WHITE PAPER IPTV Internet Protocol Televisie
Introductie IPTV staat voor Internet Protocol Televisie; dit is televisie kijken via een breedband IP verbinding. Deze TV techniek is eind vorige eeuw ontwikkeld en wordt in Nederland gebruikt door praktisch alle grote ISP s. IPTV is geschikt voor netwerkoperators met een breedband IP netwerk zoals xdsl, COAX, glasvezel maar ook mobiele data operators bieden IPTV diensten aan. Om IPTV aan te bieden is een platform nodig dat de Televisie programma s (video content) digitaliseert en distribueert naar de eindgebruikers. Live TV (met vele zender pakketten en persoonlijke keuze) Pauze & opnemen Uitzending gemist Video On Demand Elektronische Programma Gids 2nd screen App Levering via operator Netwerk Deze white paper gaat over het leveren van video content als ook over doorgifte van Interactieve TV. Deze white paper gaat over het leveren van video content als ook over doorgifte van Interactieve TV. Interactieve TV maakt het mogelijk dat de gebruiker kan interacteren met de TV / Smartphone / Tablet / Computer en zo op een gepersonaliseerde manier content kan bekijken op een moment dat de gebruiker daar zelf voor kiest. Een trend is dat steeds meer content producenten (HBO, Walt Disney, etc.) en andere grote internet spelers (Google, Microsoft, Netflix, etc.) proberen om direct Over The Top (OTT via het internet) bij de gebruiker te komen. Hierdoor wordt het aanbod van video content nog meer gepersonaliseerd voor de gebruiker. Hierdoor ontstaan nieuwe business modellen die voor bestaande partijen zowel kansen als bedreigingen opleveren. Het medialandschap verandert, omdat er een directe relatie ontstaat tussen content aanbieders en de gebruiker. ISP s die een interactieve TV-dienst leveren bieden deze vaak aan in Dual/Triple/ Quadrupel pakketten voor hun klanten. Een interactieve TV-dienst wordt daarbij meer en meer gezien als HET onderscheidend vermogen in een totaalpakket. Een interactieve TV-dienst levert tegenwoordig veelal de volgende features: Figuur 1 Unicast en Multicast content levering Voorwaarde voor het kunnen leveren van kwalitatief hoogwaardige content is een betrouwbare verbinding naar de klant die voldoende bandbreedte heeft. Televisie kijken geeft veel meer netwerkbelasting dan internet of telefonie verkeer. Het continue bandbreedte verbruik kan variëren van een paar tot tientallen Mbit/sec per bekeken programma. Om efficiënt met bandbreedte om te gaan wordt voor programma s waar veel mensen tegelijk naar kijken de video IPstroom gedeeld via multicast technologie. Voor Video on Demand diensten krijgt elke kijker echter zijn eigen specifiek video IPstroom via unicast en neemt de hoeveelheid verkeer evenredig toe met het aantal kijkers. Naast voldoende bandbreedte moet ook een minimale netwerk kwaliteit zijn gegarandeerd; bij netwerkcongestie mogen er nauwelijks IP pakketten worden weggegooid (packet loss) en mag er ook weinig vertraging en variatie in het netwerk www.prodaptconsulting.com 2
Voor distributie in grote geografische gebieden wordt gebruik gemaakt van Content Delivery Networks (CDNs). zijn (jitter en delay). Dit soort verstoringen geeft blokken en of haperingen in beeld en geluid die erg storend zijn voor een kijker. Oplossing hiervoor is om speciale netwerk en modem instellingen (QoS) te gebruiken voor IPTV aansluitingen. Per klant zijn er specifieke modem instellingen nodig met bijbehorende aansluitprocessen. Deze klantspecifieke configuraties moeten centraal worden bijgehouden. Dit kan worden gedaan met systemen voor remote beheer en configuratie van