Kinderen poetsen te weinig

Selah Sue Meter van Te Gek! Ik wil jongeren duidelijk maken dat er altijd een uitweg is. > p. 9 Regio Mechelen Vrijdag 12 juni 2015 12 Kinderen poetsen te weinig 29 % 71 % 84 % poetst twee keer per dag poetst voor eerste verjaardag krijgt hulp van mama of papa Twee keer per dag poetsen, hulp van mama of papa en poetsen voor de eerste verjaardag. Volgens een onderzoek van de Wereldgezondheids organisatie zijn dat drie voorwaarden om tandbederf bij jonge kinderen maximaal te voorkomen. CM-onderzoek bij 450 ouders toont aan dat slechts 19 procent van de kinderen tot 6 jaar aan alle drie voldoet. Tips om poetsen leuk te maken? Zie pagina 11 Marc Justaert neemt afscheid na 21 jaar CM-voorzitterschap Altijd heel goed naar onze leden geluisterd. Op 1 juli trekt Marc Justaert de deur achter zich dicht. Het afscheid zal niet onopgemerkt voorbijgaan. Op 20 juni is er een groot CM-congres. Samen innoveren is het thema waarmee CM naar de toekomst kijkt. Uniek ACV voortrekker van innovatie in chemie en grafische sector Schoonmakers zijn superhelden Dag van de schoonmaak 19 juni Extra: 4 pagina s > 5-8 > 17 > 16 www.beweging.net www.cm.be www.acv-online.be jaargang 71 visie nummer 12 afgiftekantoor brussel x p806000 volgend nummer op 26 juni 2015 Regionieuws > p. 20

2 Visie ver ING WOORD Stinkdieren Hij kocht een biertje. Zijn haar was al dagen niet gewassen en in de war. Zijn kleren oud en versleten. Hij beefde een beetje en stapte moeilijk. Ik kocht een broodje met kaas, een cola Zero met nog een rijsttaartje als folietje van de dag. De Nikes aan mijn voeten waren splinternieuw, mijn jeans pas gekocht. Ik keek stiekem naar hem en vroeg me af waar hij ergens was verloren gelopen in onze maatschappij. Of hij misschien iets mispeuterd had? Of was het simpelweg pech? In het verkeerde gezin geboren, zoals het hoofdpersonage in de roman van Geert Taghon dat zichzelf maar een stinkdier vindt (pg. 19). Ik heb het hem niet gevraagd, alleen maar gekeken. Vol medelijden, maar dan toch niets doen, en vooral denkend aan het rijsttaartje dat ik op de trein zou eten. Hij ging terug naar zijn vaste stek ergens aan het station. Ik nam de trein naar Brussel. Later, als de werken aan Gent Sint-Pieters af zijn, zal iedereen van ver kunnen zien welke trein aankomt door speciale oplichtende panelen op het dak. Een folietje van de architecten. Hij zal dat lichtschouwspel dan kunnen zien vanop zijn bedelplaats. En zich misschien al lang niet meer afvragen waarom er wel geld is voor zo n nutteloze lichtshow, terwijl een warm bed en wat eten zoveel deugd zou doen. Voor ons een evidentie, voor hem een folietje in het kwadraat. Had ik hem dat rijsttaartje maar gegeven. onze samenleving Geen rasechte Vlamingen meer Grote steden tellen vandaag geen meerderheidsbevolking meer. Ze bestaan meer en meer uit een grote diversiteit aan minderheden. Die diversiteit groeit niet alleen in steden, maar ook in kleine gemeenten. Een groot deel van de Vlamingen heeft tegenwoordig zijn wortels niet zoals vroeger in België, Italië, Turkije, Marokko of Spanje, maar overal in Europa en de wereld. In Antwerpen en Brussel wonen 170 verschillende nationaliteiten. 70 procent van de Antwerpse kinderen jonger dan 10 jaar heeft buitenlandse roots. Neem nu Antwerpen, zegt Sofie Put, diversiteitsexperte van beweging.net. 44 procent van de Antwerpenaren heeft wortels in migratie. Dat betekent dat ze ofwel in het buitenland geboren zijn, ofwel een vader of een moeder hebben die in het buitenland geboren is. Dat cijfer stijgt elk jaar met 2 procent. 70 procent van de Antwerpse kinderen jonger dan 10 jaar heeft buitenlandse roots. En zo krijgen we stilaan een Vlaamse bevolking met oorsprong in zowat de hele wereld. In Brussel en Antwerpen wonen in totaal 170 nationaliteiten, in Gent 150, in Mechelen 130 en in Kortrijk 110, zegt Sofie. Onze samenleving is vandaag dus heel divers, er is al lang geen sprake meer van een meerderheidsgroep en een minderheidsgroep, van echte Vlamingen en van nieuwe Vlamingen. Beweging.net zet daarom een traject rond superdiversiteit uit. Elkaar leren kennen en met elkaar in dialoog gaan, staan daarbij centraal, zegt Sofie. Door elkaar en elkaars cultuur te leren kennen en te streven naar wederzijdse betrokkenheid, kunnen we evolueren van een wij-zij-verhaal naar een wij-wij-verhaal. (JDO) vrijdag 12 juni 2015 knipsels Slachtoffers instorting Rana Plaza eindelijk vergoed Op 24 april 2013 stortte het Rana Plazagebouw in Bangladesh in. Meer dan 1 000 mensen, voornamelijk kledingarbeiders, kwamen om het leven. Twee jaar later ligt eindelijk de 30 miljoen dollar op tafel om de slachtoffers en hun familie te vergoeden. Een grote overwinning, maar het heeft veel te lang geduurd, zegt Sara Ceustermans van Schone Kleren Campagne Vlaanderen. Dat merken en ketens die samen jaarlijks meer dan 20 miljard dollar winst maken er twee jaar over doen en pas na immense druk 30 miljoen dollar verzamelen, toont aan dat we het initiatief om ethisch te ondernemen niet kunnen overlaten aan de sector. www.schonekleren.be Prijs Armoede Uitsluiten voor Brussels project Casablanco De Brusselse sociale economieonderneming Casablanco wint de Prijs Armoede Uitsluiten van Welzijnszorg. Casablanco is actief in de bouwsector en begeleidt langdurig en kortgeschoolde werkzoekenden. Dit jaar zette Welzijnszorg projecten in de kijker die mensen versterken die het zwakst staan op de arbeidsmarkt. Casablanco heeft volgens de jury veel oog voor de mensen die er aan de slag zijn. Tegelijk kiest ze duidelijk voor duurzame bouw, sociaal wonen en leefbare buurten. www.welzijnszorg.be Hilde Van Malderen redactrice Visie Wie pas(s)t er op de kunstwerken? Wouter Van Vooren Onder de kerktorens, tussen de glooiende groene heuvels van de Vlaamse Ardennen, loopt tot en met 5 juli de tentoonstelling en kunstwandeling PASS. Hedendaagse kunst gaat in confrontatie met de idyllische sfeer van de landelijke dorpen Mullem, Huise, Wannegem en Lede. Bezoekuren zijn elke zaterdag en zondag van 12 tot 18 uur. www.twitter.com/bewegingnet Om de tentoonstelling in goede banen te leiden is vzw PASS op zoek naar vrijwilligers. Mogelijke taken zijn instaan voor het onthaal, de ticketverkoop en het toezicht op de werken. Zo helpen Geertje en Sophie een handje in de kerk van Lede (foto). Kandidaat-vrijwilligers mogen mailen naar passkunstindorpen@gmail.com. Meer info op www.passs.be. Organiseer jij of je vereniging een fijne activiteit? Gedeeld geluk is dubbel geluk. Laat het ons daarom weten via lezers@visieredactie.be. Wie weet komt onze fotograaf langs op jouw activiteit en verschijnt jouw foto in deze rubriek.

3 Visie vrijdag 12 juni 2015 onze samenleving Manu Keirse over omgaan met je levenseinde Kinderen spreken zoveel makkelijker over de dood Nee, sterven, daar praten we niet over. Ook al hoort het onlosmakelijk bij het leven. Tot de dag dat je de diagnose krijgt van een ernstige ziekte, of je vader of moeder een hartaanval krijgt. Nochtans is het erg zinvol om vooraf over je laatste levensfase na te denken, zegt Manu Keirse, expert in rouwverwerking. Het is van groot belang om een goede herinnering na te laten aan je dierbaren. Veel mensen durven niet te spreken over de dood, zegt Keirse. En dat is niet zo verwonderlijk. Door de vooruitgang in de geneeskunde is de levensverwachting op honderd jaar tijd verdubbeld, van 38 naar 84 jaar. De dood is iets voor oudere mensen en is verhuisd naar het woonzorgcentrum en het ziekenhuis. We groeien er niet meer mee op. En iets waar je niets over weet, daar ben je bang voor. Heeft het debat over euthanasie niet gezorgd voor meer openheid? Het debat heeft mensen vooral doen concentreren op papieren. Ze vullen het euthanasiedocument van de gemeente in en denken zo met alles in orde te zijn. Maar ze zijn met niets in orde. Dat papier telt enkel als je onomkeerbaar buiten bewustzijn bent. In twee jaar tijd zijn er maar 49 mensen op 225 000 sterfgevallen zo uit het leven gestapt. Zolang je zelf om euthanasie kunt vragen, heb je dat document niet nodig. Mijn boodschap is: concentreer je op het welzijn van jezelf en je familie in de periode voor en na je dood. Hoe kun je je eigen levenskwaliteit tot op de laatste dag bevorderen? En vooral, hoe kun je een goede herinnering nalaten voor je familie? De geneeskunde van vandaag kan het leven verlengen, maar evenzeer het lijden en het sterven. Manu Keirse Frank Toussaint Na de dood blijf je verder leven in de herinneringen van je familie, zegt Manu Keirse. Wat bedoelt u met een goede herinnering nalaten? Een voorbeeld. Ik heb een vrouw begeleid: Veerle, 41 jaar, vier kinderen. Diagnose: een kleincellig carcinoom. Ze zei: Ik volg alle mogelijke behandelingen. Ik zal en moet genezen, want mijn gezin heeft mij nodig. Ik antwoordde: Het is goed dat je vecht, maar binnen dit en twee jaar ben je dood. En ik zeg je dat zo uitdrukkelijk, omdat je nu nog iets kunt doen om altijd de mama te blijven van je kinderen. Door hen brieven te schrijven voor later, foto s uit te kiezen, voor een cadeau te zorgen voor hun 18 de verjaardag, en dat allemaal in een doos te steken. Maar vooral, door hen regelmatig te zeggen dat je altijd van hen zult blijven houden. Tien maanden later is Veerle gestorven. Er stond een doos klaar voor haar man en vier voor haar kinderen. En ze heeft hen dikwijls gezegd hoeveel ze van hen houdt. Zo blijft Veerle verder leven in de herinneringen van haar familie. Botst het aanvaarden van de dood niet met de levensdrang in elke mens? We mogen ijveren om zo lang mogelijk te leven. Maar vroeger was dit een minder groot probleem, omdat de geneeskunde niets kon. Nu kan zij het leven verlengen, maar evenzeer het lijden en het sterven. Elke dag komen 80-plussers op de afdeling intensieve zorgen terecht. Diagnose: cardiogenese shock. Ofwel: zijn hart is tot op de draad versleten. 98 procent sterft daar, in plaats van thuis omringd door familie. Ligt dat aan de therapeutische hardnekkigheid van artsen? Niet alleen, het is een probleem van de samenleving die de dood niet kan aanvaarden. De druk van familie op artsen is groot. Daarnaast kunnen sommige specialisten niet stoppen met behandelen, omdat zij zich toeleggen op één orgaan en het volledige beeld van de patiënt niet zien. Ik ken een uitstekende specialist in maagdarmkanker. Hij heeft maar één nadeel: hij zou nog chemo durven toepassen op mijn urne (lacht). Sommige artsen verwijzen veel te laat door naar de palliatieve zorg. Omdat ze te laat de knop omschakelen van ziekbed naar sterfbed. Aan een sterfbed sta je wanneer je een ziekte niet meer kan genezen, verbeteren of stabiliseren. Uit onderzoek blijkt dat mensen die op tijd de stap zetten naar palliatieve zorg, gemiddeld langer leven dan zij die nog allerlei behandelingen doorstaan. Bovendien is er in de palliatieve zorg ook aandacht voor de familie. Praktisch aan de slag rond levenseinde Daarom dring ik aan dat mensen zelf goed nadenken over hun gezondheid en laatste levensfase. Samen met een goede huisarts die je zorg coördineert, kun je nadenken wat zinvol is en wat niet. Euthanasie, zorgplanning, kun je daar wel vooraf over nadenken? Als je dat niet vooraf doet, dan kun je op het moment zelf niet goed beslissen. Je bent dan verzwakt en te emotioneel. En inspraak zonder inzicht, leidt tot uitspraak zonder uitzicht. Kinderen spreken toch zoveel makkelijker over de dood. Mijn kleindochter van vier jaar vroeg mij naar haar andere opa die al overleden is. Elk kindje heeft twee opa s, zei ze. Kun je me over hem vertellen, dan leer ik hem ook kennen en heb ik ook twee opa s. Prachtig toch. Je leeft verder in de herinneringen van mensen. Leen Grevendonck Leestip: Als ik er niet meer ben, Manu Keirse, 144 p., Uitgeverij Lannoo Info- en gespreksavond Praat voor je gaat (vanaf september 2015): plaatselijke kwb-afdelingen nodigen een spreker uit van het netwerk palliatieve zorg in jouw regio. Naast informatie over bijvoorbeeld de wilsverklaring, leer je hoe je een gesprek kunt aangaan over levenseinde. Sinds twee jaar organiseren OKRA-trefpunten activiteiten rond levenseinde. Het thema Waardig ouder worden, ten einde toe is een blijver in de werking van de ouderenbeweging. Filmtips: Oscar et la dame rose (2009) en Tot altijd (2012) www.delaatstereis.be en www.leif.be

