Rol gemeente bij zzp ers

Rol gemeente bij zzp ers

In opdracht van: Economie Gemeente Amsterdam Projectnummer: 14232 Anne Huijzer Carine van Oosteren Bezoekadres: Oudezijds Voorburgwal 300 Telefoon 020 251 10412 Postbus 658, 1000 AR Amsterdam c.van.oosteren@amsterdam.nl www.os.amsterdam.nl Amsterdam, april 2015 Foto voorzijde: Man met laptop in stadsdeel Zuidoost, fotograaf Edwin van Eis (2010) 2

Inhoud Inleiding 4 1 Resultaten 7 1.1 Meer autonomie belangrijkste reden om als zzp er te werken 7 1.2 Weinig behoefte aan meer hulp van de gemeente 8 1.3 Meeste zzp ers werken vanuit huis 10 1.4 Gemeentelijke website voor zzp ers weinig bezocht 12 1.5 Meeste zzp ers willen werkzaam blijven als zzp er 13 1.6 Inkomenspositie zzp ers 14 2 Samenvatting en conclusie 16 Wat kan de lokale overheid betekenen voor de Amsterdamse zzp ers? 17 Bijlage 1 vragenlijst 18 Bijlage 2 open antwoorden 21 3

Inleiding Sinds de eeuwwisseling is het aantal zzp ers gestaag gegroeid, zowel in heel Nederland als in Amsterdam. Amsterdam telt nu al bijna 50.000 zzp ers, ze maken 12,4% uit van de werkzame beroepsbevolking en 10% van de totale werkgelegenheid. 1 De relatief sterke toename in Amsterdam is het gevolg van de oververtegenwoordiging van bepaalde sectoren, zoals creatieve industrie, ICT en advisering en onderzoek, die zich goed lenen voor het zelfstandig ondernemerschap. In 2010 heeft OIS in opdracht van Economie-Gemeente Amsterdam onderzocht wat het effect van de economische recessie was op zzp ers in de creatieve industrie, bouw, advisering en onderzoek en overige zakelijke dienstverlening. 2 Economie wilde graag opnieuw een onderzoek naar zzp ers, maar met een andere invalshoek. In het kader van het nieuwe Amsterdamse Ondernemers Programma (AOP) wil Economie graag weten wat zzp ers van de lokale overheid verwachten en wat de gemeente voor deze doelgroep kan betekenen. De heterogeniteit van de doelgroep maakt het lastig voor de gemeente om te bepalen wat het beleid ten aanzien van zzp ers zou kunnen zijn en wat het meest doelmatig en efficiënt is. Heeft men behoefte aan hulp bij het vinden van huisvesting buitenshuis? Is er behoefte aan informatie over financiële regelingen? Uit een recent onderzoek dat OIS () voor Economie heeft uitgevoerd blijkt dat zzp ers vaker dan andere ondernemers een informerende, adviserende of ondersteunende rol van de gemeente verwachten. 3 En in welke mate zijn zzp ers betrokken bij de ontwikkelingen in hun buurt of zetten ze zich in voor hun buurt? Om een beter zicht te krijgen op de behoefte van zzp ers, is er door OIS in opdracht van Economie onderzoek gedaan onder de zzp ers in het ondernemerspanel van OIS, waarin de hierboven genoemde vragen een plek hebben gekregen. Onderzoeksopzet Er is een vragenlijst voorgelegd aan zzp ers uit het online ondernemerspanel van OIS. 423 zzp ers hebben de vragenlijst ingevuld. Onderstaande tabel geeft de respons weer. Aan het eind van de vragenlijst is aan de zzp ers gevraagd of zij wilden deelnemen aan een groepsgesprek om dieper op de onderwerpen uit de vragenlijst in te kunnen gaan. Er zijn twee groepsgesprekken gehouden. Voor het eerste gesprek zijn vijf zzp ers uitgenodigd die recent gestart zijn als zzp er. Eén zzp er had zich afgemeld, waardoor het gesprek plaatsvond met vier zzp ers. Voor het tweede gesprek zijn ook vijf zzp ers uitgenodigd die al langer als zzp er werken. Voor dit gesprek hadden twee zzp ers zich ziek gemeld en is er met één zzp er telefonisch 1 Van Oosteren, C. Betekenis meer zzp ers voor Amsterdam, fact sheet OIS 2014. 2 De Jong, I en Van Oosteren, C. Zzp ers in Amsterdam, Het effect van de economische recessie, OIS, 2010 3 Huijzer, A., Van Kempen, H. en Van Oosteren, C. Bekendheid ondernemerschapsregelingen, OIS, juni 2014 4

gesproken over de onderwerpen. Het tweede groepsgesprek is dus met twee zzp ers gehouden. In totaal is er met zeven zzp ers dieper ingegaan op de resultaten van de enquête. De resultaten van de enquête zijn waar mogelijk uitgesplitst naar verschillende achtergrondkenmerken. Zo is er ook gekeken of er verschillen zijn tussen zzp ers die recent zijn gestart en zzp ers die al langer werkzaam zijn als zzp er. Hierin is een onderscheid gemaakt tussen zzp ers die in de jaren 1965-2007 zijn gestart en zzp ers die in de jaren 2008-2014 zijn gestart. Voor dit onderscheid is gekozen zodat er in elke groep voldoende respondenten zitten om betrouwbare uitspraken te kunnen doen. Responsoverzicht naar geslacht, leeftijd en branche aantal man 249 vrouw 173 geslacht onbekend 1 24-35 jaar 29 36-45 jaar 84 46-55 jaar 140 56-65 jaar 127 66 jaar en ouder 39 leeftijd onbekend 4 landbouw, bosbouw en visserij 1 bouwnijverheid 18 groot- en detailhandel; reparatie van auto's 7 vervoer en opslag 2 logies-, maaltijd- en drankverstrekking 6 informatie en communicatie 78 financiële instellingen 13 advisering, onderzoek en overige specialistische zakelijke dienstverlening 96 verhuur van roerende goederen en overige zakelijke dienstverlening 1 cultuur, sport en recreatie 61 overige dienstverlening 91 anders 48 branche onbekend 1 gestart als zzp'er in 1965-2007 299 gestart als zzp'er in 2008-2014 119 startjaar onbekend 5 totaal 423 5

Rapportage In deze rapportage worden de resultaten van het onderzoek besproken. Hierin wordt de onderzoeksvraag beantwoord: Wat kan de lokale overheid betekenen voor de Amsterdamse zzp ers? Hierbij zijn twee subvragen te onderscheiden: Waar hebben de Amsterdamse zzp ers behoefte aan? Verwachten ze dat de lokale overheid hen hierin tegemoet komt? In het eerste hoofdstuk worden de resultaten van de enquête en de groepsgesprekken besproken. Het tweede hoofdstuk betreft de samenvatting en conclusie. In de bijlagen zijn de vragenlijst en de open antwoorden te vinden. 6

