INTERNATIONAAL Registratie en identificatie onderdelen transportcriminaliteit Samenwerken Laten we er geen doekjes om winden: er zullen niet veel directievergaderingen zijn waar de agenda op maandagochtend opent met het onderwerp voertuigcriminaliteit. Onze politie heeft de handen vol aan ernstiger vormen van criminaliteit waar wij als inwoners van dit land slachtoffer van kunnen worden. Voor autofabrikanten vormt het fenomeen diefstal zeker niet de grootste bedreiging van het verdienmodel en de individuele verzekeraar maakt zich anno 2016 ongetwijfeld meer zorgen om het rendement van haar belegde vermogen dan de marges op haar voertuigdiefstalportefeuille. En toch bevat ook deze nieuwsbrief weer voorbeelden van mooie samenwerking in de aanpak van voertuigcriminaliteit. Hoe komt het toch dat we, ondanks de beperkte sense of urgency bij de hogere legerleiding, in staat zijn om samen met onze partners dit soort resultaten te boeken? Een en ander overpeinzend kom ik tot het volgende simpele antwoord: Samenwerking is leuk, zit misschien zelfs wel in onze natuur. Door van één plus één twee te maken worden we vrolijk en iets aanpakken dat we binnen onze samenleving met z n allen niet oké vinden geeft toch echt gewoon voldoening. Dus vergeet alle mooie woorden over corporate strategy en maatschappelijk verantwoord ondernemen maar even. Het is gewoon mensenwerk. Anders dan het overtuigen van het hogere management (wat we altijd zullen blijven doen overigens) ligt een belangrijk deel van de opgave die samenwerking heet dus gewoon op de werkvloer. Door dáár de juiste mensen te betrekken, vertrouwen te creëren, elkaar wat te gunnen en aantrekkelijke perspectieven te schetsen, leggen we de basis voor succes. Ook de uitdagingen die alle ontwikkelingen in de wereld van mobiliteit de komende jaren met zich meebrengen, treden we met deze wetenschap vol vertrouwen tegemoet. Titus Visser Campagne Autokraak In het afgelopen jaar is door Q-Park, Politie Eenheid Amsterdam en gemeente Amsterdam, daarbij ondersteunt door Stichting Aanpak Voertuigcriminaliteit, hard gewerkt aan de aanpak Voorkom Autokraak. Vanwege de overlast door autokraken was op 1 juli 2015 al een pilot gestart in het gebied rondom het museumplein. De afgelopen jaren nam rond het museumplein het aantal autokraken ernstige vormen aan. Het bleek dat vooral dagjesmensen en toeristen hun auto NIET leeg achterlieten. De aanpak werd gericht op awareness bij de automobilist in combinatie met een nauwere samenwerking en informatie-uitwisseling tussen Q-Park, Politie en stadsdeel Zuid. Ook werd succesvol een lokauto ingezet waardoor een aantal notoire autokrakers zijn gepakt. Deze aanpak blijkt effectief te zijn want het aantal autokraken rondom het museumplein daalde in 2015 met 25% ten opzichte van dezelfde periode in 2014. Bewustwording van de parkeerder is de rode draad in de nieuwe campagne. Deze campagne is op 30 maart jl. aan de Stichting AVc overgedragen. AVc zal deze bewustwordingscampagne onder de aandacht brengen van alle gemeenten en parkeerbeheerders als de nieuwe landelijke campagne. Overdracht campagne autokraak aan Stichting Aanpak Voertuigcriminaliteit. V.l.n.r.: Frank Kelder (Districtchef Amsterdam Zuid), Sebastiaan Capel (voorz. dagelijks bestuur Amsterdam Zuid), Titus Visser Directeur AVc) en Mark van Haasteren (alg. directeur Q-Park Nederland). 1
