Nieuwsbrief 7 januari 2013 Module veiligheid: evaluatie pilot handhaving Arbeidsintensief maar waardevol! Eind november 2012 heeft de Module Veiligheid de pilot Interventieaanpak illegale huisvesting, tewerkstelling en beloning van Arbeidsmigranten in de gemeente Horst aan de Maas uitgevoerd. Het doel van deze pilot is: Het voorkomen dan wel aanpakken van illegale huisvesting c.q. het aanpakken van diegenen die dit organiseren en er geld aan verdienen. De aanpak van uitzendorganisaties en werkgevers die gebruik maken van het illegale huisvestingscircuit om buitenlandse werknemers van huisvesting te voorzien. De druk opvoeren op het illegale circuit zodat legale huisvesting plaatsvindt waarbij toezicht wordt uitgeoefend op de aanwezigheid van (basis)voorzieningen en brandveiligheid. Tijdens deze pilot zijn 9 huisvestingslocaties van arbeidsmigranten bezocht waarbij, op basis van eerdere controles of informatie vanuit betrokken partners, vermoedens bestonden van onveilige en/of malafide praktijken op het gebied van huisvesting, werk en inkomen. Focus op huisvesting De focus van de handhavingspilot lag op huisvesting (bouwen en brandveiligheid), gemeentelijke basis administratie (GBA) en werk en inkomen. De volgende partners hebben actief deelgenomen aan de controles: gemeente (afdeling handhaving, OO&V, vergunningen), politie Horst (inclusief Poolse politie), vreemdelingenpolitie en het Regionaal Coördinatiecentrum Fraudebestrijding (RCF). De Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SWZ) en de Belastingsdienst namen niet actief deel aan de controles. Met deze organisaties is achteraf relevante informatie uitgewisseld. Uitwisselingstraject In het kader van een uitwisselingstraject hebben een drietal Poolse politiemensen meegewerkt aan de controles. Hun bijdrage was van groot belang en zorgde voor een optimale communicatie en wederzijds begrip tussen controleurs en arbeidsmigranten. Tijdens de controles is naast de reguliere bouw- en brandveiligheidsinspecties veel informatie opgehaald met vragenformulieren. De vragenlijsten (in het Nederlands, Pools en Tsjechisch) bevatten onderwerpen als, naw gegevens, verblijf, huisvesting en werkzaamheden. De relevante informatie is gedeeld met de betreffende partners die naar aanleiding hiervan hun eigen onderzoek zijn gestart. Voorlopige resultaten Enkele voorlopige resultaten en cijfers: 9 locaties gecontroleerd in 4 avonden. Op alle locaties is medewerking verleend aan de controles. 89 arbeidsmigranten aangetroffen (71 Polen, 17 Bulgaren, 1 Oekraïense). Alle arbeidsmigranten konden zich legitimeren. Dit is een nieuwsbrief van het regionaal project Het belang van arbeidsmigranten en verschijnt om de tw maanden.
