Uitgangspunten en opzet MFA Audit In Nederland zijn afgelopen jaren veel maatschappelijke centra zoals brede scholen, cultuurhuizen, gezondheidscentra en dergelijke gerealiseerd. Deze centra zijn veelal met de inzet van extra middelen tot stand gekomen. De middelen zijn vaak afkomstig van gemeenten, maar ook provincies en woningcorporaties investeren in dergelijke accommodaties. Motieven om de centra te realiseren en hier (extra) middelen voor beschikbaar te stellen, liggen vaak op het gebied van sociale cohesie, veiligheid, zorg, economie en buurtpopulariteit. Sleutelvraag is: komt van de motieven iets terecht? Worden de gestelde doelen ook daadwerkelijk gerealiseerd? Om deze vraag op een goede manier te kunnen beantwoorden is een passend instrument nodig. Vanuit het MFA Lab 1 is daarom het initiatief voor een MFA Audit (werktitel) genomen. Het is de ambitie van betrokken partijen om deze audit uit te laten groeien tot dé systematiek in Nederland voor het beoordelen en vergelijken van maatschappelijke centra met een publieke functie. Wat is de MFA Audit? De MFA Audit is een instrument om de performance van maatschappelijke centra in kaart te brengen, te beoordelen en te vergelijken. Maatschappelijk centrum Een maatschappelijke centrum is in deze omschrijving een locatie waar maatschappelijke diensten worden aangeboden met een publieke (ontmoetings-) functie. Een maatschappelijk centrum telt één of meer gebouwen. Voor gehele centrum zijn doelstellingen geformuleerd waarop één partij of een collectief van partijen aanspreekbaar is. Performance De performance van een maatschappelijk centrum wordt afgezet tegen de doelstellingen die met dit centrum worden beoogd. Drie soorten performance worden onderscheiden: Performance voor wijk en wijkbewoner; wat is meerwaarde van centrum voor bijv. de sociale cohesie, vermindering van de eenzaamheid of versterking van de lokale identiteit. Performance voor de dienstverlener; wat biedt centrum bijv. op gebied van praktische en inhoudelijke samenwerking en mogelijkheid om (nieuwe) klanten te binden. Performance voor de exploitant; wat levert bijv. ruimteverhuur, horeca en facilitaire dienstverlening op. 1 MFA Lab is een platform van gemeenten, woningcorporaties, maatschappelijke dienstverleners en experts voor de ontwikkeling van exploitatieformules voor maatschappelijke centra met een publieke functie
Waarom deze MFA Audit? Om belanghouders zicht te geven op de (additionele) opbrengst van deze maatschappelijke centra in relatie tot de (additionele) kosten die nodig zijn, zowel bij aanvang als jaarlijks. Voor wie is de MFA Audit bedoeld? Financiers: hieronder verstaan we de partijen die maatschappelijke centra financieel mogelijk maken en zich hierover willen verantwoorden, denk aan gemeenten, provincies en corporaties; Leveranciers: hieronder verstaan we de organisaties en samenwerkingsverbanden die verantwoordelijk zijn voor dienstverlening en exploitatie en willen weten of ze het goed (genoeg) doen en waar verbeteringen mogelijk zijn. Wanneer vindt de audit plaats? Planvormingfase: in deze fase wordt het plan voor het maatschappelijk centrum beoordeeld op de veronderstelde performance. Deze beoordeling wordt gebaseerd op ervaringen bij andere centra (referentiegroep) en op (wetenschappelijk) onderzoek; dit betreft de zogenaamde Pre audit; Gebruiksfase: in deze fase wordt het maatschappelijk centrum beoordeeld op de feitelijke performance. Deze beoordeling wordt gebaseerd op onderzoek naar functioneren van het centrum zelf. Het betreft de zogenaamde Reguliere audit. Hoe wordt de performance beoordeeld? Stap 1: intake: via intakegesprek met opdrachtgever wordt de audit (o.a. checklists en enquêtes) toegesneden op de aard van het centrum, het type belanghouders en het karakter van het verzorgingsgebied. Tevens wordt planning van werkzaamheden gemaakt; Stap 2: onderzoek: onderzoek naar de professionele, operationele en maatschappelijke performance door middel van: o deskresearch naar centrum en verzorgingsgebied
o enquête onder bezoekers en dienstverleners o inspectie ter plaatse (gebruiksfase) of inspectie van de plannen (planvormingfase) door auditpanel; Stap 3: gesprek: gestructureerde rondetafel bijeenkomst met alle belanghouders en experts om de onderzoeksresultaten te presenteren, bespreken en nader te duiden; Stap 4: beoordeling: experts maken de balans op en komen tot een eindoordeel over de performance van het centrum, plus aanbevelingen voor verbeteringen. Bij een audit in de gebruiksfase worden ook sterren gegeven. Waar vergelijken we de resultaten mee? De resultaten van de MFA Audit worden vergeleken met de eisen die hier door de betrokken partijen aan worden gesteld (doelstelling/normen) en de resultaten die door vergelijkbare