pagina 1 van 1 Van: R.Heutinktr.heutink@sallandxs.net] Verzonden: vrijdag 3September201012:50 Aan: CC: Statengriffie rocoverijssel@telfort.nl Onderwerp:Vervoladviesuitschakeling NVB (dossierov-chipkaart) Geachtemedewerkersvandestatengriffie, TerinformatievandecommissieEMBstuurik Ubijgaandhetadviesvan 1 September2010aanhet collegevangsoverdeuitschakelingvanhetnvb.ditiseenvervolgopheteerdereadviesvan30 juni vandit jaaroverhetzelfdeonderwerp.datadviesis U vlaknahetuitbrengenervanal toegestuurd. Metvriendelijkegroet, NamensdesecretarisvanhetRocovOverijssel, GerritHeutink VoorzitterwerkgroepOV-chipkaartvanhetRocovOverijssel PROVING SALE STATEN VAN OVE RMSSEL Reg.nr. P 1 - >/^2oto/6>5S Dat. ontv.: Routing 0 7 SEP 2010 a.d. Bijl.: 7-9-2010
ROCOVerijssel Stichting Regionaal Overleg Consumentenbelangen Openbaar Vervoer in Overijssel opgericht: 20 maart 2008 adres: Van Gelderplantsoen 67 nummer KvK: 08173476 8266 HD Kampen voorzitter: J.A. Maijers e-mail: rocoverijssel@telfort.nl secretaris: G. Douma giro: 5238682 College van Gedeputeerde Staten van Overijssel t.a.v. de heer W. Dijkstra, programmaleider OV RWB MP Postbus 10078 8000 GB Zwolle Dalfsen, 1 september 2010 betreft: Vervolgadvies uitschakeling NVB Geachte heer Dijkstra, Op 30 juni heeft het Rocov op basis van de adviesaanvraag (inclusief de bijbehorende conceptbrief aan de minister van V&W) van 21 juni 2010 over de uitschakeling van het NVB per 21 oktober 2010 een negatief advies uitgebracht. Sindsdien hebben zich een aantal ontwikkelingen voorgedaan en is er enige keren overleg gevoerd over de ontstane situatie. In hoofdlijnen gaat het daarbij om de volgende zaken. Het met vier weken verschuiven van de beoogde uitschakelingdatum van het NVB tot 18 november 2010. De herziene adviesaanvraag van 20 augustus 2010 met bijbehorende conceptbrief aan de minister van V&W. Een concept rapport en een definitief rapport van de Commissie Kist over de Resultaten onderzoek kostenneutraliteit provincie Overijssel. De concept adviesaanvraag van 19 augustus 2010 betreffende Regionaal Tarievenkader Overijssel. De resultaten van het overleg dat de provincies Gelderland en Overijssel en de stadsregio AN op vrijdag 30 juli hebben gehad met de Rocov s van Gelderland en Overijssel. De resultaten van het overleg van dinsdag 24 augustus en vrijdag 27 augustus tussen de provincie Overijssel en het Rocov Overijssel en van het overleg dat daarna nog heeft plaatsgevonden. Als gevolg hiervan zijn er op een aantal punten nieuwe feiten en omstandigheden ontstaan die het Rocov er toe brengen met een vervolgadvies te komen op dat van 30 juni 2010. Dit vervolgadvies bestaat uit 2 hoofdstukken. Hoofdstuk C bevat per knelpunt een actualisatie ten opzichte van het advies van 30 juni. Hoofdstuk D bevat de afweging en eindconclusie. De hoofdstukken A (Inleiding en context) en B (Beoordelingscriteria) zijn niet opnieuw in dit vervolgadvies opgenomen. Wij verwijzen hiervoor naar het U bekende advies van 30 juni. Maar het gestelde in deze hoofdstukken is nog wel onverkort van toepassing, met als enige kanttekening dat voor 21 oktober 2010 gelezen moet worden 18 november 2010. 1
C Beoordeling Per knelpunt volgt onderstaand een actualisatie van de feiten en omstandigheden en onze beoordeling daarvan. 1. De knelpunten Knelpunt 1. De werking van de dalurenkorting. Hierbij doen zich helaas nog steeds de nodige problemen voor die afbreuk doen aan wat met deze kaart wordt beoogd. 