14 arbeidsmigranten staan ingeschreven in de GBA. Nagenoeg alle aangetroffen arbeidsmigranten gaven aan werk te hebben en konden een naam van de werkgever overleggen. 25 arbeidsmigranten konden een arbeidsovereenkomst, uitzendovereenkomst, loonstrook tonen. De overige arbeidsmigranten verklaarden dat het arbeidscontract in het bezit is van de werkgever. 2 arbeidsmigranten konden een huurovereenkomst tonen. In de meeste gevallen wordt de huur voor huisvesting verrekend met het arbeidsloon. In de overige gevallen wordt de huur cash betaald aan de verhuurder (per week of per maand) Naar een aantal betrokken werkgevers loopt reeds een onderzoek van belastingdienst en/ of Inspectie SZW. Geen van de huisvestingslocaties voldeden aan de minimale eisen van het bouwbesluit. Alle locaties hebben een advies op het gebied van brandveiligheid (plaatsing rookmelders, brandblussers, vluchtwegen etc.) gekregen en zijn daarop nogmaals gecontroleerd. 4 huisvestingslocaties kunnen (op termijn) niet gelegaliseerd worden en worden op last van de gemeente Horst aan de Maas op korte termijn beëindigd. Pools sprekende mensen onmisbaar De eerste ervaringen met deze integrale vorm van controles van huisvestingslocaties in Horst aan de Maas zijn goed. De aanpak is arbeidsintensief maar levert veel waardevolle informatie op voor verschillende partners, niet alleen voor gemeente en (vreemdelingen)politie. De aanwezigheid en participatie van Pools sprekende mensen bij dergelijke controles is onmisbaar. Lees ook het artikel over de ervaringen van de politie tijdens deze handhavingspilot. De module Veiligheid zal naar aanleiding van een evaluatie van deze pilot een advies uitbrengen aan alle partners in het regionale project. In 2013 zullen wederom controles uitgevoerd worden. Ervaring van de politie: Succesvolle samenwerking met Poolse politie tijdens handhavingspilot Zoals in het vorige artikel vermeld heeft de politie in Limburg, basiseenheid Horst aan de Maas van 18 tot en met 28 november meegewerkt aan de handhavingspilot Interventieaanpak illegale huisvesting, tewerkstelling en beloning van Arbeidsmigranten Horst aan de Maas". Hieronder leest u de ervaringen van de politie. De ondersteuning van de politie bij de uitvoering van de pilot strekte zich uit over de volgende onderwerpen/taken: 1. Sterke arm bij machtiging binnentreden. 2. In gevallen van migratiecriminaliteit onderzoek instellen en proces-verbaal opmaken. 3. In geval van mensenhandel/uitbuiting onderzoek instellen en proces-verbaal opmaken. 4. Het verbeteren van het vertrouwen en de verbinding tussen de Poolse gemeenschap en de politie. In het kader van de pilot werden 9 locaties aan een controle onderworpen. De politie van Horst aan de Maas werd daarbij ondersteund door 3, operationele, Poolse collegae. Geen van de gecontroleerde locaties voldeed aan alle voorwaarden. Eén van de locaties sprong eruit. Poolse werknemers waren onder mensonwaardige omstandigheden gehuisvest in containers. De aangetroffen Poolse werknemers verleenden slechts marginaal medewerking. Niemand was 2
bereid informatie te verstrekken over werkgevers en/of verhuurder van de woonruimte. Met name over deze laatst genoemde locatie werd uitvoerig door ons gerapporteerd. Op korte termijn vindt, onder de regie van de gemeente Horst aan de Maas, overleg plaats over vervolgmaatregelen per locatie. Inzet Poolse collegae De door ons vooraf geïnformeerde Poolse collegae speelden een uitstekende rol. Zij informeerden hun landgenoten. Ze genereerden waar mogelijk vertrouwen en verzamelden relevante informatie. Een vooraf ontwikkelt, in de Poolse taal opgesteld formulier, werd door hen bewerkt en wel zo, dat ook Polen de inhoud kunnen begrijpen. Zonder de aanwezigheid van de Poolse collegae zou de uitvoering van de pilot aanzienlijk meer tijd hebben gekost en zouden we beduidend minder