- februari 2015 Ede 2014 Inwoners aan het woord onderzoeksrapportage
Inhoudsopgave Gemeentelijke dienstverlening en politiek Duurzaamheid Welzijn en zorg Mantelzorg en vrijwilligerswerk Buurtactiviteiten Voorzieningen Bewegen en sport Cultuur Werk Ede Centrum Over Ede Leefbaarheid en veiligheid Beleving externe veiligheid Afvalinzameling 2
Opzet van het onderzoek Enquête onder 6.500 inwoners. Methode: online / schriftelijk / telefonisch. Niet-westerse allochtonen ook huis-aan-huis benaderd. 2.420 respondenten (responspercentage 37%). Rapportage op CBS-wijkniveau. Tabellenoverzicht met uitkomsten van alle vragen naar wijk/dorp beschikbaar. 3
Gemeentelijke dienstverlening en politiek (1) Gemeentelijke dienstverlening 72% is (zeer) tevreden over dienstverlening (excl. geen mening ). 57% heeft afgelopen 12 maanden contact gehad met de gemeente. Heeft u de afgelopen 12 maanden contact gehad met de gemeente Ede? Balie Telefoon Digitaal loket nee 43% w w w.ede.nl E-mail ja, namelijk. 57% Persoonlijk Post Social media 0% 20% 40% 60% 80% 100% 4 19% had contact via digitaal loket, website, e-mail, social media. Rapportcijfer digitale dienstverlening: 7,1.
Gemeentelijke dienstverlening en politiek (2) Besluitvorming: betrekken bij plannen en activiteiten 35% vindt dat de gemeente Ede haar burgers voldoende betrekt bij plannen en activiteiten. 15% is het hier (helemaal) mee oneens, de rest (50%) is neutraal of weet het niet. Verbeterpunten: Er wordt in de inspraak onvoldoende gedaan met de wensen van bewoners. Bewoners worden te laat betrokken. De krant als medium is te beperkt. Bij de uitvoering van projecten ontbreekt informatie. De informatie zelf kan beter. Vergeet de dorpen niet. Uitgebreide beschrijving open antwoorden beschikbaar. 5
Gemeentelijke dienstverlening en politiek (3) 6 Besluitvorming: informeren over besluiten 42% ziet voldoende mogelijkheden zich te informeren over besluiten van de raad. 9% is het hiermee (helemaal) oneens, 49% is neutraal of weet het niet. Krant is belangrijkste medium voor inwoners. Verbeterpunten: Meer informatieavonden, digitaal, forums, referenda, transparantie. Verbeter de schriftelijke informatie. Informeer eerder en persoonlijk. Vermeld telefoonnummers. Maakt u w el eens gebruikt van de volgende media om u te informeren over de besluiten van de gemeenteraad? Krant Geen van deze w w w.ede.nl EDE TV Social media Anders 0% 20% 40% 60% 80% 100%
Duurzaamheid (1) Duurzaamheid eigen huishouden 6,6: rapportcijfer duurzaamheid eigen huishouden Te behalen winst eigen gedrag: Duurzame energie Zonnepanelen Duurzame auto Opvang regenwater Laadpaal stimulans voor Aanschaf elektrische auto? 15% zegt ja. Vooral in Centrum (21%) en Kernhem (27%). Associaties bij Duurzaamheid en milieubewust gedrag scheiden afval 76% 91% isoleren w oning 54% 50% fiets en OV bij korte afstand 53% 67% duurzame energie 27% 52% zonnepanelen w oning 9% 51% opvang regenw ater 17% 35% milieuvriendelijke auto 4% 27% biologische producten 24% 24% anders 9% 7% w aar denkt u aan w eet niet/geen mening 2% w at doet u zelf 0% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 7
Duurzaamheid (2) Duurzaamheid gemeente Ede 6,5: rapportcijfer duurzaamheid Ede (als gebied) Wat zou beter kunnen in gemeente Ede stimuleren afvalscheiding energiegebruik zonnepanelen verduurzamen woningen beschermen bodem/lucht/water duurzame mobiliteit duurzaam inkopen gemeente duurzaam bouwen groenbeheer windenergie productie duurzame voeding anders kopen duurzame voeding weet niet/geen mening 7% 7% 5% 4% 16% 13% 12% 10% 21% 26% 30% 29% 35% 38% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 8
