Ruimte om te groeien Pedagogisch werkplan 2016-2017 Peuterspeelzaal De Boomhut Pagina 1 van 16
INHOUDSOPGAVE Woord vooraf 3 1. De basisgroep 4 2. Welbevinden en ontwikkeling 10 3. Pedagogische doelen 13 Pagina 2 van 13
OPVANG ONTWIKKE- LING ONTSPAN- NING OPVOEDING ONDERWIJS WOORD VOORAF Voor u ligt het werkplan van locatie: Peuterspeelzaal De Boomhut Dit werkplan maakt deel uit van ons pedagogisch beleidsplan, het Wasko ABC en het Convenant Kinderopvang en Peuterspeelzaal. In de convenanten staan de landelijke kwaliteitsregels voor de kinderopvang beschreven. In ons pedagogisch beleidsplan beschrijven wij onze algemene pedagogische visie en werkwijze. Het Wasko ABC geeft praktische algemene informatie, van Aanmelding tot Voeding. Deze drie documenten zijn te vinden op de website van Wasko (www.wasko.nl). In hoofdstuk 1 staat praktische informatie die specifiek voor de genoemde locatie geldt. In hoofdstuk 2 beschrijven wij hoe we met de kinderen omgaan. In hoofdstuk 3 wordt beschreven waar wij de komende periode op onze locatie extra aandacht aan besteden. Mocht u na het lezen vragen hebben dan zijn wij graag bereid deze te beantwoorden. De medewerkers Teamleider: Mary Boon Vestigingsmanager: Els Boon Datum: Pagina 3 van 13
GROEPSOPBOUW ONTWIKKELING ACTIVITEITEN VEILIGHEID SAMENWERKING met het onderwijs 1. DE BASISGROEP Ieder kind zit in een basisgroep, waar vaste pedagogisch medewerkers werken. Tijdens afwezigheid van de vaste pedagogisch medewerkers streven wij ernaar vaste invalkrachten op de groep in te zetten. Hierdoor zien de kinderen zoveel mogelijk vertrouwde gezichten. Op onze locatie zijn de volgende basisgroepen: dagdeel dagdeel dagdeel dagdeel Regulier Dinsdagochtend Vrijdagmiddag Binnen Wasko kennen wij twee soorten peuterspeelzalen. Naast reguliere peuterspeelzalen hebben wij peuterspeelzaalgroepen die werken met een programma voor voor- en vroegschoolse educatie (VVE). De voorschoolse en vroegschoolse educatie begint op de peuterspeelzaal en loopt in principe door tot in de eerste groepen van de basisschool. Per locatie kan het VVE-programma verschillen, maar bij allen is de uitvoering van het programma bestemd voor jonge kinderen met (kans op) een achterstand. Wij werken met VVE-programma s die gericht zijn op meerdere ontwikkelingsgebieden (taalontwikkeling en ontluikende geletterdheid; denkontwikkeling en ontluikend rekenen, motorische- en creatieve ontwikkeling, persoonlijke en sociaal-emotionele ontwikkeling). De kinderen worden voorbereid op de basisschool en door deze extra ondersteuning maken zij daar een betere start. Deze VVE groepen zijn gericht op peuters die, om uiteenlopende redenen, baat hebben bij extra ondersteuning. Door extra ondersteuning te bieden, worden deze kinderen voorbereid op de basisschool en maken zij daar een betere start. De belangrijkste ontwikkelingsgebieden komen in samenhang aan bod. Door een combinatie van uitdagende activiteiten krijgen de kinderen vanuit een veilige omgeving grip op de wereld. Een VVE groep bestaat uit kinderen met en zonder indicatie. De indicatie wordt afgegeven door de arts van het consultatiebureau. OMVANG EN LEEFTIJDSOPBOUW VAN DE GROEP De groep bestaat uit maximaal 16 kinderen. De leeftijd van de peuters varieert van 2 jaar en drie maanden tot 4 jaar. Pagina 4 van 13