informatie hebben verkregen. Gemotiveerde agenten Een tweetal opmerkingen wordt nog van belang geacht. Door de goede relatie, die we met de betrokken Poolse politieregio (Olsztyn) hebben opgebouwd, heeft de politie aldaar zoveel kennis over Limburg, dat ze de leden van de delegatie via een belangstellingsregistratie heeft geworven. De gemotiveerde agenten zijn voor hun komst naar Limburg geïnstrueerd over wat van hen verwacht werd en wat ze zelf konden verwachten. De politie in Limburg werkt sinds 2008 intensief samen met Olsztyn. We zijn inmiddels zo ver, dat we de Poolse collegae ondersteunen met onze kennis en inzicht. In ruil daarvoor krijgen wij ondersteuning in de operationele politiezorg. De aandacht rondom de aanwezigheid van de Poolse delegatie had overigens tot gevolg, dat er een beroep op aanvullende ondersteuning werd gedaan. Zo werden ze gevraagd om bij een verkeerscontrole te assisteren. Ook konden ze helpen bij de informatie-uitwisseling met Betrekking tot tot een gestolen voertuig en konden ze bemiddelen bij een burenruzie. Conclusie: er was sprake van een succesvol bezoek waarbij in ieder geval voldoende materiaal met betrekking tot de doelstelling van de pilot op tafel is gekomen. George den Teuling Coördinator internationale betrekkingen Politie Limburg Noord Kerkeböske 4: Gemeenteraden worden bijgepraat Op 31 januari a.s. vindt de vierde Kerkeböske bijeenkomst plaats. Dit keer in het St. Joseph Hotel in Tienray. Gekozen is voor deze locatie omdat het een goed voorbeeld is voor tijdelijke huisvesting aan arbeidsmigranten. Daarnaast zijn ook de inwoners van het kleine dorpje Tienray ( 1100 inwoners) tevreden over de combinatie-functie van het hotel. Tijdens Kerkeböske 4 staat het bijpraten van de raden van de 10 gemeenten, die destijds de verklaring Het belang van arbeidsmigranten ondertekend hebben, centraal. Burgemeester Kees van Rooij, voorzitter van het regionale project, zal de gemeenteraden op de hoogte brengen wat de laatste stand van zaken is en wat de toekomst is. De Provincie Limburg beraadt zich momenteel op zijn positie binnen het dossier arbeidsmigranten uitmondende in een strategische kadernotitie. De ontwikkelingen in onze regio beschouwen zij als belangrijke input bij het bepalen van hun positie. Om die reden zijn ook de leden van de Provinciale Staten van Limburg voor deze bijeenkomst uitgenodigd. Op de agenda staat onder andere wethouder Lucien Peeters van de gemeente Venray die informatie geeft over de huisvesting van buitenlandse werknemers. Verderop in deze nieuwsbrief kunt u lezen over het labourhotel in Venray. Daarnaast is er een regionale klankbordgroep in het leven geroepen. Tijdens de bijeenkomst worden de leden voorgesteld door Jos Coesmans. Gedeputeerde Patrick van der Broeck geeft een toelichting over de Provincie en zijn rol bij het belang van arbeidsmigranten. Na de presentaties, toelichtingen en pauze is het tijd voor korte interviews en discussies waar iedereen een bijdrage aan kan leveren. Aan het eind van het programma wordt de Poolse website Digiwioska door gedeputeerde Patrick van der Broeck gepresenteerd. 3
5 Vragen aan de Kamer van Koophandel: Wat nog sterker ontwikkeld kan worden is daadkracht. In de komende nieuwsbrieven willen we de aandacht vestigen aan organisaties die betrokken zijn met het regionale project Het belang van arbeidsmigranten. In deze nieuwsbrief 5 vragen aan de Kamer van Koophandel beantwoord door Mario Nefkens. Wat is het belang van de KvK om deel te nemen aan het regionale project arbeidsmigranten? De Kamer van Koophandel initieert zelf projecten maar neemt ook deel aan projecten opgestart door anderen, die het regionale ondernemersklimaat versterken en bevorderen. Wij stimuleren immers het regionale bedrijfsleven om zich te ontwikkelen. Als uit de vele metingen blijkt dat er in de komende jaren een grote