Welzijn en zorg (1) Zelfredzaamheid Ruim negen op de tien inwoners is (zeer) zelfredzaam; d.w.z. kan goed voor zichzelf zorgen, voor zichzelf opkomen en kan zich goed redden. 3% is niet/weinig zelfredzaam. Zelfredzaamheid neemt af na 75 e. Van de 75-plussers is 70% het eens met de stelling Ik kan me goed redden, 18% is niet eens/niet oneens en 12% is het hiermee oneens. % Inwoners dat (waarschijnlijk) kan terugvallen op anderen, indien zij zelf hulp/zorg nodig hebben 100% 80% 60% 40% 90% 64% 99% 97% 96% 71% 66% 62% familie/vrienden mensen in de buurt 90% 85% 81% 69% 61% 61% 61% 54% Terugvallen op buurtgenoten: Harskamp/ Wekerom/ 78% Otterlo Rietkampen 76% 9 20% 0% TOTAAL 15-24 jaar 25-34 jaar 35-44 jaar 45-54 jaar 55-64 jaar 65-74 jaar > 74 jaar Veldhuizen A 55% Ede-Zuid 49% Ede Centrum 49%
Welzijn en zorg (2) Gezondheid en belemmeringen participatie Meeste inwoners vinden hun gezondheid (zeer) goed (81%). 15% zegt gaat wel ; 3% vindt eigen gezondheid (zeer) slecht. Van de 75-plussers zegt 42% gaat wel en 10% (zeer) slecht. Driekwart van de groep met (zeer) slechte gezondheid voelt zich matig / ernstig belemmerd in deelname aan maatschappelijk leven. Mate waarin inwoners belemmeringen ervaren in hun mogelijkheden om aan het maatschappelijk leven deel te nemen vanwege: Nauwelijks / geen belemmering Lichte belemmering Matige belemmering Ernstige belemmering N.v.t. / geen mening (algemene) lichamelijke gezondheid 72% 15% 7% 3% 2% 100% fysiek functioneren (bewegen) 75% 14% 7% 2% 2% 100% geestelijke gezondheid 86% 6% 3% 1% 3% 100% taal / cultuur 89% 5% 2% 1% 3% 100% financieel 72% 15% 7% 3% 4% 100% gevoel 'er niet bij te horen'/ 'niet thuis te voelen' Totaal 82% 8% 4% 1% 5% 100% 10 Groepen die matige/ernstige financiële belemmeringen ervaren, zijn niet-westers allochtonen (31%), alleenstaande ouders (29%). Nietwest. all. ook relatief vaak door gevoel er niet bij te horen (17%).
Welzijn en zorg (3) Sociale contacten en eenzaamheid 6% Inwoners vindt dat hij/zij te weinig contacten met andere mensen heeft en 10% heeft te weinig contacten in de buurt. Onder niet-westerse allochtonen is dat 17% en 22%. 2% Inwoners voelt zich vaak eenzaam en 12% soms. Eenzaamheid relatief groot bij 75-plussers (5% vaak, 21% soms), niet-westers allochtonen (5% vaak en 25% soms) en alleenstaande ouders (6% vaak en 32% soms). Aandeel inwoners dat zich vaak/soms eenzaam voelt, is vrijwel gelijk aan 2008. 11
Mantelzorg en vrijwilligerswerk Mantelzorg 35% van de inwoners geeft mantelzorg; één op de vijf mantelzorgers geeft dagelijks mantelzorg. 9% mantelzorgers tamelijk zwaar en 2% zeer zwaar belast; 25% dagelijkse mantelzorgers tamelijk/zeer zwaar belast. Vrijwilligerswerk: % inwoners dat vrijwilligerswerk verricht 100% 80% 60% 40% 20% 0% 45% 33% TOTAAL 15-24 jaar 49% 25-34 jaar 58% 35-44 jaar leeftijdsklasse 45% 45-54 jaar 51% 52% 55-64 jaar 65-74 jaar opleidingsniveau 63% 41% 34% 24% > 74 jaar laag midden hoog Inwoners zijn vooral actief voor vereniging, club, buurthuis, politieke partij (17%), of voor kerk/moskee (15%) 35-44 jarigen vooral actief voor school, vereniging 12 20% Inwoners helpt af en toe buurtgenoten met boodschappen, klusjes etc.; 37% bereid incidenteel te helpen en 9% structureel. Bereidheid in alle wijken en dorpen ongeveer even groot.