Kiwa SCM Kiwa SCM is de Certificatie Instelling die zich bezighoudt met voertuigbeveiliging. Zij kennen de verschillende diefstalmethodes en controleren of voertuigen hier tegen bestand zijn. Kiwa- SCM werkt daarbij samen met Stichting VbV, de politie, Stichting AVc, en diefstalonderzoeksbureaus. Met Kiwa SCM gecertificeerde beveiliging heb je minder kans dat je auto gestolen wordt. Wat is relay attack In de pers worden verschillende diefstalmethodes aangehaald, waarbij dieven gebruik maken van nieuwe technieken zoals het zogenaamde Relay Attack. Doelwit zijn voertuigen die zijn voorzien van keyless entry en keyless start of go. Het signaal van de zogenaamde smart key wordt illegaal afgelezen en verlengd. Waar normaal de afstand tussen voertuig en handzender max. één meter moet zijn om hem te kunnen openen, kan dit nu op een afstand van enkele honderden meters door het signaal te kopiëren en te verlengen. Hoe werkt het in de praktijk? Een auto staat in een straat en de sleutels liggen achter een gesloten voordeur. De eigenaar heeft zijn auto normaal afgesloten. Als de auto is voorzien van de comfort optie keyless entry, dan kunnen criminelen hier echter misbruik van maken. Dat gaat als volgt: één persoon vangt het signaal van de handzender op die achter de voordeur ligt, terwijl een tweede persoon, die bij de auto staat, met het verlengde signaal de auto opent, start en meeneemt. Voor het opvangen en verlengen van het signaal is wel speciale apparatuur noodzakelijk. Wat kunt u er tegen doen? Met een VbV SCM goedgekeurde startonderbreker met een eigen autorisatie, is deze manier van diefstal onmogelijk. De startonderbreker werkt onafhankelijk van de keyless functies van de auto. Zo kan de dief misschien nog wel de auto ontgrendelen, maar niet starten en wegrijden. Henk van Vliet Certificatie manager Kiwa- SCM Fabrikant- Verzekering- of consumentprobleem? Stel nu dat u uw auto om 7 uur heeft geparkeerd en om 8 uur ziet dat uw auto is gestolen. U geeft aan uw verzekeraar door wat er is gebeurd en op welke tijdstippen. De verzekeraar heeft de mogelijkheid om de sleutel uit te laten lezen en stelt vast dat de auto is gestart met uw eigen sleutel om bijvoorbeeld half 8. U heeft dan toch iets uit te leggen aan de verzekeraar. Een dergelijke casus over relay attack is ook onderwerp van gesprek geweest tijdens een onlangs gehouden meeting van AVc met Europese koepels van autoconsumenten (FIA), verzekeraars (Insurance Europe / IE) en autofabrikanten (ACEA). Een paar quotes hierover: IE: sommige verzekeraars laten hun klanten de keyless optie uitschakelen. FIA: dat is raar; de consument koopt een dure auto, betaalt goed geld voor zo n optie en die zou hij vervolgens moeten uitschakelen? IE: andere verzekeraars vereisen een extra beveiliging; als die er niet op zit kan de verzekeraar niet vaststellen of de auto via relay attack gestolen is of dat de eigenaar in het complot zit. AVc: wij hebben nog niet gehoord van problemen over de vergoeding van diefstalschade. Onsteelbare auto s bestaan niet; daarom bestaat er zoiets als een diefstalrisicoverzekering. FIA: wij vinden het onjuist dat de klant voor een falend systeem moet opdraaien. Uiteindelijk zijn consumenten de dupe van diefstallen. Wij verwachten van fabrikanten dat ze auto s leveren die veilig zijn, ook tegen hackers. Relay attack is al meer dan een jaar bekend, fabrikanten blijven de systemen gewoon verkopen; ze zouden die echt eerst hacker-proof moeten maken. ACEA: onze klanten vragen om keyless entry, dus dat leveren we. Dit geheel overziend is de tijd rijp dat consumenten weten wat ze kopen, zodat ze niet verrast zijn als ze voor een dubbele investering staan: eerst betalen voor een comfort optie en dan nog eens voor extra beveiliging. 2