krapte op de arbeidsmarkt ontstaat en de aanwezige beroepsbevolking deze krapte op termijn niet kan invullen, dan moet er naar andere oplossingen worden gezocht. Wij helpen dan graag door mee te denken en mee te helpen bij de uitvoering van oplossingen. Wij kunnen de initiatieven en oplossingen vervolgens onder de aandacht van het bedrijfsleven brengen. Wat is voor de KvK het belangrijkste onderwerp binnen het project? Voor de Kamer is het belangrijkste onderwerp binnen het project om het bedrijfsleven, de ondernemers, te sensibiliseren dat het een goede zaak is om arbeidsmigranten in te zetten op dié arbeidsplaatsen waar, nu al en zeker nog meer op korte termijn, grote tekorten ontstaan en dus in voorzien moet gaan worden. In het verlengde hiervan ligt, eigenlijk vanzelfsprekend, dat die arbeidsmigranten dan ook eenzelfde status krijgen als de autochtone werknemers. Welke bijdrage/meerwaarde kan de KvK leveren in het project? De sterke kracht van de Kamer is, dat wij een onafhankelijke positie innemen in het ondernemersveld. Wij hebben een positie tussen de ondernemingen op lokaal en regionaal niveau. Wij kunnen de ondernemers informeren omdat zij ingeschreven staan in het Handelsregister dat beheerd wordt door de Kamer. Wij kunnen, vanuit die onafhankelijke positie, partijen uit het veld bij elkaar brengen en ook informatie doorgeven. Door het Ondernemersplein samen met Ondernemend Limburg in Roermond te vestigen, is er een centraal punt ontstaan waar wij bijeenkomsten kunnen organiseren. De eerste voorlichtingsavond over arbeidsmigranten op 31 oktober vorig jaar was succesvol voor de bedrijven die de bijeenkomst bezochten. Waar blinkt het regionale project in uit en waar mag het regionale project wat sterker in de schoenen staan? Het regionale project blinkt uit doordat men de handschoen heeft opgepakt om de arbeidsmigranten in de schijnwerper te zetten. De ogen niet te sluiten voor wat toch moet gebeuren, namelijk acceptatie van arbeidsmigranten en het bezorgen van betere leef- en werkomstandigheden. Wat nog sterker ontwikkeld kan worden is daadkracht. Ik weet dat het niet makkelijk is om "te doen", door allerhande omstandigheden, regels, beperkingen, de veelheid aan betrokken organisaties, mensen, etc. De onderzoeken zijn er, meer dan voldoende, geweest, de cijfers zijn bekend, meer dan voldoende. Er moet nu gehandeld, uitgevoerd worden. En dat is, zoals gezegd, (zucht) niet altijd even gemakkelijk. Laatste woord? Het is natuurlijk van de zotte dat de mensen die ons helpen om de economie florerend te houden, in voorkomende gevallen als derde rangs burge rs worden behandeld. Laat ik opmerken dat het op heel veel, misschien wel de meeste, plaatsen waar arbeidsmigranten werken, goed tot erg goed geregeld is. In die gevallen waar dat niet is, zal hard moeten worden ingegrepen. Door met elkaar in gesprek te blijven hoop ik dat ook daadwerkelijk actie wordt ondernomen door instanties, organisaties en bedrijfsleven, om de buitenlandse werknemers die óns helpen een goede plek in onze samenleving te gunnen én te bezorgen. 4
Servicepunt in Meterik gaat dicht Een aantal weken geleden kwam de Limburger met dit bericht. Het artikel zorgde voor de nodige commotie binnen de Poolse gemeenschap wat vervolgens leidde tot reacties van de regionale klankbordgroep Arbeidsmigranten, de stichting Arka en de Poolse parochie. Het kan toch niet zo zijn dat de arbeidsmigranten niet meer in Meterik terecht kunnen met hun vragen en voor een goed advies!, zo luidde het commentaar. Vertrouwd persoon Meterik is voor de arbeidmigrant een vertrouwd punt geworden en dat geldt niet alleen voor arbeidmigranten uit de gemeente Horst aan de Maas. Ook vanuit Venray en Venlo maar, ook uit de buurt van Eindhoven en zelfs vanuit Duitsland komen met name Poolse arbeidsmigranten richting Meterik. Ze kennen Chrystyna en