Buurtactiviteiten 37% inwoners kent buurtinitiatieven in de buurt/wijk; vooral in Maandereng (61%), Kernhem (53%) en Veldhuizen A (48%). Relatief weinig in Ede-Centrum (20%), Ede-Oost (26%) en Ederveen/De Klomp (23%). 22% inwoners nam afgelopen jaar deel aan wijk-/buurtactiviteit; Maandereng: 36%, Ede-Centrum: 13%, Ederveen/De Klomp: 12%. 11% inwoners organiseert weleens activiteiten met buurtbewoners. 39% inwoners weet niet bij wie hij/zij terecht kan met idee of plan om buurt te verbeteren; 25% weet dat wel. Onbekendheid geldt voor alle wijken/dorpen. Opvallend: ook veel inwoners die wijkteam kennen, weten niet waar zij terecht kunnen. 13
Voorzieningen Bekendheid en gebruik voorzieningen Consultatiebureau Buurt-/wijkcentrum Wijkteam Wmo-loket Steunpunt mantelzorg CJG AMK Steunpunt huiselijk geweld Jongerencentrum Linqed 0% 20% 40% 60% 80% 100% gebruik gemaakt alleen van gehoord nooit van gehoord Tevredenheid gebruikers Voor alle genoemde voorzieningen geldt dat 60 tot 80% van de gebruikers tevreden is. 14
Bewegen en sport Beweegnorm 41% Edenaren voldoet aan beweegnorm (minimaal 5 dagen per week minimaal 30 minuten wandelen, fietsen, tuinieren etc.). Afname voldoende bewegen pas na 75 e (27% voldoet aan norm). Aandeel dat voldoet aan beweegnorm vrijwel gelijk sinds 2010. Sporten % sportende Edenaren sinds 2010 vrijwel stabiel (57%). In clubverband sporten ook stabiel (26%). 100% 80% 60% 40% 57% 72% 66% leeftijdsklasse 58% 57% 51% 51% 28% opleidingsniveau 72% 60% 47% % sporters daalt vooral vanaf 75e levensjaar % sporters neemt toe met opleidingsniveau 20% 15 0% totaal 15-24 jaar 25-34 jaar 35-44 jaar 45-54 jaar 55-64 jaar 65-74 jaar > 74 jaar laag midden hoog
Cultuur 69% inwoners is tevreden over omvang cultuuraanbod, 12% vindt dat er te weinig aanbod is en 19% heeft geen mening. lichte toename tevredenheid omvang sinds 2010. 61% inwoners vindt cultuuraanbod (een beetje) interessant, 18% niet en 21% heeft geen mening. lichte afname oordeel (een beetje) interessant sinds 2010. 16
Werk (1) Flexibilisering van de arbeidsmarkt zichtbaar* 2014 2010 Edenaren in loondienst 62% 68% Werkenden met vaste baan 80% 90% Werkenden binnen Ede werkzaam 50% 53% Werkloze beroepsbevolking 8% 5% Edenaren met (deel)uitkering 9% 10% * Weergegeven voor de Edenaren van 15-65 jaar Tweedeling studenten Voltijd studenten met bijbaan 54% 65% Waarvan > 11 uur per week 43% 25% Minder studenten hebben een bijbaan. Maar degene die werken, werken meer uren dan in 2010. 17
Werk (2) Meer werkzoekenden, intensiever zoekend Bent u momenteel op zoek naar (ander) w erk? Zo ja, op welke manier(en) zoekt u naar (ander) werk? 20% 15% 10% 5% 0% 2014 2010 Vacaturesites Via vrienden en kennissen Personeelsadvertenties Werkplein UWV 9% 14% 20% 20% 27% 34% 51% 60% ja, actief ja, niet zo intensief Uitzendbureau 14% 14% Focus op personeelsadvertenties neemt af. Vacaturesites, social media en via-via nemen toe. Social media 13% Informeren bij w erkgevers 6% 10% 2010 Wervingsbureaus 7% 2014 4% 0% 20% 40% 60% 80% 18
