KOREAANSE BENAMING 2008 Sabeom Nim: Mustapha Moutarazak 7 th Dan Kukkiwon Assistenten: dhr. Riccardo Odekerken en Mevr. Marion Snackers
Whanyong hamnida (Koreaanse voor welkom) INHOUDSOPGAVE 1. ALGEMEEN 2. LICHAAMSDELEN 3. RICHTINGEN 4. TELWOORDEN 5. SEOGI = STANDEN 6. DE TECHNIEKEN 7. JIREUGI = STOOTTECHNIEKEN 8. CHIREUGI = STEEKTECHNIEK 9. CHIGI = SLAGTECHNIEKEN 10. MAKKI = VERDEDIGINGEN 11. CHAGI = TRAPTECHNIEKEN 12. VOETVERDEDIGINGEN 13. BEVRIJDINGEN 14. DIVERSEN 15. POOMSAE / TAEKGEUK 16. OEFENVRAGEN 2
1. ALGEMEEN Bij Taekwondo leer je zowel aanvallen als verdedigen. Het is juist Taekwondo die dit als geen andere vechtsport weet te combineren, dit maakt de sport dan ook zo compleet! Verder onderscheidt de sport zich door ruime variatie; Door trainingen bouw je aan je fysieke en mentale conditie. Je leert grenzen verleggen en controle te krijgen over je lichaam en bewegingen. Door je zelfverzekerde optreden heb je een natuurlijk overwicht in stress momenten. Je zal overwegend een flexibele houding aannemen. Yoo-Sin = De voornaam van generaal Kim Yoo-Sin, die in 668 n. Chr. tijdens de Silla-dynastie de drie onafhankelijke koninkrijken Koguryo, Baek Je en Silla verenigde tot één keizerrijk Koryo, het huidige Noord- en Zuid Korea. Taekwondo de manier van het trappen en de vuist. (Tae = trappen, Kwon = vuist, Do = manier/weg) Dobok Taekwondo-pak Dojang Trainingsruimte, club- of schoolgebouw Geup Benaming van de 10 graden (bandkleuren) tot 1e Dan Dan Benaming van de 9 graden van de zwarte band Charyeot Commando; in de houding staat (Moa Seogi) Gyeong-Rye Commando; groeten Junbi Commando; klaar staan Keuman Commando ; stop (na een stijloefening of sparren) Shi-jak Commando; start (voor een stijloefening of sparren) Tiro-Tora Commando; draaien / keren Kiap Benaming van de kreet bij krachtconcentratie Poomse Stijloefening Saju Oefening in de vorm van een kruis Shi-gan (tijd) verklaren om de wedstrijd te stoppen Kye-shi stop de wedstrijd tijd Kye-Sok Commando; doorgaan (na een onderbreking bij het sparren) Kal-yeo Commando; stop Hoogo Lichaamsbeschermer Hong Rood (deelnemer in rode Hogo) Chong Blauw (deelnemer in blauwe Hogo) Seung Winnaar Kyong-go (waarschuwing) elke 2 kyong-go zullen geteld worden als (-1) Gam-jeon (strafpunt) Zal geteld worden als één minpunt (1 minpunt) Jui Hana Officieuze waarschuwing (geen minpunt) He-jeon Gevechtsronde (bv. il he jeon = 1e gevechtsronde) ilbo Taeryon 1-stapssparring Ibo Taeryon 2-stapssparring Sambo Taeryon 3-stapssparring Eotgeuro Afweer overkruis Boo Sang Blessure Ye ui Beleefdheid Yom chi Integriteit JahJeh Zelfbeheersing 3
Sabeom Nim Kam sa hamnida CheonMaNeYo Chokki Taeryon Ban-Chayu Taeryon Chayu Taeryon Instructeur / Hoofdtrainer Dank u wel Graag gedaan Non-contact sparren met alleen voet- en beentechnieken Semi vrij sparren (Panyaju) Vrij sparren N.B.: Chokki Taeryon wordt ook wel vaak (en foutief) aangeduid met Ban-Chayu Taeryon (Panyaju) Gye Pa Hosinsul Jabba keulmyo Jaebipoem Ageun-Son Mooreup Keokki Jageun Dolcheogi Keun Dolcheogi Gyopson Breektest Zelfverdediging (-stechnieken) Vasthouden en trekken Zwaluwvorm Wurggreep met tijgerhand naar de luchtwegen Handverdediging tegen Ap Chagi, waarbij het aanvallende been met een hand wordt onderschept, terwijl gelijktijdig met de andere hand druk wordt uitgeoefend op het kniegewricht (event. om te breken). Een parate houding, beide vuisten bevinden zich bij de linker- of rechter heup. Een parate houding; ongeveer hetzelfde als Jageun Dolcheogi, alleen is de afstand tussen beide vuisten groter, zodat een vuist zich op borsthoogte bevindt. Over elkaar geplaatste open handen ter hoogte van het kruis, meestal uitgevoerd in Moa Seogi. Pupil = t/m 10 jaar. Aspirant = 11 t/m 13 jaar. Junior = 14 t/m 17 jaar. Senior = 18 jaar en ouder. C-categorie = 10e geup (witte band) t/m 7e geup (groen slip) B-categorie = 6e geup (groene band) t/m 3e geup (rode slip) A-categorie = 2e geup (rode band) en Hoger 10 e geup = witte band (Onschuldig). 9 e geup = gele slip. 8 e geup = gele band (Aarde). 7 e geup = groen slip. 6 e geup = groene band (Kleur van de plant ). 5 e geup = blauwe slip. 4 e geup = blauwe band (De hemel). 3 e geup = rode slip. 2 e geup = rode band (Gevaar). 1 e geup = zwarte slip. 1 e t/m 10 de Dan = zwarte band. 4