haar werk wordt gewaardeerd. In Chrystyna zien ze een vertrouwd persoon, die goed bereikbaar is. Zelfs zonder afspraak en bovendien bereid om de helpende hand te bieden bij acute nood. Ook de combinatie met de winkel en het internetcafé heeft duidelijk zijn meerwaarde evenals de ligging tegenover de kerk met de Poolse parochie. Sluiten of niet? Maar moet dit servicepunt nu dicht? Duidelijk is, dat de behoefte aan dit service punt er nadrukkelijk is. Het aantal bezoekers (2000 op jaarbasis) toont die behoefte aan. In de bestuurlijke werkgroep is met nadruk gekozen voor de insteek om op termijn zoveel mogelijk informatie digitaal te ontsluiten. Maar op dit moment is een fysiek punt gewoon nodig. Feit is dat de kosten van het servicepunt op dit moment volledig voor rekening komen van de gemeente Horst aan de Maas. Grensinformatiepunt Naast bovengenoemde discussie loopt binnen de Euregio de discussie over het al of niet opzetten van een grensinformatiepunt (GIP) voor deze regio. Dit informatiepunt is bedoeld voor grenspendelaars. Mensen wonen in het ene land en werken in een ander land. Een grote groep van de nu aanwezige arbeidsmigranten valt onder deze doelgroep. Op dit moment wordt dan ook nadrukkelijk gekeken naar de mogelijkheid om ook arbeidsmigranten vanuit het GIP van informatie en advies te voorzien. Vanuit de gemeente Horst aan de Maas is aangegeven mee te willen denken over het opzetten van een grensinformatiepunt als tenminste 50% van de gemeenten bereid is dit te doen. Gewezen is op het belang voor, in het bijzonder, de Poolse arbeidsmigranten die massaal in de regio aanwezig zijn. Vanuit Horst aan de Maas is aangegeven dat in deze discussie het koppelen van het bestaande servicepunt in Meterik aan het grensinformatiepunt, aan bod moet komen. Het gaat om een regionale voorziening die ook door de regio bekostigd moet worden. Behalve gemeenten zouden ook werkgevers en huisvesters zich aangesproken moeten voelen. Als de regio zegt arbeidsmigranten zijn welkom dan zullen alle partijen een steentje bij moeten dragen. Mart Thijssen Gemeente Horst aan de Maas Module Huisvesting Gezamenlijk beleid huisvesting kortverblijvers In de Module Huisvesting is voorgesteld om door meerdere gemeenten in Noord-Limburg een gezamenlijk huisvestingsbeleid vast te stellen voor kortverblijvers. Hiertoe hebben vier gemeenten het initiatief genomen om een gezamenlijk beleidskader op te stellen. Deze gemeenten zijn: Horst aan de Maas, Peel en Maas, Venlo en Venray. 5
In het beleidskader wordt ingegaan op huisvesting in de reguliere woningvoorraad, huisvesting bij agrarische bedri jven, bestaande complexen en nieuwbouw. De bestaande beleidskaders zijn samengevoegd in een uniforme set regels en aangepast waar nodig, waarbij de praktische insteek leidend is geweest. Om dit te toetsen is het beleidskader meerdere malen aan bod gekomen in de module Huisvesting en is mede met de input van deelnemers in zijn huidige vorm tot stand gekomen. Door het gezamenlijke beleid is het voor initiatiefnemers eenvoudiger om terug te vinden aan welke regels huisvesting in de regio moet voldoen. Daarnaast wordt er hierdoor voor gezorgd dat de huisvesting in de regio op hetzelfde basisniveau ligt. Besluitvorming in dit kader zal naar verwachting in de eerste helft van 2013 plaatsvinden. Veel belangstelling voor het regionale project: Van Straelen tot Oss In zowel Nederland als in Duitsland is veel belangstelling voor de positieve benadering van arbeidsmigranten. Voorzitter Kees van Rooij neemt zijn rol als ambassadeur voor het regionale project zeer serieus. Hij wordt met regelmaat gevraagd om presentaties te geven om het belang van de arbeidsmigranten en onze rol daarin te promoten. Als voorzitter van de Stuurgroep Arbeidsmigranten Noord-Limburg heb ik in november een toelichting gegeven voor de gemeenteraad van Straelen