ONTWIKKELING De leidsters volgen uw kind in zijn of haar ontwikkeling. Reguliere peuters worden rond hun derde verjaardag geobserveerd. Deze observatie wordt tijdens een oudergesprek met de ouders besproken. Rond het vierde jaar wordt de peuter nogmaals geobserveerd. Deze bevindingen worden vastgelegd in de peuterestafette. Dit document wordt na toestemming van de ouders door Wasko overgedragen aan de toekomstige basisschool van de peuter. Peuters die ons VVE-programma Piramide volgen, worden vanaf hun derde jaar driemaal geobserveerd en getoetst. De observaties en toetsen worden met de ouders besproken. Rond het vierde jaar wordt eveneens een peuterestafette ingevuld en na toestemming van de ouders worden de toets- en observatieresultaten samen met de peuterestafette overgedragen aan de toekomstige basisschool van de peuter. ACTIVITEITEN Dagritme ochtendgroep 08.45 Peuters worden gebracht en welkom geheten door de peuterspeelzaalleidsters. Peuterspeelzaalleidsters creëren ruimte voor de dagelijkse overdracht met ouders. Spelinloop: er wordt ruimte gecreëerd voor ouders om samen met het kind te spelen op de peuterspeelzaal. 08.45-09.15 Vrij spelen: er worden verschillende spelmaterialen aangeboden waar de kinderen mee kunnen spelen. De peuterspeelzaalleidsters hebben een actieve houding tijdens het begeleiden van het vrij spel. Zij begeleiden de kinderen en dagen hen uit om te komen tot spelverrijking. Zij stimuleren de interactie tussen de kinderen. Na het vrij spelen wordt er gezamenlijk opgeruimd, waarbij de peuterspeelzaalleidsters de kinderen begeleiden. Onder het opruimen wordt ter ondersteuning een liedje gezongen. 09.30 09:45 In de kring: de kinderen pakken een stoeltje en onder begeleiding van een liedje wordt er een kring gemaakt. Tijdens het kringmoment stimuleren de medewerkers de onderlinge betrokkenheid d.m.v. gesprekjes (met beeldmateriaal) of met een boek (interactief voorlezen). 09.30 09:45 In de kring: de kinderen pakken een stoeltje en onder begeleiding van een liedje wordt er een kring gemaakt. Tijdens het kringmoment stimuleren de medewerkers de onderlinge betrokkenheid d.m.v. gesprekjes (met beeldmateriaal) of met een boek (interactief voorlezen). 09.45-10.15 Tijd voor activiteiten: er worden verschillende activiteiten aangeboden die gerelateerd zijn aan een bepaald thema. Groepsactiviteiten zijn gericht op het stimuleren van verschillende ontwikkelingsgebieden, te weten: taalontwikkeling, cognitieve ontwikkeling, motorische ontwikkeling, sociaalemotionele ontwikkeling, muzikale ontwikkeling, creatieve ontwikkeling en ontwikkeling van de fantasie. Pagina 5 van 13
10.15 10.45 In de kring: de kinderen pakken een stoeltje en onder begeleiding van een liedje wordt er een kring gemaakt. Er wordt fruit en drinken aangeboden. In de kring worden activiteiten aangeboden in de vorm van spelletjes of interactief voorlezen. In de kring besteden de peuterspeelzaalleidsters tevens aandacht aan voorschoolse vaardigheden zoals bijvoorbeeld op je beurt wachten en elkaar uit laten spreken. 10.45-11.30 De kinderen trekken hun jassen aan en worden hierin begeleid door de peuterspeelzaalleidsters, welke oog hebben voor het stimuleren van de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van de individuele kinderen. Met elkaar gaan we naar buiten. Buiten worden activiteiten aangeboden of is er ruimte voor vrij spel. De peuterspeelzaal maakt gebruikt van de aanwezige materialen op de basisschool zoals: ballen, fietsjes, karren etc. Ook kunnen we gebruik maken van het speellokaal van school. 