A10 Belastingen Inhoudsopgave Dat is in Duitsland anders... 3 Dat regelt de EU... 3 Zo is de situatie in Duitsland... 4 De belangrijkste punten... 4 Waar moet u belasting betalen?... 4 Het vermijden van dubbelbelasting... 4 Onbeperkte en beperkte belastingplicht... 4 Aanvraag op basis van 39 c van het afgeven van een belastingverklaring voor grensgangers... 5 Steuerbemessungsgrundlage (het inkomen waarover u belasting moet betalen)... 5 Kosten die u van de belasting kunt aftrekken... 5 Belastingtarieven inkomstenbelasting, belastingklassen, berekening van de belastingschuld... 7 Belastingverklaring, belastingbeschikking... 9 Mehrwertsteuer / BTW... 9 Dat moeten grensgangers weten... 10 Dubbelbelastingsverdrag tussen Duitsland en België... 10 Welke formaliteiten zijn voor grensgangers in belastingtechnisch opzicht noodzakelijk?... 10 Jaarlijks de aanvraag op basis 39c ESTG bij de belastinginspectie van de werkgever (Betriebsstättenfinanzamt) indienen, om de belastingrelevante kenmerken te laten vaststellen. Jaarlijkse belastingverklaring ook in het woonland België afgeven, waarbij alle aftrekposten daar nog eens opgevoerd kunnen worden.... 10 Hoe wordt er rekening gehouden met de in Duitsland betaalde loonbelasting?... 10 Is het wisselen in een gunstigere belastingklasse mogelijk?... 10 Informatie en advies ter plekke... 10 Team GWO (grensoverschrijdend werken en ondernemen)... 10-1 -
INFORMATIE: Ter wille van een betere leesbaarheid wordt in de tekst geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid om de mannelijke en de vrouwelijke vorm naast elkaar te gebruiken. Als de mannelijke vorm alleen staat, zijn daarmee ook altijd vrouwen aangesproken. - 2 -
Dat is in Duitsland anders Grensgangers in de belastingtechnische zin van het woord moeten volgens het Duits-Belgische belastingverdrag hun in Duitsland verworven inkomen uit arbeid in Duitsland naar het daar geldende recht bij de belasting aangeven. De volgende punten zijn daarom met name relevant voor belastingplichtigen, die voor hun inkomen uit arbeid belasting in Duitsland moeten betalen. Om rekening te kunnen houden met de gezinssituatie zijn er in Duitsland zogenaamde belastingklassen. Als beperkt belastingplichtig forens wordt u om te beginnen ingedeeld in belastingklasse I. Onder bepaalde voorwaarden kunt u echter de gunstigere belastingklassen voor gehuwden (III, IV en V) aanvragen. Bovenop de inkomstenbelasting wordt een zogenaamde solidariteitsbijdrage geheven, die in 1995 is ingevoerd als maatregel om de te verwachten kosten van de hereniging van West- en Oost-Duitsland te kunnen dekken. Deze Solidaritätszuschlag bedraagt 5,5 procent van de vastgestelde inkomensbelasting. Het basisbedrag waarover u geen belasting hoeft te betalen (steuerlicher Grundfreibetrag) bedraagt in Duitsland momenteel 8.004 Euro (stand:2012) In Duitsland hoeft iemand het toptarief voor de belastingen (45 procent Reichensteuer plus 5,5 procent solidariteitsbijdrage) pas bij een inkomen van 250.731 Euro te betalen. Voor vakantiegeld en eindejaarsgeld (13de/14de maand) is er geen sprake van een bedrag waarover geen belasting betaald hoeft te worden resp. een bijzonder belastingpercentage.. Reiskosten met betrekking tot het woon-werk-verkeer worden via de post Werbungskosten met behulp van een bedrag per kilometer opgevoerd. Elke aftrekpost die u in de Duitse belastingverklaring opgeeft, kunt u nog eens in uw Belgische belastingverklaring opgeven. Dat regelt de EU In tegenstelling tot de sociale verzekeringen bestaan ten aanzien van de belastingtechnische behandeling van werknemers geen regelingen van de Europese gemeenschap. De meeste EUlidstaten hebben echter bilaterale verdragen gesloten om dubbelbelasting te vermijden, zodat werknemers maar in één land inkomensbelasting hoeven te betalen. - 3 -
