BIJLAGEN TRANSFORMATIE- AGENDA MAATSCHAPPELIJKE OPVANG EN BESCHERMD WONEN

Vergelijkbare documenten
MAATSCHAPPELIJKE OPVANG EN BESCHERMD WONEN IN DE REGIO OOST-VELUWE

MAATSCHAPPELIJKE OPVANG EN BESCHERMD WONEN IN DE REGIO OOST-VELUWE

TRANSFORMATIE-AGENDA MAATSCHAPPELIJKE OPVANG EN BESCHERMD WONEN IN DE REGIO OOST-VELUWE APELDOORN, BRUMMEN, EPE, HEERDE EN VOORST EN VANAF 2020 HATTEM

VAN BESCHERMD WONEN NAAR EEN BESCHERMD THUIS IN OOST-VELUWE

Van beschermd wonen naar een beschermd thuis Commissie Toekomst beschermd wonen. Inhoudsopgave. Commissie Dannenberg

OP WEG NAAR BESCHERMD THUISWONEN

Regionale koers beschermd wonen en maatschappelijke opvang U16 gemeenten

Beschermd thuis wonen en opvang in de regio Utrecht

Bijlage 5 Verslag panelgesprekken met deelnemers

Antwoorden op vragen over veranderingen Wmo/Awbz

Nieuwe wetten voor zorg en ondersteuning bij wonen en werken

Beschermd thuis, producten vanaf 1 mei 2018 Informatie voor zorgaanbieders

Klantreis Terugval dakloosheid. Disgover

Onderwerp Regionale koers Maatschappelijke opvang en. Datum 26 september 2017

Ik heb een vraag over: Voorwoord. Ik voel me thuis niet prettig, kan ik met iemand praten?

Wonen en Zorg. Mirjam Lamme

Cliëntondersteuning. Tips voor het keukentafelgesprek. Hoe kan ik mij voorbereiden op het gesprek met de Wmo-consulent van de gemeente?

DE GGZ IN DE 9 PRESTATIEVELDEN

Zo regelt Den Haag de maatschappelijke ondersteuning

&Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN

Verslag bijeenkomst zorg & ondersteuning 22 maart 2017

Inwoners met een ernstig psychiatrische aandoening in de wijk

Ik heb een vraag over:

ANTES ONDERSTEUNING - FINANCIËN - WERK - GEZONDHEID - WONEN

Ondersteuning bij zelfstandig wonen voor mensen met een verstandelijke beperking. Frion Volledig Pakket Thuis. Zwolle

Meer info over Prisma en WMO?

Begeleiding, wonen en dagbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking

Bijlagen. Ga na wanneer de indicatie van de cliënt afloopt. Heeft hij recht op het overgangsrecht? Kan er een aanbod gedaan worden vanuit de gemeente?

Complexiteit Intensiteit Bandbreedte Licht Midden Zwaar Intensiteit I 0-1,5 uur

Inhoudsopgave Inleiding Leeswijzer 1. Wet maatschappelijke ondersteuning 2. Het gesprek voorbereiden 3. Tot slot

Waarom de inzet van ervaringsdeskundigen bijdraagt aan herstel en participatie van kwetsbare burgers

Verslag van de consultatiebijeenkomst van 6 januari 2014 met zorgvragers over de Kadernota Wmo 2015

Tweede Kamer der Staten-Generaal

!7": ZORG 'EHANDICAPTENZORG

Ik heb een vraag over. zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk...

Beleidsplan Opvang en Bescherming. Anne-Marie van Bergen (Movisie) en Daan Heineke (Talenter)

Zorginkoop Wlz Presentatie & Verslag Bijeenkomst cliëntenraden gehandicaptenzorg zorginkoop Wlz April 2016 Zwolle- Amersfoort- Amsterdam

Sociaal Vangnet Apeldoorn. Preventieve aanpak van (multi) problemen

Dagbesteding Bijzonder

Diensten Regio Werkmaatschappij(en) Heuvelland, Westelijke Mijnstreek. Heuvelland, Westelijke Mijnstreek, Midden Limburg

Bijlage 3 Samenvatting onderzoek HAN naar werkzame factoren vanuit gebruikersperspectief

Melding Beschut of Beschermd wonen

Dagbesteding Psychogeriatrie

SAMENVATTING BOUWSTENEN ZELFMANAGEMENT EN PASSENDE ZORG

Uitgevoerd door Dimensus Huishoudelijke Hulp gemeente Oosterhout 2016

Aandacht voor iedereen

Inspraaknota. Uw mening en onze reactie

Welkom bij Promens Care!

Inhoud. Jaarwerkplan Transformatie-agenda Maatschappelijke Opvang en Beschermd Wonen 2018,

Bijlage 2 Factsheet en ontwikkelagenda gemeente Ridderkerk

Welkom bij RIBW Arnhem & Veluwe Vallei

Raadsstuk. Onderwerp: Beleidskader Opvang, Wonen en Herstel BBVnr: 2016/324154

Housing First: eerst een huis, dan de zorg. Een nieuw thuis na een zwervend bestaan

RAADSVOORSTEL 17R.00812

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk

STANDPUNT EN PLEIDOOI OVER EXTRAMURALE BEGELEIDING

Respijtzorg in de regio

Input cliëntperspectief Beschermd wonen 10 maart 2016

Ambulante begeleiding vanuit zorginstelling Hulpvaardig

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

Aan het college van Burgemeester en Wethouders van Haarlem

vanuit ieders mogelijkheden daar waar nodig gewoon samen Denkt mee Doet mee Gewoon samen

Gemeenten krijgen vanaf 2015 veel meer verantwoordelijkheid:

De Maatschappelijke zorg dichterbij. Op weg naar 2021: Transformatie van de maatschappelijke zorg

Samenvatting Leefbaarheid in kaart voor sociale wijkteams Land van Cuijk

Cliënttevredenheidsonderzoek

Raadsinformatiebrief Beschermd Wonen en Maatschappelijke Opvang. Beschermd Wonen en Maatschappelijke Opvang Lekstroom. Uitgave nr.

Uitstroom naar zelfstandig wonen: Hoe organiseer je dat?

Beschrijving Doelstellingen Wmo Stabilisering en Groei

Ik heb een vraag over. zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk...

Samenwerkingsovereenkomst Cliënt in de Hoofdrol

SAMENVATTING Bijeenkomst cliënten en verwanten Gehandicaptenzorg 2016

Melding Beschermd wonen en begeleiding

Hertaling augustus 2017 Annemiek Denissen

Welkom. Presentatie wijkteams in de gemeente Leeuwarden en hoe zij de financiële hulpverlening hebben ingericht

Welkom bij Promens Care!

Rapportage Onderzoek Mantelzorg

SAMENVATTING Bijeenkomst cliënten en verwanten Gehandicaptenzorg 2016

Onderzoek naar wensen en behoeften op het gebied van dagbesteding van (kwetsbare) ouderen en hun mantelzorgers in het Schilderskwartier in Woerden

MeetUp Papendrecht. Resultaten gesprekken met inwoners

Veranderingsprocessen en vernieuwing in het sociale domein. Marike Hafkamp, MSc Apeldoorn, 30 oktober 2014

Observaties vanuit werkgevers over werknemers met een psychische kwetsbaarheid. datum 1 augustus Vooruitgang door vernieuwend werkgeven

Voorstel/alternatieven. Inhoud aanvraag/aanleiding ambtshalve besluit. Wettelijke grondslag. Inhoud extern advies

Verwerving opvang, wonen en herstel terugblik en vooruitblik - 24 april 2017

Wat is het SDW cliëntenpanel?

Hoor je mij wel? Kinderen van ouders met een ziekte, verslaving of beperking

NAH, HOE VERDER? Kies de hulp die bij je past

Productbeschrijving Wmo contract 2016

Samen voor een sociale stad

INFORMATIE FOLDER DE ZORG EN ONDERSTEUNING IN HOLLANDS KROON ALTIJD DICHTBIJ

Activiteitenoverzicht Transformatie-agenda Maatschappelijke Opvang en Beschermd Wonen

Rapportage Huisbezoek Allochtone Ouderen

BESCHERMD WONEN MET ZEER INTENSIEVE ZORG, VANWEGE SPECIFIEKE AANDOENINGEN, MET DE NADRUK OP BEGELEIDING (voorheen ZZP 7)

Maatschappelijke opvang: trends en ontwikkelingen Verdiepingssessie Stedelijk Kompas Gemeente Eindhoven 31 maart 2015 Mathijs Tuynman

Begeleid Wonen. Maatschappelijke opvang en aanpak huiselijk geweld

Samenvatting Klanttevredenheidsonderzoek Wmo en de Benchmarks Wmo resultaten over 2013

Wmo-loket. In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning

Zelfredzaamheid, eigen kracht en de rol van kerken: Kansen & grenzen Verslag bijeenkomst maandag 16 november 2015

Wat gaat er in de zorg veranderen en waarom?