2. LICHAAMSDELEN Mom Lichaam Eolgool Gedeelte van het lichaam boven de sleutelbeenderen (hals, nek en hoofd) Momtong Gedeelte van het lichaam vanaf de sleutelbeenderen tot de navel Arae Gedeelte van het lichaam beneden de navel Mori Hoofd Teok Kaak, kin Mok Hals, nek Deung Rugzijde Myeonge Borst, inz. Solaris Plexus Pal Arm Palkoop Elleboog Palmok Onderarm An Palmok Binnenkant onderarm (duimzijde) Bakat Palmok Buitenkant onderarm (pinkzijde) Sonmok Pols Joomeok Vuist Ap-Joomeok Voorkant vuist Me-Joomeok Hamervuist, dit is zijkant vuist (pinkzijde) Deung-Joomeok Bovenkant vuist (handrugzijde) Pyon-Joomeok Vlakke vuist (slechts twee van de drie vingerkootjes zijn opgerold) Bam-Joomeok Knokkelvuist, dit is een normale vuist waarbij de middel- of wijsvinger iets naar voren wordt geschoven. Bo-Joomeok Beschermde vuist Son Hand Pyon-Son Open hand Sonnal Meshand (pinkzijde) Sonnal-Deung Binnen meshand (duimzijde) Sondeung Handrug Sonbadak De binnenzijde van de gestrekte aaneengesloten vingers Ageum-Son Tijgerbek of Booghand (benaming van de hand) Kaljaebi Idem als Ageum-Son Sonkeut Vingers Pyonsonkeut Speerhand Gawisonkeut Speerhand gevormd door alleen wijs- en middelvinger (Gawi=schaar) Batangson Achterhandpalm Darie Been Mooreup Knie Bal Voet Balmok Enkel Balnal Mesvoet (kleine teenzijde) Balnal-Deung Binnenmesvoet (grote teenzijde) Baldeung Wreef Apchook Bal van de voet Dwichook Onderkant hiel Dwikumchi Achterzijde hiel (achillespees) 5
Balkeut Balbadak Koobi Goeri Tenen Voetzool Gewricht Zijkant van de ribbenkast 3. RICHTINGEN Oen Oreun Ap Dwit Yeop Naeryo Ollyea An Bakat Seweo Eopeun Jeochyo Dangyo Bandae Baro Nooleo Dollyeo Momdollyeo Twieo Links Rechts Voorwaarts Achterwaarts Zijwaarts Neerwaarts Opwaarts Binnenwaarts (t.o.v. jezelf) (vergelijk; An Palmok) Buitenwaarts (binnen naar buiten) (t.o.v. jezelf) (vergelijk; Bakat Palmok) Verticaal Horizontaal, d.w.z. handpalm naar beneden Omgekeerd, d.w.z. handpalm naar boven Omgekeerd opwaarts Tegengesteld gericht (t.o.v. het achterste been) Gelijk gericht (t.o.v. het achterste been) Drukkend, duwend Cirkelend, draaiend Met draaiing via de rug om de lichaamsas Vliegend, gesprongen voettechniek 4. TELWOORDEN Cijfer Koreaans Cijfer Chinees 1 Hana 1 il 2 Tul 2 I 3 Set 3 Sam 4 Net 4 Sa 5 Tasot 5 O 6 Yosot 6 Yuk 7 ilgop 7 Chil 8 Yodol 8 Pal 9 Ahop 9 Ku 10 Yul 10 Sip 11 Yeol Hanna 11 Sip il 12 Yeol Tul 12 Sip i 13 Yeol Set 13 Sip Sam 20 Seu Mool 20 Ee sip 21 Seu Mool hanna 21 Ee sip il 22 Seu Mool tul 22 Ee sip i 30 So Reun 30 Sam sip 6
40 Ma Heun 40 Sah sip 50 Sheen 50 Oh sip 60 Ye Soon 60 Yook sip 70 Il Heun 70 Chil sip 80 Yudoon 80 Pal sip 90 A Heun 90 Koo sip 100 Bak 100 Il Bak Rangtelwoorden worden in het chinees aangegeven m.b.v. de toevoeging Jang achter het telwoord; bv. Il Jang = eerste 5. SEOGI = STANDEN Ap Koobi Seogi Dwit Koobi Seogi Moa Seogi Naranhi Seogi Joochoom Seogi Ap-Joochoom Seogie Ap Seogi Haktari Seogi Koa Seogi Mikeurembal Pyonhi Seogi Mo-Joochoom Seogi Lange stand (voorwaarts leunende stand) Korte stand (achterwaarts leunende stand) Gesloten stand Parallelstand Paardrijdersstand Paardrijdersstand waarbij beide voeten 45 graden naar links of rechts zijn gedraaid Loopstand Kraanvogelstand Kruisstand Snelle houdingsverandering door verplaatsing van beide voeten Open stand, d.i. Naranhi Seogi, waarbij de voeten 45 graden naar buiten zijn gedraaid. (Oen Pyonhi Seogi = Pyonhi Seogi waarbij de rechtervoet (!) i.p.v. 45 graden 90 graden is gedraaid. Oreun Pyonhi Seogi idem, maar dan de linkervoet) Paardrijdersstand, waarbij een voet t.o.v de andere 1 voetlengte naar voren is geplaatst. 7
Modeumbal Beom Seogi Tamelijk langzame houdingsverandering, waarbij beide voeten naast elkaar (Moa Seogi) worden geplaatst. Katstand (Tijgerstand) NB. 1: Een bepaalde stand wordt rechtsgericht (Oreun) of linksgericht (Oen) genoemd naar gelang het voor die betreffende stand belangrijkste been het rechter - dan wel het linkerbeen is. Als belangrijkste been wordt beschouwd: a) Het voorste been bij Ap Koobi Seogi, Ap Seogi en Mo-Joochoom Seogi; b) Het achterste been bij Dwit Koobi Seogi, Puonhi Seogi en Beom Seogi: c) Het standbeen bij Haktari Seogi en Koa Seogi. Voorbeeld: Staat men in Ap Koobi Seogi, Ap Seogi en Dwit Koobi Seogi met het rechterbeen voor, dan is het Oreun Ap Koobi Seogi, Oreun Ap Seogi, maar Oen Dwit Koobi Seogi! NB.2: Met betrekking tot Koa Seogi geldt verder nog: Ap Koa Seogi Kruising voor het standbeen Dwit Koa Seogi Kruising achter het standbeen 6. DE TECHNIEKEN Bij het benoemen van een bepaalde techniek hanteert men in het Koreaans min of meer een vaste volgorde van aanduidingen. Allereerst wordt aangegeven in welke stand de techniek dient te worden uitgevoerd, voorafgegaan door de bepaling links- of rechtsgericht. Vervolgens wordt de hand- of voettechniek omschreven en wel als volgt: a) Rechter- of linkerhand, c.q. rechter- of