Vereniging Gepensioneerden Stichting Pensioenfonds Productschappen Algemene Ledenvergadering VERSLAG Vergadering nr. : 3 Datum : dinsdag 22 oktober 2002 Plaats : NH Zoetermeer Hotel te Zoetermeer Tijd : 11.00 uur Aanwezig : H. Alting Mw. C.C.M. van der Kleij R. Norg T.H. te Pas, penningmeester D.E. de Roon, secretaris J.E.C. Spithoven, voorzitter H.M.A. Willemse Gasten : N.W. Dijkhuizen ) directeur PfP Mr. R.J.M. ten Berge ) voorzitter Bestuur PfP 32 leden van de VG PfP Notuliste : mw. J.H.W. Honsbeek-Breden ) PfP 1 Opening De voorzitter heet iedereen hartelijk welkom, met name de heren Ten Berge en Dijkhuizen, voorzitter respectievelijk directeur van het Pensioenfonds Productschappen, en opent de vergadering. Spreker meldt dat sinds de oprichting in 1948, er niet zoveel over pensioenfondsen te doen is geweest als het afgelopen jaar. Eén van de redenen hiervoor is het kelderen van de aandelenkoersen. Hierdoor zijn diverse pensioenfondsen genoodzaakt de pensioenpremie te verhogen en/of de indexatie van de pensioenuitkering aan te passen. Deze veranderingen zijn niet van toepassing op ons pensioenfonds. De dekkingsgraad was ± 180%, is dit jaar gedaald naar ± 150%. Dit betekent wel, dat het Pensioenfonds Productschappen (PfP) alert moet blijven inzake veranderingen in de aandelenkoersen, inflatie, en/of werkloosheid. Met behulp van het Asset Liability Management (ALM) wordt het beleid betreffende pensioenpremies, indexatie, beleggingsbeleid en pensioenuitkeringen vastgesteld, uitzonderingen daargelaten. De reeds vorig jaar kenbaar gemaakte wensen zijn dit jaar behandeld en goedgekeurd: Het beleid wordt gebaseerd op een lange termijnplanning van 20 jaar, waarbinnen voor een middellange termijn van 5 jaar geen beleidsaanpassing zal plaatsvinden. De indexatie van de ingegane pensioenen wordt gecontinueerd. De welvaartsvastheid wordt veranderd in een 1% eindejaarsuitkering. Dit betekent dat, het bestuur beslist formeel in november a.s., naast de verhoging van 4,3% van het pensioen per 1 januari 2002 eind van dit jaar, naast de gratificatie en de tegemoetkoming van de ziektekosten, nog 1% extra wordt uitgekeerd. Q:\PFP\Agenda en verslag\vg PfP\ALV 3 20021022\Verslag ALV 3-20021022 vastgesteld op 28102003.doc 1
Spreker meldt dat de heer Dijkhuizen net als het vorig jaar een toelichting zal geven op het jaarverslag 2001 Stichting Pensioenfonds Productschappen en raad de aanwezigen aan eventuele vragen cq. onduidelijkheden aan de heer Dijkhuizen voor te leggen. Tot slot meldt de voorzitter dat het beleid van het bestuur van de Vereniging van Gepensioneerden erop gericht is een en ander zo goed mogelijk voor de gepensioneerden te regelen. De heer Buwalda kan zich vinden in de inleiding. Hij vraagt deze te vermenigvuldigen en ter vergadering uit te reiken. Hetgeen geschiedt. 2 Verslag van de 2e algemene ledenvergadering d.d. 24 oktober 2001 De heer De Roon deelt mede dat zowel in het jaarverslag als in het verslag van de 2 e Algemene Vergadering foutief staat vermeld hoeveel leden er bij de vergadering aanwezig zijn geweest. Dit moet zijn 44 leden. Op bladzijde 2, 2 e alinea van punt 2 staat vermeld De heer Jansen, dit moet worden gewijzigd in de heer Janze. Mevrouw Aghina merkt op dat haar naam foutief gespeld staat in het verslag op blz. 7 punt 10, tweede opsommingsteken. De heer Rams informeert naar de verdeelsleutel werkgevers/werknemers gepensioneerden. De voorzitter antwoordt 2/3 vs. 1/3. De heer Winkel vraagt of naar aanleiding van het voorstel van de heer Lucas, of een beleidsplan wordt opgesteld. Er moet een structuur aanwezig zijn. De voorzitter verwijst ter zake naar zijn openingsspeech. Onze bedoelingen zijn daarin duidelijk uiteengezet, in een plan ziet hij geen heil. De notulen worden vervolgens goedgekeurd. 