Polaris staat voor onderzoekend leren, voor leerlingen uitdagen op hun niveau, maar vooral zal je merken dat je met Polaris de leerlingen warm maakt voor de wereld om hen heen. De auteurs van Polaris 3 zijn: Arjan Goemans, lector didactiek aardrijkskunde aan de lerarenopleiding van Hogeschool PXL en praktijklector aan de lerarenopleiding aardrijkskunde van de KU Leuven. Eric Goyvaerts, wie jullie misschien herkennen als weerman van radio 2 Brabant en Limburg en leerkracht aardrijkskunde aan Middenschool Den Brandt in Boom.
Bij Polaris proberen we de leerlingen veel zelf te laten ontdekken door hen zelf dingen te laten doen. Bijvoorbeeld: door hen de wereld laten schetsen op een strandbal en daarna de evenaar en de nulmeridiaan te tekenen. Daarna controleren we dit met de kaart. zitten wat foutjes in: in thema Wereldwijs halen we die er uit. Ben je overvallen door het nieuwe leerplan? Vorig jaar was dit ook het geval, maar wij hebben ons er volledig op gegooid. Een volledig nieuw leerplan, met een compleet andere didactische aanpak vraagt een volledig nieuwe methode. Je kan zonder zorgen met Polaris starten in september 2016.
Elk thema start met: een catchy titel algemene onderzoeksvraag als ondertitel. Heel Polaris is zo opgebouwd dat leerlingen onderzoekscompetent leren handelen. Polaris is de allereerste en enige uitgave die aardrijkskunde als een volwaardige wetenschap beschouwt.
Elk thema start met een wereldkaart. We hebben gekozen om in elk thema een andere kaartprojectie te gebruiken die ook een thematische invulling krijgt aansluitend bij het thema. Naast het feit dat je met deze kaart het thema introduceert, kan je op een later tijdstip naar deze kaart terug grijpen om actualiteit aan te koppelen. De lkr. laat de lln. info meenemen uit de actualiteit. Deze info kan dan bijvoorbeeld gepind worden op de wereldkaart waardoor het wereldbeeld van de lln weeral verruimd. Voorkennis van de leerlingen activeren De lln. noteren voor zichzelf wat ze al weten over dit thema en wat ze te weten willen komen. Hen warm maken om met dat thema aan de slag te gaan getuigenissen uit twee contrasterende regio s die in het thema behandeld worden deelonderzoeksvragen 1 thema bestaat uit verschillende lessen. Sommige lessen kunnen meerdere lesuren in beslag nemen.
Hoe is een les opgebouwd? Elke les starten we met de titel die een onderzoeksvraag inhoudt en daaronder een hypothese die de lln. zelf moeten formuleren (in het groen). Eenduidige opdrachten met bronverwijzing De nieuwe woorden en begrippen staan ook in het groen. Net als de tussentijdse besluiten. Doorheen alle thema s komen regelmatig Zoom-ins voor. Leerlingen worden gestimuleerd om bij dingen stil te staan. Het zijn zaken waar ze eens over na moeten denken, die ze moeten opzoeken, Ideaal voor leerlingen die sneller klaar zijn met hun opdrachten dan de rest van de klas. Je kan ze ook klassikaal behandelen maar het is wel verdieping en behoort dus niet tot de basisdoelstellingen van het leerplan.
Op het einde van een les komen we bij wat heb ik deze les ontdekt. Ook dat staat in het groen. Ten eerste: een schematische weergave van hun les. Vervolgens: de nieuwe woorden en begrippen nog eens allemaal bij elkaar met het lidwoord er steeds bij. Een samenvatting in woorden van de les
Bij wat ik moet kunnen gaan de leerlingen de vaardigheden evalueren en eventueel afvinken als ze die onder de knie hebben Tenslotte kunnen ze nu ook het antwoord op hun onderzoeksvraag formuleren en kijken of hun hypothese al dan niet klopt (en uitleggen). Op het einde van het thema komen we bij de terugblik. Dan kijken de lln terug naar de kaders (op de spread) van wat ze al wisten van het thema en wat ze erover te weten wilden komen. Zijn er nog vragen waar geen antwoord op kwam, kan er (indien gewenst) nog een opdracht aan verbonden worden of een antwoord op gegeven worden. Dat bepaal je zelf, afhankelijk van de klas en of er tijd voor is.
Terugblik Op het einde van het thema komen we bij de terugblik. Dan kijken de lln terug naar de kaders (op de spread) van wat ze al wisten van het thema en wat ze erover te weten wilden komen. Zijn er nog vragen waar geen antwoord op kwam, kan er (indien gewenst) nog een opdracht aan verbonden worden of een antwoord op gegeven worden. Dat bepaal je zelf, afhankelijk van de klas en of er tijd voor is. Om het thema af te sluiten kunnen ze nu een antwoord geven op de algemene onderzoeksvraag waarmee we het thema zijn gestart. We peilen ook nog eens naar wat hun het meest is bij gebleven van het thema met het exit ticket.
