Portefeuillehoudersoverleg Bestuurlijke zaken. Vernieuwing van de regionale samenwerking

Vergelijkbare documenten
Succesvol samenwerken in de Regio Eindhoven. Plaats voor een heading

Overdrachtsdossier regionale samenwerking

Transformatieplan SRE

ACTUELE OPGAVEN VOOR DE WONINGMARKT EN DE RELATIE TUSSEN LEEGSTAND EN HET WONEN

l. De samenwerking in de Gemeenschappelijke Regeling Regio West-Brabant te richten op economisch-ruimtelijke structuurversterking.

Agendaformulier B&W-vergadering 1 november Raadsinformatiebrief *16.I000864* 16.I Programma. Ruimte, Bouwen en Wonen

RAADSINFORMATIEBRIEF

DE LOKROEP VAN TE DURE KOOP

Aan : Colleges en Gemeenteraden van de 21 regiogemeenten Van : Bestuurlijke werkgroep evaluatie Metropoolregio Eindhoven Datum : 13 juni 2016

Bezoek Regio Arnhem - Nijmegen. 6 September 2017

Raadsinformatiebrief *17.I000475* 17.I Onderwerp Bestuurlijke toekomst gemeente Oirschot. Geachte raadsleden,

Reactienota Voorstel Resultaatbestemming Jaarrekening 2016 Metropoolregio Eindhoven, versie 25 oktober 2017

Gefaseerde invulling congruent samenwerkingsverband 3 decentralisaties sociaal domein

Beschrijving regionale arrangementen Leiden, Zwolle, Eindhoven en Rotterdam

Register gemeenschappelijke regelingen

VOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD

Raadsvoorstel 49. Vergadering 25 juni 2013 verbeterd exemplaar Gemeenteraad. Onderwerp : bestuursconvenant Stedelijk gebied Eindhoven 2013

CONCEPT. Voorstel Tot vaststelling herziene begroting 2014 en vaststelling van uitgangspunten voor de nieuwe gemeenschappelijke regeling

Profielschets Burgemeester. Oirschot, monumentaal, ondernemend en groen, daar voelt de MENS zich thuis.

Opdrachten. Werkplaats Wonen Doel Een evenwichtige en toekomstbestendige woningmarkt.

6lzob. Oirschot, 10 november Aan de directie van de zorgaanbieders van de 21 regiogemeenten

Het programma van de bijeenkomst ziet er op hoofdlijnen als volgt uit:

Woonvisie Regio Eindhoven. Samen werken aan drie uitdagingen voor de regionale woningmarkt

Agenda van de Kempen in vogelvlucht

Uitgangspunten financieringsstrategie Bereikbaarheidsakkoord Zuidoost-Brabant

KOERSNOTITIE OIRSCHOT

Instemmen met Regionale visie detailhandel Metropoolregio Eindhoven Datum voorstel: 24 juli 2015 Vergaderdatum: 22 september 2015 Registratienr.

Onderbouwing woningmarktregio Metropoolregio Eindhoven

Houtskoolschets Asten april 2017

Valkenswaard is Brainport!

Model Vervoersregio en Economische Profilering. Beschrijving model

Ervaringsdeskundigheid: Meerwaarde?!

gemeente Eindhoven Vanaf 1996 hebben gemeenten gewerkt aan het tot stand brengen van onafhankelijke,

Zienswijzen gemeenteraden ontwerpbegroting 2016 VRBZO

Stijn Smeulders / september 2017

Vroeghulp Zuidoost Brabant. Jaarverslag Hulp op maat voor ouders van kinderen van 0 tot 8 jaar met ontwikkelingsproblemen

BESTURINGSFILOSOFIE GEMEENTE GOOISE MEREN

Nota van beantwoording zienswijzen

GRIFFIE POLITIEKE TERMIJN AGENDA

Aanpak arbeidsmarkt Zuidoost-Nederland Illustratie regionaal arbeidsmarkt dashboard. Inleiding

Stand van de woningmarkt in Zuidoost-Brabant

Raadsplanning 3 Decentralisaties 2014 Gemeenten Bergeijk, Bladel, Eersel en Reusel-De Mierden

Rapport RAV. Datum 16-jan-2013 Status Definitief Versie 1.0. Rapport Asten. Periode tussen 1-jan-2012 en 31-dec-2012

