TECHNISCH BEROEPSONDERWIJS IN FRIESLAND

Vergelijkbare documenten
TECHNISCH BEROEPSONDERWIJS IN FRIESLAND

Samenwerkingsovereenkomst Toptechniek in Bedrijf Noordoost-Brabant

TAK Centrum wil innovatieve onderwerpen, vermeld in onze regiovisie, gebruiken om lesmateriaal te ontwikkelen voor het vak Science.

Datum: 2 april 2015 Onderwerp: beleidskader regionale doorlopende leerlijn plus doelen 2015 kerngroep Toptechniek in Bedrijf Noordoost-Brabant

SAMENWERKINGSARRANGEMENT LANDSDEEL NOORD PLATFORM BÈTA TECHNIEK

Doorlopende leerlijnen; Regionale visie als succesfactor

Norwin College, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer T. Stierhout

Resultaten Propedeuse Stenden, NHL en VHL van leerlingen Friese vo-scholen

ONDERWIJS PRODUCTPORTFOLIO GRONINGEN EN DRENTHE

SAMENWERKINGSARRANGEMENT LANDSDEEL ZUIDWEST PLATFORM BÈTA TECHNIEK

Beleidsplan stichting Samen FIKS

Toptechniek in bedrijf

Toptechniek en Techniekpact. Een duurzame route

Toptechniek in Bedrijf Programmalijn 1

Resultaten Propedeuse Stenden, NHL en VHL van leerlingen Friese vo-scholen

Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo

Samen voor onderwijs in Apeldoorn

Meer jonge mensen in de techniek. Daarbij ondersteunen we uw school of bedrijf!

Verbindersproject Provincie Drenthe

De missie van het Vakcollege

Resultaten Propedeuse Stenden, NHL en VHL van leerlingen Friese vo-scholen

Verzoek tot ondersteuning van de verbinding M-Tech en TIB in de regio Haaglanden

LANDSDEEL NOORDWEST. 1. Inleiding

Procedure schoolverlaten

Aanbevelingen en Actieprogramma. Naar versterking van het VMBO; Bedrijfsleven over VMBO beroepsgericht

De TL (G) in 21 e eeuw.

De Pitstop 3. Skelterrace 19 juni Gesponsord door:

Naar een gezamenlijke aanpak voor. en op basis daarvan het opstellen van een subsidieaanvraag voor Toptechniek in Bedrijf

Onderzoeken Werkplekleren

Onderwijsagenda SECTORPLAN AOC S 2012/2015 9

Gouden handjes? Gouden toekomst!

LOB beleidsontwikkelingen. Thea van den Boom Directie mbo, OCW 17 maart 2017

Vergelijking propedeuseresultaten Friesland Nederland 4. Vergelijking propedeuseresultaten vroege en late aanmelders 6

Doe mee in onze. groene wereld. vmbo groen. Doetinchem. Het Groene Lyceum. Vakman schaps route

Vakcolleges staan voor ondernemend vakmanschap in het (voorbereidend) beroepsonderwijs

Doe mee in onze. groene wereld. vmbo groen. Twello. Het Groene Lyceum. Vakman schaps route

Christelijk College Zeist

LOB in het beroepsonderwijs drs. Metje Jantje Groeneveld

Pilots LOB in groen vmbo en mbo Stand van zaken februari 2013 Niek van den Berg, 25/2/2013

Woerdens Techniek Talent

Voortijdige schoolverlaters VO

Slim samenwerken binnen en tussen vmbo en mbo in Zeeland. Presentatie tbv Bustour Slim Samenwerken VNG 27 maart 2013

Piter Jelles Strategisch Perspectief

Het Leukste Vmbo. Haalt je beste binnenste buiten. Van ALMELO. Open dagen

Terugzine. Samen kennis maken. Samenwerking in de groene kolom is uniek. Lezen en laten lezen! Win-win voor onderwijs en bedrijfsleven

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Het vmbo van de toekomst. Strategische alliantie vmbo-mbo? Succesvol samenwerken kan!

Truck Academy & Summa Automotive. Kennismakingsbijeenkomst Bedrijfswagen opleidingslocatie te Helmond

Met atheneum op weg naar succes!

Het Leukste Vmbo. Open dag. Van doetinchem. woensdag 23 januari 2019 van tot uur. Haalt je beste binnenste buiten.

Leerlingenstromen in het middelbaar beroepsonderwijs Leergang mbo

Voor vakmensen voor de toekomst

Special voor bijna-brugklassers en ouders

Onderzoek naar Experimenten

Infrastructuur landsdeel Noord. 4 Centres of expertise (penvoerders)

Projectplan verbinden technologieroutes en technologie en techniek in de Mavo

Havo. Al jaren een goede opleiding met ruimte voor je eigen talent, met eventueel vakken op vwo-niveau of eerder examen doen.

van onderwijs en onderwijsondersteuning binnen Directeur onderwijsinstituut

De kracht van samenwerking. Brainport Development, 2014

Samen. stevige. ambities. werken aan.

