basiscursus SketchUp 2013 pagina 1
Opbouw cursus De basiscursus SketchUp bestaat uit vier modulen. Elke module is opgezet vanuit een zeker thema. De module starten we met het globaal bekijken van de inhoud. De tijdens de les geleerde vaardigheden past de deelnemer toe in een workshop. Deze workshop geldt ook als huiswerk. De opbouw van de lessen bestaat uit: korte uitleg - zelf doen - samenvatten - uitleg volgende stap enz. inhoudsopgave 1e les Basis instellingen en gereedschappen 1 algemene en basisinstellingen, opstartscherm, basisinstellingen, persoonlijke instellingen, opslaan en autosave, werken met basis gereedschappen. 1.1 rechthoek en push-pull 1.2 circle 1.3 circle en measurements toolbar (mtb) 1.4 polygoon 1.5 werken met mtb 1.6 freehand 1.7 workshop eenvoudige tuin 2e les tekening opzetten en organiseren 2 werken met complexe gereedschappen: meervoudig kopieren, roteren en follow-me 2.1 groepen 2.2 componenten en dynamische componenten 2.3 uitsparingen voor ramen en deuren maken 2.4 componenten plaatsen 2.5 werken met lagen 2.6 van 2D naar 3D 2.7 het geheim van outliner 2.8 workshop opzetten van een project 3e les importeren en exporteren 3 aan de slag met ondergronden, texturen en de bibliotheek 3.1 ondergrond importeren en modelleren op een plattegrond 3.2 foto textuur aanbrengen 3.3 textuur aanbrengen op complexe vormen 3.4 importeren en exporteren bestandsformaten 3.5 3D warehouse, bibliotheek maken voor componenten 3.6 werken met google earth 3.7 componenten bewerken 3.8 workshop 4e les presenteren 4 het afwerken en presentabel maken van de tekening 4.1 werken met doorsneden 4.2 mist en schaduw 4.3 tekst en maten aanbrengen 4.4 eigen stijlen ontwikkelen 4.5 afdrukken, schetstekeningen 4.6 panorama en spiegeleffecten 4.7 scenes en animatie o pagina 2
1e les basisinstellingen en gereedschappen In de tekst hieronder geeft dit teken» een handeling weer. De schuin/cursieve tekst geeft een uit te voeren commando aan. Opstartscherm» Start het programma SketchUp» Je krijgt een opstartscherm te zien, met de mogelijkheid sjablonen te kiezen» klik op de knop, je ziet dat je voor meerdere standaard sjablonen kunt kiezen. sjabloon» Kies voor het Sjabloon: eenvoudige sjabloon meters/simple template meters» Daarna start using SketchUp/Sketchup gaan gebruiken Basisinstellingen Het volgende is te zien: - Achtergrond met blauwe lucht en grasveld - Tekenassen/tekenveld (rood, groen en blauw) - Standaard component Susan Susan staat er voor het schaalgevoel pagina 3
- Statusbalk: bevindt zich linksonderin het scherm met vier iconen.» Klik op lampje in status bar modeleigenschappen geografische locatie/virtuele locatie» Klik op poppetje voor info over maker en component eigenschappen» Klik op G om je aan te melden voor G/account aanmaken en/of modellen uit te wisselen» Klik op vraagteken om info te krijgen over het soort gereedschap waar je op dat moment mee werkt. We blijven onderin: - Mtb measurements toolbar, belangrijk instrument om maatgegevens in te voeren. - Menubalk: - werkbalk/toolbar, zowel horizontaal als verticaal (links) weergegeven. In verband met gebrek aan ruimte is de toolbar hieronder in drie delen weergegeven. Persoonlijke instellingen Toevoegen van instellingen en gereedschappenset/toolbar» Ga naar venster/window (of gebruik het gele lampje in de statusbar linksonder)» Selecteer modeleigenschappen/modelinfo eenheden/units formaat/format in decimaal/decimal en millimeters» Stel nauwkeurigheid/precision in op 0 (zonder decimalen achter komma)» Venster sluiten o pagina 4
SketchUp start standaard op met de aan de slag/getting started toolbar. Daar kun je nog zaken aan toevoegen:» Ga naar weergave/view» Selecteer gereedschappenpalet/toolbars (toolpalettes voor mac).» Grote gereedschappenset/large tool set stijlen/face style lagen/layers aanzichten/views Hier kun je desgewenst iconen toevoegen aan je werkbalk.» Ga naar standaard weegave/aanzichten, lagen/layers, stijlen/styles en sleep ze in de werkbalk. Window gebruikers:... Opslaan en autosave Leer jezelf aan het nieuwe bestand direct onder goede naam en locatie op te slaan zodat je je backups terug kunt vinden.» Opslaan als/save as om instellingen