maatschappelijke centra worden behaald. Op basis hiervan wordt het aantal sterren bepaald (nader uit te werken). Wat zijn algemeen kenmerken van de MFA Audit? Eenduidig, zodat resultaten van aan elkaar verwante centra onderling vergeleken kunnen worden; Flexibel, zodat rekening gehouden kan worden met de verscheidenheid aan doelstellingen en programma s van maatschappelijke centra; Gezaghebbend, zodat resultaten, ook als die minder positief zijn, door partijen erkend worden en de basis vormen van verbetering; Laagdrempelig, zodat de uitvoering van de audit aan betrokken partijen niet teveel tijd en geld vraagt; Ontwikkelgericht, zodat blijvend verbeterd en versterkt kan worden. Wat is het karakter van MFA Audit? Oordelen én leren: de MFA audit is niet alleen gericht op een eenduidige beoordeling maar ook bedoeld om (van elkaar) te leren hoe het anders, beter en slimmer kan. Daarvoor worden verschillende deskundigen bij de audit betrokken, worden leermomenten in het auditproces opgenomen en worden relevante ervaringen van elders ingebracht; gastauditors worden uitgenodigd deel te nemen aan de audit en maken gedurende de audit deel uit van het auditpanel; Objectief en subjectief: de MFA audit maakt gebruik van zowel objectieve als subjectieve bronnen; het oordeel wordt gebaseerd op een gebalanceerde mix van feiten over het functioneren van het centrum en het verzorgingsgebeid, meningen van bezoekers en andere belanghouders en observaties van deskundigen. Wat wordt met de MFA audit niet beoordeeld? De MFA Audit beoordeelt niet de performance van de afzonderlijke partijen in hun specifieke werkgebied, zoals Citoscores bij het onderwijs of de participatiegraad bij sport; de MFA Audit beoordeelt alleen de meerwaarde van het geheel.
De MFA Audit beoordeelt ook niet de specifieke vastgoedperformance vanuit het perspectief van de eigenaar; daarvoor zijn verschillende andere (benchmark)instrumenten beschikbaar. De MFA Audit wordt ontwikkeld door Hospitality Consultants en de Wijkplaats in samenwerking met het MFA Lab. Voor meer informatie: Tim van Asch en Margot Icking, Hospitality Consultants Marc van Leent, MFA Lab
Bijlage 1: deelnemers klankbordgroep gemeenten Almere Enschede pilot Maastricht Nijmegen pilot Roermond Tilburg Utrecht woningcorporaties Casade, Waalwijk e.o. pilot De Kombinatie, Zeist Kleurrijk Wonen, Betuwe Portaal Sité Woondiensten, Achterhoek Woongoed, Zeeuws Vlaanderen WSL, Leusden Salland Wonen, Raalte pilot diversen VROM Projectbureau Kulturhusen, Varya Realink Hospitality Consultants De Wijkplaats
Bijlage 2: inhoudelijke opzet Norm voor succes Mate van realisatie Beschikbaarheid en kwaliteit van middelen om doelstellingen te realiseren Doelstellingen voor wijk en wijkbewoners besturing gebouw diensten communic. horeca Doelstellingen voor diesntverleners Doelstellingen voor exploitant intakegesprek Audit onderzoek reguliere Audit onderzoek pre Audit
Fragment rapportage Doelstellingen voor wijk en wijkbewoners MFA is ontmoetingspunt van de wijk en versterkt sociale cohesie Norm voor succes Beoordeling Gebouw ntb ++ goed toegankelijk, centraal, zichtbaar, nodigt gemakkelijk uit om naar binnen te gaan, lage drempel MFA vergroot zelfredzaamheid van bewoners ntb o MFA vergroot toegankelijkheid en aanbod van diensten ntb + goed toegankelijk en centraal, alle bij elkaar MFA activeert wijkbewoners ntb +/- positief: ruimte en faciliteiten om dingen te organiseren; een gebouw om trots op te zijn negatief: strakke, wat formele en zelfs een beetje steriele uitstraling Doelstellingen voor dienstverleners In MFA werken dienstverleners inhoudelijk en praktisch samen ntb ++ gebouw biedt allerlei mogelijkheden om elkaar centraal te ontmoeten of op te zoeken aandachtspunt: inrichting en facilitering van centrale werkruimte /flexplekken In MFA wordt vraaggericht gewerkt ntb o MFA wordt hart van de wijk bruisend' +/- Positief: goed bereikbare, centrale en zichtbare plek negatief: wat formele en ietwat steriel uitstraling Professionals identificeren zich met MFA Doelstellingen voor exploitatie Operationele exploitatie van MFA draait op termijn kostendekkend Ik ben trots op werkplek expl. res. = 0,- na 3 jaar negatief: geen theaterachtige faciliteiten die optredens mogelijk maken + Kloek gebouw draagt bij aan trots en identificatie door professionals van betrokken dienstverleners +/-- positief: indeling en flexibiliteit (schuifwanden) bieden tal van mogelijkheden om ruimten te verhuren aan andere huurders of aan derden. negatief: gebouw dient open te zijn om ruimten aan derden te kunnen verhuren. negatief: aanwezigheid van veel niet-verhuurbare, openbare ruimten; geen (directe) opbrengst, wel kosten negatief: multifunctionaliteit van grote ruimte/aula is beperkt; geen theaterachtige faciliteiten