Aardbeving in Haïti. De republiek Haïti. Hoe ontstaat zo'n aardbeving? De aarde beefde. Auteur: Lieve Hoet

Transcriptie

1 Auteur: Lieve Hoet De republiek Haïti Haïti is een heel arm land. Het is eigenlijk een deel van een eiland in de Caraïbische Zee, dicht bij Cuba en gelegen tegenover Midden-Amerika. kracht van 7 op de schaal van Richter.' Dit bericht werd de wereld rondgestuurd. De schaal van Richter geeft aan hoe zwaar een aardschok is en 7 wil zeggen 'zwaar', met grote gevolgen. De aardbeving, die in 2004 de tsunami veroorzaakte op enkele eilanden in Azië was nóg zwaarder, 9,3 op de schaal van Richter. Wetenschappers kunnen de schokken zien, zelfs hier in België toonde hun meetapparatuur dat het beefde in Haïti. Na de eerste grote schok volgden nog vele lichtere bevingen, die de gebouwen nog verder in elkaar deden stuiken. De hoofdstad is Port-au-Prince. En daar is op dinsdag 12 januari 2010 een zware aardbeving gebeurd. In Haïti, dat iets kleiner is dan België, leven ongeveer 9 miljoen mensen. De meeste mensen wonen dicht op elkaar in de hoofdstad. Ze spreken Frans en een eigen taal die afgeleid is van het Frans, het Kreools. De aarde beefde 'Op dinsdag om 16u53 plaatselijke tijd (bij ons was het toen 22u53) werden de bewoners van Port-au-Prince opgeschrikt door een zware aardbeving, met een Hoe ontstaat zo'n aardbeving? De aardkorst, diep onder het zeewater, bestaat uit grote platen, die door krachten van diep in de aarde tegen elkaar worden geduwd. Daardoor wordt veel energie opgestapeld op bepaalde Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.1

2 punten. Als die energie vrijkomt, plant ze zich voort vanuit dat centrale punt, het epicentrum. In golfbewegingen, zoals kringen in het water als je er een steen in gooit. De aarde beeft. Ter hoogte van Haïti waren de platen al sinds 250 jaar niet meer verschoven. Dus waren de wetenschappers bang dat er heel veel energie opgestapeld was. Ze wisten dat, als die zou vrijkomen, de schokken hevig zouden zijn. Ze wisten alleen niet wanneer en juist waar de beving zou gebeuren. Zware gevolgen Menselijke slachtoffers Op het ogenblik van de aardbeving waren veel mensen in gebouwen: voor hun werk, aan het winkelen of op school. Sommigen konden nog snel naar buiten rennen en zagen het gebouw, waaruit ze ontnapt waren, als een kaartenhuisje in elkaar zakken. Anderen hadden dat geluk niet meer en liggen bedolven onder het puin. Hoeveel mensen door de aardbeving in Port-au-Prince het leven verloren, is nog niet echt geweten. Nog veel mensen zijn vermist. De tol zal hoog zijn, dat staat vast. Het Internationale Rode Kruis schat het aantal op 40 tot doden en nog meer gewonden. Er zouden nog geen Belgische doden zijn, wel vier gewonden. Eén persoon is vermist. Maar er zijn veel meer mensen die ook op een andere manier de gevolgen ondervinden. In Port-au-Prince leven wel 2 miljoen mensen, vaak in krotten, dicht bij elkaar. Hun huizen zijn ingestort of door brand verwoest, allemaal hebben ze wel ergens familie of vrienden die gedood of gekwetst zijn. En ze zijn bang voor de naschokken, daarom leven ze nog op straat. Materiële schade Niet alleen huizen zijn verwoest, zelfs grote stevige gebouwen zijn in elkaar gestuikt. Dat is bij voorbeeld het geval met het presidentieel paleis (zie foto pg. 3), het parlementsgebouw, de kathedraal, een gevangenis en het hoofdgebouw van de vredesmacht van de Verenigde Naties. Maar ook twee ziekenhuizen zijn bijna Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.2