1.1 Overstap binnen 35 minuten na 9.00 uur bij een reis die voor 9.00 uur is begonnen. Bij overstap op een bus van Connexxion is de vaste voet tegen korting ( 0,62) opnieuw verschuldigd, waardoor je in veel gevallen met korting duurder uit bent dan zonder korting. Dit is onaanvaardbaar en dit probleem moet dus worden opgelost. Volgens de adviesaanvraag van 20 augustus is het probleem waarschijnlijk vóór 1 januari 2011 opgelost en mogelijk zelfs vóór 18 november 2010. Nog steeds geen harde deadline, maar wel een verbetering ten opzichte van eerdere mededelingen, waarbij sprake was van een oplossing in de loop van 2011, met als verder voorbehoud dat de beslissing daarover nog moest worden genomen. Bij overstap op een bus van Syntus is de korting van 20% op het kilometertarief niet van toepassing. Het Rocov betreurt dit, maar kan, alles afwegende, gezien de geringe gevolgen hiermee leven. 1.2 Provinciale grensoverschrijding bij overstappen in relatie met Drenthe of Friesland. Bij overstap naar elders herkent het systeem de reiziger niet als transfer en moet hij of zij dus opnieuw de vaste voet van 0,78 betalen. Bij overstap van elders geniet de reiziger de dalurenkorting niet. Dit zijn beide zeer onwenselijke situaties. Eerder was de hoop dat deze euvels nog vóór 21 oktober zouden kunnen worden verholpen, maar inmiddels moeten we er rekening mee houden dat de oplossing wel tot 1 april 2011 op zich kan laten wachten. Dus nog steeds geen harde deadline en ook nog eens een verslechterend tijdsperspectief. 1.3 Provinciale grensoverschrijding van en naar Drenthe of Friesland zonder overstappen. Dit betreft de lijnen 29, 30, 40, van Syntus en de lijnen 76 en 79 van Connexxion. Eerder leek hier sprake te zijn van een algemeen probleem dat bij het instappen bij een halte in Drenthe of Friesland en het uitstappen bij een halte in Overijssel de korting niet werkte, ook niet over het afgelegde traject in Overijssel. In de omgekeerde richting speelde dit probleem niet. Inmiddels is gebleken dat het meevalt. Het probleem doet zich niet voor bij de lijnen van Syntus en beperkt zich in feite tot passagiers die in Spanga, Blesdijke of de Blesse (lijn 76) of in Meppel, Nijeveen en Kolderveen (lijn 79) instappen. Het gaat daarbij niet om een groot aantal passagiers, maar het probleem moet wel worden opgelost. In lijn met het vorige punt willen wij een deadline van 1 april 2011 en als de provincie aantoont dat dit absoluut niet kan, dan moet een en ander toch in ieder geval bij de ingang van de nieuwe concessie IJsselmond per september 2011 zijn opgelost. 1.4 Cumulatie studentenkorting en dalurenkorting. Dit is een probleem dat ons nog niet eerder is gemeld. Het blijkt dat bij de OV-studentenkaart een cumulatie van de studentenkorting van 34% en de dalurenkorting van 20% niet mogelijk is. Het betreft hier wel een grote groep reizigers die op hun niet gratis reisdagen door deze tekortkoming duidelijk te veel betaalt. Over een oplossing rept de provincie niet en dat terwijl de betrokkenen maximaal ruim 24% te veel betalen bij reizen waarop de dalurenkorting van toepassing had moeten zijn. Het Rocov realiseert zich wel dat deze doelgroep de langere reizen vooral zal maken op de gratis reisdagen (waarvan in de zomerperiode overigens geen sprake is) en dat het dan in absolute zin per reis niet om een grote schadepost zal gaan. Maar met deze relativering kan niet worden volstaan. Het is een probleem dat niet op regionaal niveau oplosbaar is, dat zal op nationaal niveau moeten gebeuren. Het Rocov gaat ervan uit dat de provincie het belang van dit probleem dit erkent en het terstond aankaart op het niveau waarop het kan 2
