Erfelijkheid. Mendeliaanse wijze van overerven. Véronique Nas 4 oktober 2013

Vergelijkbare documenten
Inzicht hebben in veel voorkomende patronen van overerving. Professor Martina Cornel and professor Heather Skirton Gen-Equip Project

Klinische Genetica. Autosomaal recessieve overerving

Level 1. Vul het juiste woord in

X-gebonden overerving

Klinische Genetica. Autosomaal dominante overerving

Level 1. Vul het juiste woord in

Recessieve overerving

Hematologie. Hemofilie B Leyden

ERFELIJKHEID EN ZIEKTE. H.H. TAN, arts 2015

Algemene aspecten van erfelijkheid. Waarom is kennis over erfelijke aspecten van een ziekte belangrijk? Wanneer erfelijkheidsadvies/onderzoek?

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4 Erfelijkheid

CE toets HAVO (1) erfelijkheid

Vraag /144. Vraag 14

4 HAVO thema 4 Erfelijkheid EXAMENTRAINER OEFENVRAGEN

Recessieve Overerving

X-gebonden Overerving

Tentamen Van Mens tot Cel

Genetische dragerschapsscreening. BeGECS

2. Erfelijkheid en de ziekte van Huntington

Dialogen voor conceptcartoons. Verband genotype/fenotype, dominant/recessief

Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Biologie: Erfelijkheid 6/29/2013. dr. Brenda Casteleyn

3. Eén gen kan vele allelen hebben. Hoeveel allelen van één gen heeft ieder individu?

Let er op dat je voor iedere vraag een uitwerking maakt met kruisingsschema en/of berekening.

Basis erfelijkheid. K.V.K de Koperwiek 1 oktober 2013

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. DNA-onderzoek en gentherapie

Klinische Genetica. Geslachtsgebonden (X-chromosoom gebonden) recessieve overerving

Verklarende Woordenlijst

Erfelijkheid van de ziekte van Huntington

HW Wiedijk Ligusterpark HH Zoetermeer Debiteuren nr Analyse Certificaat

Samenvatting Biologie Thema 3

Kinderneurologie.eu. Congenitale nystagmus.

Workshop Patiënten dag 18 mei 2019 Bewegingsstoornissen en erfelijkheid

Welke van de onderstaande structuren maakt spiercontractie mogelijk?

Welke van de onderstaande structuren maakt spiercontractie mogelijk?

R Grootenboer Vilsterseweg 1a PD Vilsteren Debiteuren nr Analyse Certificaat

Dominante Overerving. Informatie voor patiënten en hun familie. Illustraties: Rebecca J Kent rebecca@rebeccajkent.

Zwanger worden: via de natuurlijke weg of zijn er andere mogelijkheden?

6.7. Werkstuk door een scholier 1654 woorden 17 april keer beoordeeld. Biologie voor jou. Erfelijkheidsmateriaal

Het genotype van een individu staat in de chromosomen. Daar staat namelijk de erfelijke informatie in van alle eigenschappen die erfelijk zijn.

YTH Schultz Kraaienstraat HS DELFT Debiteuren nr Analyse Certificaat

HAVO 5 Begrippenlijst Erfelijkheid allel Allelen zijn verschillende vormen van een gen. Zij liggen in homologe chromosomen op precies dezelfde

Examen Voorbereiding Erfelijkheid

Verklarende woordenlijst

AAbb of Aabb = normaal zicht aabb of aabb = retinitis pigmentosa AABB of AABb = retinitis pigmentosa

Vererving Toegepast bij Europese vogels. Door Ben Cretskens

vwo erfelijkheid 2010

Jongen of meisje? Variaties in de ontwikkeling van het geslacht

6,1. Samenvatting door een scholier 1949 woorden 7 februari keer beoordeeld. Biologie voor jou

Beschikbare DNA-testen voor het vaststellen van monogene afwijkingen. Prof. Dr. Nadine Buys, KULeuven 3 de Vlaamse Fokkerijdag, 26 oktober 2011

Antwoorden Biologie Thema 4

Mitose is een ander woord voor gewone celdeling. Door gewone celdeling blijft het aantal chromosomen in lichaamscellen gelijk (46 chromosomen).

Samenvatting Biologie Erfelijkheid & Evolutie (Hoofdstuk 7 & 8.1)

Van mens tot Cel oefenvragen 1. De celdeling bestaat uit verschillende fasen. Hoe heten de G1, S en de G2 fase samen?

Werkstuk ANW Gentherapie

Samenvattingen. Samenvatting Thema 4: Erfelijkheid. Basisstof 1. Basisstof 2. Erfelijke eigenschappen:

Oplossingen herhalingsoefeningen

Door recombinatie ontstaat een grote vescheidenheid in genotypen binnen een soort. (genetische

GENETISCHE COUNSELING SYLVIA DE NOBELE, GENETISCH COUNSELOR CENTRUM MEDISCHE GENETICA, UZGENT (CMGG) FAPA 19/11/2016

Samenvatting Biologie H7 erfelijkheid

Welke van de onderstaande beweringen is correct met betrekking tot het zenuwstelstel?

Welke van de onderstaande beweringen is correct met betrekking tot het zenuwstelstel?

Herhalingsoefeningen

Erfelijkheid en evolutie. Hoofdstuk 5

OPEN VRAGEN. Genetica en Evolutie (5502GEEV9Y) Biologie en Biomedische Wetenschappen. Deeltoets 2

NEDERLANDSE SAMENVATTING

Samenvatting Biologie Erfelijkheid

Welke van de bovenstaande celorganellen of levensprocessen kunnen zowel in prokaryote, als in eukaryote cellen voorkomen?

Wat is Familiaire Exsudatieve Vitreoretinopathie?

Welke van de bovenstaande celorganellen of levensprocessen kunnen zowel in prokaryote, als in eukaryote cellen voorkomen?

Welke van de onderstaande structuren maakt spiercontractie mogelijk?

