Waterbasketbal Organisatie: Koninklijke Nederlandse Zwembond (KNZB) Contactpersoon: heer Mikel Vogels Contactpersoon 2: mevrouw Cécile Veldman Erkenningen: Sport- en beweegaanbod Achtergrond Samenvatting Het waterbasketbal is een kruising tussen waterpolo en korfbal en richt zich op zwemmers met een handicap. Deze tak van sport is speciaal ontwikkeld omdat dit eenvoudig is te beoefenen door mensen met een fysieke handicap. Met lijnen wordt in een zwembad een veld afgezet van 15 bij 8 meter met twee drijvende baskets. Het doel van het spel is om als team al samenspelend de bal in de drijvende basket van de tegenstander te werpen. Daarbij dient verhinderd te worden dat de tegenpartij een punt scoort. Een wedstrijd bestaat uit twee periodes van elk zeven minuten. Een waterbasketbalteam bestaat uit vijf spelers. Deze teams zijn vaak gemengd; een team kan bestaan uit jongens en meisjes met diverse handicaps en van verschillende leeftijden. Je dient minimaal in het bezit van zwemdiploma B te zijn om waterbasketbal te kunnen spelen. Waterbasketbal kan zowel in wedstrijdverband als ook recreatief worden gespeeld. Het is ook mogelijk gemengd te spelen (zonder & met handicap) of om dit aanbod om te zetten naar de valide sport. Hierbij kan gedacht worden aan aanbod voor 50+ voor wie waterpolo te belastend wordt of als voorloper bij het minipolo. Dit aanbod wordt bij voorkeur gecombineerd met de interventie Grenzeloos zwemmen om te zorgen voor een structureel en gevarieerd aanbod voor deze zwemmers met een handicap. Heeft u vragen of hulp nodig bij dit aanbod? Neem dan contact op met Mikel Vogels, 030-7513204 Doel van het sport- en beweegaanbod Waterbasketbal is de ideale teamsport voor zwemmers met een handicap in het water. Door de gewichtloosheid in 1 / 7
het water en de mogelijkheid extra drijfmiddelen te gebruiken is de sport voor iedereen van zwaar tot lichte gehandicapten toegankelijk. Met elkaar een teamsport spelen en daarbij optimaal profiteren van de voordelen die bewegen in het water biedt voor zwemmers met een handicap. Dus naast dat het een leuke sport is waarbij men in het water beweegt is waterbasketbal ook een sociale activiteit. De doelen van het beweegaanbod Waterbasketbal zijn: - mensen met een handicap kennis laten maken met waterbasketbal - mensen met een handicap een teamsport laten beoefenen - mensen met een handicap middels het waterbasketbal leren samenwerken - middels het waterbasketbal sociale contacten tussen mensen met een handicap bevorderen (sociale binding vs eenzaamheid/isolement). - middels waterbasketbal kracht, conditie en lenigheid bevorderen welke ook positief werken bij dagelijkse handelingen (zelfredzaamheid bevorderen). - begrip en respect tussen sporters met en zonder handicap (indien gemengd wordt gespeeld) Hoofddoel Subdoelen Doelgroep De einddoelgroep zijn mensen met een handicap (lichamelijk/verstandelijk) in de meest brede zin. Dus jong of oud, lichte of zwaardere handicap, iedereen kan meedoen! Ook sporters zonder handicap kunnen aan dit spel meedoen. Het speciale aan waterbasketbal is dat teams gemixt zijn dus dat er geen aparte groepen hoeven te worden geformeerd. De intermediaire doelgroep zijn trainers van verenigingen die middels een opleiding worden opgeleid om kennis en vaardigheden van het waterbasketbal opdoen om op deze manier de activiteiten rondom het waterbasketbal te kunnen begeleiden. Een secundaire doelgroep is: deelnemers in de leeftijd 50+ voor wie waterpolo te belastend wordt of als voorloper bij deelnemers in het het minipolo (6-12 jaar). Bijbehorende organisaties zijn: - vereniging: Adequate opvang en begeleiding van nieuwe sporters binnen de vereniging - zorginstellingen en mytyl/tytylscholen, speciaal onderwijs (basis/voortgezet): enthousiasmeren en platform voor eerste kennismaking bieden. Ondersteuning en begeleiding bieden bij aan de sporters in het proces richting het beweegaanbod. Organisaties met verwijsfunctie: MEE, revalidatiecentra Intermediaire doelgroep Probleembeschrijving Probleem 2 / 7