netwerk- en klantapparatuur. Delivery via Internet Er kunnen verschillende redenen zijn om delivery plaats te laten vinden over het open Internet, bijvoorbeeld als het een pure Over The Top partij betreft. Over het internet is Multicast geen realistische optie. Een aantal technologieën maken dat mogelijk. Adaptive HTTP Streaming Een HTTP gebaseerd protol als HLS van Apple of Microsoft Smooth Streaming kan gebruikt worden. Deze protocollen laten de client segmenten van 2 tot 10 seconden video opvragen. Verder ondersteunen ze Adaptive Streaming: de client meet steeds de beschikbare bandbreedte, en als de beschikbare bandbreedte lager is zal de client een volgend segment opvragen in een lagere bitrate, dat daardoor ook kleiner van formaat is. De beeldkwaliteit wordt daardoor lager maar de video kan zonder haperingen doorspelen. Content Delivery Network Verder wordt voor distributie in grote geografische gebieden gebruik gemaakt van Content Delivery Networks (CDNs). Dit zijn derde partijen die een netwerk hebben met proxy s in meerdere plekken in de wereld, waardoor de fysieke afstand tot de eindklant zo klein mogelijk is. Door die besparingen op internet verkeer en door het grote volume kunnen CDN s het afleveren van video goedkoper doen dan een operator zelf. Middleware Om te voldoen aan de eisen die horen bij een interactieve TV propositie is het van belang een passende Middleware oplossing te implementeren op het IPTV platform. De Middleware is de schakel tussen set-topboxen, smart devices (Smartphone, Tablet, PC), het IPTV core-netwerk en de OSS van een ISP. De belangrijkste functies zijn: Set-top-boxen aansturen (incl. DRM) Smart devices aansturen (incl. DRM) Technische producten beheren (features van het TV product) Zenderpakketten inclusief content aansturen Elektronisch Programma Gids Gestandaardiseerde Interfaces (GUI / API) Moderne Middleware platformen bieden ook mogelijkheden tot het ontwikkelen van eigen skins en TV-Apps. Dit gebeurt vaak op basis van HTML5 browser integratie op de Set-top-box. Set-top-Boxen en Smart Devices Voor het implementeren van IPTV is een zorgvuldige keuze uit het aanbod van netwerk en randapparatuur noodzaak. Goede integratie en end-to-end testen zijn belangrijke succesfactoren. De klant ervaart de kwaliteit van elke schakel in de IPTV keten, ook de zwakste. Daarnaast krijgen gebruikers ook steeds meer slimme apparaten in huis waarop content kan worden bekeken en deze devices zijn erg geschikt om gebruik te maken van de features van een modern IPTV product. www.prodaptconsulting.com 3
In deze white paper wordt de focus gelegd op twee belangrijke onderdelen van User Experience: Service Quality Management en de Grafische User Interface. Goede integratie, de juiste klant beleving en de juiste functionaliteit bij het juiste type scherm zijn hierbij erg belangrijk. Facebook berichten schrijven op de TV is waarschijnlijk ongewenst, maar via je smartphone een berichtje sturen over het programma wat je nu aan het kijken bent is weer heel normaal. De set-top-box zoals die we nu kennen zal steeds meer verdwijnen. Dit komt omdat de STB s steeds kleiner worden en TV schermen steeds krachtiger processoren krijgen, daardoor worden de functie van STB s over overgenomen in de TV. User experience Over User Experience (gebruikers beleving) is veel te vertellen en steeds vaker is dit de belangrijkste reden dat een product succesvol wordt of flopt. In deze white paper wordt de focus gelegd op twee belangrijke onderdelen: Service Quality Management en de Grafische User Interface. Service Quality Management Naast