worden opgelost (wellicht is dat al gebeurd). De oplossing zal zeker de nodige tijd kosten, maar mag niet op de lange baan worden geschoven. Het Rocov vindt dat er uiterlijk over één jaar een oplossing moet zijn, dus 1 september 2011 als deadline. 1.5 Cumulatie leeftijdkorting en dalurenkorting. Er hebben ons hierover nog al wat klachten bereikt, vooral van senioren. Het staat vast dat in bepaalde omstandigheden (mensen met een leeftijd van 65 jaar) die klachten ook terecht waren. Het Rocov gaat er van uit dat de problemen met de leeftijdskorting in combinatie met de dalurenkorting voor scholieren en ouderen in ieder geval vanaf 18 november 2010 niet meer voorkomen. Knelpunt 2. De drie concessiewisselingen rond 18 oktober waarbij Midden Overijssel, Veluwe en Achterhoek/Rivierenland een nieuwe vervoerder krijgen vormen een extra risicopunt. Deze vervoerders moeten nog bewijzen dat zij de zaken technisch en organisatorisch onder de knie hebben in de voor hen nieuwe vervoergebieden. De vier weken uitstel geeft Syntus extra lucht om zich te bewijzen op dit punt. Een periode van circa twaalf weken moet voldoende zijn. Voor Flevoland, Overijssel en Twente is dit knelpunt daarmee opgelost. Wat Gelderland betreft is het veel veiliger pas per maart 2011 het NVB uit te zetten, op voorwaarde dat Syntus en Arriva dan in de praktijk hebben bewezen het systeem operationeel en qua stabiliteit op orde te hebben. Maar het Rocov heeft er wel vertrouwen in dat ook de concessieovergang in Gelderland zonder problemen verloopt wat betreft de stabiliteit van de OVC. Alles afwegende is dit voor ons Rocov geen zwaarwegend knelpunt meer. Knelpunt 3.OVC ook bruikbaar in Drenthe. Het staat niet vast dat op 18 november 2010 ook in Drenthe in de bussen met de OVC kan worden gereisd. Wij vinden dat het NVB alleen kan worden uitgeschakeld als in alle omliggende regio s de OVC kan worden gebruikt. Helaas leiden de 4 weken uitstel op dit punt niet tot een verkleining van het risico omdat inmiddels de verwachte uiterlijke introductiedatum van de OVC in Drenthe is opgeschoven van 1 oktober naar 1 november. In de eerste helft van oktober 2010 zal de campagne om de reizigers te informeren over de uitschakeling van het NVB per 18 november goed op stoom moeten komen. Als dan al duidelijk is dat je in Drenthe op 18 november de OVC niet kunt gebruiken, dient de campagne te worden afgeblazen en het uitschakelen van het NVB tot nader order te worden uitgesteld. Daarnaast acht het Rocov het een goede zaak dat preventief wordt bezien welke maatregelen nodig zijn als onverhoopt op het laatst blijkt (terwijl de campagne al loopt) dat toch enkele dagen of weken overbrugd moeten worden. Daarbij dient een maximale beperking van de schade voor de reizigers qua extra kosten en ongemak het uitgangspunt te zijn. Knelpunt 4. Het Rocov maakt zich zorgen of er voldoende OVC s in omloop zijn. Er is weliswaar in onze regio een groot aantal OVC s (zie antwoord op vraag 11.1 van de adviesaanvraag), maar wij hebben de indruk dat het hier vooral gaat om VDU-kaarten van NS en studentenkaarten. De specifiek op busreizigers gerichte acties zijn nog niet succesvol. De 16.000 gratis P-kaarten met autoreload (voor West-Overijssel en Twente) zijn nog steeds niet allemaal in de markt gezet en de houders van een sterabonnement hebben geen P-OVC gekregen, zoals oorspronkelijk de bedoeling was. Het verbaast dan ook niet dat het gebruik van de OVC stagneert op een niveau van circa 20%, waarvan het overgrote deel studenten. Onder de niet studenten wordt de OVC dus in de bussen in onze regio nauwelijks gebruikt. Dat is een groot risico. Hier moet nog een flinke slag worden gemaakt en dat lijkt nog niet erg te lukken. Het gedoe rondom de trage afwikkeling van schriftelijke verzoeken van ouderen om de propositie voor gratis reizen in juli en augustus op een P-kaart te krijgen, heeft helaas negatieve publiciteit opgeleverd in plaats van positieve. Knelpunt 5. Gemiddeld tariefneutrale overgang van Strip naar Chip. Nu het eindrapport van de Commissie Kist is uitgebracht kan het Rocov tot een oordeel komen. Daarbij dient het onderstaande overzicht als leidraad. Dit overzicht gaat uit van de situatie waarbij de daluren- 3