Doorstroomprogramma vmbo havo

Bouwen aan de Bouw Friesland. Activiteiten en resultaten 2015

De Gemengde Leerweg. wellantcollege ll. Informatie voor leerkrachten basisscholen

Welkom ouders van t Zonnewiel

Doe mee in onze. groene wereld. vmbo groen. Almelo. Het Groene Lyceum

Kennismiddag 22 juni 2017

Lerend Netwerk Sterk LOB in vmbo-tl

Welkom op Salland. Ouderavond BK 2 over keuzeproces in klas 2 Inez Barmentloo-de Boer, decaan. 5 februari 2019

Programma sessie. Vraag. theorie naar. praktijk. Van wie heeft u geleerd na te denken over de keuzes in uw loopbaan? VMBO Congres 31 januari 2013.

Met atheneum op weg naar succes!

RMC Factsheet Convenantjaar Nieuwe voortijdige schoolverlaters Voorlopige cijfers - versie 1 Uitgave: maart 2017

Aanpak arbeidsmarkt Zuidoost-Nederland Illustratie regionaal arbeidsmarkt dashboard. Inleiding

Kiezen voor technologie Regio Zeeland. Verlenging 2016

We willen de Zeeuwse jongeren zo goed mogelijk toerusten voor hun latere rollen als werknemer, ondernemer, ouder, burger et cetera.

Ondersteuningsplan

We werken al veel samen op het gebied waar het kan en meer geconcentreerd. zodat er meer geld beschikbaar komt opleidingen meer specialistisch zijn

Kiezen in mavo 2. Cohort Park Lyceum Almere

Toptechniek in bedrijf Programmalijn 1: Vmbo en mbo techniek. Auditrapport. December 2013, regio Haaglanden

Leerlingenstromen in het middelbaar beroepsonderwijs Leergang Bve

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Presenteer je eigen onderzoek op de Mbo Onderzoeksdag op 12 november 2015!

Regiovisie Technisch Beroepsonderwijs in Friesland

Sectorwerkstuk. Zinvol LOB a. Grenservaring b. Reflectie c. Keuzevrijheid. Algemeen Verplicht? Plaats binnen LOB?

Havo. Al jaren een goede opleiding met ruimte voor je eigen talent, met eventueel vakken op vwo-niveau of eerder examen doen.

Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs!

Opbrengst vsv cafe 3 april talentontwikkeling Pagina 1

Jaarverslag. Aansluitingsnetwerk VO-HO Fryslân. Leeuwarden, 27 maart 2014

Gepersonaliseerd onderwijs: is maatwerk in de beroepskolom mogelijk?

Doe mee in onze. groene wereld. open dag. vmbo groen. Enschede. Vakman schaps route. vrijdag 26 januari uur uur.

Onderwijskundig jaarplan

Welkom op WolfertPRO!

Havo. Al jaren een goede opleiding met ruimte voor je eigen talent, met eventueel vakken op vwo-niveau of eerder havo-examen doen.

Nieuw vmbo op. het Haarlem College. op het Haarlem College kan het. Podium & Presentatie Mavo en Mavo + Informatie voor de leerlingen van groep 8

Technisch Beroepsonderwijs in Friesland

Aansluitingsnetwerk VO-HO Fryslân

LOB en techniek. Geef jongeren praktijkervaringen die ertoe doen.

Anticiperen op leerlingenkrimp in het voortgezet onderwijs. Houtskoolschets RPO Noordoost Fryslân

Stapeling binnen Melanchthon

voor het middelbaar beroepsonderwijs

Transcriptie:

TECHNISCH BEROEPSONDERWIJS IN FRIESLAND vmbo en mbo zetten samen de schouders er onder ACTIES EN PLAN VAN AANPAK 2012-2015 Leeuwarden, 28 september 2012 1

