OPLEIDING TRAUMATHERAPIE

OPLEIDING TRAUMATHERAPIE Atma Langestraat 121 3811 AE Amersfoort Tel: 033-4653277 Fax: 033-4652873 E-mail: info@atma.nl Site: www.atma.nl Afdrukdatum : 25/07/2006 Beroepsopleidingen Traumatherapie 1

Inhoud Introductieworkshops 3 Inleiding 4 Doel en doelgroep van de opleiding 5 Theorie 5 Behandelmethoden 7 Praktische informatie Cursus Medische Basiskennis Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Een overzicht van trauma s 12 Programma eerste jaar 13 Programma tweede jaar 14 Vrijstelling 14 Studiebelasting 15 Studiekosten 15 Docenten 16 Beroepsopleidingen Traumatherapie 2

Introductieworkshops Beroepsopleiding Traumatherapie Tijdens onze introductieworkshops kun je de sfeer proeven van het instituut en kijken of de opleiding aansluit bij je interesses. Iedereen die een goed beeld wil krijgen van de opleiding wordt sterk aanbevolen een workshop te volgen. Tijdens de workshops geven we informatie over de opbouw van de opleiding en demonstreren we een aantal veelgebruikte technieken en methoden. Er is na afloop van de dag gelegenheid voor een intakegesprek met een van de docenten. We raden je aan je de hele workshop aanwezig te zijn om een totaalbeeld te krijgen van de opleiding. De data van deze workshops vallen samen met die van de Beroepsopleidingen Psychodynamiek. Data: Vr 23 juni 2006 Kosten: Tijden Vr 25 aug 2006 Zo 1 okt 2006 25,- per dag 10:00 tot 17:00 uur. Koffie en thee staat klaar om 9:30 uur. Inschrijving Telefonisch: 033-4653277 of via e-mail: info@atma.nl Plaats Lunch Atma Instituut, Langestraat 121 te Amersfoort. Deelnemers worden verzocht om zelf een lunchpakket mee te nemen of een lunch te nuttigen bij een van de restaurantjes in de buurt. De Atma filosofie In het centrum van de vaak woelige processen in de menselijke persoonlijkheid, bevindt zich een stabiel middelpunt: de transpersoonlijke kern. Deze kern, die in het Sanskriet de atma wordt genoemd, is onstoffelijk en schenkt ons de levensenergie waardoor wij in het leven kunnen functioneren en groeien. Het is de essentie en de bron van ons bewustzijn. Onze missie Alle opleidingen, workshops en trainingen van het Atma Instituut zijn gericht op de verdieping van inzicht in bewustzijn, competenties en levensdoelen met als doel om meer levensgeluk te scheppen. Beroepsopleidingen Traumatherapie 3