Uitgave Stichting AVc www.stavc.nl secretariaat@stavc.nl april 2016 Diefstalcijfers 2015 De diefstalcijfers van 2015 laten wederom een algemeen dalende trend zien. Wat dieper in de cijfers kijkend valt op dat personenauto s van 0 tot 1 jaar licht stijgen met 5%; personenauto s van 1, 2 en 3 jaar dalen met resp. 14%, 24% en 9%. Opvallende nieuwkomers zijn de (nieuwe) modellen van Renault en Peugeot: Bearlock-Benelux winnaar 2016 in Mechanische diefstalbeveiliging Het Nationale Business Succes Award Instituut heeft Bear lock-benelux BV uitgeroepen tot branchewinnaar 2016 in de Mechanische diefstalbeveiligingsbranche. Het is volgens de Nominatie commissie een toonaangevende onderneming met een sterke positionering en een pionier op het gebied van mechanische beveiliging. Het systeem is toepasbaar in bijna alle soorten en merken voertuigen en wordt in de automobielsector geroemd en gewaardeerd vanwege de vrijwel 100% zekerheid tegen diefstal. Renault Capture 38 st Renault Clio 161 st Personenauto s van 4, 5 en 6 jaar lieten in 2015 een forse stijging zien van 8%, 41% en 37 %. De opvallende stijging van deze groep personen auto s is begonnen in 2014. Het risico dat een auto van 5 jaar wordt gestolen is in 2015 bijna 1 op 50 tegen 1 op 143 voor auto s van 0 tot 1 jaar. Beveiligen van oudere auto s is dus wel degelijk zinvol. Stiichting Aanpak V Voertuigcriminaliiteit Peugeot 308 32st In 2015 zijn er 1845 motorfietsen gestolen, dat is 5% meer dan in 2014. In regio Amsterdam (311 ), Rotterdam (143) en Den Haag (122) worden de meesten gestolen. Opvallend is nog dat er van de 17 gestolen eigenbouw / zelfbouw motorfietsen geen één is terug gevonden. Die efstallcijferrs 201 15 (tov 2 Meest gestolen Meest M automerken gesttolen merk ken: 2015: 3028 st s ( 0,6 %) Diefsstalrisico 1 op o 307 845 st ( 21,4 %) Diefsstalrisico 1 op o 349 797 st s (+8,4%) Dieffstalrisico 1 op 307 Diefstalcijfers 2016 Over de eerste drie maanden van 2016 zijn er totaal 2205 voertuigen gestolen tegen 2446 over dezelfde periode in 2015, dit is een daling van 11%. De daling van de diefstal van personenauto s van 0 tot 3 jaar versterkt en zet door naar -30% t.o.v. 2015 over dezelfde periode. Positief nieuws is er ook over de categorie personenauto s van 4, 5 en 6 jaar die in 2015 met 25% stegen t.o.v. 2014, maar nu slechts stijgen met 2,3%. De diefstal van lichte bedrijfswagens neemt echter toe. De PPersonenauto s 20%) lijkt gestopt. De dalende trend in 2015 ( 0091 st ( 5,8% 10 %) eerste drie maanden van 2016 zijn er 493 gestolen tegen 458 over dezelfde periode in 2015, een stijging van bijna 8%. De Volkswagen Transporter en Caddy en de Mercedes Vito en Sprinter zijn kg favoriet bij <3500 de autodieven. Busjes van kleine bedrijven lijken vanwege gereedschap of goederen vaker doelwit te zijn. Diefstal van motorfietsen en brom & snorfietsen daalt met resp. 9% en 3,1%. Bed rijfswagens licht 17767 st ( 20,5% %) Het gaat dus goed met de voertuigdiefstallen, een reden om door te gaan op de ingeslagen weg. Bedrrijfswagens zw waar 110 st ( 30,8 %) 520 st s ( 11,3 %) Diefsstalrisico 1 op p 1536 Aanhanger 901 s ZIE VOOR MEER DIEFSTALCIJFERS STAVC.NL eest gesto olen mode ellen Me 3 gro ootste sttijger