Vormgeving van de ambities en acties. De ambities van de samenwerkingspartners zijn verwoord in de regiovisie Friesland en de afspraken zijn vastgelegd in een prestatiecontract. De ambities zijn omgezet in acties die hieronder nader worden uitgewerkt. Een stuurgroep bestaande uit één vertegenwoordiger van respectievelijk, Friesland College ROC, / voorheen AOC Friesland, CV Fricolore Onderwijsgroep UA, de coöperatie Pompeblêd en een vertegenwoordiger uit Technet (bedrijfsleven) geeft leiding aan het realiseren van de ambities in Friesland. De provincie Fryslân neemt als waarnemer deel aan de stuurgroep vmbo en mbo techniek. De taken van de stuurgroep zijn: a) Het opstellen van een gespecificeerde begroting. b) Het inrichten en faciliteren van werkgroepen op de actielijnen. c) Het (laten) monitoren van de vorderingen en resultaten per actielijn (auditteam) d) Het (laten) organiseren van een jaarlijkse kennisuitwisseling/ vlootschouw waarbij naast het onderwijs ook bedrijven en regionale overheden worden uitgenodigd. De stuurgroep wordt terzijde gestaan door een projectmanager. De stuurgroep gaat werken met backward plannen/achterwaarts plannen. Het begint met het perspectief/ de stip op de horizon en van daaruit wordt bepaald wat er het volgende jaar moet gebeuren. Acties worden in de regio uitgevoerd. Lokale bedrijven werken met lokale scholen aan het perspectief om meer jongeren te inspireren tot een carrière in de techniek. De stuurgroep werkt met het model voorlopers, vroege volgers en late volgers. In 2012/2013 wordt gestart met de voorlopers in Friesland. In 2013/2014 komen de vroege volgers aan de beurt die kunnen profiteren van de eerste ronde en in 2014/2015 haken de late volgers aan. SAMENSTELLING VAN DE STUURGROEP VMBO EN MBO TECHNIEK IN FRIESLAND De heer S. Tuinier Mevrouw L. Vos penvoerder (voorheen De heer T. Stierhout AOC Friesland) CV Fricolore Onderwijsgroep De heer H. Stam UA Coöperatie Pompeblêd De heer S. Haverkamp Technet/bedrijfsleven Provincie Fryslân (waarnemer) PROCESMANAGEMENT In het plan Technisch Beroepsonderwijs in Friesland: vmbo en mbo zetten samen de schouders er onder is vooral het WAT uitgewerkt. De HOE- vragen worden voor een deel overgelaten aan een netwerk van regionale scholen en bedrijven. In deze benadering past geen traditionele De heer M. Jansen Regiomanager Noord De heer M. van Dam Senior projectleider Kennis en Economie De heer S. de Jong 2

hiërarchische sturing vanuit één centraal punt vanuit Friesland maar een sturingsconcept dat procesmanagement wordt genoemd. Zes regio s in Friesland werken op basis van het Plan van Aanpak 2012 2015 aan de acties en worden daarbij ondersteund door een eigen regionale kartrekker. De regionale kartrekkers hebben en onderhouden de verbinding met de procesmanager van Technisch Beroepsonderwijs in Friesland. De procesmanager heeft en onderhoudt de verbinding met de bestuurders en de subsidieverstrekkers vanuit de focus op ambities en het bereiken van de afgesproken prestaties. PLAN VAN AANPAK PROCESMANAGEMENT Ontwerp van de aanpak om periode april t/m september 2012 de deelname aan techniek in opstellen van een regiovisie en een actieplan vmbo en mbo vmbo en mbo in Friesland in techniek en het aanvragen van een stimuleringsbijdrage bij de komende jaren te de regeling Toptechniek in bedrijf (deadline 15 juni 2012). vergroten. uitwerken van de regiovisie Technisch Beroepsonderwijs in Friesland op basis van de feedback van de expertcommissie Toptechniek in bedrijf. Opstellen van een mantelcontract waarin werkafspraken met alle partijen worden geborgd. concretiseren van de acties in een plan van aanpak vmbo en mbo techniek in Friesland, rekening houdend met de feedback van de expertcommissie Toptechniek in bedrijf. aanvragen van een stimuleringsbijdrage bij de provincie Fryslân en de opleidingsfondsen (deadline 1 oktober 2012) de raambegroting omzetten in een gespecificeerde begroting waarin de relatie tussen resultaat en inzet van middelen inzichtelijk wordt gemaakt. afsluiten van het prestatiecontract met Platform Bèta Techniek. Start in het cursusjaar 2012 2013. feestelijke aftrap vrijdag 8 maart 2013 met vmbo en mbo techniek in Friesland. presentatie nieuwe website vmbo en mbo techniek in Friesland. projectbrochure vmbo en mbo techniek in Friesland persbericht Monitoren en bijsturen van periode maart 2013 t/m december 2013. 3

de inzet en voortgang op de 5 actielijnen in de periode maart 2013- dec 2013. Balans opmaken en aftrap met de derde tranche. Monitoren, bijsturen en balans opmaken van de derde ronde. Inzet van middelen en resultaat ontwikkelen van een kijkkader. visitatie na een half jaar op elke actie. opstellen visitatierapport met aanbevelingen om bij te sturen. periode april t/m mei 2014. organiseren van een regionale vlootschouw voor onderwijs, bedrijfsleven en regionale overheden. De voorlopers presenteren hun aanpak en de resultaten. Het aangeven van wat wel en niet werkt staat centraal. De vlootschouw staat in het teken van ervaren, analyseren en verbeteren. Het Platform Bèta Techniek kan ondersteunen door uit andere regio s geleerde lessen in te zetten voor onze regio. feestelijke aftrap juni 2014 volgende ronde op de 5 actielijnen vmbo en mbo techniek. Periode september 2014 t/m mei 2015. herhalen van de procesmanagement cyclus. visitatierapporten maart 2014 en maart 2015. vlootschouw juni 2014 en juni 2015 Begroting: 80.000 per jaar Resultaat in relatie tot de begroting: solide sturing en procesmanagement gedurende de looptijd van het project ( 50.000). jaarlijks monitoren en bijsturen middels visitaties en visitatierapportages ( 10.000). jaarlijkse vlootschouw om de opbrengsten te delen en te leren van de voorlopers ( 10.000). projectkosten per jaar ( 10.000). Dekking: Zowel Toptechniek in bedrijf als de provincie Fryslân hechten aan een solide procesmanagement vanwege de omvang van het project en de vele regio- partners die er bij betrokken zijn. Bijdrage provincie Fryslân: 30.000 per jaar. Bijdrage stimuleringsregeling Toptechniek in bedrijf: 30.000 per jaar. Bijdrage regiopartners: 20.000 per jaar. 4