4 Visie post VACATURE m/v CM Functioneel analist Juridisch dossierbeheerder Proceseigenaar Doccle Test engineer Voltijds onbepaalde duur Schaarbeek Meer info over deze en andere vacatures op www.cm.be/jobs ACV Adviseur fiscaliteit voor studiedienst Onbepaalde duur voltijds Brussel Solliciteer vóór 8 juli. Meer info: www.acv-online.be > Het ACV > Vacatures Vrije-CLB-Koepel vzw Medewerker Administratieve & Juridische Ondersteuning Bepaalde duur (1/09/2015 tot 30/04/2016) 30 % - Brussel Solliciteer vóór 1 juli. Meer info: www.vclb-koepel.be/ vacatures UW GEDACHT Het klein verzet (1) Na het lezen van het artikel Het klein verzet besef ik dat ik op verschillende vlakken al een bijdrage probeer te leveren aan een andere economie. Zo bezit ik een aandeel in een energiecoöperatie en besparen wij op minerale energiebronnen door een warmtepomp. Wij telen een deel van onze groenten en fruit in een eigen moestuin. Sommige elektrische werktuigen die we slechts af en toe nodig hebben, koop ik aan samen met mijn broers en (schoon)zonen. In de familie ben ik het eerste aanspreekpunt voor allerlei klussen en herstellingen. Een van de eerste zinnen die onze vijf kleinkinderen leerden is: Pépé plakken!, hetgeen Pépé dan ook onverwijld doet om hun speeltjes en spulletjes een nieuw leven te kunnen geven. D.R., Lubbeek Het klein verzet (2) Mijn partner en ik gaan in het klein verzet door onze auto weg te doen en in te stappen in een autodeelsysteem (Cambio). Zo gebruiken we de auto bewust (enkel als het echt nodig is) en verminderen we mee de luchtpollutie, de verkeersen parkeerdruk. Groenten, fruit, melk en eieren kopen we bij lokale telers en boeren. We gaan bewust op reis en vermijden milieuvervuilende vliegtuigen. We kopen aandelen aan met een ethisch label en steunen coöperaties die kredieten verstrekken in de derde wereld of die duurzame energie opwekken. N.M., Lier Het klein verzet (3) De alsmaar-meer-willen-hebben-cultuur ligt aan de basis van heel wat ziekten. Zelf ben ik helemaal onderuit gegaan en leef ik met CVS. Ik ben heel gelukkig met de tegenreactie die op gang komt. Ik ben blij dat ik niet de enige ben die worstel met de graaicultuur. Mijn klein verzet bestaat in het dankbaar afgeven van spullen die ik niet meer nodig heb aan de kringloopwinkel. Kleinere dingen die niet de moeite van de vrijdag 12 juni 2015 verplaatsing waard zijn (zoals boeken en vaste planten uit de tuin) zet ik op een tafeltje in de voortuin. Wie het kan gebruiken, mag ze gratis meenemen. A.G., Heusden Cholesterol Een jaar geleden ontdekte ik dat door voedingswaren met palmolie en -vet te vermijden, mijn cholesterol daalde van 274 naar 207. Er wordt nu volop gelobbyd om palmolie overal te gebruiken. Er kan volgens mij nog veel bespaard worden door die trend om te keren en de mensen aan te raden om de etiketten te lezen. Een klein voorbeeld: meer dan 90 procent van de koekjes bevat deze schadelijke olie of dat vet. Frank Vergucht, Brugge De Hoge Gezondheidsraad raadt aan om zo weinig mogelijk voedingsmiddelen met palmolie te eten. In palmolie zitten te veel verzadigde vetzuren. Die verhogen het risico op hart- en vaatziekten. Palmolie bevat ook palmitinezuur. Dat is slecht voor hart- en bloedvaten en de cholesterol. (Verzadigd) vet beperken is een van de belangrijkste voedingsadviezen voor mensen met een hoog cholesterolgehalte in het bloed. Fietshelm Het artikel over veilig fietsen (Visie nr. 11) was interessant en bevatte prima tips. Alleen jammer dat op de foto van het fietsend gezin alleen de kinderen een fietshelm dragen. De ouders hebben er geen aan. Als mijn man en ik, met of zonder de kinderen fietsen, dragen wij zelf ook een helm. Als ouders dat niet doen, waarom zou hun kroost het dan wel (blijven) doen? Wij spreken fietsende ouders in onze omgeving daar op aan. Nog geen mooie helm gevonden, helm vergeten? Wat ze ermee doen, is hun keuze. We merken dat de meeste er gewoon niet bij stilstaan. Nochtans fietsen volwassenen meestal sneller en vallen ze van hoger. Isa Dirckx, Kaggevinne Stuur je lezersbrief naar Redactie Visie, Postbus 20, 1031 Brussel of naar lezers@visieredactie.be. Vermeld je woonplaats. De redactie kan de teksten inkorten of niet opnemen bij plaatsgebrek. Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je je reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk. GECITEERD Streep op elke regel de letters weg, die samen het woord vormen dat overeenkomt met de omschrijving. De resterende letters vormen van boven naar beneden citaat-205&_citaat-205&.qxd en van links naar 20-03-15 rechts 11:49 een Pagina citaat. 1 1. Graan; 2. gereed; 3. zanger bij de oude Kelten; 4. dagelijks voedsel; 5. barst; 6. waterbekken; 7. specerij; 8. persoon van adel; 9. graansoort; 10. deel van een ladder; 11. leerling; 12. roofdier; 13. opgewekt; 14. leenman. Citaat 205 1 K H O E R E T N 2 N K IJ L L A A R 3 B P A A R A D R 4 D B D R O O A D 5 B T R J E E U K 6 B A K S A S I N 7 K N R U I Z I D 8 G R E A N A F W 9 E H A R V P E R 10 S T P O J R E T 11 P U B P I O O L 12 M T A N R T E R 13 M O I N E T E R 14 V T A Z A O M L Citaat 205 De Puzzelaar Oplossing: Het nijlpaard dat je kan zien, werpt je boot niet om. Streep op elke regel de letters weg, die samen het woord vormen dat overeenkomt met de omschrijving. Vayamundo Kust, Oostende Breng de zomer door aan zee Vanaf 136 p.p./2 nachten Volledigste all-weather-club met zeezicht, zwembad, animatie, binnenspeeltuin, kamers en appartementen Altijd inbegrepen: zwembad en fitness, binnenspeeltuin, kinderbedjes, afgesloten fietsenstalling, wifi in de hele club Alles onder één dak Reuze splinternieuwe indoorspeeltuin (inbegrepen) Overdekt zwembad, jacuzzi, neksproeiers, wildwaterkanaal, apart kinderbad en ligstoelen (inbegrepen) Sauna en wellnessruimte (facultatief) Fitness, tafeltennis, tafelvoetbal, volksspelen, petanque (binnen en buiten), sporthal Bibliotheek, spelotheek, fietsenverhuur Gevarieerd animatieprogramma voor jong en oud (circus, optreden clowns, kindershow Blitz, lasershooting, vliegen met drones) Vayamundo Ardennen, Houffalize Breng de zomer door in de Ardennen All-weather-club met zwembad,kamers en appartementen, kinderboerderij, animatie en binnenspeeltuin Altijd inbegrepen: zwembad en fitness (badmuts verplicht), binnen- en buitenspeeltuin, buitenparking, fietsenberging, wifi in de hele club Alles onder één dak Zwembad met glijbaan en jacuzzi, fitness (inbegrepen) Binnen- en buitenspeeltuin (inbegrepen) Kinderboerderij en wandelingen met ezels (inbegrepen) Natuurwandelingen met plaatselijke Rangers Gevarieerd animatieprogramma voor jong en oud NIEUW: Maxime Monfort Fietscenter met fietsenberging, bikewash, mogelijkheid tot douchen op de vertrekdag en aangepaste pastamaaltijden Alle info en reservaties: Tel. 078 156 100 www.vayamundo.be facebook.com/vayamundo.be Vanaf 139,50 p.p./2 nachten

Visie vrijdag 12 juni 2015 samen innoveren 5 Marc Justaert, afscheid van een monument CM bewijst al honderd jaar haar meerwaarde 30 000 groene CM-vlagjes in de straten van Brussel. De betoging voor een betere uitkering voor langdurig zieke mensen is nog altijd een van de meest memorabele momenten uit mijn carrière, zegt CM-voorzitter Marc Justaert. Op 1 juli trekt hij de CM-deur achter zich dicht. Misschien waren we nog meer op straat moeten komen. Solidariteit, kwaliteit en verantwoordelijkheid. Het zijn niet toevallig deze drie woorden die de rode draad vormen doorheen het boek dat Marc Justaert net geschreven heeft. Het zijn de waarden die hij gedurende zijn hele carrière nastreefde. Eerst bij de studiedienst van de toenmalige CVP, dan op het kabinet van de ministers Jean-Luc Dehaene en Luc Van den Brande en uiteindelijk bij CM, waar hij 21 jaar voorzitter was. CM vervult een belangrijke maatschappelijke opdracht. Daar mogen we allemaal fier op zijn. Vandaag gaat heel veel aandacht naar de betaalbaarheid van onze gezondheidszorg. Was dat twintig jaar geleden ook al het geval? De tijden waren toen anders, maar natuurlijk zagen we dat op ons afkomen. In 1986 heb ik samen met Jean-Luc Dehaene een boek geschreven over sociale zekerheid en demografie. De rijke geboortejaren tussen 1950 en 1970 dienden zich toen aan op de arbeidsmarkt, nu Wij hebben een heel goed systeem van gezondheidszorg, maar het is nog altijd niet perfect. Marc Justaert gaan die massaal met pensioen. Het was te verwachten dat we daardoor voor andere uitdagingen zouden staan. In België hebben we een heel goed systeem van gezondheidszorg. We zorgen ervoor dat zo weinig mogelijk lasten bij de patiënt terechtkomen. Maar natuurlijk, hoe beter het systeem is, hoe duurder. Waar ben je zelf heel fier op? Wij hebben altijd heel goed geluisterd naar onze leden. Marc Justaert man trokken we toen door de straten voor een betere uitkering voor langdurig zieke mensen. Op dat ogenblik lieten wij duidelijk zien dat wij een krachtige organisatie zijn. Het heeft uiteindelijk effect gehad. De uitkeringen zijn verhoogd. Langdurig zieken krijgen nu ook vakantiegeld. Wij hebben altijd heel goed geluisterd naar onze leden. Wat hebben ze nodig? Waar knelt het schoentje? We hebben een heel goed systeem van gezondheidszorg, maar het is nog altijd niet perfect. Wat had je graag nog willen realiseren? Het is altijd mijn droom geweest om een nieuwe vorm van de vroegere CM-bode in te voeren. Wat is de voorbije twintig jaar een van de grootste omwentelingen geweest? Dat we van geld naar geldloos geëvolueerd zijn en van papier naar digitaal. Onze leden komen daardoor veel minder in onze kantoren. We zijn overgestapt van dienstverlening onder elke kerktoren naar een organisatie met veel minder, maar goed uitgeruste contactpunten. De vraag rijst of we niet af en toe terug de wijken moeten intrekken. Want sommige mensen bereiken we niet. CM-bodes zouden de oplossing kunnen zijn. Niet meer met papier en potlood, zoals vroeger, maar met een tablet waarop ze over alle instrumenten beschikken om mensen administratief te helpen. Een soort van mobiele dienstverlening, een CM-straathoekwerker zeg maar. Hoe heb je CM de voorbije twintig jaar zien evolueren? Toen ik begon stond het CM-Hospitaalplan nog in de kinderschoenen. Vandaag tellen we een miljoen leden. Er is nu ook het CM-MediKo Plan. Maatschappelijk Werk heeft er een pak taken bij gekregen en we hebben zwaar ingezet op gezondheidspromotie. Met projecten als Ben de Bever, Kilootje Minder, Pluk je Geluk en recent Slaapwel hebben we ons op dat vlak in de markt gezet. Waar ik mijn bedenkingen bij heb, is dat de concurrentie toegenomen is. Dat is niet altijd op een loyale manier gebeurd. De voorbije jaren zijn er ettelijke concurrentiële problemen geweest die uitgevochten zijn binnen de Controledienst voor de Ziekenfondsen. Mutatiepremies, het inhuren van bureaus die mensen permanent opbellen, ziekenfondsen die zich richten op jongeren, af en toe is het weinig mutualistisch geweest. Dat betreur ik. Lees verder > 6 De betoging in Brussel van CM en Ziekenzorg CM vind ik nog altijd een memorabel moment. Met 30 000 Onze activiteiten en ons werk zijn serieus toegenomen. In 2002 is de zorgverzekering erbij gekomen. Ellen Goegebuer