3 helemaal onbruikbaar en dat is nu natuurlijk een ramp. Nergens was nog een operatiezaal die kon gebruikt worden! Ook de wegen zijn niet meer bruikbaar en dat heeft gevolgen voor de vrachtwagens, die met hulpgoederen tot daar willen komen. Bijkomende problemen Bij een aardbeving zien mensen natuurlijk het eerst hoe er slachtoffers vallen en hoe gebouwen vernietigd zijn, maar er zijn gevolgen die minder zichtbaar zijn, maar ook een grote invloed hebben. Door de aardschokken zijn ook elektriciteitsleidingen, water- en gasleidingen kapot. Dat kan brand veroorzaken, maar dat heeft ook voor gevolg dat er geen drinkbaar water is. Daardoor gebruiken mensen vaak vervuild water, wat weer tot ziektes kan leiden. Mensen zijn wanhopig, ze hebben honger en zoeken eten, waar het te vinden is. Bijvoorbeeld in warenhuizen, die ingestort zijn. Velen zijn bang dat dit niet zal stoppen. Als de Haïtianen niet snel geholpen worden, zullen ze om het eten vechten. Haïti zit in een diepe put Toen de Afrikaanse slaven in de 17e eeuw naar Haïti gebracht werden om er op koffie- en suikerplantages te werken, leek Haïti nog een mooi groen eiland. Ondertussen is er veel gebeurd. De heuvels zijn ontbost, zware stormen en orkanen hebben de aarde doen verschuiven, oogsten verwoest en huizen vernietigd. Haïti heeft ook politiek verschrikkelijke tijden gekend, er heerst heel veel corruptie en de mensen zijn straatarm. Toch was het nu eindelijk een klein beetje uit dat dal aan het kruipen. Er was politieke vrede, de economie begon lichtjes te verbeteren. De aardbeving heeft de bevolking van Haïti dus dubbel hard getroffen. Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.3

4 Aardbeving in Haïti was niet eenvoudig want de controletoren Internationale hulp was ook gedeeltelijk ingestort. Het BToen het bericht van de aardbeving de Fastteam had een zoeken reddingsteam wereld rondging, hebben de andere met speurhonden, een medische ploeg landen onmiddellijk gereageerd. Zo'n met ramp kan een land, en zeker een arm waterzuiveringsinstallatie voor drinkbaar land zoals Haïti, niet alleen aan. water. Een groot deel van het team is Natuurlijk zijn ook de Haïtianen, die in ondertussen naar huis teruggekeerd. andere landen wonen meteen ter hulp Want de kans om overlevenden van onder gesneld. Dat was niet zo eenvoudig het puin te halen, wordt elke dag kleiner. omdat de telefoonverbinding met Port- We kunnen fier zijn op ons Belgisch team! au-prince bijna onmogelijk was. Ze hebben immers drie mensen kunnen Het was bang afwachten of er nieuws was redden, van jongetje. Dit gebeurde twee dagen na de de familieleden, die ginder een veldhospitaal waaronder een en een tweejarig woonden. aardbeving. Wat een gelukkig moment Van overal verzamelen de uitgeweken voor moeder en zoon! Haïtianen geld. Een beroemde rapper (Wyclef Jean), een basketbalspeler, een voetballer, een schrijfster, veel gewone Haïtianen... ze springen allemaal in de bres voor hun land van herkomst. Maar ook veel wereldleiders, zoals paus Benedictus XVI, doen beroep op onze steun. Hulp uit België Het Belgian First Aid and Support Team, of kortweg B-Fastteam, is speciaal getraind om bij rampen onmiddellijk hulp te kunnen bieden. Zij waren met 58 mensen ter plaatse. Zij konden landen op het vliegveld van Port-au-Prince. Dat Natuurlijk zijn ook alle organisaties, die al in het land actief waren, bij de hulpacties betrokken. Zij sturen extra mensen en materiaal naar ginder. Dit kost allemaal geld, daarom doen ze beroep op alle Belgen om te storten voor Haïti. Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.4