D Zo is de situatie in Duitsland De belangrijkste punten Waar moet u belasting betalen? Volgens het Duits-Belgische dubbelbelastingverdrag moet u uw belastingen over uw Duitse inkomen uit arbeid in Duitsland (het land waar u werkzaam bent) afdragen. Dus wordt de belastingaangifte in Duitsland gedaan. Het vermijden van dubbelbelasting Over het algemeen is er geen sprake van dubbele belasting van hetzelfde inkomen. In de desbetreffende belastingsverdragen tussen Duitsland en de landen waarmee die verdragen zijn afgesloten zijn de procedures ter vermijding van een dubbele belasting vastgelegd. Wanneer u als beperkt belastingplichtige belastingen over uw inkomen uit arbeid in Duitsland betaalt, dan krijgt u voor wat de betaalde bijdragen betreft te maken met het voorbehoud van progressie in uw woonland bij het vaststellen van uw belastingschuld. In uw woonland België moet u in elk geval bovendien nog de gemeentebelasting betalen. Daarbij moet u er op letten, dat u als grensganger in Duitsland 8% van de loonbelastingssom terugkrijgt. U bent verplicht uw inkomsten uit uw activiteiten in het buitenland aan te geven in uw belastingverklaring, om de belastingschuld in het woonland vast te stellen. Als u in het woonland bovendien beschikt over inkomen of uw huwelijkspartner daar werkt (onder voorwaarde dat beide huwelijkspartners wat de belasting betreft gemeenschappelijk worden aangeslagen), wordt voor het vaststellen van de belastingstarieven in het woonland het inkomen uit Duitsland aangerekend. Door de belastingprogressie wordt over het algemeen een hoger belastingtarief toegepast dan zonder Duitse inkomsten. Progressie wil zeggen dat hogere inkomens een hoger belastingtarief moeten betalen als geringere inkomens. Onbeperkte en beperkte belastingplicht Onbeperkt belastingplichtig bent u normaal gesproken in het land waar u woont. Dat betekent dat u daar met uw hele inkomen voor het betalen van belasting wordt aangeslagen, onafhankelijk van het feit of het om binnen- of buitenlandse inkomsten gaat of deze inkomsten al in het buitenland belast worden. Een dubbelbelasting wordt echter vermeden. Als onbeperkt belastingplichtige kunt u aanspraak maken op verschillende gunstige belastingregelingen, bijvoorbeeld: gunstigere belastingklassen voor mensen die getrouwd zijn belastingaftrek voor bijzondere uitgaven bepaalde bedragen waarover u geen belasting hoeft te betalen. - 4 -
Beperkt belastingplichtig bent u in het buitenland, als u daar werkt, maar geen woonruimte hebt, en als u geen grensganger in de belastingtechnische zin bent. Belast worden alleen uw arbeidsinkomsten in de desbetreffende staat. Bij volle belasting als beperkt belastingplichtige hebt u recht op aftrekposten voor kosten die in samenhang staan met in het buitenland verworven inkomen, bijvoorbeeld de zogenaamde Werbungskosten, dat zijn uitgaven die in verband staan met uw werk. Aanvraag op basis van 39 c van het afgeven van een belastingverklaring voor grensgangers Uw werkgever heeft een verklaring nodig met betrekking tot de elementaire belastingskenmerken (belastingklasse, eventueel aftrekposten voor kosten in verband met uw werk en bijzondere uitgaven, informatie voor de werkgever met betrekking tot de 8% minder loonbelasting) voor het inhouden van loonbelasting Die verklaring (op basis van 39c ESTG) moet u aanvragen bij de voor uw werkgever bevoegde belastinginspectie (Betriebsstättenfinanzamt) in Duitsland. De aanvraagformulier krijgt u echter bij elk Duits Finanzamt. Steuerbemessungsgrundlage (het inkomen waarover u belasting moet betalen) De Steuerbemessungsgrundlage (het inkomen waarover belasting betaald moet worden) combineert in principe de volgende inkomsten in een kalenderjaar na aftrek van bedragen waarover u geen belasting hoeft te betalen, aftrekposten in verband met uw werk, bijzondere uitgaven en overige belastingvergunstigingen: inkomsten uit niet-zelfstandige arbeid inkomsten uit zelfstandige arbeid inkomsten uit een handelsbedrijf inkomsten uit land- en bosbouw inkomsten uit kapitaalvermogen inkomsten uit verhuur en verpachting overige inkomsten (bijvoorbeeld inkomsten uit de wettelijke pensioenverzekering) Kosten die u van de belasting kunt aftrekken Met de volgende bedragen die kunnen worden afgetrokken wordt bij het inkomen uit nietzelfstandige arbeid automatisch rekening gehouden: Een algemeen bedrag voor kosten in verband met uw werk, de zogenaamde Werbungskosten ten bedrage van 1.000 Euro (vanaf 1 januari 2012) Een algemeen bedrag voor bijzondere uitgaven ten bedrage van 36 Euro - 5 -
Als uw daadwerkelijke Werbungskosten (uitgaven die in samenhang met uw werk in Duitsland staan) dit bedrag te boven gaan, dan kunt u de daadwerkelijke kosten aftrekken. Tot de meest voorkomende Werbungskosten behoren reiskosten tussen woning en werklocatie. Die kunnen vanaf de eerste kilometer met een bedrag van 0,30 Euro per kilometer afstand en werkdag worden berekend. Voorbeeld: Als de afstand tussen woning en werklocatie 40 kilometer bedraagt en op 220 dagen per jaar wordt gewerkt, kan een bedrag van 2.640 Euro van de belasting worden afgetrokken. Bij reizen waarvoor niet de eigen auto of de auto van de zaak wordt gebruikt, kunnen per jaar maximaal 4.500 Euro worden afgetrokken. Wie met openbaar vervoer naar zijn werk in Duitsland reist en in Duitsland belastingplichtig is, kan het algemene bedrag voor forenzen van 30 cent per kilometer afstand aftrekken, of de hogere prijs voor kaartjes van bus en trein als aftrekpost aangeven. Tot op heden kon men ook per dag kiezen welke keuze men maakte, zo kon men die aftrekpost maximaal in aftrek brengen. Vanaf 2012 erkennen de belastinginspectie de uitgaven voor openbaar vervoer in de toekomst alleen nog maar als de totale som boven het algemene jaarlijkse bedrag van 4.500 Euro ligt. Andere aftrekposten in verband met het werk die bei werknemers worden erkend: Kosten lidmaatschap vakbonden en beroepsorganisaties Sollicitatiekosten Kosten voor opleiding en vervolgopleiding Reiskosten (bijvoorbeeld hogere uitgaven voor levensonderhoud, overnachtingskosten) dubbele huishouding (tweede woning op de plek waar u werkt) beroepskleding verhuiskosten (om beroepsredenen) arbeidsmiddelen (bijvoorbeeld werktuig, vakboeken, vaktijdschriften) bankkosten (loonrekening) kosten voor kinderoppas die nodig zijn in verband met werk - 6 -
Bijzondere uitgaven kunnen vaak maar tot een bepaald maximum worden afgetrokken. Tot de belangrijkste bijzondere uitgaven behoren: Kosten in verband met sociale zekerheid (bijvoorbeeld bijdragen aan de wettelijke sociale verzekering, verzekeringen in verband met arbeidsongeschiktheid, risicoverzekering voor overlijden) Alimentatie aan gescheiden en duurzaam gescheiden levende huwelijkspartners Kosten voor kinderverzorging die niet met het werk te maken hebben Uitgaven voor de eigen beroepsopleiding 30 procent van het loon voor het schoolbezoek van de eigen kinderen Donaties en bepaalde lidmaatschapskosten, bijvoorbeeld aan/voor politieke partijen, instellingen van maatschappelijk nut, kerkelijke instanties Andere kosten die van de belasting kunnen worden afgetrokken zijn bijvoorbeeld: Buitengewone belastingen (bijvoorbeeld ziektekosten) Zelf gebruikte eigen woning in Duitsland Arbeidsrelaties en dienstverlening in het kader van het huishouden alsmede ambachtskosten Let op: verhoogde kosten in verband met het werk, bijzondere uitgaven en diverse gunstige belastingtarieven kunnen onder bepaalde voorwaarden op uw loonbelastingskaart worden vermeld als zogenaamd Freibetrag waarover geen loonbelasting hoeft te worden betaald. Vraagt u om informatie bij de bevoegde belastinginspectie, het Finanzamt. Belastingtarieven inkomstenbelasting, belastingklassen, berekening