1 Resultaten In dit hoofdstuk worden de resultaten van de enquête besproken. In paragraaf 1.6 worden de resultaten gecombineerd met informatie uit ander onderzoek van OIS. 1.1 Meer autonomie belangrijkste reden om als zzp er te werken Eenenzestig procent van de ondervraagde zzp ers vindt autonomie de belangrijkste reden om als zzp er te werken (figuur 1.1). Zzp ers in de leeftijdscategorie 24-35 jarigen noemen autonomie vaker dan oudere zzp ers. Zzp ers die in 2008 of later zijn gestart als zzp er noemen vaker betere balans tussen werk en privé en na ontslag geen werk kunnen vinden dan zzp ers die eerder dan 2008 gestart zijn. Daarnaast noemt bijna de helft meer flexibiliteit om eigen tijd in te delen als belangrijkste reden. Een kwart vindt meer variëteit binnen het werk een belangrijke reden om als zzp er te gaan werken. Acht procent geeft hier een andere reden voor, deze redenen lopen erg uiteen. Enkele voorbeeld: na pensionering door te kunnen gaan met werken of de mogelijkheid om meer creativiteit kwijt te kunnen. Alle open antwoorden zijn in bijlage 2 te vinden. Figuur 1.1 Waarom bent u als zzp er gaan werken? (n=423, procenten, meerdere antwoorden mogelijk) meer autonomie (eigen baas zijn) meer flexibiliteit om eigen tijd in te delen meer variëteit binnen het werk betere balans tussen werk en privé meer aandacht voor kwaliteit op zoek naar een nieuwe uitdaging betere financiële beloning na ontslag/kon geen ander werk vinden ontevreden over wijze van leidinggeven past bij mijn beroep meer status fiscale overwegingen anders geen specifieke reden weet ik niet, geen antwoord % 0 10 20 30 40 50 60 70 De meeste zzp ers uit de groepsgesprekken zijn bewust zzp er geworden omdat ze graag een eigen invulling aan hun werk wilden geven. Er werd bijvoorbeeld genoemd dat ze problemen hadden met leidinggevenden of zichzelf niet geschikt vinden voor een baan in loondienst. Andere zzp ers zijn als 7

zelfstandige gaan werken omdat ze geen andere keus hadden nadat ze hun baan in loondienst kwijtraakten. Aan de doelgroep is gevraagd wat voor hen het grootste probleem is waar zij tegenaan lopen, wat het op één na grootste probleem is en welk probleem voor hen op de derde plaats komt. Voor dertig procent van de zzp ers is het verkrijgen van voldoende inkomsten het grootste probleem (figuur 1.2). Door 19% van de zzp ers wordt dit als één na grootste probleem ervaren. Achttien procent noemt acquisitie als belangrijkste probleem en voor 18% is dit het één na grootste probleem. Een kwart geeft echter aan helemaal geen problemen als zzp er te ervaren. Figuur 1.2 Wat is het eerste, tweede en derde probleem waar u als zzp er tegenaan loopt? (n=423, procenten) voldoende inkomsten verkrijgen acquisitie administratie financieel geschikte werkplek in A'DAM financieel geschikte werkplek in mijn BUURT te weinig hulp van de gemeente fysiek geschikte werkplek in A'DAM fysiek geschikte werkplek in mijn BUURT werkdruk verzekeringen anders ik heb geen probleem % 0 10 20 30 40 50 60 grootste probleem op één na grootste probleem laatst genoemde probleem De zzp ers die hebben meegedaan aan het groepsgesprek herkennen zich in het beeld dat voldoende inkomsten verkrijgen en acquisitie de grootste problemen van zzp ers zijn. Acquisitie doen is een vak apart en iets wat je moet leren. Het hoort bij het werk als zzp er. 1.2 Weinig behoefte aan meer hulp van de gemeente Drie procent van de ondervraagde zzp ers heeft veel behoefte aan meer hulp van de gemeente en ruim een kwart heeft soms behoefte aan meer hulp (figuur 1.3). Iets meer dan de helft van de zzp ers heeft echter geen behoefte aan meer hulp van de gemeente. Wanneer we de resultaten uitsplitsen naar subgroepen, blijft dit beeld overeind, maar zijn er wel wat nuances te maken. Zzp ers die 66 jaar en ouder zijn hebben het minder behoefte aan hulp van de gemeente dan jongere zzp ers. Zzp ers uit de branche cultuur, sport en recreatie hebben iets vaker dan gemiddeld behoefte aan hulp, zzp ers uit de financiële- en zakelijke dienstverlening iets minder. Tot slot hebben zzp ers die gestart zijn tussen 1965 en 2007 iets meer behoefte aan hulp dan zzp ers die later gestart zijn. 8

Figuur 1.3 In hoeverre heeft u behoefte aan meer hulp van de gemeente? (n=423, procenten) 24-45 jaar 46-65 jaar 66 jaar en ouder startjaar 1965-2007 startjaar 2008-2014 totaal % 0 20 40 60 80 100 veel behoefte soms behoefte geen behoefte weet niet, geen antwoord Er is ook aan de respondenten gevraagd of zij iets van de gemeente verwacht en zo ja, wat zij dan precies verwachten. Iets minder dan de helft (46%) verwacht niets van de gemeente. Ruim een derde (38%) verwacht wel iets van de gemeente. Zij verwachten voornamelijk ondersteuning voor werkplekken en financiële ondersteuning. De gemeente zou bijvoorbeeld betaalbare werkplekken voor zzp ers kunnen creëren of ervoor zorgen dat leegstaande panden beschikbaar komen voor werkplekken. De gemeente zou financiële ondersteuning kunnen bieden in de vorm van het beschikbaar stellen van een minimuminkomen voor zzp ers die tijdelijk geen inkomen hebben. Ook erkenning van de gemeente wordt vaak genoemd. Zo vinden sommige zzp ers dat de gemeente zich sterker zou moeten maken voor zzp ers, bijvoorbeeld omdat het zelfstandig ondernemerschap altijd beter is dan in de bijstand belanden. Tot slot worden scholing en netwerkbijeenkomsten, verlichting van de regelgeving, de gemeente als opdrachtgever en parkeerbeleid voor zzp ers genoemd. Een volledig overzicht van de genoemde verwachtingen is te vinden in de bijlage. Ik verwacht niets van de gemeente, maar het zou mijn leven en mijn werk een heel stuk minder stressvol maken als er een soort basisbeurs zou bestaan waarop ik tijdelijk terug zou kunnen vallen in tijden van financiële nood zonder mijn bedrijf op te moeten geven (bijvoorbeeld bij zwangerschap of bij het onverwacht failliet gaan van een klant). Ook in de groepsgesprekken gaven zzp ers aan weinig behoefte te hebben aan hulp van de gemeente en niet veel van de gemeente te verwachten. Zeker als er vanuit huis wordt gewerkt is er weinig behoefte aan hulp. Sommige zzp ers kunnen echter niet zonder hulp van de gemeente, 9