korting gratis wordt aangeboden. Tussen haakjes staan daarbij de cijfers vermeld die gelden bij een dalurenkaart van 7.50 per jaar. Gemiddelde tariefdaling of stijging per reizigerscategorie Reizigers die geen gebruik kunnen maken van de dalurenkorting en voorheen reisden met de strippenkaart uit de voorverkoop. Dit betreft reizigers met een A-kaart en reizigers die een enkele reis maken die begint vóór 9.00 uur. Deze groep wordt met een nadeel geconfronteerd van gemiddeld 14%. Reizigers die de heenreis in de ochtendspits doen en terug gebruikmaken van de dalurenkorting. Deze reizigers ondervinden een nadeel van 3% (8%) ten opzichte van de strippenkaart uit de voorverkoop. Reizigers die uitsluitend de strippenkaarten uit de voorverkoop gebruikten hebben bij de overgang naar de OVC per saldo een voordeel van 3% (nadeel van 4%), mits zij actief de dalurenkorting benutten. Als je naar alle reizigers kijkt (dus ook degenen die tot nu toe reisden met op de bus verkrijgbare strippenkaarten en gemakskaarten), dan heeft deze totale groep een voordeel van 11%, (4%) mits zij massaal overschakelt op de OVC en daarbij van de dalurenkorting gebruik maakt. Voor het Rocov zijn de bovenstaande resultaten acceptabel in de zin dat de nadelen voor specifieke groepen voldoende worden gecompenseerd door de voordelen voor het totaal van de reizigers. Om dit positieve effect daadwerkelijk te bereiken is het essentieel dat de provincie de drie aanbevelingen overneemt die in de laatste alinea van pagina 10 van het rapport Kist staan genoemd en die kort samengevat inhouden: Benadruk het belang van kostenbewust reizen en illustreer dit met voorbeelden. Blijf het gedrag van reizigers, en dan vooral het koopgedrag, monitoren en stuur zo nodig bij om het gebruik van P-kaarten en dalurenkorting te bevorderen. Wanneer uit monitoring van reizigersgedrag blijkt dat er sterke afwijkingen zijn van de aannames waarop het rekenmodel is gebaseerd, overweeg dan compenserende maatregelen. Voorts valt de grote impact op van het gratis aanbieden van de dalurenkorting in vergelijking met het jaarlijks in rekening brengen van 7,50 voor deze propositie. Dit grote effect ontstaat vooral door de relatief korte reisafstand per reis bij het reizen op saldo. Uiteraard juicht het Rocov het toe dat je tot 1 december 2010 de dalurenpropositie gratis kunt krijgen voor één jaar, maar gezien de grote impact van de prijs van deze propositie is het voor ons bepaald geen uitgemaakte zaak dat ook in de toekomst hiervoor 7,50 in rekening moet worden gebracht. Naar de mening van het Rocov moet de prijs van de dalurenkaart in samenhang worden gezien met de resultaten van de monitoring die de Commissie Kist adviseert. Daarbij moet het hele tariefgebouw van het reizen op saldo in ogenschouw worden genomen, met als belangrijkste peilers de vaste voet, het kilometertarief en de prijs en de hoogte van de dalurenkorting. Deze evaluatie zou medio 2011 moeten plaatsvinden. Naar wij hebben vernomen is de provincie het eens met deze aanpak. Per 1 september 2011 kan dan, mede op basis van de evaluatie, in overleg met de betrokken Rocov s de prijs en de hoogte van de dalurenkorting opnieuw worden bepaald. Dat dient te gebeuren in samenhang met een voorstel voor de indexatie van de vaste voet per 1 januari 2012 en het kilometertarief in 2012. Het Rocov accepteert daarbij dat in de periode van december 2010 tot en met augustus 2011 de prijs van de dalurenkorting 7,50 bedraagt bij een korting van 20%. Tot slot merkt het Rocov op dat de commissie Kist alleen maar rapporteert over de opbrengstneutrale overgang van het reizen op saldo. De reizigers op sterabonnementen en stad-streek-supplementen worden niet meegenomen omdat voor hen nog geen alternatieven voor handen zijn op de OVC. Het gaat daarbij in onze regio wel om maar liefst 39% van de 4