Het ziekenfond van de toekom 6 samen innoveren Visie vrijdag 12 juni 2015 Tijdens een congres op zaterdag 20 juni neemt Marc Justaert afscheid als voorzitter van CM. Samen met de nieuwe voorzitter Luc Van Gorp kijkt CM op dat moment ook vooruit. Wat zal het ziekenfonds in de toekomst betekenen voor zijn leden? Hoe zal de dienstverlening eruit zien? Wat kan CM voor jou doen? Een greep uit de vernieuwende initiatieven. tekst: Chris Van Hauwaert Wees gerust, vervelen zal ik mij zeker niet. Marc Justaert Voor welke uitdagingen staan we als ziekenfonds? Er is eerst en vooral de budgettaire uitdaging. Deze regering heeft een zeer strikte groeinorm opgelegd. Er zal weinig ruimte zijn voor betere honoraria en terugbetalingen. Voor nieuwigheden zal er weinig plaats zijn. Structurele besparingen zullen nodig zijn. Minder ziekenhuisbedden, een zuiniger voorschrijfgedrag voor geneesmiddelen. Dat is een serieuze uitdaging, want wij willen hoe dan ook vermijden dat er een tweesporenbeleid komt en dat meer en meer kosten doorgeschoven worden naar de patiënt. Dat gevaar loert om de hoek. We moeten ons potlood fel scherpen om daartegenin te gaan. Komen er nog meer zaken op ons af? De zesde staatshervorming heeft een aantal materies, voornamelijk binnen de langdurige zorg, getransfereerd naar de deelstaten. In Vlaanderen, Wallonië en Brussel moeten we daardoor een nieuw stukje sociale zekerheidsarchitectuur uitbouwen. Dat is een enorme opdracht, zeker als we dat tegen 2018 allemaal operationeel willen hebben. De voorbije tien jaar was de ouderenzorg de sterkst stijgende kostenpost binnen de verplichte ziekteverzekering. Tot nu zat de ouderenzorg binnen de grote pot van de gezondheidszorg en kon je de stijgende kosten daar compenseren door bijvoorbeeld te besparen op geneesmiddelen. Door de zesde staatshervorming is dat niet meer mogelijk. Niet iedereen is de ziekenfondsen tegenwoordig nog gunstig gezind? Dat is een derde uitdaging. Sommige partijen zien ons liever niet en zouden het beheer en de uitvoering van de ziekteverzekering maar wat graag aan de overheid laten. Ik ben ervan overtuigd dat de staat dat niet kan. Ziekenfondsen hebben nog altijd een meerwaarde als tussenpersoon tussen onze leden en de overheid. Je hebt zo n tussenpersoon nodig om een goede dienstverlening te leveren. Je moet je meerwaarde bewijzen, zeggen de tegenstanders dan. Wel, dat doen wij al honderd jaar. Met weinig middelen voeren wij onze taken op een correcte manier uit. Ze mogen ons gerust komen controleren. Ze zullen ons niet betrappen op enige foefelarij. Op 1 juli volgt Luc Van Gorp jou op. Welke goede raad geef je hem mee? Probeer dicht bij de mensen te staan. Zorg dat je niet wereldvreemd bent. Luister goed naar je leden, naar je raad van bestuur, naar je algemene vergadering. En neem de mensen au serieux, van welke origine, achtergrond of opleiding ze ook zijn. Ga af en toe een pint pakken zodat je met iedereen kunt babbelen. Wat ga je zelf doen na 1 juli? Ik kan het mij op dit ogenblik nog niet voorstellen. Het zal zeker een doef geven, zoals ze dat in onze streek zeggen. Je neemt toch afscheid van een hele hoop mensen met wie je jaren intensief samengewerkt hebt. Ik weet wel al dat ik na mijn afscheid bij CM voorzitter word van Welzijnszorg, een organisatie die armoede bestrijdt. Zo lang mijn raad van bestuur dat wenst, blijf ik ook voorzitter van de Ancienne Belgique. En ik zal mij ook inzetten in de raad van bestuur van het Internationaal Comité. Wees gerust, vervelen zal ik mij zeker niet. Dieter Herregodts Zo lang mogelijk thuis met technologie en hulp op maat Zo lang mogelijk thuis wonen. Dat is de wens van de meeste mensen die ouder worden. En dat zal ook in de toekomst niet snel veranderen. In welk huis zullen we ouder worden? En welke rol kan CM spelen om thuis blijven wonen mogelijk te maken? Wellicht is het huis van de toekomst voorzien van enkele technologische snufjes, zegt Hein Decabooter van het departement Zorg. Het personenalarm is al ingeburgerd, al of niet uitgebreid met een rook- en bewegingsdetector. Je kunt beeldbellen en met je ziekenfonds in contact komen. En er zijn systemen om via je gsm de deur open te maken of automatisch een zorgverlener binnen te laten. Het zal erop aankomen om alle systemen te integreren zodat je niet voor alles een afzonderlijk toestel nodig hebt. De uitdaging is ook nog altijd om de bediening makkelijk bruikbaar te maken voor ouderen. En er bovendien voor te zorgen dat alles betaalbaar blijft. Daar maken we bij CM werk van. Minstens even belangrijk als die technologische snufjes is dat je huis aangepast is aan het ouder worden, zegt Hein Decabooter. Een op de drie ouderen valt eens per jaar en vaak met grote gevolgen zoals breuken en ernstige mobiliteitsproblemen. Aan valpreventie, voorkomen dat je valt, kun je dus niet genoeg aandacht schenken. Een slaapkamer en een badkamer op het gelijkvloers zijn ideaal. Maar lang niet iedereen denkt daaraan bij een verbouwing. Handgrepen in de badkamer en een verhoogd toilet bieden veel comfort. Tapijten en alles waarover je kunt struikelen moeten het huis uit. Over mogelijkheden om je huis aan te passen, kun je bij de dienst Woningaanpassing van CM advies vragen. En je krijgt een fikse korting in de Thuiszorgwinkel als je je hulpmiddelen moet aanschaffen. Maar soms is er nog meer nodig. Met het initiatief SOM+ zet CM Waas en Dender nog een stap verder. SOM+ bewijst dat kwetsbare ouderen effectief langer thuis kunnen wonen mits bijkomende zorg op maat met inbreng van verschillende thuiszorgpartners, woonzorgcentra en vrijwilligers. Dat vergt natuurlijk goede afspraken. De trajectbegeleider is vertrouwenspersoon voor de cliënt en stuurt bij waar nodig. De cliënten die op die manier werden geholpen kunnen tot nu toe gemiddeld 232 dagen langer thuis blijven wonen.

Visie vrijdag 12 juni 2015 samen innoveren 7 s st 1 2 Stop je identiteitskaart in de kiosk Kiosk is 24/24 ter beschikking Foto s Violet Corbett Brock 3 Selecteer het document dat je nodig hebt (gele klevers, attesten,...) CM-leden kunnen op vele momenten terecht in het kantoor en via de website kun je 24 uur op 24 zowel informatie vinden als documenten aanvragen of afprinten. Maar wat doe je als je dringend gele klevers nodig hebt of een ander gepersonaliseerd document? Die kun je niet thuis printen. Bij CM Oostende vonden ze er iets op: de Kiosk. Lucien heeft een sportattest nodig voor zijn vrouw. Hij is wat sceptisch maar wil het toch proberen via de nieuwe Kiosk. Hij schuift zijn elektronische identiteitskaart (e-id) in het toestel, duidt aan wat hij wil en voor wie. Enkele seconden later rolt het attest uit de printer, met de juiste gegevens al ingevuld. Hij is verrast dat het zo snel gaat. Freddy wou aanschuiven aan het loket, maar er is behoorlijk veel volk. Hij heeft enkel gele klevers nodig en wil de Kiosk wel eens proberen. In geen tijd heeft hij wat hij nodig heeft. Niet moeilijk en dat ging bijzonder vlot!, lacht hij. We streven naar een 24 uur op 24-service voor onze leden, zegt Bertrand Lejeune, directeur van CM Oostende. Van thuis kun je al veel, maar gele klevers of een Europese ziekteverzekeringskaart (EZVK) uitprinten is niet mogelijk. En je zal dan de dag voor je met vakantie vertrekt merken dat je EZVK verlopen is. Wij hebben gezocht naar een manier om de leden ook dan van dienst te zijn. De oplossing hebben we Kiosk genoemd. Je kunt het vergelijken met een toestel voor selfbanking. We hebben de Kiosk zelf ontwikkeld en bij het personeel uitgetest. We horen heel positieve reacties. Om gele klevers, documenten voor het buitenland en sportattesten en andere formulieren af te drukken heb je enkel je e-id nodig. Met je pincode erbij kun je ook het overzicht Neem je document uit de printer van de terugbetalingen afdrukken. En er zijn nog meer mogelijkheden. Het is de bedoeling dat het toestel zijn plaats krijgt in een ruimte waar de leden met hun e-id 24 uur op 24 toegang krijgen. Interactief de baan op CM is niet alleen een ziekenfonds maar zal ook in de toekomst een gezondheidsfonds blijven. Maar hoe bereik je mensen in tijden van gezondheidsapps en andere snufjes? Een folder uitdelen volstaat niet meer. Bij CM Limburg gaan ze binnenkort de baan op met een promobiel die uitgerust is om gezondheidsgegevens zoals de conditie, de BMI en het lichaamsvet te meten en op te slaan en via mail aan de geïnteresseerde deelnemers te bezorgen voor opvolging. In de mobiel zal je aan allerlei zelftests kunnen deelnemen. Ziekenzorg CM werkt dan weer aan een interactieve infozuil die via een zelftest inzicht biedt in chronische pijn. Wat weet je over pijn en wat is eraan te doen? Via filmpjes en digitale informatie worden de pijnpatiënten ook aangemoedigd om met hun pijn aan de slag te gaan. We willen de infozuilen een vaste stek geven in de pijncentra zodat de patiënten op die manier de Vlaamse Pijnliga en Ziekenzorg CM kunnen leren kennen, zegt Pieter Herwege van Ziekenzorg CM. We zijn ook op zoek naar peters en meters die voor de opvolging zorgen. Weer aan de slag via coaching Wie ziek wordt, krijgt van CM een ziekte-uitkering. Duurt de arbeidsongeschiktheid langer dan een jaar, dan ontvang je een invaliditeitsuitkering. CM Limburg ontwikkelde een coaching-initiatief waarbij mensen die uitvielen sneller weer aan de slag kunnen en ze voelen zich daar ook beter bij. Het wordt binnenkort in andere regio s ingevoerd. Veel mensen krijgen te maken met problemen van overbelasting. Dat kan psychisch zijn zoals burn-out of depressie en anderzijds fysiek met lage rugpijn of nekklachten. Anderzijds zijn er mensen met hartproblemen, met kanker of neurologische problemen zoals een beroerte die vaak langdurige invaliditeit meebrengen. Wij hebben nu aangetoond dat veel mensen met aangepaste ondersteuning en begeleiding sneller, maar vooral ook duurzamer, weer aan het werk kunnen, zegt Rik Loenders, paramedicus bij de adviserend geneesheren van CM Limburg. Het aanbod is vrijblijvend. Mensen kiezen of ze erop ingaan. Hoe langer je uitvalt op het werk, hoe moeilijker je de draad weer kunt opnemen, zegt Rik Loenders. We werken op maat en mikken op duurzame hervatting. Indien nodig wordt samen met de werkgever, de arbeidsgeneesheer, de behandelende arts en de adviserend geneesheer gezocht naar een oplossing. Uit een onderzoek bij 380 leden van CM Limburg over 2013 en 2014 bleek dat na ergotherapeutische coaching meer mensen sneller aan het werk konden en er minder hervielen dan bij de leden die geen coaching volgden. Na coaching maakten meer mensen gebruik van progressieve tewerkstelling en gingen nadien weer volledig aan de slag. Bovendien stegen het zelfvertrouwen en het psychisch welbevinden, zegt Rik Loenders.

Foto s: Guy Puttemans, Michel Glik, Stefaan Van Hul, Compagnie Gagarine, Stefan Dewickere 8 samen innoveren Visie vrijdag 12 juni 2015 2009 1997 21 jaar in beeld Een fotoalbum heeft Marc Justaert niet bijgehouden, de redactie wel. We selecteerden enkele mooie momenten: de nationale betoging in 1997 en 170 000 handtekeningen voor premier Herman Van Rompuy om aandacht te vragen voor chronisch zieke mensen. Met Jean-Luc Dehaene te gast op 100 jaar LCM en met Bart Peeters op een actie voor Music for Life, met Inge Vervotte en Pol Goossen op de lancering van een CM-fit-actie, met (toen nog) prinses Mathilde bij Kazou in Massembre en in gesprek met CM-leden bij 50 jaar ziekteverzekering. 2008 2006 2008 2013 2013

Visie vrijdag 12 juni 2015 hoe gaat het met u? 9 Selah Sue over haar gevecht tegen depressie Gun jezelf wat tijd om uit een depressie te geraken Ruim een jaar geleden getuigde Selah Sue in Reyers Laat openlijk over haar depressie. Ik wil het daar niet bij laten, zegt ze nu de storm is gaan liggen. Mensen die zich optrekken aan mijn verhaal, dat geeft mij tien keer zoveel voldoening als een hit scoren. Daarom word ik met plezier meter van Te Gek!? Guy Puttemans Niet dat ze te weinig om handen heeft. Selah Sue, ofwel Sanne Putseys, tourt momenteel door Europa met haar tweede plaat Reason en siert deze zomer onder andere de affiche van Pinkpop en Rock Werchter. Maar het is haar lang niet alleen om de muziek te doen. Als kersverse meter van het project Te Gek!? wil ze het taboe over psychische problemen bij jongeren doorbreken. Ik wil hen duidelijk maken dat er altijd een uitweg is. Altijd een uitweg: is dat ook jouw ervaring? Sanne Putseys: Absoluut. In mijn puberjaren ben ik door een heel moeilijke periode gegaan, die jaren geduurd heeft. Ik ben lang blijven vechten, maar op een bepaald moment was het op. Ik kon gewoon niet meer. Het was een depressie, zo bleek achteraf. Via een combinatie van pillen en psychotherapie ben ik weer uit dat dal geraakt. Gelukkig was mijn omgeving erg open, en heb ik op tijd hulp gezocht en gekregen. Anders zat ik hier nu misschien niet meer. Was het zo erg? Een depressie is een ziekte waar je heel moeilijk uit raakt. Ik heb het nochtans lang geprobeerd. Soms ging ik anderhalf uur per dag hardlopen om me beter te voelen. Maar na verloop van tijd hielp zelfs dat niet meer. Ik kampte ook met irreële angsten. Zo durfde ik op een bepaald moment niemand meer in de ogen te kijken. Hoe meer succes ik had, hoe onzekerder ik werd. Na mijn eerste optreden op Marktrock wilde ik het liefst zo snel mogelijk van de planeet verdwijnen. Ik was ook bang voor heel onwezenlijke dingen, bijvoorbeeld om mijn eigen tong in te slikken. Die angsten begonnen meer en meer mijn leven te beheersen. Gelukkig kwam er toen hulp. Kijk, ik wil niet de grote pleitbezorger van antidepressiva zijn, maar ik had wel dat ene duwtje in de rug nodig. Het is maar een klein deel van de oplossing natuurlijk. Praten helpt ook ongelooflijk, en verder is het belangrijk om goed voor jezelf te zorgen: genoeg slapen, gezond eten, regelmatig sporten. Hard werken, maar niet obsessief doordoen. Op tijd een pauze inlassen. Tijdens een tournee sluit ik mezelf overdag op in mijn hotelkamer. Die rust heb ik Selah Sue: Ik wil jongeren duidelijk maken dat er altijd een uitweg is. echt nodig. Soms loop ik een hele dag met oordoppen in mijn oren. Hoe meer succes ik had, hoe onzekerder ik werd. Ik durfde op een bepaald moment niemand meer in de ogen kijken. Selah Sue En de pillen, blijven die noodzakelijk? Vorig jaar heb ik geprobeerd om ermee te stoppen. Ik voelde me goed en wou beginnen schrijven aan mijn nieuwe plaat, dus het leek me een goed moment. Maar al na een paar weken ging het weer bergaf. Ik raakte mijn bed niet uit. Laat staan dat ik mijn gitaar zou vastnemen en nummers zou schrijven. Ergens was het wel een soort opluchting: eindelijk gedaan met vechten. Elke dag moeten knokken tegen jezelf, dat kan niet de bedoeling zijn. Momenteel horen de pillen erbij: daar heb ik vrede mee genomen. Het is een deel van mezelf. Een depressie is niets om je over te schamen, ik ben er zelfs dankbaar om. Wat maakt je dankbaar voor een depressie? Ik heb veel geleerd uit die depressie. Het maakt je een slimmer én sterker én rijker Geneesmiddelen zijn maar een klein deel van de oplossing. Praten helpt ook ongelooflijk, en verder is het belangrijk om goed voor jezelf te zorgen. Selah Sue persoon. Je leert beseffen wat belangrijk is, en wat niet. Natuurlijk is het niet tof om er middenin te zitten. Maar ik zou het voor niets willen ruilen. Ben je soms bang om opnieuw in een depressie te belanden? Het is de grootste angst in mijn leven. Maar ik denk niet dat het ooit nog zo ver zal komen. Of zo lang zal duren. Ik weet nu wat het is, ik kan het voelen aankomen. Op dat moment praat ik op mezelf in. Ik weet dat het wel zal passeren. En dat ik als het nodig is altijd hulp kan inroepen. Het is niet uitzichtloos, dat inzicht wil ik graag doorgeven. Ook als meter van Te Gek!?. Jongeren die zich optrekken aan mijn verhaal, dat geeft mij tien keer zoveel voldoening als een hit scoren. Wat wil jij zeggen tegen jongeren die het moeilijk hebben? Weet dat je niet alleen bent. Een depressie kan heel eenzaam zijn. Het lijkt wel alsof je de enige ter wereld bent die niet gelukkig is. Niets is minder waar. En wees niet te streng. Je moet er niet direct uitraken, gun jezelf wat tijd. Wees zacht en mild, voor anderen maar ook voor jezelf. En vooral: praat erover. Met vrienden, met je familie, met je huisarts of met je therapeut, praten is zo belangrijk. Er is altijd een uitweg, maar die vind je niet in je eentje. www.sad.be/tegek Te Gek!? met jongeren naar de Alpen Nele Verheye Te Gek!? trekt deze zomer voor de campagne Jongeren en geestelijke gezondheid met een groep jongeren naar de Franse Alpen om er een deel van het parcours van de Tour de France te rijden. In het voorjaar van 2016 komt er een brede projectwerking voor en met Vlaamse scholen. CM is partner van Te Gek!?

