4 oktober 2016: orkaan Matthew raast over Haïti Land Bevolking Inwoners: 10.485.800 (België: 11.409.077) Levensverwachting bij geboorte: 63,8 jaar (België: 81 jaar) Oppervlakte: 27.750 km² (België: 30.528 km²) Kindersterfte: 48,2 per 1000 (België: 3,4 per 1000) BNP/capita: $1.800 (België: $43.600) Vlag Alfabetiseringsgraad: 60,7% (België: 99%) 1
Orkaan Matthew Begin oktober 2016 hield orkaan Matthew gedurende verschillende dagen stevig huis in meerdere landen. De orkaan raasde over Haïti, de Dominicaanse Republiek, Cuba, de Bahama s, Jamaica en de Verenigde Staten. De orkaan behaalde maximale snelheden van 240 km/u. Op 4 oktober bereikte orkaan Matthew Haïti met een snelheid van 230 km/u en was daarmee de eerste categorie 4 -orkaan sinds orkaan Cleo in 1964. Ook al is de ravage in andere landen aanzienlijk, Haïti is als armste land van de Caraïben duidelijk het hardst getroffen. Ravage Orkaan Matthew trok in een mum van tijd verwoestend door Haïti. 1,24 miljoen mensen zijn er getroffen, de helft van hen zijn kinderen. Maar liefst 350.000 mensen hebben dringend humanitaire hulp nodig, tienduizenden zijn dakloos en meer dan 800 mensen lieten het leven. De meeste doden vielen in de steden en vissersdorpen aan de zuidkust van Haïti, voornamelijk door omgevallen bomen, overstromingen en rondvliegend puin. Ontelbaar veel families zijn hun huizen kwijt, hebben geen toegang tot drinkbaar water en hebben dringend nood aan voedsel, hygiëne, onderdak en de nodige verzorging. In bepaalde regio s is zo n 80% van de gebouwen vernield. Ingestorte bruggen, weggespoelde wegen en overstromingen zorgen ervoor dat bepaalde gebieden enorm moeilijk te bereiken zijn voor hulpverlening. Bovendien is in het zuidwesten van het land de landbouw en visserij grotendeels vernield. Rampenparaatheid Nochtans heeft het Haïtiaanse Rode Kruis wel degelijk inspanningen geleverd om, met de beperkte middelen waarover het beschikte, zo goed mogelijk voorbereid te zijn op de impact van de meest krachtige orkaan die het land trof in 50 jaar. 3.000 vrijwilligers uit 14 Rode Kruisafdelingen werden ingezet om tienduizenden mensen te evacueren en veilig onderdak te bieden. Ook werd de bevolking, vóór de orkaan het land bereikte, door de Rode Kruisvrijwilligers gesensibiliseerd over het nemen van preventieve maatregelen op het vlak van rampenparaatheid, hygiëne en gezondheid. Verder werden noodvoorraden van eerstehulp-, water-, sanitatie- en hygiënekits aangelegd in de gebieden waarvan verwacht werd dat ze het zwaarst getroffen zouden worden. Dankzij een goede paraatheid heeft het Haïtiaanse Rode Kruis ongetwijfeld heel wat levens gered en meteen efficiënt hulp kunnen bieden toen de verwoestende orkaan toesloeg. Rode Kruis biedt hulp De Internationale Rode Kruisfederatie (IFRC) heeft veel materiaal naar Port-au-Prince, Haïti gestuurd. Het vliegtuig van het IFRC was volgeladen met 35 ton voedsel, hygiënekits, dekzeilen, dekens, gereedschap om huizen te herstellen, emmers en waterzuiveringstabletten om de verspreiding van cholera en andere ziekten tegen te gaan. 2