11.30-11.45 Afsluiting in de kring of d.m.v. vrij spel. De peuterspeelzaalleidsters nemen afscheid van de kinderen en creëren ruimte voor een overdracht met de ouders. 11.45 De peuterspeelzaal sluit. Dagritme middaggroep 13:15 Peuters worden gebracht en welkom geheten door de peuterspeelzaalleidsters. Peuterspeelzaalleidsters creëren ruimte voor de dagelijkse overdracht met ouders. Spelinloop: er wordt ruimte gecreëerd voor ouders om samen met hun kind te spelen op de peuterspeelzaal. 13:30 14:00 Vrij spelen: er worden verschillende spelmaterialen aangeboden waar de kinderen mee kunnen spelen. De peuterspeelzaalleidsters hebben een actieve houding tijdens het begeleiden van het vrij spel. Zij begeleiden de kinderen en dagen hen uit om te komen tot spelverrijking. Zij stimuleren de interactie tussen de kinderen. Na het vrij spelen wordt er gezamenlijk opgeruimd, waarbij de peuterspeelzaalleidsters de kinderen begeleiden. Onder het opruimen wordt ter ondersteuning een liedje gezongen. 14:00 14:15 Tijd voor activiteiten. Er worden verschillende activiteiten aangeboden die gerelateerd zijn aan een bepaald thema. Groepsactiviteiten zijn gericht op het stimuleren van verschillende ontwikkelingsgebieden, te weten: taalontwikkeling, cognitieve ontwikkeling, motorische ontwikkeling, sociaalemotionele ontwikkeling, muzikale ontwikkeling, creatieve ontwikkeling en ontwikkeling van de fantasie. Pagina 6 van 13
14:15 14:30 In de kring: De kinderen pakken een stoeltje en onder begeleiding van een liedje wordt er een kring gemaakt. Er wordt drinken en een kaakje aan geboden. 14.30-15:00 De kinderen trekken hun jassen aan en worden hierin begeleid door de peuterspeelzaalleidsters, welke oog hebben voor het stimuleren van de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van de individuele kinderen. Met elkaar gaan we naar buiten. Buiten worden activiteiten aangeboden of is er ruimte voor vrij spel. De peuterspeelzaal maakt gebruikt van de aanwezige materialen op de basisschool zoals: ballen, fietsjes, karren etc. Ook kunnen we gebruik maken van het speellokaal van school. 15.00-15.15 Afsluiting in de kring. De middag wordt afgesloten d.m.v. een liedje. De kinderen mogen vrij spelen tot zij worden opgehaald door hun ouders. De peuterspeelzaalleidsters nemen afscheid van de kinderen en creëren ruimte voor een overdracht met de ouders. 15.15 uur De peuterspeelzaal sluit. VEILIGHEID Veiligheid is een belangrijk thema in onze organisatie. Het bieden van een veilig klimaat zit verweven in onze werkwijze. Naast het creëren van een open aanspreekcultuur, zijn er tal van afspraken en maatregelen die wij nemen om de veiligheid te waarborgen. Enkele voorbeelden hiervan zijn: Indien ouders hun kind niet zelf komen ophalen wordt het kind uitsluitend na toestemming van ouders aan een andere volwassenen meegegeven. De leidsters staan nooit alleen, er zijn altijd twee volwassenen op de groep aanwezig. Een leidster van de peuterspeelzaal is nooit langdurig alleen met een kind of kinderen in een aparte ruimte aanwezig. Dit gebeurt alleen als er een kind verschoond moet worden buiten de groepsruimte of als het toilet zich buiten de groepsruimte bevindt. Dan is er nog een andere leidster in de buurt en waar mogelijk zorgen we voor een transparante omgeving (ramen, doorkijkjes en dergelijke). Voor zowel ouders als medewerkers hebben we beschreven waar ze terecht kunnen met