3 Ingekomen stukken en mededelingen De heer De Roon deelt mede dat er een brief is binnengekomen van de heer Van der Giessen met daarin een aantal opmerkingen. Deze zullen worden behandeld bij de betreffende agendapunten. Tevens deelt de heer De Roon mede dat de wijzigingen inzake de statuten van de vereniging inmiddels zijn doorgevoerd en dat er in 2 artikelen veranderingen zijn aangebracht. 4 Jaarverslag over de periode 20 juli 2000 tot en met 31 december 2001 van de Vereniging Gepensioneerden Stichting PfP-conform artikel 20 van de Statuten De voorzitter informeert of er op- en of aanmerkingen zijn ten aanzien van het jaarverslag. Opgemerkt wordt dat er van de 1 e pagina, de laatste twee regels ontbreken. Hier zou moeten staan:..de voordracht van een lid voor benoeming in het Bestuur van het Pensioenfonds. Van de zijde van de leden werden voorstellen ingebracht tot wijziging van enkele artikelen van de statuten. Eén van de leden merkt op dat er op pagina 2 wordt vermeld dat er wel een plaatsvervanger is voor de heer Alting, lid van de Raad van Toezicht, maar niet voor de heer Willemse, alszijnde lid van het bestuur. De voorzitter deelt mede dat de statuten van het Pensioenfonds niet voorzien in een plaatsvervangend bestuurslid. De heer Buwalda informeert naar de mogelijkheid of dit niet informeel kan worden geregeld, in de vorm van een waarnemer. De heer Ten Berge deelt mede dat bestuursleden alvorens zitting te kunnen nemen in het bestuur worden getoetst door de Pensioen & Verzekeringskamer (PVK) op hun kwaliteiten en integriteit. Q:\PFP\Agenda en verslag\vg PfP\ALV 3 20021022\Verslag ALV 3-20021022 vastgesteld op 28102003.doc 2
Indien het zich zou voordoen dat de vertegenwoordiger van de Vereniging Gepensioneerden, de heer Willemse, bij langdurige uitval veel belangrijke vergaderingen zou moeten missen, naar een oplossing gezocht zou kunnen worden. Mw. Van der Kleij stelt voor dit eventueel op te lossen met telefonisch vergaderen. De voorzitter deelt mede dat de onderwerpen, zelfs indien men lijfelijk aanwezig is, vaak al niet te regelen vallen, laat staan telefonisch. De heer Hofman stelt voor dit probleem op te lossen door een en ander statutair te regelen. De heer Dijkhuizen deelt mede dat dit beslist niet kan, dat de verantwoordelijkheid te groot is. Duidelijk is, zo merkt de voorzitter op, dat dit punt wel leeft. De heer Arissen stelt voor om op pagina 3 het woord (actieven) te schrappen. Besloten wordt dit voorstel aan te nemen. Tevens vraagt de heer Winkel wat betreft de verdeling van beschikbare gelden, genoemd op pagina 3 tweede alinea, of ergens beschreven staat, wat er uit dit overleg is gekomen. De heer Willemse antwoordt dat het overleg betrekking had op de voorstellen die ook in het jaarverslag genoemd zijn en dat hierover door de vertegenwoordigers van onze vereniging overleg is gepleegd met de vertegenwoordiging van de werknemers. Tevens is er afgesproken in de toekomst regelmatig overleg te hebben, mede omdat ook de actieve werknemers wensen hebben. De voorzitter vraagt of er nog op- en of aanmerkingen zijn met betrekking tot het jaarverslag, hetgeen niet het geval is, waarna het jaarverslag wordt goedgekeurd. 