Meld misdaad anoniem In 2015 ontving Meld Misdaad Anoniem (M.) totaal 16.400 meldingen waardoor al 1.900 verdachten zijn opgespoord en 1.200 misdrijven opgelost. Het aantal tips over voertuigdiefstal (195) bleef vrijwel gelijk ten opzichte van 2014 (197 meldingen). Hieronder waren tips over het strippen van auto s, autodiefstal, omkatten en handel in gestolen onderdelen. Autodiefstal voor onderdelen Auto s omkatten en voorzien van een andere identiteit wordt door de vele digitale identiteiten in een voertuig voor criminelen steeds lastiger. Sommige voertuigen worden voor het leven gestolen en gaan een tweede leven tegemoet in o.a. landen in Oost- Europa of het Midden-Oosten. Maar steeds vaker lijken gestolen voertuigen hun end of life status voortijdig te bereiken in onderdelen. De afzet gaat via ondergrondse netwerken, legale afzetmarkten, malafide bedrijven of schadeherstellers of via internet waar een massaal aanbod van gebruikte voertuigonderdelen is. Niemand lijkt lastige vragen te stellen als de prijs maar goed is. Navigatiesystemen die via internet worden aangeboden voor 250 maar die nieuw 1250 kosten, kunnen geen koosjere herkomst hebben. Regelmatig worden alléén onderdelen van en uit auto s gestolen. Gericht en waarschijnlijk op bestelling worden koplampen (Volvo, VW, BMW), navigatiesystemen (Mercedes, BMW, VW/Skoda/Audi) en airbags (diverse merken) gestolen. Omdat criminelen direct inspelen op de vraag is afzet verzekerd en zijn doorloopsnelheden hoog. Het zou zelfs zo kunnen zijn dat een gedupeerde van navigatiediefstal weer een ander gestolen navigatiesysteem krijgt gemonteerd! De nevenschade is bij autokraak vaak veel groter dan bv. de kosten van een nieuwe airbag. Doordat het dashboard is vernield en de draden van het CAN-bus zijn doorgeknipt moet ook de complete draadboom worden vervangen: kosten nieuwe airbag 800 en de totale schade is 3400. Dat de kosten van autokraak enorm zijn, blijkt uit berekeningen van het Verzekeringsbureau Voertuigcriminaliteit (VbV) die de schade over 2015 schat tussen de 300 en 400 miljoen euro. Serieuze cijfers die zelfs de schade van autodiefstal (geschat 150 miljoen over 2015) ruim overstijgen. In de projecten Autokraak en Aanpak malafide handel wordt door AVc met publieke en private partners intensief samengewerkt om diefstal tegen te gaan en de handel in gestolen onderdelen te frustreren. Dat hiervoor een gegronde reden is mag duidelijk zijn. 4
Duitsland pakt leden Audibende De Duitse politie heeft de afgelopen weken in nauwe samenwerking met de Nederlandse politie een 20-tal verdachten aangehouden die verdacht worden van betrok - ken heid bij de golf aan ramkraken in Duitsland. Deze verdachten van de zogenaamde Audibende zijn allen Nederlanders afkomstig uit de regio Utrecht. Kilometerteller - (toe)standen In maart 2016 is de RDW samen met de Vereniging Aanpak Tellerfraude een campagne gestart om autokopers bewust te maken van het belang van een logische tellerstand. Via de website van de RDW kunnen particulieren nu zelf controleren of een te kopen voertuig een onlogische tellerstand heeft. Onder het motto doe jezelf niet tekort en vraag een tellerrapport kunnen eigenaren via www.rdw.nl/tellerrapport ook een uitgebreid overzicht opvragen met alle tellerstanden voor zover deze bij de RDW bekend zijn. Gevolgen tellerfraude Op dit moment staan 163.000 voertuigen met een onlogische tellerstand in het RDW-register, bijna 2% van het totaal. Voor een voertuig met teruggedraaide teller wordt op zijn minst 1000 euro teveel betaald, los van het onverwachte onderhoud. De gevolgschade voor consumenten en bedrijven in Nederland wordt geschat op minstens 160 miljoen euro. Intensivering aanpak Sinds 1 januari 2014 is het terugdraaien van tellerstanden wettelijk verboden. Per 1 januari 2014 zijn 25.000 RDW erkende bedrijven tellerstanden gaan melden tijdens de APK, opname in bedrijfsvoorraad, wisselingen van eigenaar, export, demontage en reparatie / onderhoud van meer dan 150 euro incl. BTW. Door de vele meetmomenten valt het nu veel sneller op als een teller is teruggedraaid. Van geïmporteerde voertuigen zijn nog geen historische tellerstanden