Gewoon meedoen in je eigen wijk! TOOLKIT VOOR WERKERS

Transcriptie:

BIJLAGEN TRANSFORMATIE- AGENDA MAATSCHAPPELIJKE OPVANG EN BESCHERMD WONEN 2016-2020 Gemeenten Apeldoorn, Brummen, Epe, Heerde en Voorst REGIO OOST-VELUWE CONCEPT versie 26 oktober 2016 Deze versie zal aan de vijf colleges van B&W worden voorgelegd met het verzoek om dit concept vrij te geven voor inspraak en om de Wmo-adviesraden formeel om advies te vragen. Het streven is om uiterlijk 8 november 2016 hierover de collegebesluiten te hebben. De inspraak loopt dan tot en met 23-12-2016.

Inhoud 1. Publieksversie Transformatie-agenda MO/BW De gemeenten hebben van de Transformatie-agenda MO/BW een korte samenvatting laten maken. Het doel is om de inspraak door cliënten en hun naasten te faciliteren. Deze samenvatting zal breed worden verspreid. VOLGT. 2. Gesprekken met cliënten a. Vier informatie-avonden op 9-10-11 en 18 november 2015 in Apeldoorn en Epe. Aan de hand van stellingen is input opgehaald over vragen, knelpunten, ideeën, wensen en meningen van cliënten over het toekomstig beleid MO/BW. b. Bijeenkomst met gemeenteraden, Wmo-raden en cliëntraden op 11 mei 2016 in de raadszaal van Brummen. Voor gemeenteraadsleden van Apeldoorn, Brummen, Epe, Heerde en Voorst een mogelijkheid om zelf direct de input van cliënten op te halen. c. Met de cliëntenraad van Riwis heeft op 13 juli 2016 een verdiepend gesprek plaatsgevonden aan de hand van een eerste opzet van de Transformatie-agenda MO/BW. 3. Gesprekken met aanbieders a. Tijdens een bijeenkomst op 7 juli 2016 is door centrumgemeente Apeldoorn aan alle gecontracteerde aanbieders van maatwerk MO/BW om input gevraagd. 4. BMC rapport. Verkenning vraag en aanbod Beschermd Wonen en Maatschappelijke Opvang. Eindrapport centrumgemeenten Apeldoorn, Almelo, Deventer en Zwolle. In opdracht van de centrumgemeenten Almelo, Apeldoorn, Deventer en Zwolle heeft BMC onderzoek gedaan naar de huidige situatie in Maatschappelijke Opvang en Beschermd Wonen, de knelpunten en de wensen en ideeën van cliënten en aanbieders. BMC heeft diverse bijeenkomsten met cliënten bijgewoond en een groot aantal (telefonische) interviews afgenomen bij aanbieders. 5. Cijfermatige bijlage In het BMC rapport zijn diverse cijfermatige overzichten opgenomen voor de vier regio s van centrumgemeenten Almelo, Apeldoorn, Deventer en Zwolle. In deze bijlage een verdieping daarop voor de regio Oost Veluwe. In deze bijlage zijn aantallen cliënten, voorzieningen en financiële gegevens opgenomen over het kalenderjaar 2015 (jaarcijfers) en meer actueel gegevens op peildatum 1-8-2016 (momentopname). 6. Commissie Dannenberg a. Rapport commissie Dannenberg. Van beschermd wonen naar een beschermd thuis. Advies Commissie Toekomst beschermd wonen. Eind 2015 heeft de Commissie Toekomst beschermd wonen onder leiding van Erik Dannenberg het rapport Van beschermd wonen naar een beschermd thuis uitgebracht. De visie die de commissie presenteert sluit goed aan op de Wmo 2015, op de visie in Over de brug én op de herstelgedachte binnen de GGZ-branche. In de visie van Commissie Dannenberg staan sociale inclusie en het normaliseren van het Beschermd Wonen centraal. b. Op 7 april 2016 is de gemeenteraad van Apeldoorn geconsulteerd over het voorstel om de visie van commissie Dannenberg op hoofdlijnen over te nemen als uitgangspunt voor de Transformatie-agenda MO/BW. Daar hebben alle aanwezige fracties positief op geantwoord. c. Publieksversie Dannenberg van Patricia. Van Beschermd Wonen naar een beschermd thuis in Oost- Veluwe.Voor het gesprek met cliënten, wmo-raden, aanbieders en gemeenteraadsleden over de visie van commissie Dannenberg, heeft gemeente Apeldoorn een korte samenvatting laten maken. 7. Ledenbrief VNG. Ontwikkelingen Beschermd Wonen en Maatschappelijke Opvang. Op 30 augustus 2016 is een ledenbrief van de VNG versche4nen over de actuele ontwikkelingen in Beschermd Wonen en Maatschappelijke Opvang. De ledenbrief gaat in op het advies van de commissie Dannenberg en de praktische gevolgen daarvan voor gemeenten. 8. Startnotitie Transformatie-agenda: Maatschappelijke opvang en Beschermd Wonen GGZ

Bijlage 1 Publieksversie Transformatie-agenda MO/BW

MAATSCHAPPELIJKE OPVANG EN BESCHERMD WONEN IN DE REGIO OOST-VELUWE ONZE AGENDA VOOR 2016-2020

Sommige mensen hebben zo weinig grip op hun dagelijks leven, dat ze niet zelfstandig kunnen wonen. Dit komt omdat ze ernstige psychische, sociale of maatschappelijke problemen hebben. Sommigen zijn behandeld in een verslavingskliniek of een psychiatrisch ziekenhuis en proberen hun leven weer op de rit te krijgen. Anderen hebben hulp nodig omdat ze dakloos zijn. Weer andere mensen hebben een ernstige vorm van autisme. Voor hulp kunnen deze mensen eerst een beroep doen op hun eigen familie, vrienden en buren. Lukt dat niet, dan kunnen ze terecht in de Maatschappelijke Opvang of Beschermd Wonen. Inspreken Voor cliënten die gebruik maken van de Maatschappelijke Opvang of Beschermd Wonen en hun omgeving gaat er veel veranderen. De gemeente moet belangrijke keuzes maken. Daarom heeft het college van burgemeester en wethouders de Transformatie-agenda Maatschappelijke Opvang en Beschermd Wonen 2016-2020 geschreven. In de Transformatieagenda staat welke keuzes het college aan de gemeenteraad adviseert. De tekst die u nu leest is een samenvatting van de Transformatie-agenda. Uiteindelijk beslist de gemeenteraad over de keuzes die het college voorstelt. Maar het college van burgemeester en wethouders en de gemeenteraad vinden uw mening belangrijk. Dat heet inspraak. Inspreken kan door een brief of e-mail te sturen naar uw eigen gemeente. U kunt ook bellen met de beleidsmedewerker Wmo van uw gemeente. Geef duidelijk aan dat het gaat om een inspraakreactie op de Transformatie-agenda Maatschappelijke Opvang en Beschermd Wonen 2016-2020. Inspreken kan tot en met 23 december 2016. De Maatschappelijke Opvang zorgt voor dag- en nachtopvang voor dak- en thuislozen en voor zwerfjongeren. Andere activiteiten zijn de hulpverlening door het OGGZ-team en hulpverlening aan mensen die geen stabiele woonplek hebben. Maar ook de voorlichting over verslaving op scholen hoort bij dit beleidsterrein. Het Beschermd Wonen biedt mensen een gecontroleerde woonomgeving. Veiligheid en bescherming van de mensen zelf en die van anderen, zijn heel belangrijk. Net als stabiliteit en rust in de omgeving. Beschermd Wonen moet ervoor zorgen dat mensen herstellen, dat ze zich weer zelf kunnen redden. In de agenda voor 2016-2020 zijn deze twee beleidsterreinen samengevoegd. We doen dat omdat er veel overlap is in cliënten en in dienstverlening. Voor zowel de Maatschappelijke Opvang als het Beschermd Wonen hebben we de komende jaren een duidelijke opdracht. De focus ligt op: herstel in de eigen omgeving, het stimuleren van de zelfredzaamheid en de participatie en het zo lang mogelijk zelfstandig wonen. 2