Actie 1: vormgeven aan sterke overlegtafels We hebben sterke gesprekstafels nodig in Friesland. Deze keuze is gebaseerd op de constatering dat er op dit moment sprake is van te weinig samenhang in allerlei acties om techniek op de kaart te zetten en dat er daardoor te weinig resultaten worden geboekt. Het perspectief is een betaalbaar, transparant, kwalitatief sterk, aantrekkelijk, efficiënt georganiseerd en op de toekomst toegesneden aanbod van voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs in Friesland. We moeten gezamenlijk het voortouw nemen bij het ontwikkelen van nieuwe initiatieven en het oplossen van knelpunten zoals: de aanwezigheid van te kleine opleidingen in vmbo en mbo. ondoelmatigheid zoals dubbel opleiden in dezelfde kern. breed of specifiek opleiden. hoe zorgen we er voor dat kapitaalintensieve, maar voor het bedrijfsleven onmisbare, opleidingen in de lucht blijven. Samen als bedrijven en scholen over traditionele grenzen heenstappen en gezamenlijk de problemen en uitdagingen te lijf gaan is de lijn die wordt ingezet. In een lokale setting de koppen bij elkaar rond een concreet probleem en samen oplossingen zoeken. Het vormgeven van een maximaal doelmatig stelsel voor beroepsonderwijs op vmbo- en mbo- niveau in Friesland is niet eenvoudig. Doelmatigheid is geen in beton gegoten ijkpunt, maar het resultaat van een proces tussen partijen. Partijen die oprecht samen de zoektocht aangaan in het vinden van een nieuw evenwicht waar leerlingen, bedrijven en het beroepsonderwijs in Friesland blij mee zijn. Aansluitend op reeds lopende ontwikkelingen is zo n overlegtafel voorzien in Leeuwarden, Heerenveen, Sneek, Drachten, Harlingen/Franeker en Noordoost Friesland. Voorkomen dient te worden dat er weer een overlegstructuur wordt gecreëerd. Daarom is gekozen om de bestaande TechNet- kringen in Friesland coördinerend in te gaan zetten. PLAN VAN AANPAK ACTIE 1. Het landelijk opererende TechNet is een initiatief van Platform Bèta Techniek en TechniekTalent.nu. TechNet faciliteert in de periode 2012-2014 de regionale TechNet- kringen waar onderwijs en bedrijfsleven duurzaam samenwerken om de deelname aan techniekonderwijs in VMBO en MBO te vergroten. In Friesland zijn de zes TechNet- kringen inmiddels van start gegaan. De provincie Fryslân heeft vertrouwen in de duurzaamheid van de TechNet- kringen in Friesland en is bereid drie jaar lang een extra stimuleringsbijdrage te verstrekken onder de conditie dat aangesloten wordt op het plan Toptechniek in bedrijf vmbo en mbo techniek in Friesland. Op deze wijze vindt een unieke krachtenbundeling plaats tussen onderwijs, bedrijfsleven en regionale overheid in Friesland om tijdig op de komende vraag naar vakmensen in de sector techniek in te spelen. De extra stimuleringsmiddelen van de provincie Fryslân worden toegevoegd aan het budget van Toptechniek in bedrijf vmbo en mbo techniek in Friesland met als oormerking bij te dragen in het procesmanagement en de TechNet- kringen die actief zijn in actie 1 en actie 5 van het Friese plan. Concretisering: Linking pin structuur Het MBO in Friesland in de stuurgroep VMBO en MBO in Friesland heeft een linking pin met Deltaplan Techniek Noord Nederland. De regiomanager Noord van TechNet heeft zitting in de stuurgroep VMBO en MBO techniek in Friesland en vormt de linking pin met het landelijk beleid. De linking pin naar het Bestuurlijk Platform Economie en Arbeidsmarkt in Friesland wordt gevormd door de waarnemer 5