bijvoorbeeld als de inkomsten afhangen van subsidies of als er vergunningen moeten worden aangevraagd. In die gevallen zeggen zzp ers dat de gemeente minder bureaucratisch en procedureel met aanvragen en ideeën zou moeten omgaan, omdat er daardoor veel tijd verloren gaat. Daarnaast noemen zzp ers tijdens het groepsgesprek dat de gemeente betere begeleiding zou kunnen geven bij de aanvraag van vergunningen en dat de gemeente tijdelijke werkruimtes voor zzp ers zouden kunnen creëren in leegstaande panden en kantoorruimtes. Ook wordt een centraal orgaan gemist waar zzp ers terecht kunnen met vragen, zoals dat voorheen bij de ondernemershuizen kon. Tot slot zouden zzp ers het op prijs stellen soms wat meer waardering voor hun werk als zzp er ontvangen, gezien het feit dat zij hun werkzaamheden op eigen kracht uitvoeren. 1.3 Meeste zzp ers werken vanuit huis Ruim een kwart van de zzp ers werkt uitsluitend vanuit huis en ruim een derde werkt grotendeels vanuit huis (figuur 1.4). Een vijfde werkt grotendeels ergens anders en 16% werkt helemaal niet vanuit huis. Figuur 1.4 Werkt u vanuit huis? (n=423, procenten) ja grotendeels wel grotendeels niet nee % 0 20 40 60 80 100 Aan de zzp ers die niet (alleen) thuis werken, is gevraagd waar zij dan (nog meer) werken. Veertig procent daarvan zegt op locatie en/of bij de klant of opdrachtgever te werken (figuur 1.5). Een vijfde geeft aan op een kantoor te werken en eveneens een vijfde in een bedrijfsruimte (figuur 1.5). 10

Figuur 1.5 Waar werkt u dan (nog meer)? (n=307, procenten) op locatie en/of bij de klant, opdrachtgever kantoor bedrijfsruimte horeca zoals restaurant, koffiezaak ad hoc te huren ruimte zoals Seats2Meet werkplek van iemand anders anders geen antwoord % 0 10 20 30 40 50 Driekwart van de zzp ers heeft er bewust voor gekozen om (ook) aan huis te werken (figuur 1.6). Zestien procent werkt (ook) aan huis omdat andere locaties te duur zijn. Zzp ers die een andere reden geven, noemen bijvoorbeeld de komst van een kind. Figuur 1.6 Heeft u er bewust voor gekozen om (ook) aan huis te werken? Zo nee, waarom niet? (n=375, procenten, meerdere antwoorden mogelijk) ja nee, andere locaties waren te duur nee, dat had een andere reden nee, er was geen andere locatie beschikbaar in de buurt nee, er was geen andere locatie beschikbaar in Amsterdam weet ik niet, geen antwoord % 0 10 20 30 40 50 60 70 80 Volgens 40% van de zzp ers zouden eigenaren van (leegstaande) panden meer werkplekken voor zzp ers moeten creëren (figuur 1.7). Een derde vindt dat dit een taak is voor de gemeente en 18% noemt projectontwikkelaars. Een vijfde van de ondervraagde zzp ers is van mening dat er al voldoende werkplekken voor zzp ers zijn. 11

Figuur 1.7 Wie zou er volgens u meer werkplekken voor zzp ers moeten creëren? (n=423, procenten, meerdere antwoorden mogelijk) eigenaren van (leegstaande) panden gemeente projectontwikkelaars zzp'ers zelf anders niemand, er zijn al voldoende werkplekken voor ZZP'ers weet niet, geen antwoord % 0 10 20 30 40 50 60 70 80 Ook de zzp ers die meededen aan de groepsgesprekken werken vaak thuis. Zzp ers die hier niet bewust voor hebben gekozen, geven aan dat de huurprijzen voor een werkplek erg duur zijn en dat er geen speciale regelingen zijn voor gestarte zzp ers wat betreft het huren van een werkruimte. Zzp ers missen hierin flexibiliteit van de verhuurders, omdat het bijvoorbeeld niet mogelijk is om tijdelijk een werkruimte te huren. Er moet bijna altijd een contract voor een bepaald aantal jaar worden afgesloten. Het aanbod van de gemeente voor bedrijfsruimte voor creatieve ondernemers wordt ook te gering bevonden. Woningcorporaties maken het ook niet mogelijk om collectief of tijdelijk een werkruimte te huren. De gemeente zou hierin kunnen bemiddelen. Daarnaast wordt er soms wel eens een vergaderruimte gemist, nu wordt er vaak in een horecagelegenheid vergadert. Persoonlijk heb ik een redelijk betaalbare kantoorruimte. Maar ik zie om mij heen dat dat vaak een groot probleem is. En vaak levert thuis werken weer problemen op met de fiscus (de eisen die men stelt zijn onduidelijk en vaak niet van toepassing) De gemeente zou daar dus een rol in kunnen spelen door goedkope flexplekken aan te bieden. De problemen zijn het grootst onder kunstenaars. Betaalbare ateliers zijn in Amsterdam zeer schaars. De huidige broedplaatsenregeling functioneert is op zijn zachts gezegd slecht. Daar zou de gemeente veel meer moeten doen. 1.4 Gemeentelijke website voor zzp ers weinig bezocht Ruim driekwart van de ondervraagde zzp ers heeft de gemeentelijke website voor zzp ers nog nooit bezocht. 4 Een vijfde heeft deze website wel eens bezocht (figuur 1.8). 66-plussers hebben de website minder vaak bezocht dan jongere zzp ers. Zzp ers die werkzaam zijn in de branche cultuur, sport en recreatie hebben de website iets vaker bezocht dan gemiddeld (25%). 4 www.amsterdam.nl/ondernemen/branches/zzp 12

Figuur 1.8 Heeft u de gemeentelijke website voor zzp ers wel eens bezocht? (n=423, procenten) 0 20 40 60 80 100 ja nee weet niet, geen antwoord % Onder de zzp ers die de website wel eens bezocht hebben, lopen de meningen over de website uiteen. Sommige zzp ers vinden de website bruikbaar en overzichtelijk, andere vinden deze juist onduidelijk en niet relevant. Alle open antwoorden zijn te vinden in de bijlage. Een zzp er uit het groepsgesprek gaf aan dat het handig zou zijn als er op deze website ook een link naar opdrachten voor zzp ers zou staan. 1.5 Meeste zzp ers willen werkzaam blijven als zzp er Aan de zzp ers is gevraagd wat hun ambitie op termijn is. Ruim tweederde wil graag werkzaam blijven als zzp er (figuur 1.9). Een kwart geeft aan een samenwerking met andere zzp ers te willen opzetten of voortzetten. De zijn iets vaker wat jongere zzp ers en zzp ers die dit nog niet zo lang zijn. 18% zou graag zijn of haar onderneming verder willen uitbouwen en eventueel personeel willen aannemen. Zzp ers die een ander antwoord geven, noemen bijvoorbeeld zij op korte termijn met pensioen gaan. Uit recent onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP, 2014) blijkt dat de meeste zzp ers tevreden zijn met hun arbeidssituatie. 5 Door mijn eigen bedrijf voort te zetten hoop ik een bijdrage te leveren aan het voortbestaan van kleinschalige winkels, creativiteit & diversiteit. Figuur 1.9 Wat is uw ambitie op termijn? (n=423, procenten, meerdere antwoorden mogelijk) ik wil werkzaam blijven als zzp'er ik wil een samenwerking met andere zzp ers opzetten/voortzetten ik wil mijn onderneming verder uitbouwen en eventueel personeel aannemen ik wil op termijn (weer) een vast dienstverband anders weet ik niet, geen antwoord 0 20 40 60 80 % 5 Josten, E., Vlasboom, J.D. en Vrooman, C. Bevrijd of beklemd? Werk, inhuur, inkomen en welbevinden van zzp ers. SCP, november 2014. 13