Daarna komen we tot de echte les. Welk type werkvorm u ook kiest voor deze les of u het nu op een klassieke manier aanpakt, of in de vorm van BZL of hoekenwerk, het resultaat zal steeds hetzelfde zijn. U kiest de werkvorm die het best bij jou als lkr. past en bij jouw leerlingen. De inhoud en het eindresultaat blijven hetzelfde. Alles kan klassikaal aangepakt worden, maar we bieden ook alternatieven aan. Dit is een werkvorm die op een klassieke manier, in een onderwijsleergesprek, en klassikaal kan gegeven worden. Maar als je een sterke klas hebt, kan je dit ook aanpakken als BZL.
Aan de linkerkant staan altijd de opdrachten met achter elke opdracht een duidelijke referentie naar het bronmateriaal dat ze nodig hebben om de opdracht te voltooien. Dat bronmateriaal is altijd verzameld op de rechterbladzijde. De routelessen. Dit zijn werkvormen die zich perfect lenen tot binnenklasdifferentiatie.
Aardewerken zijn bedoeld als hoekenwerk of BZL. Deze aardewerken zijn zo opgebouwd dat je als leerkracht enkel coachend moet optreden. Met de verbetersleutels in de lerarenkit kunnen de leerlingen zichzelf eventueel zelf evalueren. Zoals je kan zien gaat dit aardewerk over biodiversiteit. Duurzaamheid is een rode draad doorheen alle thema s. dat vraagt het leerplan ook. We zetten er hard op in, soms vluchtig, soms heel uitgebreid. Omdat competentie 1.3 een belangrijk deel is binnen het leerplan, hebben we ervoor gezorgd dat dit een aparte werkvorm is in Polaris, nl de Geoproof. We bieden 6 verschillende geoproeven aan op het einde van elk thema. Het is de bedoeling dat je de leerlingen minstens een keer uitdaagt tijdens het schooljaar om te bewijzen hoe geoproof ze zijn. Welke jullie kiezen, is volledig aan jullie, maar we hebben gezorgd voor een variatie in niveau en interessegebied. Ook de manier waarop deze wordt uitgevoerd is kiezen jullie zelf. De geoproof kan bijvoorbeeld klassikaal gestart worden, in groep, individueel.
Onderzoeksvraag vormen, hypothese vormen. De insteek van elke Geoproof is dat de leerlingen eerst bronnenmateriaal bekijken. Aan de hand van deze bronnen doorlopen ze het aardrijkskundig stappenplan volgens de wetenschappelijke methode. Bij elke stap maken ze gebruik van kijkwijzers die ze in de goede richting leiden (hier komen we later op terug). Ten slotte moeten ze hun presentatie voorstellen: kaartvoorstelling, PowerPoint, paper, poster, Meer of minder begeleiding door leraar in functie van leerlingen en klassen. Er worden 6 Geoproeven aangeboden, volgens het leerplan moet je er minstens 1 gebruiken. Je kiest zelf welke.
De wolk is een soort van vademecum dat de lln kunnen inzetten tijdens hun aardrijkskundige activiteiten bv. tijdens de geoproof. Hierin hebben we hulpmiddelen verzameld zoals kijkwijzers, determinatietabbellen, schema s en leren leren. Kijkwijzers helpen leerlingen die bepaalde vaardigheden nog niet, niet goed of niet meer in de vingers hebben.
Tijdens een route bijvoorbeeld bij de les rond de verschillen tussen het Amazonewoud en de Scandinavische taiga, heeft de leerling de determineertabel van klimaat nodig die in de wolk zit. Daarnaast zitten er nog een andere determineertabel in zoals Hoe ontleed ik een landschap. In de wolk hebben we ook aandacht voor het leren leren, waar ook in het leerplan heel veel nadruk op wordt gelegd. Een eerste onderdeel geeft de leerlingen de nodige houvast om de aardrijkskundelessen in te studeren.