Regio Noordoost-Brabant. Doorgroei Governance

Provinciaal blad van Noord-Brabant

Vragenlijst gemeentelijke samenwerking decentralisatie AWBZ naar WMO

Zienswijzen gemeenteraden ontwerpbegroting 2016 VRBZO

Hoe doen we het nu? Een inventarisatie van het erfgoedbeleid in de regiogemeenten. Ria Berkvens

Biilage. Sch1ïndel, Sint-Oedenrode en Veghel {Meier1ïstad)

Koers invoering Omgevingswet Boxtel

Register van Gemeenschappelijke Regelingen als bedoeld in artikel 27 van de Wet Gemeenschappelijke regelingen

Raadsvoorstel Vernieuwing Mondiale Bewustwording

Stad en land. Bijlagen. ten tijden van demografische krimp. een blik op de eenentwintig gemeenten in de regio Zuidoost-Brabant


Netwerkdemocratie Drechtsteden

Regionale Agenda Wonen deel A

Duurzaamheid gemeenten doorgelicht

Samenwerkingskracht in Zeeland #HOEDAN?

1. Opening Vaststelling agenda voor deze vergadering Vaststellen notulen vergadering 4 juli 2018 en overzicht Toezeggingen 3

Raadsvoorstel. Bevoegdheid Raad. Vergaderdatum: 20 oktober 2015 Registratienummer: 2015/61 Agendapunt nummer: 9. Onderwerp Detailhandelsvisie

Advies Werkplaats Wonen Hoe gaan we verder?

Register gemeenschappelijke regelingen gemeente Asten 2015

Aanjaagteam Transitie Jeugdzorg Brabant Noordoost - Werkgroep inkoop TJ

GEMEENTE BOEKEL. Onderwerp : Regionaal arbeidsmarktprogramma AgriFood Capital Werkt! en Werkbedrijf Noordoost Brabant

Update Metropoolregio Eindhoven Werken aan samenwerken. Plan van aanpak Versie 6 december 2017

Formatie 2018 Regionale samenwerking

Indeling bibliotheken in groot, middelgroot en klein

WHITEPAPER TRANSFORMATIE SOCIAAL DOMEIN

Bijeenkomst SAM Netwerk 23 september 2014

Gemeente Langedijk. Voorstel aan de raad

EINDHOVEN 2 7 CEC I^meenter^JĮ^i DE MIERDEN

Raadsvoorstel. Onderwerp. Status. Voorstel. Inleiding. Ag. nr.: Reg. nr.: BP Datum: Toekomstagenda Vijf van de Meierij.

Voorstel voor de Raad

Werkplaats Mobiliteit en Innovatie

Reactienota Eindrapport Evaluatie bestuurlijke samenwerking Metropoolregio Eindhoven, versie 10 oktober 2017

Koopstromen Hart van Brabant. Welkom

Naam opdrachtgever Jeroen Oosterling Status: concept Naam opsteller/projectleider

Onderdeel organisatiekoers: programma Duurzaam gezonde organisatie Portefeuillehouder: Carel van Gelder

Bestuursconvenant samenwerking U10-gemeenten

STERKE STEDEN - STERKE REGIO S - STERK NEDERLAND

Nieuwsflits Arbeidsmarkt. Noord-Brabant, oktober 2015

Raadsinformatiebrief *19.I000181* 19.I Onderwerp Evaluatie Kempenvisie VTE en Uitvoeringsprogramma. Geachte raadsleden,

Werkproces melden Passend Traject Overleg (PTO) Landelijke definitie thuiszitters:

Presentatie evaluatie RAP

Bedrijvigheid en Werkgelegenheid in Zuidoost-Brabant

Evaluatie Metropoolregio

Raadsvoorstel. 3. Inleiding

Samen sterk voor jeugd!

STOPLICHT VOLGNR STEDELIJK GEBIED

Persoons gebonden budget

Meerjarenprogramma Ambitiedocument

Aan het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Valkenswaard Postbus GA VALKENSWAARD. Interbestuurlijk Toezicht 2017

Onderwerp Raadsinformatiebrief Regionale Energiestrategie (RES) Metropoolregio Eindhoven

Verslag Raadstafel21 Donderdag 4 oktober 2018, tot uur Locatie: Techniekhuys, DE RUN 4250, Veldhoven

Bereikbaarheidsagenda ZO Brabant Raadsessie Nuenen

METROPOOL REGIO EINDHOVEN

ACTIEPLAN STATUSHOUDERS

PROFIEL Directeur Samenwerkingsverband Passend Onderwijs de Kempen PO 30-09

Transcriptie:

Portefeuillehoudersoverleg Bestuurlijke zaken Plaats 26 september voor 2012 een heading Vernieuwing van de regionale samenwerking

Vraag 1 Is de omschrijving van uw gemeente in het document Regio Eindhoven, 21 gemeenten in hun kracht correct? Karakteriseert deze omschrijving uw gemeente en de betekenis van uw gemeente in de regio?