Van beschermd wonen naar beschermd thuiswonen Tot nu toe woonden cliënten in de Maatschappelijke Opvang en Beschermd Wonen meestal beschermd in een instelling. Volgens de commissie Dannenberg kan dat anders. Zij zijn voorstander van inclusief wonen. Dat betekent dat we stabiele woonplekken in de wijken maken. Kwetsbare mensen kunnen zo beschermd thuiswonen. We spreken de bewoners daarbij wel maximaal aan op wat ze (nog) zelf kunnen. Ze doen gewoon mee in de samenleving aan dagbesteding, vrijwilligerswerk of betaald werk. Ook halen ze zelf boodschappen en koken alleen of samen met huisgenoten. Hulpverleners komen bij de mensen thuis om daar de benodigde begeleiding te bieden. Al die dingen samen zorgen voor de broodnodige structuur. Begeleiders kunnen samen met familie, vrienden of buren een oogje in het zeil houden. En als het nodig is kunnen de bewoners extra begeleiding of behandeling krijgen. Problemen kunnen op die manier vroeg worden gesignaleerd en we kunnen preventief hulp bieden. Op deze manier kunnen alle bewoners snel en preventief hulp in hun eigen woning ontvangen. Dat kan veel leed, zorgen en zelfs woonoverlast voorkomen. Aanpak regio Oost-Veluwe De regio Oost-Veluwe is het eens met de commissie Dannenberg. We willen ervoor zorgen dat mensen zolang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Soms is het nodig dat ze tijdelijk in een instelling van Maatschappelijke Opvang of Beschermd Wonen verblijven. Ook dan helpen we ze om weer zo snel mogelijk zelfstandig te gaan wonen. We moeten nog wel het een en ander regelen om dat voor elkaar te krijgen. Ook moeten we afspraken maken met bijvoorbeeld zorgverzekeraars, zorgaanbieders en woningcorporaties. Daarom hebben de gemeenten een Transformatie-agenda gemaakt. Transformatie betekent veranderen. In de agenda bespreken we vijf thema s die ervoor zorgen dat we kunnen veranderen. Over die agenda mogen cliënten, bewoners, hun begeleiders, zorgaanbieders en bijvoorbeeld de Wmo-raad meepraten. Als dat gebeurd is, stellen de gemeenten de agenda vast en maken ze per jaar een werkplan. 3

Thema 1 Zorginfrastructuur in de wijk Omdat we meer mensen in de wijk willen laten wonen, groeit de vraag naar ambulante ondersteuning en medische zorg. Dat zijn begeleiders en hulpverleners die bij de mensen thuis komen. Ook zijn er meer voorzieningen nodig in de wijk. Verder is het heel belangrijk dat alle zorgverleners in de wijk goed samenwerken. Hieronder leest u welke maatregelen we daarvoor gaan treffen. Meer ambulante ondersteuning Van 2017 tot 2019 gaan we eerst zorgen voor meer ambulante ondersteuning van goede kwaliteit en we zorgen ervoor dat deze toegankelijk is. Daardoor kunnen hulpverleners meer mensen helpen. Bovendien houden ze meer tijd over om problemen eerder te zien en er vast over te praten. Ook hoeven gemeenten minder geld uit te geven voor lange dure opvang in een instelling. Dat komt doordat mensen snel weer zelfstandig gaan wonen. Ook worden wonen en zorg uit elkaar gehaald. Het geld dat we besparen, kunnen we gebruiken voor meer ambulante ondersteuning, onder andere door de sociale wijkteams. Wijkgerichte GGZ Vanaf 2020 willen we graag een wijkgerichte GGZ. Iedereen in de wijk werkt daarbij samen: GGZ-professionals, de mensen met een psychische aandoening zelf, hun sociale netwerken (familie, vrienden, buren en mantelzorgers), sociale wijkteams, huisartsen, gemeenten, enzovoort. Zo werken we aan sociale inclusie. Mensen met (ernstige) psychische aandoeningen wonen gewoon in de wijk, tussen alle andere mensen. Ze worden in elk geval niet buitengesloten. Dat is nogal een uitdaging en daar moeten we dus met elkaar hard voor werken. Problemen voorkomen Gemeenten willen preventieve activiteiten stimuleren en er zo nodig voor betalen. Je voorkomt er immers problemen mee. Hiermee gaan de sociale wijkteams aan de slag. Huisuitzetting voorkomen Alle gemeenten nemen maatregelen om huisuitzettingen te voorkomen. We proberen daarvoor een convenant af te sluiten met de betrokken woningcorporaties in de hele regio. Zorgen voor terugvalvoorzieningen De gemeenten zorgen voor voldoende terugvalvoorzieningen voor mensen die (weer) zelfstandig wonen en die een terugval krijgen. Een onderdeel daarvan is de aanwezigheid van 24 uur / 7 dagen per week beschikbare telefonische ondersteuning. 4

Eigen sociaal netwerk Gemeenten gaan GGZ-cliënten helpen om een eigen sociaal netwerk op te bouwen. Ze regelen voldoende ontmoetingsmogelijkheden en bieden kennis over de GGZ-problematiek voor de sociale omgeving. Hiermee voorkomen we isolement en eenzaamheid van GGZ-cliënten die zelfstandig gaan wonen. Thema 3 Wonen Thema 2 Welkom in de wijk Een sociaal netwerk en een omgeving waarin mensen zich welkom voelen, zijn heel belangrijk voor het persoonlijke en maatschappelijke herstel van GGZ-cliënten. Landelijke initiatieven zoals Samen Sterk Zonder Stigma leveren daar een bijdrage aan. Bij zulke projecten is er zowel aandacht voor de cliënten die in de wijk gaan wonen, als voor mantelzorgers, naasten en wijkbewoners. Anti-stigma campagne De gemeenten geven daarom een bureau de opdracht om een regionale anti-stigma campagne te bedenken. Deze campagne moet natuurlijk passen bij de lokale situaties van de gemeenten in de regio Oost-Veluwe. Een concreet plan van aanpak (met begroting) leggen we op een later tijdstip voor aan de colleges. Vanzelfsprekend moet je voldoende passende en betaalbare woningen hebben als je wilt dat mensen beschermd thuiswonen. De woningen moeten verspreid zijn over de hele regio en er moeten verschillende woonvormen mogelijk zijn. We moeten ook aandacht hebben voor allerlei tussenvormen zoals Scheiden van wonen en zorg, Housing First en Skaeve Huse. Onderzoeken en afspraken maken Elke gemeente zoekt uit waar behoefte aan is en waar te weinig geschikte woningen zijn. Met elkaar maken we afspraken over welke gemeente zorgt voor hoeveel woningen. We houden elkaar aan deze afspraak. Ook maken we afspraken met lokale woningcorporaties, met huurdersbelangenorganisaties en met particuliere verhuurders om voldoende passende en betaalbare huurwoningen te realiseren. Zo kunnen we samen de uitstroom/doorstroom uit de Maatschappelijke Opvang en Beschermd Wonen bevorderen. Cliënt bepaalt zelf De gemeenten vinden dat iemand met een psychische aandoening zelf moet bepalen of de wijk wel of niet ingelicht wordt over zijn problematiek. Deze informatie kan helpen om vooroordelen bij wijkbewoners weg te nemen en meer begrip te creëren. Ook kun je zo wijkbewoners motiveren om informele hulp en ondersteuning te bieden. 5