Spierziekten en genetica

PATIËNTENINFORMATIE. ADRENOGENITAAL SYNDROOM Informatie voor ouders/verzorgers

Kinderneurologie.eu. Periodic limb movement disorder

1. Mendeliaanse overerving - koppelingsanalyse

De volgende vragen testen je kennis van de meest voorkomende vaktermen in de klassieke genetica. Welk woord ontbreekt in de volgende zinnen?

Monohybride en dihybride kruisingen vmbo-kgt34

Bij PGD wordt een embryo dat is ontstaan

6,4. Samenvatting door E woorden 6 december keer beoordeeld. Biologie voor jou

ERFELIJKHEID. 1 N i e t a l l e m a a l h e t z e l f d e Afbeelding 17-2

Kleurvererving bij Europese vogels. Geschreven door Ben Cretskens Goedgekeurd door Jack Bloemen Barmsijs-Meeuwen

1 Antwoorden Monohybride Kruisingen

Verslag Biologie Drosophila Melanogaste

Erfelijkheid: nieuwe DNA testen en dilemma s die daarbij horen NVN Nederlandse Nierdag 4 oktober 2014

Erfelijkheidsschema's deel 1.

Alles door elkaar 1. a) b) c) 2. a) b) c) a) b) BIOLOGIE 2017/18 WERKBOEK

Kinderneurologie.eu. De ziekte van Unverricht Lundborg

PRAKTISCH MEER OVER ERFELIJKHEID

Erfelijkheid en Dystonie

Kinderneurologie.eu. Dopa-responsieve dystonie

Colofon. Uitgave Nierpatiënten Vereniging Nederland. Commissie Erfelijke Nierziekten. November Commissie Erfelijke Nierziekten

Welke van de bovenstaande celorganellen of levensprocessen kunnen zowel in prokaryote, als in eukaryote cellen voorkomen?

M.J.A. Alleman, MDL arts 22 december 2009

Copyright 2008 Pearson Education Inc., publishing as Pearson Benjamin Cummings

Kinderneurologie.eu. Restless legs

Praktische opdracht Biologie Albinisme

Werkbladen. Boekopdrachten. K13 Erfelijkheid

4 VWO thema 4 Genetica EXAMENTRAINER OEFENVRAGEN

Aangeboren ichthyosis

Hoe vaak gegeneraliseerde dystonie voor? Gegeneraliseerde dystonie is een zeldzame ziekte en komt ongeveer bij één op kinderen voor.

Transcriptie:

Mendeliaanse wijze van overerven Véronique Nas 4 oktober 2013 1

drie wijzen van overerven: 1 autosomaal dominant 2 autosomaal recessief 3 x- gebonden autosomaal = niet op het geslachtschromosoom x- gebonden = op het vrouwelijk geslachtschromosoom 2

autosomaal domininant: één fout gen is voldoende 3

autosomaal domininant: één fout gen is voldoende stel: de vrouw heec de aandoening. zij heec dan een ziek gen (oranje) en een gezond gen (groen) 3

autosomaal domininant: één fout gen is voldoende stel: de vrouw heec de aandoening. zij heec dan een ziek gen (oranje) en een gezond gen (groen) 3

autosomaal domininant: één fout gen is voldoende stel: de vrouw heec de aandoening. zij heec dan een ziek gen (oranje) en een gezond gen (groen) ze trouwt met een gezonde man met twee gezonde genen (groen) 3

autosomaal domininant: één fout gen is voldoende stel: de vrouw heec de aandoening. zij heec dan een ziek gen (oranje) en een gezond gen (groen) ze trouwt met een gezonde man met twee gezonde genen (groen) 3

autosomaal domininant: één fout gen is voldoende stel: de vrouw heec de aandoening. zij heec dan een ziek gen (oranje) en een gezond gen (groen) ze trouwt met een gezonde man met twee gezonde genen (groen) als de vrouw bij de concephe haar zieke gen doorgeec, 3

autosomaal domininant: één fout gen is voldoende stel: de vrouw heec de aandoening. zij heec dan een ziek gen (oranje) en een gezond gen (groen) ze trouwt met een gezonde man met twee gezonde genen (groen) als de vrouw bij de concephe haar zieke gen doorgeec, 3

autosomaal domininant: één fout gen is voldoende stel: de vrouw heec de aandoening. zij heec dan een ziek gen (oranje) en een gezond gen (groen) ze trouwt met een gezonde man met twee gezonde genen (groen) als de vrouw bij de concephe haar zieke gen doorgeec, en de man het gezonde gen (groen) 3

autosomaal domininant: één fout gen is voldoende stel: de vrouw heec de aandoening. zij heec dan een ziek gen (oranje) en een gezond gen (groen) ze trouwt met een gezonde man met twee gezonde genen (groen) als de vrouw bij de concephe haar zieke gen doorgeec, en de man het gezonde gen (groen) 3

autosomaal domininant: één fout gen is voldoende stel: de vrouw heec de aandoening. zij heec dan een ziek gen (oranje) en een gezond gen (groen) ze trouwt met een gezonde man met twee gezonde genen (groen) als de vrouw bij de concephe haar zieke gen doorgeec, en de man het gezonde gen (groen) dan heec het kind de aandoening, want dit zieke gen is dominant 3

autosomaal domininant: één fout gen is voldoende stel: de vrouw heec de aandoening. zij heec dan een ziek gen (oranje) en een gezond gen (groen) ze trouwt met een gezonde man met twee gezonde genen (groen) als de vrouw bij de concephe haar zieke gen doorgeec, en de man het gezonde gen (groen) dan heec het kind de aandoening, want dit zieke gen is dominant 3