Macrodoelmatigheid Samenstelling overlegtafels van de provincie Fryslân in de stuurgroep VMBO en MBO in Friesland. Scholen voor VMBO en MBO zijn verantwoordelijk voor hun aanbod aan opleidingen en moeten in onderling overleg en in samenwerking met het bedrijfsleven tot afspraken komen over concentratie en taakverdeling. Het ministerie van OCW wil dat scholen werk maken van een doelmatig aanbod aan beroepsopleidingen op regionaal niveau. De ambitie is om in zes plaatsen in Friesland een overlegtafel in te richten. Overlegtafel Leeuwarden Onderwijs: OSG Piter Jelles CSG Comenius Bedrijfsleven: Lokale vertegenwoordigers uit de metaal, installatietechniek, elektrotechniek, bouw, mobiliteitsbranche en procestechniek. Overlegtafel Heerenveen Onderwijs: OSG Sevenwolden Bornego College Bedrijfsleven: Lokale vertegenwoordigers uit de metaal, installatietechniek, elektrotechniek, bouw en de mobiliteitsbranche. Overlegtafel Drachten Onderwijs: OSG Singelland CSG Liudger Burgemeester Harmsmaschool Stellingwerf College Bedrijfsleven: Lokale vertegenwoordigers uit de metaal, fijnmechanica, installatietechniek, elektrotechniek en bouw/infra. Overlegtafel Sneek/Bolsward Onderwijs: CSG Bogerman Marne College RSG Magister Alvinus Bedrijfsleven: Lokale vertegenwoordigers uit de metaal, installatietechniek, elektrotechniek, bouw en maritieme techniek. Overlegtafel NO Friesland Onderwijs: 6

Werkwijze en vormgeving Inzet van middelen en resultaat Dockinga College Lauwers College MAVO De Saad Bedrijfsleven: Lokale vertegenwoordigers uit de metaal, installatietechniek, elektrotechniek en de bouw. Overlegtafel Harlingen/Franeker Onderwijs: RSG Simon Vestdijk CSG Anna Maria van Schurman Bedrijfsleven: Lokale vertegenwoordigers uit de metaal, installatietechniek, elektrotechniek en de bouw. De coördinatie en de communicatie met de stuurgroep VMBO en MBO in Friesland ligt bij de zes TechNet- kringen. Periode 1 november 2012 t/m 1 juni 2013 richten en inrichten Periode 1 september 2013 t/m 1 juni 2014 uitvoeren/proefdraaien Periode 1 september 2014 t/m 1 mei 2015 evalueren/ verbeteren/implementatie klaar maken. Begroting: 12.000 per jaar. Resultaat in relatie tot de begroting: Het resultaat is een doelmatig stelsel beroepsonderwijs voor vmbo en mbo techniek in Friesland, waarbij lastige keuzes via backward planning naar voren zijn getrokken en in een lokale setting zijn opgelost. Dekking: Per Technet- kring is er 2000 per jaar beschikbaar voor het vormgeven van deze actie. De provincie Fryslân cofinanciert deze actie in het kader van macrodoelmatigheid. Bijdrage provincie Fryslân: 6.000. Bijdrage regiopartners, inclusief het regionale bedrijfsleven: 6.000. 7

Actie 2: doorlopende leerlijn LOB in techniek Er zijn zeer veel factoren van invloed zijn op het keuzeproces van de leerling gedurende zijn of haar onderwijsloopbaan. Kernpunt hierin is de ervaring die de leerling zelf opdoet met techniek. De school en de docenten spelen hierin een sleutelrol. Als een leerling intensieve ervaringen opdoet en positieve steun van docenten krijgt dan is de basis voor de keuze richting techniek gelegd. Bij gebrek aan deze ervaringen hebben jongeren de neiging zich te verlaten op stereotype beroepsbeelden. De kunst is dan ook om leerlingen representatieve en inspirerende ervaringen te laten opdoen met techniek. En steeds meer wordt duidelijk dat we niet vroeg genoeg kunnen beginnen om leerlingen enthousiast te maken en te houden voor techniek. De ambitie is om een uitdagend programma voor loopbaanoriëntatie en loopbaanbegeleiding (LOB) in de vakmanschapsroute en de technologieroute te ontwikkelen. In deze ambitie staan een aantal speerpunten centraal: persoonlijk contact, dialoog en reflectie zijn van essentieel belang. Ouders er bij betrekken helpt. een longitudinale aanpak is nodig. het vroeg aanbieden van ervaringen in de beroepspraktijk. het hele docententeam staat erachter en draagt dit actief uit. docenten zijn getraind in het voeren van loopbaangesprekken. Docenten zijn getraind in de communicatie met bedrijven. docenten van vmbo- tl bezoeken regionale techniekbedrijven. LOB is verankerd in het curriculum. MBO- ers van de ROC s worden ingezet bij LOB (peer support). In Friesland hebben we op het terrein van LOB reeds verschillende instrumenten ontwikkeld en verzameld onder de titel Stromen en Doorstromen. In de praktijk van vmbo- tl worden deze instrumenten spaarzaam toegepast. Dit komt vooral om dat er te weinig tijd is gestoken in implementatie binnen het curriculum en in professionalisering van docenten. Binnen de pilots is gebleken dat het technische bedrijfsleven in de regio van harte meewerkt. De gevraagde stimuleringsbijdrage uit het programma Toptechniek in bedrijf wordt bij toekenning gebruikt om samen een doorlopende leerlijn LOB te implementeren, inclusief de daarbij behorende professionalisering van docenten in het voeren van loopbaangesprekken met leerlingen/cursisten. Ook scholen in het professioneel omgaan met relaties in het bedrijfsleven is van belang. De te formeren werkgroep die 6 scholen per jaar ondersteunt bij de implementatie bestaat uit vertegenwoordigers van de samenwerkingspartners met kennis en ervaring op het terrein van LOB. Elk jaar levert de werkgroep een presentatie op de vlootschouw; een grote informatiemiddag die de stuurgroep organiseert rond de vorderingen in Toptechniek in bedrijf. Regionale bedrijven, scholen en regionale overheden worden hiervoor uitgenodigd. PLAN VAN AANPAK ACTIE 2. Voor de scholing van docenten, mentoren en decanen wordt aangesloten op de clustering van scholen in de drie Friese regio s. Er zijn meerdere goede scholers op het terrein van LOB in het VO en MBO en op het professionaliseren van docenten in het voeren van loopbaangesprekken (b.v. CINOP, APS en KPC) waarbij een offerte kan worden opgevraagd. Concretisering: 2012-2013 Friese Wouden 2013-2014 ZW Friesland 2014-2015 Noord Friesland 8