We hebben heel veel aandacht voor het zichzelf leren evalueren waar ook in het leerplan heel veel nadruk op wordt gelegd. Onderverdeeld in verschillende categorieën: waarnemen, onderzoeken en leren, feedback. Op het einde van elk thema evalueren de leerlingen zichzelf op deze algemene vaardigheden. Zo leren ze inschatten welke vaardigheden ze onder de knie hebben en waar ze zich nog extra moeten inzetten. Met de kleuren zien ze snel op welke vlakken (van rood (dit lukt nog niet) naar groen (super) ze nog een tandje moeten bijsteken. Ook de leerkracht kan in één oogopslag zien hoe ver ze staan en of dat overeen komt met wat hij of zij zelf merkt in de les. Verder zit doorheen alle thema s leren leren verweven. Aan het einde van elke les kunnen de leerlingen met het schema in eigen woorden beschrijven waar de les over ging. Bij de wat-moet-ikkunnen kadertjes kunnen de lln. aanvinken wat ze al kunnen. Met het beantwoorden van de onderzoeksvraag kan je nagaan of de leerlingen de les begrepen hebben.
Op het einde van het thema is er ook een leren leren -moment. Daar moeten de leerlingen een samenvatting maken van heel het thema aan de hand van woorden die ze aangereikt krijgen. Of de leerlingen maken zelf een schema/mindmap over het thema op basis van drie verschillende routes die meer open of gesloten zijn.
Omdat het nieuwe leerplan volgens clusters en competenties is opgevat, laten we de verschillende competenties doorheen de verschillende thema s aan bod komen. De volgorde van de thema s kan je zelf bepalen, maar het is wel heel belangrijk dat je start met wereldwijs waarin hun wereldbeeld verrijkt wordt. Deze basis hebben ze nodig om de andere thema s succesvol te doorlopen. Wereld-wijs: wereldbeeld en topografische kennis Water als wapen: geopolitiek en de waterproblematiek Goed geboerd: landbouw in Sub-Sahara-Afrika Go East: toerisme als onderdeel van tertiaire sector
Woud met plankenkoorts: landbouw en geopolitiek Big city life: verstedelijking Grenzeloos: bevolking en geopolitiek De Wolk: het vademecum
Omdat structuur heel belangrijk is voor de leerlingen, spelen we daar met de vormgeving op in. Dit doen we op vlak van kleurgebruik, het gebruik van iconen en in de bronnen. Aangezien je bij Polaris zelf kan kiezen in welke volgorde de thema s gebruikt kunnen worden, hebben de thema s geen nummers, maar kleuren. Deze kleuren komen terug op het titelblad en de laatste pagina s van elk thema. Het kleurgebruik binnen de thema s zelf visualiseert de logische opbouw voor leerlingen.
De vier types werkvormen (blauw, oranje, grijs, beige), zijn heel herkenbaar voor de lln zodat ze meteen weten wat er van hen verwacht wordt. En vergeet niet dat alle te kennen leerstof in het groen staat, zoals de nieuwe begrippen en woorden, tussentijdse besluiten en samenvatting. Ook het gebruik van iconen is heel herkenbaar. We verwijzen naar De Wolk met het wolksymbool. Wanneer er filmpjes, websites of andere hyperlinks nodig zijn om de les te verrijken dan maken we dit duidelijk met het hyperlinksymbool. Het vergrootglas verwijst naar een zoom in.
Bronnen zijn heel belangrijk in een methode aardrijkskunde en daar heeft Lisbeth bij de ontwikkeling van de Polaris heel veel rekening mee gehouden. Wij besteden heel veel aandacht aan de zoektocht naar het juiste bronnen- en fotomateriaal en deze staan dan ook veel groter en duidelijker dan in andere aardrijkskundemethodes.
Je kan aan al dit materiaal via www.scoodle.be. Ook vanuit Smartschool is dit materiaal beschikbaar. Bovendien is het nog belangrijk om te weten dat jullie de lerarenkit van Polaris 3 een jaar gratis krijgen als jullie Polaris 3 invoeren. Contacteer lynn.mertens@plantyn.com. Polaris is een levende methode, dit wil zeggen dat wij blijven investeren. Onze lerarenkit wordt regelmatig aangevuld met nieuw en actueel materiaal. Het is heel belangrijk dat je daarom je e- mailadres achterlaat via lynn.mertens@plantyn.com. Zo kom je op de maillijst van onze nieuwsbrief terecht waarin wij communiceren over alle nieuwigheden in de lerarenkit.
De leerling krijgt uiteraard het volledige werkboek met alle thema s en De Wolk. Bovendien krijgt hij via Scoodle nog toegang tot de extra digitale ondersteuning. Standaard zitten in de leerlingenkit het E-book. Dit is hetzelfde als het bordboek, maar zonder oplossingen. Deze oplossingen kunnen wel door jou als leerkracht gedeeld worden met de leerkracht. Ook interactieve digitale oefeningen (zoals hierboven). Printbare begrippenlijsten zijn beschikbaar waar buiten de nieuwe woorden ook het meervoud, woord in context, een synoniem en extra info wordt meegegeven. Zeker handig voor leerlingen die iets minder taalsterk zijn.