over onze regionale aanpak. Diezelfde raad komt nu eind januari naar onze regio toe om met eigen ogen te aanschouwen hoe ons beleid ten aanzien van huisvesting arbeidsmigranten is. Ook zijn ze benieuwd hoe wij werken aan integratie, veiligheid en andere zaken. Er is niet alleen interesse bij de Duitse collega s. Van Rooij geeft aan dat hij enige tijd geleden ook de burgemeesters van de Peelregiogemeenten geïnformeerd heeft. Ook verder in den lande staat ons regionale project op de agenda. Wethouder Hendrik Hoeksema van de gemeente Oss heeft Kees van Rooij uitgenodigd voor een presentatie om dat de wethouder en een aantal ambtenaren zeer geïnteresseerd zijn in de resultaten die reeds geboekt zijn en de samenwerking van diverse partijen: van woningcorporatie tot politie. Net als wij zijn ook zij ervan overtuigd dat, door arbeidsmigratie niet als een probleem te beschouwen maar als een kans om de regionale economie te versterken, er een veel effectievere benadering ontstaat. Met het geleden imago-verlies voor Nederland, door o.a. het Polenmeldpunt van de PVV, ligt er een opgave voor onze regio en provincie om dat beeld te herstellen. De komende jaren zullen wij de arbeidsmigranten nog hard nodig hebben in meerdere sectoren van de economie. Wij constateren dat in ons omringende regio's dat ook steeds meer wordt beseft, aldus Kees van Rooij. Venray krijgt labourhotel voor 350 arbeidsmigranten Op 18 december 2012 heeft een ruime meerderheid van de gemeenteraad van Venray ingestemd met de bouw van een labourhotel op bedrijventerrein De Hulst II in Venray voor de duur van 10 jaar. Het labourhotel biedt de mogelijkheid voor short stay woonruimte aan 350 arbeidsmigranten en is een initiatief van OTTO Workforce, JOB Housing en projectontwikkelaar Jan Snel. Het hotel bestaat uit woonunits voor twee personen en biedt hierdoor voldoende privacy. Wethouder Lucien Peeters vindt 6
in de flexibele schil (avond- en weekenddiensten). Wat ik verder belangrijk vindt is de leefbaarheid in de kleine kernen, vertelt Peeters, scholen en buurtwinkels staan onder druk; daarom is ook voor een aantal kleine kernen het initiatief genomen om een paar woningen te bouwen voor zowel autochtone starters als voor gezinnen van arbeidsmigranten. Door de komst van het labourhotel kan de gemeente Venray meewerken aan een goede doorstroming in de wooncarrière van de arbeidsmigranten. het een belangrijke ontwikkeling. Hij licht toe: De woonunits voldoen aan alle normen die voor huisvesting gelden en zijn uitgerust met een keuken, badkamer, slaapkamer en woonkamer. Daarnaast worden er ook sociale ontmoetingsruimten gerealiseerd. Economie en leefbaarheid Bij bedrijfsbezoeken die het college wekelijks onderneemt is steeds duidelijker geworden wat het economisch belang is van arbeidsmi granten. Bijna elk bezocht bedrijf heeft ongeveer 10 à 20% Oost Europese werknemers in dienst. Zij werken vooral Integratie en beheer Daarnaast zijn er ook afspraken gemaakt over integratie in de Nederlandse samenleving en het leren van de Nederlandse taal. Via de OTTO Academie kunnen arbeidsmigranten de Nederlandse taal en cultuur leren, zodat ze uiteindelijk goed kunnen integreren in de Nederlandse samenleving. Verder zal er een beheerplan worden opgesteld waarin afspraken worden vastgelegd over o.a. het 24 uur aanwezig zijn van een beheerder, nachtregistratie en periodiek overleg met belanghebbenden, buurt en overheid. Nieuwe krant voor Polen in Nederland Op 8 januari van dit jaar lazen we in de Volkskrant dat er een krant voor Polen komt in Nederland, genaamd: popolsku ( op z n Pools ). Initiatiefneemster is de Limburgse Angelique van t Riet. Haar beweegredenen om een Poolse krant uit te brengen zijn volgens haar eigenlijk heel simpel : Polen die in Nederland wonen, worden over het algemeen slecht behandeld. Dat komt omdat ze vaak negatief in