Onderwijsagenda SECTORPLAN AOC S 2012/2015 9

Transcriptie

1 Onderwijsagenda 9

2 De kwaliteit van het vmbo De Onderwijsinspectie schetst al jaren een gemengd beeld over de kwaliteit van het vmbo-groen op de AOC s. In de basisberoepsgerichte leerweg doet het vmbo-groen het beduidend beter dan de rest van het vmbo. De kwaliteit van de kaderberoepsgerichte leerweg is ongeveer gelijk aan die van het overige vmbo. De kwaliteit van de gemengde en theoretische leerweg blijft achter bij die van de rest van het vmbo. Een te groot deel van de betrokken afdelingen heeft het predicaat zwak of zelfs zeer zwak. 2 De kwaliteitsproblemen bij de GL en TL komen vooral tot uitdrukking in de tegenvallende resultaten die de leerlingen behalen voor het centrale examen en het te grote verschil met de resultaten van het schoolexamen. 2 Op de VBG-scholen is dit niet het geval. 10

3 Het Masterplan vmbo In reactie op het oordeel van de Inspectie hebben de AOC s in 2011 een Masterplan vmbo opgesteld, om gezamenlijk te werken aan kwaliteitsverbetering. Aan dit plan ontlenen wij onderstaande ambities voor de komende jaren. Het aantal afdelingen dat als (zeer) zwak is aangemerkt, is tot een minimum teruggebracht. De scholen die nog wel het predicaat (zeer) zwak hebben, werken actief en gericht aan een verbetertraject. De AOC s hebben interne maatregelen genomen om zoveel als mogelijk te voorkomen dat er (zeer) zwakke afdelingen ontstaan. Met ingang van het schooljaar moeten de eerste tekenen van de kwaliteitsverbetering van de GL/TL zichtbaar zijn. De kwaliteit van de GL/TL is in het schooljaar op orde. De kwaliteit van de schoolexamens is mede in het licht van de implementatie van de nieuwe examenprogramma s vmbo-groen op orde en het niveau ten opzichte van het centraal schriftelijke examen is gewaarborgd. Het personeel is optimaal toegerust voor de noodzakelijk kwaliteitsverbetering en actualisering die de AOC s voor ogen hebben. Leerlingen worden opgeleid in een groene context waarin de ontwikkeling van persoonlijke talenten wordt gestimuleerd en alles uit de leerling wordt gehaald wat er in zit. De leeromgeving van het vmbo-groen is hiertoe optimaal ingericht. Bij dit alles is opbrengstgericht werken een belangrijks begrip. De AOC s zetten zich hier gezamenlijk voor in. 11

4 Het onderwijsaanbod in het vmbo-groen Het opleidingsaanbod in het vmbo-groen gaat voorzien in het bedienen van drie soorten leerlingen. Leerlingen die op jeugdige leeftijd een bewuste keuze hebben gemaakt voor een groen beroep. Zij dienen in staat te worden gesteld snel door te stromen naar een kwalificerende mbo-opleiding via het huidige vakrichtingsprogramma en de structuur van het Groene Lyceum of VM2 of nog nieuw te ontwikkelen varianten. Leerlingen met affiniteit voor de groene sector, die nog geen concreet beroepsbeeld hebben. Zij worden goed bediend met een groen-breed programma. Leerlingen die nog niet weten in welke sector zij werkzaam willen zijn en zich breed willen oriënteren, ook op andere sectoren. Voor hen dient een intersectoraal programma te worden ontwikkeld, dat zowel op groene als op niet-groene vmbo-scholen kan worden aangeboden. Te verwachten valt dat daardoor de instroom in het groene mbo zal toenemen, omdat meer leerlingen met groen in aanraking zullen komen. De AOC s verlenen hun medewerking aan de ontwikkeling van zo n intersectoraal programma. Voorwaarde daarbij is wel, dat de AOC s dit programma daadwerkelijk kunnen aanbieden en daarin niet worden belemmerd door andere scholen in de regio. 12

5 Interne doorstroming De doorstroming van vmbo-groen naar mbo-groen op de AOC s ligt landelijk beneden de 30%. Dit is in vergelijking met het overige vmbo opvallend laag en gezien de breedte van het moderne groene domein niet goed te begrijpen. Om tegemoet te komen aan de personeelsbehoefte van de groene sector zetten de AOC s zich er voor in, dat de interne doorstroom vmbo-groen mbo-groen omhoog gaat. Landelijk streefgetal is 40% van de vmbo-populatie in