de kwaliteit van de verbinding is de ervaring van de klant belangrijk. Deze ervaring kan worden afgeleid van performance indicatoren zoals de beeldkwaliteit, zaptijd, reactietijd via de afstandsbediening en de opstarttijd van de Set Top Box. Moderne Set Top Boxen kunnen dergelijke indicatoren meten en ter beschikking stellen aan een Service Management Systeem. Per gebruiker komt dan een grote hoeveelheid kwaliteitsparameters beschikbaar over de eindgebruikers diensten. Met een dergelijk systeem is het mogelijk om kwaliteitsrapportages te maken die bruikbaar zijn om potentiële problemen te signaleren en op te lossen. Bij klantklachten kan direct een kwaliteitsmeting wordt gestart op basis waarvan een support afdeling verder onderzoek doen kan. Grafische User Interface Interactieve TV-diensten krijgen steeds meer features. Om de gebruiker een zo prettig mogelijke ervaring te geven en er voor te zorgen dat alle features van het product gevonden en gebruikt worden is een mooie en gebruiksvriendelijke GUI van groot belang. Daarnaast kan een GUI helpen om het aantal support verzoeken te verlagen over het gebruik van het product. Het is van belang om de GUI door een gespecialiseerde ontwerper te laten ontwerpen. Figuur 2 IPTV Netwerk Management Systeem ( bron: iec ) www.prodaptconsulting.com 4
Interactieve TVdiensten worden vaak ingezet als het onderscheidend vermogen binnen dual/triple/quadriple play pakketten. Figuur 3 ITU-T IPTV architectuur (bron: Cisco) Contentrechten Ondanks alle moderne mogelijkheden van een interactief TV-product, zal TV primair om content blijven draaien. Daarin is live-tv voorlopig nog steeds het belangrijkste onderdeel. Bij een gemiddelde ISP zullen er verdeeld over alle TV pakketten zo ongeveer tussen de 100 en 200 verschillende zenders zitten. Dan krijgt een ISP te maken met tussen de 40 en 80 verschillende rechthebbende partijen. Belangrijkste elementen waarover afspraken gemaakt moeten worden zijn: Prijs Kwaliteit (SD / HD / 3D / 4K Ultra HD In welk zenderpakket komt de content Contentbeveiliging Levergebied Gebruikte technieken Overige features (pauze tv / opnemen / 2nd screen) Doordat content ook bij zenders vaak ingekocht wordt bij andere rechthebbende (bv. de film studio s uit Hollywood) is het soms noodzakelijk ook daarvoor aan te tonen dat de veiligheid gegarandeerd is en sommige programma s/films niet opgenomen kunnen worden. Business Modellen Door de complexiteit en hoge kosten van een interactieve TV-dienst kunnen vooral grote ISP s met eigen netwerken deze dienst zelfstandig leveren. Vaak kan een klant alleen de TV-dienst van de access of internet provider zelf afnemen. Uitzonderingen hierop zijn TV via de Satelliet en Digitenne, deze diensten leveren vooral lineaire content en geen interactieve TV-dienst. Interactieve TV-diensten worden vaak ingezet als het onderscheidend vermogen binnen dual/triple/quadriple play pakketten. Soms is het zelfs onmogelijk om alleen de TVdienst af te nemen omdat deze (technisch) gekoppeld zit aan de internetdienst. www.prodaptconsulting.com 5