linkervoet; b) Het lichaamsdeel, waarmee wordt aangevallen c.q. verdedigd; c) Het lichaamsdeel, dat wordt aangevallen c.q. verdedigd; d) De richting van de aanval c.q. verdediging; e) De vorm van de aanval (stoot, slag, trap, enz.) c.q. verdediging. Voorbeeld: Een binnenwaartse slag met de rechter meshand naar de hals vanuit een rechtsgerichte lange stand wordt als volgt aangegeven: Oreun Ap Koobi Seogi / Oreun Han Sonnal Mok An Chigi stand a b c d e (Het woord Han = één, geeft aan dat slechts één hand een meshand is, de andere hand bevindt zich als vuist bij de heup) Vaak worden niet alle punten a t/m e opgesomd. Dit is het geval wanneer een techniek ook zonder een van deze punten te begrijpen is. De verkorte benaming wordt in de hierna volgende lijst aangegeven door dubbele onderstreping. 8
7. JIREUGI = STOOTTECHNIEKEN Onder jireugi worden de stoottechnieken verstaan, waarbij met de vuist vanaf de heup rechtstreeks naar het doel wordt gestoten. Deze technieken kunnen uitgevoerd worden met: Ap- Joomeok, Pyon-Joomeok en Bam-Joomeok. Wat betreft de richting van de stoot kan onderscheid worden gemaakt tussen: Bandae Jireugi Voorwaartse tegengestelde (t.o.v. het achterste been) stoot Baro Jireugi Voorwaartse gelijkgerichte (t.o.v. het achterste been) stoot Yeop Jireugi Zijwaartse stoot Dollyeo Jireugi Cirkelende stoot (in de eindpositie is de arm 90 graden gebogen) Dwit Jireugi Achterwaartse stoot (over de schouder) Naeryo Jireugi Neerwaartse stoot (bv. Naar een gevallen tegenstander) Dangyo Jireugi Opwaartse stoot met Jeochyo Joomeok N.B.: Bij voorwaartse vuiststoten wordt i.p.v. Oen en Oreun (linker en rechter vuiststoot) de aanduidingen Bandae en Baro gebruikt! Vervolgens wordt er nog onderscheid gemaakt in de houding van de vuist. Jeochy Jireugi Omgekeerde vuist (handrug naar beneden) Eopeun Jireugi Horizontale vuist (handrug naar boven) N.B.: Wanneer wordt gestoten met Ap-Joomeok, laat men de aanduiding Ap-Joomeok achterwege. Ook de aanduiding Eopeun laat men vervallen. *) Een cijfer voor een term of benaming geeft aan voor welke graduatie de desbetreffende term of techniek is behandeld. Voorbeelden: Momtong Bandae Jireugi Momtong Baro Jireugi Eolgool Bandae Jireugi Eolgool Baro Jireugi Dangyo Teok Jireugi Doo Joomeok Jeochyo Jireugi Voorwaartse tegengestelde vuiststoot met Eopeun Ap- Joomeok naar solaris Plexis. Idem, maar dan gelijkgericht. Voorwaartse tegengestelde vuiststoot met Eopeun Ap Joomeok naar het hoofd. Idem, maar dan gelijkgericht. Uppercut met omgekeerde vuist naar de kin. Twee gelijktijdige vuiststoten met Jeochyo Joomeok. 8. CHIREUGI = STEEKTECHNIEK Onder Chireugi worden de technieken verstaan, waarbij wordt aangevallen met de vingers. Deze technieken kunnen worden uitgevoerd met: Pyonsonkeut en Gawisonkeut. Er wordt alleen onderscheid gemaakt in de houding van de hand: Seweo Chireugi Verticale steek (meestal naar Solaris Plexis) Jeochyo Chireugi Omgekeerde steek (handpalm naar boven en meestal gericht naar het onderlichaam) Eopeun Chireugi Horizontale steek (handpalm naar beneden en bijna uitsluitend gericht naar de luchtwegen) Voorbeelden: Pyonsonkeut Seweo Chireugi Pyonsonkeut Jeochyo Chireugi Steek met verticale speelhand Steek met omgekeerde speerhand 9
9. CHIGI = SLAGTECHNIEKEN Onder Chigi worden de aanvalstechnieken verstaan, waarbij moet worden uitgehaald om te kunnen slaan. Deze technieken kunnen worden uitgevoerd met; Sonnal, Sonnal-Deung, Sondeung, Me-Joomeok, Deung-Joomeok, Batangson, Palkoop en Mooreup. Men maakt wat betreft de richting onderscheid tussen: Ap Chigi An Chigi Bakat Chigi Naeryo Chigi Voorwaartse slag Binnenwaartse slag Buitenwaartse slag Neerwaartse slag Voorbeelden: Han Sonnal Mok An Chigi Binnenwaartse slag met enkele meshand naar nek of hals. Han Sonnal Bakat Chigi Buitenwaartse slag met enkele meshand. Me-Joomeok Bakat Chigi Buitenwaartse slag met hamervuist. Batangson Teok Chigi Slag met de achterhandpalm naar de kin. Jibipoom Mok Chigi Dubbele techniek: gelijktijdig Sonnal Eolgool Makki en Sonnal Mok An Chigi. Jibipoom Teok Chigi Dubbele techniek: gelijktijdig Sonnal Eogool Makki en Bantangson Teok Chigi. Deung-Joomeok Eolgool Ap Chigi Voorwaartse slag met vuistrug naar het hoofd (zgn. Zweepslag). Geodeuro Deung-Joomeok Eolgool Ap Chigi Ondersteunde voorwaart-se slag met vuistrug naar het hoofd. N.B.: Geodeuro = (Begeleiding) Ondersteunend, d.w.z. dat de aanvallende c.q. verdedigende hand of arm door de andere wordt ondersteund, doordat deze gedeeltelijk de beweging volgt. Me-Joomeok Naeryo Chigi Neerwaartse slag met hamervuist. Een apart hoofdstuk vormen de slagen die uitgedeeld worden met de elleboog. Hierin zijn nl. meer richtingen te onderscheiden. Ap Chigi Voorwaartse slag (ook wel Dollyeo Chigi = draaiende slag genoemd m.n. indien gericht naar het hoofd. Ollyeo Chigi Opwaartse slag (naar kin) Yeop Chigi Zijwaarste slag Dwit Chigi Achterwaartse slag Naeryo Chigi Neerwaartse slag N.B.: Wordt bij het toebrengen van een slag of andere techniek de tegenstander vastgepakt, dan komt bij de aanduiding van de techniek de toevoeging: Pyojeok = Doel!! 10