op te slaan en de volgende keer te kunnen gebruiken.» Kies wel een duidelijke en logische locatie op je computer. Iedere 10 minuten maakt SketchUp standaard backups van het werk dat je maakt. Om te voorkomen dat je moet zoeken naar het reserve bestand. Kun je beter voordat je begint je werk opslaan als/save as en de locatie zelf even bepalen. Je kunt het automatisch opslaan ook aanpassen: Mac-gebruikers:» klik in de menubalk op sketchup/voorkeuren» selecteer in linkerkolom algemeen/general» vink create backup en autosave aan en stel het gewenste aantal minuten in. Window gebruikers» ga naar venster/window» selecteer voorkeuren/preferences» selecteer linkerkolom algemeen/general» vink backup maken/create backup en autosave aan» stel de gewenste tijd in. pagina 5
o Overigens om uit een commando te komen kun je altijd op escape of op select (ander commando) drukken. 1. Basisgereedschappen verkennen 1.1» Selecteer rechthoek/rectangle in willekeurig formaat.» Trek van linksboven naar rechtsonder een rechthoek. merk op dat in de mtb een aantal getallen verschijnen dit zijn de afmetingen van je rechthoek.» Klik op duwen-trekken/push pull let op de stippeltjes die automatisch verschijnen in het vlak.» Trek het vlak in willekeurige lengte omhoog merk op dat de lengte aanduiding in de mtb veranderd.» Selecteer op selecterentool/select (dat is het zwarte pijltje links)» Trek van linksboven naar rechtsonder een rechthoek die een lijnstuk van het figuur bedekt houd de muis ingeklikt je ziet dat je op deze manier een lijnstuk kunt selecteren.» Klik op delete om het lijnstuk te verwijderen. Merk op dat met het verdwijnen van het lijnstuk het vlak ook verdwijnt.» verwijder het hele figuur door met de selecteren tool een rechthoek over het hele figuur te trekken. Druk vervolgens op delete. 1.2» Selecteer cirkel/circle Merk op dat de mtb eerst de mogelijkheid aangeeft het aantal zijden in te vullen!» Geef een getal in bijvoorbeeld 30 en enter/bevestig» Teken vervolgens een cirkel met een straal van 5 meter: eerst tekenen muis ingedrukt houden op willekeurig punt klikken en de gewenste straal ingeven in de mtb. 1.3» Selecteer wederom cirkel/circle» Vul in de mtb aantal zijden 5 in merk op dat de rand van de cirkel grover wordt de segmenten worden zichtbaar.» Vul een willekeurige straal in maar niet te groot.» Selecteer Selecteren/select en trek een rechthoek van rechtsonder naar linksboven je hoeft maar een deel van het figuur te selecteren laat de muis los en je ziet dat je hele figuur geselecteerd is. Na deze oefening wachten we even op elkaar! 1.4» Klik op polygoon/polygon» Geef voordat je gaat tekenen in de mtb het aantal zijden aan bijv. 3 en enter/bevestig pagina 6
» Teken de driehoek» Geef ook hier de gewenste straal aan bijv. 5m.» Klik op selecteren/select» Dubbelklik in het figuur je ziet dat het hele figuur nu geselecteerd is. Met enkel klikken selecteer je, afhankelijk waar de punt van je cursor zich bevindt het vlak of de rand, met dubbelklikken selecteer je zowel het vlak als de randen!» Druk je rechtermuisknop in om het contextmenu te laten verschijnen je ziet dat het venster diverse mogelijkheden aangeeft - de bovenste objecteigenschappen geeft informatie over het tekenobject.» Klik in de werkbalk op de eerste modeleigenschappen dit venster verschaft je informatie over het figuur zelf o.a. het aantal objecten (4) en laag. Het aantal objecten is 4 n.l. drie lijnstukken en 1 vlak = 4 objecten. Het figuur staat op laag 0. Laag 0 is de laag waar je altijd automatisch op tekent. Van hieruit kun je figuren en objecten aan andere lagen toewijzen. Daar gaan we later op in. 1.5 We gaan verder met het figuur.» Klik eenmaal op het vlak zodat de stippeltjes verschijnen» Klik je rechtermuisknop in voor het contextmenu er verschijnt een venster met o.a.» gebied/area» selectie, de oppervlakte aanduiding in dit geval 32,48 m2. We gaan onderzoeken of dat klopt. De formule voor het berekenen van de oppervlakte van een driehoek is basis x halve hoogte.» Selecteer het meetlint/tape measure merk op dat je cursor in een meetlint veranderd zodra je het tekengebied nadert.» Ga naar een hoekpunt het rode puntje wordt groen op het moment