autosomaal domininant: één fout gen is voldoende stel: de vrouw heec de aandoening. zij heec dan een ziek gen (oranje) en een gezond gen (groen) ze trouwt met een gezonde man met twee gezonde genen (groen) als de vrouw bij de concephe haar zieke gen doorgeec, en de man het gezonde gen (groen) dan heec het kind de aandoening, want dit zieke gen is dominant als de vrouw bij de concephe haar gezonde gen doorgeec 3

autosomaal domininant: één fout gen is voldoende stel: de vrouw heec de aandoening. zij heec dan een ziek gen (oranje) en een gezond gen (groen) ze trouwt met een gezonde man met twee gezonde genen (groen) als de vrouw bij de concephe haar zieke gen doorgeec, en de man het gezonde gen (groen) dan heec het kind de aandoening, want dit zieke gen is dominant als de vrouw bij de concephe haar gezonde gen doorgeec 3

autosomaal domininant: één fout gen is voldoende stel: de vrouw heec de aandoening. zij heec dan een ziek gen (oranje) en een gezond gen (groen) ze trouwt met een gezonde man met twee gezonde genen (groen) als de vrouw bij de concephe haar zieke gen doorgeec, en de man het gezonde gen (groen) dan heec het kind de aandoening, want dit zieke gen is dominant als de vrouw bij de concephe haar gezonde gen doorgeec en de man geec opnieuw een van zijn gezonde genen door 3

autosomaal domininant: één fout gen is voldoende stel: de vrouw heec de aandoening. zij heec dan een ziek gen (oranje) en een gezond gen (groen) ze trouwt met een gezonde man met twee gezonde genen (groen) als de vrouw bij de concephe haar zieke gen doorgeec, en de man het gezonde gen (groen) dan heec het kind de aandoening, want dit zieke gen is dominant als de vrouw bij de concephe haar gezonde gen doorgeec en de man geec opnieuw een van zijn gezonde genen door 3

autosomaal domininant: één fout gen is voldoende stel: de vrouw heec de aandoening. zij heec dan een ziek gen (oranje) en een gezond gen (groen) ze trouwt met een gezonde man met twee gezonde genen (groen) als de vrouw bij de concephe haar zieke gen doorgeec, en de man het gezonde gen (groen) dan heec het kind de aandoening, want dit zieke gen is dominant als de vrouw bij de concephe haar gezonde gen doorgeec en de man geec opnieuw een van zijn gezonde genen door dan wordt het een kind met twee gezonde genen, zonder de erfelijke aandoening 3

autosomaal domininant: één fout gen is voldoende stel: de vrouw heec de aandoening. zij heec dan een ziek gen (oranje) en een gezond gen (groen) ze trouwt met een gezonde man met twee gezonde genen (groen) als de vrouw bij de concephe haar zieke gen doorgeec, en de man het gezonde gen (groen) dan heec het kind de aandoening, want dit zieke gen is dominant als de vrouw bij de concephe haar gezonde gen doorgeec en de man geec opnieuw een van zijn gezonde genen door dan wordt het een kind met twee gezonde genen, zonder de erfelijke aandoening 3

autosomaal domininant: één fout gen is voldoende stel: de vrouw heec de aandoening. zij heec dan een ziek gen (oranje) en een gezond gen (groen) ze trouwt met een gezonde man met twee gezonde genen (groen) als de vrouw bij de concephe haar zieke gen doorgeec, en de man het gezonde gen (groen) dan heec het kind de aandoening, want dit zieke gen is dominant als de vrouw bij de concephe haar gezonde gen doorgeec en de man geec opnieuw een van zijn gezonde genen door dan wordt het een kind met twee gezonde genen, zonder de erfelijke aandoening of dat nu een meisje is... 3

autosomaal domininant: één fout gen is voldoende stel: de vrouw heec de aandoening. zij heec dan een ziek gen (oranje) en een gezond gen (groen) ze trouwt met een gezonde man met twee gezonde genen (groen) als de vrouw bij de concephe haar zieke gen doorgeec, en de man het gezonde gen (groen) dan heec het kind de aandoening, want dit zieke gen is dominant als de vrouw bij de concephe haar gezonde gen doorgeec en de man geec opnieuw een van zijn gezonde genen door dan wordt het een kind met twee gezonde genen, zonder de erfelijke aandoening of dat nu een meisje is... 3

autosomaal domininant: één fout gen is voldoende stel: de vrouw heec de aandoening. zij heec dan een ziek gen (oranje) en een gezond gen (groen) ze trouwt met een gezonde man met twee gezonde genen (groen) als de vrouw bij de concephe haar zieke gen doorgeec, en de man het gezonde gen (groen) dan heec het kind de aandoening, want dit zieke gen is dominant als de vrouw bij de concephe haar gezonde gen doorgeec en de man geec opnieuw een van zijn gezonde genen door dan wordt het een kind met twee gezonde genen, zonder de erfelijke aandoening of dat nu een meisje is... 3

autosomaal domininant: één fout gen is voldoende stel: de vrouw heec de aandoening. zij heec dan een ziek gen (oranje) en een gezond gen (groen) ze trouwt met een gezonde man met twee gezonde genen (groen) als de vrouw bij de concephe haar zieke gen doorgeec, en de man het gezonde gen (groen) dan heec het kind de aandoening, want dit zieke gen is dominant als de vrouw bij de concephe haar gezonde gen doorgeec en de man geec opnieuw een van zijn gezonde genen door dan wordt het een kind met twee gezonde genen, zonder de erfelijke aandoening of dat nu een meisje is...... of een jongen 3

autosomaal domininant: één fout gen is voldoende stel: de vrouw heec de aandoening. zij heec dan een ziek gen (oranje) en een gezond gen (groen) ze trouwt met een gezonde man met twee gezonde genen (groen) als de vrouw bij de concephe haar zieke gen doorgeec, en de man het gezonde gen (groen) dan heec het kind de aandoening, want dit zieke gen is dominant als de vrouw bij de concephe haar gezonde gen doorgeec en de man geec opnieuw een van zijn gezonde genen door dan wordt het een kind met twee gezonde genen, zonder de erfelijke aandoening of dat nu een meisje is...... of een jongen ieder kind heec dus 50% kans de ziekte te erven 3