10 hoe gaat het met u? Visie vrijdag 12 juni 2015 zoek en win Speur je in Visie mee naar het antwoord? Televisiecampagne zet CM-vakanties in de kijker Samen is alles beter Tip Pad om te ontkomen Oplossing I Stuur je antwoord voor 21 juni op een gele briefkaart naar Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail het naar zoekenwin.visie@cm.be. Vermeld welke prijs je wenst: het boek Met plezier met pensioen van Marc Claus (tips en adviezen om de toekomst na je laatste werkdag uit te stippelen), uitg. Davidsfonds of het fotoboek Buffalo Buffalo, AA Gent (met alle uitslagen, de mooiste foto s en de leukste quotes van spelers en trainer van de voetbalploeg), uitg. Van Halewyck. Uit de juiste inzendingen worden vijf winnaars geloot. Oplossing Visie nr. 11 Evenwicht Winnaars An Collier (Wemmel) Josephine Daemen (Riemst) Claire Eggermont (Deerlijk) Rosette Janssen (Turnhout) Hubert Sergeant (Zeebrugge) Neem ook deel aan de CM-webquiz op www.cm.be. feest beeld Samen is alles beter, omschrijft perfect waar het tijdens CM-vakanties om draait. Samen is alles beter. Dat is de slagzin van de promotiespot die sinds 1 juni te zien is op televisie en online. In de hoofdrol: CM-vrijwilligers. Wij gingen langs bij twee van hen, Elias (20) en Lieve (61). Elias Waegeman volgde het voorbeeld van zijn broers. Ook hij ging vanaf het eerste leerjaar elk jaar op vakantie met Kazou. In het jaar dat hij 17 werd, volgde hij de monicursus. Elias is nu 20 en bezorgt kinderen al bijna drie jaar een geweldige tijd op kamp. Dit jaar gaat hij mee op boerderijvakantie in Wortel. Op de filmset Elias maakte deel uit van de moniploeg die tijdens de tweede week van de paasvakantie aan de slag was in Massembre. Op dinsdag kwamen ze een hele dag filmen op ons vakantieterrein. Het was een leuke ervaring, ook voor de kinderen. Het enthousiasme van de cameraploeg en de regisseurs werkte aanstekelijk. En opeens vroegen ze of ik wou meelopen in een van de scènes. Het was een loopscène waarin ik een kangoeroepak droeg en enkel mijn achterkant te zien was. Maar toch was ik blij dat ze het aan mij vroegen. De opnamedag begon vroeg. We wekten de kinderen om 7 uur zodat zeker iedereen om 7.30 uur aan het ontbijt zat, vertelt Elias. De opnames begonnen om 9.30 uur. Het was die dag stralend weer dus de kinderen konden zich tijdens het wachten buiten uitleven. De slagzin Samen is alles beter omschrijft volgens Elias perfect waar het bij Kazou en CM om draait. Ik maakte ook al een Jomba-vakantie mee. Dat zijn vakanties voor jongeren met bijzondere aandacht. Kazou biedt zelfs vakanties aan waar kinderen met een beperking samen op vakantie kunnen met broer of zus zonder beperking. Tafeldienst Ook Lieve heeft de opnames van de promotiespot meegemaakt. Zij was samen met collega s van de tafeldienst aan het werk in het restaurant in Zinal toen de filmploeg opnames maakte. We werden even ingeschakeld voor het rekwisietenwerk. Ik ben bij Intersoc gestart in augustus 2014. Vroeger een engagement opnemen was vooral beroepsmatig niet mogelijk. Mijn ervaringen zijn tot nu toe heel positief. Sinds ik met pensioen ben, heb ik al drie werkvakanties meegemaakt. Deze zomer ga ik naar Sankt-Moritz. Ik heb voorlopig altijd voor tafeldienst gekozen, ook al hoor ik van iedereen dat dit de zwaarste dienst is. Dat kan volgens mij wel kloppen (lacht). Maar voorlopig is mijn conditie nog heel goed, dus blijf ik dit doen. De formule van de werkvakanties van Intersoc zijn voor mij ideaal om drie redenen: het sociaal contact, het feit dat ik het werk graag doe en dat ik in mijn vrije tijd kan meegenieten van wandelingen of andere activiteiten. Tussen de vrijwilligers klikt het meestal goed. Ze hebben natuurlijk ook eenzelfde doel voor ogen, namelijk de vakantiegasten laten genieten van een vakantie samen met hun familie. Voor alle diensten samen zijn we met een grote ploeg. De sociale contacten heb je in je eigen team of, in de vrije uren, met anderen. En hoe meer je meegaat, hoe vaker je dezelfde vrijwilligers terugziet. Ook voor ons vrijwilligers geldt: samen is alles beter, weet Lieve. Wil je de campagnefilmpjes zelf eens bekijken of ben je geïnteresseerd in een CM-vakantie, surf naar www.cm.be/vakantie.

Visie vrijdag 12 juni 2015 hoe gaat het met u? 11 Stickers plakken en liedjes zingen Tanden poetsen in de peuterpuberteit Andreas en Martijn, bijna vier en pas één. Twee kwajongens in de dop. Hoe zorg je ervoor dat die twee elke dag hun kwajongenstandjes poetsen? Mama Joke Himpens probeerde de tips van CM uit. Violet Corbett Brock Dat het niet makkelijk is, verzucht Joke. Martijn is nog jong en laat zijn tandjes gewillig poetsen, maar Andreas zit in zijn late peuterpuberteit. We staan op het punt om te vertrekken naar school en de tandjes moeten nog gepoetst worden? Ideaal moment om nog wat tegendraads te doen. Om Joke en alle andere jonge ouders te helpen, maakte CM een brochure met tips en stickers om de kleine poetsers te belonen. Joke haalde de folder in huis en testte alles uit op de twee proefkonijnen van dienst. Maak er iets positiefs van Een van de belangrijkste tips in de folder was voor mij: maak iets leuks van het poetsritueel. Ik moet toegeven dat tanden poetsen bij ons vaak iets is dat snel-snel nog moet. Dikwijls begin ik met We zijn al te laat Het is niet zo raar dat Andreas net dan tegenstrubbelt. Als ik zelf wat meer ontspannen ben, gaat het een pak vlotter. Daarom stoppen we nu vijf minuten vroeger met ontbijten en nemen we er de tijd voor. Dat maakt al een groot verschil. Vertel een verhaaltje Het poetsen zelf proberen we ook wat meer in te kleuren. Ik overloop met Andreas wat hij vandaag allemaal gegeten heeft, en dan gaan we daarnaar op zoek in zijn mond, met de tandenborstel. Oh daar, nog een beetje aardbei, en daar achteraan nog een stukje boterham. Dat is een prima manier om hem duidelijk te maken waarom tanden poetsen zo belangrijk is. Zing een liedje Neem er je tijd voor, dan gaat het tanden poetsen vanzelf vlotter, tipt mama Joke Himpens. Andreas en Martijn zouden twee minuten lang moeten poetsen. Om de tijd wat sneller te doen gaan, kun je een liedje zingen. Met de hulp van Google hebben we zelf ons eigen tandenpoetsliedje gemaakt, op de tonen van Broeder Jacob. Tandjes poetsen, tandjes poetsen, zeg eens aa! En op het einde komt: t is gedaan. Andreas en Martijn zingen wel zelf niet mee, anders hangt heel de badkamer onder de tandpasta. (lacht) Geef een beloning Een beloningssysteem: dat hadden we nog niet geprobeerd. Maar als het lukt bij de potjestraining, waarom dan niet bij het tanden poetsen? De stickers op de keerzijde van de CM-folder kwamen als een geschenk uit de hemel. Andreas heeft zijn eerste tandenpoetssticker overal op geplakt, van zijn boekjes tot de spiegel tot zijn eigen hand. Het stickertje moest zelfs mee naar school. Waar hij het natuurlijk verloren is. Geen probleem, dat is een extra motivatie om deze avond opnieuw flink te poetsen. Want hij krijgt natuurlijk enkel een sticker als hij goed gepoetst heeft, niet als hij flauw doet. Opvoeden is consequent zijn. Ga regelmatig naar de tandarts Goed voor je tanden zorgen stopt natuurlijk niet bij poetsen. Je moet ook gezond eten en niet te veel snoepen, daar zondig ik wel af en toe tegen. Verder gaan we regelmatig naar de tandarts. Andreas hebben we eerst een paar keer meegenomen naar onze eigen controle, zodat hij al wat kon wennen. Hij mocht dan ook in de stoel, zonder dat er iets gebeurde. Tijdens zijn eerste echte controle was hij wat onder de indruk, maar hij deed wel flink zijn mondje open. Tanden voor het leven Je tanden zijn voor het leven. En het begint al bij de melktanden, heb ik gelezen. Als die niet gezond zijn, loop je meer risico op problemen met je definitieve gebit. Daarom besteed ik graag wat extra aandacht aan het gebit van onze jongens. Je tanden zijn je visitekaartje, vind ik. Ik ben heel blij dat ze gezonde tanden hebben en wil dat graag zo lang mogelijk zo houden. Nele Verheye Wil je ook een leuke tandenpoetsfolder met tips en stickers? Haal hem in het CM-kantoor of in het consultatiebureau van Kind & Preventie. Je kunt de tips ook online vinden. www.cm.be/tanden Antigifcentrum: 149 oproepen per dag Het Antigifcentrum krijgt gemiddeld 149 oproepen per dag. De helft gaat over gebruik van geneesmiddelen, gevolgd door huishoudproducten (24,4 procent), cosmetica (5,2 procent) en planten (4,4 procent). In 47 procent van de oproepen zijn volwassenen het slachtoffer, in 46 procent zijn dat kinderen en in 7 procent dieren. Bij kinderen van 1 tot 4 jaar zijn vooral wasmiddelcapsules gevaarlijk. Europa heeft nu strengere regels voor verpakkingen. Die moeten onder meer ondoorschijnend of donker zijn en bitter smaken. www.antigifcentrum.be Tel. 070 245 245 Kwaliteit ziekenhuizen vergelijken Op een nieuwe website kun je voortaan de resultaten van kwaliteitsmetingen in Vlaamse ziekenhuizen bekijken en vergelijken. Die informatie helpt je om als patiënt een overwogen keuze te maken. In een eerste fase zijn vooral gegevens over borstkanker beschikbaar. Diagnosestelling, behandelingstechnieken en overlevingskans komen daarbij aan bod. Ook ervaringen van patiënten vind je terug. Dit jaar worden nog gegevens verwacht over handhygiëne en geneesmiddelenvoorschriften. Ziekenhuizen kunnen zelf kiezen of ze meedoen met het initiatief. De grote meerderheid van de erkende ziekenhuizen in Vlaanderen neemt deel. www.zorgkwaliteit.be Gerust naar het buitenland Bij medische problemen tijdens je vakantie in het buitenland biedt de CM-reisbijstand hulp. Zorg ervoor dat je een Europese ziekteverzekeringskaart (EZVK) op zak hebt als je naar een EU-land, Zwitserland, Noorwegen, IJsland, Liechtenstein, Australië of Macedonië gaat. Afhankelijk van je bestemming heb je nog documenten nodig. Bestel ze tijdig via de CM-website of haal ze af in het CM-kantoor. Kosten voor ambulante zorg betaal je eerst zelf. Bezorg alle originele bewijsstukken aan de CM-consulent voor terugbetaling. Verwittig bij opname in het ziekenhuis binnen de 48 uur de alarmcentrale Mutas (tel. 32 2 272 09 00). Ook voor advies en informatie kun je bij de alarmcentrale terecht. www.cm.be/reisbijstand GEZOND IN t kort

