MicroKompas - Index 1 MicroKompas Waarschuwing: MicroKompas is geschreven voor artsen en het gebruik ervan is alleen toegestaan op basis van eigen inzicht en eigen verantwoordelijkheid. Hoewel bij het schrijven van MicroKompas zorgvuldigheid is betracht kan de schrijver geen enkele aansprakelijkheid voor fouten en overige onjuistheden aanvaarden. Versie: maart 2009 Microkompas is oorspronkelijk geschreven als afscheidscadeau bij het beeindigen van mijn werkzaamheden in 2004 als arts-microbioloog en hoofd Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Arnhem. Na 4 jaar bleek dat Microkompas nog steeds gedownload werd. Daarom is een nieuwe versie geschreven waarin ondermeer het hoofdstuk Parasitologie is uitgebreid en de SWAB-richtlijnen zijn opgenomen. T.b.v. medische studenten is meer toelichting gegeven. H.L.J. Nieste, arts-microbioloog. Inhoud Index Algemeen Arthropoda en infecties 21 Biofilm 22 CRP 23 Insektenbeten 24 Parasieten en eosinofilie 26 Bot - Gewricht Osteomyelitis 29 Osteomyelitis: kind 33 Osteomyelitis: prikwond 34 Osteomyelitis: prothesen 35 Osteomyelitis: wervel 36 Chronische osteomyelitis 38 Reactieve arthritis 39 Septische arthritis 41 Septische bursitis 43 Hart Endocarditis 45 Profylaxe endocarditis 48 CZS Amoeben 53 Bacteriële meningitis 55 Virale encefalitis 63 Virale meningitis 64
MicroKompas - Index 2 Diarree Persisterende diarree 72 Preventie diarree 76 Therapie diarree 78 Virale gastro-enteritis 82 Gynecologie Fluor vaginalis 84 Bacteriële vaginose 85 Candida vaginitis 88 IUD 91 PID 92 Vulvovaginitis meisje 94 Zwangerschap en virus 95 Praktijk: Candida vaginitis 96 Hepatitis Acute hepatitis 98 Chronische hepatitis 101 Preventie hepatitis 103 Huid Acne vulgaris 109 Bijtwonden 110 Cervicale lymfadenitis 112 Diabetische voetulcus 113 Ecthyma 119 Erythrasma 120 Erysipelas 121 Folliculitis 122 Furunkel 123 Gist huid-nagel 124 Huidlesies 126 Impetigo 127 Necrotische fasciitis 128 Paronychia 130 Rat-bite fever 131 Schimmel huid-nagel 132 Sporotrichose 133 Tinea 134 Tinea versicolor 139 Virus en Huid 140 Wondinfectie 141 Keel-Neus-Oor Croup 144 Faryngitis 146 GAS faryngitis 149 Otitis media 151 Otitis externa 153 Sinusitis 156 Luchtweg
MicroKompas - Index 3 Aspiratie pneumonie 160 Atypische pneumonie 161 Bronchitis (acuut) 162 COPD exacerbatie 164 Pneumocystis jiroveci 166 Pneumokokken pneumonie 167 Pneumonie CAP 168 Pneumonie bij kind 177 Tuberculose 179 Pneumokokken vaccinatie 183 Verkoudheid 186 Maag-darm-lever Milt Mond Halitose 191 Oog Conjunctivitis 193 Trachoom 197 Reizen en infecties Anamnese reis 199 Huidlesie na reis 200 Incubatietijd infecties 203 Koorts na reis 204 Reiziger en diarree 208 SOA Aanranding 210 Anale seks 212 Circumcisie en SOA 213 Genitale lesies 214 Lymphogranuloma venereum 215 Proctitis 216 Sexueel misbruik kind 217 SOA anamnese 219 SOA en homoman 220 SOA en homovrouw 222 SOA risico s 223 SOA testen 224 Urethritis - cervicitis 225 Urineweg Balanitis 228 Candiurie 230 Cystitis kind 232 Cystitis man 234 Cystitis vrouw 236 Dysurie man 242 Epididymitis 243 Prostatitis 244
MicroKompas - Index 4 Pyelonefritis 246 Urethritis man 249 Urinecatheter 252 Bacteriologie Bacillus anthracis 255 Bacillus cereus 257 Bartonella henselae 258 Bordetella pertussis 260 Borrelia 263 Brucella 268 Campylobacter jejuni 270 Chlamydiaceae 271 Chlamydia trachomatis 272 Chlamydophila pneumoniae 276 Chlamydophila psittaci 277 Clostridium botulinum 279 Clostridium difficile 280 Clostridium tetani 282 Corynebacterium diphtheriae 285 Coxiella burnetii 288 Enterococcus 290 Escherichia coli 291 Haemophilus ducreyi 293 Haemophilus influenzae 295 Helicobacter pylori 297 Klebsiella granulomatosis 300 Legionella pneumophila 301 Leptospirosis 303 Listeria monocytogenes 305 Moraxella catarrhalis 307 MRSA 308 Mycobacteria 310 Mycoplasma pneumoniae 311 Neisseria gonorrhoeae 312 Neisseria meningitidis 314 NTM 317 Rickettsia 320 Salmonellae 322 Salmonella typhi 323 Shigella 325 Staphylococcae 326 Streptococcae 329 Streptococcus agalactiae 330 Streptococcus pneumoniae 332 Streptococcus pyogenes 334 Treponema pallidum 336 Vibrio cholerae 342 Vibrio parahemolyticus 343 Vibrio vulnificus 344 Yersinia enterocolitica 345 Parasitologie
