Verslag Overleg Thema avond Welzijn nieuwe stijl & kanteling Wmo Datum 19 oktober 2010 Aanwezig Namens de raad: J.P. van den Broek (voorzitter), J.C. Brosky, H. Boer Rookhuiszen, T.H. Sengers S.C. van Werkhooven, H.M. Markenhof, J.H. van der Eijk, K. de Heus, E.R. Goossens, H.G. van Leeuwen, A. van Maanen, H.G. Versteeg, R.J.C. van Stappershoef, W. Timmermans, C.M.M. van den Tempel, M. Vermeulen (griffier) E. Nijdam (verslag) College van B&W wethouder R.S. van Meygaarden Ambtelijk apparaat: E. Mulder, M. Strijbosch, J. van den Hork, L. van den Koppel Gasten M. Breed (bureau Radar), I. Ramackers (Cannock Chase) circa 30 burger commissieleden/vertegenwoordigers van maatschappelijke- en welzijnsorganisaties 1. Opening De voorzitter opent de vergadering en heet aanwezigen van harte welkom. 2. Presentatie Welzijn Nieuwe stijl (Marjon Breed, bureau Radar) De presentatie is als bijlage bij dit verslag gevoegd. 3. Presentatie kanteling Wmo (Irma Ramackers, bureau Cannock Chase) De presentatie is als bijlage bij dit verslag gevoegd. 4. Wat doet de gemeente Geldermalsen al: een inventarisatie Situatie hier en nu KCC/kanteling Geldermalsen door Erik Mulder (beleidsmedewerker Samenleving) Reorganisatie 2009 KCC: verschillende werkvelden waaronder Wmo De consulenten binnen de werkvelden zijn verdeeld in A, B en C consulenten. De A consulenten doen de zeer complexe aanvragen, waar de brede intake onderdeel van uitmaakt. Onderdeel van de brede intake is het huisbezoek. De B consulenten handelen complexe en meervoudige aanvragen af. De C consulenten vervullen de baliefunctie en voeren de eerste intake uit. 1
Evaluatie loket In 2009 loket voor reorganisatie geëvalueerd zoals afgesproken. Medewerkers van het KCC (uitvoering) en Samenleving (beleid) zijn daarbij betrokken onder leiding van een extern bureau. In totaal 30 verbeterpunten de uitwerking daarvan is eind 2009 begonnen. Een aantal punten is gerealiseerd, een aantal is nog in ontwikkeling of is onderdeel van het voortdurende proces. Het proces van de kanteling, waaronder de training van de consulenten, is na de evaluatie gestart. Minimabeleid formulieren brigade Nota minimabeleid. Doelgroepbereik vergroten en managementinformatie verbeteren. Een van de maatregelen is om te bezien of er een formulierenbrigade kan worden opgericht. Uitbreiden taken Thuisadministratie SWO. Hulp geven aan mensen bij invullen formulieren en verzamelen informatie. Klanttevredenheid Onderzoek (KTO) mantelzorg Er wordt jaarlijks een KTO uitgevoerd vanuit de Wmo. Onderwerp vrij. Mantelzorg. Ondersteuning mantelzorgers. Als dat goed gebeurt, kunnen mensen langer op zichzelf blijven wonen en worden kosten Wmo en AWBZ omlaag gebracht. Kostenbeheersing op termijn Een voorstel wordt uitgewerkt waarin een nieuwe indicatie hulp bij het huishouden wordt ingevoerd (situatie Helmond). Aanpak: voorlopige (en dus snelle) indicatie van 3 maanden, vervolgens vraagverheldering door welzijnswerkers en samen met de cliënt naar een plan in de breedte toewerken. In een aantal gevallen zullen vrijwilligers en familie ingeschakeld kunnen worden voor gemaksdiensten (boodschappen, kleine klusjes, vervoer, maaltijd) die nu in de hulp bij het huishouden zit. Wat levert het op: - uiteindelijke indicatie minder uren dan voorlopige indicatie; - indicatie binnen 1 week, flinke reductie van formulieren mogelijk; - helft minder telefoontjes n.a.v. aanvraag indicatie; - indicatiestelling kost minder tijd voor Wmo consulent. Dus: administratieve reductie en efficiency in het loket en vermindering gemeentelijke uitgaven. Situatie hier en nu welzijnsorganisaties door Marij Strijbosch (senior beleidsmedewerker Samenleving) Prestatieafpraken SCW richting Wmo-prestatievelden 1. Versterken van sociale cohesie, dus van ontmoeting van mensen, bijv bewoners nemen deel aan gemeenschapsactiviteiten 2. Ondersteunen van bewonersinitiatieven: initiatieven die worden ontwikkeld om zich in te zetten voor de gemeenschap; bewoners zetten zich in voor gemeenschapsactiviteiten. 2