OSG Singelland CSG Liudger OSG Sevenwolden Bornego College Linde College Burgemeester Harmsmaschool Stellingwerf College CSG Bogerman Marne College RSG Magister Alvinus CSG Gaasterland CSG Anna Maria van Schurman OSG Piter Jelles CSG Comenius RSG Simon Vestdijk CSG Dockinga College Lauwers College CSG Ulbe van Houten MAVO De Saad Voor de ondersteuning van 6 scholen per jaar bij de implementatie van LOB in het curriculum worden ervaren docenten/decanen ingezet die voor deze opdracht door de stuurgroep worden gefaciliteerd. Concretisering: 2012 2013 OSG Piter Jelles CSG Comenius OSG Sevenwolden Bornego College Linde College CSG Ulbe van Houten 2013 2014 CSG Bogerman/CSG Gaasterland/Marne College RSG Magister Alvinus OSG Singelland CSG Liudger CSG Anna Maria van Schurman 2014-2015 RSG Simon Vestdijk CSG Dockinga College Lauwers College Stellingwerf College Burg. Harmsmaschool Inzet van middelen en resultaat Begroting: 100.000 per jaar Resultaat in relatie tot de begroting: De prestaties zijn: Scholen van docenten in loopbaangesprekken en in het professioneel omgaan met relaties in het bedrijfsleven. Het is van belang dat er in elke VMBO- school en MBO- school in Friesland docenten werken die loopbaancompetent zijn opgeleid. In de projectperiode worden in totaal 90 docenten, mentoren en decanen opgeleid. 2 scholingsgroepen per jaar met inzet van een externe scholingsorganisatie ( 20.000) Zes scholen per jaar ondersteunen bij de implementatie van LOB in het curriculum. De voorlopers in Friesland faciliteren docenten om startende scholen te helpen om LOB een vaste plek te geven in de vakmanschapsroute en de technologieroute. Aanvullend budget per deelnemende school 9000 ( 55.000 per jaar). budget voor de ondersteuningsgroep bij de implementatie per jaar ( 25.000) Dekking: Uit de stimuleringsregeling Toptechniek in bedrijf wordt jaarlijks 50.000 in de scholing en implementatie van LOB geïnvesteerd. De andere 50.000 wordt geïnvesteerd door de regiopartners die deelnemen aan het scholings en implementatietraject. 9

Actie 3: technologieroute in Friesland. Deze actie wordt een echte boppeslach in Friesland. Deze actie is met name bedoeld om de terugval in de instroom in mbo niveau 4 om te buigen naar groei. Maar ook om de route vmbo- mbo- hbo weer koninklijk te maken. Te veel havisten stromen ongediplomeerd in het mbo en deze studenten waren beter af geweest als ze direct vanuit vmbo- tl naar het mbo waren gegaan. Uit het trackrecord blijkt dat er al scholen in Friesland zijn waar een technologieroute binnen vmbo- tl is vormgeven. De uitdaging is dat op veel meer locaties het vak technologie in de bovenbouw van vmbo- tl en vmbo- gl wordt geïmplementeerd. Tweede ambitie is om in de volle breedte het vak rekenen/wiskunde aantrekkelijker en uitdagender te maken. In Friesland is een methode in ontwikkeling die werkt met serious gaming. Samen met LOB is daarmee het basisprofiel techniek gelegd dat aansluit op het basisprofiel van het primair onderwijs. Talentvolle leerlingen die dat willen kunnen daarbovenop een plusprofiel techniek volgen. Model daarvoor is de Talenten Academie die voor topsporters in Heerenveen is ontwikkeld. De gevraagde stimuleringsbijdrage uit het programma Toptechniek in bedrijf wordt bij toekenning gebruikt om het basisprofiel techniek en het plusprofiel techniek te ontwikkelen en op meerdere locaties in Friesland te implementeren. De te formeren werkgroep bestaat uit vertegenwoordigers van de samenwerkingspartners met affiniteit, kennis en ervaring op het terrein van het opzetten van een technologieroute in vmbo- tl en vmbo- gl. Elk jaar levert de werkgroep een presentatie op de vlootschouw. PLAN VAN AANPAK ACTIE 3. Concretisering technologieroute low profile. De nadruk ligt op kwantiteit; zo veel mogelijk leerlingen maken meer kennis met techniek. eigen ontwikkelingsbudget per school 7500 (totaal 30.000 per jaar). aanvullend ontwikkelingsbudget per school 10000 (totaal 40.000 per jaar). budget voor de ondersteuning bij implementatie 10.000 per jaar) è 2013-2014 Ontwikkeljaar è 2014-2015 Implementeren *door verandering van aanpak en periodisering worden budgetten aangepast waar nodig. Deelnemende scholen Linde College OSG Singelland CSG Liudger Marne College CSG Bogerman RSG Magister Alvinus RSG Simon Vestdijk CSG Comenius OSG Piter Jelles Stellingwerf College CSG Anna Maria van Schurman Concretisering technologieroute high profile. De nadruk ligt op intensiteit. De leerlingen volgen de eerste twee leerjaren een breed onderwijsprogramma met meteen al alle bètatechnische vakken. De leerlingen volgen vanaf het derde leerjaar van het vmbo een geïntegreerde route die opleidt tot een diploma techniek niveau 4. Er worden projecten ingezet samen met het mbo. Er zal aandacht zijn voor de ontwikkeling van competenties zoals analyseren, organiseren en presenteren. 10