12 hoe gaat het met u? Visie vrijdag 12 juni 2015 knipsels Midweek voor mensen met diabetes Ziekenzorg CM organiseert een educatieve midweek voor mensen met diabetes en hun partner. Het initiatief vindt plaats van 24 tot 28 augustus in hotel Royal Astrid in Oostende. In een ontspannen sfeer krijg je informatie om diabetes onder controle te houden. Een verpleegkundige begeleidt je naar een optimale behandeling. Een diëtiste besteedt aandacht aan gezonde voeding en gaat samen met jou winkelen. Ook een kookworkshop staat op het programma. Als diabetespatiënt heb je er baat bij om regelmatig te bewegen. Ook dat aspect komt aan bod onder deskundige begeleiding. En je krijgt uitleg over podologie. Naast informatie is er zeker tijd om te ontspannen aan zee. blijven.reizen@cm.be Tel. 02 246 26 90 Thuistest baarmoederhalskanker Om baarmoederhalskanker sneller op te sporen, zal de Vlaamse overheid in een proefproject ook thuistests gebruiken. Baarmoederhalskanker is goed te genezen als de ziekte tijdig ontdekt wordt. Daarom krijgen alle Vlaamse vrouwen tussen 25 en 64 jaar die zich niet om de drie jaar laten screenen, sinds 2013 een uitnodiging om gratis een uitstrijkje te laten nemen. Slechts 60 procent gaat hierop in. Er start dit najaar een proefproject bij 40 000 vrouwen in de steden Antwerpen en Genk, Noord-Limburg en de Antwerpse Kempen. Vrouwen die de voorbije jaren niet bij de huisarts of gynaecoloog gingen voor een uitstrijkje, zullen een thuistest toegestuurd krijgen. Is die test afwijkend, wordt verwezen naar de arts voor een uitstrijkje. CM organiseert blokpunten in Vlaamse steden Samen studeren is raz Je kunt een speld horen vallen, deze week in het STAM in Gent. In drie zalen zitten iets meer dan veertig studenten over de boeken gebogen. Het initiatief van chatlijn Teleblok en radiozender MNM is razend populair. Hier is de afleiding veel minder groot dan thuis, zegt student Yves Petrovic. De blokpunten in Gent, Leuven, Antwerpen en Hasselt hebben bijzonder veel succes, weet Kathleen Devos, coördinator van het CMinitiatief Teleblok. De gratis en anonieme chatlijn voor studenten zette deze blokpunten op touw in samenwerking met MNM Marathonradio. Vroege vogels In het Gentse stadsmuseum STAM komen de eerste studenten al om negen uur toe. Ze melden zich snel aan en haasten zich naar de zaal. Geen tijd te verliezen, de blokdag begint. In de studiezalen zelf is geen toezicht voorzien. Niet nodig, zegt Kathleen Devos. Deze jongens en meisjes komen naar hier om te studeren, niet om heibel te schoppen. We moeten na zo n blokdag ook nauwelijks opruimen. Ze gooien alles netjes in de vuilnisbak. Ik was de muren beu Voorbeeldige studenten dus. Maar waarom zitten die hier, en niet thuis achter hun bureau? Ik ben al een paar weken bezig, ik ben die witte muren van mijn bureau ondertussen echt wel beu, zegt Yves Petrovic (23), student bouwkunde. Bovendien kan ik mij hier beter concentreren. Je kunt in zo n studiezaal niet zomaar een spelletje spelen op je computer, dan zou je vast rare blikken krijgen. Met een grote thermos- Lieven Van Assche Yves Petrovic en Hanne Deberg studeren samen in het blokpunt: Minder afleiding en minder stress dan thuis. kan koffie naast zich worstelt Yves zich door zijn cursus grondmechanica. Het is een buisvak, ik heb er totaal geen zin in. Maar goed, als dit gedaan is, heb ik het moeilijkste achter de rug. Stresskonijn Tegen 12 uur s middags nemen de meeste studenten hun eerste grote pauze. Yves picknickt in het park met Hanne Deberg (21), een vriendin die hij toevallig tegenkwam. Ik studeer farmacie, zegt Hanne. Samen studeren helpt mij om minder stress te hebben. Thuis in mijn kamer neemt die soms de overhand. Hier zit iedereen in hetzelfde schuitje en lukt het mij beter om gewoon verder te doen. We verwennen ze met fruit Ook in de namiddag blijft de stilte overheersen. Af en toe sluipen een paar studenten naar buiten. Ze maken een wandelingetje door het mooie Bijlokepark, of grissen snel een snoepje mee. Ja, wij hebben hier snoep, zegt coördinator Kathleen. Dat mag wel, als extra motivatie. Maar er is ook een grote mand met fruit. We leggen ze in de watten. Maar studeren, dat moeten ze nog altijd zelf doen. feest beeld Genieten van de najaarszon in Turkije Wil jij dit najaar met Intersoc naar de zon? Reis je graag samen met een fijne groep en een Nederlandstalige Intersoc-reisleider? Boek dan nu je zonnige cultuurvakantie naar Turkije. 8-daagse culturele rondreis met bezoek aan o.a. Konya, Avanos, Antalya en Perge met verblijf in vier- en vijfsterrenhotels. Van 14 tot 21 oktober: 693 euro per volwassene, 133 euro toeslag single. Combineer deze cultuurvakantie met een week rust in Belek en boek deze vakantie van 14 tot 28 oktober voor 1 050 euro per volwassene (238 euro toeslag single). Meer informatie via www.intersoc.be en 070 233 119. Intersoc-Werkvakanties - start inschrijving skiopleiding Neem deel aan onze skiopleidingen en ga volgend jaar mee als skimonitor op Intersoc-werkvakantie. Meer informatie en inschrijven via www.intersocwerkvakanties.be/snowsport of via 02 246 47 36. Visie_16-06_Cappadocië.indd 1 5/06/2015 13:48:49

13 Visie vrijdag 12 juni 2015 hoe gaat het met u? end populair Elien De Bock (links boven) kan er na de massage weer tegen. Spieren losmaken Om half vier wordt de stilte even onderbroken. Wie zin heeft, mag meedoen aan het pauzemoment van vandaag: een korte workshop massage. Hier en daar gaan er een paar hoofdjes omhoog. Een tiental studenten rechten hun rug en trekken nieuwsgierig naar buiten. Daar wacht een enthousiaste instructeur hen op. We zullen jullie spieren het komende half uur eens helemaal losmaken. Per twee geven de studenten elkaar een hard- of zachthandige massage, waar veel gegiechel komt bij kijken. Al zijn er ook een paar verdacht stil. Als je niets hoort, dan zal het wel deugd doen, zegt de instructeur.?! Hoe kunnen we je helpen? CM geeft raad. Welke bijdragen kan ik aftrekken van de belastingen? Het wordt tijd om je belastingaangifte in te vullen. Sommige bijdragen die te maken hebben met je ziekenfonds, zijn fiscaal aftrekbaar. Fiscaal aftrekbaar is onder meer de bijdrage verplichte ziekteverzekering die sommige mensen moeten betalen om in orde te blijven met de ziekteverzekering. CM-leden die in 2014 die bijdrage betaalden, ontvangen een fiscaal attest voor de belastingaangifte met daarop de vermelding actieve loontrekkende, niet-actieve loontrekkende of actieve zelfstandige. De bedragen horen respectievelijk thuis in de rubrieken deel 1: vak IV.A.17, deel 1: vak V.A.4 en deel 2: vak XVII.10, XVIII.7c of XIX.10c op je belastingbrief. De bijdrage voor de Vlaamse zorgverzekering en het CM-lidgeld kun je niet aftrekken van je belastingen. Een half uur later zijn de aarzelende blikken van daarnet veranderd in rode kaken en breed lachende gezichten. Ik kan er weer tegen, zegt Bert Vander Beken (23), student orthopedagogie. Ook Elien De Bock (22), studente Spaans en Duits, genoot van deze buitengewone pauze: De mensen van het blokpunt organiseren altijd iets anders. Ik kijk daar de hele dag naar uit. Thuis is de verleiding groot om tijdens je pauze op Facebook te zitten. Terwijl wat beweging veel meer deugd doet. De bloktips Nele Verheye Elien: Zorg voor actieve pauzes. Fietsen, wandelen, boodschappen doen, alles is beter dan nog maar eens Facebook checken. Bert: In plaats van je leerstof klakkeloos te herhalen, kun je de theorie beter op een andere manier interpreteren, bijvoorbeeld door er zelf voorbeelden bij te zoeken. Hanne: Studeer niet tot vlak voor bedtijd, anders raak je moeilijker in slaap. Ik kijk s avonds vaak nog naar een aflevering van een serie om me te ontspannen. Yves: Als je een goede bloktip wil, moet je vooral niet te veel naar mij kijken. (lacht) Euh, eraan beginnen is vaak het moeilijkst. Stel het niet uit maar zet je aan het werk. Eens je eraan begint, valt het dikwijls beter mee dan verwacht. Een moeilijk moment tijdens het studeren? Chat met Teleblok (nog tot 25 juni, elke dag van 18 tot 23 uur) www.teleblok.be Het deelnamegeld voor Kazou-vakanties voor kinderen jonger dan 12 jaar is wel fiscaal aftrekbaar. Voor jongeren met een zware handicap is dat tot 18 jaar. Kazou bezorgde automatisch een attest voor de kinderen tot 12 jaar die in aanmerking komen. Voor deelnemers tot 18 met een handicap, vragen de ouders een attest bij Kazou. Als je op 1 januari 2015 een erkenning van +66 procent ongeschiktheid van het Riziv had, kun je aanspraak maken op een fiscale vermindering. Je kruist hiervoor op je aanslagbiljet de code 1028-39 of 2028-09 aan. Info bij je lokaal belastingkantoor, op tel. 0257 257 57 van de FOD Financiën (werkdagen 8-17 uur ) of via http://financien.belgium.be/nl/ HELPENDE HANDEN Guido Helsen is de hoogste CM-vrijwilliger In dit nummer van Visie neemt Marc Justaert afscheid als voorzitter van CM. Voor deze rubriek koos hij Guido Helsen (66), voorzitter van de Vlaamse CM-ziekenfondsen en nationaal ondervoorzitter, alle twee vrijwilligersfuncties. Marc Justaert luisterde altijd naar de stem van de vrijwilligers bij CM, tot op het hoogste niveau, zegt Guido Helsen. Ik leerde Marc Justaert kennen toen hij kabinetschef was bij Jean-Luc Dehaene. Zowel als schepen van mijn gemeente als voor mijn werkgever DAF trucks, ging ik op het kabinet dossiers bepleiten. Bij CM ontmoette ik hem achttien jaar geleden toen ik voorzitter werd van CM Turnhout. Het klikte van in het begin. Ik had bewondering voor CM omwille van de manier waarop vrijwilligers hun rol krijgen. Zowel in plaatselijke kernen, regionaal als tot op het hoogste niveau. Geen enkel dossier gaat in uitvoering zonder dat wij, vrijwilligers, onze stem hebben. Respect Marc Justaert heeft die rol van vrijwilligers bij CM altijd zeer ernstig genomen. Hij luisterde vaak aandachtiger naar de vrijwilligers dan naar de beroepskrachten. Ik heb altijd gevoeld dat hij rekening hield met mijn tussenkomsten, ook al had hij aanvankelijk een andere mening. Dat dwingt respect af. Ook het recept mocht Marc Justaert kiezen. Asperges krijgen in deze tijd van het jaar zijn voorkeur. SMAKELIJK Vlaamse asperges met Italiaanse toets Ingrediënten voor 4 personen: 12 witte asperges peper zout 10 cl melk 10 cl room 100 g geraspte parmezaan maïzena roux 12 sneetjes parmaham 4 eieren 2 eetlepels panko (Japans paneermeel) 2 eetlepels fijngesnipperde peterselie 4 sneetjes toastbrood Wat zijn verdienste als voorzitter ook groot maakt, is zijn geloof in het belang van lokale verankering. Hij maakte altijd tijd voor een vergadering in zijn gemeente en is daar sterk betrokken in het verenigingsleven, een echte bewegingsman. Kaarten en koers Na al die jaren van veel overleg en samenwerking zijn we vrienden geworden. We hebben gezamenlijke interesses zoals fietsen. Hij ziet graag een belangrijke koers en we zetten nogal eens een boompje op over het wielrennen. Hij houdt ook van kaarten. In Turnhout was het soms de gewoonte om na een vergadering nog een partijtje te kaarten, en hij kon het nooit laten om een rondje mee te spelen. Ook over de politiek zijn we eensgezind. We ijveren er samen voor om de rol van het middenveld als gesprekspartner voor het beleid te behouden. En voor CM zien we ook een belangrijke rol nu de Vlaamse sociale bescherming op stapel staat. Onze dienstverlening en belangenverdediging blijven heel hard nodig om mensen te helpen en hun dossiers op te volgen. Chris Van Hauwaert Bereiding schil de asperges en zet ze op in koud licht gezouten water kook ze beetgaar kook de melk en de room samen op voeg de parmezaan toe en mix goed eventueel wat extra binden met maïzena roux en verder op smaak brengen met peper en zout kook de eieren hard en laat ze afschrikken in koud water pel de eieren en plet ze fijn met een vork breng op smaak met peper en zout toast het brood en snij er rondjes uit meng fijngesnipperde peterselie met panko rol iedere asperge in sneetje parmaham leg zo drie rolletjes op een bordje voeg enkele toefjes van de parmezaancrème toe werk verder af met enkele hoopjes van het eiermengsel en wat peterselie-panko mengeling leg er dan nog de rondjes toastbrood bij Recept: Johan Engelen www.johanengelen.be Eric De Maegd