autosomaal domininant: één fout gen is voldoende stel: de vrouw heec de aandoening. zij heec dan een ziek gen (oranje) en een gezond gen (groen) ze trouwt met een gezonde man met twee gezonde genen (groen) als de vrouw bij de concephe haar zieke gen doorgeec, en de man het gezonde gen (groen) dan heec het kind de aandoening, want dit zieke gen is dominant als de vrouw bij de concephe haar gezonde gen doorgeec en de man geec opnieuw een van zijn gezonde genen door dan wordt het een kind met twee gezonde genen, zonder de erfelijke aandoening of dat nu een meisje is...... of een jongen ieder kind heec dus 50% kans de ziekte te erven een voorbeeld van zo n dominante aandoening is het syndroom van Wagner (aandoening van netvlies en glasvocht met veel netvlies- loslahngen) 3

autosomaal domininant: één fout gen is voldoende stel: de vrouw heec de aandoening. zij heec dan een ziek gen (oranje) en een gezond gen (groen) ze trouwt met een gezonde man met twee gezonde genen (groen) als de vrouw bij de concephe haar zieke gen doorgeec, en de man het gezonde gen (groen) dan heec het kind de aandoening, want dit zieke gen is dominant als de vrouw bij de concephe haar gezonde gen doorgeec en de man geec opnieuw een van zijn gezonde genen door dan wordt het een kind met twee gezonde genen, zonder de erfelijke aandoening of dat nu een meisje is...... of een jongen ieder kind heec dus 50% kans de ziekte te erven een voorbeeld van zo n dominante aandoening is het syndroom van Wagner (aandoening van netvlies en glasvocht met veel netvlies- loslahngen) 3

autosomaal recessief: twee foute genen nodig 4

autosomaal recessief: twee foute genen nodig 4

autosomaal recessief: twee foute genen nodig beide ouders hebben een gezond gen (groen) en een gemuteerd gen (geel) 4

autosomaal recessief: twee foute genen nodig beide ouders hebben een gezond gen (groen) en een gemuteerd gen (geel) omdat het gezonde gen dominant is, hebben de ouders de ziekte niet 4

autosomaal recessief: twee foute genen nodig beide ouders hebben een gezond gen (groen) en een gemuteerd gen (geel) omdat het gezonde gen dominant is, hebben de ouders de ziekte niet pas als beide ouders het zieke gen doorgeven, krijgt het kind de ziekte 4

autosomaal recessief: twee foute genen nodig beide ouders hebben een gezond gen (groen) en een gemuteerd gen (geel) omdat het gezonde gen dominant is, hebben de ouders de ziekte niet pas als beide ouders het zieke gen doorgeven, krijgt het kind de ziekte er zijn vier 4

autosomaal recessief: twee foute genen nodig beide ouders hebben een gezond gen (groen) en een gemuteerd gen (geel) omdat het gezonde gen dominant is, hebben de ouders de ziekte niet pas als beide ouders het zieke gen doorgeven, krijgt het kind de ziekte er zijn vier vrouw gezond gen + man gezond gen = gezond kind, geen gemuteerde genen 4

autosomaal recessief: twee foute genen nodig beide ouders hebben een gezond gen (groen) en een gemuteerd gen (geel) omdat het gezonde gen dominant is, hebben de ouders de ziekte niet pas als beide ouders het zieke gen doorgeven, krijgt het kind de ziekte er zijn vier vrouw gezond gen + man gezond gen = gezond kind, geen gemuteerde genen 4

autosomaal recessief: twee foute genen nodig beide ouders hebben een gezond gen (groen) en een gemuteerd gen (geel) omdat het gezonde gen dominant is, hebben de ouders de ziekte niet pas als beide ouders het zieke gen doorgeven, krijgt het kind de ziekte er zijn vier vrouw gezond gen + man gezond gen = gezond kind, geen gemuteerde genen 4

autosomaal recessief: twee foute genen nodig beide ouders hebben een gezond gen (groen) en een gemuteerd gen (geel) omdat het gezonde gen dominant is, hebben de ouders de ziekte niet pas als beide ouders het zieke gen doorgeven, krijgt het kind de ziekte er zijn vier vrouw gezond gen + man gezond gen = gezond kind, geen gemuteerde genen 4

autosomaal recessief: twee foute genen nodig beide ouders hebben een gezond gen (groen) en een gemuteerd gen (geel) omdat het gezonde gen dominant is, hebben de ouders de ziekte niet pas als beide ouders het zieke gen doorgeven, krijgt het kind de ziekte er zijn vier vrouw gezond gen + man gezond gen = gezond kind, geen gemuteerde genen vrouw gezond gen + man ziek gen = gezond kind, één gemuteerd gen 4

autosomaal recessief: twee foute genen nodig beide ouders hebben een gezond gen (groen) en een gemuteerd gen (geel) omdat het gezonde gen dominant is, hebben de ouders de ziekte niet pas als beide ouders het zieke gen doorgeven, krijgt het kind de ziekte er zijn vier vrouw gezond gen + man gezond gen = gezond kind, geen gemuteerde genen vrouw gezond gen + man ziek gen = gezond kind, één gemuteerd gen 4

autosomaal recessief: twee foute genen nodig beide ouders hebben een gezond gen (groen) en een gemuteerd gen (geel) omdat het gezonde gen dominant is, hebben de ouders de ziekte niet pas als beide ouders het zieke gen doorgeven, krijgt het kind de ziekte er zijn vier vrouw gezond gen + man gezond gen = gezond kind, geen gemuteerde genen vrouw gezond gen + man ziek gen = gezond kind, één gemuteerd gen 4

