INHOUDSTAFEL Arbeidsongeval & Letselpreventie
1
ARBEIDSONGEVAL DEEL 1 2
3
ARBEIDSONGEVAL I. UW RECHTEN INZAKE ARBEIDSONGEVALLEN IN DE PRIVÉSECTOR...4 1. Is de wet betreffende de arbeidsongevallen in de privé-sector op mij van toepassing?...4 1.1 Basisprincipe...4 1.2 Uitbreiding van de wet...4 1.3 Personen waarop de wet niet van toepassing is...5 1.4 Andere vergoedingsregelingen inzake arbeidsongevallen...5 2. Wanneer word ik beschouwd als slachtoffer van een arbeidsongeval of van een ongeval op de weg naar en van het werk?...6 2.1 Het arbeidsongeval...6 2.2 Het ongeval op de weg naar en van het werk...8 3. Wat moet ik doen wanneer me een arbeidsongeval overkomt?...11 3.1 Uw werkgever moet het ongeval aangeven...11 3.2 Beslissing van de verzekeraar...12 3.3 De verzekeraar aanvaardt het ongeval en vergoedt u...13 3.4 Schematische voorstelling van de regeling van een arbeidsongeval..15 4. Waarop heb ik recht in geval van een arbeidsongeval?...16 4.1 Het basisloon...16 4.2 De tijdelijke arbeidsongeschiktheid...18 4.3 De blijvende arbeidsongeschiktheid...19 4.4 Betaling van de vergoedingen en renten...22 4.5 Wat gebeurt er wanneer mijn ongeschiktheid verergert?...30 4.6 Welke kosten worden ten laste genomen?...32 5. Hoe wordt een dodelijk arbeidsongeval vergoed?...34 5.1 Kosten voor overbrenging en begrafeniskosten...34 5.2 Wie wordt vergoed?...35 II. ERNSTIG ARBEIDSONGEVAL...42 1. Principeschema...42 2. Inleiding...43 4
3. Definitie van een ernstig arbeidsongeval...44 4. Het omstandig verslag...45 5. Het voorlopig verslag...47 6. Definitie van een zeer ernstig ongeval met onmiddellijke melding...48 7. Wie doet het onderzoek van ernstige ongevallen en wie maakt het omstandig of voorlopig verslag op?...49 8. Aanstelling van een deskundige...49 9. Indeling van de ondernemingen...50 10. Enkele referenties van de veiligheidswetgeving...51 Bijlagen...52 III. VERZEKERINGSGENEESKUNDE...64 1. Inleiding...64 2. Juridische aspecten...64 3. De professionele risicoverzekeringen...65 3.1 Situering...65 3.2 Gemeenschappelijke kenmerken...66 4. De arbeidsongevallenverzekering...66 4.1 Historisch...66 4.2 Wat is een (arbeids-)ongeval?...67 4.3 Schadeloosstelling...68 4.4 Procedure...71 IV. DE JURIDISCHE AFHANDELING VAN EEN ARBEIDSONGEVALLEN- DOSSIER VOOR WERKNEMERS UIT DE PRIVÉ-SECTOR...74 1. Theoretisch deel...74 1.1 Wat is een Arbeidsongeval?...74 1.2 Statistieken van arbeidsongevallen...76 1.3 Op wie is de wet van toepassing?...95 1.4 Bewijs van een Arbeidsongeval...98 1.5 Situering van de sector binnen de sociale zekerheid...99 1.6 Het Fonds voor Arbeidsongevallen...100 1.7 De Arbeidsongevallenverzekering...109 5
1.8 Betwistingen...111 2. Praktisch deel...115 2.1 Doelstelling praktisch deel...115 2.2 Voorstelling stageplaats...116 2.3 Een lid komt bij ons langs op de rechtskundige dienst...117 2.4 Omschrijving van de feiten...118 2.5 De voorprocedure...119 2.6 Twistpunten...122 2.7 Gerechtelijke procedure...123 3. Besluit...143 V. ARBEIDSONGESCHIKT EN CONSOLIDATIE...146 1. Invaliditeit en arbeidsongeschiktheid...146 2. Consolidatie, TAO en BAO...146 VI. ARBEIDSONGESCHIKT(HEID)...148 1. Wie kan een uitkering krijgen?...148 1.1 Wie komt in aanmerking?...148 1.2 Onder welke voorwaarden?...148 2. Wat moet je doen als je arbeidsongeschikt wordt?...149 2.1 De werkgever op de hoogte brengen...149 2.2 Het ziekenfonds op de hoogte brengen...151 3. Erkenning en controle...152 3.1 Erkenning door de adviserend geneesheer...152 3.2 Inlichtingsblad...153 3.3 Vragenlijst zelfstandigen...153 3.4 Controle door de adviserend geneesheer...154 3.5 Verhoogde kinderbijslag...154 4. Invaliditeit...154 4.1 Erkenning en controle...155 4.2 Bedrag van de uitkering...155 6