eigen ontwikkelingsbudget per school 15.000 (totaal 30.000 per jaar). aanvullend ontwikkelingsbudget per school 25.000 (totaal 50.000 per jaar). budget voor de ondersteuning bij implementatie 10.000 per jaar. è 2013-2014 Ontwikkeljaar è 2014-2015 Implementeren *door verandering van aanpak en periodisering worden budgetten aangepast waar nodig. Deelnemende scholen Marne College Bornego College OSG Piter Jelles OSG Sevenwolden Dockinga College OSG Singelland Concretisering wiskunde, net even anders. Wiskunde wordt door veel leerlingen in VMBO- tl en gl ervaren als saai en theoretisch. Verder Is het instroomniveau in mbo- techniek op dit moment veel te laag. Een Friesland brede werkgroep gaat aan de slag met het ontwikkelen van een doorlopende leerlijn wiskunde gebaseerd op een activerende didactiek. De werkgroep valt onder de regie van de reeds functionerende stuurgroep kernvakken VOMO. De werkgroep bestaat uit: 2 deskundige docenten namens het MBO en 2 deskundige docenten namens het VMBO. De docenten zijn goed ingevoerd in het referentiekader rekenen voor VO en MBO en kunnen dit vertalen naar de dagelijkse onderwijspraktijk. ontwikkelingsbudget 10.000 per jaar. Inzet van middelen en resultaat Begroting: 180.000 per jaar. Resultaat in relatie tot de begroting: De prestaties zijn: Vier scholen per jaar implementeren, met ondersteuning, techniek low- profile (het basisprofiel). Twee scholen per jaar implementeren, met ondersteuning, techniek high- profile (het plusprofiel). Er wordt een attractieve doorlopende leerlijn wiskunde vmbo- mbo in Friesland ontworpen Dekking: Uit de stimuleringsregeling Toptechniek in bedrijf wordt jaarlijks 100.000 geïnvesteerd in de technologieroute. De andere 80.000 wordt geïnvesteerd door de regiopartners vanuit het onderwijs. 11

Actie 4: vakmanschaproute in Friesland. De landelijke trend is dat een aantal vmbo leerwegen groei vertoont te weten de theoretische leerweg en de gemengde leerweg. De basisberoepsgerichte leerweg blijft een dalende trend vertonen. Bij de sectoren vertonen de intersectorale programma s duidelijke groei. De dalende trend in de sector Techniek zet nog steeds door en daarbinnen vindt een verschuiving plaats richting Techniek Breed. De actie vanuit Friesland is met name bedoeld om de terugval in de instroom in mbo niveau 2 en 3 op z n minst te stabiliseren. De grootste problemen liggen in de plaatsen met dubbel aanbod in de F4 gemeenten. Als er geen onconventionele oplossingen worden gevonden over de denominaties heen blijft het twee keer niks. De gevraagde stimuleringsbijdrage uit het programma Toptechniek in bedrijf wordt bij toekenning gebruikt om in de grote kernen vmbo- techniek betaalbaar en doelmatig op de kaart te houden. Dat kan onder andere door het bedenken en inzetten van maatregelen om de vakmanschaproute in Friesland (zoals het Vakcollege in Heerenveen) nog sterker te maken en het als sterk merk op de regionale agenda te profileren en te houden. De stimuleringsbijdrage wordt niet gebruikt om huidige (noodlijdende) opleidingen te ondersteunen. De prestaties zijn: Het uitwerken van oplossingsmodellen (prototyperen). Het maken van een regionale keuze. Het implementeren van de gemaakte keuze. De te formeren werkgroep bestaat uit vertegenwoordigers van de samenwerkingspartners in de F4 gemeenten met voldoende mandaat om uitruil- of samenvoegingscenario s te kunnen maken. Elk jaar levert de werkgroep een presentatie op de vlootschouw. PLAN VAN AANPAK ACTIE 4. Het belangrijkste risico voor duurzaamheid in de vakmanschapsroute is dat het ieder voor zich blijft, resulterend in een teruglopend aantal leerlingen in de vakmanschapsroute. Deze actie is er op gericht dat er doorbraken komen in regio s met een dubbel aanbod. Het ik versus jou denken loslaten en samen op zoek gaan naar het derde alternatief ( Stephen R. Covey). Geen compromissen, maar op zoek naar nieuwe uitkomsten waar iedereen beter van wordt. 2012-2013 prototyperen 2013 2014 kiezen 2014 2015 doorkiezen Leeuwarden: OSG Piter Jelles en CSG Comenius Heerenveen: OSG Sevenwolden en Bornego College Sneek: CSG Bogerman, Marne College en RSG Magister Alvinus Drachten: OSG Singelland en CSG Liudger idem idem Inzet van middelen en resultaat. Begroting: 40.000 per jaar. Resultaat in relatie tot de begroting: Nieuw evenwicht in de F4 gemeenten als het gaat om het aanbieden van de vakmanschapsroute en de doorstroom naar mbo niveau 2 en 3. Dekking: Uit de stimuleringsregeling wordt jaarlijks 10.000 geïnvesteerd in de vakmanschapsroute. De regiopartners financieren deze actie grotendeels zelf door per jaar 30.000 te investeren. 12