1.6 Inkomenspositie zzp ers In de inleiding is al genoemd dat zzp ers een heterogene groep vormen. Behalve naar leeftijd, geslacht en motief om zzp er te worden zijn er ook grote verschillen in het soort werk dat ze doen. Hierdoor is er ook een grote variëteit in wat ze verdienen. 6 Een overeenkomst is dat de meeste zzp ers een wisselend inkomen kennen, waardoor ze soms wel en soms niet voldoende verdienen. Dit blijkt ook uit een landelijke onderzoek van het SCP. 7 Vergeleken met mensen die in loondienst werken is het inkomen van zzp ers relatief laag. Een van de redenen hiervoor is dat zzp ers geen minimumloon kennen en er dus geen ondergrens aan hun inkomen is. En als zzp ers onverhoopt in de financiële problemen komen, stappen ze over het algemeen niet graag naar de gemeente voor ondersteuning. 8 Zij willen graag onafhankelijk en zelfstandig zijn. Dit betekent dat ze soms naast hun baan als zzp er nog een baan in loondienst hebben. Uit de Regionale Enquête Beroepsbevolking 2014 blijkt in welke mate zzp ers in hun eigen onderhoud kunnen voorzien (figuur 1.10). Voor 43% van de zzp ers is het huishouden het meest afhankelijk is van hun eigen inkomsten als zzp er. Bij een kwart van de zzp ers is het huishouden zowel afhankelijk is van het eigen inkomen als dat van een partner. Een vijfde van de zzp ers geeft aan naast hun werk als zzp er in loondienst te werken, in 2012 gold dit nog voor 11%. 9 Dit heeft mogelijk te maken met de recessie, welke vaak invloed had op het aantal opdrachten van zzp ers en het uurtarief. 2013 was volgens de zzp ers uit de groepsgesprekken het slechtste jaar. Voor sommige zzp ers is de recessie juist een goed moment om te starten, omdat er dan meer aan creatieve oplossingen voor problemen gedacht wordt, hetgeen juist werk kan opleveren. Het is juist een goed moment om te starten in de recessie, want slechter kan het niet worden. Figuur 1.10 Van welke inkomensbron is uw huishouden op dit moment het meest afhankelijk? (n=440, procenten) de inkomsten van mij als zelfstandige zowel mijn inkomen als dat van mijn partner (anderen binnen het huishouden) het inkomen van mijn partner de inkomsten van mijn betrekking in loondienst anders geen antwoord % 0 10 20 30 40 50 bron: OIS, REB 2014 6 Van Oosteren, C. Betekenis meer zzp ers voor Amsterdam. O+S, 2014. 7 Zie voetnoot 5. 8 Huijzer, A., Van Kempen, H. en Van Oosteren, C. Bekendheid ondernemerschapsregelingen, OIS, juni 2014 9 Van Oosteren, C. en Brandjes, R. Opmars zzp ers in Amsterdam. O+S, 2012. 14

In de groepsgesprekken is het beeld uit figuur 1.10 bevestigd. Voor de meeste mensen is het werk geen vetpot en kunnen de inkomsten van periode tot periode sterk verschillen. Het onderwerp pensioenen kwam ook aan de orde. Geen enkele zzp er die meedeed aan de groepsgesprekken heeft de ruimte om te sparen voor een pensioen. Ze verwachten dat zij ook na de pensioengerechtigde leeftijd nog aan het werk zijn en dat hun koophuis (als zij dat hebben) als pensioen gaat fungeren. Dit blijkt geen Amsterdams fenomeen te zijn: ook uit het onderzoek van het SCP blijkt dat veel zzp ers geen pensioen opbouwen. Het kabinet heeft plannen om bepaalde voorzieningen voor zzp ers versoberen, bijvoorbeeld het afschaffen van de belastingaftrek voor zelfstandigen (zelfstandigenaftrek). De zzp ers uit de groepsgesprekken betreuren dat het kabinet deze plannen heeft. De zelfstandigenaftrek scheelt de zzp ers veel geld. Daarnaast worden met deze plannen alle zzp ers over één kam geschoren. Er wordt in de media breed uitgemeten dat zzp ers veel te weinig belasting betalen, maar we staan als zzp er vol in de wind, we lopen alle risico s die je maar kunt bedenken. Zzp ers voelen zich betrokken bij de buurt De zzp ers uit de groepsgesprekken voelen zich even betrokken bij de ontwikkelingen in de stad en in de buurt dan de gemiddelde Amsterdamse ondernemer of burger. In drukke periodes is geen tijd voor andere dingen dan werk maar in tussenliggende periodes is wel degelijk bereidheid om iets te doen voor de buurt of buurtbewoners en men handelt hier ook naar. Het beeld van zzp ers afgezonderd op een zolderkamer geldt volgens hen misschien voor sommige zzp ers, maar lang niet voor alle. Het ligt voornamelijk aan het soort beroep dat de zzp er uitoefent. Een van de zzp ers geeft aan dat ze in een bedrijfsverzamelgebouw een vrij kleine ruimte huurde tegen een vrij hoge prijs, waarbij ook nog een immateriële tegenprestatie verwacht werd. Zij vond dat niet in verhouding staan en heeft een andere ruimte gevonden. 15

2 Samenvatting en conclusie In opdracht van Economie heeft (OIS) een onderzoek uitgevoerd onder 423 zzp ers uit het ondernemerspanel om er achter te komen wat de lokale overheid voor de Amsterdamse zzp ers kan betekenen. Ook zijn er twee groepsgesprekken gehouden om dieper op deze vraag in te kunnen gaan. De resultaten van de groepsgesprekken sluiten goed aan bij de resultaten van het panelonderzoek: ze bevestigden het totaalbeeld en maakten een verdieping mogelijk. Hierbij moet wel de kanttekening geplaatst worden dat het aantal zzp ers waarmee dieper is ingedaan op de onderwerpen beperkt is, het ging in totaal om zeven zzp ers. Er kunnen dus geen harde conclusies verbonden worden aan deze gesprekken, de gesprekken geven eerder een richting aan. Waar hebben de Amsterdamse zzp ers behoefte aan? Meer autonomie en flexibiliteit zijn voor de zzp ers de belangrijkste redenen om als zzp er te werken. Er is echter ook een deel dat als zzp er is gaan werken omdat er na ontslag geen ander werk te vinden was, men op zoek was naar een nieuwe uitdaging of meer wilde gaan verdienen. De meerderheid van de zzp ers is tevreden met hun huidige arbeidssituatie en zou in de toekomst graag zo werkzaam blijven. Voldoende inkomsten verkrijgen en acquisitie zijn de grootste problemen waar zzp ers tegenaan lopen. Dit wordt als een vaardigheid gezien die bij ondernemen hoort. Ze hebben behoefte aan erkenning voor de risico s die ze nemen. De meeste zzp ers werken vanuit huis en vinden dit ook prettig. Wel geeft een aantal zzp ers aan dat op een andere locatie werken te duur is en de mogelijkheden om iets te huren niet flexibel genoeg. Zo moet er vaak een huurcontract voor een bepaald aantal jaar worden afgesloten en is er bij corporaties ook weinig flexibiliteit op dit terrein. Een vijfde van de zzp ers zou graag samenwerkingen met andere zzp ers willen aangaan. Verwachten ze dat de lokale overheid hen hierin tegemoet komt? Iets meer dan de helft van de zzp ers die aan dit onderzoek meededen gaven aan geen behoefte te hebben aan meer hulp van de gemeente. Ruim een kwart heeft soms behoefte aan meer hulp. Er is maar een klein deel, drie procent van de ondervraagde zzp ers, dat aangeeft veel behoefte te hebben aan meer hulp van de gemeente. Zzp ers die behoefte hebben aan hulp zijn relatief vaak van middelbare leeftijd en werkzaam als in de creatieve industrie (sector cultuur, sport en recreatie). Op de vraag wat men precies verwacht van de gemeente geeft iets minder dan de helft (46%) aan niets te verwachten. Zij willen graag zelfstandig en onafhankelijk zijn. Ruim een derde (38%) verwacht wel iets van de gemeente. De antwoorden die hierop volgen zijn weerspiegelen de diversiteit van de doelgroep en variëren van erkenning tot hulp bij scholing en netwerkbijeenkomsten, financiële ondersteuning, hulp bij werkplekken, de gemeente als opdrachtgever en meer flexibiliteit in het parkeerbeleid (zie bijlage 2 voor een volledig overzicht). 16