vragen, signalen en klachten. Meer informatie hierover kunt u vinden op www.wasko.nl De locaties zijn afgesloten met een pincodeslot. Elk jaar wordt er een risico-inventarisatie gemaakt inzake (brand-)veiligheid, gezondheid en hygiëne. Binnen onze organisatie hebben we een aandachtfunctionaris kindermishandeling en huiselijk geweld. Leidinggevenden en medewerkers kunnen met vragen en twijfels op dit gebied bij haar terecht. Indien nodig wordt een hulpverleningstraject in gang gezet. Het inschakelen van Veilig Thuis (voorheen Advies en Meldpunt Kindermishandeling) en het melden in het Zorg voor Jeugd Signaleringssysteem. Op onze locatie hebben we daarnaast de volgende maatregelen genomen: Er zit een dubbele deurklink op de toegangsdeur, zodat kinderen deze zelf niet kunnen openen. De buitendeur wordt gesloten wanneer alle kinderen binnen zijn. Pagina 7 van 13
Wanneer activiteiten buiten de peuterspeelzaal of buiten het plein gehouden worden zorgen de leidsters ervoor dat ouders tijdig zijn geïnformeerd via een brief of mail. Er wordt gelet op de volgende zaken: Toestemming van ouders Een van te voren ingevuld formulier met beschrijving van uitstapje Voldoende volwassenen (ouders, opa s, oma s, vrijwilligers enz.) Telefoon met lijst met gegevens van de kinderen EHBO spullen VIEROGENPRINCIPE Wij hebben afspraken gemaakt om invulling te geven aan het Vierogenprincipe. Er zijn altijd 2 pedagogisch medewerkers op de groep. Mocht er om een bepaalde reden een medewerker even afwezig zijn, dan is er altijd een andere volwassene aanwezig. De speelzaal is voorzien van glazen ramen, waar je dus makkelijk doorheen kunt kijken. Er is ook een raam bij de toiletruimte van de peuters, deze toiletruimte wordt gedeeld met school. Ook wordt de deur open gelaten wanneer een leidster met een peuter naar het toilet gaat. SAMENWERKING MET HET ONDERWIJS De samenwerking met het onderwijs stimuleren wij door: De samenwerking met het onderwijs stimuleren wij door toe te werken naar: Aansluiting bij de thema s van de kleutergroepen. Aanbieden van activiteiten ter voorbereiding op het kleuteronderwijs. Kinderen worden hierin begeleid door peuterspeelzaalleidsters, welke inspelen op de individuele behoeften van elk kind op hun groep. Dalton werkwijze is zichtbaar binnen de peuterspeelzaal, hierbij sluiten we aan op de afspraken die gelden in de kleutergroepen. Voor elk kind wordt een overdrachtsformulier ingevuld en verstrekt aan de basisschool waar het kind gebruik van gaat maken. Het overdrachtsformulier voorziet in informatie welke belangrijk is voor de basisschool om zo goed mogelijk aan te sluiten op de behoeften van het kind in het kleuteronderwijs. Indien nodig of gewenst worden de gegevens mondeling toegelicht. Indien wenselijk kan in overleg met ouders, de intern begeleider van de basisschool uitgenodigd worden om op de peuterspeelzaal te komen observeren, met als doel een beeld te krijgen van de begeleiding die het kind nodig heeft om zo op goede wijze gebruik te kunnen maken van het onderwijs. WENBELEID Wij hebben afspraken gemaakt over het wennen van de kinderen op onze locatie. Hierover zijn de volgende afspraken gemaakt: kinderen komen de eerste dag samen met hun moeder/vader voor een intakegesprek. De eerste twee keer spelen staat in het teken van wennen, langzaamaan raken kinderen gewend aan de peuterspeelzaal. Kinderen spelen mee met het ritme van de peuterspeelzaal, mochten kinderen een speen of doekje of iets anders bij zich hebben wat het vertrouwen vergroot dan Pagina 8 van 13
