Segmenteren II Rick Nouwen 16 November 2009
2 Tegen het over-segmenteren Op vrijdag heeft Jan linguini gegeten. Jan heeft gegeten Wat hij at was linguini Dat deed hij op vrijdag
2 Tegen het over-segmenteren Op vrijdag heeft Jan linguini gegeten. Jan heeft gegeten Wat hij at was linguini Dat deed hij op vrijdag (1a) Op vrijdag (1b) heeft Jan (1c) linguini (1b) gegeten.
3 Bijwoordelijke bijzinnen en bepalingen Als je boven de 18 bent, heb je stemrecht. Parafrase indien gesegmenteerd: Je hebt stemrecht. Dat is zo als je boven de 18 bent. Ik werk in Utrecht. Parafrase indien gesegmenteerd: Ik werk. Dat doe ik in Utrecht. Conclusie: bijwoordelijke bijzinnen/bepalingen worden vaak niet gesegmenteerd
4 Voorwaarden Segmenteren Samengevat 1 Afgescheiden eenheden 2 die in de context nieuwe informatie leveren
5 Afgescheiden eenheden Aparte zinnen Nevengeschikte zinnen Zinnen met één samengetrokken zinsdeel (maar zie p.41) Uitbreidende bijzinnen ˆ betrekkelijk (ook: bijvoeglijk): de jongen [die daar loopt] ˆ bijwoordelijk: [omdat je 18 bent] mag je stemmen Uitbreidende nabepaling ˆ Obama, de president van Amerika,... (uitb) ˆ De Amerikaanse president Obama... (bep) Afgegrensde elliptische uitingen ˆ Amsterdam ˆ Uitverkoop. Alleen vandaag! ˆ Kopjes
6 Oefenen NS maakte begin deze maand treinreizen mogelijk met een nietpersoonlijke anonieme OV-chipkaart. Wie twee van die kaarten heeft,? kan het betaalsysteem misleiden. NS gaat ervan uit dat reizigers met chipkaart inchecken op het station van vertrek,? en uitchecken op het station van aankomst. Wie dan niet uitcheckt,? maakt zich een goedkope terugreis mogelijk. Feitelijk is hier sprake van oplichting.
6 Oefenen Een deel van de NS-stations wordt voorzien van poortjes,? waardoor in- en uitchecken straks niet meer te ontlopen is. Ze worden al geïnstalleerd,? maar het zal nog enkele jaren duren voordat ze operationeel zijn. Het merendeel van de stations krijgt echter dezelfde paars-witte incheckzuilen? die nu worden gebruikt.
6 Oefenen Twee-derde van de Nederlandse bevolking gelooft dat Balkenende wel slim is, maar niet mooi is.
6 Oefenen Volleybal-international Kay van Dijk heeft bij een auto-ongeluk in Italië een zware hersenschudding, een gebroken neus en een scheurtje in het bot achter zijn oor opgelopen. Van Dijk schoot vrijdag met zijn auto van de weg, waarna hij eerst de vangrail en vervolgens een vrachtwagen raakte. Het is nog niet bekend wanneer de 2,15 meter lange speler van Pallavolo Loreto het ziekenhuis van Ancona mag verlaten.
6 Oefenen Onze workshops worden altijd geheel op maat gemaakt, waarbij wij in samenwerking met de opdrachtgever, de juiste toon, sfeer en andere communicatie voorbereiden.
6 Oefenen Een 33-jarige treinmachinist is dinsdagavond aangehouden omdat hij dronken de intercity van Schiphol naar Groningen bestuurde. Hij had vier keer de toegestane hoeveelheid alcohol in zijn bloed, meldt het Korps Landelijke Politiediensten. De trein kon na een vertraging van ruim anderhalf uur verder met een andere nuchtere machinist.
7 Voorbeeld Nota Soldaat trouwde tijdens patrouille Een in Irak gestationeerde Amerikaanse soldaat is met een berisping uit het leger ontslagen omdat hij een korte pauze in zijn patrouille had ingelast om te kunnen trouwen met een Iraakse vrouw. De 27-jarige sergeant Sean Blackwell, die deel uitmaakte van de 1ste pantserdivisie van het Amerikaanse leger, werd in het bijzonder gestraft omdat hij de tijd en de locatie van de patrouille had onthuld aan zijn aanstaande en de rechter die hen in echt verbond. Blackwell heeft geluk dat hij slechts is ontslagen.
8 Voorbeeld Nota (1)Soldaat trouwde tijdens patrouille (2a) Een in Irak gestationeerde Amerikaanse soldaat is met een berisping uit het leger ontslagen (2b*) omdat hij een korte pauze in zijn patrouille had ingelast *om te kunnen trouwen met een Iraakse vrouw. (3a) De 27-jarige sergeant Sean Blackwell, (3b) die deel uitmaakte van de 1ste pantserdivisie van het Amerikaanse leger, (3a) werd in het bijzonder gestraft *omdat hij de tijd en de locatie van de patrouille had onthuld aan zijn aanstaande *en de rechter *die hen in echt verbond. (4) Blackwell heeft geluk dat hij slechts is ontslagen.
(2a) Een in Irak gestationeerde Amerikaanse soldaat is met een berisping uit het leger ontslagen (2b) omdat hij een korte pauze in zijn patrouille had ingelast om te kunnen trouwen met een Iraakse vrouw. Commentaar: In uiting (2) is de tweede deelzin (2b) ondergeschikt, met als kenmerk het voegwoord omdat. Samengestelde zinnen met onderschikking vormen niet altijd meerdere uitingen. Alleen wanneer de eerste deelzin (de hoofdzin) iets nieuws meldt, mag deze als aparte uiting gezien worden. In bovenstaande zin lijkt ons dit het geval.
(2a) Een in Irak gestationeerde Amerikaanse soldaat is met een berisping uit het leger ontslagen (2b) omdat hij een korte pauze in zijn patrouille had ingelast om te kunnen trouwen met een Iraakse vrouw. Commentaar: Een twijfelgeval vormt voor ons het laatste gedeelte van (2b). Het gaat om een bijwoordelijke bepaling van doel. (2) zou uit drie uitingen kunnen bestaan: (1) Een soldaat is met een berisping uit het leger ontslagen. (2) De reden hiervoor was dat hij een korte pauze had ingelast. (3) Het doel van de pauze, was te kunnen trouwen met een Iraakse vrouw. We hebben er echter voor gekozen de bijwoordelijke bepaling niet als aparte uiting te zien. Het is niet aannemelijk dat de soldaat met een berisping ontslagen was omdat hij een korte pauze in zijn patrouille had ingelast. Waarschijnlijker is dat hij ontslagen was omdat hij een pauze had ingelast om te kunnen trouwen met een Iraakse vrouw. Had de zender bedoeld dat de berisping vanwege de korte pauze was, dan had z/hij de uitingen waarschijnlijk zelf gesegmenteerd (apparte zinnen, interpunctie e.d.). Om bovenstaande reden hebben we (2b) als gehele uiting beschouwd.
10 Voorbeeld nota oefenen (3a) De 27-jarige sergeant Sean Blackwell, (3b) die deel uitmaakte van de 1ste pantserdivisie van het Amerikaanse leger, (3a) werd in het bijzonder gestraft *omdat hij de tijd en de locatie van de patrouille had onthuld aan zijn aanstaande *en de rechter *die hen in echt verbond. (4) Blackwell heeft geluk dat hij slechts is ontslagen.