het nieuws komen, maar ook omdat de integratie gewoon een stuk beter kan. Wij willen daar verandering in brengen door met Nederlands nieuws in het Pools wat meer begrip te kweken, aldus de initiatiefneemster. In Nederl and wonen ongeveer 300.000 Polen in Nederland, maar er is geen enkel medium dat nieuws voor ze maakt. Met popolsku hoopt Van t Riet het gat in de markt te vinden. Wij schrijven verhalen die Poolse Nederlanders echt moeten weten. Verhalen over belastingen, bijvoorbeeld. Maar ook over de rijstijl op snelwegen en over registratieprocedures bij gemeentes. In Utrecht wonen volgens de officiële administratie 50 Polen. Daar klopt natuurlijk niets van. In onze krant zeggen we: Registreer je nou gewoon, dan krijg je vanzelf rechten. 7
De krant is te koop voor 1 euro in Poolse buurtwinkels door heel Nederland. Abonneren kan ook, maar veel Polen blijven maar een tijdje in Nederland dus ze hopen vooral op de losse verkoop. We zijn nu bezig met supermarkten als de C1000 en Jumbo. Zij verkopen nu al veel Poolse producten. Daar willen wij naast liggen. De krant wordt gemaakt door 12 medewerkers. Zij schrijven zelf de inhoud. De krant komt om de week uit. De helft van de medewerkers is Nederlands, de andere helft komt uit Polen. Wat misschien wel leuk is om te vertellen, geeft Angelique van t Riet aan, is dat twee van onze mensen nu pas het werk doen waar ze in Polen voor zijn opgeleid. Hiervoor werkten ze ver onder hun kunnen als orderpicker. De krant popolsku kan ook voor het regionale project een goed communicatiemiddel zijn. De communicatiewerkgroep heeft contact opgenomen met de initiatiefneemster van de krant en uitgelegd waar het regionale project Het belang van arbeidsmigranten mee bezig is. Haar reactie was dat we bezig zijn met een prachtig project. Mogelijk kan popolsku een vaste bijdrage plaatsen in de krant over uw project. Er is een aantal rubrieken dat zich daar heel goed voor leent en dan weet u dat het bij 40.000 Poolse inwoners van Nederland onder ogen komt. Wij hebben de intentie de oplage zo snel als mogelijk te verhogen naar 100.000 exemplaren, aldus Angelique van t Riet. Voor de communicatiewerkgroep een reden om zo snel mogelijk te bekijken op welke wijze we gebruik kunnen maken van dit Poolse communicatiemiddel. Samenvatting onderzoeksrapport De economische bijdrage van tijdelijke arbeidsmigranten Bureau SEO Economisch Onderzoek heeft in opdracht van de stichting VBW & Van der Voort Groep een onderzoek ingesteld naar de financiële effecten van tijdelijke arbeidsmigranten. Dit onderzoek werd verricht door de heren Berkhof en Hof. Hieronder treft u een korte samenvatting van dit onderzoeksrapport aan. Het volledige rapport is terug te vinden op www.seo.nl/publicaties/rapporten. Samenvatting Sinds de toetreding van 10 nieuwe EU-landen (Cyprus, Malta, Estland, Letland, Litouwen, Polen, Tsjechië, Slowakije, Hongarije en Slovenië) per 1 januari 2004 kregen werknemers uit deze landen toegang tot de arbeidsmarkt in Zweden, Ierland en het Verenigd Koninkrijk. Door een overgangsregeling volgde Nederland pas per 1 mei 2007. Het onderzoek gaat in op de vraag welke gevolgen de inzet van arbeidsmigranten heeft voor de Nederlandse economie? En waarin verschillen de Polen, Bulgaren en Roemenen van de gastarbeiders uit de vorige eeuw? Blijven ze hier wonen of gaan ze weer terug? Profiteert de Nederlandse economie van tijdelijke migranten of kosten ze ons geld? Hieronder leest u de conclusies. De moderne migrant verschilt duidelijk van de traditionele migrant uit de vorige eeuw - De moderne migrant komt van binnen de EU, vooral uit Polen. - Hij komt op jonge leeftijd, voornamelijk om te werken en zonder gezin. - Hij komt veel vaker als seizoensarbeider voor slechts een korte periode. Maar soms wel meerdere keren per jaar. - Ook degen die zich wel in Nederland vestigen keren