opbrengst en dus om een substantieel deel van de reizigers. Het is uiteraard van essentieel belang dat deze reizigersgroep ook gemiddeld tariefneutraal op de OVC kan overstappen. Het Rocov is tevreden met de toezegging in punt 9.4 van de adviesaanvraag, waardoor provincie en Rocov op dit punt in ieder geval hetzelfde uitgangspunt delen. Wij wachten de concrete voorstellen hierover af. Knelpunt 6. Gelijktijdige uitschakeling NVB in heel Oost. De provincie deelt dit uitgangspunt wel, maar houdt bij vraag 5 van de adviesaanvraag toch een slag om de arm. Het Rocov wenst hier onverkort aan vast te houden en ziet dit als een kwestie van het tonen van bestuurlijke daadkracht. Alleen in zeer uitzonderlijke situaties zou hierop in overleg met ons een uitzondering kunnen worden gemaakt. Gezien de vele doorgaande reizigers is voor ons de minimum positie dat Overijssel, Gelderland en Flevoland gelijktijdig het NVB uitschakelen. Knelpunt 7.Gebruik OVC in alle treinen en bussen in Oost. Op de treintrajecten van Syntus in Gelderland kan op zijn vroegst pas in december 2010 in de trein de OVC worden gebruikt. Op de ALMA-lijn die Syntus exploiteert in opdracht van Connexxion en op de lijn Oldenzaal- Zutphen, kan dit wellicht al wat eerder. Op 18 november 2010 kan dus niet overal in Oost met de OVC worden gereisd. In het overleg op 30 juli is gebleken dat op dit punt de situatie eerder verslechtert dan verbetert, omdat Syntus op zijn treinen in de Achterhoek en Rivierenland onvoldoende vorderingen maakt. Voor Overijssel is hier geen sprake van een zwaarwegend knelpunt maar voor Gelderland wel. Omdat we gezamenlijk optrekken ligt hier dus toch een pijnpunt voor het Rocov Overijssel. Knelpunt 8.Reizigers met abonnementen. Zoals bij knelpunt 5 al is opgemerkt gaat het hier om een substantiële groep reizigers, die ook na 18 november 2010 reizen met zichtkaarten. Deze reizigers worden dus gedwongen er twee soorten kaarten op na te houden: De OVC voor reizen buiten het bereik van het abonnement en de zichtkaart voor het sterabonnement of het stad-streek-supplement. De OV-sector maakt zich hiermee ongeloofwaardig gezien het belang dat zij zegt te hechten aan binding van zo veel mogelijk reizigers aan de OVC. Vanuit dit perspectief had het naar het oordeel van het Rocov zeer voor de hand gelegen als de sterabonnementen in afwachting van een alternatief in het kader van LTK 2 zouden zijn verchipt, zo als bijvoorbeeld in de regio Amsterdam is gebeurd. Het Rocov begrijpt de financiële en praktische bezwaren voor de OV-sector wel, maar toch. Het Rocov erkent echter dat met haar instemming is gekozen voor een gefaseerde invoering van de OVC en dat de eerste fase betrekking heeft op het reizen op saldo en niet op het reizen met abonnementen. Het had beter gekund, maar het Rocov zal er verder niet zwaar aan tillen en het niet langer zien als een knelpunt. Knelpunt 9. Reizigers met een functiebeperking en reizen in groepsverband. Het eerste punt is inmiddels op zijn waarde geschat door de provincie. Het Rocov heeft er vertrouwen in dat er een adequate oplossing op landelijk niveau komt die de instemming van Viziris heeft en is tevreden met de toezegging dat in afwachting daarvan door de betrokken doelgroep gratis kan worden gereisd op vertoon van een bewijs dat ze tot die doelgroep behoren. Wat betreft het reizen in groepsverband vertrouwt het Rocov er vooralsnog op dat de voorgespiegelde landelijke oplossing er in het najaar 2010 komt en dat deze adequaat zal zijn. De conclusie is dat knelpunt 9 wat ons betreft de uitschakeling van het NVB op 18 november 2010 niet langer in de weg staat. Knelpunt 10. Toeristen en ouders/grootouders met kinderen. Hier glijdt de provincie in haar antwoord (punten 12.3 en 12.4 van de adviesaanvraag) langs de kern van het probleem heen. Bedrijfsgebonden kaarten bieden alleen maar soelaas als dat bedrijf in de regio (en omliggende regio s) een dominante positie heeft. Dat is vanaf september 2010 met Connexxion niet meer het geval. Syntus heeft dan wel iets meer te bieden met Midden Overijssel en de Veluwe, maar heeft ook niet heel (West) Overijssel in handen, laat staan heel Oost. De aanpak van de provincie is principieel onjuist. Een volwaardige regionale vervanger van de 5