3. Verbeteren van de leefbaarheid: aantal bewonersgroepen die nieuwe activiteiten ontwikkelen. Reeds op de Wmo geënte welzijnsfuncties die zijn ontwikkeld: 1. Ouderenadviseur. 2. Steunpunt mantelzorg en een flexpool vrijwilligers. 3. Steunpunt vrijwilligers (en vrijwilligerevenement 2009, en doedag 2010) en maatschappelijke stages voor scholieren. Aanbod dat reeds vraaggericht werkt: (waar nog prestatieafspraken over gemaakt moeten worden) Zaken als thuisadministratie, klussendienst, open eettafel, personenalarmering, vervoer. Mantelzorgondersteuning Subregionale ondersteuning Toekomst, al in gang gezet: 1. Mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid, samen met Tiel en Culemborg. 2. Opplussen bestaande woningvoorraad, samen met Kleurrijk Wonen en de SWO (gebruik makend van provinciale subsidie). 3. Homestart ter ondervanging van Praktische Gezinsondersteuning uit de AWBZ. 4. Er ligt een aanvraag voor sociaal café bij de provincie. Mogelijkheden: 1. Telefooncirkel. 2. Beeldtelefoon en andere internetfaciliteiten. 3. Inzetten welzijnswerk voor de vraag achter de vraag in het Wmo-loket. 4. Etc. Rol die dorpsplannen kunnen krijgen: 1. Versterken van de eigen kracht. 2. Vergroten van de betrokkenheid en initiatief. 3. Stimuleren van vragen. 5. Terugkoppeling discussiegroepen Discussiegroep Kanteling Wmo Stelling: Door uit te gaan van zelfredzaamheid en sociale steun, zullen steeds meer kwetsbare inwoners in een isolement terecht komen. 3
Je vraagt iets van iemand dat hij/zij niet heeft (zelfredzaamheid) Vluchtelingen hebben geen netwerk. Om kwetsbare mensen te leren zelfredzaam te zijn, zijn heel veel mensen nodig (en dus geld). Het is bovendien een groot vraagteken of je iedereen zelfredzaam kunt maken. Hoe bereik je de doelgroep? Samenleving mobiliseren; mensen zijn zelf verantwoordelijk voor hun eigen zelfredzaamheid. Mensen dwingen voor zichzelf op te komen. Mensen helpen bij het opbouwen van een netwerk. Zo kan het koren van het kaf gescheiden worden. Stelling: Organisaties willen wel kantelen, maar hebben geld en ruimte nodig voor het ontwikkelen van nieuwe ondersteuningsarrangementen Voldoende professionele ondersteuning is nodig. Ook om dit binnen de eigen organisatie op te lossen, kost het in eerste geld, om efficiency te behalen, moet eerst geïnvesteerd worden. Vrijwilligers moeten ondersteuning en opleiding krijgen. De marktwerking zorg ervoor dat de kanteling moeilijker wordt. Het moet efficiënter, creatiever, beter. Organisaties moeten durf hebben. Organisatie moeten zelf binnen de eigen organisatie de oplossing zoeken en vinden. Goed kopiëren is niet duur. Discussiegroep Welzijn nieuwe stijl Stelling: de gemeente dient een brede sociale visie te ontwikkelen, waarbinnen het welzijn prioriteiten kan stellen. Kaders zijn nodig om prioriteiten te stellen Om integraal denken te stimuleren. Synergie te kunnen realiseren. Samen met het werkveld ontwikkelen. 8 punten van VWS in overleg met burgers en instellingen vertalen naar Geldermalsense visie/situatie professionaliteit instellingen optimaal gebruiken/ruimte geven voldoende praktische kennis en ervaring aanwezig. Lange exercitie zonder resultaat. Bottum-up i.p.v. top-down (gemeente alleen faciliteren). 4
Inwoners moeten aangeven wat ze willen (gemeente en instellingen faciliteren). Ministerie van VWS heeft de visie al neergelegd. Stelling: sociaal bezuinigen doe je met het welzijnswerk en niet op het welzijnswerk. Met professionele instellingen vrijwilligers inzetten. Goedkoper kan niet met inzet van al die vrijwilligers. Eigen kracht conferenties handhaven. Investeren in preventief welzijnswerk levert uiteindelijk geld op c.q. kost de gemeenschap minder. Gemeente regierol geven/houden. Samen met werkt niet omdat er nooit genoeg is. Dubbelfuncties wegbezuinigen. Snijden in eigen vlees kunnen ze niet. Burger moet zelfredzaam zijn, dus zoeken ze het zelf maar uit. Professionals gaan voor eigen ding en daarom moet je het over laten aan de gemeenteraad die het algemene belang overziet. Stelling: Zonder welzijnswerk verdwijnt de sociale cohesie in de wijk Moet wel georganiseerd worden door professionals. Analyse van de behoeften in de wijk. Mensen kunnen het zelf wel, geen welzijnswerk nodig. Centraal organiseren, niet op wijkniveau. Terug naar de oertijd nabuurschap 6. Sluiting De voorzitter concludeert twee zaken: Aan beide onderwerpen moet prioriteit gegeven worden. Samenwerking met burgers en instellingen is van groot belang. Het doel van de avond was handen en voeten te geven aan de begrippen welzijn nieuwe stijl en kanteling Wmo. Aan dat doel lijkt te zijn voldaan. Er moet vorm gegeven worden aan het begrip welzijn nieuwe stijl. Via de begroting moet voor welzijn voor Geldermalsen maatwerk bereikt worden. De raad moet de vinger aan de pols houden, deze bijeenkomst is geen éénmalige actie. De voorzitter dankt alle aanwezigen voor hun inbreng en in het bijzonder de dames Breed en Ramackers. 5