5a. Financieel verslag over het verenigingsjaar lopende van juli 2000 tot december 2001 De voorzitter informeert na de toelichting van de heer Te Pas of er nog opmerkingen zijn. De heer Winkel informeert of er in de titel niet moet staan..van juli 2000 tot en met december 2001. Tevens informeert spreker of het niet voordeliger is het kopieerwerk (kosten pagina 2 ad. ƒ 2.499,25) bij het Pensioenfonds Productschappen zelf uit te voeren. De voorzitter deelt mede dat het Pensioenfonds dit juist uitbesteedt omdat dit voordeliger is. De voorzitter deelt mede dat naar aanleiding van de brief van de heer Van der Giessen er een vraag is inzake de subsidie verleend door het Pensioenfonds. De heer Van der Giessen vraagt zich af of de gepensioneerden zich op deze manier niet teveel afhankelijk maken van PfP. De voorzitter is van mening dat dit geenszins het geval is, en wil voorstellen met deze opzet gewoon door te gaan. De heer De Jonge informeert of het niet mogelijk is een actie op te zetten teneinde het aantal leden te verhogen. De voorzitter meldt dat nieuw gepensioneerden gelijk bericht ontvangen of men lid wil worden van de vereniging gepensioneerden. Tevens is gebleken dat het leeuwendeel lid is van de vereniging. 5b. Verslag kascommissie De heer Arissen licht toe samen met de heer Lucas alle stukken te hebben bekeken en dat er geen op- en/of aanmerkingen zijn. Ook bedankt de heer Arissen de heer Te Pas voor zijn hulp bij de controle en stelt voor decharge te verlenen. Wellicht, zo stelt de heer Arissen, zou bij Algemene Vergaderingen kunnen worden afgezien van het inhuren van dure geluidsinstallaties. Q:\PFP\Agenda en verslag\vg PfP\ALV 3 20021022\Verslag ALV 3-20021022 vastgesteld op 28102003.doc 3
5c. Decharge Bestuur Op het voorstel van de heer Arissen, het bestuur te dechargeren, wordt positief gereageerd. De voorzitter dankt de aanwezigen voor het vertrouwen in het bestuur. 6a. Vaststelling contributie De heer Te Pas licht toe dat het bestuur heeft besloten de contributie van 5,00 te handhaven. De voorzitter meldt dat de heer Van der Giessen heeft voorgesteld de contributie te verdubbelen. Hierdoor is de vereniging niet meer afhankelijk van het Pensioenfonds Productschappen. De heer Te Pas antwoordt dat indien dit zou gebeuren, het gebruik van de huisvesting, boekhouding, secretariaat en dergelijke van het Pensioenfonds Productschappen tevens door de vereniging zelf moet worden betaald. Conclusie, dit is niet te realiseren met alleen maar een verdubbeling van de contributie. De heer Rams stelt voor een eventuele contributieverhoging in stemming te brengen, met het oog op eventuele onvoorziene problemen met het Pensioenfonds Productschappen. De heer Heinemann meent dat de subsidieverlening door PfP voor het fonds slechts peanuts is. Hetgeen de heer Willemse doet opmerken dat de bijdrage aan de vereniging in het PfP-bestuur geen enkel probleem vormt, krijgen wij hierover een probleem, dan kunnen wij beter uit elkaar gaan. De heer Willemse meldt in zijn carrière van 18 jaar bestuurslid nog nooit onoplosbare problemen te zijn tegengekomen. De voorzitter deelt mede dat voor een verhoging geen enkele aanleiding is en stelt voor de contributie onveranderd te handhaven. Aldus besloten. 6b. Begroting voor het jaar 2003 De heer Te Pas geeft een korte toelichting bij de begroting 2003. De voorzitter informeert of de aanwezigen kunnen instemmen met de begroting. Geen van de leden heeft hier problemen mee. Besloten wordt de begroting goed te keuren. 