autosomaal recessief: twee foute genen nodig beide ouders hebben een gezond gen (groen) en een gemuteerd gen (geel) omdat het gezonde gen dominant is, hebben de ouders de ziekte niet pas als beide ouders het zieke gen doorgeven, krijgt het kind de ziekte er zijn vier vrouw gezond gen + man gezond gen = gezond kind, geen gemuteerde genen vrouw gezond gen + man ziek gen = gezond kind, één gemuteerd gen 4

autosomaal recessief: twee foute genen nodig beide ouders hebben een gezond gen (groen) en een gemuteerd gen (geel) omdat het gezonde gen dominant is, hebben de ouders de ziekte niet pas als beide ouders het zieke gen doorgeven, krijgt het kind de ziekte er zijn vier vrouw gezond gen + man gezond gen = gezond kind, geen gemuteerde genen vrouw gezond gen + man ziek gen = gezond kind, één gemuteerd gen vrouw ziek gen + man gezond gen = gezond kind, één genuteerd gen 4

autosomaal recessief: twee foute genen nodig beide ouders hebben een gezond gen (groen) en een gemuteerd gen (geel) omdat het gezonde gen dominant is, hebben de ouders de ziekte niet pas als beide ouders het zieke gen doorgeven, krijgt het kind de ziekte er zijn vier vrouw gezond gen + man gezond gen = gezond kind, geen gemuteerde genen vrouw gezond gen + man ziek gen = gezond kind, één gemuteerd gen vrouw ziek gen + man gezond gen = gezond kind, één genuteerd gen 4

autosomaal recessief: twee foute genen nodig beide ouders hebben een gezond gen (groen) en een gemuteerd gen (geel) omdat het gezonde gen dominant is, hebben de ouders de ziekte niet pas als beide ouders het zieke gen doorgeven, krijgt het kind de ziekte er zijn vier vrouw gezond gen + man gezond gen = gezond kind, geen gemuteerde genen vrouw gezond gen + man ziek gen = gezond kind, één gemuteerd gen vrouw ziek gen + man gezond gen = gezond kind, één genuteerd gen 4

autosomaal recessief: twee foute genen nodig beide ouders hebben een gezond gen (groen) en een gemuteerd gen (geel) omdat het gezonde gen dominant is, hebben de ouders de ziekte niet pas als beide ouders het zieke gen doorgeven, krijgt het kind de ziekte er zijn vier vrouw gezond gen + man gezond gen = gezond kind, geen gemuteerde genen vrouw gezond gen + man ziek gen = gezond kind, één gemuteerd gen vrouw ziek gen + man gezond gen = gezond kind, één genuteerd gen 4

autosomaal recessief: twee foute genen nodig beide ouders hebben een gezond gen (groen) en een gemuteerd gen (geel) omdat het gezonde gen dominant is, hebben de ouders de ziekte niet pas als beide ouders het zieke gen doorgeven, krijgt het kind de ziekte er zijn vier vrouw gezond gen + man gezond gen = gezond kind, geen gemuteerde genen vrouw gezond gen + man ziek gen = gezond kind, één gemuteerd gen vrouw ziek gen + man gezond gen = gezond kind, één genuteerd gen vrouw ziek gen + man ziek gen = kind met erfelijke aandoening 4

autosomaal recessief: twee foute genen nodig beide ouders hebben een gezond gen (groen) en een gemuteerd gen (geel) omdat het gezonde gen dominant is, hebben de ouders de ziekte niet pas als beide ouders het zieke gen doorgeven, krijgt het kind de ziekte er zijn vier vrouw gezond gen + man gezond gen = gezond kind, geen gemuteerde genen vrouw gezond gen + man ziek gen = gezond kind, één gemuteerd gen vrouw ziek gen + man gezond gen = gezond kind, één genuteerd gen vrouw ziek gen + man ziek gen = kind met erfelijke aandoening 4

autosomaal recessief: twee foute genen nodig beide ouders hebben een gezond gen (groen) en een gemuteerd gen (geel) omdat het gezonde gen dominant is, hebben de ouders de ziekte niet pas als beide ouders het zieke gen doorgeven, krijgt het kind de ziekte er zijn vier vrouw gezond gen + man gezond gen = gezond kind, geen gemuteerde genen vrouw gezond gen + man ziek gen = gezond kind, één gemuteerd gen vrouw ziek gen + man gezond gen = gezond kind, één genuteerd gen vrouw ziek gen + man ziek gen = kind met erfelijke aandoening 4

autosomaal recessief: twee foute genen nodig beide ouders hebben een gezond gen (groen) en een gemuteerd gen (geel) omdat het gezonde gen dominant is, hebben de ouders de ziekte niet pas als beide ouders het zieke gen doorgeven, krijgt het kind de ziekte er zijn vier vrouw gezond gen + man gezond gen = gezond kind, geen gemuteerde genen vrouw gezond gen + man ziek gen = gezond kind, één gemuteerd gen vrouw ziek gen + man gezond gen = gezond kind, één genuteerd gen vrouw ziek gen + man ziek gen = kind met erfelijke aandoening 4

autosomaal recessief: twee foute genen nodig beide ouders hebben een gezond gen (groen) en een gemuteerd gen (geel) omdat het gezonde gen dominant is, hebben de ouders de ziekte niet pas als beide ouders het zieke gen doorgeven, krijgt het kind de ziekte er zijn vier vrouw gezond gen + man gezond gen = gezond kind, geen gemuteerde genen vrouw gezond gen + man ziek gen = gezond kind, één gemuteerd gen vrouw ziek gen + man gezond gen = gezond kind, één genuteerd gen vrouw ziek gen + man ziek gen = kind met erfelijke aandoening de kans dat het kind de ziekte erc is dus 25% 4