Voorbeelden: Palkoop Pyojeok Ap Chigi Voorwaartse slag met elleboog waarbij de tegenstander met de andere hand wordt vastgepakt. Palkoop Yeop Chigi Zijwaartse elleboog stoot Palkoop Dwit Chigi Achterwaartse elleboog stoot Een aanval met de knie kent twee uitvoeringen: Mooreup Chigi Mooreup Chagi Kniestoot waarbij de tegenstander wordt vastgepakt Kniestoot zonder de tegenstander vast te grijpen NB.: Let dus op het verschil tussen Mooreup Chigi en Mooreup Chagi! Hoewel men het zou verwachten, wordt aan Mooreup Chigi niet de term Pyojeok toegevoegd! 10. MAKKI = VERDEDIGINGEN Verdedigingen worden uitgevoerd volgens twee principes: a) De meeste verdedigingen zijn erop gericht de aanval van richting te doen veranderen; b) Enkelen hebben tot doel de aanval te stoppen resp. De snelheid dusdanig te verminderen dat deze geen uitwerking meer heeft. Verdedigingen uitgevoerd met hand-/armtechnieken worden Makki genoemd, voetverdedigingen hebben aparte benamingen. Hand-/armverdedigingen kunnen ondermeer worden uitgevoerd met An Palmok, Bakat Palmok, Sonnal en Batangson. Qua richting wordt onderscheid gemaakt tussen An Makki Bakat Makki Yeop Makki Binnenwaartse verdediging Buitenwaartse verdediging Zijwaartse verdediging, deze kan worden uitgevoerd als An Makki of als Bakat Makki. Voorbeelden: Bakat Palmok Arae Bakat Makki Buitenwaartse verdediging van het onder-lichaam met buitenkant onderarm. Sonnal Momtong Yeop Bakat Makki Zijwaartse buitenwaartse verdediging van het middenlichaam met meshand. Bakat Palmok Momtong An Makki Binnenwaartse verdediging van het mid-denlichaam met buitenkant onderarm. Bakat Palmok Momtong Yeop An Makki Zijwaartse binnenwaartse verdediging v.h. middenlichaam met buitenkant onderarm. Bakat Palmok Eogool Makki Opwaartse verdediging v.h. hoofd met buitenkant onderarm (evenals Arae Makki) 11
Sonnal Arae Yeop Bakat Makki Zijwaartse buitenwaartse verdediging v.h. onderlichaam met meshand. Geodeuro Bakat Palmok Arae Yeop Bakat Makki Ondersteunde zijwaartse buitenwaartse verdediging v.h. onderlichaam met buitenkant onderarm. Geodeuro An Palmok Momtong Yeop Bakat Makki Ondersteunde zijwaartse buitenwaartse verdediging v.h middenlichaam met binnenkant onderarm. An Palmok Momtong Yeop Bakat Makki Zijwaartse buitenwaartse verdediging v.h. middenlichaam met binnenkant onderarm. Bakat Palmok Arae Yeop Bakat Makki Zijwaartse buitenwaartse verdediging v.h onder lichaam met buitenkant onderarm. An Palmok Momtong Bakat Makki Buitenwaartse verdediging v.h. middenlichaam met binnenkant onderarm. Geodeuro An Palmok Momtong Bakat Makki Ondersteunde buitenwaartse verdediging v.h. middenlichaam met binnenkant onderarm. Han Sonnal Momtong Yeop An Makki Zijwaartse binnenwaartse verdediging v.h. middenlichaam met één enkele meshand. Han Sonnal Momtong Yeop Bakat Makki Zijwaartse buitenwaartse verdediging v.h. middenlichaam met één enkele meshand. Han Sonnal Arae Bakat Makki Buitenwaartse verdediging v.h. onderlichaam met één enkele meshand. Wordt een verdediging uitgevoerd met de handpalm, dan is er meestal sprake van een drukafweer. Deze kan naar beneden, schuin naar beneden of zijwaarts (van buiten naar binnen) gericht zijn. De benaming van drukafweer is Nooleo Makki, bijvoorbeeld: Batangson Nooleo Makki Drukafweer naar beneden met de handpalm. Naast bovengenoemde verdedigingen zijn er nog hand-/armverdedigingen, die bestaan uit een dubbele afweer. Zij hebben aparte benamingen, bijvoorbeeld: Keumgang Makki = diamant -blok, bijvoorbeeld Keumgang Momtong Makki Dubbele verdediging; Eolgool Makki en An Palmok Yeop Bakat Makki. Keumgang Arae Makki Dubbele verdediging; Eolgool Makki en Arae Makki. 12