MicroKompas - Index 5 Ectoparasieten 347 Larva migrans 348 Luizen 350 Mijten 353 Scabies 354 Lintwormen 356 Diphyllobothrium latum 357 Echinococcose 358 Echinococcus granulosus 359 Echinococcus multilocularis 360 Hymenolepis nana 361 Taenia saginata 362 Taenia solium 363 Platwormen 364 Darmbotten 365 Fasciola hepatica 366 Leverbot 367 Longbot 368 Schistosoma 369 Rondwormen 373 Ascaris lumbricoides 374 Dracunculus medinensis 375 Enterobius vermicularis 376 Filaria 378 Loa loa 380 Mijnwormen 382 Onchocerca volvulus 384 Strongyloïdes stercoralis 386 Trichinella spiralis 388 Trichuris trichuria 390 Protozoa 392 Balantidium coli 393 Blastocystis hominis 394 Chagas disease 395 Cyclospora cayetanensis 396 Cryptosporidium parvum 397 Dientamoeba fragilis 399 Entamoeba histolytica 400 Giardia lamblia 402 Isospora belli 404 Leishmania 405 Malaria 406 Microsporidia 410 Niet-pathogene protozoa 411 Slaapziekte 412 Toxoplasma gondii 414 Trichomonas vaginalis 417 Virologie Adenovirus 420 ARBO virussen 421
MicroKompas - Index 6 Bofvirus 422 CMV 424 Dengue virus 427 EBV 429 Enterovirus 432 Flavivirus 435 HAV 436 HBV 437 HCV 440 HDV 442 HEV 443 Herpesvirussen 445 HHV-6 en HHV-7 447 HHV-8 448 HIV 449 HPV 452 HSV-1 454 HSV-2 456 Influenza virus 459 Japanese encephalitis 463 Mazelen 464 Molluscum contagiosum 466 Mononucleosis 467 Norovirus 468 Orfvirus 469 Parvovirus B19 470 Pokkenvirus 473 Rabies 474 Rotavirus 478 RSV 479 Rubella 481 St. Louis encephalitis 484 Teken encefalitis 485 Virale encefalitis 486 VZV 487 West Nile virus 491 Yellow Fever 492
MicroKompas - Index 7 Index - A- B- C- D- E- F- G- H- I- J- K- L- M- N- O- P- Q- R- S- T- U- V- W- X - Y- Z- A Aaltjes (rondwormen) 373 Aanranding 210 211 Aarsmade 376 Abortus sepsis 92 Acanthamoeba keratitis 53 Acariasis 353 Acne vulgaris 109 Acrodermatitis chronica atrophicans 264 Acute bronchitis 162 Acute glomerulonefritis 149 Acute hepatitis 98 100 diagnose 99 HAV 98 HBV 98 HCV 98 HDV 98 HEV 98 Acuut reuma 149 Adenovirus 420 conjunctivitis 195 gastroenteritis 420 luchtweginfectie 420 Aeromonas hydrophila 142 AIDS 449 Allochtonen 204 Amoebe dysenterie 400 Amoebe encefalitis 53 Amoeben leverabces 400 Amoebiasis 400 Anale seks 212 Anamnese diarree 67 reizen 199 SOA 219 Ancylostoma braziliense 348 caninum 348 Ancylostoma canium enteritis 348 Ancylostoma duodenale 382 Ancylostomiasis 382 Angina 146 148 Angina van Plaut-Vincent 190 Anogenitale HPV 452 Anti-DNAse B 334 Antrax 255 cutaan 255 gastro-intestinale 255 inhalatie 255 ARBO virus 421 Japanese encephalitis 463 Arthritis reactieve 39 septische 41 Arthropoda en infecties 21 Arthropod-borne (ARBO) virus Japanese encephalitis 463 Arthropod-borne virus 421 Ascaris lumbricoides 374 ASO (AST) 150 Aspiratie pneumonie 160 Asplenie malaria en babesia 189 sepsis 189 AST (anti-streptolysine O) 334 Astrovirus 82 Atypische lymfocyten 467 Atypische mycobacteria 317 Atypische pneumonie 161 Auto-infectie aarsmade 376 Cryptosporidium parvum 397 Strongyloïdes 386 B Bacillus anthracis 255 Bacillus cereus 257 Bacteriële meningitis 55 62 vaginose 85 Bacteriologie (menu) 254 Balanitis 228 Balantidium coli 393 Bartonella bacilliformis 258 henselae 258 quintana 258 BCG-vaccin 182 Besnijdenis en SOA 213 Bijtwond 110 111 hond 110 kat 110 mens 110 rabies 474 rat 131 wondverzorging 110 Bilharzia 369 Biofilm 22 Blaasworm 359