autosomaal recessief: twee foute genen nodig beide ouders hebben een gezond gen (groen) en een gemuteerd gen (geel) omdat het gezonde gen dominant is, hebben de ouders de ziekte niet pas als beide ouders het zieke gen doorgeven, krijgt het kind de ziekte er zijn vier vrouw gezond gen + man gezond gen = gezond kind, geen gemuteerde genen vrouw gezond gen + man ziek gen = gezond kind, één gemuteerd gen vrouw ziek gen + man gezond gen = gezond kind, één genuteerd gen vrouw ziek gen + man ziek gen = kind met erfelijke aandoening de kans dat het kind de ziekte erc is dus 25% of dat nu een meisje is of een jongen 4

autosomaal recessief: twee foute genen nodig beide ouders hebben een gezond gen (groen) en een gemuteerd gen (geel) omdat het gezonde gen dominant is, hebben de ouders de ziekte niet pas als beide ouders het zieke gen doorgeven, krijgt het kind de ziekte er zijn vier vrouw gezond gen + man gezond gen = gezond kind, geen gemuteerde genen vrouw gezond gen + man ziek gen = gezond kind, één gemuteerd gen vrouw ziek gen + man gezond gen = gezond kind, één genuteerd gen vrouw ziek gen + man ziek gen = kind met erfelijke aandoening de kans dat het kind de ziekte erc is dus 25% of dat nu een meisje is of een jongen de kinderen met een ziek gen kunnen de ziekte alléén overdragen aan hún kinderen als zij een man of vrouw hebben met óók een ziek gen 4

autosomaal recessief: twee foute genen nodig beide ouders hebben een gezond gen (groen) en een gemuteerd gen (geel) omdat het gezonde gen dominant is, hebben de ouders de ziekte niet pas als beide ouders het zieke gen doorgeven, krijgt het kind de ziekte er zijn vier vrouw gezond gen + man gezond gen = gezond kind, geen gemuteerde genen vrouw gezond gen + man ziek gen = gezond kind, één gemuteerd gen vrouw ziek gen + man gezond gen = gezond kind, één genuteerd gen vrouw ziek gen + man ziek gen = kind met erfelijke aandoening de kans dat het kind de ziekte erc is dus 25% of dat nu een meisje is of een jongen de kinderen met een ziek gen kunnen de ziekte alléén overdragen aan hún kinderen als zij een man of vrouw hebben met óók een ziek gen een voorbeeld is cyshc fibrose (taaislijmziekte) 4