Inleiding In de hele menselijke geschiedenis hebben trauma s plaatsgevonden. Trauma s zullen ook altijd blijven plaatsvinden, of het nu gaat om natuurrampen of de trauma s die mensen elkaar aandoen. Rampen als overstromingen, aardbevingen en branden zijn integrale onderdelen van de natuur waar we altijd mee te maken zullen hebben. Honderdduizenden mensen hebben jaarlijks onder dat soort natuurrampen te lijden. Maar nog veel groter is het aantal mensen dat te lijden heeft onder trauma s die door mensen zijn veroorzaakt. Wij denken hierbij vooral aan oorlogen, geestelijke en fysieke mishandeling op straat, op het werk of binnen het gezin. Pas de laatste decennia beginnen we in te zien hoe schadelijk deze trauma s zijn wanneer ze niet goed worden verwerkt. Omdat er vaak geen duidelijke bewuste herinnering is aan het trauma, is het zowel voor het slachtoffer als voor de mensen in zijn of haar omgeving heel pijnlijk en verwarrend om te zien dat het gedrag en de emoties zo verstoord zijn. Symptomen zijn: onverklaarbare angsten, herbeleving van het trauma, gedragsstoornissen en fysieke klachten die niet zelden leiden tot problemen in de intermenselijke relaties, depressie en soms langdurige arbeidsongeschiktheid. In 1980 is de diagnose Post Traumatische Stress Stoornis (PTSS) officieel erkend in de wereld van de psychiatrie. Deze erkenning heeft een enorme explosie teweeggebracht van wetenschappelijk onderzoek. Hoewel al in de negentiende eeuw bekend werd dat heftige trauma s een ernstige psychische of psychosomatische nawerking kunnen hebben, is er pas de laatste 20 jaar serieus wetenschappelijk onderzoek naar gedaan. Dat onderzoek heeft geresulteerd in nieuwe inzichten op dit gebied. Dankzij de toenemende hoeveelheid kennis over trauma s, is er gelukkig steeds meer begrip ontstaan voor mensen met posttraumatische stressstoornissen. Bovendien beschikken we over steeds effectievere methoden om slachtoffers van psychotrauma s te begeleiden. Toch krijgen veel getraumatiseerde mensen nog steeds te weinig begrip, hulp of steun. Daardoor raken ze vaak geïsoleerd en krijgen ernstige problemen. Mensen die in hun kindertijd zijn getraumatiseerd, hebben er bovendien vaak nog een probleem bij, omdat jeugdtrauma s de hele persoonsontwikkeling kunnen ontwrichten. Artsen wisten tot voor kort meestal niets anders te doen dan medicijnen voorschrijven. Effectieve behandelwijzen waren schaars of werden niet toegepast. Tot nu toe was er in Nederland nog geen gespecialiseerde allroundopleiding in psychotraumatherapie, al bestonden er wel diverse korte bijscholingen voor psychotherapeuten. Hoewel de meeste hulpverleners in hun opleiding wel enig onderricht hebben gehad op het gebied van psychotrauma, zijn er slechts weinig specialisten op dit gebied. Terwijl er volgens het Atma Instituut juist een grote behoefte is aan traumaspecialisten. Beroepsopleidingen Traumatherapie 4

Doel en doelgroep van de opleiding Om een steentje bij te dragen aan de verlichting van het grote leed dat door trauma s wordt veroorzaakt, heeft het Atma Instituut een gespecialiseerde één tot tweejarige parttimeopleiding tot traumatherapeut ontwikkeld. Daarin komen de meest recente wetenschappelijke inzichten aan de orde en geven we les in effectieve behandelmethoden. Afgestudeerde traumatherapeuten kunnen cliënten met posttraumatische stressstoornissen effectief behandelen. Deze nieuwe post-hbo-opleiding is bedoeld voor mensen met een vooropleiding op psychosociaal of (para)medisch gebied (regulier of alternatief). Het Atma Instituut wil traumabehandeling ook beschikbaar maken voor mensen met een andere achtergrond dan psychologie, psychotherapie of psychiatrie. Als aankomende student dien je over een goede basishouding te beschikken in de psychosociale hulpverlening. Ook is het van belang dat je stevig in je schoenen staat, want je wordt met het zwaarste menselijk leed geconfronteerd. Tijdens een intakegesprek wordt beoordeeld of je voldoet aan de toelatingseisen en in aanmerking komt voor vrijstellingen. Hypnotherapeuten krijgen vrijstelling voor het tweede jaar. Theorie Traumatologie Tijdens de opleiding behandelen we de aard en mechanismen van het psychotrauma en de symptomatologie op korte en lange termijn. Ook de verschillende typen trauma en de consequenties voor opvang en behandeling komen aan de orde, evenals de diagnose PTSS: Post Traumatisch Stress Syndroom. Door de gehele opleiding heen besteden we aandacht aan wetenschappelijk onderzoek op het gebied van trauma. Het Atma instituut nodigt daarom ook regelmatig onderzoekers op het gebied van psychotrauma uit als spreker. Aandacht, geheugen en omstreden herinneringen Bij een psychotrauma is door de hevigheid van de gebeurtenis de verwerking ervan niet goed verlopen, waardoor aspecten van de herinnering ons belemmeren. In dit onderdeel komen de functie van de aandacht en de werking van het geheugen aan de orde bij het ontstaan van psychotrauma. Ook gaan wij het hebben over de zogeheten false memories: herinneringen aan gebeurtenissen die feitelijk niet gebeurd zijn. Kennis hiervan is voor een traumatherapeut van groot belang. Aan de recente wetenschappelijke bevindingen betreffende omstreden herinneringen besteden wij een afzonderlijke lesdag. Beroepsopleidingen Traumatherapie 5