Grote wijzigingen van: Eersel, Nuenen en Veldhoven Kleine wijzigingen van: Bergeijk, Eindhoven, Helmond en Oirschot

Vraag 2 Welke mogelijkheden ziet u om de kracht van uw gemeente te versterken in het belang ook van de regio?

2. Bergeijk Eersel Eindhoven Helmond Nuenen Geldrop-Mierlo Son en Breugel Son en Breugel Oirschot Reusel De Mierden Valkenswaard Veldhoven 1. Ontwikkeling van de Ploeg en het aangrenzende park 2. Uitvoering van de Agenda van de Kempen 3. Ondersteuning Stichting Promotie Bergeijk 4. Invoering van centrummanagement 1. Intensieve samenwerking met buurgemeenten 2. Aantrekkelijk vestigingsklimaat ten gunste van Brainportregio 3. Inzet glasvezeldossier ten bate van Brabant 4. Gemeenteoverstijgende integrale aanpak voor economie & werkgelegenheid en decentralisaties jeugdzorg & AWBZ 1. Belangrijke voortrekkersrol met uitstraling naar andere gemeenten voor realisering ambitieuze Brainportagenda en op de kaart houden van Eindhoven 2. Regionale krachtenbundeling is noodzakelijk voor versterking draagvlak voorzieningen en om met meer gezag op (inter)nationale podia te acteren. Met name op gebied van strategisch economische activiteiten 1. Samenwerking Peellandgemeenten. Helmond als centrumgemeente van de Peel 2. Vermindering van de bestuurlijke en ambtelijke drukte om de gezamenlijke slagkracht te vergroten 3. Vernieuwing samenwerking in Stedelijk Gebied op het terrein van wonen en werken 4. Belangrijke rol voor Brainport met verdere uitbouw van Automotive 5. Verbinding leggen tussen Brainport en het reguliere bedrijfsleven 1. Complementariteit zoeken in stedelijk gebied 2. Versterken groene en recreatieve karakter Dommelvalleigemeenten 3. Aantrekkelijke woongemeente en vestigingsplaats kleinschalige bedrijvigheid Ontwikkelen Science Park Ekkersrijt en Meubelplein als belangrijke regionale waarden Kracht zit in de verbinding tussen stad en land 1. Kloppend hart in de Kempen met veel ondernemerschap, actief verenigingsleven, recreatieve mogelijkheden en veel groen, waarbij rust en dynamiek hand in hand gaan 2. Snelle doorgang naar grote natuurgebieden, maar ook naar steden als Eindhoven, Tilburg, Turnhout en Antwerpen 3. Goed wonen en recreëren 4. Veel groeipotentie en werkgelegenheid 1. Versterken van de lokale Triple Helix en de verbinding daarvan met andere partners binnen de Brainportregio 2. Versterken van samenwerking met grensoverschrijdende partners 3. Versterken van het lokale voorzieningenniveau en het aanbieden van een aantrekkelijke woonomgeving voor huisvesting van kenniswerkers in de regio 1. Regiegemeente en samenwerking met bedrijfsleven en maatschappelijke partners in gemeente 2. Differentiatie in regio; afstemming woon- en werklocaties; verbeteren bereikbaarheid

Vraag 3 Welke (nieuwe) coalities met publieke- en marktpartijen kunnen u hierbij helpen?