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen man: één Y- chromosoom en één X- chromosoom 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen man: één Y- chromosoom en één X- chromosoom op het (kleine) Y- chromosoom liggen vrijwel alleen mannelijke geslachtskenmerken 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen man: één Y- chromosoom en één X- chromosoom op het (kleine) Y- chromosoom liggen vrijwel alleen mannelijke geslachtskenmerken op het grotere X- chromosoom liggen de vrouwelijke geslachts- kenmerken maar ook een aantal andere genen 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen man: één Y- chromosoom en één X- chromosoom op het (kleine) Y- chromosoom liggen vrijwel alleen mannelijke geslachtskenmerken op het grotere X- chromosoom liggen de vrouwelijke geslachts- kenmerken maar ook een aantal andere genen stel op één van de X- chromosomen van de vrouw ligt een fout gen (rood) dat een ziekte veroorzaakt 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen man: één Y- chromosoom en één X- chromosoom op het (kleine) Y- chromosoom liggen vrijwel alleen mannelijke geslachtskenmerken op het grotere X- chromosoom liggen de vrouwelijke geslachts- kenmerken maar ook een aantal andere genen stel op één van de X- chromosomen van de vrouw ligt een fout gen (rood) dat een ziekte veroorzaakt 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen man: één Y- chromosoom en één X- chromosoom op het (kleine) Y- chromosoom liggen vrijwel alleen mannelijke geslachtskenmerken op het grotere X- chromosoom liggen de vrouwelijke geslachts- kenmerken maar ook een aantal andere genen stel op één van de X- chromosomen van de vrouw ligt een fout gen (rood) dat een ziekte veroorzaakt 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen man: één Y- chromosoom en één X- chromosoom op het (kleine) Y- chromosoom liggen vrijwel alleen mannelijke geslachtskenmerken op het grotere X- chromosoom liggen de vrouwelijke geslachts- kenmerken maar ook een aantal andere genen stel op één van de X- chromosomen van de vrouw ligt een fout gen (rood) dat een ziekte veroorzaakt dan zijn er vier 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen man: één Y- chromosoom en één X- chromosoom op het (kleine) Y- chromosoom liggen vrijwel alleen mannelijke geslachtskenmerken op het grotere X- chromosoom liggen de vrouwelijke geslachts- kenmerken maar ook een aantal andere genen stel op één van de X- chromosomen van de vrouw ligt een fout gen (rood) dat een ziekte veroorzaakt dan zijn er vier vrouw gezonde X + man X- chromosoom = gezond meisje, geen foute genen 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen man: één Y- chromosoom en één X- chromosoom op het (kleine) Y- chromosoom liggen vrijwel alleen mannelijke geslachtskenmerken op het grotere X- chromosoom liggen de vrouwelijke geslachts- kenmerken maar ook een aantal andere genen stel op één van de X- chromosomen van de vrouw ligt een fout gen (rood) dat een ziekte veroorzaakt dan zijn er vier vrouw gezonde X + man X- chromosoom = gezond meisje, geen foute genen 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen man: één Y- chromosoom en één X- chromosoom op het (kleine) Y- chromosoom liggen vrijwel alleen mannelijke geslachtskenmerken op het grotere X- chromosoom liggen de vrouwelijke geslachts- kenmerken maar ook een aantal andere genen stel op één van de X- chromosomen van de vrouw ligt een fout gen (rood) dat een ziekte veroorzaakt dan zijn er vier vrouw gezonde X + man X- chromosoom = gezond meisje, geen foute genen 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen man: één Y- chromosoom en één X- chromosoom op het (kleine) Y- chromosoom liggen vrijwel alleen mannelijke geslachtskenmerken op het grotere X- chromosoom liggen de vrouwelijke geslachts- kenmerken maar ook een aantal andere genen stel op één van de X- chromosomen van de vrouw ligt een fout gen (rood) dat een ziekte veroorzaakt dan zijn er vier vrouw gezonde X + man X- chromosoom = gezond meisje, geen foute genen 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen man: één Y- chromosoom en één X- chromosoom op het (kleine) Y- chromosoom liggen vrijwel alleen mannelijke geslachtskenmerken op het grotere X- chromosoom liggen de vrouwelijke geslachts- kenmerken maar ook een aantal andere genen stel op één van de X- chromosomen van de vrouw ligt een fout gen (rood) dat een ziekte veroorzaakt dan zijn er vier vrouw gezonde X + man X- chromosoom = gezond meisje, geen foute genen vrouw zieke X + man X- chromosoom = gezond meisje, met één fout gen de gezonde X zorgt ervoor dat het meisje de ziekte niet heec 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen man: één Y- chromosoom en één X- chromosoom op het (kleine) Y- chromosoom liggen vrijwel alleen mannelijke geslachtskenmerken op het grotere X- chromosoom liggen de vrouwelijke geslachts- kenmerken maar ook een aantal andere genen stel op één van de X- chromosomen van de vrouw ligt een fout gen (rood) dat een ziekte veroorzaakt dan zijn er vier vrouw gezonde X + man X- chromosoom = gezond meisje, geen foute genen vrouw zieke X + man X- chromosoom = gezond meisje, met één fout gen de gezonde X zorgt ervoor dat het meisje de ziekte niet heec 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen man: één Y- chromosoom en één X- chromosoom op het (kleine) Y- chromosoom liggen vrijwel alleen mannelijke geslachtskenmerken op het grotere X- chromosoom liggen de vrouwelijke geslachts- kenmerken maar ook een aantal andere genen stel op één van de X- chromosomen van de vrouw ligt een fout gen (rood) dat een ziekte veroorzaakt dan zijn er vier vrouw gezonde X + man X- chromosoom = gezond meisje, geen foute genen vrouw zieke X + man X- chromosoom = gezond meisje, met één fout gen de gezonde X zorgt ervoor dat het meisje de ziekte niet heec 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen man: één Y- chromosoom en één X- chromosoom op het (kleine) Y- chromosoom liggen vrijwel alleen mannelijke geslachtskenmerken op het grotere X- chromosoom liggen de vrouwelijke geslachts- kenmerken maar ook een aantal andere genen stel op één van de X- chromosomen van de vrouw ligt een fout gen (rood) dat een ziekte veroorzaakt dan zijn er vier vrouw gezonde X + man X- chromosoom = gezond meisje, geen foute genen vrouw zieke X + man X- chromosoom = gezond meisje, met één fout gen de gezonde X zorgt ervoor dat het meisje de ziekte niet heec 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen man: één Y- chromosoom en één X- chromosoom op het (kleine) Y- chromosoom liggen vrijwel alleen mannelijke geslachtskenmerken op het grotere X- chromosoom liggen de vrouwelijke geslachts- kenmerken maar ook een aantal andere genen stel op één van de X- chromosomen van de vrouw ligt een fout gen (rood) dat een ziekte veroorzaakt dan zijn er vier vrouw gezonde X + man X- chromosoom = gezond meisje, geen foute genen vrouw zieke X + man X- chromosoom = gezond meisje, met één fout gen de gezonde X zorgt ervoor dat het meisje de ziekte niet heec vrouw gezonde X + man Y- chromosoom = gezonde jongen 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen man: één Y- chromosoom en één X- chromosoom op het (kleine) Y- chromosoom liggen vrijwel alleen mannelijke geslachtskenmerken op het grotere X- chromosoom liggen de vrouwelijke geslachts- kenmerken