Opstapregeling De gemeente Apeldoorn heeft een samenwerkingsovereenkomst met de woningcorporaties en de zorgaanbieders: de Opstapregeling. Deze regeling zorgt ervoor dat mensen die uit een instelling komen en (weer) zelfstandig gaan wonen, een woning aangeboden krijgen. We proberen om vóór 1 januari 2018 tot zo n regeling te komen met alle regionaal opererende woningcorporaties. Geschikte woonvormen Vóór 1 januari 2018 weten we welke woonvormen effectief zijn en hoe we ze kunnen realiseren. Daarvoor kunnen we lokale of regionale pilots uitvoeren. Voorbeelden van zulke pilots zijn Housing First en Skaeve Huse. De eerste is voor dak- en thuislozen die niet naar de Maatschappelijke Opvang gaan, maar eerst een huis krijgen en daar samen met de hulpverleners een ondersteuningsplan maken. Skaeve Huse zijn huizen op een rustige plek waar mensen met enige begeleiding kunnen wonen. Het gaat hierbij om mensen die het moeilijk vinden om in een wijk te wonen. Thema 4 Werk en dagbesteding Daarnaast is het van groot belang dat cliënten meedoen, dat ze participeren. Dat kan met betaald werk of met vrijwilligerswerk, met (arbeidsmatige) dagbesteding en via talentplekken en ontmoetingsactiviteiten. Bij de concrete invulling daarvan vormen de individuele wensen en keuzen van de cliënten zelf een belangrijk uitgangspunt. Gelijke kansen We gaan in gesprek met werkgevers zodat ze meer waardering en respect krijgen voor mensen met psychiatrische en psychosociale problemen. We hopen dat cliënten zo gelijke kansen krijgen tijdens een sollicitatieprocedure. De gemeenten Apeldoorn, Deventer, Zutphen en Harderwijk hebben hiervoor de Proeftuin re-integratie van mensen met een psychische aandoening gestart. Andere regionale gemeenten kunnen aansluiten bij deze pilot. Voldoende voorzieningen Lokaal moeten we zorgen voor voldoende alternatieve mogelijkheden zodat mensen kunnen participeren. Denk daarbij aan samen naar een ontmoetingscentrum gaan, vrijwilligerswerk doen, talentplekken invullen en (arbeidsmatige) dagbesteding uitvoeren. Wensen cliënt startpunt De wensen en interesses van de cliënt vormen het startpunt bij de keuze van de (arbeidsmatige) dagbesteding. Tijdens het keukentafelgesprek bepalen we samen wat mogelijk is binnen de praktische en financiële situatie van de cliënt zelf én van de gemeente. 6

Regionale samenwerking Een belangrijke randvoorwaarde is dat de gemeenten in de regio samenwerken. Sinds 1 januari 2015 zijn alle gemeenten wettelijk verantwoordelijk voor de Maatschappelijke Opvang en Beschermd Wonen. Een beperkt aantal centrumgemeenten is echter verantwoordelijk voor de uitvoering. Landelijk is in juni 2016 afgesproken dat vanaf 1 januari 2020 alle gemeenten verantwoordelijk worden voor deze uitvoering. De gemeenten moeten onderling heldere afspraken maken over hoe ze dat gaan doen en op welke wijze de rollen, taken en verantwoordelijkheden worden gedeeld. Hiervoor worden aan het gemeentebestuur keuzes voorgelegd. Thema 5 Financiële situatie van cliënten De Transformatie-agenda is een dynamisch document dat zich blijft door ontwikkelen. Per jaar stellen we een concreet jaarwerkplan op. Hierin staan alle doelen en streefcijfers. We krijgen landelijk signalen dat de financiële situatie van veel GGZ-cliënten uiterst kwetsbaar is. Dat blijkt ook uit regionaal onderzoek bij een kleine groep GGZ-cliënten. Het is dus belangrijk dat we inkomensondersteunende voorzieningen meer toegankelijk maken. Dit is een wezenlijk onderdeel van de begeleiding. De gemeenten in Oost-Veluwe nemen de aanbevelingen uit het onderzoek mee als aandachtspunt in hun beleid. Ondersteuning bij financiën Centrumgemeente Apeldoorn start een pilot met ondersteuners die een sociaal juridische opleiding hebben. Zij kunnen aanvullende ondersteuning geven aan mensen die intramuraal wonen (in een instelling) en die doorstromen naar zelfstandig wonen in onze regio. Ze werken nauw samen met de lokale Kredietbank of de Stadsbank. De resultaten van deze pilot worden regionaal gedeeld. Ook de ervaringen van de regiogemeenten die financiële ondersteuning geven aan cliënten delen we met elkaar. 7

Bijlage 2 Gesprekken met cliënten

2. Gesprekken met cliënten a. Vier informatie-avonden Bijeenkomst Maatschappelijke Opvang en Beschermd Wonen GGZ d.d. 9 november 2015 Locatie: Het Tuincafé van Het Hoogeland, Beekbergen GROEP 1 Wonen Samenwonen met bekenden (broers) In een wijk wonen, als normale mensen Dochter niet in staat om mee te komen, 24-uurs toezicht nodig. Kleinschalig begeleid wonen Wat betekenen de veranderingen voor mijn dochter? Sinds begeleid wonen gaat het beter dan met ambulante begeleiding Zelfstandig wonen op appartement; mis samen dingen doen met anderen Hoogeland: alles is passief Een eigen plek waar dingen samendoen Eenzaamheid doorbreken + hulp aanwezig wat nodig is Iedereen moet de woonvorm kunnen krijgen die bij je past Denk aan wat mensen niet geleerd hebben, maar nog moeten leren Trajecten met een einddoel voor de mensen die dat kunnen Houd rekening met welke begeleiding mensen nodig hebben Maatwerk Je moet het treffen met de mensen met wie je samenleeft Administratieve druk voor begeleiding is groot. Dat gaat ten koste van het leren Vooral ook leuke dingen met mensen zelf, komt er niet meer goed van Praktische ondersteuning thuis, PIT-verpleegkundige Belangrijk is om je ingebed te voelen in de wijk Hulp accepteren belangrijk Belangrijk: kijk naar de persoon. Registratiedruk is heel groot Bij Omnizorg zwaarste gevallen terecht én een aantal mensen die dat niet zijn Angst: door financiën komt maatwerk onder druk Iedereen moet de begeleiding krijgen die nodig is Uitstroomplekken die kleinschalig zijn, zijn er niet genoeg. Doelgroep moeilijk Niet iedereen kan in de wijk, maar waarheen wel? Trajecten voor doorstromen Dagbesteding en werk Werken is belangrijk. Bezig zijn is belangrijk; mensen ontmoeten Bij dagbesteding is het belangrijk dat de groep niet te groot is en dat er steeds begeleiding is Ook hier: maatwerk, kijken wat mogelijk is In hoeverre zou het stimuleren qua eigenaarde als de dagbesteding ook een vergoeding kent? Productiewerk (lampjes in doosjes) is niet uitdagend. Maar ook het hebben van collega s is belangrijk Wat je maakt kan ook verkocht worden. Trots zijn! Dagbesteding is het belangrijkste wat er is. Je bent onder de mensen Je moet je werk met plezier doen Je moet kijken naar iemands capaciteiten en wensen Het steekt als je merkt dat mensen denken dat je niks kan als je in een instelling zit Kijk waar iemands hart ligt Zelf naartoe werken met hulp Als volwaardig gezien worden Je gewaardeerd voelen 1/17

Doen wat bij je past, waar je achter staat Je moet het met z n allen doen; de cliënten, de begeleiders en de deskundigen Samen kom je tot resultaten Rolmodellen zijn belangrijk. Ik heb het zelf meegemaakt om vanuit zelf opgenomen te zijn, weer terug te komen Hoopverleners Mensen moeten zelf met dingen komen het moet niet voor mensen bedacht worden Het moet wel mogelijk gemaakt worden, bijvoorbeeld door een vacaturebank Vanuit Omnizorg worden dagbesteding en Talentplekken mogelijk gemaakt (faciliteren) Werken/dagbesteding is belangrijk voor structuur, zingeving Ook hier is maatwerk van groot belang Dagbesteding moet ook op de persoon afgestemd worden Beloon activiteiten Kijk naar verschillende wetten; wat kan waar wel Mensen hebben kansen nodig Vakantie is lastig om te regelen. Moeilijk om iets passends te vinden Hulp aanvaarden is moeilijk omdat het een vorm van falen kan zijn Succesjes moet je vieren! GROEP 2 Cliënt wonen Behoefte aan rustige, beschutte plek Contactmomenten begeleiding <-> cliënt minder geworden Allerlei activiteiten verdwijnen zomaar Veel veranderingen bij het personeel. Cliënten worden hier niet bij betrokken Cliënt B. herkent dat steeds meer mensen zich bewust worden van de bezuinigingen Gemeente zegt vaak iets anders dan directie instellingen. Geen verklaring voor deze discrepantie Mobiele nummers worden wegbezuinigd in het weekend. Noodzakelijk vanwege noodsituaties Cliënt M. wil graag scootmobiel i.v.m. verminderde mobiliteit Cliënt J. reageert via wooncoach op laagbouw woningen Behoefte aan betere afstemming tussen familie / cliënt / begeleider Er is geen goed contact tussen cliënt en aanbieder. Hierdoor komt de info niet altijd bij gemeente terecht Naastenraden: te weinig interactie met begeleiding. Oorzaken: 1) bezuinigingen. Wens: vertrouwd iemand die helder beeld weet te schetsen (begeleiding) Financiële capaciteit cliënten voldoende. Zij hebben controle over hun financiën Cliënten vragen zelf bij anderen na hoe zij bepaalde zaken financieren Cliënt werk Cliënt M. wil graag naar GGNet, vanwege het werk Client F. werkt bij Hoogeland. Begeleiders wisselen frequent. Hecht zich niet aan begeleiding Wens: er moet overdracht zijn wanneer er van begeleiding wordt gewisseld Er is vaak geen tijd om mensen op gang te helpen bij activiteiten Cliënt J. wil graag 2 x per week begeleiding bij financiën Veel veranderingen in relatief stabiele omgeving. Hierdoor komt het verbeteringstraject van de cliënt in het gedrang Cliënten hebben indruk dat ze iets aan de anderen hebben Passerel werkt niet meer samen. Hierdoor dagbestedingsmogelijkheden verder beperkt Cliënten hebben soms moeite met het zoeken naar een juiste dagbesteding. Riwis heeft geen breed aanbod 2/17