6 De kwaliteit van het mbo Uit de rapportages van de Onderwijsinspectie komt het volgende beeld van de kwaliteit van ons mbo naar voren. Het diplomaresultaat, de intake en de studiebegeleiding zijn op de AOC s gemiddeld beter dan in het overige mbo. Op het gebied van loopbaanoriëntatie en begeleiding, werkvormen en didactisch handelen scoren de AOC s gemiddeld slechter dan de ROC s en de vakscholen. Datzelfde geldt (zelfs in sterke mate) voor het voldoen aan de wettelijke vereisten. De kwaliteit van de examens is op alle AOC s in orde. Opvallend is verder, dat schoolverlaters in het mbo-groen gemiddeld wat minder tevreden over hun opleiding zijn dan bij het overige mbo. Geen enkele mbo-groenopleiding wordt als zeer zwak beoordeeld. De ambitie is, dat in 2016 het mbo op de AOC s op alle aspecten tenminste even goed wordt beoordeeld als het overige mbo en dat we ons blijven onderscheiden op onze sterke punten. 14

7 Flexibilisering van het opleidingsaanbod in het mbo De huidige kwalificatiestructuur in het groene mbo wordt ervaren als te gedetailleerd, te fragmentarisch en te star. In deze structuur is het niet goed mogelijk om in te spelen op de snel veranderende behoeften van de arbeidsmarkt en de opleidingswensen van jongeren. De huidige kwalificatiestructuur maakt het ook lastig voor de AOC s om het onderwijs op een doelmatige manier te organiseren. De AOC s hebben in 2011 daarom samen met Aequor - het voortouw genomen om te komen tot een ingrijpende verandering van de kwalificatiestructuur. Deze zou er als volgt uit moeten gaan zien. De kwalificatiestructuur wordt ingedeeld in een beperkt aantal werkveldgebieden. Momenteel wordt gedacht aan negen werkveldgebieden (agribusiness, groene techniek, groene ruimte, groen en welzijn, dier en recreatie, groene detailhandel, voeding en gezondheid, natuurlijke creaties, toezicht groene ruimte). In de kwalificatiestructuur wordt voor ieder werkveldgebied de gezamenlijke canon van kennis, vaardigheden en houdingen beschreven. Ook worden de eisen ten aanzien van de algemene vakken (talen, wiskunde) vastgelegd. Daarnaast voorziet de kwalificatiestructuur in een omvangrijk gedeelte voor verbreding, verdieping of doorstroming. De noodzaak van deze verandering is onderschreven door de Topteams voor Agro & Food en Tuinbouw & Uitgangsmaterialen en is ook onderdeel van hun Human Capital Agenda. 15

8 Een ingrijpende operatie De door de AOC s voorgestane verandering in de kwalificatiestructuur van het groene mbo is een complexe operatie, die overleg met veel partijen vereist en diep ingrijpt in de organisatie van de opleidingen op de AOC s. Het is allereerst noodzakelijk dat deze veranderingen worden gesteund door het groene bedrijfsleven. Het overleg hierover vindt plaats in de Paritaire Commissie van Aequor. Bovendien is het wenselijk, dat de kwalificatiestructuur van het groene mbo op een soortgelijke wijze is opgebouwd als de kwalificatiestructuur van het overige mbo en dus past in het daarvoor ontwikkelde format. De AOC Raad praat hierover mee in de Stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB). Bij de ontwikkeling van de nieuwe structuur wordt ook gekeken naar de indeling van de opleidingen in het HAO. Er moet sprake zijn van doorlopende leerlijnen vmbo-mbo-hbo. Aequor werkt de kwalificatiestructuur inhoudelijk uit. De AOC s zullen in het schooljaar proefdraaien in twee pilots. Tenslotte implementeren de AOC s vanaf het schooljaar de nieuwe kwalificatiestructuur in hun opleidingen. Binnen Aequor werken de AOC s bovenstaande uitgangspunten uit in nieuwe kwalificatiedossiers, afgestemd met de SBB en de Groene Kennis Coöperatie. Vervolgens worden deze door de AOC s geïmplementeerd. Ook hanteren de AOC s voortaan dezelfde namen voor overeenkomstige opleidingen en diploma s. 16