vaker na een aantal jaren weer terug. Economisch perspectief van de tijdelijke migrant - Zijn beslag op de collectieve sector is kleiner vanwege de hogere participatiegraad, lage werkloosheid en hogere retourmigratie. - Arbeidsmigranten uit de Midden en Oost Europese landen (MOE-landen) hebben onder werkgevers een positief imago, vanwege hoge arbeidsmoraal en lage kosten. - Er zijn nauwelijks verdringingseffecten; in sectoren waar het aandeel tijdelijke migranten sterk is gegroeid, is geen afname van het aantal binnenlandse werknemers. - De tijdelijke migrant lijkt dus vooral in banen te werken waarvoor niet meteen lokale werknemers beschikbaar zijn, zoals bij het opvangen van seizoenspieken. 8
- Wel is voor sommige groepen een matigend effect op de loonstijging. De gevonden looneffecten zijn echter erg klein. Verdelingseffecten - Achter het positieve effect gaan verdelingseffecten schuil. Als er negatieve looneffecten gevonden worden, gelden die vooral voor de laagbetaalde Nederlandse werknemers. - De banen van tijdelijke arbeidsmigranten zijn het best vergelijkbaar met banen van laagbetaalde N ederlandse werknemers. - Indien er negatieve looneffecten zijn voor Nederlandse werknemers, zijn dat tegelijkertijd positieve effecten voor de werkgever (lager loonkosten). Als de werkgever dat doorvertaalt in lagere prijzen, volgt hieruit een positief bestedingseffect voor consumenten. - Voor de Nederlandse werknemers in modale of hoogbetaalde banen zullen de effecten juist positief zijn. Omdat hun arbeid complementair is aan die van de arbeidsmigrant, is er voor deze groep geen looneffect zodat het positieve bestedingseffect overheerst. - Merk daarbij op dat ook hoogopgeleide migranten vaak substituut zijn voor laagopgeleide Nederlanders, omdat ook de eersten vooral in laaggeschoolde banen werkzaam zijn. Niet-economische obstakels op maatschappelijk vlak De steeds grotere groep seizoenarbeiders vraagt om structurele oplossingen voor de huisvestingsproblematiek. - Ondanks vele geslaagde initiatieven leidt het tekort aan geschikte woonruimte in enkele gevallen tot uitbuiting. - Vaak hangt dit samen met illegale vormen van arbeid en malafide bemiddelaars. - Behalve tot onderbetaling van werknemers leidt dat ook tot oneerlijke concurrentie met legaal opererende ondernemers. - Deze obstakels zijn waarschijnlijk de belangrijkste oorzaak van het soms slechte imago van de recente arbeidsmigratie. - Het slechte imago belemmert de maatschappelijke acceptatie van tijdelijk arbeidsmigratie. Vanuit economisch perspectief is dat onterecht. De bijdrage van tijdelijke migranten uit de MOElanden aan de collectieve sector is positief - Een tijdelijke migrant uit de MOE-landen levert de schatkist 1.800,- meer op dan hij kost. - In 2012 leveren 200.000 tijdelijke arbeidsmigranten de schatkist zo n 364.000.000,- op. Tot zover de samenvatting van het onderzoeksrapport. Bent u geïnteresseerd in het hele rapport dat verwijs ik u naar de website van SEO Economisch Onderzoek. Vic Pennings Gemeente Leudal Woningmarkt in beweging door arbeidsmigranten? Doorstroming woningmarkt beperkt afgenomen kopte de Cobouw van 7 januari. De verhuismobiliteit is de laatste jaren met 11% gedaald, zo blijkt uit de cijfers van het CBS. Opvallend is dat in diverse gemeenten sprake is van een forse toename van het aantal verhuizingen. Tot zelfs ruim één derde meer in 2011 ten opzichte van 2007 in de Limburgse gemeente Horst aan de Maas. Een gemeente die bekend staat als Polengemeente. Is het toeval dat in deze gemeente met veel arbeidsmigranten de verhuisbewegingen toenemen, of is er een verband? In de volgende nieuwsbrief meer hierover! Het belang van arbeidsmigranten is een samenwerkingsproject van gemeenten, provincie, bedrijven en maatschappelijke organisaties in Noord- en Midden-Limburg. Secretariaat: suzanne.van.gasselt@venray.nl 9