MicroKompas - Index 8 Blastocystis hominis 394 Blefaritis 196 Bofvirus 422 Bordetella parapertussis 260 pertussis 260 Borrelia afzelii 263 burgdorferi 263 duttonii 266 garinii 263 recurrentis 266 Borreliose 263 267 Bot en gewricht 28 Botfly 201 Botulisme 279 Botworm darmbot 365 leverbot 364 longbot 368 Braken bij gastroenteritis 68 Bronchitis acuut 162 chronisch (COPD) 164 Brucella abortus 268 canis 268 melitensis 268 suis 268 Brucellose 268 269 Brugia malayi 378 timori 378 Bubo Donovanosis 300 Lymphogranuloma venereum 215 Buiktyfus 323 324 Bulleuze impetigo 327 Burkitt s lymfoom 429 Bursitis, septische 43 C C reactive protein 23 Calabar zwelling 380 Caliciviridae 468 Calicivirus 468 Campylobacter jejuni 270 Campylobacteriose 270 Candida balanitis 228 dermatitis 124 huid-nagel 124 125 intertrigo 124 paronychia 124 recidiverende vulvovaginitis 89 urine 230 vaginalis 88 Cardiologie 44 Cardiovasculaire lues 340 CDAD 280 Centraal zenuwstelsel menu 52 Central european encephalitis 485 Cervicale lymfadenitis 112 Cervicitis 225 Cervixcarcinoom en HPV 452 Cestoden 356 Chagas disease 395 Chancroid 214, 293 Cheyletiellidae mijt 353 Chilomastix mesnili 411 Chlamydia conjunctivitis 195 Chlamydia pneumoniae 276 Chlamydia trachomatis 272 275 cervicitis 272 diagnose 273 man 273 neonaat 273 serovars A-C 197 serovars D-K 272 serovars L1, L2, L3 215 therapie 274 urethritis 273 vrouw 272 Chlamydiaceae 271 Chlamydophila 277 Chlamydophila psittaci 277 Cholera 342 Chronische bronchitis (COPD) 164 Chronische hepatitis diagnose 102 HBV 101 HCV 101 HDV 102 Chronische osteomyelitis 38 Circumcisie en SOA 213 Clonorchis sinensis 367 Clostridium botulinum 279 difficile 280 tetani 282 CMV 424 425 CNS 326 Coagulase negatieve staphylococcus 326 COLD 164
MicroKompas - Index 9 Community acquired pneumonia 168 176 Condyloma acuminata 214 latum 214 Condylomata acuminata 452 Congenitale lues 339 toxoplasmose 414 Conjunctivitis 193 196 acute bacteriële 194 chronische bacteriële 194 gonorroe 312 hemorrhagisch 193 hyperacute bacteriële 194 neonataal 196 trachoom 197 virale 195 COPD exacerbatie 164 Corynebacterium diphtheriae 285 Corynebacterium diphtheriae huidlesie 286 Coxiella burnetii (Q-koorts) 288 Coxsackie virus 432 Crabs 351 Crohn, ziekte van 310 Croup 144 CRP 23 Cryptosporidium parvum 397 Cutane antrax 255 Cutane larva migrans 348 Cyclospora cayetanensis 396 Cystenier 253 Cysticercosis 363 Cystitis kind 232 man 234 Schistosoma haematobium 370 vrouw 236 241 Cystitis vrouw aantal bacteriën 238 dipstick 238 grampreparaat 238 oudere vrouw 241 recividerend 239 urethraal syndroom 241 verwijzen 236 zwangerschap 240 Cytomegalovirus 424 425 CZS menu 52 D Dacryoadenitis/-cystitis 196 Darmbot 365 DEET 24 Dengue fever 427 Dexamethasone 61 Diabetische voet 113 118 Diarree 67 71 acuut 67 anamnese 67 antibiotica 78 80 anti-diarree middelen 78 bloed en/of koorts 68 fecesonderzoek 70 indicatie fecesonderzoek 70 misselijkheid en braken 68 na verre reis 208 parasitair 69 persisterende klachten na diarree 72 profylaxe 76 rehydratie en voeding 78 therapie 78 80 toxinen 71 viraal 82 waterig 68 zonder infectie 70 Dientamoeba fragilis 399 Difterie 285 Diphyllobothriasis 357 Donovanosis 300 Dracunculus medinensis 375 Dwerg lintworm 361 Dysurie bij man 242 E E. coli 291 EBV 429 431 Ecchymoses 200 Echinococcose 358 Echinococcus granulosus 359 multilocularis 360 Echovirus 432 Ecthyma 119 Ectoparasieten 347 Elephantiasis 378 Encefalitis amoebe 53 centraal europees 485 enterovirus 433 herpes virus 454 japans 463 russisch 485 teken 485 viraal 64 65