Onderscheidend vermogen zit vaak in Features als: Pauzeren, opnemen en HD. Een trend die aan het ontstaan is dat de focus op Customer Experience steeds meer vorm aanneemt. Voorbeelden in de markt zijn de 2nd screen apps voor smartphones en tablets. UPC (nu Ziggo) is de eerste partij in Nederland die met het Horizon product grote focus legt op gebruikers ervaring met een totaal nieuw GUI concept. Ontwikkeling en Standaardisatie IPTV biedt mogelijkheden voor ontwikkeling van nieuw programma materiaal toegesneden per doelgroep. Ook kan IPTV gedetailleerde informatie vertrekken aan programmamakers over de kijkdichtheid van een programma en het gebruik van diensten. Deze informatie is bruikbaar voor verrekening met de gebruikers maar kan erg waardevol zijn om te bepalen wanneer een reclame boodschap het best kan worden vertoond. Het is denkbaar om per gebruikersgroep specifieke commercials te tonen. Voor IPTV zijn verschillende standaarden in ontwikkeling. ITU-T heeft onlangs een architectuur beschreven waarin netwerk- en gebruikersfuncties zijn benoemd. De architectuur beschrijft IPTV in functieblokken nodig voor het aanbieden, beheren en verrekenen van diensten. Een belangrijk functie blok is de service control functie, met deze functie wordt de toegang en de beveiliging van diensten geregeld. Door gebruik van encryptie is er controle op het opslaan en kopiëren van content. Daarnaast bepaalt de aanbieder per klant of en hoe vaak zij gebruik kan maken van een dienst, deze gegevens worden per klant vastgelegd. IPTV en IMS Vanuit het standaardisatie-orgaan 3GPP is er een architectuur ontwikkeld die IPTV ondersteunt binnen het IP Multimedia Subsystem (IMS) de zogenaamde IMSbased IPTV. Zowel ITU-T als ETSI zijn bij dezen standaard betrokken (ETSI TS 182 027). Met IMS kunnen TV en voice diensten worden geleverd vanuit één centrale netwerk Core. Voordelen IPTV is een nieuwe technologie voor ISP s en breedband partijen om multimediale diensten aan te bieden naast internet en telefonie. Interactieve TV-diensten zijn het onderscheidend vermogen daar waar Internet en Telefonie steeds meer commodity geworden zijn. Er is geen antenne of coaxiale bekabeling nodig in een huishouden, TV kan via een bestaand IP-netwerk worden aangeboden. De diensten zijn innovatief, interactief en maken optimaal gebruik van breedband technieken. Daarnaast komt er veel informatie beschikbaar over het dienstgebruik wat de interactie met de eindgebruiker kan bevorderen. Nadelen De aanbieder moet keuzes maken in het dienstenaanbod, activatie- en installatieproces, type beveiliging, wijze van verrekening en opslag van gegevens. Er is een groot scala van aanbieders voor Set Top Boxen, software en netwerk systemen waaruit delen gekozen moeten worden en vervolgens geïntegreerd. Er worden hoge eisen gesteld aan de kwaliteit en beveiliging van het www.prodaptconsulting.com 6
netwerk van de aanbieder maar zeker ook aan het netwerk bij de klant. Dit vraagt om een totaal aanpak en een ketenbenadering. De techniek ontwikkelt zich nog volop daarom is er nog geen wereldwijde standaard voor een plug-and-play oplossing. De contentmarkt wordt steeds meer gediversifieerd en er zijn vele partijen die OTT direct bij de consument proberen te komen. Prodapt Consulting Een IPTV-dienst opzetten blijkt complexer dan het lanceren van een dienst op internet. Zodra u een keuze heeft gemaakt voor uw dienstaanbod wordt het belangrijk dat de beveiliging op orde is om misbruik te voorkomen. Daarnaast moet gezorgd worden voor interoperabiliteit testen, tariferen van gebruik, end-to-end kwaliteit en aansluiting op BSS/OSS. Allemaal zaken waarmee Prodapt Consulting ervaring heeft en u kan helpen. www.prodaptconsulting.com 7
Contact details Europa Prodapt Consulting B.V. De Bruyn Kopsstraat 14 2288 ED Rijswijk Z-H Nederland Tel : +31 (0)70 414 0722 Adriaan van Donk Mobiel : +31 (0)6 5335 4335 E-mail : adriaan@prodaptconsulting.com Ben van Leliveld Mobiel : +31 (0)6 5335 4337 E-mail : ben@prodaptconsulting.com Paul Termijn Mobiel : +31 (0)6 3010 9117 E-mail : paul@prodaptconsulting.com www.prodaptconsulting.com