maar ook een aantal andere genen stel op één van de X- chromosomen van de vrouw ligt een fout gen (rood) dat een ziekte veroorzaakt dan zijn er vier vrouw gezonde X + man X- chromosoom = gezond meisje, geen foute genen vrouw zieke X + man X- chromosoom = gezond meisje, met één fout gen de gezonde X zorgt ervoor dat het meisje de ziekte niet heec vrouw gezonde X + man Y- chromosoom = gezonde jongen 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen man: één Y- chromosoom en één X- chromosoom op het (kleine) Y- chromosoom liggen vrijwel alleen mannelijke geslachtskenmerken op het grotere X- chromosoom liggen de vrouwelijke geslachts- kenmerken maar ook een aantal andere genen stel op één van de X- chromosomen van de vrouw ligt een fout gen (rood) dat een ziekte veroorzaakt dan zijn er vier vrouw gezonde X + man X- chromosoom = gezond meisje, geen foute genen vrouw zieke X + man X- chromosoom = gezond meisje, met één fout gen de gezonde X zorgt ervoor dat het meisje de ziekte niet heec vrouw gezonde X + man Y- chromosoom = gezonde jongen 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen man: één Y- chromosoom en één X- chromosoom op het (kleine) Y- chromosoom liggen vrijwel alleen mannelijke geslachtskenmerken op het grotere X- chromosoom liggen de vrouwelijke geslachts- kenmerken maar ook een aantal andere genen stel op één van de X- chromosomen van de vrouw ligt een fout gen (rood) dat een ziekte veroorzaakt dan zijn er vier vrouw gezonde X + man X- chromosoom = gezond meisje, geen foute genen vrouw zieke X + man X- chromosoom = gezond meisje, met één fout gen de gezonde X zorgt ervoor dat het meisje de ziekte niet heec vrouw gezonde X + man Y- chromosoom = gezonde jongen 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen man: één Y- chromosoom en één X- chromosoom op het (kleine) Y- chromosoom liggen vrijwel alleen mannelijke geslachtskenmerken op het grotere X- chromosoom liggen de vrouwelijke geslachts- kenmerken maar ook een aantal andere genen stel op één van de X- chromosomen van de vrouw ligt een fout gen (rood) dat een ziekte veroorzaakt dan zijn er vier vrouw gezonde X + man X- chromosoom = gezond meisje, geen foute genen vrouw zieke X + man X- chromosoom = gezond meisje, met één fout gen de gezonde X zorgt ervoor dat het meisje de ziekte niet heec vrouw gezonde X + man Y- chromosoom = gezonde jongen vrouw zieke X + man Y- chromosoom = jongen met erfelijke aandoening 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen man: één Y- chromosoom en één X- chromosoom op het (kleine) Y- chromosoom liggen vrijwel alleen mannelijke geslachtskenmerken op het grotere X- chromosoom liggen de vrouwelijke geslachts- kenmerken maar ook een aantal andere genen stel op één van de X- chromosomen van de vrouw ligt een fout gen (rood) dat een ziekte veroorzaakt dan zijn er vier vrouw gezonde X + man X- chromosoom = gezond meisje, geen foute genen vrouw zieke X + man X- chromosoom = gezond meisje, met één fout gen de gezonde X zorgt ervoor dat het meisje de ziekte niet heec vrouw gezonde X + man Y- chromosoom = gezonde jongen vrouw zieke X + man Y- chromosoom = jongen met erfelijke aandoening 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen man: één Y- chromosoom en één X- chromosoom op het (kleine) Y- chromosoom liggen vrijwel alleen mannelijke geslachtskenmerken op het grotere X- chromosoom liggen de vrouwelijke geslachts- kenmerken maar ook een aantal andere genen stel op één van de X- chromosomen van de vrouw ligt een fout gen (rood) dat een ziekte veroorzaakt dan zijn er vier vrouw gezonde X + man X- chromosoom = gezond meisje, geen foute genen vrouw zieke X + man X- chromosoom = gezond meisje, met één fout gen de gezonde X zorgt ervoor dat het meisje de ziekte niet heec vrouw gezonde X + man Y- chromosoom = gezonde jongen vrouw zieke X + man Y- chromosoom = jongen met erfelijke aandoening 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen man: één Y- chromosoom en één X- chromosoom op het (kleine) Y- chromosoom liggen vrijwel alleen mannelijke geslachtskenmerken op het grotere X- chromosoom liggen de vrouwelijke geslachts- kenmerken maar ook een aantal andere genen stel op één van de X- chromosomen van de vrouw ligt een fout gen (rood) dat een ziekte veroorzaakt dan zijn er vier vrouw gezonde X + man X- chromosoom = gezond meisje, geen foute genen vrouw zieke X + man X- chromosoom = gezond meisje, met één fout gen de gezonde X zorgt ervoor dat het meisje de ziekte niet heec vrouw gezonde X + man Y- chromosoom = gezonde jongen vrouw zieke X + man Y- chromosoom = jongen met erfelijke aandoening 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen man: één Y- chromosoom en één X- chromosoom op het (kleine) Y- chromosoom liggen vrijwel alleen mannelijke geslachtskenmerken op het grotere X- chromosoom liggen de vrouwelijke geslachts- kenmerken maar ook een aantal andere genen stel op één van de X- chromosomen van de vrouw ligt een fout gen (rood) dat een ziekte veroorzaakt dan zijn er vier vrouw gezonde X + man X- chromosoom = gezond meisje, geen foute genen vrouw zieke X + man X- chromosoom = gezond meisje, met één fout gen de gezonde X zorgt ervoor dat het meisje de ziekte niet heec vrouw gezonde X + man Y- chromosoom = gezonde jongen vrouw zieke X + man Y- chromosoom = jongen met erfelijke aandoening meisjes zijn alhjd gezond, maar de helc van de meisjes heec een ziek gen dat zij weer kan overdragen aan háár kinderen 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen man: één Y- chromosoom en één X- chromosoom op het (kleine) Y- chromosoom liggen vrijwel alleen mannelijke geslachtskenmerken op het grotere X- chromosoom liggen de vrouwelijke geslachts- kenmerken maar ook een aantal andere genen stel op één van de X- chromosomen van de vrouw ligt een fout gen (rood) dat een ziekte veroorzaakt dan zijn er vier vrouw gezonde X + man X- chromosoom = gezond meisje, geen foute genen vrouw zieke X + man X- chromosoom = gezond meisje, met één fout gen de gezonde X zorgt ervoor dat het meisje de ziekte niet heec vrouw gezonde X + man Y- chromosoom = gezonde jongen vrouw zieke X + man Y- chromosoom = jongen met erfelijke aandoening meisjes zijn alhjd gezond, maar de helc van de meisjes heec een ziek gen dat zij weer kan overdragen aan háár kinderen jongens hebben 50% kans om de aandoening te erven 5

x- gebonden: op het vrouwelijk geslachts- chromosoom vrouw: twee X- chromosomen man: één Y- chromosoom en één X- chromosoom op het (kleine) Y- chromosoom liggen vrijwel alleen mannelijke geslachtskenmerken op het grotere X- chromosoom liggen de vrouwelijke geslachts- kenmerken maar ook een aantal andere genen stel op één van de X- chromosomen van de vrouw ligt een fout gen (rood) dat een ziekte veroorzaakt dan zijn er vier vrouw gezonde X + man X- chromosoom = gezond meisje, geen foute genen vrouw zieke X + man X- chromosoom = gezond meisje, met één fout gen de gezonde X zorgt ervoor dat het meisje de ziekte niet heec vrouw gezonde X + man Y- chromosoom = gezonde jongen vrouw zieke X + man Y- chromosoom = jongen met erfelijke aandoening meisjes zijn alhjd gezond, maar de helc van de meisjes heec een ziek gen dat zij weer kan overdragen aan háár kinderen jongens hebben 50% kans om de aandoening te erven een voorbeeld is hemofilie (bloederziekte) die voorkwam in de Russische tsarenfamilie 5