7 Benoeming leden kascommissie De voorzitter deelt mede dat het volgens de statuten is toegestaan leden van de kascommissie, in deze de heren Arissen en Lucas, te herbenoemen. Spreker licht toe dat genoemde heren zich voortreffelijk van hun taak hebben gekweten en stelt voor, indien bereid, beide heren te herbenoemen. Alle aanwezigen gaan hiermee akkoord. Aldus besloten. 8 Dispensatie artikel 20 lid 2 van de Statuten De voorzitter licht toe dat dit artikel voorschrijft dat de jaarvergadering in de 1 e helft van het jaar moet worden gehouden. Aangezien alle benodigde stukken pas de 2 e helft van het jaar beschikbaar zijn, stelt spreker voor om dispensatie te vragen inzake dit voorschrift. De vergadering gaat hiermede akkoord. 9 Toelichting op het Jaarverslag 2001 Stichting Pensioenfonds Productschappen De voorzitter vraagt de heer Dijkhuizen een toelichting op het jaarverslag 2001 te geven. De heer Dijkhuizen deelt mede dat indien men geïnteresseerd is in het jaarverslag, er bij de ingang van de zaal exemplaren van het jaarverslag klaar liggen. Q:\PFP\Agenda en verslag\vg PfP\ALV 3 20021022\Verslag ALV 3-20021022 vastgesteld op 28102003.doc 4
Spreker meldt dat er nog steeds sprake is van een afnemend aantal gepensioneerden. Naar verwachting zal deze trend zich nog enige jaren voortzetten. Tevens deelt de heer Dijkhuizen mede dat er in de bestuursvergadering in november a.s. zal worden voorgesteld in december, naast de bekende ziektekostenvergoeding en de feestdagenuitkering een eindejaarsuitkering van 1 % aan de gepensioneerden te geven. De heer Dijkhuizen licht toe dat eenvoudig uitgelegd, de dekkingsgraad wordt berekend aan de hand van het vermogen gedeeld door de som van de verplichtingen van alle deelnemers. Deze dekkingsgraad komt op dit moment uit op ongeveer 150%. Het bestuur van het pensioenfonds gebruikt overigens een meer ingewikkelde benadering, waardoor de uitkomsten anders uitkomen. Dan is er sprake van een doeldekkingsgraad van 130%. Tevens deelt spreker mede dat (volgens de oude berekeningsmethode) het pensioenfonds met een dekkingsgraad van 150%-155% en een doeldekkingsgraad van 145%, men kan spreken van een gezond pensioenfonds. De heer Buwalda informeert of er nu 145% - 130% = 15% vrijvalt voor uitkeringen. Tevens informeert spreker naar de ALM-studie, wat dit precies inhoudt. De heer Dijkhuizen deelt mede dat de nieuwe berekeningsmethode niet tot gevolg heeft dat er geld vrijvalt voor uitkeringen en/of beschikbaar komt voor werknemers en werkgevers. Tevens informeert de heer Buwalda of het mogelijk is dat de leden 1x per kwartaal een notitie ontvangen waar belangrijke zaken op papier worden medegedeeld. De heer Dijkhuizen deelt mede dat, volgens de berekeningen in de ALM-studie, het Pensioenfonds met 99% zekerheid aan zijn nominale verplichtingen kan voldoen, en voor 95% zekerheid de indexatie kan worden gefinancierd. Indien dit op 100% wordt gesteld kost dit enorm veel geld. De heer Buwalda informeert naar een noodscenario. De heer Dijkhuizen antwoordt dat het bestuur zich regelmatig de hoogte stelt van de ontwikkeling van de dekkingsgraad. Door het bestuur zijn prioriteiten gesteld, waarmee het bestuur wil voorkomen dat het pensioenfonds in de gevarenzone komt. Het bestuur is verplicht om de aanpak in een uitgebreid plan voor te leggen aan de Pensioen- en Verzekeringskamer (PVK). Dit plan is eind oktober 2002 aan de PVK toegestuurd. Spreker meldt tevens dat het pensioenfonds wat minder risico gaat nemen, de manier van beleggen gaat wijzigen, meer uitbesteden en passiever