NB.: Keumgang Makki kan ook uitgevoerd worden met de meshand; Sonnal Keumgang Makki. Gawi Makki = schaar -blok, bijvoorbeeld Gawi Makki Dubbele verdediging; An Palmok Momtong Bakat Makki en Arae Makki. NB.: Wordt An Palmok Momtong Bakat Makki gedaan aan de zijde van het voorste been, dan spreekt men van Bandae Gawi Makki: omgekeerd van Baro Gawi Makki! Hechyo Makki = wig -blok, (Hechyo: Uitelkaar) bijvoobeeld Bakat Palmok Momtong Hechyo Makki Gelijktijdig links en rechts Bakat Palmok Momtang Bakat Makki. An Palmok Momtong Hechyo Makki Idem., maar met An Palmok Momtong Bakat Makki. Bakat Palmok Arae Hechyo Makki Gelijktijdig links en rechts Arae-Yeop Makki. NB.: Bakat Palmok Hechyo Makki kan ook worden uitgevoerd met de meshand: Sonnal Hechyo Makki. Eotgereo Makki = kruis -blok, bijvoorbeeld Arae Eotgereo Makki Verdediging van het onderlichaam met gekruiste onderarmen; het raakvlak zijn de beide polsen. Eolgool Eotgereo Makki Verdediging van het hoofd met gekruiste onderarmen. NB.: Eotgereo Makki kan ook worden uitgevoerd met de meshand; Sonnal Eotgereo Makki. Santeul Makki = berg -blok, bijvoorbeeld Santeul Makki Dubbele verdediging: gelijktijdig links en rechts An Palmok Yeop Bakat Makki op Eolgool-hoogte. Oesanteul Makki Een variant van Santeul Makkim nl. An Palmok Yeop Bakat Makki (Eolgool-hoogte) en Arae Yeop Makki. NB.: Santeul Makki kan ook worden uitgevoerd met de meshand: Sonnal Santeul Makki. Milgi = Een verdediging waarbij de aanval wordt gestopt en weggeduwd met de beide handpalmen, bijvoorbeeld 1) Tong Milgi Duwen van rond aardewerk 2) Bawi Milgi Duwen van rots 3) Taesan Milgi Duwen van een berg 13
11. CHAGI = TRAPTECHNIEKEN Onder Chagi verstaat men alle aanvallen met de voet. Deze technieken kunnen worden uitgevoerd met Apchook, Dwichook, Dwikumchi, Balnal, Baldeung en Balbadak. Er wordt onderscheid gemaakt naar de richtingen in welke de traptechniek wordt gemaakt: Ap Chagi = voorwaartse trap. De mogelijkheden zijn: Apchook Ap Chagi Voorwaartse trap met bal van de voet. Dwichook Ap Chagi Voorwaartse trap met onderkant hiel. Baldeung Ap Chagi Voorwaartse trap met wreef. Dollyeo Chagi = cirkeltrap. De mogelijkheden zijn: Apchook Dollyeo Chagi Cirkeltrap met bal van de voet Baldeung Dollyeo Chagi Cirkeltrap met de wreef. Bandal Chagi = Halve maan trap. Deze trap is een mengeling van Ap Chagi en Dollyeo Chagi ( 45 graden Dollyeo ) Yeop Chagi = Zijwaartse trap. De meest voorkomende mogelijkheid is: Balnal Yeop Chagi Zijwaartse trap met mesvoet. Naeryo Chagi = Neerwaartse trap. Er zijn 2 mogelijkheden: Dwikumchi Naeryo Chagi Neerwaartse trap met de achterkant van de hiel (achillespees) Balbadak Naeryo Chagi Neerwaartse trap met voetzool. NB. 1: Bij Naeryo Chagi wordt verder nog onderscheid gemaakt tussen An Naeryo Chagi = neerwaartse trap van buiten naar binnen; Bakat Naeryo Chagi = Neerwaartse trap van binnen naar buiten. NB. 2: Een andere benaming voor Naeryo Chagi is Ojikeo Chagi = Hak -trap. Dwit Chagi = Achterwaartse trap. De mogelijkheden zijn: Dwichook Dwit Chagi Balnal Dwit Chagi Achterwaartse trap met onderkant hiel. Achterwaartse trap met de mesvoet. Bandae Dollyeo Chagi = Tegengestelde cirkeltrap. Deze trap is enigszins het spiegelbeeld Dollyeo Chagi, nl. i.p.v. buiten naar binnen, nu van binnen naar buiten. Er zijn twee mogelijkheden: Dwikumchi Bandae Dollyeo Chagi Tegengestelde cirkeltrap met de achterkant hiel Balbadak Bandae Dollyeo Chagi Tegengestelde cirkeltrap met de voetzool Hooryeo Chagi = zweep -trap; Ongeveer hetzelfde als Bandae Dollyeo Chagi 14
Nooleo Chagi = Druk -trap. Deze trap wordt uitsluitend toegepast voor aanvallen naar het onderbeen. De twee mogelijkheden zijn: Balnal Bakat Nooleo Chagi Balbadak An Nooleo Chagi Buitenwaartse druktrap met de mesvoet Binnenwaartse druktrap met de voetzool NB.: Een andere vorm van de druktrap is de Duwtrap = Mileo Chagi (=Dwithook Chagi), die voornamelijk gericht is op Momtong-hoogte! Pyojeok Chagi = Doel -trap. Evenals Dollyeo Chagi een binnenwaartse trap, maar met dit verschil dat de voet meteen vanaf de grond naar het doel gaat zonder het onderbeen geheel in te vouwen; het been is en blijft licht gebogen. Er is maar één mogelijkheid: Balbadak Pyojeok Chagi Doel -trap met de voetzool Biteuro Chagi = Draai -trap. Deze trap is het spiegelbeeld van Balnal Chagi, nl. van binnen naar buiten. De mogelijkheden zijn: Apchook Biteuro Chagi Baldeung Biteuro Chagi Balnal Biteuro Chagi Draai -trap met de bal van de voet Draai -trap met de wreef Draai -trap met de mesvoet Momdollyeo Chagi = alle trappen, waarbij men een draaiing van het lichaam via de rugzijde maakt. Er zijn drie mogelijkheden: Momdollyeo Yeop Chagi Zijwaartse trap met draaiing van het lichaam via de rugzijde Momdollyeo Bandae Dollyeo Chagi Tegengestelde cirkeltrap met draaiing via de rugzijde Momdollyeo Dwit Chagi Achterwaartse trap met draaiing via de rugzijde NB.: Let op het verschil tussen Bandae Dollyeo Chagi en Momdollyeo Bandae Dollyeo Chagi. In