MicroKompas - Index 10 Encephalitozoon intestinalis 410 Endocarditis 45 47 coxciella burneti 288 Q-koorts 288 Endolimax nana 411 Endometritis puerperalis 93 Entamoeba coli 411 dispar 400, 411 hartmanni 411 histolytica 400 moshkovskii 411 niet-pathogeen 411 Enteritis A. caninum 348 eosinofile 383 Enterobius vermicularis 376 Enterococcus faecalis 290 faecium 290 Enterocytozoon bieneusi 410 Enterohemorrhagische Escherichia coli 291 Enterokok 290 Enteromonas hominis 411 Enterovirus 432 434 Eosinofilie enteritis 383 plus koorts 206 Tropical Pulmonary Eosinophilia 378 Eosinofilie en parasiet 26 27 Epididymitis 243 Epiglottitis 144 Epstein-Barr Virus 429 431 Erysipelas 121 Erysipelothrix rhusiopathiae 142 Erythema infectiosum 470 472 Erythema migrans 263 Erythrasma 120 Erythrovirus B19 470 Eschar antrax 255 huidlesie 201 Rickettsia 320 Escherichia coli enteroadherent (EAEC) 291 enterohemorrhagisch (EHEC) 291 enteroinvasief (EIEC) 291 enteropathogeen (EPEC) 291 enterotoxigeen (ETEC) 291 invasive adherent (IAEC) 291 type O157 291 Exacerbatie COPD 164 Exanthema subitum 447 F Facialis parese Lyme disease 264 Faryngitis 146 148 GAS 149 gonorroe 220 Faryngitis GAS 149 150 Fasciitis necroticans 128 Fasciola hepatica 366 Fasciolopsis buski 365 Feces indicatie fecesonderzoek 70 toxinen 71 Fijt 130 Filariasis 378 Flavivirus 435 Dengue 427 Japanese encephalitis 463 St. Louis encephaltis 484 Teken encefalitis 485 Yellow Fever 492 Flukes 364 Fluor vaginalis 84 bacteriële vaginose 85 Candida 88 Trichomonas vaginalis 417 Fluorescentie bij schimmel 138 Folliculitis 122 Fournier, gangreen van 128 Fruhsommer meningo-encephalitis 485 Fulminante hepatitis 98 Furunculose 123 Furunkel 123 G Gangreen van Fournier 128 Gardnerella vaginalis 86 GAS faryngitis 149 150 Gasgangreen 128 Gastro-enteritis 67 71 stafylokok 327 viraal 82 Gastro-intestinale antrax 255 GBS 330 Gele koorts 492 Genitale lesies 214 Geslachtsziekten 209 Giardia lamblia 402 Gist huid-nagel 124 125
MicroKompas - Index 11 Glomerulonefritis acuut 149 Gloves and Socks syndroom 470 Gonokokken 312 313 arthritis 42 urethritis 249 Gonorroe 312 313 faryngitis 220 Gordelroos 488 Granuloma inguinale Donovanosis 300 lesie 214 Griep 459 462 Groep A streptokok 334 Groep B streptokok 330 Ground itch 382 Guillain-Barre Campylobacter jejuni 270 Guinea worm 375 Gynecologie 83 H Haemophilus ducreyi 293 Halitose 191 Halzoun 366 Hand, voet en mondziekte 433 Hart 44 HAV 436 preventie 103 HBV 437 preventie 103 preventie gezondheidszorg 105 prikaccident 107 SOA 437 vaccinatie advies 106 zwangerschap 106 HCV 440 preventie 104 prikaccident 107 HDV 442 preventie 104 Helicobacter pylori 297 Hemolytisch uremisch syndroom (HUS) E. coli O157 291 Shigella 325 Hemorrhagische cystitis 420 koorts 205 Hemorrhagische koorts Dengue 427 malaria 408 meningokok 314 rickettsia 320 yellow fever 492 Hepatitis 97 A virus 436 acute 98 100 B virus 437 C virus 440 chronisch 101 102 D virus 442 E virus 443 fulminant 98 preventie 103 Herpangia 433 Herpes encefalitis 454 genitalis 456 keratitis 454 labialis 454 neonatorum 457 Herpes simplex 454 455 complicaties 456 encefalitis 454 genitalis 456 keratoconjunctivitis 454 labialis 454 lesie 214 neonatorum 457 type 1 454 type 2 456 458 Herpes zoster virus 487 490 Herpesvirus 445 446 lesie 214 type 1 454 455 type 6 en 7 447 type 8 448 Herpetic whitlow 454 Heterophyes heterophyes 365 HEV 443 preventie 105 HHV 445 446 HHV-6 447 HHV-7 447 HHV-8 448 HHV-8 (humaan herpesvirus type 8) 448 HIV 449 451 post expositie profylaxe 451 Hoesten acuut 162 kinkhoest 260 Homovrouw 222 Hond lintworm 359 Hondenbeet 110 Hondsdolheid 474