Herkenning van psychotrauma In dit onderdeel gaan we in op de verschillende verschijningsvormen van recente en al langer bestaande psychotrauma s. De cliënt heeft soms een hulpvraag over onverklaarbare fobieën, heftige schrikreacties of nachtmerries. In de intakefase stelt de therapeut een hypothese op over het ontstaan en de ontwikkeling van de klachten. Trauma en ontwikkeling De relatie tussen traumatiserende jeugdervaringen en de persoonlijkheidsontwikkeling komen in deze colleges aan bod. Hier leer je meer over het onderscheid tussen een Type 1 en Type 2 trauma. Een eenmalig trauma (Type 1) heeft minder impact dan bijvoorbeeld een langdurig onveilige thuissituatie, een oorlog of voortdurende agressie op het werk (Type 2). De persoonlijkheid ontwikkelt zich in het laatste geval vaak negatief: gevoelens van onveiligheid, schuld en faalangst overheersen. De consequenties van therapie komen aan de orde???. De invloed van levensfasen, ziekten en overgangsfasen op het ervaren van psychotrauma behandelen we ook. Netwerk en zorg Belangrijk aandachtspunt bij opvang en eventuele behandeling van traumaslachtoffers is de taxatie van de kwaliteit en omvang van hun sociale netwerk en mantelzorg. Adequate inschakeling en voorlichting van dit netwerk komt hier aan de orde, evenals de afstemming op de huisarts en andere hulpverleners. In de lessen leggen we vooral de nadruk op agressie op het werk en hoe dit vaak tot langdurig ziekteverzuim leidt. Last but not least besteden we aandacht aan de manieren waarop je als behandelaar secundaire traumatisering kan voorkomen: getraumatiseerd raken door het veelvuldig aanhoren van menselijk leed. Psychosomatiek en trauma Naast de meer algemene kennis die je opdoet in de cursus Medische Basiskennis, leer je ook hoe het trauma specifiek invloed heeft op het lichaam. Ernstig trauma kan leiden tot een verhoogde mate van stressgevoeligheid, overalertheid en allerlei (chronische) lichamelijke klachten. Door de nadruk die gewoonlijk door artsen wordt gelegd op lichamelijke klachten, is vaak niet duidelijk dat een achterliggend trauma de werkelijke oorzaak is. Beroepsopleidingen Traumatherapie 6

Behandelmethoden Tijdens de opleiding geven we les in talloze moderne behandelmethoden. Deze worden gedemonstreerd, maar je oefent zelf ook regelmatig onder begeleiding. Creatieve therapie Veel traumaslachtoffers hebben er baat bij hun pijn op creatieve wijze uit te beelden. Vaak doen ze dat spontaan, maar in de therapie wordt ook veel gebruik gemaakt van tekenen, schilderen, kleien en schrijven. Je maakt kennis met spontane creatieve uitingen van traumaslachtoffers en met een aantal technieken uit de creatieve therapie. Ook gaan we zelf aan de slag in het creatief uiten van onze eigen eventuele (mini-)trauma s. Gedragstherapie en cognitieve schemagerichte therapie Lange tijd gold gedragstherapie als dé methode voor de behandeling van psychotrauma en vooral van de daaruit voortkomende fobieën. Hoewel er momenteel veel andere methoden zijn ontwikkeld, is ervaring met gedragstherapie nog steeds nuttig. Eerst leert de cliënt technieken om zich lichamelijk en geestelijk volledig te ontspannen. Daarna wordt hem gevraagd zich in gedachten,te begeven in een reeks situaties, die in opklimmende mate als moeilijk worden ervaren. De cliënt leert op deze manier voorheen moeilijke situaties te combineren met een ontspannen gevoel. Tegenwoordig is de cognitieve schemagerichte therapie sterk in opkomst in de psychotherapie. Deze benadering wordt vaak gecombineerd met gedragstherapie. Je leert hoe je deze benadering effectief toepast bij de behandeling van psychotrauma s. Hypnose Door te werken met hypnotische trance, kan men heel effectief in het onderbewustzijn diepere psychodynamische processen onderzoeken die met een trauma verband houden. Deze processen kunnen door gesprekken met de cliënt in een normale staat van bewustzijn, vaak heel moeilijk worden verkend. Hypnose is ook zeer bevorderlijk bij de verwerking van trauma s en het loslaten van daardoor ontstane overlevingsstrategieën. Als student leer je effectieve technieken die mensen in trance brengen. We besteden o.a. aandacht aan het creëren van lichte en diepe hypnose, ik-versterkende technieken en het verhogen van het zelfvertrouwen. Beroepsopleidingen Traumatherapie 7