4.3 Voordelen...155 5. Hoeveel bedraagt de uitkering...155 5.1 De uitkering met hulp van derden...156 5.2 Fiscus...156 6. Stopzetting van de uitkering...157 6.1 Spontane werkhervatting...157 6.2 Gedeeltelijke werkhervatting...157 6.3 Werkhervatting op beslissing van de adviserend geneesheer...158 6.4 Pensionering...159 6.5 Overlijden...159 7. Terugvordering van uitkeringen...159 8. Arbeidsongeschiktheid en ontslag...160 8.1 Ontslag door de werkgever met opzeg of vergoeding...160 8.2 Ontslag door de werkgever zonder opzeg of vergoeding...160 8.3 Ontslag door de werknemer...161 9. Beoordeling arbeidsongeschiktheid en terugkeer naar de arbeidsmarkt...161 9.1 Inleiding...161 9.2 Is de betrokkene arbeidsongeschikt?...161 9.3 Aanvaarding van ander werk door betrokkene?...164 9.4 Worden werkgevers geprikkeld tot het laten verrichten van (andere) arbeid door gedeeltelijk arbeidsongeschikten?...164 10. Regelingen t.a.v. arbeidsongeschiktheid, arbeidsongevallen en beroepsziekten...165 10.1 Werk gerelateerde en overige arbeidsongeschiktheid...165 10.2 Werk gerelateerde arbeidsongeschiktheidsregelingen...166 10.3 Overige arbeidsongeschiktheidsregelingen...170 VII. BLIJVENDE ARBEIDSONGESCHIKTHEID...174 1. Consolidatie...174 2. Onderscheid tussen de gehele en de gedeeltelijke blijvende arbeidsongeschiktheid...174 3. Welke schade moet worden geëvalueerd?...175 7
4. Voorafbestaande toestand...175 5. Forfaitaire of concrete evaluatie van de schade?...177 6. Praktisch...178 6.1 Particuliere sector...178 6.2 Publieke sector...179 7. Alternatief...180 8. Quid, in geval van heelkundige bewerkingen en andere behandelingen?...183 VIII. VERSNELDE VERGOEDING VAN LICHAMELIJKE LETSELS...184 1. Tekst van de overeenkomst...184 2. Definities...190 3. Algemeen principe en toepassingsmodaliteit...191 4. Tegemoetkomingen ten voordele van de benadeelde persoon...195 5. Aansprakelijkheid en verzekeringsdekking...197 6. Medische expertise...198 7. Toepassingscommissie...199 IX. INDICATIEVE TABEL 2008...202 1. Kosten en uitgaven...202 1.1 Voertuigschade gebruiksderving BTW...202 1.2 Verplaatsings- en administratieve kosten...204 1.3 Kledij en bagage...204 1.4 Medische kosten na consolidatie...204 2. Tijdelijke arbeidsongeschiktheid en invaliditeit...205 2.1 Materiële schade...205 2.2 Morele schade...206 2.3 Verlies schooljaar...206 3. Blijvende arbeidsongeschiktheid en invaliditeit...208 3.1 Wijzen van vergoeding van de materiële schade...208 8