het dagelijkse spraakgebruik wordt Bandae Dollyeo Chagi aangeduid met Hooryeo Chagi en Momdollyeo Bandae Dollyeo Chagi met Bandae Dollyeo Chagi (oftewel Panda Tollyo ). Hetgeen in feite dus een heel andere trap is!! Twieo Chagi = Alle trappen die in een sprong worden uitgevoerd. En dat kunnen zijn: Twieo Ap Chagi Twieo Yeop Chagi Twieo Dollyeo Chagi Twieo Momdollyeo Chagi Twieo Momdollyeo Bandae Dollyeo Chagi Twieo Momdollyeo Dwit Chagi Twieo Doobal Ap Chagi Gelijktijdig met beide voeten een Ap Chagi uitvoeren. Doobaldangsan = Wanneer in één sprong achter elkaar twee trappen worden uitgevoerd met beide voeten, zonder tussentijds de grond te raken. Bijvoorbeeld: Links - Twieo Ap Chagi Rechts - Twieo Dollyeo Chagi 15
12. VOETVERDEDIGINGEN Apcha Olligi Yeopcha Olligi Pyojeok Chagi Kolchyeo Chagi Voorwaartse zwaai met gestrekt been; de verdediging wordt uitgevoerd met Apchook. Zijwaartse zwaai met gestrekt been; de verdediging wordt uitgevoerd met Balnal Doel -trap; de verdediging wordt uitgevoerd met Balbadak Buitenwaartse Haak -trap; de verdediging wordt uitgevoerd met Balnal of Baldeung. Zij is in feite de tegenhanger van Pyojeok Chagi. (Kolchyeo Chagi lijkt enigszins op Biteuro Chagi, met dit verschil dat bij Kolchyeo Chagi het been gestrekt blijft, terwijl bij Biteuro Chagi het been eerst gebogen wordt alvorens te strekken). Cha Mumchugi Alle trappen die tot doel hebben aanvallen te stoppen zonder de tegenstander meteen uit te schakelen. Trappen die hiervoor in aanmerking komen zijn o.a.; Apcha Mumchugi Stoppen met Ap Chagi Yeopcha Mumchugi Stoppen met Yeop Chagi Nooleo Mumchugi Stoppen met Nooleo Chagi Mooreup Makki Verdediging met de knie of het bovenbeen door de knie op te heffen. 13. BEVRIJDINGEN Onder Paegi wordt verstaan het zich bevrijden uit een greep van de tegenstander (en als zodanig eigenlijk een onderdeel van Hosinsul), bijvoorbeeld Miteuro Paegi Wiro Paegi Sonmok Paegi Myeonge Paegi Bevrijding van de onderarm uit een handgreep door een snelle draaiing van de onderarm. Bevrijding van de onderarm uit een handgreep door een snelle rukachtige beweging van de onderarm naar boven. Bevrijding van de pols uit een handgreep door een snelle rukachtige beweging van de betreffende pols naar de andere schouder. Bevrijding uit een omarming van achteren door beide armen gebogen op schouderhoogte te brengen. 14. DIVERSEN Taekwondo is een sport, waarbij veel wordt getraind op het technisch correct uitvoeren van diverse stoot- en traptechnieken. Hierbij spelen o.a. evenwichtsgevoel, soepelheid en kracht een rol. Ook wordt er veel aandacht besteed aan de lichamelijke conditie. 16
Taekwondo kan in verschillende vormen beoefend worden: Stijlvormen: Stapsparring: Zelfverdediging: Sparring: Breektechnieken: een soort schijngevecht tegen een denkbeeldige tegenstander, waarbij een vast patroon aanval- en verdedigingstechnieken worden uitgevoerd. een partneroefening waarbij een aanvalt en de ander verdedigt, met verschillende stoot- en traptechnieken.. in de huidige samenleving nemen agressiviteit en criminaliteit steeds meer toe. Het is geen overbodige luxe om je in geval van nood zelf te kunnen verdedigen. Het leren zich verdedigen tegen o.a. stok- en messaanvallen, tegen alle vormen van vastpakken en klemmen. Bijvoorbeeld voor dames en heren die zich dan kunnen leren verdedigen tegen agressie, van vaak fysiek sterkere personen. een vrij gevecht tussen twee partners waarbij een aantal geleerde stoot- en traptechnieken toegepast mogen worden. Dit is één van de meest spectaculaire onderdelen maar tevens ook één van de moeilijkste onderdelen! Breektesten geven inzicht in de eigen veelal onderschatte mogelijkheden. Het vergt grote beheersing en kennis van de bewegingen. Het is een oefening om de vaardigheid en capaciteit van de leerling te testen door het breken van planken, gips blokken, steen etc. hier word gebruik gemaakt van explosieve krachten die versterkt kunnen worden door "KI" (innerlijke kracht). Betekenis "Kihap": ("Ki" betekent geest, energie, vitaliteit en kracht) - ("Hap" betekent concentratie of verzamelen) Kihap betekent dus energie-verzameling of kracht-concentratie. Het woord "ki" wordt gebruikt in Korea en Japan. In China spreekt men van "Chi". "Ki" is iets mysterieus, iets wat enkel kan begrepen worden door experten in de oosterse krijgskunsten. "Ki" is nochtans iets wat we allemaal in ons hebben. Ieder levend wezen heeft een Ki-stroom in zichzelf. Die "Ki" die aanwezig is in ons lichaam is slechts een klein stukje van de "Ki" die aanwezig is in het universum. Voor begin van de training: 1. korte meditatie 2. warming up 3. korte herhaling van het vorige lesuur 15. POOMSAE / TAEKGEUK Tijdens de training: 1. Zonder concentratie moet men niet met een Poomsae / Taekgeuk beginnen. 