GROEP 3 Cliënt wonen Wonen moet rustig zijn; voor cliënt met begeleiding- en buren Luidruchtige buurman kan onrust geven bij cliënt. Instanties kunnen niets doen of grijpen niet in Betrek woningbouw bij problemen } Betrek begeleiding bij problemen } Betrek SWT bij problemen } gebeurt al vaak Betrek Buurtbemiddeling bij problemen } Betrek politie bij problemen } Er gaat veel goed Een woning krijgen is groot probleem (wachtlijsten) Crisiswoningen heel erg duur Toekomstige bezuinigingen bij Opstapwoningen? (100 woningen per jaar is te weinig) Probleemwijken/buurten worden in stand gehouden. Hele flats en straten met cliënten. Er wonen ook kinderen! Is groot probleem in Apeldoorn, met name in Zuid Wachtlijsten voor Beschermd Wonen (bij Riwis) Bij geen passende woonruimte na behandeling, valt cliënt vaak terug in oude leven Betaalde en geschikte huurwoningen waar niet teveel cliënten bij elkaar in de buurt wonen Creëer tussenoplossingen met enig toezicht zodat cliënt kan leren Bij huurbetaling bij wonen in instelling mogen cliënten ook eisen stellen Wat is redelijk wat cliënten aan huur betalen? Kloppen de verhoudingen inkomen, huur en vaste lasten wel? Meer tussenwoningen en reguliere woningen passend bij financiën Cliënt Werk Wonen waar je werkt of werken je woont. Taxivergoeding vervalt als je ergens anders werkt dan woont. Extra kosten Er wordt voor cliënten bepaald. Veel nadelige gevolgen Cliënten met moeizaam dag/nachtritme: voorheen stond er iets tegenover, nu niet meer. Nu worden cliënten gekort. Cliënten willen beloning/waardering. Daarmee motiveer je hen (bijv. 5 per dag) = Kwaliteit van zorg! Zet iets positiefs voor cliënten neer. Levert op lange(re) termijn meer op dan dat het kost Ondanks weerzin tegen dagbesteding eerder, nu verdriet/onbegrip met de korting daarop Wachtlijst Felua opgeheven omdat er geen plaatsen meer zijn Goede dagbesteding hoort bij zorg en is onderdeel behandelplan 3 x Te laat bij Felua schorsing. Is moeilijk. Soms wel terecht. Houd rekening met beperkingen van cliënt Structuur is belangrijk + het netwerk (o.m. dagbesteding) Kijk naar de mogelijkheden van de cliënt Mantelzorg Wonen Overbelasting hele familie (incl. schoonouders) Opgeven eigen betaalde baan door hoeveelheid taken o Geen inkomen o Geen opbouw pensioen o Geen tijd/energie voor jezelf o Bij tijd en wijle slechte nachtrust Papierwinkel eist veel tijd, net als het voeren van gesprekken voor cliënt Moeilijk leesbare / begrijpelijke brieven van gemeente en instanties, of brieven met onjuiste informatie kosten veel tijd 3/17

Je moet weten wanneer je wat moet doen; aanvragen en het inleveren van documenten, anders vervelende (financiële) consequenties Websites organisaties/instanties werken niet of zijn moeilijk te begrijpen Maak gebruik van ervaringsdeskundigen!!! Vervanging bij vakantie/ziekte? (bijv. De Kap). Aanbod is er wel maar wordt niet altijd gebruikt Respijtzorg in vorm huishoudelijke hulp Diversen Financiën en CAK; geef dit in beheer bij onafhankelijke organisatie! Rust in financiën geeft rust in het hoofd. Individuele keukentafelgesprekken!! o Wantrouwen bij cliënten o Onwetendheid/ongerustheid bij cliënten o Gemeente gebruik ervaringsdeskundigen daarbij, ook bij de uitvoering o Geef cliënten inzicht in wanneer gesprekken plaatsvinden o Eerst gesprek, dan pas beleid maken Gemeente: doen wat je belooft, of niets beloven maar wel doen Eisen gemeente (Stadsbank) heel hoog Beschermd bewind en budgetbeheer wordt niet door gemeente aangenomen. Cliënt raakt daardoor achterop Workshops georganiseerd door schuldhulpverlening/gemeente levert voor cliënten veel stress op en leveren weinig op. Ook grote werkdruk voor begeleiders CAK; spaargeld wordt extra belast, terwijl je daarvoor spaarzaam bent geweest CAK; eigen bijdrage bij verhuizing(en). Onduidelijke brief daarover ontvangen 4/17

Bijeenkomst Maatschappelijke Opvang en Beschermd Wonen GGZ d.d. 10 november 2015 Locatie: Markweide, Pinksterbloem 25 Apeldoorn GROEP 1 Cliënt Wonen Wat gaat goed? Beschermd Wonen Niet teveel veranderen Structuur duidelijkheid Veel verandering in begeleiding gehad dat is wel jammer Er is altijd iemand aanwezig. Dat is fijn Gelukkig wel vaste begeleiders. Wens is dat dit blijft Niveau is wisselend. De ene begeleider heeft meer verstand. Ouders worden hierin gehoord Lichtpuntjes begeleiding goed Ook slaapwacht Groep niet echt een klik maar ook veel weg 5 mensen in 1 huis. Veel hebben wel dagbesteding Andere wereld Nu veiligere plek binnen instelling. Toevallig 2 bekenden Lastig wennen, goede begeleiding Ambulant Graag zou houden zoals het nu is 1 x per 14 dagen vinger aan de pols Als het niet goed gaat, goede hulp Begeleiding is goed te bereiken Dagbesteding is belangrijk Ook familie/kennissen/vrienden helpen om minder eenzaam te zijn Hoop dat de gemeente niet gaat snijden in dagbesteding Zelfstandig niet prettig in flat. Wil nu andere plek. Wordt naar gezocht Door wisseling in buren, 2 dagdelen dagbesteding Wat kan beter? Formulieren Wmo-loket Bureaucratie Administratieve rompslomp Onduidelijkheid in communicatie Mensen laten blijven wonen Stabiliteit Liefst behouden en zo min mogelijk veranderen Zorg voor stabiliteit Steunpunten voor informatie zijn lastig, te druk. Dan werkt voordeel van de doelgroep niet Meer maatwerk dus minder collectief Te diverse doelgroepen Liefst informatievoorziening bij woonvoorziening Situaties onveilig op bijvoorbeeld Philadwars Wandelmaatjes 5/17