MicroKompas - Index 12 Hoofdluis 350 Hookworm (mijnworm) 382 HPV 452 HSV-1 454 455 HSV-2 456 458 Huid en virusinfecties 140 Huid menu 108 Huidinfectie menu 108 Candida 124 ecthyma 119 erysipelas 121 erythrasma 120 etiologie 141 folliculitis 122 furunkel 123 huidlesies menu 126 impetigo 127 kattekrab ziekte 258 luizen 350 scabies 354 schurft 354 viraal 140 virus 140 Huidlesie menu 126 acne vulgaris 109 antrax 255 blaasjes 126 bullae 126 bulten 200 eschar 201 folliculitis 122 haarfollikel 126 insectenbeten 200 korsten 126 migrerend 201 myiasis 201 reiziger 200 202 scabies 354 schurft 354 subcutane zwelling 201 tungiasis 201 ulcera 126 Huiduitslag met bulten 200 Humaan herpes virus 445 446 Humaan immunodeficientie virus (HIV) 449 Humaan Papilloma Virus 452 HUS (hemolytisch uremisch syndroom) E. coli O157 291 Shigella 325 Hymenolepis nana 361 Hytadide cysten 359 I Imodium 78 Impetigo 127 Inclusion conjunctivitis 195 Incubatietijd infecties 203 Infecties en arthropoda 21 Influenza 459 462 complicaties 460 profylaxe 461 risicogroep 460 vaccinatie 462 Inhalatie antrax 255 Insectenbeten preventie 24 Intertrigo Candida 124 Intra uterine device 91 Iodamoeba butschlii 411 Isospora belli 404 IUD 91 J Japanese encephalitis 463 Jarisch-Herzheimer reactie 340 Jeuk na reis 200 Jeuk na zwemmen 200 K Kaakholte ontsteking 156 Kala-azar 405 Karbunkel 123 Karposi sarcoom 448 Katayama koorts 370 Kattekrab ziekte 258 259 Kattenbeet 110 Kawasaki disease 146 Keel croup 144 faryngitis 146, 149 ontsteking 146 pijn 146, 149 Keratitis Acanthamoeba 53 dendritica 454 herpes 454 Kinkhoest 260 262 Kissing bug 395 Klebsiella granulomatosis 300 Kleerluis 351 KNO (menu) 143 Knokkelkoorts 427
MicroKompas - Index 13 KOH preparaat 137 Koorts na verre reis menu 204 anamnese 199 koorts en eosinofilie 206 koorts met bloedingen 205 koorts met CZS-symptomen 205 koorts met respiratoire symptomen 206 laboratoriumonderzoek 204 na bloedcontacten 206 na sexuele contacten 206 ongedifferentieerde koorts 205 Koplikse vlekjes 464 Korsten en ulcera 126 L Lactase deficiëntie en Giardia 403 Larva currens 386 Larva migrans 348 349 cutaan 348 oog 348 visceraal 348 Larve vlieg 201 Laryngitis 144 Laryngo-tracheo-bronchitis 144 Legionella pneumophila 301 Leishmania ulcus 405 Leptospira interrogans 303 Leptospirosis 303 Lesbiënne 222 Lesies genitaal 214 huid 126 Lever infecties 97 Leverabces amoeben 400 Leverbot schaap 366 zoetwater vis, -krab 367 LGV 215 Lichaamluis 351 196 Lintworm 356 Diphyllobothrium latum 357 hond 359 Hymenolepis nana 361 varken 363 vis 357 vos 360 Listeria monocytogenes 305 306 Loa loa 380 Löffler s syndroom Ascaris 374 eosinofilie 206 mijnworm 382 Strongyloides 386 Long infecties 159 Longbot 368 Loopgraven koorts 320 Loopgravenkoorts 258 Loperamide 78 Luchtweg infecties 159 Lues 336 341 cardiovasculair 340 congenitaal 339 liquoronderzoek 339 neurolues 338 Luizen 350 352 hoofdluis 350 lichaamluis 351 Rickettsia 21 schaamluis 351 Lyme disease 263 267 acrodermatitis chronica atrophicans 264 arthritis 264 carditis 264 chronisch neuroborreliosis 264 erythema migrans 263 facialis pares 264 lymphocytoma 264 meningoradiculoneuritis 264 neuroborreliosis 264 ophthalmo borreliosis 264 Lymeborreliose 263 267 Lymfadenitis cervicaal 112 Lymfatische filaria 378 Lymfocyten atypische 467 Lymphogranuloma venereum 215 Lyssavirus (rabies) 474 M M.A.P. 310 Maag carcinoom 297 Helicobacter pylori 297 lymfoom 297 ulcus 297 Maag-darm-lever 187 Malaria 406 409 quartana 406 tertiana 406 tropica 406 Mantoux 181 Mastitis puerperalis 93 Mastoiditis 151
MicroKompas - Index 14 Mazelen 464 465 MDL 187 Melassezia 139 Melkersknobbels 469 Melkerskoorts 303 Meningitis aseptisch 64 bacterieel 55 62 enterovirus 433 meningokok 314 316 Neisseria meningitidis 314 316 viraal 64 65 Meningitis menu 52 Mensenbeet 110 Metagonimus yokogawai 365 Methicilline resistente Staphylococcus aureus 308 309 Microsporidia 410 Middenoor ontsteking 151 152 Mijnwormen (hookworm) 382 Mijten Cheyletiellidae 353 pseudoscabies 353 scabies 354 voedsel 353 vogels 353 Mijten en infecties 21 Milt functie 188 Haemophilus vaccinatie 189 pneumokokken vaccinatie 189 vergroting 188 Miltvuur 255 Misselijkheid en braken 67 Modderkoorts (Leptospira) 303 Molluscum contagiosum 466 Mononucleosis 467 Mononucleosis infectiosa 429 Monospot test 430 