Ten strijde tegen cholera-uitbraak Doordat duizenden mensen dakloos zijn en het drinkwater vervuild is, is het risico op een cholera uitbraak zeer groot. Cholera kan zich snel verspreiden indien mensen in onhygiënische omstandigheden moeten leven. Hierdoor dreigt er een epidemie van de besmettelijke ziekte uit te breken. Mensen die besmet zijn met cholera krijgen diarree en uitdrogingsverschijnselen. Om de verspreiding van cholera tegen te gaan, voorziet het Rode Kruis hygiënekits. Vrijwilligers van het Haïtiaanse Rode Kruis zorgen voor de verspreiding van de geleverde hulpgoederen. Afgelegen gebieden en moeilijk bereikbare gebieden worden zoveel mogelijk bevoorraad vanuit de lucht of per boot maar vaak moeten vrijwilligers kilometers ver stappen om de nodige hulp ter plekke te krijgen. Emergency Response Unit (ERU) team Het Internationale Rode Kruis bepaalde de meest urgente noden na de natuurramp in Haïti. Op basis van deze bevindingen lanceerde het Internationale Rode Kruis een noodoproep om 6 miljoen euro in te zamelen om de nodige medicijnen, sanitair, veilig onderdak en water te voorzien. De hulp van verschillende Emergency Response Units wordt ingeroepen. Dit zijn eenheden die bestaan uit experten en materiaal van internationale Rode Kruisverenigingen met elk hun eigen expertise. Het ERU-team dat uitgestuurd wordt, is erop gericht om snel en efficiënt noodhulp te verdelen. Rode Kruis-Vlaanderen trekt als onderdeel van een Emergency Response Unit (ERU) richting Haïti om logistieke ondersteuning te bieden in één van de zwaarst getroffen gebieden van het land. Families herenigen In enkele gebieden is communicatie bijna onmogelijk doordat telefoontoestellen en gsm s niet (of zo goed als niet) werken, waardoor vele mensen elkaar in de chaos niet terug vinden. Rode Kruis tracht gescheiden familieleden opnieuw bij elkaar te brengen. Via de dienst FamilyLinks van Rode Kruis kunnen familieleden contact proberen zoeken met vermisten en kan iedereen aangeven dat hij/zij veilig is. In het hoofdkantoor van het Rode Kruis in Haïti worden tracing dossiers opgestart. Help Haïti! Heel wat organisaties, waaronder ook Rode Kruis- Vlaanderen, startten onmiddellijk na de ramp fondsenwervingscampagnes op om de slachtoffers in Haïti te helpen. De fondsen worden gebruikt voor het opzetten van tijdelijk onderdak, voor medische en psychologische bijstand van de slachtoffers, het heropbouwen van de water- en sanitaire voorzieningen enzovoort. Kun je in de klas een kleine actie op poten zetten voor Haïti? Dan zijn we jou alvast heel dankbaar! 3
Orkaan in Haïti Ga in je atlas op zoek naar een kaart van Haïti. Gebruik hiervoor het register achteraan in je atlas. > Haïti ligt in dit continent: (Midden-)Amerika > Haïti is een eiland. Het ligt in deze zee: Caraïbische Zee > Haïti deelt een eiland met een ander land: Dominicaanse Republiek > Haïti heeft nog buurlanden: Dominicaanse Republiek, Cuba, Jamaica, Porto Rico, de Bahamas > Dit is de hoofdstad van Haïti: Port-au-Prince Je kan nog enkele extra vragen stellen aan leerlingen die deze opdrachten zeer snel uitvoeren. Je kan de leerlingen vragen een aantal gegevens van België en Haïti te vergelijken: het aantal inwoners, de totale oppervlakte. Haïti heeft 10.485.800 inwoners, België 11.409.077. Haïti is 27.750 km² groot. België is 30.528 km² groot. 4
Gezocht: helpende handen Vorm groepjes. Bespreek met je groepje de vragen hieronder: > Denk je dat de bevolking van Haïti goed voorbereid was op de orkaan? > Waarom is het gevaarlijk als mensen te lang zonder sanitaire voorzieningen moet leven? > Wat deed het Rode Kruis om de mensen in nood te helpen? > Wat denk je dat er allemaal zal moeten gebeuren bij de heropbouw van het getroffen gebied? Probeer eens een lijstje te maken. Bouw met al het materiaal dat de leerlingen verzameld hebben een informatiemuur of -bord op in de klas. Je kan kiezen voor een chronologische of thematische ordeking van de artikels. 5