5 Aardbeving in Haïti Hulp uit de hele wereld Uit tientallen landen levend van onder het puin halen, wordt stroomt de met het uur kleiner. Maar de gewonden noodhulp toe. Maar dat gaat niet zo moeten verzorgd worden, de lijken gemakkelijk. Er zijn te veel vliegtuigen, moeten die willen landen op het kleine, slecht overlevenden hebben eten, een dak en uitgeruste vliegveld. En wie over land vooral zuiver water nodig. geborgen worden en de komt, moet langs kapotte wegen. Wat gebeurt er als al die hulpteams aankomen? Wie wijst hen de weg? Wie bepaalt waar ze kunnen werken? En nu? Hoe kan Haïti ooit deze zware ramp overleven? De inwoners van Haïti zijn veel gewoon. Overstromingen, afrekeningen, orkanen, corruptie, politieke armoede... Maar deze aardbeving heeft het klein beetje hoop dat ze weer hadden, weg geslagen. Hun economie moet weer van nul beginnen. Veel werknemers zijn gestorven, de gebouwen van bedrijven zijn vernietigd, containers zijn gezonken Dat weet niemand. En dat leidt nu tot chaos. De regering zelf is veel van haar mensen verloren in de aardbeving. Er is in de haven, de wegen zijn kapot, er is geen elektriciteit en er zijn geen telefoonverbindingen. eigenlijk ook geen degelijke structuur in het land, dus zeker geen rampenplan. Ook de mensen van de Verenigde Naties zijn zwaar getroffen. Er is bijna geen telefoonverkeer mogelijk, hoe moet je dan afspraken maken? Ook via internet verloopt het heel moeilijk. Toch proberen de helpers er het beste van te maken. De kans dat ze nog iemand Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.5

6 Regering, universiteiten, kerk, scholen... iedereen is geraakt. Toch zullen de Haïtianen, met de hulp van de hele wereld, weer opstaan. Misschien grijpen ze deze moeilijke tijd aan om hun land uit de put te tillen. Maar dat kunnen ze zeker niet alleen. Verklarende woordenlijst De schuingedrukte woorden uit de tekst worden hieronder verklaard. aardbeving weer. Deze cijfers gaan van 0, naar 1 (lichte aardbeving) tot 12 en hoger (zeer zware aardbeving). tsunami: een vloedgolf veroorzaakt door aardbevingen op de zeebodem. Wanneer een tsunami bij de kust komt, kan ze heel groot worden en grote stukken land onder water zetten. Verenigde Naties: organisatie die werk maakt van vrede, veiligheid, hulp en mensenrechten in de wereld chaos: alles ligt door elkaar, er is geen orde. container: een grote rechthoekige bak om goederen in te vervoeren corruptie: het voortrekken van mensen in ruil voor bijvoorbeeld geld of cadeaus energie: het is de kracht waardoor iets werkt. epicentrum: centraal punt aan het aardoppervlak vanwaaruit de trillingen zich over het aardoppervlak verspreiden in elkaar stuiken: in elkaar zakken in de bres springen voor iemand: iemand helpen Internationele Rode Kruis: een organisatie die wereldwijd hulp verleent krot: een slecht huis waar het tocht en lekt schaal van Richter: de cijfers op deze schaal geven de sterkte van een Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.6

7 En nu jij! 1. Haïti is een deel van een eiland. Kan je ook het andere deel noemen? 2. Hoe ontstaat een aardbeving? 3. Waarom zijn de gevolgen van de aardbeving in Port-au-Prince zo groot, denk je? 4. a) Wat is het B-Fastteam? b) Wat is hun taak? Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.7

8 5. Wat kan je zelf doen om Haïti te helpen? Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.8