mag dit natuurlijk. Na twee maanden evalueren we de wen periode met ouders middels een formulier met zo nodig een klein gesprekje. VOEDING Wij hebben de volgende afspraken met betrekking tot traktaties en voeding: Op de peuterspeelzaal vinden we het belangrijk bewust met voeding om te gaan. Gezonde voeding vinden we belangrijk, we bieden dan ook elke week vers fruit aan op de ochtend. Omdat een traktatie al snel een maaltijd is voor een jong kind, is het belangrijk dat een traktatie niet te groot is en niet te veel calorieën bevat. Ook hebben we liever geen traktaties met zuurtjes, lolly s of kauwgom. Onze voorkeur gaat uit naar een gezonde traktatie. Een traktatie hoeft niet altijd iets eetbaars te zijn, een klein speeltje is ook leuk. Denk bijvoorbeeld aan: een bellenblaas, een ballon, klein boekje, leuk potlood, potje klei e.d. Trakteren is niet verplicht, het belangrijkste is de gezelligheid en de specifieke aandacht voor het jarige kind. Pagina 9 van 13
ONDERSTEU- NING AUTONOMIE STRUCTUUR COMMUNI- CATIE DING BEGELEI- STIMU- LEREN 2. WELBEVINDEN EN ONTWIKKELING Door haar/zijn manier van werken stimuleert de pedagogisch medewerker het welbevinden en de ontwikkeling van de kinderen. De volgende interactievaardigheden worden daarbij gebruikt: Het bieden van emotionele ondersteuning Tonen van respect voor de autonomie Het bieden van structuur en het stellen van grenzen Praten, uitleggen en luisteren Het begeleiden van de interacties tussen de kinderen Het stimuleren van de ontwikkeling HET BIEDEN VAN EMOTIONELE ONDERSTEUNING Wij zorgen er voor dat de kinderen zich emotioneel veilig, gerespecteerd, gewaardeerd en geaccepteerd voelen bij ons. Dit doen wij o.a. op de volgende manieren: Alle kinderen worden persoonlijk welkom geheten bij binnenkomst. Bij het wennen van de kinderen op de peuterspeelzaal, bieden de peuterspeelzaalleidsters veiligheid door open te staan voor de gevoelens van het kind. Troost bieden, waarbij we kijken naar de behoeften van het kind. Het kind begeleiden bij het omgaan met verschillende emoties zoals bijvoorbeeld boosheid of verdriet. Gebruik van familiefoto s en foto s van de kinderen en peuterspeelzaalleidsters om kinderen een gevoel van nabijheid te geven: herkenning. Tevens kan dit steun bieden aan kinderen die moeite hebben met wennen. Door kinderen positieve aandacht te geven stimuleren wij het zelfvertrouwen. Wij werken met vaste peuterspeelzaalleidsters en in geval van afwezigheid, vervangen wij zoveel mogelijk elkaar. De kinderen hebben allemaal een mentor, zij is het vaste aanspreekpunt voor de ouders. Kinderen mogen hun eigen pop of knuffel meenemen. HET TONEN VAN RESPECT VOOR DE AUTONOMIE Wij gaan er vanuit dat elk kind uniek is en recht heeft op eigen ideeën en wensen. Het bevorderen van de autonomie vinden wij erg belangrijk. Pagina 10 van 13