3. Bergeijk Eersel Eindhoven Helmond Nuenen Geldrop-Mierlo Son en Breugel Oirschot Reusel De Mierden Valkenswaard Veldhoven 1. Provincie, SRE, woningbouwcorporaties en culturele organisaties 2. Het Huis van de Kempen (samenwerking 7 gemeenten) 3. Stichting Promotie Bergeijk 4. Ondernemersvereniging en bewonerscentrum grensoverschrijdende samenwerking met Lommel en Mol 1. Afhankelijk van specifieke omstandigheden en opgaven 2. Ontmoeting op bestuurlijk niveau, maar zeker ook met maatschappelijke partners en het bedrijfsleven 3. Van maakbaarheidsgedachte naar het streven naar vitale coalities (bijv. het Streekhuis) 1. Inzet op thematisch gerichte publiek-private samenwerkingen (zoals Brainport, EHV365) 2. Publieke samenwerkingsrelaties: sterke inzet op het continueren en intensiveren van de campussamenwerking en groeiende dynamiek van de samenwerking op het ruimtelijk-economische domein in het stedelijk gebied. Essentiële voorwaarde is de betrokkenheid van marktpartijen 3. In het licht van de decentralisatie van overheidstaken Eindhovense rol van centrumgemeente voor uitvoering van taken 4. E3-samenwerking met Amsterdam en Rotterdam Voortgaan op de huidige weg met verschillende partners voor verschillende thema s 1. Samenwerking Dommelvallei, zowel bedrijfsmatig als thematisch 2. Staan open voor publieke en primate samenwerking op thema (ruimte en zorg) 1. Publieke partijen: - Regio Tilburg, met de gemeenten Hilvarenbeek en Oisterwijk / Regio s-hertogenbosch, met de gemeente Boxtel - Kempengemeenten, waarbij Eindhoven, Best en Veldhoven tot meest directe publieke partners wordt gerekend 2. Marktpartijen: Thematische coalities met diverse marktpartijen die speler zijn in genoemden gemeenten 1. Afhankelijk van het onderwerp 2. In geval van overheveling van rijkstaken per geval kijken of gemeente taak geheel uitvoert, of dat (sub)regionale samenwerking beter is 3. Openstaan voor iedere samenwerking met als doel een bevredigend resultaat 1. Versterken samenwerking binnen Triple Helix 2. Samenwerking met subregionale partners Cranendonck, Heeze-Leende, maar ook Neerpelt en Hamont-Achel Gemeente ondersteunt burgers, maatschappelijke organisaties en bedrijfsleven bij vormgeving aantrekkelijke leefomgeving en bij opgaven rond zorg en welzijn

Vraag 4 Moet de governance van de regio vormgegeven worden als een flexibele netwerksamenwerking van dynamische, agendagebonden allianties?

4. Bergeijk Eersel Eindhoven Geldrop-Mierlo Nuenen Son en Breugel Helmond Oirschot Reusel De Mierden Valkenswaard Veldhoven Ja, maar vooral gebaseerd op een thematische benadering Ja, maar flexibiliteit mag niet leiden tot vrijblijvendheid Ja, om vanuit een thematisch oogpunt samen te werken Ja, mits effectieve coördinatie. (Nuenen: bijvoorbeeld via centrumstad Eindhoven) 1. Ja, onder voorwaarde dat bestuurlijke drukte wordt teruggedrongen 2. Vertegenwoordiging georganiseerd namens samenwerkende gemeenten 3. Loslaten en vertrouwen geven zijn kernvoorwaarden 4. Aandacht voor democratische legitimatie Ja, Oirschot is bezig met transformatieproces naar een 3.0 netwerkorganisatie; dit vertoont overeenkomsten met de regionale transformatie Ja, flexibele netwerksamenwerking is noodzakelijk bij prevaleren inhoud boven proces Ja, dit biedt ruimte om per vraagstuk de best passende alliantie te smeden Ja, vraagt omslag in denken en doen

Vraag 5 Kunt u instemmen met de uitgangspunten en conclusies van de notitie Flexibele netwerksamenwerking van gemeenten in de Regio Eindhoven?

Uitgangspunten Regionale Governance 1. Open en flexibele allianties. 2. Samenwerken zonder bureaucratie. 3. Uitgaan van eigen kracht. 4. Verdeling van verantwoordelijkheden. 5. Wederzijdse kennisdeling en transparantie. 6. Een open en gedurfde bestuursstijl. 7. Openstaan voor nieuwe combinaties. 8. Proejctmatig werken. 9. Onderling vertrouwen

Conclusies 1. De regio van de 21 is vertrekpunt. 2. Multilevel governance en flexibele netwerkstructuur is noodzakelijk. 3. Samenwerking moet je doen. 4. Geef elkaar ruimte, respect en vertrouwen. 5. Accepteer je plaats in de regio. 6. SRE voor regionale thema s en platform (verbindingen brengen en halen). 7. Regionaal (en collectief) leiderschap is nodig.