Actie 5: manifestaties en wedstrijden In Friesland stimuleren we om mee te doen aan Technics4U. Technics4U is een project voor leerlingen uit het basisonderwijs (groep 7), leerkrachten en ouders. Het project bestaat uit een techniekmanifestatie voor basisschoolleerlingen en bedrijfsbezoeken voor leerlingen, ouders en leerkrachten. Doelstelling is hen te enthousiasmeren voor techniek. Technics4U heeft de volgende kenmerken: het technisch bedrijfsleven doet mee ouders van leerlingen worden betrokken er wordt een grote groep leerlingen bereikt (minimaal 400 per regio). het project wordt ingebed in bestaande techniekactiviteiten van het basisonderwijs. Voorwaarde voor deelname aan Technics4U is de behandeling van de OTIB lesbrief Geheimen van het pretpark waarin de techniek van een achtbaan wordt behandeld. Daarna vindt er een techniekmanifestatie plaats in het (v)mbo en de zaterdag na de techniekmanifestatie openen bedrijven uit de technische sector hun deuren voor leerlingen en ouders. Als het basisonderwijs techniek steeds meer integreert in het onderwijs moet dat een vervolg krijgen in de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Het voornemen is om te gaan werken met regionale shows/ events in de gebouwen van het en. Het mbo in Friesland ondersteunt de organisatie van Skills Talents in Friesland. Binnen deze wedstrijden gaat de bovenbouw van de theoretische leerweg voor minimaal 50% van de locaties in Friesland gedurende de projectperiode ook mee doen. De gevraagde stimuleringsbijdrage uit het programma Toptechniek in bedrijf wordt bij toekenning gebruikt om een provinciale evenementenkalender techniek te ontwikkelen die leerlingen aanspreekt en die past binnen de curricula van het basisonderwijs en voortgezet onderwijs in Friesland. De organisatie wordt in handen gelegd van de bestaande TechNetkringen (zie voor een nadere uitwerking ook actie 1). PLAN VAN AANPAK ACTIE 5. De zes TechNet- kringen in Friesland fungeren als verbinder en regisseur en ondersteunen de regiopartners met de uitvoering van de activiteiten en projecten voor techniekpromotie. In elke TechNetkring zijn veel bedrijven uit de eigen regio betrokken. De vigerende inspanningen worden in Friesland versterkt en verbreed naar de hele sector techniek. Dit kan mede door een extra ondersteuning vanuit de provincie Fryslân. Inzet van middelen en resultaat: Begroting: 90.000 per jaar. Resultaat in relatie tot de begroting. het stimuleren van een positieve houding tegenover bètatechniek in het basisonderwijs door de organisatie van Technics4U. het bevorderen van de instroom in het technische onderwijs b.v. door ontmoetingen met de regionale bedrijven en regionale beroepsbeoefenaren te organiseren en mee te doen aan de inloopdagen op het mbo in Friesland. het bevorderen van de doorstroom in het technische onderwijs in de keten vmbo- mbo- hbo. Dekking: De provincie Fryslân investeert in deze actielijn 24.000 per jaar. Vanuit Toptechniek in bedrijf wordt 22.500 geïnvesteerd. De regiopartners en met name de opleidingsfondsen investeren de resterende 43500. Daarbij wordt aangetekend dat de technische opleidingsfondsen investeren in de jaren 2012 t/m 2014. Over de periode na 2014 is er nog geen vastgesteld beleid binnen de technische opleidingsfondsen/ Techniek Talent. 13