14 Visie uw job, ons werk DE VLOER Bram VanACker, Poco LOCO SnACk Foods Voor een militant moet groepsbelang vanzelfsprekend zijn vrijdag 12 juni 2015 net 30 en JONG al 8 jaar GEWELD militant Bram Vanacker (30) ademt syndicaal engagement. Hij is bij het ACV actief sinds zijn 22e. Een jaar later werd hij voor de eerste keer verkozen als délégue en in 2012 besloot hij samen met andere enthousiastelingen de jongerenwerking van ACV Voeding & Diensten op te richten, waarvan hij -je raadt het al- meteen de eerste voorzitter ooit werd. Bram is een spraakwaterval en niet op zijn mond gevallen. Als iemand kan vertellen hoe het is om jong en militant te zijn, dan moet hij het wel zijn. Poco Loco maakt onder andere tortilla s en taco-schelpen. Dat doe ik tijdens het weekend, zegt Bram. Omdat ik vooral lange weekendshifts doe, ben ik tijdens de week veel thuis. En dan hou ik mij bezig met de verbouwing van mijn huis en met mijn engagement voor ACV. Maar eigenlijk vooral mijn engagement voor ACV. Mocht ik daar minder voor doen, dan zou mijn huis al enkele jaren klaar zijn, lacht hij. Stefaan Beel Je steekt bijzonder veel tijd in jouw engagement. Krijg je er ook veel voor terug? Ik vind van wel. Ik heb bijvoorbeeld heel veel vrienden in de vakbond. Je mag natuurlijk niet verwachten dat iedereen altijd staat te applaudisseren voor wat je doet, of voor alle tijd die je erin steekt. Maar militanten hebben wat dat betreft veel steun aan elkaar. Er zijn dus minder fijne momenten ook. Goh, ik ben positief ingesteld. En ik heb begrip voor wie gefrustreerd is over een probleem of onrechtvaardigheid. Maar ik of andere militanten kunnen daar niet altijd iets aan veranderen, ook al is het logisch dat collega s bij ons aankloppen. In die zin kan je zeggen dat we het altijd wel horen als het slecht is, maar zelden als het goed is. Wanneer we iets bereiken voor iedereen, dan wordt dat snel normaal gevonden en hoor je niets. Wanneer iets niet lukt, dan hoor je plots wel iedereen. Dat is zo en daarover praten militanten onder elkaar weleens, maar het zou zonde zijn om er het hoofd door te laten hangen. Een jonge militant moet ook zijn mannetje kunnen staan, begrijp ik. Ja, vooral tegenover de werkgever. De jongeren uit de werknemersdelegatie mogen geen doetjes zijn, waarvan de werkgever denkt dat hij ze alles kan wijsmaken of erger, dat ze bang zijn. Als ik bij de bazen binnenkom, zij in pak en ik in werkoutfit, dan doe ik heel normaal tegen hen. Ik geef een hand en vraag hoe het met de kinderen gaat. Soms kijkt iemand daarvan op. Zo van wow gij durft dat. We zijn mensen onder elkaar, de bazen zijn niet meer of minder We zijn mensen onder elkaar, de bazen zijn niet meer of minder mens dan de werknemers. Bram Vanacker (30) mens dan de werknemers. Maar dat betekent niet dat het niet kan botsen hoor. Inhoudelijk discussiëren, maar met respect voor de mensen. Ging dat dan, inhoudelijk discussiëren vanaf dag één? Jawel hoor. Je krijgt bij ACV heel veel vorming. En wat ook belangrijk is, is dat je van oudere collega s een punt mag maken. Dat ze jou iets toestoppen, en geen kruimels. Al doende leer je ook veel. Daarnaast krijg je als militant ook heel wat vragen, niet alleen van collega s maar ook van familie en vrienden. Als je dat telkens opzoekt of zelf advies vraagt, dan bouw je ook heel wat kennis op. Je mannetje staan bij de werkgever is één ding, maar je moet natuurlijk ook als jonge militant het vertrouwen winnen van de collega s. Dat is niet altijd evident. Je start van nul, als jonge gast vertrouwt niemand je. Als je dingen bereikt in het overleg met de werkgever, krijg je natuurlijk vanzelfsprekend respect en vertrouwen. Vooral als je dingen bereikt voor andere afdelingen. Dan merken collega s dat je het zeker niet voor jouw eigen zaak doet, maar voor het algemeen belang. Dat je het omwille van de solidariteit doet, samen sterker, en dat je je even hard inspant voor andere afdelingen die je minder kent. Voor een militant moet het groepsbelang vanzelfsprekend zijn. Geef eens een voorbeeld, wat doe je als militant voor iedereen in het bedrijf? We praten met de werkgever over de loonen arbeidsvoorwaarden. De laatste jaren zijn er heel wat ingewikkelde machines bijgekomen en zijn we met minder volk. Als werknemers meer moeten werken en meer moeten kunnen dan vroeger, dan moet daar iets tegenover staan. We moeten ook zorgen dat iedereen mee kan, tot 65 of misschien zelfs langer. Voor De vakbond heeft volgens mij een belangrijke taak in het dingen eenvoudig uitleggen aan mensen, zodat ze begrijpen welke rechten ze hebben of van waar een systeem of beslissing komt. Bram Vanacker (30) Bram VanacKEr (30) Woont in Roeselare Werkt bij Poco Loco Snack Foods (Roeselare) Militant sinds 22ste Amateur-chocolatier, tot groot genoegen van de collega s die af en toe mogen proeven wie hier tientallen jaren geleden gestart is, moeten we als groep eisen dat hij zijn loopbaan hier kan beëindigen, ook al heeft hij nu een kapotte rug of minder kennis over specifieke productietechnieken. We voeren dus gesprekken over werkbaar werk en over eerlijke verloning voor iedereen, jong en oud. Sinds je 22ste meepraten over eindeloopbaan en allerhande complexe dossiers, ik vind het bijzonder knap. Ik leer er zelf ook veel mee bij en kan ook mijn vrienden en familie goed helpen. Niet iedereen is op de hoogte over de regels rond bijvoorbeeld vakantiegeld, betaald educatief verlof of tijdkrediet. Ik kan dan helpen en dat doe ik graag. De vakbond heeft volgens mij een belangrijke taak in het dingen eenvoudig uitleggen aan mensen, zodat ze begrijpen welke rechten ze hebben of van waar een systeem of beslissing komt. En trouwens, ik zeg altijd, dat jong militant zijn heeft nog een ander groot voordeel, ik zal alle afscheidsetentjes van collega-militanten kunnen meemaken! Jurgen D Ours

Visie vrijdag 12 juni 2015 uw job, ons werk 15 Eerste rondetafel over werkbaar werk Maatregelen die kwaliteit van arbeid verbeteren moeten verplicht worden Werkbaar werk wordt algemeen omschreven als werk dat motiverend is, niet te veel stress oplevert en een evenwichtige balans tussen werk en privé mogelijk maakt. In de discussies van de laatste jaren wordt werkbaar werk steeds vaker vermeld als het gaat om langer werken. Met de verhoging van de pensioenleeftijd tot 67 jaar is de aandacht voor werkbaar werk opnieuw actueler dan ooit. Tien strategische doelstellingen Voor ACV is het nu vooral belangrijk om bindende afspraken te maken. De regeringsmaatregelen om de pensioenleeftijd te verhogen of de vervroegde uittrede te beperken zijn concreet en ingrijpend. Maar een beleid om de kwaliteit van arbeid en loopbanen te verbeteren, blijft steken in goede voornemens. De maatregelen die eventueel voortvloeien uit deze rondetafel moeten voor ons dan ook bindend zijn. En er moet effectief gecontroleerd worden op de toepassing ervan, klinkt het bij Mathieu Verjans, nationaal ACV-secretaris. ACV heeft tien strategische doelstellingen geformuleerd en er telkens al concrete maatregelen aan gekoppeld. Er is onder meer aandacht voor levenslang leren, vormgeving van je loopbaan, werken op afstand, stress en werkzekerheid. Visie licht enkele concrete voorstellen toe. Recht op loopbaanonderbreking vastklikken ACV vindt dat werknemers hun loopbaan de FOCUS zelf moeten kunnen plannen. Daarvoor moeten de stelsels van loopbaanonderbreking, tijdkrediet en landingsbanen volgens de vakbond net versterkt worden. ACV schuift daarom het vastklikken van rechten naar voor. Alle werknemers die op een bepaald moment aan alle voorwaarden voldoen om in te stappen in zo n stelsel, moeten de garantie krijgen dat ze ook op een later moment kunnen instappen. Zo worden ze niet de dupe telkens een regering een stelsel aanpast of laat uitdoven. Extra verlofdagen Werknemers moeten er bovendien voor kunnen kiezen om de eindejaarspremie om te zetten in extra verlofdagen, zonder daardoor sociale rechten te verliezen. Deze maatregel stond al in het Generatiepact van 2005, maar werd nog altijd niet uitgevoerd. Minister van Werk Kris Peeters organiseerde een rondetafel over werkbaar werk en roept de sociale partners op om voorstellen te doen. Belga Werkgevers meer laten betalen voor onzekere contracten Als het gaat om werkzekerheid, wil ACV dat werkgevers verantwoordelijk gesteld worden voor hun gedrag. Hoe meer onzekere of onvrijwillig deeltijdse contracten een werkgever afsluit, hoe hoger zijn werkgeversbijdragen voor de sociale zekerheid moeten zijn. Want dit soort contracten kosten meer aan de sociale zekerheid door meer werkloosheidsuitkeringen en gelijkstellingen voor het pensioen. Daarnaast wil ACV de meest extreme vormen van onzeker werk tegengaan. Het gaat dan over dagcontracten, langdurige arbeidsrelaties met tijdelijke contracten, afroepcontracten, niet-aangegeven werk en stagecontracten die gebruikt worden als goedkope of gratis tewerkstelling. Permanente loopbaanbegeleiding Federaal bestaat er enkel een recht op outplacement, de begeleiding bij (dreigend) ontslag. Maar ACV vindt dat werknemers doorheen hun loopbaan permanent begeleiding verdienen in de vorm van loopbaangesprekken en loopbaanbegeleiding. ACV vraagt dan ook om dit recht op te nemen in het arbeidsrecht. Amélie Janssens Meer informatie en voorstellen op www.acv-online.be Werkbaar werk, hopelijk meer dan een mooie foto www.twitter.com/acvonline www.facebook.com/het.acv Vooraleer we werkbaar werk aanpakken, is er vooreerst de noodzaak dat je werk hebt. Het ACV verwacht dat de regering een beleid ontwikkelt waardoor jobs worden gecreëerd. Kwalitatieve jobs die vooral een antwoord zijn op de veel te hoge jeugdwerkloosheid. Werk geeft een inkomen, een loon. Om zekerheid te bieden moet de loonvorming via CAO s geregeld worden. Vorige week vrijdag besliste de regering de wettelijke pensioenleeftijd op te trekken tot 67 in 2030. Tegelijk verstrengen ook de leeftijds- en loopbaaneisen voor vervroegd pensioen. Sociaal overleg daarover is er niet geweest. Laat staan dat het in de verkiezingsprogramma s van de regeringspartijen stond. Met een actie op 15 juni aan de RVP, beter bekend als de pensioentoren, zullen we samen met de andere vakbonden aan de regering laten weten dat we met dergelijk kiezersbedrog niet opgezet zijn. We moeten van deze regering dus langer werken. En flexibeler (flexijobs in de horeca, nachtarbeid in de e-commerce, meer overuren ). Goedkoper ook trouwens, door de indexsprong. Ondertussen krijgen steeds meer mensen het alsmaar moeilijker om het ritme op het werk te blijven volgen. Fysisch en psychisch kraken veel werknemers. En het zijn heus niet alleen oudere werknemers die het moeilijk hebben. Jongeren sukkelen van het ene tijdelijke contract in het andere interimbaantje. Ouders hebben het niet onder de markt om een job te combineren met het opvoeden van kinderen. In Vlaanderen wordt met de werkbaarheidsmonitor om de twee jaar onderzocht hoe werkbaar werk is. Dit grootschalig SERV-onderzoek wees in 2013 uit dat 640.000 Vlaamse werknemers of 29,3% kampen met werkstressklachten. 400.000 werknemers (18%) zitten door een gebrek aan bijscholingskansen of door routinematig werk in een heikele situatie op het vlak van bijblijven en bijleren. Daardoor dreigen ze de trappers en misschien ook hun werk te verliezen. 240.000 werknemers (10,8% ) en hun gezinnen slagen er niet de werk-privébalans in evenwicht te houden. Ze komt dan ook niets te vroeg, de conferentie rond werkbaar werk die de minister van werk deze week organiseert. Dat de bittere pensioenpil politiek verguld moet worden zal niet vreemd zijn aan deze timing. Maar toch hoop ik dat het meer wordt dan een hoogmis van een paar uur en een mooie foto achteraf. Het ACV trekt in ieder geval goed voorbereid naar de afspraak. Werkbaar werk, dat is voor ons een job die veilig en gezond is, waarvan je niet overspannen geraakt, waar je kansen krijgt om bij te blijven en nieuwe dingen te leren. Een job waar naast het werk ook voldoende ruimte is voor het gezin. Een baan die je een goed en stabiel inkomen biedt. Een selectie van onze concrete ideeën hierover vindt u bovenaan deze bladzijde. Een goed voorbereid ACV dus, maar ook een ACV op zijn hoede. Want u houdt het misschien niet voor mogelijk, maar sommigen zien in deze conferentie alvast een gelegenheid om te pleiten voor minder arbeidsregels. Van meer vrijheid, blijheid worden zowel werkgever als werknemer beter klinkt het dan. Terwijl iedereen weet waar het soort flexibiliteit, dat de baas rechtstreeks overlegt met de werknemer, meestal eindigt. Marc Leemans, voorzitter ACV Bijna 30 procent van de werknemers hebben werkstressklachten

16 Visie vak bondig Sociaal voordeel bouw Vanaf 22 juni betaalt het Fonds voor Bestaanszekerheid het sociaal voordeel bouw uit. De premie bedraagt 0,62 euro per gepresteerde of gelijkgestelde dag tijdens de referteperiode (1 april 2014 tot en met 31 maart 2015) met een maximum van 135 euro. Vul hiervoor de syndicale premiekaart 2015 in, die je deze maand zult ontvangen per post. Noteer zeker je rekeningnummer en zorg er voor dat je in orde bent met de betaling van jouw syndicale bijdrage. Bezorg de kaart vervolgens aan het ACV-dienstencentrum of een beroepsverbond van ACV bouw - industrie & energie. Toch inschakelingsuitkering voor jongeren zonder diploma Het regeerakkoord bepaalt dat enkel jonge werkzoekenden mét een diploma recht hebben op een inschakelingsuitkering (voor hun 21 ste ). 7 800 jongeren zonder diploma dreigden daardoor uit de boot te vallen. ACV-Jongeren kaartte de problematiek aan bij de bevoegde politici en dat heeft resultaat opgeleverd. Er ligt nu een lijst met attesten, certificaten en andere types van diploma s klaar die gelijkgesteld worden. Zo krijgen 7 800 Vlaamse jongeren toch een inschakelingsuitkering. Maar voor zeker 3 000 jongeren is er nog geen oplossing. Zij hebben hoogstens de eerste graad secundair onderwijs voltooid of de tweede graad van het algemeen secundair onderwijs. Ook voor hen vraagt ACV-Jongeren dringend een oplossing. Verbied betaling loon in cash Het cash betalen van loon moet verboden worden. Dat is het unanieme advies van de Nationale Arbeidsraad, waarin werkgevers en vakbonden zetelen. Vooral in de vleessector krijgen werknemers nog hun loon in cash geld. uw job, ons werk Het moet altijd beter, sneller en nieuwer. U knippert maar met uw ogen of daar ligt alweer een nieuwe iphone, betere medicijnen of ecologischere auto s. Dat zag ook de minister van Werk in. Hij vroeg aan alle sectoren om cao s over innovatie af te sluiten. Iets wat eerst lukte in de chemie en de grafische sector. Niet onlogisch dat bijvoorbeeld de chemische sector hiermee onmiddellijk aan de slag ging, zegt Alfons De Potter, nationaal sectorverantwoordelijke chemie bij ACV bouw - industrie & energie (ACV BIE). Zonder innovatie geen chemie. Concreet gaat het dan over de zoektocht naar vervangproducten voor petroleum, nieuwe technieken om te recycleren of om te isoleren. Vergeet niet dat chemie heel veel aanlevert aan de andere sectoren. En toch lijkt het vreemd. De vakbond die meepraat over innovatie. De Potter benadrukt daarom het unieke karkater van deze CAO. Tot nu toe ging het sociaal overleg vooral over lonen, arbeidsduur en pensioenen. Maar innovatie is eigenlijk ook een zaak van de vakbonden, want onze werknemers zitten tenslotte aan de bron. Innovatieve processen hebben rechtstreeks invloed op de productie en dus op de werknemers. Tot nu toe was innovatie vaak een beslissing die door het management werd genomen. De vakbond liep daarin wat achterop, nu zitten wij wel in de werkgroep. Het is belangrijk dat de vakbond mee de CAO kan evalueren. Beginnen wanneer we willen Innovatie gaat trouwens niet alleen over nieuwe producten, ook over de organisatie van al dat werk. Hoe zoiets in de praktijk in zijn werk gaat, kan Piet Vanderhaeghe vrijdag 12 juni 2015 Innovatie is ook een zaak van de vakbonden Innovatie is het nieuwe modewoord. We moeten innoveren of we geraken achterop met onze industrie. De chemische en grafische sector hebben dat goed begrepen en sloten er zelfs een collectieve arbeidsovereenkomst (CAO)over af. Want jawel, ook de vakbond wil mee innoveren en beperkt zich dus niet tot zijn corebusiness van arbeidsvoorwaarden en lonen. vertellen. Hij is ACV-militant en werkt bij Miller Graphics. Wij zitten met een hele innovatieve arbeidsorganisatie. Wij, de werknemers, mogen op de werkvloer heel veel zelf beslissen. We kunnen de volgorde van het werk wisselen, als ons dat beter lijkt. Zo vermijden we onnozel werk of te veel machinewerk. We mogen beginnen wanneer we willen. Onze vrijheid is echt heel groot. Als ik vandaag liever eens niet met de computer werk, doe ik de drukplaten. Morgen kan dat weer anders zijn. Sinds we dat zo doen, Volgens ACV is dit een belangrijke stap om een einde te maken aan de betaling van loon met zwart geld. Naast de aanwezigheidsregistratie van werknemers, is dit een van de maatregelen om tewerkstelling zonder sociale of fiscale bijdragefraude te garanderen. Jongeren oriënteren naar werk of studies Op 1 juni is een nieuw project gestart in Vlaanderen om jongeren zonder kwalificaties te begeleiden naar duurzaam werk of een opleiding. 2 600 jongeren zullen kunnen rekenen op begeleiding op maat. Het zogenaamde WIJ-project wordt gefinancierd met Vlaamse middelen en subsidies uit het Europees Sociaal Fonds. Vokans vzw en Alexander Calder Arbeidsintegratie zullen 1 190 jongeren begeleiden in de regio s Antwerpen, Mechelen en Meetjesland. Belga Het Suikerfeest sluit de Ramadan af. Moslims gaan dan bij familie op bezoek, eten veel zoetigheid en geven elkaar cadeaus. Ramadan start op 18 juni Op 18 juni begint de Ramadan, de islamitische vastenmaand die eindigt met het Suikerfeest (foto). Van zonsopgang tot zonsondergang onthouden moslims zich dan van eten en drinken. Maar geeft dat geen problemen op het werk? In de meeste bedrijven waar moslims meedoen aan de Ramadan, merk je dat niet eens, zegt Saida Isbai, diversiteitsconsulente bij ACV. De Ramadan komt soms wel ter sprake, omdat moslims bijvoorbeeld vrijaf willen met het Suikerfeest. Bedrijven zorgen er best voor dat collega s hierover onderlinge afspraken kunnen maken. Lunchvergaderingen met een vastende collega zijn het best te vermijden, tenzij die geen bezwaar heeft. Wat moslims zeker waarderen, is als je hen een wenskaart geeft op het einde van de Ramadan. Die kun je krijgen bij je diversiteitsconsulente van ACV. (LG)