Een deel van de zzp ers kan niet zonder de hulp van de gemeente, bijvoorbeeld bij de aanvraag van vergunningen. Een enkele keer is deze zelfs cruciaal voor het voortbestaan, bijvoorbeeld als de inkomsten afhangen van subsidies of een uitkering. Een deel van zzp ers die meededen aan dit onderzoek is van mening dat de gemeente minder bureaucratisch en procedureel met aanvragen en ideeën zou moeten omgaan, omdat er daardoor veel tijd verloren gaat. Ze zouden liever zien dat creativiteit, in de vorm van ideeën en plannen, beloond wordt. Dit werd bevestigd in de groepsgesprekken. Wat de zzp ers betreft zou de gemeente bijvoorbeeld flexibeler om mogen gaan met het verhuren van werkruimtes en de regels daarvoor. Zzp ers vinden dat er nu te weinig mogelijkheden voor hen zijn in leegstaande panden en kantoorruimtes. Een derde van de ondervraagde zzp ers vindt dat de gemeente meer werkplekken zou moeten creëren. Wat kan de lokale overheid betekenen voor de Amsterdamse zzp ers? Ruim 400 zzp ers deden mee aan het panelonderzoek. Een deel van de zzp ers is tevreden met het huidige gemeentelijk beleid, dat vooral gericht is op het creëren van een gunstig klimaat om te ondernemen. Meer dan de helft heeft geen behoefte aan hulp van de gemeente en 46% van de zzp ers verwacht dan ook niks van de gemeente, als daar expliciet naar gevraagd wordt. Een kleiner deel van de zzp ers (38%) verwacht wel iets van de gemeente. Uit de enquête blijkt dat zij voornamelijk ondersteuning in de vorm van werkplekken en financiën verwachten, verlichting van de regelgeving of juist duidelijkere regels, een parkeerbeleid voor zzp ers of scholing en netwerkbijeenkomsten. In de groepsgesprekken (waaraan in totaal 7 zzp ers deelnamen) die bedoeld waren om dieper in te gaan op de resultaten van de online enquête, zijn deze verwachtingen vertaald in twee behoeftes ten aanzien van de gemeente: flexibiliteit in combinatie met bedrijfsruimte en een aanspreekpunt. Deze twee punten worden hieronder toegelicht. Flexibiliteit in combinatie met bedrijfsruimte De gemeente zou flexibeler om kunnen gaan met ideeën en wensen van zzp ers. Zo zouden zij tijdelijke huur van bedrijfsruimtes voor zzp ers mogelijk kunnen maken en bemiddelen tussen zzp ers en woningbouwcorporaties voor kortere huurcontracten. De gemeente zou bijvoorbeeld garant kunnen staan voor startende ondernemers die een bedrijfsruimte willen huren. Ook zouden er werkruimtes in leegstaande panden en kantoorruimtes gecreëerd kunnen worden. Aanspreekpunt Tijdens de groepsgesprekken wordt aangeven dat er behoefte is aan een aanspreekpunt voor zzp ers. Bij zo n aanspreekpunt kunnen ze terecht met vragen over tal van onderwerpen. Dit is tevens een uitgelezen plek om ondernemers te wijzen op de mogelijkheden die de gemeente biedt in tijden dat de opdrachten tegenvallen. 17

Bijlage 1 vragenlijst Economische Zaken van de gemeente Amsterdam zou graag meer willen weten over de behoeften van zzp ers in Amsterdam. We zouden u hier graag een paar vragen over willen stellen. Het invullen van de vragenlijst duurt maximaal vijf minuten. 1. Waarom bent u als zzp er gaan werken? (meerdere antwoorden mogelijk) - betere balans tussen werk en privé - meer flexibiliteit om eigen tijd in te delen - betere financiële beloning - fiscale overwegingen, namelijk - op zoek naar een nieuwe uitdaging - meer autonomie (eigen baas zijn) - meer variëteit binnen het werk - meer status - meer aandacht voor kwaliteit - gedwongen na ontslag - ontevreden over wijze van leidinggeven - anders, namelijk: - geen specifieke reden - weet ik niet, geen antwoord 2. Wat zijn de grootste problemen waar u als zzp er tegenaan loopt? Maximaal 3, ranken naar volgorde van belangrijkheid. - het vinden van een fysiek geschikte werkplek (oppervlakte, faciliteiten) in mijn buurt - het vinden van een fysiek geschikte werkplek (oppervlakte, faciliteiten) in Amsterdam - het vinden van een financieel geschikte werkplek (huurprijs) in mijn buurt - het vinden van een financieel geschikte werkplek (huurprijs) in Amsterdam - voldoende inkomsten verkrijgen - acquisitie - administratie - te weinig hulp van de gemeente - anders, namelijk: - ik heb geen probleem - weet niet, geen antwoord 3. In hoeverre heeft u behoefte aan meer hulp van de gemeente? - veel behoefte - soms behoefte - geen behoefte - weet niet, geen antwoord 18

4. Wat verwacht u precies van de gemeente? - ik verwacht niets van de gemeente. - weet niet, geen antwoord 5. Werkt u vanuit huis? - ja -> naar vraag 7 - grotendeels wel -> naar vraag 6 - grotendeels niet -> naar vraag 6 - nee -> naar vraag 6 6. Waar werkt u dan (nog meer)? - kantoor - bedrijfsruimte - ad hoc te huren ruimte zoals seats2meet - horeca zoals restaurant, koffiezaak - anders, namelijk: - geen antwoord 7. Heeft u er bewust voor gekozen om (ook) aan huis te werken? Zo nee, waarom niet? (meerdere antwoorden mogelijk) - ja - nee, er was geen andere locatie beschikbaar in de buurt - nee, er was geen andere locatie beschikbaar in Amsterdam - nee, andere locaties waren te duur - nee, dat had een andere reden, namelijk: - weet ik niet, geen antwoord 8. Wie zou volgens u meer werkplekken voor zzp ers moeten creëren? (meerdere antwoorden mogelijk) - gemeente - eigenaren van (leegstaande) panden - projectontwikkelaars - anders, namelijk: - niemand, er zijn al voldoende werkplekken voor zzp ers - weet niet, geen antwoord 9. Hebt u de gemeentelijke website voor zzp ers wel eens bezocht? http://www.amsterdam.nl/ondernemen/branches/zzp/ - ja -> ga naar vraag 10 - nee -> ga naar vraag 11 - weet niet, geen antwoord -> ga naar vraag 11 19