Ede Centrum 2014 2013 2008 Wekelijks bezoek centrum 41% 38% 50% Rapportcijfer centrum 6,3 6,6 6,8 Minimaal 4x/jaar elders winkelen 65% Het % Edenaren dat het centrum minimaal wekelijks bezoekt, stabiliseert (41%). Rapportcijfer centrum neemt geleidelijk af tot 6,3. Tweederde van de Edenaren winkelt regelmatig elders. Veenendaal en Arnhem zijn belangrijke concurrenten; inwoners van Bennekom zijn ook gericht op Wageningen, inwoners van de overige dorpen kiezen ook voor Barneveld. Redenen om buiten Ede te winkelen zijn vooral de sfeer en het winkelaanbod. Dit is sinds 2008 niet veranderd. 19
Over Ede (1) Waardering voor Ede 72% van de Edese inwoners heeft een (zeer) positief beeld van de gemeente Ede (als gebied), 22% oordeelt neutraal en 3% oordeelt (zeer) negatief (3% heeft geen mening). Het oordeel is gelijk aan 2013 en iets hoger dan in 2011 (69%). Terreinen waarop Ede zich profileert 70% inwoners weet dat Ede zich profileert op het gebied van food. 70% weet dat Ede Hoofdstad van de Smaak 2014 was. 55% van de Edenaren heeft gehoord van de Kenniscampus Ede. In 2013 was dit 42%. 22% van alle inwoners is weleens op de Kenniscampus geweest / contact gehad, vooral omdat iemand in het hh er een opleiding volgt. 20
Over Ede (2) Veluwse Poort 52% inwoners heeft gehoord van de Veluwse Poort. 43% van hen is (zeer) positief over de Veluwse Poort. 3% is (zeer) negatief en de rest (53%) is neutraal of heeft geen mening. 44% van de mensen die gehoord hebben van de Veluwse Poort, zouden er wel willen wonen als ze verhuisplannen hadden. 21
Leefbaarheid en veiligheid (1) Rapportcijfer leefbaarheid in de buurt % Inwoners dat vindt dat hun buurt de afgelopen jaren vooruit of achteruit gegaan is (overige inwoners: buurt is gelijk gebleven of geen mening ) 7,4 achteruit gegaan vooruit gegaan Gemeente Ede 16% 19% Ede-Centrum 17% 28% Ede-Oost (excl. Centrum) Ede-West 21% 16% 20% 17% Veldhuizen A 18% 48% Veldhuizen B 15% 31% Rapportcijfer leefbaarheid vrijwel stabiel sinds 2005. Kernhem Ede-Zuid Maandereng 24% 25% 13% 18% 23% 17% Lunteren: 7,8 Harskamp/Wekerom/Otterlo: 7,7 Buitengebied Ede-stad: 7,7 Rietkampen/ Bedrijventerrein Buitengebied Ede Bennekom Lunteren Ederveen/ De Klomp 18% 18% 19% 6% 11% 13% 12% 15% 10% 11% 22 Ede-Zuid: 6,9 Veldhuizen A: 6,4 Harskamp/ Wekerom/ Otterlo 11% 21% -40% -20% 0% 20% 40%
23 Leefbaarheid en veiligheid (2) Slachtofferschap criminaliteit eigen buurt 24% Inwoners slachtoffer criminaliteit in eigen buurt in 2014; lichte afname t.o.v. 2013 (26%). Afname criminaliteit strookt met politiecijfers. % inwoners dat slachtoffer werd van delict in eigen buurt, 2014 40% geweldsdelict vermogensdelict vernieling 30% 20% 10% 0% Gemeente Ede Ede-Centrum Ede-Oost (excl. Centrum) Ede-West Veldhuizen A Veldhuizen B Kernhem Ede-Zuid Maandereng Rietkampen/ Bedrijventerrein Buitengebied Ede Bennekom Lunteren Ederveen/ De Klomp Harskamp/ Wekerom/ Otterlo
