welstandsambitieniveau Voor het gebied is een hoog ambitieniveau van kracht. De nadruk ligt op het versterken van de ruimtelijke kwaliteit van de omgeving. 9
10
3. Referentiebeelden bebouwing < Statement, modern (l). Markering entree (r). << Statement, kleur, modern (l). Markering entree (r). <<< Baksteen, kleur, modern. <<<< Natuurlijke, moderne uitstraling; statement (l). Markering entree (r). 3.3 Welstandscriteria Hh Re Iv Plaatsing Situering De rooilijn is 10 meter vanaf het trottoir gesitueerd. De tweede bouwlaag mag overstekken van maximaal 2 meter kennen. Type Complexmatige bebouwing. Oriëntatie Alzijdige oriëntatie op de (semi)openbare ruimte. Aan- en uitbouwen en bijgebouwen Aan- en uitbouwen en bijgebouwen zijn meeontworpen en in principe onderdeel van de hoofdvorm. Vrijstaande bijgebouwen zijn alleen in de noordoosthoek van het terrein toegestaan (in aansluiting op de fietsenstalling. Aan- en uitbouwen en bijgebouwen Hoofdvorm Aan- en uitbouwen en bijgebouwen liggen achter het verlengde van de voorgevel van het hoofdgebouw. Bouwlagen De hoofdvorm is maximaal twee bouwlagen met een kap of een plat dak. Massaopbouw De massaopbouw is samengesteld Aan- en uitbouwen en bijgebouwen Vormkarakteristiek Aanzichten Oriëntatie Accenten Vormgeving Aan- en uitbouwen en bijgebouwen Opmaak Aan- en uitbouwen, en bijgebouwen zijn meeontworpen. Bijzondere vormgeving. Zorgvuldig contrast met de woonbebouwing. De bebouwing is met voorgevels/representatieve gevels op de (semi)openbare ruimte gericht. De hoofdentree is in de zichtlijn van de Klaas van der Meijstrjitte gesitueerd. De hoofdentree is met een ondergeschikt (hoogte)accent gemarkeerd. Er is sprake van een zorgvuldige compositie. Kernwoorden voor de vormgeving zijn licht, kleur, statement, toonaangevend, open, modern en natuurlijk. Aan- en uitbouwen, en bijgebouwen zijn in samenhang met het hoofdgebouw ontworpen. Sfeer en Terughoudend kleur- en materiaalgebruik, zowel in materiaalgebruik aantal als in expressie. Gevels Steenachtige materialen en hout toepassen. Detaillering De detaillering is zorgvuldig en ondersteunt de architectuur. Aan- en uitbouwen en bijgebouwen Het kleur- en materiaalgebruik van aan- en uitbouwen, en bijgebouwen is afgestemd op de hoofdvorm. Hh = handhaven, Re = respecteren en interpreteren, Iv = Incidenteel veranderbaar 11
12
Overig Terreininrichting Hekwerken Erfafscheidingen Verharding (pleinen, wegen en parkeer-vakken) Een open en groene terreininrichting (t.o.v. de openbare ruimte) is uitgangspunt. Kernwoorden voor de inrichting zijn ruim, lucht, licht, open, en natuurlijk. Gras, forse bomen en hagen bepalen het beeld. Pleinen en fietsenstalling inpassen met hagen. Pleinen, wegen, trottoirs en parkeerplaatsen in samenhang ontwerpen. Hekwerken opnemen in hagen en/of groene elementen. Groene erfafscheiding toepassen van inheems op de grondsoort passend sortiment. Beheerhoogte 1,20 meter. Terughoudend kleur- en materiaalgebruik, zowel in aantal als in expressie. De toepassing van gebakken klinkers heeft de voorkeur. Zonnepanelen Zonnepanelen en technische installaties integreren/meeontwerpen. Hh = handhaven, Re = respecteren en interpreteren, Iv = Incidenteel veranderbaar Hh Re Iv < Referentiebeelden open en groene terreininrichting (ruim, lucht, licht, open en natuurlijk). << Groene terreininrichting/natuurlijk spelen. <<< Hekwerken en verharding inpassen met hagen. Moestuin is denkbaar als groene invulling. <<<< Bomen openmen in de pleinen. 13
Colofon Opdrachtgever Gemeente Menameradiel Visie en ontwerp Wout Douwsma BügelHajema Adviseurs Leeuwarden Projectleiding Mischa Teensma BügelHajema Adviseurs Leeuwarden Projectnummer 148.00.04.12.00.00 BügelHajema Adviseurs bv. Bureau voor Ruimtelijk Ordening en Milieu BNSP Balthasar Bekkerwei 76 8914 BE LEEUWARDEN T 058 215 25 15 F 058 215 91 98 E leeuwarden@bugelhajema.nl I www.bugelhajema.nl Vestigingen te Assen, Leeuwarden en Amersfoort