10. Indien ja, wat vindt u van deze website? 11. Wat is uw ambitie op termijn? (meerdere antwoorden mogelijk) - ik wil werkzaam blijven als zzp er - ik wil op termijn (weer) een vast dienstverband - ik wil een samenwerking met andere zzp ers opzetten\voortzetten - ik wil mijn onderneming verder uitbouwen en eventueel personeel aannemen - anders, namelijk: - weet ik niet, geen antwoord 12. We zouden graag met een aantal zzp ers groepsgesprekken willen houden om wat dieper op bepaalde onderwerpen in te kunnen gaan. U krijgt hiervoor een kleine vergoeding. Zou u aan zo n groepsgesprek mee willen doen? - ja, mijn contactgegevens zijn: - nee Dit waren alle vragen. Hartelijk bedankt voor uw medewerking. 20

Bijlage 2 open antwoorden Waarom bent u als zzp er gaan werken? Anders, namelijk: Pensioen Continuering na pensionering Kennis overdracht na pensioen Na pensionering zelfstandig verder gegaan Na pensionering Om wat om handen te hebben tijdens mijn pensionering Te weinig AOW Ziekte Arbeidsongeschikt Gezondheid Met WAO uitkering toch werken Vanuit WAO gestart Ziek en niet meer in staat regulier te werken Zelfstandigheid Met m'n eigen vak bezig zijn Om zelf een succesvol bedrijf en bestaan op te bouwen. Omdat ik mijn eigen zaak wilde Onafhankelijk zijn en maximale kwaliteit leveren Zelf mijn klanten kunnen kiezen Creativiteit Meer creativiteit Mijn bedrijfsidee bestond nog nergens anders Muzikant na conservatorium Vanaf 1989 zelfstandig Beeldend Kunstenaar na voltooiing Gerrit Rietveld Academie Praktisch Combinatie werken en zorg voor kind Gebrek aan kinderopvang Logische stap na afstuderen; ik had volop werk Niet bewust voor gekozen, maar ontstaan vanuit paar opdrachten tijdens studie Werk dat beter aansloot bij mijn opleiding en vaardigheden Wilde niet zomaar overstappen naar een soortgelijk bedrijf. Nu kan ik het wel bij meerdere doen en niet voor vast Verplicht van mijn visa soort Minder tijd kwijt aan reizen, leukere mensen om mee te werken Naast mijn avondwerk 21

Beter zicht op de toekomst Overig Het personeel is ontslagen door tekort aan werk, dan blijf je zelf als zzp'er alleen achter Op een bepaalde leeftijd lijkt dat in Nederland de enige mogelijkheid te zijn Ik kon uit een familie van ondernemers. 34 was een mooie leeftijd om te beginnen. Leeftijd Overname bedrijf Tijd voor verandering, wel 25 jaar geleden Ongelukkig in vorige baan Wat is het grootste probleem waar u als zzp er tegenaan loopt? Anders, namelijk: Basis ontbreekt Continuïteit, stabiliteit Er is geen basis [cao, prijsafspraak] waar ik op terug kan vallen. Elke onderhandeling is eigenlijk opnieuw. Financiële oplossing bij lichamelijke klachten bij overbelasting Fiscale rechtsonzekerheid Geen pensioen Geen sociaal vangnet Risico Beleid en politiek Beleid m.b.t. logistiek & transport De politieke discussie De stigmatisering door journalisten en de politiek! Weerstand en onbegrip bij overheid en belastingdienst Soms verkeerde statusinschatting door alle zielige, gedwongen zzp-schappen elders Steeds veranderende wet- en regelgeving Tegenwerking en gebrek aan inzicht bij de gemeente Moeten we btw rekenen Financiën Parkeergelden Klanten betalen niet Mensen in dienst zijn onbetaalbaar Waar iedere zzp er tegenaan loopt. Steeds harder werken voor minder geld Samenwerking Goede samenwerking met anderen Het vinden van een zakenpartner om samen mee te ondernemen Solist zijn Overig Europese grenzen 22

Glasvezel infrastructuur Planning Wat verwacht u precies van de gemeente? Erkenning Erkenning en aandacht Dat U begrijpt dat een ZZP-er die zelf zijn broek ophoudt nog altijd beter is dan iemand in de bijstand alleen omdat een politicus meent dat er schijnzelfstandigheid is en dus oneerlijke concurrentie met een werknemer. Ten eerste bewijs het, ten tweede vergelijk de IB en BTW bijdrage en zet die af tegen de kosten van de bijstand en pas dan kunnen we een discussie hebben over misbruik en dergelijke. De stigmatisering moet gewoon ophouden of met keiharde bewijzen komen. Dat je bij vragen als ZZP-er net zo goed geholpen wordt als een bedrijf of burger, wat betekent dat er een bepaalde kennis & kunde paraat moet zijn waar de ZZP-er bij gebaat kan zijn. De gemeente zou ingericht moeten zijn om met ZZP-ers te kunnen schakelen. Ik verwacht van de overheid dat zij zzp ers met respect behandelen en niet wegzetten als schijnzelfstandigen die te weinig belasting betalen. Ik hoop dat de gemeente zich sterk maakt voor zelfstandigen, alleen al omdat ze anders veel bijstandsuitkeringen gaat betalen. Informeren medewerkers gemeente Amsterdam en hoge scholen en justitiële inrichtingen en zorginstellingen etc. (zomaar een greep uit de sectoren waarin ik af en toe werkzaam ben) over ethische codes samenwerking zzp'ers. bij het samenwerken met mensen die voor de gemeente werken in loondienst stuit ik vaak op onbegrip jegens zzp'ers (zo worden er veel extra klussen verwacht terwijl die niet worden bijgeschreven op de factuur omdat mensen in loondienst blijkbaar niet beseffen dat zij voor extra klussen in werktijd gewoon via loon worden betaald. Lees: overheden. Dat zzp'ers dezelfde rechten hebben als andere burgers. Standpunt innemen dat de schijn zepers een kleine groep is en dat de goede zzp ers hier niet het dupe van mogen worden. Een gunstig klimaat voor zzp'ers Het bevorderen van het zzp-klimaat. Niet alleen aandacht voor horeca en grote ondernemingen Dat ik niet word tegengewerkt. Dat het algemene kunstklimaat in de stad wordt verbeterd. Ondernemersklimaat stimuleren Medewerking en meedenken Meedenken, aangeven van de mogelijkheden, contactpersoon om binnen de gemeente dingen voor je te regelen of uit te zoeken Samenwerking om het klimaat voor zelfstandig ondernemen te bevorderen Scholing en netwerkbijeenkomsten Betere communicatie bv over subsidies of regelgeving (bv WMO) Meer (bij- of her-)scholingsmogelijkheden (ik zou graag diverse cursussen volgen om meer klanten te krijgen, maar heb geen geld om dit zelf te bekostigen. Ik heb wel eens geïnformeerd, maar als je geen uitkering hebt, heb je nergens recht op. Ik zit nu qua inkomsten onder het bestaansminimum. Ik wil geen uitkering, maar je wordt zo wel dubbel 23