Moraxella catarrhalis 307 Morbilli 464 MRSA 308 309 MSM (man-sex-man) 220 Muggen 24 Muggen en infecties 21 Muskietennet 25 Mycobacterium africanum 179 atypisch 317 avium complex 317 avium subspecies paratuberculosis 310 bovis 179 gordonae 310 intracellulaire 310 isolaties 2003 310 kansasii 317 marinum 317 NTB 317 scrofulaceum 317 tuberculosis 179 182 ulcerans 317 Mycoplasma pneumoniae 311 Myiasis 201 Myonecrose 128 Myringitis 151 N Necator americanus 382 Necrotische fasciitis 128 myosisitis (gangreen) 128 Neisseria gonorrhoeae 312 313 meningitidis 314 316 Nematoden (rondwormen) 373 Neonatale conjunctivitis 196 enterovirus 433 herpes simplex 457 Rubella 482 streptokok B 330 Neuroborreliosis 264 Neurocysticercosis 363 Neurolues 338 Niet-pathogene protozoa 411 Non-gonokokken urethritis 249 Non-tuberculeuze mycobacteria 317 Norovirus 468 Norwalk virus 468 NTB (non tuberculeuze mycobacteria) 317 Nurse cell formation 388 O Obstetrie 83 Oculaire larva migrans 348 Oculaire toxocariasis 348 Onchocerca volvulus 384 Onchocerciasis 384 Onychomycose 132 Oog menu 192 Ooglidontsteking 196 Oor otitis externa 153 155
MicroKompas - Index 15 otitis media 151 152 Open longtuberculose 179 Ophthalmia neonatorum 196 Opisthorcis felineus 367 viverrini 367 Orale seks 450 Orfvirus 469 Orientia tsutsugamushi 320 Ornithose 277 Oroya koorts 258 Osteomyelitis 29 31 chronische 38 kind (hematogeen) 33 prikwond voet 34 prothesen 35 wervel 36 Otitis externa 153 155 Otitis externa necroticans 153 Otitis media 151 152 acute 151 chronische 151 sereuze 151 Oxyuris (Enterobius) 376 P Paragonimus westermani 368 Parasiet en eosinofilie 26 Parasitaire diarree 69 Parasitologie menu 346 Paravaccinia virus 469 Parinaud syndroom 258 Paronychia acuut 130 chronisch 130 Parotitis epidemica 422 Parvovirus B19 470 472 aplastische crisis 470 arthralgie 470 arthritis 470 preventie 471 screening zwangeren 471 zwangerschap 471 Paul-Bunell test 430 PCP 166 Pediculosis 350 Pelvic Inflammatory Disease 92 93 PEP HBV 107 HIV 451 Peritonsillair abces 149 Persisterende diarree 72 Pertussis 260 262 Petechia 200 Pfeiffer, ziekte van 429 Pharyngitis 146 148 Phthirus pubis 351 PID 92 93 Pityriasis versicolor 139 Plasmodium falciparum 406 knowlesi 406 malariae 406 ovale 406 vivax 406 Platjes 351 Platwormen 364 Plaut-Vincent 190 Pleurodynia 433 Pneumocystis carinii 166 Pneumocystis jiroveci 166 Pneumokok 332 333 Pneumokokken pneumonie 167 revaccinatie 184 vaccin 183 Pneumonie 168 176 aspiratie 160 atypisch 161 CAP 168 176 kind 177 therapie CAP anaeroben 173 Chlamydia 173 Haemophilus 173 Klebsiella 174 Legionella 174 Mycoplasma 174 onbekende verwekker 172 pneumokok 174 Pseudomonas 174 Staphyloccus 175 therapie HAP 175 therapie longabces 175 therapie pleura-empyeem 175 Pokkenvirus 473 Poliomyelitis 433 Post Expositie Profylaxe HBV 107 HIV 451 Postinfectieuze syndromen (Streptokok) 334 Praktijk Candida vaginitis 96 herpes genitalis 458
MicroKompas - Index 16 Preventie hepatitis 103 Preventie insectenbeet DEET 24 muggenbeten 24 muskietennet 25 tekenbeten 24 Prikaccident hepatitis 107 HIV 451 Prikwond voet 34 Proctitis 216 Profylaxe meningokok 61 tetanus 283 Prostaat hyperplasie 242 Prostatitis 244 Prothese osteomyelitis 35 Protozoa menu 392 Protozoa niet-pathogeen 411 Pseudomembraneuze colitis 280 Pseudoscabies 353 Psittacose 277 Pyelonefritis 246 Pyoderma 127 Q Q-koorts (Coxiella burnetii) 288 R Rabies (hondsdolheid) 474 Rapid strep antigeen test 150 Rat 131 Rat-bite fever 131 Reactieve arthritis 39 Reisanamnese 199 Reiter, ziekte van 39 Reizen anamnese 199 diarree 208 huidlesies 200 infecties 198 koorts 204 Relapsing Fever 266 Respiratory syncytial virus 479 Reuma acuut 149 Reye s syndrome 459 Rhinosinusitis 156 Rhinovirus 186 Rickettsia 320 321 africae 320 conorii 320 prowazekii 320 rickettsii 320 