3.2 Verschillende vormen van schade...210 3.3 Vergoeding per punt...212 4. Overlijden...214 4.1 Begrafeniskosten...214 4.2 Schade ex haerede...214 4.3 Morele schade van de nabestaanden...215 4.4 Economische schade bij overlijden...216 5. Intrest en provisie...216 5.1 Vergoedende intrest...216 5.2 Moratoire rente...218 6. Opdracht medische expertise...218 6.1 Procedure...218 6.2 Voorafbestaande toestand...219 6.3 Tijdelijke schade...219 6.4 Blijvende schade...220 6.5 Voor- en eindverslag...223 6.6 Afstand van de expertise en hoger beroep...223 7. Slotbeschouwingen...224 7.1 Principes van schadeloosstelling van menselijke schade...224 7.2 Indeling van menselijke schade...225 X. GEDRAGSCODE BEHANDELING LETSELSCHADE...227 Inleiding...227 1. Kernwaarden...238 2. Positief contact met waarborgen voor het slachtoffer...241 3. Constructief overleg...246 4. Passende oplossingen...250 5. Termijnen schadebehandeling...254 6. Eerste contact...260 7. Behandelplan letslschade...264 8. Informatie-uitwisseling...267 9. Persoonlijke informatie...270 10. Aansprakelijkheid...274 11. Voorschotten...277 12. Medisch traject...281 13. Overleg over de schadevaststelling...285 9
14. Moeilijk objectief vaststelbare omstandigheden...290 15. Als overleg vastloopt...293 16. Keuze voor geschiloplossing...297 17. Uitgangspunten geschiloplossing...301 18. Beheersing van kosten en emotionele lasten...304 19. Alle betrokkenen stimuleren elkaar om volgens de code te werken...307 20. De Permanente Organisatie...309 21. Keuzemenu...312 10
11
PREVENTIE OP HET WERK DEEL 2 12
13
PREVENTIE OP HET WERK I. HET WELZIJN VAN DE WERKNEMERS BIJ DE UITVOERING VAN HUN WERK...320 1. Toepassingsgebied...321 1.1 Algemeen...321 1.2 Specifieke situaties...325 2. Definities...326 3. Algemene beginselen...328 3.1 De bevoegdheden van de Koning...329 3.2 Het beleid inzake het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk...330 3.3 Bescherming tegen geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk...332 3.4 De strafrechtelijke verantwoordelijkheid van alle betrokken partijen.335 4. De preventie- en beschermingsdiensten...339 4.1 Inleiding...339 4.2 Algemeen principe...339 4.3 Principes betreffende de interne dienst...340 4.4 De structuur van de interne dienst...342 4.5 De oprichting van gemeenschappelijke interne diensten voor preventie en bescherming op het werk...344 4.6 Opdrachten en taken van de interne dienst...344 4.7 De externe diensten voor preventie en bescherming op het werk...346 4.8 De coördinatie en samenwerking...350 4.9 De rechtspositie van de preventieadviseur...350 4.10 Externe diensten voor technische controles op de werkplaatsen...353 4.11 Strafsancties met betrekking tot de diensten voor preventie en bescherming op het werk...354 5. Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het Werk...355 6. Het Comité voor preventie en bescherming op het werk...357 7. Bijzondere bepalingen voor specifieke werksituaties...360 7.1 Bijzondere bepalingen betreffende tewerkstelling op eenzelfde werkplaats...360 7.2 Werken met derden...363 7.3 Uitzendarbeid...371 14
7.4 Tijdelijke of mobiele bouwplaatsen...372 8. Maatregelen om de herhaling van ernstige arbeidsongevallen te voorkomen...378 8.1 Definitie van ernstig arbeidsongeval...378 8.2 Procedure...379 9. Toezicht en strafbepalingen met inbegrip van de administratieve geldboeten...387 II. WEGWIJZER ARBEIDSGEZONDHEIDSZORG...391 1. Inleiding...391 2. Risico s...399 2.1 Risico-analyse...399 2.2 Onderzoek van de werkposten...401 2.3 Kanker & Carcinogeen effect...405 2.4 Nacht- en ploegenarbeid...410 2.5 Ioniserende straling...411 2.6 Arbeidshygiënische monitoring...414 2.7 Biologisch monitoring...419 2.8 Psychosociale risicofactoren: stress op het werk...422 3. Gezondheidstoezicht...425 3.1 Onderworpen aan