9 Professionalisering van docenten en management De kwaliteit van het groene onderwijs valt of staat met de kwaliteit van de medewerkers op de AOC s. AOC s zijn zich bewust van de noodzaak te werken aan de verdere professionalisering van hun docenten en de bekwaamheid van het management. Trots op onze docenten is een belangrijk strategisch speerpunt voor de AOC s. Binnen de AOC Raad is een platform opgericht, waarin de HRM-deskundigen van de AOC s samenkomen en ervaringen uitwisselen. AOC s nemen deel aan de Professionaliteitsmonitor van CBE-consultants. Op korte termijn is er veel aandacht voor een volgens de regelen der kunst uitgevoerde beoordelingscyclus. Dat is als het ware de kapstok voor de overige instrumenten zoals lerarenregister, permanente educatie, prestatiebeloning, peer review, etc. Professionalisering van docenten is echter niet mogelijk zonder professionalisering van het management. Aangezien professionalisering van het management dus voorwaardelijk is voor professionalisering van de docent, dient professionalisering van het management onderdeel uit te maken van het project. Onderstaande afspraak uit het bestuursakkoord MBO is leidend: Alle managers zijn in 2015 in staat tot het houden van gesprekken waarin opleidingsdoelen worden geformuleerd in overleg met medewerkers. Dit wordt zichtbaar doordat op alle instellingen met alle medewerkers functioneringsen beoordelingsgesprekken worden gevoerd en bekwaamheidsdossiers worden onderhouden. In 2013 is sprake van een duidelijke verbetering op dit punt. 17

10 Benutting van de kolom In het Nederlandse onderwijsbestel vormen de overgangen tussen de verschillende schoolsoorten voor veel leerlingen een belemmering. Dit uit zich in voortijdig schoolverlaten, vooral in de eerste leerjaren van het mbo en het hbo. Het doorstroom-potentieel van leerlingen wordt onvoldoende benut. De bijzondere, verticale AOC-structuur vergemakkelijkt een efficiënte doorstroming van vmbo naar mbo. Initiatieven om de doorstroming te optimaliseren, zoals Het Groene Lyceum en VM2, 3 en 4 horen daarom bij uitstek thuis op de AOC s. De samenhang in de kolom is ook gebaat bij een passende set van AD-programma s op basis van de behoeften van de arbeidsmarkt en studenten. AD s kunnen ook (gedeeltelijk) op mbo-locaties worden uitgevoerd om de doorstroom te optimaliseren. Afstemming in de kolom zal ook een belangrijk aandachtspunt zijn bij de ontwikkeling van de nieuwe kwalificatiestructuur en binnen de Groene Kennis Coöperatie. 18

11 Acties vanuit de onderwijsagenda Verbetering kwaliteit vmbo Uitvoering Masterplan vmbo: Geen zeer zwakke afdelingen meer Onderwijsrendement GL op een gemiddeld niveau Kwaliteit examens op orde Professionalisering van het personeel Ontmoeting en kennisdeling Coördinatie met activiteiten van VO Raad en SPV AOC s zijn zelf verantwoordelijk. De AOC Raad faciliteert, zorgt voor onderlinge uitwisseling en brengt de resultaten in kaart. EL&I subsidieert de uitvoering van het Masterplan vmbo. Ontwikkeling intersectoraal programma De inhoudelijke ontwikkeling van één breed intersectoraal programma vmbo, waar groen deel van uitmaakt. De AOC Raad zorgt voor een goede inbreng van de AOC s in de ontwikkeling van dit programma en voor goede (wettelijke) randvoorwaarden. Vergroting interne doorstroom vmbo-groen mbo groen Er moet een onderzoek komen naar de oorzaken van de geringe interne doorstroom. Op basis van de resultaten van dit onderzoek moet een plan van aanpak worden opgesteld. Verbetering kwaliteit mbo Een nadere analyse is nodig van de kwaliteitsproblemen in ons mbo (loopbaanoriëntatie, didactiek, ontevredenheid afgestudeerden, voortijdig schoolverlaten). Op basis van deze analyse gaat de AOC Raad na of het zinvol is, een Masterplan mbo op te stellen, naar analogie van het masterplan vmbo. Flexibilisering van het opleidingsaanbod Er wordt een nieuwe kwalificatiestructuur ontwikkeld, met een kern-, profiel- en keuzedeel. Aequor en SBB hebben hierin de lead. De AOC Raad zorgt voor een goede inbreng vanuit de AOC s in dit proces (inhoud, format en randvoorwaarden). De AOC Raad stelt een plan op voor de implementatie van de nieuwe KS. Professionalisering docenten en management Voortzetting van het project Trots op onze docenten 19