dat je een hoekpunt te pakken hebt. Ben je exact boven een lijn dan is het puntje rood.» Ga naar het andere hoekpunt volg daarbij het lijnstuk merk op dat als je in het midden van het lijnstuk bent het puntje blauw wordt. SketchUp geeft automatisch de middenstukken of centraalpunten bij cirkels aan. Aangekomen bij het andere hoekpunt kun je klikken. In de mtb staat nu 8,66 m.» Zoek het midden van het lijnstuk op klik» Ga vanaf dit midden naar de top van de driehoek (hoogte) klik bij de top aangekomen in de mtb staat nu: 7,50 m. Basis 8,66 x 3,75 m = 32,48 m2. Met sneltoets select all kun je alles verwijderen en het tekenblad weer leeg maken. 1.6» Klik op vrije stijl/freehand» Maak een willekeurige vorm - zorg dat begin en eindstuk aan elkaar snappen om een vlak te vormen.» Druk op het contextmenu en merk op dat het aantal objecten fors toeneemt. Welke oppervlakte heeft je figuur? pagina 7
» Maak een kopie door te klikken op verplaatsen-kopiëren/move-copy houd tegelijkertijd de alt toets (mac) ingedrukt, (ctrl toets windows) Merk het volgende op: Is er niets geselecteerd dan kopieer je feitelijk alleen de rand.» Selecteer met dubbelklikken het hele figuur en kopieer alles. Gebruik je de alt/ctrl toets niet dan verplaats je het object alleen maar. Na deze oefening wachten we even op elkaar! tevens uitleg nieuwe gereedschappen: pannen, orbit, potlood, aanzichten, schalen, zoomen, meetlint, materialen. 1.7 Workshop eenvoudige tuin maken We gaan een eenvoudige tuin maken bestaande uit een grondvlak, een terras, een pad en een schuur. Lees eerst de ondestaande gegevens voordat je gaat tekenen: Grondvlak L18,50m x B5,40 m Schuur: rechtsachter in de tuin met afmeting: L3,0 m x B2,0 m. Het schuurtje heeft een zadeldak Het terras ligt aan de woning, afmeting L3,75m x B4,80 m. Het pad bestaat uit 40x60 tegels die in de lengte gelegd zijn. Ze beginnen bij het terras en lopen langs de schuur de tuin uit. Tekenopdracht» Teken het grondvlak met rechthoek/rectangle voer de maten in in de mtb. Merk op dat de eerste maat altijd evenwijdig loopt met de rode as! Let bij het invoeren van de afmetingen op het volgende: decimalen met komma aangeven en gebruik puntkomma voor het x teken. Geen dubbele punt dus! Is het vlak blauwachtig van kleur? Dan kijk je feitelijk tegen de onderkant aan.» Selecteer het vlak met een klik er verschijnen spikkeltjes» Activeer het contextmenu met de rechtermuisknop» Ga naar vlakken omdraaien/reverse faces de vlakken kleuren nu grijs/wit o pagina 8
handje/pannen orbit/verdraaien potlood/tekenen» Klik op schuiven/pannen om achterin de tuin te komen» Maak rechthoek/rectangle actief in de rechter bovenhoek van het grondvlak, voer de maten in en enter» Klik duwen-trekken/pushpull en voer de maat 2,0 m in.» Selecteer lijn/line tool» Zoek het midden op van de korte kant van het schuurtje trek een lijn van 3 meter naar het midden van de andere korte kant. Met schuiven/pannen kun je het schuurtje in aanbouw naar je toehalen. Heb je moeite het bovenste plattevlak te zien?» Klik op beeld draaien/orbit om het beeld te kantelen. Doe dit geleidelijk. Oefen met heen en weer bewegen om te zien wat het beeld doet.» Zorg dat je uiteindelijk goed zicht hebt op het platte dak.» trek met lijn/linetool een lijn over het midden zoals hierboven aangegeven, let er op dat er blauwe punten verschijnen. Heb je een fout gemaakt en wil je een stap terug?» Ga naar de menubalk klik op bewerken/edit en klik op ongedaan maken typen. Bij elke keer klikken ga je een stap terug» klik eenmaal op de lijn met selecteren» selecteer verplaatsen/move tool» trek langs de blauwe as het dak in zijn geheel omhoog.» voer de hoogte van 1m in in de mtb Tip: als je shift in gedrukt houdt met het omhoog trekken fixeer je de beweging langs de blauwe as. Het zadeldak bevalt bij nader inzien toch maar niet.» Ga een stap terug cmd Z (mac) ctrl Z (windows) het dak is nu weer plat.» verwijder de middenlijn Is het hele dak weg? Geen paniek» Selecter rechthoek/rectangle pagina 9