gezondheidstoezicht...425 3.2 Beroepsziekten...428 3.3 Geschiktheid aangepast werk reïntegratie...430 3.4 Overleg en beroepsprocedure...432 3.5 Communicatie en overleg...434 4. Bijzondere werknemerscategorieën en werksituaties...436 4.1 Werknemers tewerkgesteld in het buitenland...436 4.2 Werken met derden...437 4.3 Jongeren op het werk...440 4.4 Moederschapsbescherming...442 4.5 Rijgeschiktheidsattest...446 4.6 Grensoverschrijdend gedrag...449 4.7 Eerste hulp bij ongevallen...451 4.8 Arbeidsongevallen...454 5. Wegwijzer woordenlijst...456 15
III. VOORSTEL VOOR EEN AANBEVELING VAN DE RAAD OVER LETSELPREVENTIE EN BEVORDERING VAN VEILIGHEID...461 IV. HET GEZONDHEIDSTOEZICHT OP DE WERKNEMERS...466 1. Doelstellingen...467 1.1 Voorkomen van risico s...467 1.2 Stellen van preventieve handelingen...467 2. Werkgever, werknemer, en comité voor de preventie en bescherming op het werk: verplichtingen, rechten en rol...469 2.1 In welke gevallen is het gezondheidstoezicht verplicht?...469 2.2 Lijsten opgesteld door de werkgever in het kader van het verplicht gezondheidstoezicht...470 2.3 Voorlichting van de werknemers...472 3. Praktische organisatie van de gezondheidsbeoordelingen...473 3.1 Formulieren...473 3.2 Organisatie van de medische onderzoeken...473 3.3 Kostprijs van de medische onderzoeken...474 4. De gezondheidsbeoordelingen in detail...474 4.1 Voorafgaande gezondheidsbeoordeling...474 4.2 Periodieke gezondheidsbeoordeling...476 4.3 Onderzoek bij werkhervatting en bezoek voorafgaand aan de werkhervatting...479 4.4 Spontane raadpleging...480 4.5 Voortgezet gezondheidstoezicht...481 4.6 De gezondheidsbeoordeling van een definitief arbeidsongeschikte werknemer met het oog op zijn reïntegratie...481 4.7 Uitbreiding van het gezondheidstoezicht...482 4.8 Bepaalde categorieën van werknemers...482 5. Verbodsbepalingen uit hoofde van de werkgever...483 5.1 Restricties...483 5.2 Verplichtingen voor de werknemer...484 6. De beslissing van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer...484 6.1 Formulier voor de gezondheidsbeoordeling...485 6.2 Bevorderen van tewerkstellingskansen...485 16
7. Overleg- en beroepsprocedure...486 7.1 Overlegprocedure...486 7.2 Schematische voorstelling van de overlegprocedure...488 7.3 Beroepsprocedure...488 7.4 Schematische voorstelling van de beroepsprocedure...490 8. Gevolgen van de beslissing van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer 491 9. Specifiek gezondheidstoezicht voor jongeren op het werk, stagiairs en werkneemsters tijdens de zwangerschap, de lactatie en na de bevalling...491 9.1 Jongeren op het werk...492 9.2 Stagiairs...493 9.3 Overzicht jongeren op het werk en stagiairs...496 9.4 De werkneemsters tijdens de zwangerschap en lactatie en na de bevalling...496 9.5 Werknemers die blootgesteld zijn aan bepaalde agentia of arbeidsomstandigheden die specifiek gezondheidstoezicht vereisen...501 Bijlagen...502 V. MEDISCH TOEZICHT OP ABSENTEÏSME...506 1. Wat?...506 2. Voor wie?...506 3. Waarom?...506 4. Hoe?...507 5. Tarief...507 6. Bijkomende dienst...508 VI. BELGISCH STAATSBLAD...509 Ministerieel besluit tot vaststelling van het model Van het verslag, met inbegrip van het lastenboek, en van de Termijnen voor mededeling van het verslag van de deskundige in het kader van het onderzoek van ernstige arbeidsongevallen...509 17