Wij stimuleren de kinderen mee te helpen, met als doel kinderen een groepsbijdrage te kunnen laten leveren. De kinderen mogen om de beurt de appels/koekjes uitdelen, we wachten op elkaar tot we gaan eten. We stimuleren de kinderen mee te doen aan gezamenlijke activiteiten, maar respecteren de keuze van het kind. Wij creëren situaties/momenten waarop kinderen zelf mogen kiezen wat ze willen doen. Wij laten de kinderen tijdens zingen/beweegspelletjes soms ook zelf kiezen. Wij geven kinderen de ruimte zelf te ontdekken en te experimenteren. Wij stimuleren de zelfredzaamheid van de kinderen, bijvoorbeeld de zindelijkheid of de jas zelf aantrekken/ophangen. Wij spelen in op de initiatieven van het kind. Wij stimuleren oplossingsgericht denken van het kind, in activiteiten en in de interactie met andere kinderen. HET BIEDEN VAN STRUCTUUR EN STELLEN VAN GRENZEN Kinderen ontwikkelen zich het beste in een liefdevolle, veilige omgeving. Door regels te stellen en structuur te bieden, krijgen kinderen vat op hun omgeving. Wij zorgen voor een veilig klimaat door: Wij hanteren een duidelijk dagritme m.b.v. de dagritmekaarten. Wij stimuleren de kinderen zelf op te ruimen met behulp van gelabelde speelgoedbakken. Wij hanteren duidelijke regels en de peuterspeelzaalleidsters zitten hiermee op één lijn. Wij werken volgens vaste rituelen zoals bijvoorbeeld het zingen van een welkom- en afscheidsliedje of het vieren van de verjaardagen. Wij hebben een voorbeeldrol naar de kinderen toe. COMMUNICATIE: PRATEN, UITLEGGEN EN LUISTEREN Wij maken de buitenwereld en gevoelswereld voor kinderen begrijpelijk door te praten, uit te leggen en naar de kinderen te luisteren. Communicatie naar ouders: er zijn vaste gespreksmomenten door de mentor, (mondelinge) dagelijkse overdracht, de website wordt bijgehouden evenals het mededelingenbord en er worden themabrieven verspreid via email. Voorlezen, interactief voorlezen, bewust benoemen. Wij gaan bewust om met onze communicatie om de actieve woordenschat te stimuleren; duidelijk praten, korte zinnen en duidelijke opdrachten geven. Tijdens het kringgesprek komen alle kinderen aan bod en krijgen de ruimte om zich te uiten. Dit geldt ook met activiteiten in de kleine kring. We stemmen onze communicatie af op de individuele behoeften en ontwikkeling van het kind. In de groep is geletterdheid aanwezig op ooghoogte van de kinderen. Pagina 11 van 13
HET BEGELEIDEN VAN DE INTERACTIES TUSSEN DE KINDEREN Wij stimuleren de verbondenheid in de groep en het wij-gevoel. In de kring benoemen wij ook de afwezige kinderen. Wij complimenteren samen spelen, delen en elkaar helpen om de interactie te bevorderen. In het spel van de kinderen stimuleren wij aandacht voor elkaar om de interactie te bevorderen. We creëren situaties en momenten waarin de kinderen worden gestimuleerd elkaar op een positieve manier te benaderen, zoals bijvoorbeeld tijdens het vieren van de verjaardag. Wij begeleiden interacties tijdens het vrij spel of fantasiespel. HET STIMULEREN VAN DE ONTWIKKELING Wij laten kinderen groeien door ze nieuwe ervaringen op te laten doen. Door het aanbieden van een uitdagende speel-leer omgeving. De verschillende hoeken waaronder de steeds wisselende thema/ontdekhoek. Het werken in thema s. We plannen bewust activiteiten gericht op de verschillende ontwikkelingsgebieden aansluitend op de individuele behoefte van het kind. Wij sluiten aan op de belevingswereld van de kinderen. BIJSCHOLING PEDAGOGISCH MEDEWERKERS DOOR MIDDEL VAN BEELDCOACHING De peuterspeelzaalleidsters worden getraind op de interactievaardigheden door middel van Beeldcoaching. Bij Beeldcoaching wordt gebruik gemaakt van filmopnames. De peuterspeelzaalleidsters wordt tijdens haar werk gefilmd. De opname wordt met de peuterspeelzaalleidster op microniveau geanalyseerd en besproken (reflectiebijeenkomst). Door het terugkijken van de beelden, kan de peuterspeelzaalleidster