Beleving externe veiligheid - buurt Mening van inwoners over het vóórkomen van situaties/overlast in de buurt en bezorgdheid dat situaties/overlast tot gezondheidsklachten leiden geluidsoverlast buren uitstoot houtkachels geluidsoverlast (spoor)w egen geuroverlast luchtverontreiniging verkeer w ateroverlast/overstromingen geluidsoverlast bedrijven bovengr. hoogspanningslijnen risico's gevaarlijke stoffen kunstlicht bodemverontreiniging 2% 2% 1% 1% 2% 2% 3% 3% 5% 4% 4% 6% 5% 5% 8% 24% 24% 14% Ede-Zuid, Veldhuizen A 13% Ederveen/De Klomp, Kernhem 7% Ede-West, Buitengebied Ede-stad Ede-West Ede-Zuid 19% Ede-Zuid, Ede-Centrum 18% Ederveen/De Klomp, Veldhuizen B Ede-Centrum, Ederveen/De Klomp Veldhuizen A, Ede-Zuid, Ede-Centrum, Kernhem Ede-Oost komt voor in mijn buurt (zeer) bezorgd over gezondheid 0% 10% 20% 30% 40% wijken/dorpen in rood: situatie/overlast komt bovengemiddeld voor vetgedrukt: inwoners zijn bovengemiddeld bezorgd 24
Beleving externe veiligheid - gemeente Mening van inwoners over het vóórkomen van situaties/overlast in de gemeente Ede en bezorgdheid dat situaties/overlast tot gezondheidsklachten leiden bos/heidebrand stofoverlast zandw egen 2% 4% 34% 49% Lunteren, Buitengebied Ede-stad, Harskamp/Wekerom/Otterlo gebieden in rood: situatie/overlast komt bovengemiddeld voor uitstoot stof veehouderijen 4% 32% Bennekom ziekteverspreiding vee 4% 25% komt voor in Ede (zeer) bezorgd over gezondheid 0% 20% 40% 60% 80% 25 Inwoners die langs een doorgaande weg wonen, zijn bovengemiddeld bezorgd over luchtverontreiniging door verkeer. Bij overige genoemde situaties/overlast in de buurt/gemeente is geen, of slechts zwakke relatie met fysieke omgeving (zoals nabijheid spoorlijn, industrie, agrarische bedrijven).
Afvalinzameling Stellingen afvalscheiding "58% Afval scheiden (zoals in Ede) is voldoende" "Om afval beter te scheiden, wil ik best iets meer moeite doen" "Ik ga mijn afval beter scheiden als ik hiermee geld bespaar" "Ik vind het belangrijk dat Ede streeft naar flinke toename van afvalscheiding door inwoners" 0% 20% 40% 60% 80% 100% (helemaal) mee eens niet eens / niet oneens (helemaal) mee oneens weet niet / geen mening Oordeel afvalophaal 85% inwoners is tevreden over wijze waarop afval wordt opgehaald, 5% ontevreden, 10% is neutraal. 26 Waarom ontevreden? Containers plastic, GFT, restafval: ver weg, snel vol, lage ophaalfrequentie kliko s, slordig terugzetten kliko s na legen, ophaalschema.
Afvalinzameling Voorkeur opties afvalscheiding vaak ophalen, duurder minder vaak ophalen, goedkoper beter voor het milieu lagere kosten vast bedrag per jaar variabel bedrag, afh. van aantal keer restafvalcontainer aan de w eg 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% voorkeur voor. voorkeur voor. Afvalkalender 84% van de inwoners kent de afvalkalender. 71% van hen maakt er gebruik van; 40% papieren versie, 20% via website, 11% via app Afvalwijzer. 27