5. Bergeijk Akkoord Eersel Akkoord Eindhoven Globale instemming. Punten zijn algemeen geformuleerd en niet uitgewerkt in hun consequenties Geldrop-Mierlo Akkoord (SRE nu niet ervaren als van de 21) Helmond Akkoord met de kanttekening dat de schaal van 21 gemeenten niet altijd de meest logische schaal is, behalve op de thema s economie en bereikbaarheid Nuenen Akkoord. Bij operationalisering centrumstad positionerenh Oirschot 1. Nadere uitwerking is noodzakelijk 2. Bestaande samenwerking niet weggooien, voordat er iets nieuws is 3. Thematische inhoud centraal, niet de bestuurlijke context Reusel De Mierden Akkoord. Multi-level governance in een flexibele netwerkstructuur zijn noodzakelijk Son en Breugel Akkoord Valkenswaard 1. Samenwerking moet beter resultaat opleveren dan zelfstandige aanpak en ambitie helpen realiseren 2. Per vraagstuk bezien, met welke partners de samenwerking het beste vorm kan worden gegeven Veldhoven Akkoord, als bestuurlijk vertrekpunt

Vraag 6 Om flexibele netwerksamenwerking in de praktijk te brengen moeten een aantal praktische uitwerkingen plaatsvinden. In de notitie Flexibele netwerksamenwerking van gemeenten in de Regio Eindhoven worden er zes genoemd. Kunt u hiermee instemmen en / of heeft u aanvullingen?

Flexibele netwerksamenwerking in de praktijk 1. Afgestemde inhoudelijke agenda s 2. Betrokkenheid van raden bij regionale en bovenlokale vraagstukken 3. Informatieuitwisseling en toegang tot expertise 4. Clustering van bijeenkomsten en overleggen 5. Flexibele inrichting en organisatie van de samenwerking 6. Open bestuurlijke stijl

6. Bergeijk Eersel Eindhoven Helmond Oirschot Reusel De Mierden Son en Breugel Geldrop-Mierlo Nuenen Valkenswaard Veldhoven Akkoord Akkoord Akkoord Akkoord Kanttekening: 1. Regionale Agenda geen optelsom van alle subregionale opgaven 2. Clustering van bijeenkomsten en overleggen mag niet ten koste gaan van noodzakelijke flexibiliteit in governance Akkoord, met de hoop dat flexibele inrichting en organisatie v/d samenwerking ertoe bijdraagt, dat o.a. kennisinstellingen en bedrijfsleven een prominentere rol in de regionale samenwerking krijgen Akkoord. Kanttekening: 1. Verzoek tot zodanige organisatie dat clustering van bijeenkomsten en overleggen ervoor zorgt dat ook portefeuillehouders met een breed takenpakket bijeenkomsten kunnen bijwonen (eventueel digitaal) 2. Creatieve oplossingen om tot zinvolle en effectieve bijeenkomsten met raadsleden te komen 1. Basis voor regionale samenwerking is dat het een beter resultaat oplevert voor een bepaald vraagstuk 2. Mate van afstemming en informatie-uitwisseling afhankelijk van regionale aard vraagstuk Akkoord. Kanttekeningen bij tabel inzake afgestemde agenda s. Suggestie om in uitvoering sterker te letten op inbreng partijen

Vraag 7 Moet de flexibele netwerksamenwerking ondersteund worden door een verdeelen schakelstation, dat slimme werkvormen voor overleg en uitvoering herbergt?