2. Afweer- en aanvalstechnieken moeten snel en krachtig worden uitgevoerd. 3. Lichaamshouding en standen moeten steeds gecontroleerd worden 4. De ogen zijn altijd vooruit gericht op de denkbeeldige tegenstander 5. De spieren moeten op het juiste moment gespannen of ontspannen zijn 6. De Poomsae / Taekgeuk moet steeds op dezelfde plaats eindigen waar ze begon 7. De Poomsae / Taekgeuk is een schijngevecht: de beoefenaar moet zich bij iedere techniek de daarbijbehorende gevechtssituatie voor kunnen stellen. 8. Alleen hij/zij, die een Poomsae / Taekgeuk beheerst, behoort naar de volgende over te gaan. 17
Algemene criteria voor het beoordelen van een Poomsae / Taekgeuk: 1. De GEEST: leidlijnen, heldere blik optische en geestelijke concentratie 2. De LICHAAMSHOUDING: zwaartepunt, precisie van de bewegingen 3. De KRACHT: juiste dosering van krachtinzet (sterk/zwak) en de snelheid (nul/maximaal) 4. De KI HAP: ademcontrole schreeuw na mobilisatie van de kracht van binnen (ki) en concentratie 5. De ESTHETICA: ritmische bewegingen, harmonie 6. De WAARDIGHEID: kalmte van binnen en van buiten, rustige uitstraling. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ A. Technische start met 5 punten. (puntenaftrek per fout: -0.1 of -0.5) 25% Technische in basis beweging. 25% Technische nauwkeurigheid per individuele beweging van de Poomsae. B. Meesterschap/presentatie start met 5 punten. (puntenaftrek van -0,1 t/m -0.5) 30% Meesterschap: inhoud van de beweging, Balans, Kracht en Snelheid. 20% Presentatie: coördinatie van Ritme & Tempo en Zachtheid & Kracht, Uitdrukking van Ki (krachtige uitdrukking). Taegeuk & Poomsae stijlvormen: De Taekgeuks zijn de basisvormen van het taekwondo. De Taekgeuks stellen een diepe verre oostelijke filosofie voor, waaruit de benadering van de oosterse gedachten over de aarde, het heelal en het leven ontspruit. Schrijft men het taekgeuk in het chinees, dan betekent Taek grootte en Geuks eeuwigheid. Er zijn in totaal 8 Taegeuk's en 9 Poomsae's, welke haar oorsprong vinden in het Chinese boek "I Ching", het boek der veranderingen. Ching betekent Boek en I betekent Verandering. I Ching heeft 64 hexagrammen, allen combinaties van drie lijnen. Deze hexagrammen worden trigrammen genoemd; de open lijnen weerspiegelen Yin (vrouwelijke essentie), de gesloten lijnen Yang (mannelijke essentie). De eenheid van Yin en Yang vormt "Tai Chi", "Taegeuk". Stijlvormen zijn samengesteld uit de basisbewegingen van het Taekwondo. Het is een oefenvorm waarin de belangrijkste basisvaardigheden en -technieken van Taekwondo als een harmonisch geheel worden beoefend. Het vraagt een hoge mate van concentratie en overgave van de leerling. De meeste technieken zijn gebaseerd op de aanvals- en/of verdedigingstechnieken, welke zijn geplaatst in een vaste en als logisch bedoelde volgorde. In feite stelt het een gevecht voor tegen meerdere tegenstanders. Deze stijlvorm geeft de leerling de kans om basishandelingen in series door te nemen wedstrijdtechnieken verder te ontwikkelen handelbaarheid van de technische bewegingen in de praktijk te bewijzen ademhalingsbeheersing te oefenen een goed ritme te verkrijgen 18
TAEGEUK S : 1. Teageuk il jang (hemel): KEON = hemel en licht/ krachtig, mannelijk, zuiver. De eerste Taeguk is het begin van alle Poomsae's. De bijbehorende trigram vertegenwoordigt Yang (hemel, licht). Deze Poomsae behoort dan ook uitgevoerd te worden met de grootsheid van de hemel. 2. Taegeuk ih jang (meer): Tae = verblijdend en helder/ zacht, standvastig, vrouwelijk. In de diepte van het meer bevinden zich schatten en mysteries. De bewegingen van deze Poomsae moeten uitgevoerd worden in de wetenschap dat de mens beperkingen heeft, welke overbrugt kunnen worden. Dit zal leiden tot een gevoel van geluk, al wetend dat we onze toekomst kunnen sturen. 3.Taegeuk Sam jang (vuur): Ri = vuur en zon/ verscheidenheid, hartstocht, vurig, vrouwelijk. Vuur bezit veel energie. Vuur helpte de mens te overleven, maar heeft daarentegen ook voor catastrophes gezorgd. Deze taeguk behoort ritmisch gelopen te worden, met uitbarstingen van energie. 4. Taegeuk Sa jang (donder): Jin = moedig/ kalm als er gevaar dreigt, mannelijk. Donder komt uit de lucht en wordt geabsorbeerd door de aarde. Donder is een van natuur haar sterkste krachten. Deze Poomsae behoort uitgevoerd te worden in deze wetenschap. 