landelijke dagkaart uit het NVB is alleen mogelijk als deze wordt losgekoppeld van welke vervoerders er toevallig in de regio rijden. Het Rocov vindt dat de provincie alsnog met een goed voorstel moet komen, het liefst in het kader van Oost. Helaas is dit binnen Oost vooralsnog onbespreekbaar. Naar onze mening kan dit probleem voorlopig praktisch gezien als volgt worden opgelost. De provincie slaagt erin Syntus en Connexxion zo ver te krijgen dat zij het Syntus Super Ticket en de Buzzer wederzijds erkennen en lost dit probleem vervolgens voor een langere termijn op bij ingang van de nieuwe concessie IJsselmond per september 2011. Hierbij geldt als minimum positie dat voor heel West Overijssel een dagkaart op de markt wordt gebracht. Het Rocov heeft echter een sterke voorkeur voor een dagkaart á la het Syntus Super Ticket met geldigheid in West Overijssel en de Veluwe. Dat valt toch ook wel te regelen met Syntus en de aanstaande vervoerder in IJsselmond. Als Connexxion en Syntus niet willen meewerken zorgt de provincie voor een tijdelijke oplossing tot september 2011. Deze oplossing houdt in dat de landelijke dagkaart niet alleen wordt geaccepteerd in onze regio, maar ook op de bussen bij de chauffeur verkrijgbaar is. Dit dient dan ook duidelijk gecommuniceerd te worden. Knelpunt 11. Kaartjes op de bus. De handhaving van de dalurenkaartjes tot 1 september 2011 is conform afspraak. Voor het alternatief voor de dalurenkaartjes en de grijze strippenkaarten (beide nu alleen in wagenverkoop verkrijgbaar) hebben wij inmiddels een voorstel ontvangen in de vorm van een 2-4-6 euro kaart voor respectievelijk 1 en 2 zones, 3, 4 en 5 zones en zes en meer zones. Binnen de geldigheidsduur van 1, 1,5 en 2 uur geldt bovendien een overstaprecht, zij het niet tussen verschillende vervoerders. Wij staan positief tegenover deze vereenvoudiging en stroomlijning onder de volgende twee voorwaarden. Om mooie ronde bedragen te houden vindt net als nu bij de grijze strippenkaarten en de dalurenkaarten geen jaarlijkse indexatie plaats. Het Rocov stelt voor in principe één keer per drie jaar te indexeren en dan af te ronden op ronde bedragen. In overleg met het Rocov kan van deze termijn worden afgeweken als daarvoor gegronde redenen zijn, maar het principe van drie jaar blijft leidend. De indexatie moet in lijn liggen met de ontwikkeling van het OVC-tarief. Dat het overstaprecht alleen per vervoerder geldt en niet tussen de vervoerders is typisch niet gedacht vanuit de reiziger maar vanuit de vervoerder/do en in strijd met onze opvatting dat de reiziger geen last mag hebben van concessiegrenzen of bestuurlijke grenzen. Het Rocov begrijpt de achtergrond wel, maar vindt dat de provincie moet regelen dat vanaf september 2011 het overstaprecht in ons hele vervoergebied geldt. Dat moet ook kunnen omdat bij het ingaan van de nieuwe concessie IJsselmond de provincie opbrengstverantwoordelijk is voor heel West Overijssel. Knelpunt 12. Bovenregionale problemen. Dit is een nieuw knelpunt dat naar voren is gekomen bij onderlinge afstemming tussen de Rocov s. Bij de consumentenorganisaties in het algemeen en ook bij ons Rocov bestaat de angst dat, zodra het NVB is uitgeschakeld, de druk afneemt om de talrijke grotere en kleinere problemen op te lossen die er nog zijn in het kader van de eindbeelddiscussie. De vervoerders en de DO s hebben de buit dan als het ware binnen en zullen minder tot bewegen