Regressietherapie Recente gebeurtenissen met een (enigszins) traumatisch karakter reactiveren soms onverwerkte trauma s uit het verleden, zonder dat de cliënt begrijpt wat er aan de hand is. De traumatische ervaringen liggen dan in het onderbewustzijn. Regressietherapie is een methode om inzicht te krijgen in deze ervaringen en verwerking alsnog mogelijk te maken. We behandelen diverse regressietechnieken en traumaverwerkingsmethoden. Persoonlijkheidsdelen De persoonlijkheid bestaat uit een groot aantal deelpersoonlijkheden, waarmee we allerlei verschillende rollen spelen in het dagelijks leven. Deze delen worden ook wel ego-states of subpersoonlijkheden genoemd. Veel rollen spelen we bewust, zoals die van vader, moeder, vriend of collega. Maar sommige zitten zo diep in het onderbewustzijn verscholen, dat ze maar zelden aan het licht komen. Het zijn de schaduwdelen van onze persoonlijkheid, die kunnen leiden tot het ontstaan van psychische of psychosomatische problemen. Een trauma kun je zien als een explosie die de persoonlijkheid als het ware uit elkaar doet spatten. Daardoor ontstaan vaak gedissocieerde deelpersoonlijkheden die gescheiden van elkaar gaan functioneren. Als aankomende traumatherapeut leer je communiceren met deze afzonderlijke persoonlijkheidsdelen, waardoor de gedissocieerde delen weer met elkaar integreren. Belemmerende overlevingsstrategieën die door het trauma zijn ontstaan, kunnen via deze werkwijze aan het licht komen en worden losgelaten. EMDR EMDR, Eye Movement Desensitisation and Reprocessing, is de methode die het meest op zijn merites is onderzocht. Sinds kort is het de therapy of choice binnen GGZ-Nederland. In onze opleiding leer je alle belangrijke aspecten van deze krachtige methode. Bij EMDR denkt de cliënt aan het meest belastende aspect van de gebeurtenis en vestigt tegelijk zijn aandacht op een externe prikkel, meestal door met zijn ogen de bewegende vingers van de therapeut te volgen. Hierdoor wordt het trauma in een verrassend korte tijd verwerkt zodat de cliënt er voortaan zonder al te veel emoties mee om kan gaan. De methode bestaat uit acht fasen die we toelichten aan de hand van voorbeeldsessies, casusmateriaal en videobeelden. Energie psychologie Energietherapieën vormen een heel nieuwe ontwikkeling binnen de traumatherapie. Zij werken door het aanraken van punten op het lichaam die corresponderen met behandelpunten van meridianen. Dit zijn symmetrische energetische banen die de acupunctuurpunten en organen verbinden.de cliënt raakt deze punten zelf aan terwijl hij denkt aan het trauma. Er bestaan verschillende volgorden van behandelpunten voor verschillende soorten problemen, waaronder psychotrauma. Je leert over deze zogeheten algoritmes, waaronder EFT (Emotional Freedom Beroepsopleidingen Traumatherapie 8