Aanpak Strategie Het beweegaanbod Waterbasketbal bestaat uit een programma waarbij in drie verschillende fasen activiteiten door u wordt verzorgd: - zien (op locatie) - oefenen (op locatie) - kennismaken (in zwembad) - spelen (in zwembad) Zien: Kennismaking in de klas/instelling door de vereniging waarbij aan de hand van lesmateriaal (zwemmen in de klas) de doelgroep wordt geïnformeerd over waterbasketbal. Oefenen: Nadat informatie in de klas/instelling is gegeven, worden er activiteiten op locatie gedaan. Waar de instelling/school beschikt over een zwembad wordt een natte gymles verzorgd met als thema waterbasketbal. Diverse oefenvormen worden gedaan om op deze manier kennis te maken met het waterbasketbal. Daar waar er geen zwembad op locatie aanwezig is, zullen oefenvormen op het droge gedaan worden, in de gymzaal van de school of instelling. Hierbij worden elementen van het waterbasketbal in verschillende spel- en oefenvormen gegeven. Kennismaking: In het zwembad (+/- 1 uur) wordt daadwerkelijk kennis gemaakt met de vereniging, verenigingsleden en het waterbasketbal bij de vereniging. In de vorm van een tweetal kennismakingslessen worden de beginselen van het waterbasketbal geoefend (zwemmen, gooien, vangen, verdedigen, samenspel) Spelen: nadat de kennismakingslessen zijn geweest, ontvangen de sporters een rittenkaart om 5 x met de waterbasketbaltraining van uw vereniging mee te doen. Waar nodig kan een opstartgroep gevormd worden. Uiteindelijk biedt u de mogelijkheid om lid te worden van de vereniging. Samenwerking De betrokken partijen bij het beweegaanbod zijn: - scholen (mytyl/tytytl) speciaal onderwijs (basis/voortgezet) - zorginstellingen - zwemverenigingen - zwembadexploitant - stichting MEE - combinatiefunctionaris speciaal onderwijs - gemeente - zwembadexploitant De belangrijkste samenwerking zal plaats vinden tussen de zwemverenigingen en de doelgroep. Deze doelgroep is te vinden in het onderwijs (mytyl/tytyl scholen, SBO, VSO) en in woonzorginstellingen. Organisaties zoals stichting MEE en een combinatiefunctionaris hebben hierbij een verbindende rol waarbij zij helpen bij het in contact brengen van de vereniging met de doelgroep en andersom. De vereniging zal in overleg met de zwembadexploitant kijken naar beschikbaar badwater. De gemeente is als partij betrokken bij het beweegaanbod in verband met de vervoersvoorziening. Duur en intensiteit Zien en Oefenen worden op een zelfde moment georganiseerd De activiteit vindt op de school/zorginstelling plaats en duurt ongeveer 2-3 uur - Zien (uitleg, informatievoorziening, beeldmateriaal tonen - Oefenen: activiteit waarbij(waar mogelijk) in het water kennis wordt gemaakt met waterbasketbal. Indien geen water aanwezig wordt er een droge variant aangeboden welke in de (gym)zaal plaats zal vinden. Kennismaken: 3 / 7
Binnen de vereniging worden 2 kennismakingslessen georganiseerd van elk max. 1 uur. Deze kennismakinglessen kunnen plaats vinden tijdens de trainingsuren van de vereniging zodat men ook al met de vereniging en verenigingsleden kennis kan maken. Spelen: 5 rittenkaart om in 5 weken de basisbeginselen van het waterbasketbal te leren. Deze reguliere trainingen duren 1 tot 1,5 uur. Opzet van de interventie Locatie en uitvoerders Overdraagbaarheid Ondersteuning De projectspecifieke ondersteuningen voor het waterbasketbal zijn: - lesmateriaal (te gebruiken in klas/instelling bij het onderdeel Zien) - promotiemateriaal (folder/banners/video/ website/ social media ) - topsporter (speler uit lokaal team) - opleiding van trainers vereniging - aanschaf/huur van materialen (waterbaskets, ballen, caps etc) - opleiding van scheidsrechters Neem contact op met Mikel Vogels voor het uitvoeren van dit aanbod. Handleiding De handleiding Waterbasketbal bestaat uit: - algemene informatie waterbasketbal - informatie over de doelgroep en de specifiek op de doelgroep gerichte begeleiding. - informatie over hulpmiddelen (drijfmiddelen, gebruik liften, til technieken Kwaliteitsbewaking Ja, de kwaliteit van het sportaanbod wordt gewaarborgd door de verschillende organisaties die er bij betrokken zijn. De KNZB heeft de regie over het project, waarbij de implementatiecoach vanuit de KNZB de vereniging begeleidt in het uitvoeren van het traject. Daarnaast hebben MEE en combinatiefunctionaris SO een verbindende rol zodat de uitvoering van het aanbod optimaal is. Trainers die de opleiding tot waterbasketbal trainer en/of scheidsrechter voltooien ontvangen een KNZB diploma en een trainers-/scheidsrechterslicentie. Materialen Implementatie 4 / 7