zijn geneigd dan nu. De te verwachten financiële krapte de komende jaren maakt deze angst niet minder. Bij de eindbeelddiscussie is er sprake van drie categorieën van problemen. Punten waarover de consumentenorganisaties en de OV-sector (vervoerders en DO s) het eens zijn dat zij moeten worden opgelost en aan de oplossing waarvan ook wordt gewerkt. Punten die wel wederzijds worden erkend als zodanig, maar die nog in studie zijn ten aanzien van de haalbaarheid van een mogelijke oplossing. Punten waarover in het kader van het eindbeeld geen overeenstemming bestaat tussen de consumentenorganisaties en de OV-sector. 6
Ten aanzien van de eerste twee categorieën lopen er momenteel 15 projecten waaraan de consumentenorganisaties en de OV-sector gezamenlijk werken. Deze projecten kunnen alleen tot een voor alle partijen goed einde worden gebracht als de OV-sector zich daar volledig voor blijft inzetten vanuit een gevoel van urgentie. Het Rocov wil graag van de provincie zwart op wit vernemen dat zij zich volledig vanuit een positieve grondhouding blijft inzetten voor het welslagen van deze projecten. Deze verklaring kan worden opgenomen in de schriftelijke reactie op dit advies. Knelpunt 13. Introductie nieuwe regionale reisproducten en verlenging bestaande regionale reisproducten. Ook dit is een nieuw knelpunt dat is opgekomen door recente ervaringen met de tekortschietende introductie van twee nieuwe reisproducten. Het gratis reizen voor ouderen is te laat in de markt gezet voor degenen die nog geen P-kaart hadden en/of niet over internet beschikken en beide zaken komen juist bij de doelgroep oudere busreizigers veel voor. Vele ouderen hebben daardoor niet kunnen profiteren van de volle twee maanden gratis reizen. De uitrol van de gratis dalurenpropositie die vanaf 1 september geldig is loopt ook niet goed. Er is nauwelijks ruchtbaarheid aan gegeven en op 1 september blijkt deze propositie nog steeds niet via internet of de verkooppunten verkrijgbaar, terwijl de huidige dalurenpropositie op 31 augustus is afgelopen. Deze gang van zaken duidt erop dat er geen heldere draaiboeken en interne procedures zijn hoe de uitrol van een nieuw reisproduct of de verlenging van een bestaand reisproduct moet zijn geregeld in de keten van besluitvorming-technische implementatie-testen-communicatie-verkrijgbaarheid via de diverse verkoopkanalen. Mocht dit op papier wel geregeld zijn, dan schiet de borging daarvan in ieder geval ernstig te kort. Het resultaat is dat de reizigers de propositie te laat krijgen en het beoogde voordeel niet of niet volledig kunnen genieten. Het Rocov wil medio oktober een notitie van de provincie ontvangen over welke maatregelen zijn genomen om de geschetste problematiek aan te pakken en hoe men een goede uitvoering ervan wil borgen. Deze notitie kan dan in de overlegvergadering van 29 oktober 2010 worden besproken. D Afweging en eindconclusie Uit het voorgaande hoofdstuk blijkt dat er sinds het advies van 30 juni het nodige is gebeurd en dat er op een aantal knelpunten een ontwikkeling in de goede richting heeft plaatsgevonden. Dit betreft dan vooral de knelpunten 2, 5, 8, en 9. De knelpunten 3, 4, 6,10, 11,12 en 13 zijn weliswaar nog niet van tafel, maar naar de mening van het Rocov zijn hier voldoende aanknopingspunten voor een oplossing, waardoor deze knelpunten niet bij voorbaat tot een negatief advies hoeven te leiden. Er blijven twee knelpunten over die ons echt zwaar op de maag liggen. Het feit dat de dalurenkorting per 18 november nog niet vlekkeloos functioneert (knelpunt 1). Het feit dat binnen Oost op 18 november nog niet op alle verbindingen met de OVC kan worden gereisd (knelpunt 7). De vraag is vervolgens of deze twee punten een dusdanig gewicht in de schaal leggen dat moet worden vastgehouden aan een negatief advies. Mede omdat ook het Rocov vindt dat de uitschakeling van het NVB niet telkens moet worden uitgesteld en dat de OVC alleen maar kan doorbreken bij de OV-reizigers als dit systeem gepromoveerd wordt tot leidend betaalsysteem voor het reizen per OV, is het Rocov bereid onder voorwaarden een positief advies te geven. 7