Technique) en TFT (Thought Field Therapy),, evenals over energetische technieken ter ondersteuning van therapeutische effecten. Een voordeel van deze methoden is dat deze technieken ook gebruikt kunnen worden als zelfhulptechniek voor de cliënt thuis. Adem- en lichaamswerk Ademwerk is een methode waarbij met trauma s wordt gewerkt die zich hebben vastgezet in het lichaam en het onderbewustzijn. Door intensief te ademen komen hardnekkige emoties en overtuigingen aan het licht. Hierdoor komen mensen weer in contact met hun levenskracht en wie ze werkelijk zijn. Lichaamsgerichte therapeuten beschouwen het lichaam als het archief van de levensgeschiedenis, waarin alle gebeurtenissen, zowel goede als traumatische, zijn opgenomen. Kenmerkend voor een goede lichaamsbeleving is een goede verhouding tussen lichaam en geest. Bij mensen met onverwerkte trauma s is deze beleving verstoord. We laten zien hoe je de vrijgekomen emoties en inzichten kan hanteren en integreren. Ook demonstreren we hoe je ademwerk kan combineren met andere vormen van traumatherapie. Je komt zelf ook aan de beurt om een sessie te geven en te ontvangen. Body Drum Release Body Drum Release is een zeer krachtige traumaverwerkingsmethode. De methode is geïnspireerd door o.a. massage, hypnotherapie, EMDR en diverse vormen van lichaamswerk. Tijdens deze methode wordt de cliënt gevraagd terug te denken aan het trauma terwijl de therapeut trommelt op schouders, rug, armen, benen of hoofd. Daardoor worden de emoties van het trauma losgetrommeld en de daarbij behorende inzichten aan het licht gebracht. Het trommelen brengt een diepgaande emotionele genezing tot stand omdat er een krachtig neurologisch proces in gang wordt gezet dat verschillende gebieden in de hersenen en de rest van het lichaam met elkaar integreert. Je leert hoe je Body Drum Release met andere vormen van traumatherapie kan combineren, waardoor je de traumaverwerking versterkt. Beroepsopleidingen Traumatherapie 9

Praktische informatie Hoe zien de trainingsdagen er uit? Tijdens de trainingsdagen leer je krachtige traumaverwerkingsmethoden die in de afgelopen jaren zijn ontwikkeld. Er worden theoretische onderwerpen behandeld, groepssessies gehouden en demonstraties gegeven. Daarnaast oefenen we met technieken waarbij je als student enerzijds aan jezelf werkt en anderzijds vertrouwd raakt met de beoefening van traumatherapie. Op sommige dagen geven we supervisie, waarbij de supervisor bij een oefensessie zit die hij na afloop uitgebreid bespreekt. Oefengroepjes thuis We moedigen studenten aan om de technieken en methoden, die in de lessen worden behandeld, zoveel mogelijk te oefenen met medestudenten in groepen. Deze oefensessies worden georganiseerd bij studenten thuis. Supervisie, evaluatie en voortgangsgesprekken Als student krijg je verschillende keren per jaar supervisie. Er is dan een supervisor aanwezig bij een sessie waarin je een medestudent behandelt of een cliënt die voor deze gelegenheid is gevraagd. Regelmatig evalueren we hoe jeij je in de opleiding ontwikkelt. Verder neem je in persoonlijke voortgangsgesprekken je leerproces door met één van de docenten of supervisors. Mentor De opleiding staat onder leiding van een mentor, die tevens een hoofddocent van de opleiding is en de leiding heeft over eventuele toetsing of supervisie. De mentor houdt ook toezicht op groepsprocessen en groepsdynamiek. Naast de mentor is er ook een assistent-mentor, die begeleiding geeft aan het persoonlijke ontwikkelingsproces. Beroepsopleidingen Traumatherapie 10