» teken een nieuw vlak het dak sluit zich nu als het goed is. Soms lukt het niet het dak gemakkelijk dicht te krijgen. Je hebt de volgende mogelijkheden: Mogelijkheid 1:» trek een rechthoek net zolang totdat hij dreigt te kantelen.» Klik op schalen/scale er verschijnen gele blokken op de hoekpunten en in het midden.» Pak het midden op en trek de rechthoek over het nog niet bedekte gedeelte» deselecteer door met de cursor ergens in het veld te klikken Mogelijkheid 2:» ga naar de menubalk en klik op het bovenaanzicht van de standaard aanzichten/standard views/top Er ontstaat nu een plattegrond want je kijkt loodrecht naar je tekening, eigenlijk zoals je gewend bent te tekenen. We blijven even in dit bovenaanzicht.» klik op zoomen/zoom om de gehele tuin in beeld te krijgen.» klik ergens in het tekenveld en beweeg schuin naar rechtsonder om uit te zoomen» beweeg schuin naar links boven om in te zoomen Pannen en zoomen gebruik je vaak gecombineerd. Als dat te lastig is kun je alles zoomen/zoom extends gebruiken alles wat zich in het tekenveld bevindt krijg je dan met een klik in beeld. Terug naar de iso stand» Teken het terras L3,75 x B4,80. Het terras komt zodanig te liggen dat aan beide zijden een gelijke strook van 30 cm. Overblijft. De tuin is immers 5,40 breed 4,80 = 0,60 m/2 = 0,30 meter.» Selecteer het meetlint/tape measure en teken een hulp lijntje vanuit de hoek van 0,3 m. Volg de bestaande lijn/voer de maat in in de mtb Er komt een kruisje te staan.» Teken de rechthoek met de juiste afmeting. o pagina 10
We gaan het pad maken.» Teken buiten de tuin een tegel van 40x60 cm.» selecteer de gehele tegel» Teken een hulp lijn mbv het meetlint/measure tape vanaf de schuur tot aan het terras. Let erop dat je de rode as volgt, anders gaat de lijn zweven.» Breng met verplaatsen/move de tegel tegen het terras, zorg dat het hele object geselecteerd is.» Kopieer de tegel en plaats deze naast de andere. We gaan deze handeling herhalen door een heel pad te kopieren. Dat doen we door de tegels met een voeg van 10 cm. te leggen.» Selecteer beide tegels met selecteer tool» Selecteer verplaats/move gereedschap en houd tegelijk de alt/ctrl toets ingedrukt» Verplaats de tegels langs de hulplijn» klik op de nieuwe plek als er een nieuwe voeg is» toets de afmeting 0,70 in in de mtb» herhaal deze handeling tot het hele pad er in ligt. We willen nu graag zien hoe de tuin er in 3D uitziet.» klik in de menubar op de standaardaanzichten/standard views en vervolgens op het eerste icoontje (iso).» verwijder de hulplijn met selecteren en delete. 1.8 Materiaal toevoegen De tuin toont nog wat kaal dus gaan we materiaal toevoegen:» Selecteer het terrasvlak» Klik op de verfblik er verschijnt een extra venster» Klik op het pulldown menu in het venster en kies voor steen/stone» Klik op een steensoort naar keuze en/of sleep het symbool in je terras» Zoom eventueel in om te zien of het materiaal je bevalt.» Selecteer een wand van de schuur en geef het met de verfpot een passende textuur.» Doe hetzelfde met het dakje van de schuur.» Geef vervolgens de tegels een kleurtje 1.9 Attributen toevoegen De tuin heeft nog geen hagen en andere attributen daar gaan we wat aan doen.» Teken een rectangle als haag in wording aan de zijkant van de tuin met de afmeting: 0,3m x 18,5 m. Let op teken deze haag los van de tuin, de lijnen mogen het vlak van de tuin niet raken. We komen daar later nog op terug.» Breng met pushpull de haag tot een hoogte van 1,90 m. Met pushpull kun je de haag ook verlengen.» Kopieer de haag en breng die naar de andere kant van de tuin en plaats hem op de juiste plek.» Verplaats de eerste haag die je gemaakt had naar de juiste plek in de tuin. pagina 11
Als je hagen staan en je tevreden bent kun je het volgende nog doen:» Voorzie alle onderdelen van materiaal/kleur of textuur Tot slot nog dit.» Teken op een willekeurige plek in je terras een vierkant (afmeting zelf bepalen). Trek met push-pull de figuur iets omhoog.» kopieer het figuur door driedubbel te klikken. Wat gebeurt er? Juist de hele tuin is geselecteerd en dat is net niet wat we willen. De volgende keer komen we hier op terug want dat kan veel handiger hetzelfde geldt voor het herhalend kopieren. Tip: het is aan te raden gedurende de week alle voorgaande handelingen nog eens te oefenen, misschien kun je een nog mooiere variant van de tuin maken? o pagina 12