7. Bergeijk Eersel Eindhoven Helmond Nuenen Oirschot Reusel De Mierden Son en Breugel Geldrop-Mierlo Valkenswaard Veldhoven Ja, mits dit niet uitmondt in een bureaucratisch orgaan 1. Het is een illusie om te veronderstellen dat dit vanzelf gaat 2. Om vrijblijvendheid te voorkomen is een aansprekende en verantwoordelijke instantie noodzakelijk 3. Efficiënt vormgegeven en ontdaan van iedere vorm van overbodige bureaucratie De uitvoerende taken die uitvloeien uit samenwerking moeten primair bij de partijen (gemeenten) zelf worden ondergebracht 1. Uitvoerende taken die voortvloeien uit samenwerking moeten primair bij de partijen (gemeenten en partners) zelf ondergebracht worden 2. Wel een rol voor dergelijk station als platform voor afstemming, overleg en kennisuitwisseling 3. Verbinden met regionale partners als Brainport 4. Voorkomen van een nieuwe bureaucratie Ja. Binnen Eindhoven regiodirectie vormgeven 1. Ja, maar hoeft niet perse via een juridische WGR-constructie 2. Vanuit de gedachte dat niet de overheid voortouw neemt, kan vanuit triple helix een andere overlegstructuur of ideeën ontstaan 1. Ja, uitvoerende taken zoveel mogelijk onderbrengen bij gemeenten zelf, maar ook bij andere partijen die in kader van triple helix een kernrol in de samenwerking gaan vervullen 2. Vaker vorming van werkgroepen met afgevaardigden van gemeenten, bedrijfsleven, enz., zodat niet 21 gemeenten afzonderlijk van elkaar met uitvoering bezig zijn 1. Ja, verdeel- en schakelstation heeft zeker meerwaarde, maar mag niet uitdijen tot een log instituut op zich 2. Inhoud en houding zijn van belang: gezamenlijke doelen waaraan gewerkt wordt vanuit een gedeelde visie 1. Een schakelstation dat slimme werkvormen faciliteert, is blijvend noodzakelijk 2. Primaire verantwoordelijkheid van iedere instantie om haar eigen netwerk te kennen en voor interne afstemming te zorgen SRE als schakelaar. Coördinator diverse overlegvormen. Zorgen voor complementariteit

Vraag 8 Op welke wijze kunnen we het beste raadsleden verantwoordelijkheid laten nemen voor vraagstukken die zich op bovenlokale schaal voordoen?

8. Bergeijk Eersel Eindhoven Helmond Oirschot Reusel De Mierden Geldrop-Mierlo Son en Breugel Nuenen Valkenswaard Veldhoven Jaarlijks 2 subregionale bijeenkomsten en 2 regionale bijeenkomsten voor raadsleden over de voortgang van de Regionale Agenda Meer draagvlak en betrokkenheid raadsleden is belangrijk. Vraag raadsleden zelf hoe ze dit zien Het zijn primair de gemeentebestuurders die indachtig het principe van verlengd lokaal bestuur de verantwoordelijkheid hebben om de raden bij bovenlokale vraagstukken te betrekken 1. Uitgangspunt is kaderstellende en controlerende rol van raad, op grond van de wet. Onderzoek hoe dit het beste kan 2. Onderzoek of triple helix een democratische legitimatie kan worden gegeven 1. Invulling regionale samenwerking primair voor colleges 2. Betrekken van gemeenteraadsleden door bijvoorbeeld periodiek verzorgen van presentaties 1. Moet op uniforme wijze plaatsvinden 2. Dialoog met de raden van de 21 gemeenten Raadsleden betrekken bij inhoudelijke regionale opgave via inspiratiebijeenkomsten

Vraag 9 De huidige SRE-dag waarop de portefeuillehoudersoverleggen worden gehouden is nu naar portefeuille ingericht. Er is behoefte om dit meer integraal en thematisch te doen. Welke wensen en suggesties heeft uw college hierbij?

9. Bergeijk Eersel Eindhoven Helmond Nuenen Oirschot Reusel De Mierden Son en Breugel Geldrop-Mierlo Valkenswaard Veldhoven Uitgaan van thematische benadering. Daarnaast communicatie tussen het SRE, college en raad verbeteren 1. Thema's voorafgaand benoemen, zodat ruimte bestaat voor subregionale afstemming 2. Veel beleidsterreinen vallen onder meerdere portefeuilles. Dit vraagt om integrale aanpak Op relevante thema s de bestuurlijke ontmoeting en uitwisseling laten plaatsvinden. Model Brabantstad dinsdag als voorbeeld Uniforme voorbereiding. Ambtelijke lijnen verkorten Ruimte om risicodragende partijen te betrekken Actoren zoals bedrijfsleven, kennisinstellingen e.d. rol geven 1. Rol geven aan maatschappelijke organisaties, het bedrijfsleven en kennisinstellingen 2. Goede coördinatie en organisatie, om overlappingen te voorkomen Meer integraal vanuit thema s werken met aandacht voor rol subregio s Integraal en thematisch overleg. Beperk bestuurlijke drukte. Betrek raden