Eindconclusie: Het Rocov geeft een positief advies ten aanzien van de uitschakeling van het NVB op 18 november 2010 onder de volgende voorwaarden. 1. De tekortkomingen in het functioneren van de dalurenkorting worden opgelost binnen de bij knelpunt 1 genoemde deadlines. Het Rocov is zich ervan bewust dat zelfs bij een maximale inspanning op regionaal niveau (de punten 1.1, 1.2, 1.3 en 1.5) en nationaal niveau (punt 1.4) toch het risico bestaat dat de deadlines niet worden gehaald of dat de doorontwikkeling op een bepaald punt zelfs wordt gestaakt. Het Rocov kan er niet in berusten dat zonder consequenties de dalurenpropositie ook op langere termijn niet optimaal functioneert voor alle reizigers. Bedenk daarbij dat deze propositie al op 1 november 2009 adequaat had moeten functioneren. Overschrijding van de deadlines zal daarom moeten leiden tot compenserende maatregelen voor de gedupeerde reizigers. Mocht het onverhoopt überhaupt niet lukken de dalurenkorting aan alle functionele eisen te laten voldoen, dan moet voor de toekomst een tariefstelsel zonder dalurenkorting worden overwogen. 2. Per 18 november 2010 kan ook in Drenthe met de OVC worden gereisd (knelpunt 3). Daarbij wordt door de provincie de bij dit knelpunt beschreven aanpak gevolgd voor het geval dat op het laatst (als de campagne al loopt) toch nog problemen ontstaan. 3. De provincie neemt de drie bij knelpunt 5 genoemde aanbevelingen van de Commissie Kist over en verbindt daaraan voor wat betreft de 7,50 voor de dalurenpropositie de aanpak die in knelpunt 5 staat beschreven. 4. De uitschakeling van het NVB vindt gelijktijdig plaats in heel Oost. In uitzonderlijke omstandigheden kan het Rocov ook nog een gelijktijdige uitschakeling van het NVB in Overijssel (ex Twente), Gelderland (ex SAN) en Flevoland accepteren (knelpunt 6). 5. De provincie regelt knelpunt 10 (dagkaarten) conform de bij dat knelpunt genoemde aanpak. 6. De provincie neemt wat betreft knelpunt 11 (kaartjes op de bus) de tweede voorwaarde (overstaprecht tussen verschillende vervoerders) over. 7. De provincie geeft de verklaring van voortgezet engagement met de 15 eindbeeldprojecten af conform het gestelde bij knelpunt 12. 8. De provincie voert het gestelde in de laatste alinea van knelpunt 13 uit. 9. De provincie houdt ons op de hoogte van de lopende ontwikkelingen bij de overgebleven knelpunten en licht het Rocov onmiddellijk in als er met betrekking tot de uitrol van de OVC nieuwe problemen mochten opduiken die een goede werking van het systeem in onze regio en de omliggende regio s in de weg staan. Vervolgens doet het Rocov nog de volgende aanbevelingen: a. Lever als provincie samen met de vervoerders en andere partijen die daarbij behulpzaam kunnen zijn een maximale inspanning (en maak daarvoor voldoende capaciteit vrij) om voldoende P-kaarten (bij voorkeur met autoreload) in omloop te krijgen (knelpunt 4) bij de busreizigers en sluit daarbij aan op de eerste aanbeveling van de commissie Kist (knelpunt 5) betreffende het kostenbewust reizen. b. Neem onze bij knelpunt 11 gedane suggestie over betreffende de indexering van de 2,4 en 6 eurokaartjes. Het Rocov wil graag zo spoedig mogelijk Uw reactie op dit vervolgadvies zodat de bespreking daarvan kan plaatsvinden in de overlegvergadering van vrijdag 24 september 2010. Als contactpersoon voor dit advies treedt op Gerrit Heutink (r.heutink@sallandxs.net, tel 0529-432498). Met vriendelijke groet, J.A. Maijers, Voorzitter Rocov Overijssel 8