bekend. Alleen België registreert structureel tellerstanden. Daar zijn verkopers van occasions ook verplicht om bij verkoop een Car-Pass, vergelijkbaar met het tellerrapport, te leveren. Andere Europese landen registreren niet structureel tellerstanden. Europese afstemming over dit onderwerp is noodzakelijk. De RDW participeert in EReg en zoekt daar afstemming met andere Europese registrerende instanties over dit onderwerp. Stop diefstal e-bikes Afgelopen maart heeft het Landelijk platform Aanpak Fietsdiefstal op verzoek van verzekeraars en slotenfabrikanten de campagne Stop fietsdiefstal gelanceerd. Verzekeraars, branche- en belangenorganisaties en politie willen de toenemende diefstal van e-bikes een halt toe roepen. De campagne Stop fietsdiefstal roept onder andere op tot het gebruik van een tweede slot. Het kost dieven meer tijd om twee sloten te forceren en het verhindert hen om de e-bike eenvoudig met slot en al mee te nemen. De boodschap van de campagne is: Zet de e-bike vast met een tweede slot door zowel een wiel als het frame aan de vaste wereld Plaats uw e-bike in het zicht. Dieven willen niet bekeken worden. Zet uw e-bike ook op slot in de schuur of op een beheerd terrein. Verwijder de afneembare display bij parkeren of stallen. Doe altijd aangifte als uw e-bike gestolen is Experts van politie, gemeente of branche kunnen voor vragen en advies over de campagne terecht op centrumfietsdiefstal.nl. Op de website stopfietsdiefstal.nu kunnen consumenten meer preventietips vinden. 5
Themadag voertuigcriminaliteit Netwerken en kennisdeling waren de speerpunten tijdens de op 8 maart gehouden politie-themadag. Er waren 86 politiemensen die zich in Nederland bezighouden met de aanpak van dit fenomeen. Diverse presentaties over de nieuwste werkwijzen en technieken van de criminelen werden getoond. Vooral de nieuwe aanpak met VbV ondersteuning sprak iedereen aan. Een leerzame dag en zeker voor herhaling vatbaar waren de reacties. Met dank aan de presentatoren van het VBV, het LIV en AVc. Internationaal 1e helft 2016 Zoals inmiddels welbekend, is Nederland dit half jaar EU voorzitter. CARPOL - het EU netwerk van politiecontactpunten aanpak Voertuigcriminaliteit- heeft dan de kans om een aantal belangrijke zaken voor het voetlicht te brengen. Financieel rechercheren en uitwisselen van forensische deskundigheid zijn belangrijke speerpunten. Daarnaast promoot CARPOL het AVc-model voor het intensiveren van de publiek private samenwerking tussen de EU automotive stakeholders. Het CARPOL netwerk organiseert daarom in juni een tweetal bijeenkomsten: een open seminar gericht op de ontwikkelingen op het gebied van the car of the future en intensivering van publiek private samenwerking en een tweedaagse besloten bijeenkomst over de speerpunten financieel rechercheren en uitwisseling van forensische deskundigheid. Na het seminar in juni berichten we u over de voortgang. Frank van den Hoogen Stichting AVc Postbus 200 3870 CE Hoevelaken Hogebrinkerweg 37 3871 KM Hoevelaken telefoon 088 55 43 200 website www.stavc.nl e-mail secretariaat@stavc.nl Colofon De stichting Aanpak Voertuigcriminaliteit (AVc) is een Publiek-Privaat samenwerkingsverband met als doel het terugdringen van criminaliteit in de mobiliteitssector. De deelnemende partijen zijn: Ministerie van Veiligheid en Justitie, RDW, Nationale Politie, Openbaar Ministerie, Verbond van Verzekeraars, ANWB, RAI-Vereniging, TLN en BOVAG. ARN Auto Recycling B.V. is geassocieerd lid. Oplage: 1000 stuks Directeur: Coördinatoren: Mojgan Yavari Bert Dodde Secretariaat: Titus Visser Harry Blaauw André Bouwman Hilly Dompig 6