van de belastingschuld Tot een basisbedrag van 8.004 / 16.009 Euro (ongehuwden/gehuwden) dan blijft uw inkomen belastingvrij. Als uw inkomen hoger is dan dit basisbedrag, dan begint de belasting met een aanvankelijk tarief van 14 procent. Omdat de inkomstenbelasting een lineair-progressief verloop heeft, stijgt het belastingtarief met elke extra verdiende Euro inkomsten. Het toptarief voor de belasting bedraagt 42 procent, dat wordt bereikt bij een jaarlijks inkomen van 52.882 / 105.764 Euro (ongehuwden/gehuwden). Boven het toptarief worden de bestanddelen van het inkomen constant belast met het toptarief van 42 procent. Vanaf een bijzonder hoog te belasten inkomen van 250.731 / 501.462 Euro (ongehuwden/gehuwden) stijgt het toptarief nog eens met 3 procent op in totaal 45 procent (de zogenaamde Reichensteuersatz ). - 7 -
Bovendien moeten de zogenaamde solidariteitstoeslag van 5,5 procent van de inkomstenbelasting alsmede voor belastingplichtige leden van een kerk kerkbelasting (al naar gelang de deelstaat 8 tot 9 procent) worden afgedragen. Het belasting innen voor religieuze gemeenschappen is een Duitse bijzonderheid, al geldt die alleen voor onbeperkt belastingplichtigen (die in Duitsland wonen). In Duitsland speelt niet alleen de hoogte van het inkomen een rol bij de berekening van de loonbelasting (inkomstenbelasting op het werkloon), maar ook de volgende belastingklassen voor onbeperkt belastingplichtigen: belastingklasse I: werknemers, die ongehuwd, weduwnaar resp. weduwe of gescheiden zijn of gehuwden die duurzaam gescheiden wonen en niet in de belastingklasse III of IV vallen. Let op: Deze belastingklasse krijgen over het algemeen ook beperkt belastingplichtige werknemers, die niet in Duitsland wonen. belastingklasse II: werknemers als in belastingklasse I, als ze minstens een kind hebben waarvoor alimentatie moet worden betaald, mits bij hen rekening wordt gehouden met de ontlastingsbijdrage (Entlastungsbeitrag) voor alleen opvoedende ouders. belastingklasse III: gehuwde werknemers, als maar een van de echtgenoten in dienst is of een van de echtenoten in de belastingklasse V valt. Let op: als beide echtgenoten werknemer zijn, kunnen ze kiezen tussen twee combinaties van belastingklassen. Ofwel beide echtgenoten laten de loonbelastingkaarten met de belastingklasse IV uitstellen of de ene echtgenoot (over het algemeen degene die het meeste verdient) kiest de belastingklasse III en de andere de belastingklasse V. belastingklasse IV: gehuwde werknemer, als beide echtgenoten werkloon krijgen en niet de belastingklasse III of V gekozen hebben. belastingklasse V: gehuwde werknemers, als de andere echtgenoot de belastingklasse III heeft gekozen. belastingklasse VI: werknemers, die tegelijkertijd met hun tweede of met verdere belastingklassen hun loonbelastingkaarten van verschillende werkgevers werkloon krijgen. Aparte belasting of gecombineerde belasting van echtgenoten: Echtgenoten die beide hun woning in Duitsland hebben, kunnen kiezen tussen een afzonderlijke belastingaangifte en een gecombineerde belastingaangifte. Als de echtgenoten hierover geen besluit nemen, is er sprake van een gecombineerde aangifte, die over het algemeen de gunstigste variant is. Deze regeling geldt overigens ook voor echtparen, waarvan een echtgenoot zijn woning niet in Duitsland heeft, maar onderdaan van een staat in de Europese Economische Ruimte is, zijn inkomen vrijwel volledig in Duitsland verwerft. Voorwaarde is een aanvraag van onbeperkte inkomensbelastingplicht. Voor het berekenen van uw vermoedelijke belastingschuld kunt u gebruik maken van de interactieve belastingberekening (www.abgabenrechner.de) van het Bundesministerium für Finanzen. - 8 -