Randvoorwaarden Draagvlak Voor veel potentiële sporters (met een lichamelijke handicap) zal het vervoer een belangrijke drempel vormen om te gaan sporten. Voor het project zal draagvlak gecreëerd moeten worden bij de gemeente en zal de gemeente als samenwerkingspartner moeten fungeren teneinde het vervoersprobleem voor deelnemers weg te nemen. De eerder genoemde samenwerkingspartners (stichting MEE, combinatiefunctionaris, zorginstellingen en scholen) vervullen hier een belangrijke rol in gezien hun lokale contacten met gemeenten. Er zal zoveel mogelijk aansluiting gezocht moeten worden bij lokaal beleid over participatie van speciale doelgroepen aan de maatschappij/sport. Het beweegaanbod Waterbasketbal levert een belangrijke bijdrage in het behalen van beoogde beleidsdoelstellingen op het gebied van (sport)participatie van speciale doelgroepen. Deskundigheid Het kader van de vereniging krijgt de opleiding tot Waterbasketbal trainer en /of Waterbasketbal scheidsrechter. Deze opleiding wordt opgenomen in het huidige opleidingenaanbod van de KNZB en zal volgens de Kwalificatie Structuur Sport worden ontwikkeld. Daarbij zal er vanuit de KNZB begeleiding zijn van vrijwilligers binnen de vereniging op het gebied van de omgang met deze doelgroep. Bereik Niet bekend Locaties 11 sportverenigingen Aantal deelnemers Ongeveer 150 waterbasketballers Ervaringen met de uitvoering In Rotterdam is in samenwerking met vereniging Z&PC Rotterdam rondom een zorgtraject een soortgelijke activiteit georganiseerd. De doelgroep werd hierbij gevormd door jongeren met gedragsproblemen. Hieronder is een kort verslag van dit project te lezen. Zoals uit het verslag blijkt is het waterbasketbal een zeer geschikte activiteit voor deze doelgroep. Z&PC Rotterdam met zorggroep enthousiast aan de slag met waterbasketbal Zwem- en poloclub Rotterdam is vanuit het project Swim2gether al enige jaren actief met speciale zorggroepen. Iedere vrijdagmorgen verzorgen zij waterpolotrainingen voor een aantal groepen jongeren in de leeftijd 13-17 jaar. Deze jongeren zijn afkomstig van zorginstellingen Flexus, Horizon en Stek uit Rotterdam en kampen met uiteenlopende problemen op school of in de thuissituatie. Een aantal jongeren heeft daarnaast ADHD en/of stoornissen uit het autistisch spectrum. Iedere vrijdagmorgen is een bijzonder moment; dan komen de jongeren waterpoloën, en sinds kort dus ook waterbasketballen. Vanuit dit project heeft Z&PC de mogelijkheid gekregen om een set waterbaskets aan te schaffen. Trainer Micha Kaltenecker: Ik merk dat waterbasketbal zeker iets toevoegt voor deze doelgroep. Sommige jongeren komen er met waterpolo soms wat minder aan te pas, maar beginnen nu met waterbasketbal zelfs te scoren! Ze gaan ook veel beter samenspelen, want ze mogen van ons niet lopen met de bal. Samenspel is voor deze doelgroep soms erg lastig, maar op deze manier doet iedereen actief mee. 5 / 7
Referenten Referenten Naam en functie Ben Venterink, trainer emailadres telefoonnummer Uitspraak van de persoon over kwaliteit van de interventie / het aanbod Naam organisatie Tubanten Enschede Type organisatie vereniging voor aangepast sporten Website www.detubanten.nl Referent 2 Naam en functie Willy van Grunsven emailadres telefoonnummer Uirspraak van de persoon over kwaliteit van de interventie / het aanbod Naam organisatie SRS Uden 6 / 7
Type organisatie professioneel sportteam Website nvt Kosten en uren Kosten en uren Personeel (beheer/coörd.) 1300 16-20 uur Ondersteuning KNZB (accountmanager en implementatiecoach) Afhankelijk van de functie Lokale coördinator (buurtsportcoach, verenigingsmanager, CF. Dit is een schatting. Daadwerkelijke inzet personeel altijd afhankelijk van omvang programma Personeel uitvoering 60 Afhankelijk van inzet vrijwilligers of professionals, aantal personen, aantal deelnemers, benodigde (bij)scholing en omvang programma Huur accommodatie programma 35 tot 180 per uur Afhankelijk van lokale badhuur en omvang van het Materiaal/drukwerk/etc 5000 Aanschaf waterbaskets ( 1500 per set). Afhankelijk van lokale situatie Kaderopleidingen/bijscholingen 500 Toelichting op kosten en uren Bijlage 101 7 / 7