Visie vrijdag 12 juni 2015 uw job, ons werk 17 De Dag van de Schoonmaak De helden van elke dag ga ik veel liever werken dan vroeger. Die flexibiliteit zorgt voor meer arbeidsvreugde en voor een goede balans tussen werk en privé. Verder zal het ACV nog enkele zaken in de gaten houden. Gaat er bijvoorbeeld genoeg aandacht naar opleiding? En wat is de relatie met de werkgelegenheid? De werkgevers kijken vooral naar het nieuwe product dat ze op de markt willen brengen, Innovatieve processen hebben rechtstreeks invloed op de productie en dus op de werknemers. Alfons De Potter, nationaal sectorverantwoordelijke chemie bij ACV BIE aldus De Potter. Maar de output zou toch moeten zijn dat er meer jobs komen. Dat zullen we ook evalueren. Deze CAO is belangrijk voor het imago van de sector. Tot nu toe dacht men toch vooral nog dat de chemie een vervuilende sector was. Klopt niet. België chemiereus België is trouwens een echte chemiereus. De regio Antwerpen-Rotterdam is de belangrijkste wereldcluster na Houston, verrast De Potter. Kijk naar de top twintig van grootste chemische bedrijven ter wereld. Bijna al die bedrijven zijn ook in België gevestigd. De petrochemie, farmacie en kunststoffen-sector zijn heel high tech. Daardoor hebben we goed stand gehouden tijdens de crisis. Om maar te zeggen dat deze cao heel belangrijk is voor de toekomst. Hilde Van Malderen Wat is er zaliger dan thuis te komen in een fris gepoetst huis? En hoe makkelijk toch dat onze vuilnisbakken voor onze deur worden opgehaald. Het lijkt zo evident dat we de mensen die daarvoor zorgen wel eens durven te vergeten. Daarom wil ACV Voeding en Diensten hen op 19 juni in de bloemetjes zetten op de Dag van de Schoonmaak. Niet voor de eerste keer trouwens. De Dag van de Schoonmaak zit al aan zijn achtste editie en dat heeft zo zijn redenen. Als vakbond kunnen we pleiten voor betere loonen arbeidsvoorwaarden, maar respect kan je niet afdwingen, zegt Pia Stalpaert, voorzitter van ACV Voeding en Diensten. Daarom richten we ons met de Dag van de Schoonmaak tot de hele bevolking. Het werk van de schoonmakers maakt het leven van iedereen makkelijker. Toch worden ze niet altijd naar waarde geschat. Extra bedanken Het initiatief van Voeding en Diensten werkt aanstekelijk. Heel wat bedrijven voorzien op 19 juni een attentie voor hun schoonmaakpersoneel. De militanten van het ACV zullen dan weer aan stations en pleinen kaartjes en wafeltjes uitdelen. Dus voel u zeker niet geremd om die dag één van de meer dan 200 000 mensen die er iedere dag weer voor zorgen dat onze straten, huizen en gebouwen er netjes bij liggen eens extra te bedanken. Schoonmaak gaat trouwens verder dan de klassieke poetsvrouw thuis of op kantoor. Het beroep is veel diverser: de dienstencheque-werknemers, poetsdiensten bij bejaarden en zieken, ruitenwassers, dienstenboden, kamermeisjes. Of vuilnis- Het beroep van schoonmaakpersoneel is diverser dan de poetsvrouw thuis of op kantoor. Yves Cardoen (49) is vuilnisophaler in Poelkapelle. ophalers, zoals Yves Cardoen (49) bijvoorbeeld. Hij werkt al 21 jaar als vuilnisophaler in Poelkapelle. Onze job is anoniemer geworden, vertelt hij. Vroeger was ik Yves van de vuilkar. Nu ben ik één van de mannen die achter de kar lopen en waar ze het stinkt naar roepen. Mensen houden zich niet meer in. Soms horen we dat wel honderd keer per dag. Plezant is anders. Honderden kilo s Nochtans hebben ze een niet te onderschatten job. Het respect is veel verminderd. Terwijl wij dagelijks honderden kilo s moeten tillen. Winter en zomer, in weer en wind. Vroeger was het een werk zonder stress. Maar het verkeer neemt toe net als de wegenwerken. Dat zorgt vaak voor heel gefrustreerde chauffeurs. Die worden dan boos als wij ons werk doen. Soms is het een zottekot. Toch wil Yves niet te veel klagen. De sfeer bij ons is goed. Mijn collega s zijn allemaal harde werkers. Chapeau. Terecht toch dat deze mensen eens een complimentje verdienen? Ik vind die Dag van de Schoonmaak zeker een mooi initiatief, aldus Yves. Leuk dat ze ons in de spotlights zetten. Hilde Van Malderen Patrick Holderbeke Regels voor studentenwerk Jobstudent moet tellen Of je deze zomer nu verkoelende ijsjes serveert aan de kust of de economie draaiende houdt in een fabriekshal in het binnenland, je kan als jobstudent het beste weten welke je rechten en plichten zijn. Wie kan tellen, komt al een heel eind. Dagen tellen Studentenwerk is niet langer beperkt tot de zomermaanden. Je kan het hele jaar door werken, maar er gelden enkele regels in verband met je bijdrage voor de sociale zekerheid. Tijdens de eerste 50 dagen gaat er 2,71 procent van je loon als jobstudent af aan sociale zekerheidsbijdragen. Werk je meer dan 50 dagen op een kalenderjaar, dan geldt de normale bijdrage van 13,07 procent. Je bouwt dan ook vakantierechten op. Elk kalenderjaar staat je teller weer op nul. Iedere gewerkte dag telt als een dag, ook al werkte je maar enkele uurtjes. Jobstudenten kunnen hun persoonlijke teller controleren op www.studentatwork.be Geld tellen Als je in 2015 werkt als jobstudent, dan gelden volgende maximuminkomsten om thuis nog fiscaal ten laste te blijven: 3 200 euro netto voor een kind van een gehuwd koppel 4 500 euro netto voor een kind van een alleenstaande ouder Verdiende je in 2015 meer, dan ben je niet meer fiscaal ten laste van je ouders en betalen zij meer belastingen. Verdien je netto meer dan 7 380 euro (9 461,06 bruto), dan betaal je als jobstudent ook zelf belastingen. Uren tellen Ben je jonger dan 18 jaar, dan hebben je ouders onvoorwaardelijk recht op kinderbijslag tot 31 augustus van het jaar waarin je 18 wordt. Ben je ouder dan 18, dan gelden er enkele regels om de kinderbijslag te behouden. Tussen twee studie- of academiejaren mag je de hele zomervakantie (juli, augustus en september) werken zonder beperkingen op uren en inkomsten. Tijdens het academiejaar mag je per kwartaal maximum 240 uren werken om de kinderbijslag niet te verliezen. Stop je eind juni 2015 met school? Dan heb je nog recht op kinderbijslag tot na de zomervakantie, als je tijdens die vakantie minder dan 240 uren werkt. 3 dagen proefperiode Een arbeidscontract voor studenten is een contract van maximum 12 maanden. Het contract bevat ook een proefperiode van drie dagen. Tijdens die drie werkdagen kan de jobstudent of de werkgever het contract direct beëindigen. Let op, dit zijn enkel de basisregels. Voor de uitzonderingen en meer informatie over studentenwerk en schoolverlaters, kijk op www.acv-enter.be

18 Visie uw job, ons werk vrijdag 12 juni 2015 Onderhandelingen sectorale akkoorden 2015-2016 ACV overlegt met werkgevers over opslag In alle sectoren zitten werkgevers en werknemers rond de tafel om afspraken te maken over bijvoorbeeld loonopslag, vorming en brugpensioen. Die onderhandelingen zijn mogelijk omdat begin 2015 een sociaal akkoord afgesloten werd door het ACV en de liberale vakbond met de werkgevers. Zonder dat sociaal akkoord was er geen kader voor de afspraken binnen de sectoren en dus ook geen mogelijkheid om over lonen te onderhandelen. De onderhandelingen over een sectoraal akkoord lopen niet overal gelijk. In sommige sectoren zijn nu al akkoorden afgesloten, in andere sectoren loopt het overleg stroef. Visie neemt alvast een kijkje bij vijf sectoren. Loonopslag in de metaalbouw In deze sector werd begin vorige week al een ontwerpakkoord bereikt voor 2015 2016. Het ontwerpakkoord wordt nu onder andere door ACV-CSC ME- TEA voorgelegd aan de militanten uit de sector, die zich eind deze maand over het akkoord zullen uitspreken Als het akkoord goedgekeurd wordt door alle partijen, dan krijgen de 120 000 werknemers van de sector metaalbouw vanaf 1 januari 2016 een loonsverhoging van 0,07 euro bruto per uur (in een 38-uren week). Minstens even belangrijk is de verhoging van de bijdrage in de aanvullende pensioenen. Die zou opgetrokken worden met 0,29 procent. Daarnaast werd in het ontwerpakkoord ook de tussenkomst bij tijdelijke werkloosheid opgetrokken tot 11 euro per dag. Er zal ook meer aandacht zijn voor vorming en er werden garanties opgenomen voor regelingen SWT en tijdskrediet. Bovendien zouden werknemers vanaf 50 jaar één dag loopbaanverlof per jaar krijgen. Nieuw fonds voor werkbaar werk in chemische sector ACV Bouw-Industrie & Energie keurde begin deze week het akkoord voor de arbeiders en bedienden in de scheikundige nijverheid goed. Daarin staat onder meer de oprichting van een demografie-fonds voor de financiering van werkbaar werk en werkgelegenheid voor oudere werknemers. De werknemers zouden ook een loonsverhoging krijgen (+ 0,06 euro bruto per uur voor arbeiders) en de minimumlonen worden verhoogd. Het systeem van de landingsbaan vanaf 50 jaar (met 28 jaar loopbaan) blijft bestaan. Bovendien zou het vaderschapsverlof voortaan ook gelijkgesteld worden voor de berekening van de eindejaarspremie. Er zal tenslotte ook gewerkt worden aan vorming en opleiding voor specifieke doelgroepen. SWT en tijdkrediet blijven mogelijk in petroleumsector Als de vakbonden het ontwerpakkoord voor de petroleumsector goedkeuren, hebben de werknemers een loonsverhoging van 0,7 procent op de brutolonen in het vooruitzicht. In het ontwerpakkoord staat verder ook de toepassing van alle mogelijke systemen van SWT en tijdkrediet. Bovendien willen de werkgevers en werknemers werk maken van werkbaar werk, met de nodige aandacht voor oudere werknemers. Textielwerknemers moeten geduld hebben In de textielsector verlopen de onderhandelingen voor het sectoraal akkoord heel wat moeilijker. De werkgevers willen niet aan tafel zitten omdat de vakbonden de indexsprong aanvechten bij het Grondwettelijk Hof. Als de indexsprong nietig verklaard zou worden, wil werkgeversfederatie Fedustria een compensatie van de vakbonden bij het volgend CAO-overleg. Maar het gemeenschappelijk vakbondsfront weigert dit en dreigt met acties en stakingen. Voor de naar schatting 20 000 werknemers in de textielsector is het dus nog even wachten op een sectoraal akkoord. alle foto s: Belga Wat is een sectoraal akkoord? Een sectoraal akkoord legt de minimumarbeidsvoorwaarden vast voor alle werknemers van een sector. Daarin worden afspraken gemaakt over loonsverhogingen, vorming voor werknemers, pensioen, tijdkrediet, brugpensioen, enzovoort. Metaalbouw, chemische sector, petroleumsector, textiel en voedingshandel: in alle sectoren zitten werkgevers en werknemers rond de tafel om afspraken te maken over bijvoorbeeld loonopslag, vorming en brugpensioen. Om de twee jaar zitten de sociale partners (afgevaardigden van werkgeversorganisaties en vakbonden, ook groep van 10 genoemd) samen om een nationaal interprofessioneel akkoord (IPA) af te sluiten. De afspraken in zo n IPA gelden voor alle sectoren en gaan bijvoorbeeld over vorming, het gewaarborgd minimumloon en loonmarge. Binnen het kader van een interprofessioneel akkoord gebeuren dan de verdere besprekingen in de sectoren. Die besprekingen worden per bedrijfssector in een paritair comité (PC) gevoerd. De paritaire comités kunnen collectieve arbeidsovereenkomsten (cao s) afsluiten voor een sector of subsector. Die cao s zijn bindend voor alle ondernemingen en alle werknemers van die sector of subsector. Onderhandelingen voedingshandel muurvast Ook voor de sector voedingshandel zitten de onderhandelingen muurvast. De vakbonden vragen de toepassing van het loonakkoord dat begin dit jaar werd afgesloten, 0,5 procent bruto loonsverhoging en 0,3 procent nettovoordelen. Ze willen dat dit nettovoordeel per bedrijf onderhandeld kan worden, maar de werkgevers willen dit volgens ACV Voeding en Diensten zelf bepalen. Naast de loonsverhogingen vragen de vakbonden ook kwaliteitsvolle jobs voor jongeren, werkbare jobs voor ouderen en meer gezinsvriendelijke maatregelen. De vakbonden en werkgevers van de sector zitten al sinds 7 mei samen, maar ook hier ligt er nog geen akkoord in het vooruitzicht. Amélie Janssens Meer informatie over de sectorale akkoorden vind je op de website van je beroepscentrale of in een volgende Visie.