Belastingverklaring, belastingbeschikking Werknemers moeten bijvoorbeeld in de volgende gevallen een verklaring inkomstenbelasting afgeven: Op de loonbelastingkaart is een Freibetrag vermeld, waarover geen belasting hoeft te worden betaald. Behalve van het arbeidsloon is er bovendien sprake van andere vormen van inkomen. Er wordt tegelijkertijd arbeidsloon ontvangen van diverse werkgevers. Beide echtgenoten krijgen arbeidsloon en één van hen wordt volgens belastingklasse V of VI belast. Een vrijwillige verklaring inkomstenbelasting kan vaak zinvol zijn, als bijvoorbeeld Kosten in verband met het werk, bijzondere uitgaven of buitengewone belastingen niet als Freibetrag, waarover geen belasting hoeft te worden betaald, op de loonbelastingkaart zijn vermeld, of de belastingplichtige aanspraak wil maken op een belastingreductie (bijvoorbeeld voor huishoudelijke arbeidsrelaties en dienstverlening). In de verklaring inkomstenbelasting moeten ook andere vormen van inkomsten (bijvoorbeeld kapitaalopbrengsten) worden aangegeven. Termijn van de inkomensbelastingverklaring voor het te belasten jaar is de 31ste mei van het daarop volgende jaar. Als uw belastingverklaring door een lid van de belastingtechnische beroepen (bijvoorbeeld belastingadviseur, hulpvereniging voor loonbelasting) wordt opgesteld, hoeft hij pas tot en met de 31ste december van het daarop volgende jaar worden ingediend. Formulieren voor het opgeven van de inkomstenbelasting vindt u onder www.formulare-bfinv.de. Daarnaast bestaat de mogelijkheid, uw belastingverklaring met behulp van het kosteloze ELSTERprogramma (www.elster.de) elektronisch te versturen. Na het bewerken van uw belastingverklaring door de belastinginspectie, het bevoegde Finanzamt, krijgt u een belastingbeschikking, die o.a. de hoogte van de vastgestelde belasting noemt en een afrekening bevat. Mehrwertsteuer / BTW Bij het kopen van waren en goederen alsmede bij het gebruikmaken van dienstverlening wordt BTW, in Duitsland Mehrwertsteuer, geheven. Terwijl het reguliere tarief van de BTW in Duitsland 19 procent bedraagt, wordt voor waren van de dagelijkse gebruik en culturele dienstverlening (bijvoorbeeld levensmiddelen, boeken, tijdschriften, vervoerkaartjes, theatertickets) een gereduceerd belastingtarief van 7 procent geheven. - 9 -
Dat moeten grensgangers weten Dubbelbelastingsverdrag tussen Duitsland en België Juridische basis voor grensgangers vormt het Verdrag tussen de Bondsrepubliek Duitsland en België ter vermijding van dubbele belasting op het gebied van belasting van inkomen en vermogen van 05.11.2002. In welk land moet ik belasting betalen? Als grensganger in belastingtechnische zin moet u belasting betalen in het land waar u werkt, d.w.z. Duitsland. Ieder soort werk, dat men voor de Duitse werkgever niet in Duitsland verricht, moet in het woonland België worden belast. (bijvoorbeeld home-office, buitendienstmedewerker, beroepschauffeur ) Welke formaliteiten zijn voor grensgangers in belastingtechnisch opzicht noodzakelijk? Jaarlijks de aanvraag op basis 39c ESTG bij de belastinginspectie van de werkgever (Betriebsstättenfinanzamt) indienen, om de belastingrelevante kenmerken te laten vaststellen. Jaarlijkse belastingverklaring ook in het woonland België afgeven, waarbij alle aftrekposten daar nog eens opgevoerd kunnen worden. Hoe wordt er rekening gehouden met de in Duitsland betaalde loonbelasting? Men moet de al in Duitsland betaalde loonbelasting in België opgeven, echter nooit onder het kopje: vooraftrek loonbelasting, omdat daar alleen de Belgische belasting wordt opgegeven. Is het wisselen in een gunstigere belastingklasse mogelijk? In dit opzicht zou men zich in elk geval door het team GWO moeten laten adviseren. i Informatie en advies ter plekke Team GWO (grensoverschrijdend werken en ondernemen) Advies voor grensgangers van de belastingadministraties in België, Nederland en Duitsland Kostenloze telefoon-hotline : 0800 90220 Duitsland: 0800 1011352-10 -