tsutsugamushi 320 typhus 320 River blindness 384 Rode hond 481 483 Rondwormen (nematoden) 373 Roodvonk 149 Roseola infantum 447 Rotavirus 478 RSV 479 Rubella 481 483 Rubeola 464 Russian spring-summer encephalitis 485 S Salmonella paratyphi 323 typhi 323 324 Salmonellae 322 Sarcoptes scabiei hominis 353 Scabies 354 355 crusted 354 incognito 355 nodulair 354 norvegica 354 pseudoscabies 354 Scalded skin syndrome 326 Schaamluis 351 Schaapleverbot 366 Schistosoma 369 372 acuut 370 buikklachten 370 chronisch 370 cystitis 370 dermatitis 370 Schurft 354 Scrub typhus 320 Seks anaal 212 Septische arthritis 41 bursitis 43 Septische abortus 92 Serosorting 449 Sexueel misbruik kind 217 218 volwassenen 210 211 Sexueel overdraagbare aandoeningen 209 Shigella boydii 325 dysenteriae 325 flexneri 325
MicroKompas - Index 17 sonnei 325 Silent pyelonefritis 246 Sinusitis 156 158 bacterieel 156 chronisch 156 etiologie 156 schimmels 157 viraal 156 Slaapziekte 412 413 Slechte adem 22, 191 SOA menu 209 anamnese 219 circumcisie 213 indicatie testen op SOA 224 lesies 214 risicofactoren 223 testen 224 SOA en homovrouw 222 SOA en sociale groep 223 Spiraaltje 91 Spirillum minus 131 Splenectomie anatomisch, functioneel 189 Haemophilus vaccinatie 189 malaria en babesia 189 pneumokokken vaccinatie 189 Splenomegalie 188 Sporothrix schenckii 133 Sporotrichose 133 Spotted fever 320 St. Louis encephalitis 484 Staphylococcus aureus 326 epidermidis 326 saprophyticus 326 Steenpuist 123 Stomatitis aphtosa 433 Streptobacillus moniliformis 131 Streptococcus 330 agalactiae 330 groep A 334 groep B 330 pneumoniae 332 postinfectieuze syndromen 334 pyogenes 334 Streptokok anaerobe 329 groep A 329 groep C 329 groep D 329 groep G 329 milleri 329 viridans 329 Strongyloides stercoralis 386 387 Swimmer s itch 122 Syphilis 336 T Taenia saginata 362 solium 363 Tamponziekte 327 Teken en infecties 21 Teken encephalitis 485 Tekenbeten preventie 24 Tetanus 282 284 Tick-borne encephalitis 485 Tinea 134 138 barbae 135 capitis 134 corporis 135 cruris 136 faciei 136 manun 136 pedis 137 unguium 132 versicolor 139 Toxic shock syndrome 327 Toxine Clostridium botulinum 279 Clostridium difficile 280 Clostridium tetani 282 feces 71 Toxocara canis 348 cati 348 Toxocariasis 348 Toxoplasma gondii 414 Toxoplasmose 414 416 cerebri 416 chorioretinitis 414 congenitaal 414 preventie 416 zwangerschap 414 Trachoom 197 Trematoden 364 Trench fever 320 Treponema pallidum 336 Trichinella spiralis 388 Trichinosis 388 Trichomonas vaginalis 417 Trichuris trichuria (zweepworm) 390 Tropical Pulmonary Eosinophilia 378
MicroKompas - Index 18 Trypanosoma cruzi 395 Trypanosomiasis african 412 413 american 395 Trypanosomiasis huidlesie 201 Tsetse vlieg 412 Tuberculose 179 182 BCG-vaccin 182 diagnose 180 etiologie 180 kind 180 klinisch beeld 180 latente tbc 179 maagspoeling 181 Mantoux 181 open longtbc 179 preventie 181 primaire tbc 179 risicogroepen 179 secundaire tbc 180 therapie 181 Tumbu fly 201 Tunga penetrans 201 Tungiasis 201 Typhus 320 endemisch 320 epidemisch 320 U Ulcus diabetische voet 113 118 duodenum 297 genitaal 214 huidlesies 126 lueticum 214 molle 293 Trypanosoma brucei 412 Uncinariasis 382 Urethraal syndroom 241 Urethritis 249 cervicitis 225 gonokokken 249 man 249 251 non-gonokokken 249 vrouw 225 Urethritis - cervicitis 225 226 Urethritis man 249 251 Urinecatheter 252 Urinewegen 227 Urosepsis 253 UV-licht bij schimmels 138 V Vaccin 183 Vaccinatie influenza (griep) 462 pneumokokken 183 tetanus 282 Vaccinia virus 473 Vaginitis 84 Vaginitis prepuberteit 94 Varicella 487 490 Variola 473 Varkenslintworm 363 Verkoudheid 186 Verkrachting 210 211 Verrucae 452 Vibrio cholerae 342 parahemolyticus 343 vulnificus 344 Virale gastro-enteritis 82 hepatitis 97 meningitis 64 65 Virologie menu 419 Virus en tumor EBV 429 HBV 437 HPV 452 Virus en Zwangerschap 95 Vis lintworm 357 Viscerale larva migrans 348 Vitamine B12 deficiëntie 357 Vleesetende bacterie 128 Vlektyphus 320 Vliegen en infecties 21 Vliegenlarve 201 Vlooien en infecties 21 Voedselmijt 353 Voetulcus 113 118 Vogelmijt 353 Vossen lintworm 360 Vulvovaginale candidiasis 88 Vulvovaginitis prepuberteit 94 VZV 487 490 W Wanaka disease 383 Waterhouse-Friderichsen syndroom 314 Waterige diarree 68 Waterpokken 487 490 Waterwratten 466 Weil, ziekte van 303