gestraft en je komt een beetje in een vicieuze cirkel. Men dwingt je bijna een uitkering te nemen als je je verder wilt blijven ontwikkelen. Misschien juridisch advies voor contracten en betalingen Netwerkfaciliteit organiseren Organisatie van kennis bijeenkomsten, zoals dat ook al regelmatig gebeurt. Periodieke informatie over rechten, plichten, nieuwe ontwikkelingen, subsidies, belasting, enz. m.b.t. zzp'ers. Workshop met interessante onderwerpen Regelgeving Eisen voor het verkrijgen van vergunningen versoepelen en het bedrag wat er voor moet worden betaald verlagen Flexibele omgang bestaande regelgeving in specifieke situaties Inzicht in regelgeving Meer controle op de branche (bed & breakfast), en duidelijke regels Maatwerk c.q. flexibiliteit in (toepassing van) regelgeving en vergunningverlening. Al 15 (maar eigenlijk al 60) jaar zie ik initiatieven 'gedwarsboomd' worden door het verbieden van een ton met stoel voor een borrel bij een harinkje bij de visboer, of een espresso bij een croissant bij de bakker. Áls de ambtenaren en/of gemeente menen weer iets in regels te moeten vatten, denk dan eens méé in een regelgevingsstructuur 'out of the box'. Er wordt wel om gevraagd, maar als je ergens mee komt, dan begint men met "nee, kan niet" in plaats van constructief aan de slag te gaan en zorgen dat het wél kan!!! Minder regels Minder regels en makkelijk maken voor marktmensen koopleden Verlichting van regelgeving voor kleine ondernemers. Overhead aan administratie verminderen. Gemeente kan het makkelijker maken. Gaat dus over de vorm en niet over financiën. Financiële ondersteuning Begrip en financiële ondersteuning: ondanks te laag inkomen kan ik geen toelagen aanvragen omdat ik geen maandstrookje kan laten zien. Minima met hoger inkomen dan het mijne kunnen dit wel omdat ze in de bijstand zitten. Ik kan mijn inkomen pas na belastingaangifte aantonen en dat is altijd te laat voor extra bijdragen bestemd voor minima in het jaar waarover aangifte werd gedaan. Heel oneerlijk. Betere voorwaarden en makkelijker met belastingen Eerlijkere verdeling van subsidie gelden. Ook naar cultureel/artistiek meer uitdagende projecten van jonge talentvolle makers. Indienen van aanvragen zou diverser moeten kunnen! Dat de gemeente beseft dat niet iedereen een baan kan vinden na zijn 50e jaar en dat zzp ers in ieder geval heel erg hun best doen uit een uitkeringssituatie te blijven en dat daar meer begrip en eventuele financiële ondersteuning zou moeten geven en vooral meer faciliteiten voor diegenen die in de toeristensector werken, meer inleving en begrip en fysieke plekken voor toeristenbussen en op en uitstapplaatsen met wc's ook voor vrouwen en invaliden en fietsers doordringen niet door rood te rijden etc. en uitleggen dat toeristen belangrijk zijn voor de economie van de stad Dat ze de ondernemer (financieel) tegemoet komen. 24

De gemeente zou kleine zelfstandigen financieel tegemoet kunnen komen door bv afschaffing van precario. Ik zit in de Kerkstraat, die doorgaans vol rotzooi ligt en dagelijks gereinigd zou moeten worden en waar veel te weinig prullenbakken staan. Faciliteren, aanvullen tot basisinkomen wanneer er periodes zijn met weinig inkomen Financiële hulp en advies voor geschikte werkplek Hulp bij onvoldoende inkomsten Ik verwacht dat ik een credit fonds als alle starters uit WWB binnen de Gemeente om mijn bedrijf te ondersteunen om mijn documenten te verwerken en andere werkrelatie met andere organisaties in het land te helpen me om te beginnen met de inkomsten voor mijn bedrijf genereren Ik verwacht niets van de gemeente, maar het zou mijn leven en mijn werk een heel stuk minder stressvol maken als er een soort basisbeurs zou bestaan waarop ik tijdelijk terug zou kunnen vallen in tijden van financiële nood zonder mijn bedrijf op te moeten geven. (bv bij zwangerschap of bij het onverwacht failliet gaan van een klant) Ik werk al bijna 45 jaar, maar heb nergens recht op. Als ik een IOAZ-uitkering wil aanvragen voor oudere zelfstandigen, voldoe ik na 6 jaar crises weer niet aan de criteria. Ik verdien nl. nog minder dan het minimum, tot bijna niets. Ik leef al die jaren al van mijn spaargeld, tot het op is. Dan heb ik niets en niemand meer. Ben nu 62 jaar jong. Iets meer tijd om op te krabbelen, want ik heb het nu echt door. De crisis is voorbij, de lessen geleerd. Het enige dat ik nu nog nodig heb is tijd om te slagen. Ik heb twee rechtszaken tegen de gemeente moeten voeren om toegezegde subsidie daadwerkelijk te krijgen. Dit is in tijd en financiën een ramp voor een ondernemer Informeren over zzp-werkplekken/mogelijkheden in de buurt. Informeren over opvangnet/ondersteuning/verzekeringen Kwijtschelding gemeentebelastingen bij laag inkomen. Lagere belastingen en makkelijke verkrijgbare parkeervergunning Lening minder ingewikkeld om aan te vragen Met meer financieel stimuleringsmiddelen voor zzp ers in de AV-branche Minder belasting en rekening houden met de positie van kunstenaar Geen vast inkomen geen pensioen en als je daar voor spaart kun het afdragen Ondersteuning in moeilijke tijden door een tijdelijke uitkering of compensatie m.b.t. gemeentelijke belastingen. Of een mogelijkheid/bemiddeling om tijdelijk in parttime dienstverband ergens te werken. Het is erg duur om in Amsterdam alleen al te wonen: parkeervergunning, erfpacht, WOZ Schaf alle gemeentelijke heffingen af, voor zzp ers met een IB-aangifte tot 24.000 euro. Tips en advies over wat mogelijk is op het gebied van subsidie bijvoorbeeld, of dat ze verbinding leggen tussen opleidingen en ondernemers. Veel zzp'ers in (financiële) problemen zoeken opdrachten én tegelijk een gewone (tijdelijke) baan. Wil je in ondertussen toch inkomen hebben, zoals bijstand, kom je een ingewikkeld 'regime' tegen bij DWi: - er is bbz, maar dan moet je zaak levensvatbaar zijn en al je tijd daaraan besteden. Ook is er juist voor starters veel begeleiding. Sommige ondernemingen hebben nu te veel last van de crisis, en zijn in andere tijden wel levensvatbaar. - en er is gewone bijstand waarbij je niet aan je eigen zaak mag werken (wel af en toe een klus aannemen). Het belangrijkste lijkt me dat iemand alles doet om eigen inkomen te vinden, of dat nu via eigen zaak is of uit een gewone baan. Pas in een bbztraject krijg je kosteloze workshops en trainingen. Waar ik als eindjes-aan-elkaarknopende-zzp'er behoefte aan heb, is dergelijke trainingen te mogen volgen zonder eerst 25