beleggen. De heer Heinemann informeert of het mogelijk is een korte samenvatting van het ALMgebeuren aan te leveren. De heer Dijkhuizen deelt mede dat dit geen probleem is, maar dat het moeilijk te begrijpen zal zijn in verkorte vorm. Tevens informeert een der aanwezigen naar het totale vermogen, welke is gebaseerd op de aandelenkoersen op dit moment. De heer Dijkhuizen antwoordt 370 miljoen. Mevrouw Bausch informeert hoe de levensverwachtingtabellen wordt ingecalculeerd. De heer Dijkhuizen antwoordt hierop dat hoe ouder men wordt, des te langer er pensioen moet worden betaald. In december van dit jaar zal het bestuur moeten beslissen of zij in haar rekenmodellen gebruik gaat maken van de nieuwste tabellen, waarin die langere levensverwachting is opgenomen. Totnogtoe volgde het bestuur het advies van de actuaris daarin. De heer De Roon informeert naar de salarisstijgingen. De actieven betalen de laatste 13 jaar geen pensioenpremie meer. En wat betreft de salarissen, deze zijn geweldig gestegen. Wat heeft dit voor consequenties voor degenen die de salarisstijging niet hebben meegemaakt, maar wel pensioenpremie hebben betaald. Q:\PFP\Agenda en verslag\vg PfP\ALV 3 20021022\Verslag ALV 3-20021022 vastgesteld op 28102003.doc 5
De heer Dijkhuizen antwoordt dat wanneer de salarissen stijgen, de pensioenlasten ook omhoog gaan. Voor de gepensioneerden op zich verandert er niets. Als laatste deelt de heer Dijkhuizen mede dat wat betreft het beleid in 2002 prioriteiten zijn gesteld. Deze komen in volgende volgorde voor: Prijsindexatie Premiekorting en ZKV plus Sinterklaas gratificatie Premiekorting FSP en 1% Eindejaarsuitkering Gepensioneerden VSM-bedragen voor werkgevers en (ex)werknemers 2/3-1/3 De voorzitter stelt voor een korte notitie te doen uitgaan over de systematiek van de dekkingsgraad. Dijkhuizen stemt toe met dit voorstel. Besloten wordt hieraan een passage te wijden in het jaarverslag 2002. De voorzitter vraagt nogmaals aan de heer Dijkhuizen of het mogelijk is informatie te verstrekken inzake de ALM-studie en de uitkomsten betreffende de Actuariële en Bedrijfstechnische nota (de ABTN). De heer Dijkhuizen reageert positief. 10 Wat verder ter tafel komt De voorzitter deelt mede dat een kopie van het openingswoord verkrijgbaar is, bij de ingang van de vergaderzaal ofwel via het secretariaat van het Pensioenfonds Productschappen. 11 Rondvraag De heer Hofman spreekt zijn mening uit inzake de onrechtvaardige situatie dat de werknemers en werkgevers tegenwoordig geen premie meer hoeven te betalen. Spreker informeert of er een mogelijkheid bestaat hier iets aan te doen. De voorzitter antwoordt dat er sinds 1948 een overzicht bestaat inzake de geldstromen en stelt voor deze nog eens te bekijken. De heer Willemse deelt mede dat de verhoudingen in de tijd dat er wel premie werd betaald heel anders lagen dan nu het geval is. De heer Dijkhuizen deelt mede dat de gepensioneerden en de actieven elkaar nodig hebben om goede winstmarges te maken. Bij overwegend gepensioneerden in een fonds kon veel minder risico worden genomen, men zal dan moeten beleggen in obligaties. Zijn juist de actieven verre in de meerderheid dan kan risico worden gelopen. De voorzitter meldt dat het bestuur er aandacht aan zal besteden, wat niet eenvoudig wordt. 12 Sluiting De voorzitter dankt de aanwezigen voor hun aandacht en levendige discussies en sluit de vergadering om 13.15 uur. Q:\PFP\Agenda en verslag\vg PfP\ALV 3 20021022\Verslag ALV 3-20021022 vastgesteld op 28102003.doc 6