MicroKompas - Index 19 Wervel osteomyelitis 36 West Nile virus encefalitis 491 Widal 324 Wolsorteerdersziekte 255 Wondprofylaxe tetanus 283 Wood s lamp 138 Worm in oog 380 Wratten 452 anogenitaal 452 condylomata acuminata 452 huid 452 Molluscum contagiosum 466 verrucae 452 waterwratten 466 Wucheria bancrofti 378 varicella zoster virus 488 waterpokken 488 Zwangerschap en virus 95 Zweepworm (Trichuris) 390 Zwemmer s jeuk 122 Y Yellow fever 492 Yersinia enterocolitica 345 Z Zandvlo 201 Ziekte van Crohn 310 Ziekte van Weil 303 Zwangerschap bacteriurie 240 bofvirus 422 cystitis 240 Cytomegalovirus (CMV) 425 endometritis puerperalis 92 erythema infectiosum 471 groep B streptokok 330 hepatitis B 106 hepatitis E 105 herpes simplex 457 herpes virus 6 en 7 447 HIV 449 influenza 462 Listeria monocytogenes 305 lues 337 Lyme disease 263 malaria 406 mastitis puerperalis 92 mazelen 465 parvovirus B19 471 pstittacose 277 roseola 447 Rubella 482 septische abortus 92 Streptococcus agalactiae 330 toxoplasmose 414
Arthropoda en infecties Biofilm CRP Insektenbeten Algemeen
Teek Arthropoda en infecties Dengue virus: vector meestal mug, soms teek Anaplasmosis: human granulocytic ehrlichiosis Babesiosis: Babesia microti Colorado tick fever: Rickettsia Ehrlichiosis Endemic relapsing fever: Borrelia duttonii Borrelia: Lyme disease Q-fever: Coxiella burnetii Rocky Mountain spotted fever Rickettsia Oost-Europa teken encephalitis: Teken encefalitis. Mijt Rickettsial pox: Rickettsia Scrub typhus: Rickettsia. Mug Dengue virus: vector meestal mug, soms teek Filaria Malaria West Nile virus. Luis Epidemic relapsing fever: Borrelia recurrentis Epidemic typhus: Rickettsia Murine typhus: Rickettsia. Kissing bug American Trypanosomiasis, Trypanosoma cruzi: Chagas disease. Vlieg Leishmania Loa loa Onchocerca volvulus Slaapziekte: slaapziekte. Vlo Boutonneuse fever Murine typhus Pest: Yersinia pestis.
Biofilm Is dominerende levenswijze van bacteriën en aanwezig bij ruim 60% acute infecties en bij 100% chronische infecties. Structuur Driedimensionale matrix lijkend op natuurspons opgebouwd uit bacteriën, mucopolysacchariden (50-90%), componenten uit omgeving (zoals bloedplaatjes) en is gehecht aan een onderlaag (zoals endotheel, prothese). Structuur is heterogeen en verandert continu. Bevat bacteriële microkolonies omringt door interstitiële ruimten en kanalen met vloeistof die voor voeding en gasuitwisseling zorgen. Hechting Hechting bacteriën is complex proces dat sneller verloopt naarmate oppervlakte ruwer, hydrofoob is en organisch materiaal bevat, zoals albumine, glycoproteïne en lipide. Eventuele fimbriae, flagella, polysacchariden en eiwitten op buitenkant bacterie spelen belangrijke rol. Bij hechting ontstaan interne wijzigingen in genregulatie en metabolisme van bacterie. Ook reageren bacteriën in matrix op onderlinge signalen: quorum sensing. Moeilijk te bestrijden microkolonies in biofilm zijn vaak nauwelijks metabool actief bacteriën in biofilms vertonen onderlinge uitwisseling van plasmiden matrix biofilm beschermt tegen immunologische afweer matrix biofilm beschermt tegen antibiotica (door binding aan matrix?). Belangrijke rol bij: Cystic fibrosis, Endocarditis, Osteomyelitis, periodontitis, Halitose en chronische Prostatitis. Ook catheters en prothesen worden m.b.v. biofilms gekoloniseerd.