de succesvolle interactiemomenten herkennen en leert zij de communicatie met het kind en de groep te verbeteren. Een leidster wordt twee keer per jaar gefilmd. Meestal is een opname van 5 minuten voldoende om ingesleten interactiepatronen zichtbaar te maken. Een reflectiebijeenkomst duurt per keer een half uur. Wellicht lijkt dit weinig, maar Beeldcoaching is een krachtig middel; één beeld zegt immers meer dan 1000 woorden! Het resultaat is doorgaans direct zichtbaar: er ontstaat een betere interactie tussen peuterspeelzaalleidster en kinderen. Tijdens de nabespreking ligt het accent op geslaagde interactiemomenten. Beeldcoaching is dan ook geen beoordelingsinstrument. De leidster krijgt tips en handvatten en stelt zelf haar eigen leerdoel vast. Dit leerdoel vormt input voor het functioneringsgesprek van de peuterspeelzaalleidster. Pagina 12 van 13
3. PEDAGOGISCHE DOELEN Ieder jaar spreken wij twee pedagogische doelen af waar we op onze locatie extra aandacht aan besteden. Deze doelen komen tot stand in samenspraak met de oudercommissie. In de periode van maart 2016 tot maart 2018 staan de volgende onderwerpen centraal. Doel 1 Kinderen wordt de gelegenheid geboden vaardigheden te ontwikkelen die zij nodig hebben in de huidige maatschappij (21e eeuw). Beoogd resultaat: Door het actief stimuleren van competenties als o.a. creativiteit, samenwerken, probleemoplossend vermogen, kritisch denken en het ontwikkelen van een betrokken, ondernemende, nieuwsgierige houding, dragen wij er aan bij dat kinderen goed kunnen functioneren (leren, werken, blijvend ontwikkelen) in de kennissamenleving van de 21e eeuw. Instrument: Overzicht ontwikkeling peuters Groepsplan Edux Jaarplanning Edux Overdrachtsformulier basisschool Acties: Peuterspeelzaalleidsters observeren de ontwikkeling van de kinderen op hun groep met behulp van de jaarplanning vanuit EDUX, tijdens vrije spelmomenten en activiteiten. Peuterspeelzaalleidsters noteren opvallende zaken. Peuterspeelzaalleidsters passen hun activiteiten aan op de behoeften van de individuele kinderen op groep. Peuterspeelzaalleidsters brengen tijdens elk groepsoverleg verslag uit aan de teamleider. Peuterspeelzaalleidsters hebben in de overdracht naar de basisschool extra aandacht voor het duidelijk vermelden van de begeleidingsbehoefte van het kind. Doel 2 Interactievaardigheden worden bewust ingezet om de taalproductiviteit van kinderen te vergroten. Beoogd resultaat: Elk kind wordt op eigen niveau optimaal gestimuleerd in de taalontwikkeling. Instrument: Overzicht taalontwikkeling peuters Groepsplan Edux Jaarplanning Edux Overdrachtsformulier Basisschool Acties: Peuterspeelzaalleidsters observeren de taalontwikkeling van de kinderen op hun groep met behulp van de jaarplanning vanuit EDUX, tijdens vrije spelmomenten en activiteiten. Peuterspeelzaalleidsters noteren opvallende zaken. Peuterspeelzaalleidsters passen hun activiteiten aan op de behoeften van de individuele kinderen op groep. Peuterspeelzaalleidsters brengen tijdens elk groepsoverleg verslag uit aan de teamleider. Peuterspeelzaalleidsters hebben in de overdracht naar de basisschool extra aandacht voor het duidelijk vermelden van de begeleidingsbehoefte van het kind. Tevens krijgen de medewerkers van de peuterspeelzaal dit jaar een aantal inspirerende trainingen aangeboden. Het pedagogisch werkplan wordt jaarlijks geëvalueerd en op basis daarvan bijgesteld Pagina 13 van 13