Module Psychopathologie Deze module bestaat uit 8 lesdagen en omvat voor traumatherapeuten relevante basiskennis over psychopathologie. Deze module psychopathologie is verplicht voor deze opleiding en maakt deel uit van onze cursus medische basiskennis. Je kan vrijstelling krijgen in overleg met de mentor. De andere twee modules van deze cursus (in totaal 12 dagen) zijn van belang als je lid wilt worden van een beroepsvereniging. De afzonderlijke module psychopathologie is van belang om te kunnen beoordelen of cliënten niet te ernstig lijden onder psychische stoornissen om in aanmerking te komen voor behandeling van het psychotrauma. Deze module verschaft de kennis om (dreigende) psychosen, ernstige depressies en persoonlijkheidsstoornissen tijdig te kunnen herkennen en te weten hoe je het best met deze cliënten kunt handelen. Kosten: 110,- per dag. MODULE PSYCHOPATHOLOGIE (VERPLICHT) 1. Do 28 sept Alexander Dissociatieve stoornissen 2. Vr 27 okt Alexander Persoonlijkheidsstoornissen 3. Zo 14 jan Drs. Anita Psychoseksuele stoornissen, angststoornissen 4. Za10 feb Alexander Psychose (o.a. schizofrenie) 5. Vr 30 mrt Drs. Anita Stemmingsstoornissen 6. Za 7 april Drs. Anita Eetstoornissen 7. Vr 18 mei Alexander Neurosen 8. Vr 1 juni Daantje Tentamen MODULE FYSIEKE KLACHTEN 1 (NIET VERPLICHT) 1. Za 2 sept Jan Vermij (arts) Inleiding in de anatomie/fysiologie 2. Za 16 sept Jan Huid en spijsvertering 3. Vr 20 okt Jan Psychosomatiek / hormoonstelsel 4. Zo 5 nov Jan Ademhalingstelsel 5. Za 25 nov Jan Immuunsysteem & gezond zijn 6 Vr 8 dec Daantje de Wit Tentamen MODULE FYSIEKE KLACHTEN 2 (NIET VERPLICHT) 1. Zo 7 jan Jan Stress, burn-out en RSI 2. Vr 19 jan Jan Pijn (psychosomatische pijnsyndromen) 3. Za 3 feb Karin Kooiman Bewegingsapparaat en emotionele blokkades 1 4. Za 17 feb Karin Bewegingsapparaat en emotionele blokkades 2 5. Vr 2 mrt Jan Kanker 6. Vr 16 mrt Daantje Tentamen Beroepsopleidingen Traumatherapie 11

Een overzicht van trauma s Hoofdcategorie van trauma A. Interpersoonlijke trauma s: (door mensen veroorzaakt) Trauma s thuis: Slachtoffers van (o.a.): Fysiek of psychisch geweld Seksueel misbruik Verlies / Scheiding / Verlating Pesten Ernstige, veelvuldige ruzies, agressie Ernstige ziekte en invaliditeit Dementie Alcoholmisbruik, enz. Trauma s buiten: Criminaliteit o.a.: Ontvoering / Gijzeling / Gevangenschap Overval Straatgeweld Oorlogen o.a.: Soldaten / Veteranen Burgers Vluchtelingen Tweede generatie slachtoffers Martelingen Overig o.a.: Pesten en agressie (op school / op het werk) Stalking B. Ongevallen Verkeer Vliegtuigongevallen Treinongevallen Ongevallen op/in het water Ongevallen op het werk C. Natuurrampen Brand Overstroming Aardbevingen Stormen / Wervelwinden D. Toeschouwers en hulpverleners Ooggetuigen Familieleden en vrienden? Therapeuten Artsen Politie Ambulancepersoneel Treinmachinisten, e.a. Beroepsopleidingen Traumatherapie 12

Programma eerste jaar Seizoen 2006-2007 1 Za 21 okt Inleiding, communicatie en intake, herkenning trauma s 2 Vr 10 nov BodyDrumRelease 3 Vr 24 nov Theorie trauma s, EMDR 4 Vr 8 dec Theorie trauma s, EMDR 5 Za 9 dec Containment technieken 6 Vr 5 jan Theorie trauma s, EMDR 7 Vr 19 jan Theorie trauma s, EMDR 8 Vr 2 febr BodyDrumRelease 9 Za 3 febr BodyDrumRelease 10 Zo 4 febr EMDR 11 Vr 23 febr Energie psychologie TFT & EFT 12 Vr 9 mrt RET en cognitieve therapie, verwerking door schrijven 13 Vr 30 mrt Lichaamsgerichte verwerkingsmethoden 14 Za 31 mrt Ademtherapie en traumaverwerking 15 Vr 20 apr Gedragstherapie, lichaamswerk, overlevingsstrategieën 16 Vr 4 mei Energie psychologie TFT & EFT 17 Za 5 mei Energie psychologie TFT & EFT 18 Zo 6 mei Creatieve therapie 19 Vr 18 mei Trauma s in de kindertijd en ontwikkeling 20 Vr 8 juni Tentamen + supervisie 21 Za 9 juni BodyDrumRelease, supervisie 22 Zo 17 juni Afrondingsdag in Centrum Oost Raven, Epe Beroepsopleidingen Traumatherapie 13