5. Taegeuk Oh jang (wind): Seon = afwisselend (yielding) en krachtig/ vrouwelijk. Wind is een zachte kracht, maar kan ook furieus zijn en alles vernietigend wat op haar pad komt. Deze Poomsae behoort uitgevoerd te worden als de wind. Zacht, maar wetend dat een enkele beweging vernietigend kan zijn. 6. Taegeuk Yuk jang (water): Gam = vloeiend en zacht/ verwoestend, mannelijk. Water kan een berg doen verplaatsen. De bewegingen van deze Poomsae moeten als het water uitgevoerd worden. Soms stilstaand als in een meer, maar soms ook kolkend als een rivier. 7. Taegeuk Chil jang (berg): Gan = Stabiel en standvastig/ weten waar en wanneer te stoppen, mannelijk. Bergen zullen altijd majestueus ogen, onafhankelijk van de grootte. Deze Poomsae behoort uitgevoerd te worden in de wetenschap dat elke beweging majestueus is en aanbeden moet worden. 8. Taegeuk Pal jang (aarde): Gon = Sterk en geconcentreerd/ respect, puur Um of Yin, vrouwelijk. Deze Poomsae staat voor Yin: het einde van het begin, het kwade gedeelte van al het goeds. Maar zelf in deze duisternis is er nog licht. Men moet zich er bij het uitvoeren van deze Taeguk/Palgwe Poomsae van bewust zijn dat dit het einde is van de cirkel, maar ook weer het begin... 19
POOMSAE S: 9. Koryo (Koryo (Korea) is de naam van een oude Koreaanse dynastie (koguryo-dynastie)) De mensen uit de dynastie versloegen de Mongoolse agressors. Hun geest komt terug in de bewegingen van de poomsae Koryo. Elke beweging uit deze poomsae vertegenwoordigt de kracht en energie die nodig was om de Mongolen te verslaan. 10. Keumgang (De betekenis van deze poomsae is 'te sterk om gebroken te worden' of 'diamant') De bewegingen van deze poomsae zijn zo mooi als de Koreaanse berg Keumgang-san en zo sterk als diamant, Keumgang-seok. 11. Taebaek (De betekenis van Taebaek is 'licht') De legendarisch 'Dan Gun' stichtte een natie in Taebaek, naast Korea's grootse berg Baekdoo. Baekdoo waar volgens een mythe Korea voor de eerste maal zou zijn gesticht vormt een symbool voor Korea. Iedere beweging in deze poomsae moet niet alleen exact en snel zijn, maar ook vastberaden en hard. 12. Pyongwon (De betekenis van Pyongwon is 'uitgestrekt, open veld', groots en majestieus) Pyongwon is genoemd naar de vlakte; De vruchtbare vlakte die de mens van voedsel voorziet 13. Sipjin (Sipjin staat voor decimaal) Deze Poomsae vertegenwoordigt de orderlijkheid vn het decimale systeem. Het betekent daarbij ook de eindloze groei en ontwikkeling in systematische volgorde: stabiliteit. 14. Jitae (JiTae staat ook wel voor aarde) Volgens het oosterse geloof komen alle levende zaken uit de aarde en keren daar ook weer terug. De aarde is inderdaad het begin en het einde van het leven. Levende zaken alsmede natuurlijke phenomenen komen voornamelijk voort uit de vernaderingen van de vorm van de aarde. 20
15. Chonkwon (ChonKwon symboliseert de lucht / hemel, Het symbool voor de schepper en heerser van het universum) Vanaf de oudste tijden hebben de oosterlingen in de lucht geloofd en hebben deze aanbeden alszijnde het de heerser over het universum en de mens. De oneindig grote lucht kan een mysterieuze wereld vormen in de ogen van de mens die haar beperkingen kent. 16. Hansu (Poomsae Hansu vertegenwoordigt de kenmerken van het water) Vloeiend voortbewegen en de mogelijkheid tot aanpassen vormen de natuur van het water. 17. ilyeo (Ilyeo symboliseert eenheid) In het boeddhistische geloof zal de geestelijke beschaving een eenheid vormen. Hierin zullen lichaam en geest, ik (subject) en jij (object), geest en gewaarwording een eenheid vormen. Het ideaal van taekwondo bevindt in deze staat van Ilyo. Het uiteindelijke doel van taekwondo is een discipline waarin we ons kunnen concentreren op iedere beweging, onthoudend van aardse obsessies. 1 Voorwaartse trap op gezichtshoogte is: Arae Ap Chigi Eolgool Ap Chagi Arae Ap Chagi Eolgool Ap Chigi 2 Lange stand is: Arae Seogi Ap Koobi Ap Koobi Seogi Ap Seogi Koobi 16. OEFENVRAGEN 3 Welk rijtje klopt niet? Ap Seogi, Ap Koobi Seogi, Ap Chagi Momtong Makki, Arae Makki, Eolgool Makki Ap Chagi, Yeop Chagi, Twieo Dwit Chagi Dobok, Dojang, Ti 4 Do betekend; De weg van trappen en de vuist Band Vuist De weg 5 Wat betekent Ban-Chayu Taeryon? 1-stapssparring semi vrij sparren Vuist vrij sparren 21
6 Wat is een loopstand? ap seogi koa seogi moa seogi vrij sparren 7 Hoe noemt men een half rond-draaiende trap? ap chagi yeop chagi dollyo chagi vrij sparren 8 Hoe noemt men op koreaans de wreef? baldeung semi vrij sparren palkeup darie WIE ANDEREN OVERWINT IS STERK, WIE ZICHZELF OVERWINT IS DE WARE MEESTER Kam sa hamnida 22