Cliënt Werk Dagbesteding Ontmoetingsplekken te weinig vrijwilligers. Tekorten worden niet aangevuld Er vallen steeds meer vrijwilligers af Cliënten zelf springen steeds meer in niet wenselijk Bestaande dagbesteding valt steeds meer weg en weinig animo op sommige steunpunten Er wordt veel geëist en te weinig geboden Animo per steunpunt verschilt. Afstand speelt belangrijke rol liefst dagbesteding dichtbij Er wordt te weinig gekeken naar talenten; komt niet of te weinig aan bod in keukentafelgesprek, etc. Bezuinigingen? Invloed? Lastig contracteren en collega s die weg moesten Taken van professionals moeten door netwerk opgepakt worden is in praktijk niet haalbaar Netwerk meer beroep op ouders of netwerk. Soms niet haalbaar Niet altijd netwerk beschikbaar Eenvoudig en simpel communiceren is belangrijk Cliënt Wonen Erg veel onzekerheid Maak duidelijk wat de gemeente wil en op welke termijn Nu veel onduidelijk Nog x jaar indicatie betekent niet nog x jaar blijven zitten waar je zit GROEP 2 Cliënt Werk Voldoende dagbesteding Diversiteit is goed, passend bij talent/wens Prettig om ook vrije tijd te hebben Afwisselend werk is prettig Cliënt Wonen Zelfstandig wonen moet wel kunnen Riwis biedt wel structuur, dat is fijn Mantelzorg gaf onrust / geen of minder structuur Riwis wel structuur koken o Koken o Boodschappen o Schoonmaak o Wel contacten met medebewoners/geen vrienden/vriendinnen OZ versus zelfstandig/ambulant wonen Ervaring: o Minder tijd voor social talk/ondersteuning o Minder gevoel van veiligheid doordat minder beroep kan op professionals o Geen goed gevoel bij vermindering ondersteuning begeleiders, vooral 2015 vertrouwen in vaste begeleiders Minder tijd/meer doen in minder tijd ten kosten van cliënt Positief over Riwis zoals het nu is. Beschermd/zelfstandig wonen graag richting helemaal zelfstandig Niet snijden in Riwis. Luisterend oor goed zoals het nu ervaren wordt. Serieus genomen Meer duidelijkheid over beslissingsbevoegdheid tussen zorgpartijen. Terug van 7 naar 2 organisaties. Minder papierwerk Wie heeft beslissingsbevoegdheid? 6/17

Diversen Vertrouwen overheid veel minder } Vertrouwen maatschappij veel minder } daar zijn zorgen over Zorgaanbod zou beter moeten zijn o Meer aansluiting tussen verschillende zorgpartijen om aan de vraag te voldoen van cliënt o Zelfstandig wonen voorheen met ambulant begeleider Ga kijken bij JP van den Bent Stichting in Deventer. Daar loopt het goed! Minder management, meer zorg/begeleiding in de praktijk! GROEP 3 Cliënt wonen Heldere communicatie en afspraken Gemeente moet voldoende expertise in huis halen Onduidelijkheid indicatiestelling Veilige, rustige plek gewenst Te weinig vertrouwen in Gemeente Apeldoorn Consulenten zijn bereid te helpen Afstemming wooncorporaties en gemeenten en familie gewenst. Probleem! Huurprijzen te hoog bij zelfstandig wonen Te weinig betaalbare woningen Te weinig geschikte locaties voor wonen Dilemma: waar huisvest je een cliënt die in een prikkelarme omgeving moet wonen? Passende mogelijkheid 15 uur zorg zo maar verdwenen Cliënten moeten begeleiders uitleggen wat voor problematiek zij hebben Cliënten die vrijwilligerswerk doen, moeten naheffing betalen Geen afstemming UWV, Belastingdienst, Jobcoach Sociale cohesie belangrijk Cliënt werk Heldere communicatie + afspraken Gemeenten moeten voldoende expertise in huis halen Verdieping bij gemeente gewenst Sommige vergoedingen verdwijnen zonder bericht Cliënten moeten soms betalen om te mogen werken Behoefte aan geschikte dagbesteding. Talenten niet goed benut Belang cliënt staat niet voorop Frustratie over onduidelijkheid overheid en Gemeente Apeldoorn. Familie + cliënten weerhouden zichzelf ervan zelfredzaam te zijn (bewust). Werkt niet in eigen voordeel Werk is voor cliënten niet laagdrempelig Cliënten moeten steeds vernederend verhaal vertellen Autisme wordt niet begrepen op werkvloer Opmerkingen gespreksleider Dagbesteding is erg belangrijk voor het structureren van de dag; vooral het vroeg opstaan. Anderzijds vraagt men clementie voor groep 60+; hier zou men start dagbesteding mogen versoepelen bijv. start om 11 uur. Er is algemeen meer sympathie voor dagbesteding s m middags; aantrekkelijkheid en kwaliteit aanbod dagbesteding verschilt tussen ontmoetingsplaatsen. Eigen geld dat cliënten mogen behouden volgens CAK-norm wordt karig genoemd ( 250 p m kaal, 400 p m incl. zorgverzekering?). Dan heb je 40 per week te besteden, leidt tot minder gezond eten of geen geld hebben voor participeren in de samenleving. Boodschap: participeren 7/17

vraagt leefgeld! Er is een trend dat begeleiding drukker bezet is en minder tijd heeft voor individuele cliënten. Bij project Talent zijn bestanden aanbod van dagbesteding/vrijwilligerswerk vervuild verouderd. Moet beter bijgehouden worden. Schept nu valse verwachtingen. Gebruik van algemene voorzieningen, nog zorgvuldiger kijken of doorgestuurde cliënten elkaar samen in een ruimte verdragen. Beter matchen. Mantelzorg Wonen Mantelzorgers moeten soms ver weg voor hun zoon/dochter Teveel wijzigingen in beleid. Dit is verwarrend Geen jargon! Behoefte aan persoonlijk contact binnen gemeente. Externe onafhankelijke vertrouwenspersoon Eén dossier wenselijk Gemeenten moeten weten wat de problematiek is van cliënten. Info moet paraat zijn Cliënten weten niet dat er cliëntondersteuning mogelijk is Cliënten moeten serieus genomen worden GROEP 4 Cliënt Wonen Bed op recept (BOR) / Time out was eerder voor korte opname, is nu niet meer. Zou ingevoerd moeten worden voor zelfstandig wonenden Zelfstandigheid vereist zorgvuldigheid Terugval: o Is er opvang? o Houd je je woning? o Nu tot 3 maanden uitval en je houd je woning. Dit is tekort bij beschermd wonen. Belachelijk! o Waar laat je na 3 maanden je spullen? Zorgvuldige opslag inboedel is belangrijk Wonen bij ontmoetingsplekken is prettig o Samen koffie, samen eten o Als je iets (anders) wilt, wordt er naar je geluisterd GGNet / wonen naar Warnsveld: niet iedereen wil dat en blijft liever in Apeldoorn. Behoud van eigen netwerk Zelfstandig huren met begeleiding Bij opname huur aftrekken van eigen bijdrage Cliënt Werk Dagbesteding moet gevarieerd zijn en op verschillende tijden/momenten Met werk geen tijd voor ontmoetingsplekken Niet goed om niet te werken. Je gaat piekeren Ondersteuning bij vinden goede dagbesteding is belangrijk! Verbeterpunt: samenwerking tussen instellingen. Communicatie ambtenarentaal en het Groene Boekje beter gebruiken Veel ex-felua-cliënten komen weer terug. Ze zijn volgens bedrijven te langzaam. Bedrijven buiten Felua weten niet dat ex-felua-ers er zijn Een sticker opgeplakt krijgen door bedrijfsleven: daarom elke keer in gesprek gaan en op basis van gelijkwaardigheid Gemeente, probeer evt. in eigen beheer alternatieve (werk)projecten te ontwikkelen zodat cliënten zich nuttig (gaan) voelen 8/17