Visie vrijdag 12 juni 2015 gewikt en gewogen 19 ZEGT Geert Taghon, auteur Skunk We veroordelen jongeren in de psychiatrie te snel Ze zijn de gevallen engelen van onze maatschappij. Jongeren die van de weg raken. Die in onze ogen vooral voor last zorgen, maar zich eigenlijk bang en gekwetst voelen. Dat is het verhaal dat opvoeder Geert Taghon, coördinator in de Patio te Kortijk, wil meegeven in zijn eerste roman Skunk, tegelijk een pleidooi voor een betere jeugdpsychiatrie. Mijn naam is Taho en ik ben zeventien jaar oud. Ik heb geen alledaagse naam, maar ik heb dan ook geen alledaagse ouders, kom niet uit een alledaags gezin. De mensen bij wie ik bijna mijn hele leven heb gewoond, zijn rot, zowel vanbinnen als vanbuiten. De eerste alinea van zijn boek belooft weinig vrolijks. Taghon destilleerde uit zijn twintig jaar ervaring in de jeugdpsychiatrie een roman waarbij je je eigenlijk een beetje ongemakkelijk voelt. Ik ben er mij van bewust dat het geen happy verhaal is, zegt hij zelf. Het is rauw en ruw, maar dat is wel de leefwereld waarin ik werk. We veroordelen die jongeren soms te snel. Als je ze aan hun lot overlaat en alleen maar straft, creëer je een probleem voor de samenleving in de toekomst. Dit boek toont een kant van de hulpverlening die mensen niet graag zien en toch wilde ik het leed van de jongeren tonen, de schade die ze opgelopen hebben en hun gekwetstheid. U werkt in de forensische jeugdpsychiatrie, dat wil zeggen dat die jongeren ook criminele feiten hebben gepleegd, net zoals het hoofdpersonage in uw boek. Dat is vast een ongelooflijk zware job. Gelukkig zien wij ook nog vooruitgang, anders hou je het niet vol. Het zijn allemaal jongeren die geen voeling meer hebben met de samenleving. De meesten gaan al lang niet meer naar school, zijn overal buiten gegooid en worden gezien als vervelende, bizarre delinquenten. Terwijl wij opnieuw naar de adolescent proberen te kijken. Daarnaast werken we ook rond de psychiatrische problematiek. We hebben heel veel jongeren die het uiteindelijk wel goed doen. Die hier heel verward en gewelddadig toekomen, maar na verloop van tijd weer naar school gaan, in groep leren leven of werk vinden. De doelstelling is dat ze opnieuw kunnen aansluiting kunnen vinden bij de maatschappij. Het hoofdpersonage noemt zichzelf Skunk (stinkdier) en groeit op in een wel heel problematisch Joost De Bock gezin. Hoe komt het dat zoiets onder de radar kan blijven? Zolang er op school geen te grote klachten zijn, blijf je vaak lang buiten schot. Hoeveel kinderen zijn er niet seksueel misbruikt waarbij dat toch binnen de beslotenheid van het gezin blijft? Omdat het misschien wel een stil kind is, maar er verder geen signalen zijn, of de signalen niet gezien worden. Sommigen gezinnen kunnen de schijn heel goed ophouden. De ouders zijn soms wel van goede wil. Het is niet altijd van niet willen, dikwijls van niet kunnen. Die jongeren tonen vaak agressie, omdat dat het enige is wat ze kennen en toch moeten wij daar door kijken. Terwijl jullie zelf ook klappen krijgen. Dat gebeurt regelmatig. Het ergste wat ik ooit heb meegemaakt, is bedreigd worden met een mes. We incasseren letterlijk klappen, maar de volgende dag staan we er weer voor hen. Het is belangrijk dat we blijven zorg dragen. De laatste maanden kwamen een paar schrijnende verhalen uit de jeugdpsychiatrie met zijn gigantische wachtlijsten in de media. Is er een gebrek aan geld? Of is er ook een gebrek aan visie? Dat is een én-én verhaal. Er is een tekort aan middelen. Maar het is ook zo dat men het jeugdhulpverleningslandschap heeft hervormd met het integrale jeugdhulpplan. Op zich een goed idee, maar we zien dat dat in de praktijk een heel log verhaal is. Jongeren worden daarin papieren die worden verschoven. Je moet veel formulieren invullen om op de juiste plaats terecht te komen. Wat maakt dat het toeslibt. Het is sowieso een moeilijke puzzel, omdat er zoveel diensten bij betrokken zijn. En helaas is het een complexe materie waarin het niet allemaal met een pilletje en een verband op te lossen valt. Hoe ziet u de toekomst, want het lijkt weinig rooskleurig? Ik hou mijn hart vast. En waar ik me vooral zorgen over maak is hoeveel jongeren bij scholen of instellingen aan de deur worden gezet, omdat ze niet in het plaatje passen. Er moet echt meer werk gemaakt worden van de ondersteuning van mensen die met die jongeren werken. Ik hoop dat mensen ook zien dat we deze jongeren niet mogen loslaten, anders krijg je Skunk-verhalen. Hilde Van Malderen Wat tweet er in het struikgewas? Visie plukt enkele rake commentaren van de sociale netwerksite. UIT beeld ing Pierre Hellebaut Half 2011 dacht ik aan #pensioen op 1/10/17. Nu minstens 1/2/21. Ik heb dus 4 j gewerkt om 1/2 jaar dichter bij mijn pensioen te komen :-( Joost Vandecasteele De uitspraak Binnenkort mogen we niks meer komt meestal van hen die altijd alles hebben gemogen en nog steeds mogen. Jeroen Lievens Ook bij de jeugd traditionele rolpatronen in het huishouden. Meisjes helpen meer. #zorgkloof #arbeidsmarktkloof

24 uw vrije tijd Visie vrijdag 12 juni 2015 Theater De Hersenhap Humor is een levenshouding Als artiest in Vlaanderen oogst je niet alleen succes, maar heb je ook een onzeker beroep. Actrices Tine Embrechts en Karlijn Sileghem blijven evenwel niet bij de pakken neerzitten. In de muzikale voorstelling De Hersenhap stellen zij enthousiast hun businessplan voor: ze openen een pop-up-restaurant waar je niet kan eten, maar wel à la carte kan nadenken over problemen. Zo kan je in De Hersenhap al voor 5 euro peinzen over Huren of kopen? en kan je voor een schappelijke 17,50 euro doordenken over Wat is de beste shampoo voor droog haar?. Uiteraard kan zo n bizar business-concept enkel ontspruiten uit de gedachtekronkels van Hugo Matthysen, schrijver en regisseur van het stuk. Victoriano Moreno Zijn de onzekere tijden waarin we leven het uitgangspunt voor De Hersenhap? Hugo Matthysen: Nee. Ik wou graag een theaterstuk maken met Tine en Karlijn, en ik vond het een tof idee om iets te doen met een pop-up-restaurant waar je niet kan eten maar wel nadenken. Anderhalf jaar voordat een stuk in productie gaat, moeten de titel en samenvatting klaar zijn. Dus zat ik vast aan dat gegeven. Tijdens het schrijven zijn die onzekere tijden in het stuk geslopen als achtergrond. Anders dan pakweg tien jaar geleden hoor je verhalen rondom je van mensen die hun job verliezen, of die als contractueel werken in plaats van vast benoemd te zijn. Er is een grote onzekerheid onder de mensen, jong en oud. Daardoor is iedereen wat voorzichtiger in het maken van keuzes. Daarom laat je zien hoe Tine en Karlijn zichzelf bijeenpakken en niet opgeven. Voilà, dat is de boodschap. Vallen en opstaan en daarna weer vallen. Zelf ondervind ik ook hoe projecten soms niet doorgaan. Zo ging ik een fictiereeks maken voor VRT. De goedkeuring was er, alle opnamedagen en acteurs lagen vast, en dan ineens: Sorry, besparingen, het gaat niet door. Dat gebeurt en het hoort erbij natuurlijk. Welke vraag zou jij bestellen in De Hersenhap? Dat is een moeilijke vraag, want ik heb de menukaart opgesteld. (Denkt na.) Moet ik de harde waarheid vertellen, zwijgen of liegen? Dat vind ik een interessante vraag. Omdat iedereen daar onverbiddelijk mee te maken krijgt. Meestal is het geen vraag, maar een dilemma. Wat doe je bijvoorbeeld als je weet dat je bejaarde ouder ongeneeslijk ziek is? Zo zijn er continu kwesties waarop je niet gewoon WIN een duoticket voor De Hersenhap Visie geeft duotickets weg voor de voorstelling in Hasselt (19/01/2016), Aalst (20/01/2016), Kortrijk (25/02/2016), Lier (26/02/2016) en Antwerpen (12/03/2016). Antwoord vóór 18 juni op deze vraag: Met welke artiest vormt Tine Embrechts een koppel? a. Jonas Van Geel b. Hugo Matthysen c. Guga Baúl Doe mee op www.beweging.net (klik op de banner Visie-wedstrijd ). Of stuur een kaartje naar: Visie, wedstrijd Hersenhap, Postbus 20, 1031 Brussel, en vermeld naar welke voorstelling (locatie) je wil gaan. Hugo Matthysen: Ik probeer dingen langs verschillende kanten te bekijken. Als Karlijn zegt: Veel mannen kunnen geen sorry zeggen, dan vindt iedereen dat waar. Hetzelfde gebeurt als Tine zegt: Voor een man is niets zo gemakkelijk als sorry zeggen. Vallen en opstaan, en dan weer vallen. Dat is de boodschap. Hugo Matthysen, regisseur De Hersenhap ja of nee kunt antwoorden, maar toch moet je een knoop doorhakken. Je bent filosoof van opleiding. Hoe link je dat met de absurde humor die je schrijft? Op een manier ligt het dicht bij elkaar. Veel denkkaders in de filosofie vertrekken van een premisse. Je neemt aan dat iets waar is. Op grond daarvan staat dat denkkader als een huis. Maar als je die premisse in twijfel trekt, dan zakt het als een pudding in elkaar. Hetzelfde geldt als je een kader schetst voor een verhaal. Dat mag totaal van de pot gerukt zijn. Maar eenmaal je begint, moet je je wel aan dat kader houden. Anders vliegt je verhaal alle kanten uit. Met een held als Harry De Hamburger is een consequentie dat die vroeg of laat wordt opgevreten. Je bent verplicht om daarop in te gaan. Zo geef je een absurd verhaal een schijn van logica die het aanvaardbaar maakt. Jesse Willems / imagedesk.be Wat ik ook probeer te doen, is iets langs verschillende kanten bekijken. Als ik mij tijdens de voorstelling verontschuldig, vindt Karlijn dat sjiek van mij. Want veel mannen krijgen het woord sorry niet over hun lippen. Veel mensen in de zaal vinden dat absoluut waar. Waarop Tine het totale tegenovergestelde zegt: Voor een man is niets zo gemakkelijk als sorry zeggen. Opnieuw vindt het publiek dat dat ook echt wel waar is. Is humor meer dan een metier voor jou, misschien ook een levenshouding? Ik denk het wel, in een abstracte zin. Voor wat ik nu doe, moet ik de dingen vanop een zekere afstand kunnen bekijken en relativeren. En dingen minder vanzelfsprekend vinden dan doorgaans wordt aangenomen en omgekeerd. Relativeer jij jezelf het meest als je Clement Peerens bent? Clement Peerens is een personage. Hij heeft weinig met mezelf te maken, behalve dat ik ook geweldig graag gitaar en rock- n-roll speel. Tegelijk vind ik rock- n-roll domme muziek. Dankzij Clement kan ik toch die muziek spelen, zonder daar zelf als een idioot te staan (glimlacht). Ik vind het tof dat ik in de Hersenhap samen met Ronny en Aram (Mosuse en Van Ballaert, de twee andere bandleden van The Clement Peerens Explosition, red.) eens muziek kan spelen, die mij veel meer ligt. Leen Grevendonck De Hersenhap speelt volgend cultuurseizoen vanaf januari 2016. Meer info op www.dehersenhap.be en www.facebook.com/dehersenhap. colofon Visie is een tweewekelijks ledenblad, inbegrepen in het lidmaatschap van CM en ACV Voeding en Diensten, ACV-CSC METEA, ACV Bouw - industrie & energie en ACV Transcom Verantw. Uitg. nat. pag.: Linde De Corte Hoofdredacteur: Jurgen D Ours Redactie beweging.net en ACV: Leen Grevendonck, Amélie Janssens, Hilde Van Malderen, Patrick Wirix, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo, Jef Kerremans, Kris Six, Isabelle Maesfranckx Redactie CM: Dieter Herregodts (coördinatie), Martine Creve, Eric De Maegd, Chris Van Hauwaert, Nele Verheye Vormgeving: Bart Gevaert, Rutger Van Parys Redactie Visie: PB 20, 1031 Brussel, tel. 02 246 31 11 lezers@visieredactie.be Druk: Coldset Printing Partners, A.Gossetlaan 30, 1702 Groot-Bijgaarden Artikels op de regionale bladzijden (20-23) vallen onder de resp. verantw. uitgevers.