Programma tweede jaar Regressietherapie Persoonlijkheidsdelen Hypnose Adem- en lichaamswerk Rouwverwerking na trauma s Seksuele trauma s en gevolgen Examen en supervisie 22 dagen totaal 8 tot 20 dagen medische basiskennis (afhankelijk van vooropleidingen)?? Vrijstelling Je kan vrijstelling krijgen voor trainingsdagen als je de onderwerpen daarvan al in eerdere opleidingen hebt gevolgd of er in de praktijk veel ervaring mee hebt opgedaan. Hypnotherapeuten Heb je de opleiding hypnotherapie voltooid bij het Atma Instituut of een vergelijkbaar instituut, dan hoef je alleen het eerste jaar van de opleiding te doen. Ook kan je in het eerste jaar enkele vrijstellingen krijgen in overleg met de mentor van je opleiding. Psychodynamische therapeuten Mocht je het vierde jaar psychodynamische therapie hebben voltooid bij het Atma Instituut, dan kan je ook in het eerste jaar vrijstellingen krijgen in overleg met de mentor. Beroepsopleidingen Traumatherapie 14

Studiebelasting Contactdagen 22 inclusief supervisie en examens 176 uur docent - student Te lezen: 3 à 4 boeken 150 uur Verslag schrijven: 1 verslag 12 uur Oefengroepjes: 1 dagdeel per maand 40 uur Lestijden: 10:00 uur tot ± 17:00 uur. 1 uur middagpauze. Presentie: Minimaal 80% van de lessen Psychopathologie 8 dagen 64 In totaal besteed je ongeveer 378 uur per jaar aan de opleiding. Dat komt neer op ongeveer 8 uur per week als je 47 weken met de studie bezig bent. Er komen nog uren bij als je ook de cursus psychopathologie volgt. Studiekosten Je schrijft je in per jaar. Je kunt in één keer het hele jaarbedrag betalen of in maandelijkse termijnen. Betaling in één keer is het voordeligst. Betaling in 10 termijnen van 310,- per maand, is in totaal 3.100,- Betaling in één keer van heel jaar: 2.900,- Deze bedragen zijn: inclusief koffie en thee, supervisie, scriptiebegeleiding, syllabus en examenkosten. Ook kan je altijd gratis overnachten en oefenen in het gebouw van het Atma Instituut te Amersfoort. exclusief studieboeken (ongeveer vijf per jaar) Belastingaftrek De kosten van de opleiding kunnen worden opgegeven als scholingskosten. Dit geldt zowel voor particulieren als ondernemers. Kijk op www.belastingdienst.nl Vergoeding door derden In veel gevallen is het studenten gelukt de opleiding vergoed te krijgen door het UWV of de werkgever. BTW Beroepsopleidingen zijn in Nederland vrijgesteld van BTW. Beroepsopleidingen Traumatherapie 15

Docenten Peter Krijger hypnotherapie, regressietherapie, traumatherapie, NLP Alexander Bund hypnotherapie, NLP, relatietherapie, psychopathologie Inge Kuhn-Bijl hypnotherapie, regressietherapie, supervisie, mentor Daantje de Wit hypnotherapie, regressietherapie, supervisie, mentor Carin Mannak ademtherapie, lichaamswerk, haptotherapie, supervisie Margareth van Slijpe EMDR, hypnotherapie en communicatie, Drs. Jan Vermij, arts psychotherapie, medische kennis Drs. Anita de Nennie hypnotherapie, psychologie, psychopathologie Drs. Peter Baldé psychotherapie, hypnotherapie, energie psychologie Drs. Barbara Nanninga psychologie, hypnotherapie Robert Hartzema - psychodynamiek Beroepsopleidingen Traumatherapie 16