Mantelzorg Wonen Mantelzorg Werk Bij gesprekken met cliënten worden mantelzorgers en naastbetrokkenen niet (altijd) uitgenodigd Als mantelzorgers er niet zijn, geeft dit veel problemen. Tip: houd tevredenheidsenquête onder mantelzorgers én onder cliënten over mantelzorgers Mantelzorgers (financieel) gedupeerd o kan niet meer werken o kortingen bij mantelzorgers die uitkering hebben Maak gebruik van kennis/ervaringen van naastbetrokkenen en familie Belang naastbetrokkene is cliënt, maar heeft zelf ook belangen Overbelasting mantelzorger. Bed op recept/respijtzorg is daarbij heel belangrijk. Is in de Wmo altijd mogelijk! Geld voor cliënt en mantelzorger. Via gemeente te regelen of via De Kap Cliënt is bang teveel van de mantelzorger te vragen Cliënt wil soms geen mantelzorg uit familie. Zijn extra zorgen voor mantelzorger Diversen Eigen netwerk belangrijk Uitnodigingsbrief volkomen onleesbaar Sommige cliënten moeten niet thuis worden behandeld door Factteams maar opgenomen worden. Kan binnen een gezin voor heel veel problemen zorgen Delinquenten; vaak ad hoc maatregelen. (uitstroom delinquenten: meldpunt nazorg exgedetineerden. Meestal aanmeldingen door Justitie of Reclassering Wanneer keukentafelgesprek? Neem iemand mee!! Financiën o Voor acceptatie schulden: schaamte o Hulp bij financiering bij Riwis; men laat je je gang gaan of het wordt overgenomen. Cliënten moeten dit leren o Mensen worden aan hun lot overgelaten o Op jezelf wonen: soms via bijzondere bijstand een bijdrage: borg, 1 e huur en inrichting o Stress bij ontvangst rekeningen o Mensen schamen zich voor hun schulden of wanneer ze in schuldsanering zitten o Hulp moet je vragen o Bij psychotische beperking, loeren financiële problemen o Laag weekgeld bij schuldsanering o Meer geld zou fijn zijn! GROEP 5 Cliënt Wonen Controle op medicatiegebruik Vriendinnen/huisgenoten Goede match met medebewoners Ondersteuning zorg nodig rond huishoudelijke praktijken Aandacht voor samenleving in de buurt Vaste begeleiders (niet teveel wisselingen weer eigen verhaal/geschiedenis moeten vertellen) Hoeveel moet je inleveren van je uren ambulante begeleiding? Gehechtheid aan eigen woonlocatie Groepswonen moet mogelijk blijven Dure begeleiding bevalt beter dan goedkope begeleider (die dubbele functie had zowel ambulant als beschermd wonen 2 In plaats van 1 begeleider is niet prettig 9/17

Cliënt Werk Werk / dagbesteding met professionele zorg afleiding (4 dagdelen, 2 is te weinig) Gedetacheerd vanuit Felua naar Blue View Dagbesteding heel belangrijk. Voorziet in behoefte (enorm gegroeid) Opdrachtenportefeuille loopt terug. Spanningsveld vrijwilligers/professionals Investeren in dagbesteding Ook dagbesteding voor doelgroep 65+ Kans uitkering kwijt te raken door regels UWV rond vrijwilligerswerk Diversen Informatie over regelingen gaat nu via Riwis Mensen weten onvoldoende van financiële regelingen (bijv. bijzondere bijstand, minimaregelingen). o Mensen zien er van af. Teveel gedoe Begeleiders moeten ook goed geïnformeerd worden meepraten (daarmee beginnen!) Eigen bijdrage best hoog Nog veel onduidelijkheid over overgangsrecht. Wanneer keukentafelgesprekken? Sfeer binnen Riwis = o Bezuinigingen wisseling van begeleiders minder begeleiding 1 Persoon: wel zorg nog geen beschikking gehad Vandaag brief ontvangen over eigen bijdragen Veel angst/onzekerheid onder cliënten Laat veranderingen niet te snel gaan te ingrijpend zijn GROEP 7 Cliënt Wonen Wisselingen van persoonlijk begeleiders weg veiligheid Verlies van kennis door functiemix mbo/hbo (autisme) 5 jaar overgangsrecht: zorgt voor onzekerheid Angst voor veel druk richting zelfstandige wonen Werkdruk bij begeleiders Veel onzekerheid voor/over de toekomst Minder beschikbaarheid begeleiders Niet thuis voelen / veilig voelen Wordt te snel teveel initiatief & zelfstandigheid gevraagd van cliënten die het misschien niet eens kunnen? Veel cliënten en begeleiders ervaren veel druk van de kanteling Ook angst bij ouders/mantelzorgers over de toekomst. Moeten nu al meer zorg op zich nemen. Hoe zit dat als wij nog ouder zijn? Elk jaar keukentafelgesprek? Veel onzekerheid over wonen Beter = bijna meteen zelfstandig wonen risico op terugval Hoe moeten cliënten zelf de huur betalen? Meer afstand tussen woorden en zorgaanbod Cliënt Werk Plekken nodig met begeleiding Dagbesteding onduidelijke Onduidelijkheid of huidige vormen van dagbesteding nog zullen blijven bestaan onder de nieuwe P-wet Tevreden over begeleiding vanuit scholen Onvrede over begeleiding door zorgaanbieders naar werk 10/17

Mantelzorg Wonen Steeds meer zorg voor mantelzorgers die ook ouder worden o Hoe ziet de toekomst van mijn kinderen er uit? o Krijgen zij de zorg die zij nodig hebben? Diversen Veel veranderingen bij de ontmoetingsplekken o Onveilig gevoel o Veel diversiteit o Wisselende regels o Slechte communicatie tussen organisaties o Plek moet bij je passen, niet persé dichtbij Spreekuren ontmoetingsplekken Stop van individuele begeleiding thuis naar collectief aanbod is met name voor kwetsbare groepen (ASS) te groot! Hier is meer begeleiding bij nodig Ruime openingstijden zijn heel erg fijn 11/17

Bijeenkomst Maatschappelijke Opvang en Beschermd Wonen GGZ d.d. 11 november 2015 Locatie: Kapel Caesarea, Ugchelen GROEP 1 Belangrijk: Er was veel onduidelijkheid. Cliënt overgangsrecht 1 jaar? 5 jaar? Woont met plezier in Caesarea Ook in 2015 van Caesarea naar ambulant. Liep via LdH. Geen gesprek met gemeente. Ambulant: i.c. werkt het. Gaat goed. Reden was volgens Leger dat dit met de decentralisatie te maken had Onduidelijkheid over eigen bijdrage o Geen melding over de verandering doorgegeven zegt CAK. Wie moet dit doen? Eigen bijdrage: je gaat werken en moet dan 550 eigen bijdrage extra gaan betalen ic. Ook schulden. Dan blijft er netto niets over. CAK reageert niet correct, inhoud en vorm Eigen bijdrage bepaald op T-2. Dit geeft problemen als inkomen afneemt geeft onzekerheid Cliëntenraad LdH: verbeterpunten nieuw: herstel gericht werken. Dit moet op termijn geld opleveren. Kosten gaan voor de baat. Wil de gemeente ook investeren? Bij nieuwe indicatie: o Doe dit overwogen o Personeel die de materie voor deze doelgroep beheert Van beschermd omklappen naar begeleid wonen. LdH heeft het hier moeilijk mee Ambulant team LdH in samenwerking met gemeentelijke SWT s LdH:. o Begeleiden op Caesarea o Zelfstandig op Caesarea o In eigen woning met begeleding Wijkteams: er moet voldoende geld zoor zijn ons goed te laten functioneren Pleidooi om deze beweging te blijven faciliteren Gat tussen BW en wonen met woonbegeleiding. Nieuwe woonvorm: met aantal gezamenlijke faciliteiten. Geen 24 uurs zorg. Corporaties, zorginstelling, gemeente. Probleem: nieuwe huurwetgeving i.v.m. bekostigen gezamenlijke ruimten. Ballotage bij nieuwe bewoner?? Geen/weinig draagvlak voor. Gewoon plaatsen Vertrouwen: gemeente moet dit geven aan instellingen. Focus op mensen, niet op administratie Gelukkig maken o Gemeente wil hier aan bijdragen o Gemeente wil goed luisteren o Gemeente wil het meest uit de mens halen o Gemeente wil wensen en ideeën ophalen Geef duidelijkheid geeft onrust leidt tot terugval in vroeger gedrag Veel mensen zijn bang Is er een back-up plan? Personeel LdH; meer flex medewerkers; 60% vast, 40% flex medewerkers. Dit betekent dat nieuw personeel een flex contract krijgt. Opgave LdH is nu deze mensen zo goed mogelijk te binden van bestaande teams rond cliënten Vertrouwenspersonen moeten blijven bij LdH zijn dit de ervaren medewerkers Crisisopvang: in Apeldoorn is dat Omnizorg. Cliënt die daar niet past, is soms lastig te plaatsen Verhouding begeleiding individueel administratie echte begeleiding Corporaties moeten hun verantwoordelijkheid pakken Dagbesteding Heel belangrijk. Geeft ritme. Is leuk 12/17