in de bbz te komen. Zoals acquisitie, marketing via social media, website bouwen. Die kan ik nu niet zelf betalen, en zouden wel mijn kansen vergroten. Vrijstelling van de waternet belastingen als inkomen te laag is en de gemeentebelastingen wel worden vrij gescholden Ondersteuning werkplekken Accurate en actuele informatie over faciliteiten, te huren panden, samen huur mogelijkheden in bedrijfspanden of leegstaande kantoor of fabriekspanden. actief bemiddelend voor groep kleine ondernemers/zzp ers t.o.v. grote verhuurders bedrijfspand eigenaar zodat ze tegen een acceptabel tarief gehuurd kunnen worden. Betaalbare bedrijfsruimte Betere balans tussen huren en economische mogelijkheden in moeizame tijden. Misschien is een huursubsidie voor winkels in economisch slechte omstandigheden een optie om faillissementen te voorkomen. Betere werkruimte verdeling, leegstand bestrijden en groter aanbod betaalbare werkplekken; wat voor een groot bedrijf betaalbaar is, is dat voor een ZZP-er vaak totaal niet. Controle op aanbod woon- en werkplekken Dat er wellicht eens aandacht is voor degenen die jaren doorwerken ondanks een goede werkplek. Een bezemkast is echt niet genoeg om je te ontplooien. Ben nu 25 jaar bezig en ga stug door! ;), Gezien de interesse in mijn werk de afgelopen jaren denk ik dat ik meer omzet, c.q. winst, zou kunnen genereren als ik een betere werkplek zou hebben. Dat leegstaande panden voor tijdelijke huisvesting tegen een redelijke prijs worden aangeboden centrale database waarin ZZP opdrachten worden verzameld, aangeboden Dat zij zorgen voor voldoende en gevarieerde goedkope plekken voor creatieve ondernemers, dus nog goedkoper dan de normale huurprijs van een standaard broedplaats. Schilders en fotografen die studioruimtes nodig hebben, hebben een hoger plafond nodig en voldoende ruimte die veilig afgesloten kan worden De gemeente moet het atelier- en broedplaats beleid veel actiever ondersteunen. De zgn. ijzeren voorraad staat op de tocht. De wethouder cultuur en de centrale stad maken zich niet sterk voor duurzame woon- en werkruimte voor kunstenaars en/of de 'ijzeren voorraad', al zeggen ze van wel. De gemeente zou mij op de hoogte kunnen houden van (netwerk)activiteiten en geschikte werkruimtes die beschikbaar (gaan) komen. Door het beschikbaar stellen van zgn. broedplaatsen e.d. veroorzaakt de gemeente een oneerlijke concurrentie. Bedrijven met lage overhead kunnen makkelijker concurreren met bedrijven met marktconforme overhead. Een beleid waardoor ik als huurder in het centrum kan blijven tegen redelijke huurprijs, een beleid waardoor zzp ers niet keer op keer de rekening betalen van allerlei veranderingen - ze zijn voor Amsterdam essentieel, maar de gemeente houdt weinig rekening met ze omdat ze als groep niet herkend en erkend worden en geen gesprekspartner zijn voor de politiek Een goedkope huur ruimte Faciliteren beschikbaarheid betaalbare werkruimte Faciliteren in ontmoetingsplekken voor ondernemers binnen de stad. De stad betaalbaar houden. 26

Flexibelere huurruimtes voor top tijden = kan een maand of 3 maanden zijn, daarom huur ik geen werkruimte Gevarieerd aanbod flex-werkplekken, hulp bij/verlaging van administratieve druk Geven van toestemming voor gebruik als praktijkruimte Goede betaalbare werkruimtes Het eventueel subsidiëren van ondernemers met betrekking tot geschikte en betaalbare 'werkplekken', of meer betaalbare 'werkplekken / studio's / ateliers / winkels aanbieden Het faciliteren van betaalbare werkruimten. Het zou de kleinere ondernemer iets makkelijker gemaakt moeten worden om een goede locatie te vinden. Nu is dat alleen mogelijk via de CAWA, maar wanneer je geen kunstenaar bent telt dat niet. Maar reguliere sector is niet te betalen. Dus iets tussen regulier en de CAWA in zou mooi zijn. Ik verwacht niks, maar het zou fijn zijn als de gemeente zou steunen met projecten, dus leegstaande panden vrijgeven voor beginnende ondernemers. Meer centrale controle over "broedplaatsen", een soort woningnet i.p.v. nu waar het best wel commercieel is. DuintjerCS op de vijzelstraat was de laatste plek waar ik mijn eigen kantoortje voor 200ex BTW kon vinden. Niet te veel, we zijn tenslotte zelfstandig. Maar (ook al is het daar geen gemeentelijke instelling) Seats2Meet in Utrecht werkt geweldig. Ontbreekt in Amsterdam. Niet voor mij, ik heb toevallig een prachtig geschikte woning, maar voor anderen: ideaal voor een eenling is kantoor aan huis, met evt. een collega. Denk aan die doelgroep bij stadsinrichting: waar vroeger winkels op begane grond zaten, zouden nu een/tweemanskantoortjes kunnen zitten - ook thuiswerkers. Dat geeft variatie en leven in anders eenzijdige woonstraten. Niet zeker maar bijvoorbeeld maar op de hoogte worden gehouden over goedkope werkplekken, misschien rol voor gemeente om mensen met elkaar te linken (hoewel ik dat eigenlijk geen taak vind voor de gemeente Persoonlijk heb ik een redelijk betaalbare kantoorruimte. Maar ik zie om mij heen dat dat vaak een groot probleem is. En vaak levert thuis werken weer problemen op met de fiscus (de eisen die men stelt zijn onduidelijk en vaak niet van toepassing) De gemeente zou daar dus een rol in kunnen spelen door goedkope flexplekken aan te bieden. Waar de problemen het grootst zijn is onder kunstenaars. Betaalbare ateliers zijn in Amsterdam zeer schaars. De huidige broedplaatsenregeling functioneert is op zijn zachts gezegd slecht. Daar zou de gemeente veel meer moeten doen. Stimuleren verzamelgebouwen zodat zzp ers faciliteiten en diensten kunnen delen. Stimuleren van gecombineerde woon/werkplekken verspreid binnen de gemeente Stimuleren van goedkope en flexibele werkplekken, ook in Amsterdam Zuid/Pijp Wellicht kan gemeente zorg dragen voor meer aanbod van flexibele werkruimte. Werkplekken creëren Werkruimte beschikbaar stellen voor een reële prijs Valt er wat te verwachten? Te wensen wel: huurprijzen in toom houden. Subsidie om de werkplek op te knappen naar wens. Flexibele huurvoorwaarden (geen 5jaarcontract) voor creatief bureau omdat deze bijdraagt aan de buurt. (ik realiseer me dat dit ook een taak is van de verhuurder, maar ik zou me graag gesteund voelen door de gemeente) Tegengaan van het verdwijnen van 'rafelranden,' alternatieve werkplekken, expositieruimtes etc. 27