Journalist voor 1 dag Je hebt nu heel veel geleerd over orkanen en over Haïti. Gebruik al je kennis om een interessant tekstje te schrijven. Kies één van de foto s hieronder en schrijf hierbij een artikeltje van ongeveer 10 zinnen. Foto 1: De orkaan in Haïti veroorzaakt veel schade aan gebouwen. Foto 2: De oogst van veel lokale boeren is vernietigd door de orkaan. Foto 3: Medewerkers van het Rode Kruis helpen de lokale bevolking in deze moeilijke situatie. Foto 4: De straten van de dorpen en steden staan volledig onder water. Foto 5: Heel wat bomen waaiden om waardoor de wegen in slechte staat zijn. 1 4 2 5 3 6
7
Orkaan Matthew raast over Haïti Leerkrachtenfiche Voor je deze oefening start, kan je met de kinderen een bordschema met de mogelijkheden van een atlas opbouwen. Hierin bespreek je de functie van een atlas, de dingen die er in opgezocht kunnen worden en de opzoekingmethode. Stimuleer daarna de leerlingen om zoveel mogelijk informatie te verzamelen over Haïti: continent, eilandengroep, buurlanden, hoofdstad, bevolkingsdichtheid, landschap, zee, religie. Enkele kernwoorden: (Midden-)Amerika, de Antillen (of Caraïben),Caribische Zee, Atlantische Oceaan, Port-au-Prince, heuvels en bergen, vlakten, buurlanden: Dominicaanse Republiek, Cuba, Jamaica, Puerto Rico, de Bahamas. Antwoorden: Ga in je atlas op zoek naar een kaart van Haïti. Gebruik hiervoor het register achteraan in je atlas. HAÏTI LIGT IN DIT CONTINENT: (Midden-)Amerika HAÏTI MAAKT DEEL UIT VAN EEN EILANDENGROEP: de Antillen (of Caraïben). Alle eilanden in de Caraïbische Zee worden tot de Antillen gerekend, met uitzondering van de Bahama s. HAÏTI IS EEN EILAND. HET LIGT IN DEZE ZEE: Caraïbische Zee HAÏTI DEELT EEN EILAND MET EEN ANDER LAND: Dominicaanse Republiek HAÏTI HEEFT NOG BUURLANDEN: Dominicaanse Republiek, Cuba, Jamaica, Porto Rico, de Bahamas DIT IS DE HOOFDSTAD VAN HAÏTI: Port-au-Prince Je kan nog enkele extra vragen stellen aan leerlingen die deze opdrachten zeer snel uitvoeren. Je kan de leerlingen vragen een aantal gegevens van België en Haïti te vergelijken: het aantal inwoners, de totale oppervlakte. Haïti heeft 10.485.800 inwoners, België 11.409.077. Haïti is 27.750 km² groot. België is 30.528 km² groot. Vraag de leerlingen om thuis of op school (krant, internet) informatie te verzamelen over de orkaan in Haïti. Laat de leerlingen deze informatie in de klas verwerken. Dit kan individueel, in groepjes of klassikaal. Handige bronnen: www.karrewiet.be, www.rodekruis.be, (de websites van) verschillende kranten en tijdschriften. Als je de klas in groepjes verdeelt, kan je elk groepje een andere opdracht geven. Laat hen zoeken naar gegevens over de situatie in Haïti voor de orkaan (rampenparaatheid), over de hulp meteen na de orkaan (noodhulp), over de organisaties die ter hulp zijn gekomen (noodhulp), over de acties die gepland zijn voor de wederopbouw (wederopbouw). Bespreek aan de hand van de info die de leerlingen meebrengen de recente gebeurtenissen in Haïti. Laat de leerlingen verslag uitbrengen in de klas. Informatiemuur of -bord Bouw met al het materiaal dat de leerlingen verzameld hebben een informatiemuur of -bord op in de klas. Je kan kiezen voor een chronologische of thematische ordening van de artikels. Gezocht: helpende handen Vrije antwoorden van de leerlingen. Journalist voor 1 dag Foto 1: De orkaan in Haïti veroorzaakt veel schade aan gebouwen. Foto 2: De oogst van veel lokale boeren is vernietigd door de orkaan. Foto 3: Medewerkers van het Rode Kruis helpen de lokale bevolking in deze moeilijke situatie. Foto 4: De straten van de dorpen en steden staan volledig onder water. Foto 5: Heel wat bomen waaiden om waardoor de wegen in slechte staat zijn. 8