Bijv. fietsenmaker: iedere dag helpen als vrijwilliger. Als de fietsenmaker met vakantie is, dan is dat naar voor het dagritme Als er geen werk is, dan wordt er altijd iets geregeld. Bewoners helpen elkaar. Verhuizen, keuken schoonmaken, de koelkast op orde, etc. Eenzaamheid is prima te bestrijden door werk/dagbesteding Er wordt over dit onderwerp veel georganiseerd. Van maatwerk naar collectief. Gemeente probeert ketens te maken Wat wil de klant voor dagbesteding? o Let op drempelvrees o o Veel mensen willen niet naar ontmoetingsplekken er wordt te veel ingevuld Pleit voor meer luisteren naar de mensen die niet komen. Ga met de cliënt in gesprek Caesarea: de begeleiders kijken naar wat de klant kan en dan wordt er altijd een job gevonden voor de cliënt, soms zelfs een reguliere baan Suggesties voor dagbesteding: Geef ruimte aan bezoekers in een ontmoetingsplek iets nieuws te bedenken Men is verbaasd over het ruimte aanbod in ontmoetingsplekken Echter: ook blijven mensen op de kamer TV kijken. Deze mensen zijn gepamperd Deze mensen weer activeren blijft belangrijk. LdH doet zijn best, maar her kan meer = herstel gericht werken. Ook mensen naar ontmoetings/dagbestedingsplekken via SWT s LdH maakt nu geen gebruik van de ontmoetingsplekken, maar staat er positief tegenover Vrijwilligers Deze komen en gaan. LdH heeft er 150 in Gelderland Steunsysteem bij ontmoetingsplek Ook richten op Beschermd Wonen?? Zou kunnen als er voldoende animo voor is. Houdt er rekening mee dat een aantal mensen graag teruggetrokken wil zijn. Soms is eenzaamheid in die periode voor die persoon juist even gewenst GROEP 2 Cliënt Werk Vroeger uit bed gehaald voor dagbesteding. Personeel daarvoor is er niet Cliënt Wonen Angst: na behandeling wordt je losgelaten terugval Tip: sneller + meer opstapwoningen, meer doorstroom Behoefte: hutje op de hei rustige omgeving wel aanspraak medebewoners en begeleiders verbeteren: start intensief + lang genoemd. 4 maanden is te kort. Stabiele basis nodig Idee: huis kleinschalig waar je met meerdere mensen woont. Ieder eigen woonruimte en de begeleider woont er ook = woongroep Om alleen te wonen met 24-uurs begeleiding ontbreekt nu als variant. Wil geen WLZ. 24 uur bellen: begeleider komt even langs, ook s nachts Verloop personeel + teveel tijd aan rapportages laat stagiaires dat doen Sociaal: logeren van groot belang voor mantelzorg. Angst dat te verliezen Ziek en toch brief: aan het werk gaan Slechte communicatie vanuit Gemeente Positief: keukentafelgesprek + plan. Goed gedaan. Gemeente goed contact met zorgaanbieder Riwis sinds 1-10-2015 kleine teams. Werkt goed Bij instanties wordt cliënt zelf niet serieus genomen maar begeleider regelt het zó Als cliënt stabiel leeft, ontzorg je de familie. Heeft familie ook eens rust = belangrijk Is er iets veranderd? 13/17

Geen post meer van CAK Onrust bij personeel op de meerzorg. Gaat van onze tijd af. Ze werken nu voor de gemeente Minder contactmomenten Meer stagiaires / flexwerkers. Kan ik mijn probleem niet kwijt Vroeger 1 x per week, nu 2/3 week gesprek individueel met begeleiding Meer behoefte aan persoonlijk begeleider Wachtlijst risicovol voor terugval. Geen goede doorstroom Minder begeleiding meer terugval Als je in Omnizorg komt, ga je gebruiken Hoog-Buurlo moet terugkomen nu max 4 maanden Gat gevallen in voorzieningen Kleinschalig wonen Zelfstandig wonen met keuze dingen zelf te doen in de groep Orden Passerel: eigen appartement, wel gemeenschappelijke keuken en kamer Onderling keuze in sociale contacten 20 personen goede schaalgrootte Op het werk ruimte voor jezelf nodig o Voor Lvg omdat je sociaal minder vaardig bent Goede woonvorm: 5. Zelf zorgdragen voor eten 3,50 per dag. Wel 24 uur begeleiding aanwezig zodat je in gesprek kunt 24 uur bereikbaar } op maat, afhankelijk van de cliënt 24 uur beschikbaar} Door bezuinigingen minder maatwerk risico voor stabiliteit Zekerheid geeft rust, geeft stabiliteit Moet iemand spreken direct als preventie voor terugval verslaving en iemand moet mijn medicijnen beheren Vrijwilligerswerk behouden Rustig kunnen werken op het terrein Wil van hobby werk maken. Hoe pak je dat aan? Ondersteuning bij nodig Als je zelfstandig woont, zegt het UWV dat je kunt werken Moet je meedoen aan direct verplicht actief. Dat houdt je tegen Dagbesteding: moet blijven om je gedachten te verzetten. Moet voldoende aanbod zijn Bewoners ervaren ook veel steun aan elkaar Bij verslaving: als het even niet goed gaat, trekt men zich juist terug Oppassen: elkaar niet teveel belasten Naar elkaar luisteren + raad geven Veel nuttig werk intern = geen beloning Fifty-fifty = dagbesteding Leger met 0,75 per uur beloning. Is tóch leuk 14/17

Bijeenkomst Maatschappelijke Opvang en Beschermd Wonen GGZ d.d. 18 november 2015 Locatie: Woon-werkcentrum Huize Norel, Epe Cliënt Werk Cliënten vinden ook via de huisarts de weg naar zorg en dagbesteding Cliënten hebben voldoende dagbesteding en zijn hier tevreden over Cliënten vinden het belangrijk om een vaste contactpersoon te hebben die minimaal eens in de twee weken op bezoek komt voor adviezen. Teveel contact is niet wenselijk, omdat de cliënten ook behoefte hebben aan een eigen sociaal leven Het is mogelijk om vrijwilligerswerk te doen wat aansluit op interesses en behoeften. Cliënt heeft echter niet de financiële mogelijkheden om steeds grote afstanden af te leggen met de auto i.v.m. benzinekosten Gemeenten zijn nog onvoldoende in de lead om te reageren op problemen rondom dagbesteding Cliënt Wonen Voor sommige cliënten (vanwege autisme, blindheid) is het lastig als er steeds een andere begeleider is. Hierdoor moeten mantelzorgers soms midden in de nacht klaarstaan Cliënten worden niet altijd op tijd bezocht door de begeleider(s). Hierdoor moeten mantelzorgers vaak inspringen. Begeleider(s) weten bovendien niet altijd hoe ze met de problematiek om moeten gaan Mantelzorgers blijken essentieel om thuis te blijven wonen. Zij verzorgen o.a. allerlei aanpassingen aan de woning. Wanneer zij wegvallen, moet de cliënt direct naar een instelling Cliënten moeten beter gehoord worden en worden niet altijd serieus genomen. De begeleiding moet de signalen oppakken die cliënten geven. Betutteling van cliënten leidt tot onnodige spanning Er is weinig geld bij de gemeente en zij hebben te maken met een ingewikkeld transitieproces. Dit wordt ook steeds meer bij de cliënten duidelijk en zij hebben hier steeds meer begrip voor Mantelzorgers moeten vaak de strijd aan met instellingen/gemeenten om regelingen gedaan te krijgen. Dit is vaak vermoeiend Observaties van gespreksleiders tijdens informatieavonden Beschermd Wonen voor cliënten, naastbetrokkenen en cliënt- en familieraden regio Apeldoorn Ik heb echt mooie gesprekken gehad met de mensen die in de groene groep zaten. Het was een compacte groep met aandacht voor elkaars verhalen. Een vader van 70 jaar met zijn zoon, die tegen zijn zin in Omnizorg woont, terwijl de zoon eigenlijk naar een kleinschalige wooneenheid wil. Zijn vader levert daar al vijf jaar strijd voor tegen de instanties. Hij wil dat zijn zoon weer opbloeit. Een zeer ongeruste broer met zijn zus die in een Beschermd Wonen instelling in Twello woont. Een man die in vijf jaar tijd letterlijk vanuit de goot omhoog is gekrabbeld en nu zelfstandig woont met 5 dagen verschillende dagbestedingstaken en nu enorm gelukkig is. Een man op leeftijd die met drie/vier anderen in een Beschermd Wonen huis deelt in Twello. De combinatie van de zelfstandigheid en de aanwezige begeleiding maakt de man gelukkig. Hij wil op deze manier oud worden. En een stagiair van Riwis die sinds een klein jaar begeleider is bij verschillende instellingen en van diverse mensen. Daarnaast een raadslid en een lid van de Wmo-adviesraad. 15/17