Cursus Didactiek en motiveren van leerlingen
Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Annemieke Loos Inhoudelijke redactie: Floortje Vissers Titel: Didactiek en het motiveren van leerlingen ISBN: 9789037240788 Bronvermelding: Bronvermelding bij Afbeelding 21ste-eeuwse vaardigheden : SLO, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling, Enschede Edu Actief b.v. 2016 Behoudens de in of krachtens de Auteurswet gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (www.reprorecht.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in compilatiewerken op grond van artikel 16 Auteurswet kan men zich wenden tot de Stichting PRO (www.stichting-pro.nl). De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Door het gebruik van deze uitgave verklaart u kennis te hebben genomen van en akkoord te gaan met de specifieke productvoorwaarden en algemene voorwaarden van Edu Actief, te vinden op www.edu-actief.nl.
Inhoudsopgave Over deze cursus 4 Oriëntatie 7 Didactiek en motivatie 9 De taxonomie van Bloom 17 Didactische werkvormen 22 Model Didactische Analyse Van Gelder 28 Pedagogisch klimaat 34 Leren in vijf dimensies van Marzano 42 Reflecteren 47 Theoriebron Didactiek en motivatie 48 Theoriebron Taxonomie van Bloom 51 Theoriebron Didactische werkvormen 54 Theoriebron Model Didactische Analyse Van Gelder 57 Theoriebron Pedagogisch klimaat 60 Theoriebron Leren in vijf dimensies van Marzano 63 3
Over deze cursus Over deze cursus Inleiding In deze cursus leer je over didactiek en motivatie. Didactiek noemen we ook wel onderwijskunde. Het is de kunst van het onderwijzen. Je leert wat didactiek is en hoe en waarvoor je didactiek kunt gebruiken. Je leert over modellen die je kunt inzetten om kennis en vaardigheden over te brengen aan leerlingen. Zo maak je kennis met de taxonomie van Bloom en de vijf dimensies van leren van Marzano. Ook leer je over verschillende werkvormen, zoals samenwerkingsvormen, instructievormen en spelvormen. Onderwijzen lukt alleen als leerlingen ook zin hebben om te leren. Daarom leer je in deze cursus over motivatie. Gemotiveerde kinderen leren graag Leerdoelen Je hebt kennis van: didactiek en motivatie de taxonomie van Bloom met de bijbehorende leerniveaus en de toepassing in de praktijk didactische werkvormen en de toepassing in de praktijk het Model van Didactische Analyse van Van Gelder de basisbehoeften van leerlingen: competentie, autonomie en relatie, het zogenaamde CAR-model voor het pedagogisch klimaat en de toepassing in de praktijk het leren in vijf dimensies van Marzano en de toepassing in de praktijk. Beoordeling Beoordelingsformulier < 4 Aan het eind van de cursus wordt je parate kennis beoordeeld met een toets. Je praktische beheersing van de leerdoelen wordt getoetst met twee beroepsproducten. Deze worden beoordeeld op inhoud (producteisen) en op de uitvoering (processtappen). Ander belangrijke punten bij de beoordeling zijn: actieve deelname aan de lessen en een nette uitwerking van de opdrachten in goed Nederlands. Je vindt ze bij elkaar in het beoordelingsformulier.
Over deze cursus Planning Planningsformulier < Een beroepsproduct maken kost tijd. Daarom moet je dit goed plannen. Lees eerst de opdracht van het beroepsproduct goed door en vul daarna het planningsformulier in. Neem ook de andere opdrachten van deze cursus op in je totale planning. Zo voorkom je dat je in tijdnood komt. Beroepsproduct 1: Vijf dimensies van leren op de opleiding Je gaat samen met een medestudent een les van jouw opleiding onderzoeken. Jullie bepalen samen welke les van welk vak jullie kiezen. De gekozen les splitsen jullie uit naar de vijf dimensies van leren volgens Marzano. Hiervan schrijven jullie een verslag. Plan een datum waarop je dit beroepsproduct inlevert. Vul deze datum in op je planningsformulier. Processtappen Maak een planning en een taakverdeling. Lees de theoriebron Leren in vijf dimensie van Marzano (nog eens) door. Bedenk samen welke les van welke docent jullie gaan onderzoeken. Stel de docent op de hoogte van jullie plan tot onderzoek. Beschrijf kort de inhoud (de leerstof) van de les. Werk elke dimensie van leren uit. Maak een onderverdeling van de vijf dimensies. Beoordeel de les. Komen alle dimensies aan bod? Waarom wel, waarom niet? Trek hieruit een conclusie. Maak een verslag van jullie samenwerking en aanpak. Evalueer de samenwerking met de vijfde dimensie van Marzano. Maak een verdeling naar zelfregulatie, creatief denken en kritisch denken. Laat elke processtap goedkeuren door je docent, voordat je verdergaat met de volgende processtap. Eisen aan het beroepsproduct Het verslag heeft de volgende onderdelen: een omschrijving van de leerstof van de gekozen les uitwerking eerste dimensie van leren uitwerking tweede dimensie van leren uitwerking derde dimensie van leren uitwerking vierde dimensie van leren uitwerking vijfde dimensie van leren conclusie naar aanleiding van jullie onderzoek verslag over jullie eigen samenwerking. Het verslag bestaat uit minimaal drie pagina s. 5
Over deze cursus Beroepsproduct 2: Informatieboekje motivatie Je maakt samen met een medestudent een informatieboekje over motivatie van leerlingen. In het boekje omschrijven jullie wat motivatie is en het belang van motivatie. Ook staan er in het boekje praktische handreikingen om leerlingen te motiveren. Je kunt dan bijvoorbeeld denken aan motivatie- en concentratiespellen. Plan een datum waarop je dit beroepsproduct inlevert. Vul deze datum in op je planningsformulier. Processtappen Maak een planning en een taakverdeling. Lees de theoriebronnen nog eens scannend (vluchtig) door. Kijk vooral naar de tekst die gaat over motivatie van leerlingen. Omschrijf samen wat motivatie van leerlingen is. Omschrijf samen het belang van motivatie. Ga op onderzoek uit. Je kunt het internet gebruiken. Of tips en ideeën die jij tijdens deze cursus hebt gekregen. Je gaat op zoek naar lesideeën, werkvormen en spellen die leerlingen motiveren. Kies met elkaar tien lesideeën, werkvormen en spellen uit. Werk deze uit in het informatieboekje. Overleg met je docent hoe jullie het boekje presenteren. Bied je het aan iemand aan? Presenteren jullie het boekje voor medestudenten. Wisselen jullie de boekjes uit met medestudenten? Laat elke processtap goedkeuren door je docent, voordat je verdergaat met de volgende processtap. Eisen aan het beroepsproduct Het informatieboekje heeft de volgende onderdelen: een inleiding met daarin een beschrijving over wat motivatie is en het belang van motivatie van leerlingen tien uitgewerkte lesideeën, werkvormen en spellen die leerlingen motiveren Beschrijf bij de lesideeën: het leerjaar, het vak, de beginsituatie, de SMART leerdoelen en de onderwijswijsleersituatie. Het model Didactische Analyse van Van Gelder is jullie uitgangspunt. verzorgde opmaak met een inhoudsopgave, paginanummering en goed Nederlands passend beeldmateriaal (foto, strip, plaatje) een voor- en achterkant. 6