EV Jaargang Nummer Februari 7 3 2012 EuroVisie Eurovisie is een uitgave van:
Advertentie Drukker
COLOFON EUROVISIE Februari 2012 Jaargang 7 Nummer 3 Hoofdredacteur: Elizabeth Bijl Redactie: Vera Duivenvoorden Michel Bjelanović Linde-Kee van Stokkum Daan Schavemaker Christopher Houtkamp Denise Coenegracht Esther Sinnige Fleur Eymann Medewerkers: prof. dr. Joep Leerssen Eindredactie: Michel Bjelanović Erlijn Netz Redactioneel Time flies when you re having fun, een cliché maar ook de kern van deze nieuwe Eurovisie. Het tweede semester is begonnen, de helft van het collegejaar zit er alweer op. Waar sommigen de afgelopen paar weken het buitenland hebben opgezocht, zaten anderen nog hard te zwoegen voor de hertentamens. Inmiddels is de lange vakantie voorbij. De bibliotheek op het PC Hoofthuis begint weer vol te stromen en de computers zijn constant bezet. Ook drukken de nieuwe tentamens, essays en deadlines alweer op je schouders. Om je een beetje ontspanning te bieden in deze hectische tijden heeft ons nieuwe redactielid Esther Sinnige onderzoek gedaan naar de leukste plekken voor een avondje uit in Amsterdam. Zij is overigens niet het enige nieuwe redactielid van Eurovisie: Denise Coenegracht komt ons vanaf deze editie versterken. Zij ging voor je op zoek naar de geschiedenis van de Occupy-beweging. Christopher bezocht het politieke hart van Europa. Het werd hem daar meer dan duidelijk dat wij allemaal recht hebben op een meer realistische voorlichting vanuit Brussel. Zijn strakke analyse zet je Europagerelateerde gevoelens weer even op scherp. Verder laat Linde-Kee haar licht schijnen over Valentijnsdag en kun je alles lezen over de stedentrip die SES maakte naar Keulen. Al met al een heerlijke tweede editie. Geniet ervan! Vormgeving: Fleur Eymann Léon Vlegels Met dank aan: Anna Melchers Redactie v.l.n.r.: Daan Schavemaker, Christopher Houtkamp, Vere Duivenvoorden, Esther Sinnige, Denise Coenegracht, Michel Bjelanović, Linde-Kee van Stokkum & Fleur Eymann. Redactieadres: Spuistraat 134 1012 VB Amsterdam T.n.v. SES Eurovisie Adverteren, vragen of opmerkingen: eurovisie@ses-uva.nl 04 06 08 10 12 14 Brussel Scritpie Fictie Leerssen Alumnus Occupy 16 18 20 23 24 26 Mozart Keulen Europa Valentijn Amsterdam Mededelingen Correspondentie: Wil je reageren, ook een artikel schrijven of gewoon een mededeling doen? Mail dan naar eurovisie@ses-uva.nl
Brussel Brussel anno 2011: Dichtung und Wahrheit - Christopher Houtkamp Als student van de Europese studies-master Identity and Integration bezocht redacteur Christopher Houtkamp op 30 november en 1 december jl. Brussel, het politieke hart van Europa. Één ding werd hem in ieder geval duidelijk: de PR-machine van de EU draait op volle toeren, maar slaagt er desondanks niet in om de Europese boodschap geloofwaardig over het voetlicht te brengen. De meeste studenten Europese Studies zullen Brussel ongetwijfeld goed kennen. De Belgische hoofdstad herbergt talrijke Europese instellingen, zoals de Europese Commissie, het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie. Dat Europese karakter van Brussel kan zelfs de meest onwetende toerist nauwelijks ontgaan: in de sfeervolle, maar toch ook chaotische en ietwat vervallen metropool prijkt op vrijwel iedere straathoek een enorme reclameposter, waarop hem in ronkende leuzen duidelijk wordt gemaakt wat voor zegeningen de EU ons allemaal heeft gebracht. Zo leidt de CAP (Common Agricultural Policy) ons naar een sustainable future. Een weinig geloofwaardige boodschap, zeker als je bedenkt dat de landbouwsector, nog altijd actief gesubsidieerd door de CAP, met grote afstand milieuvervuiler nummer één is. Behalve in levensgrote reclameposters investeert de EU ook in kleinere promotiecampagnes: in heel Brussel sjouwen toeristen rond met blauwe plastic zakken, waarop de Europese vlag in hartjesvorm is afgebeeld. Het is een van de vele PR-pogingen om Europa dichter bij de burger te brengen, of misschien zelfs bij de onzekere burger een Europees identiteitsgevoel op te wekken, maar het is zeer twijfelachtig of deze EU-medicijnen bij iedereen zullen aanslaan. De nietsvermoedende lezer heeft na dit wat kritische begin ongetwijfeld de indruk dat ik tot het eurosceptische kamp behoor. Het tegendeel is waar: ik ben een vurig voorstander van het Europese project en kijk zelfs reikhalzend uit naar de geboorte van een federale Unie. Wat mij betreft worden de huidige regeringsleiders liever vandaag dan morgen langs democratische weg vervangen door gouverneurs en krijgen we een echte parlementaire democratie op Europees niveau, waarin het Europees Parlement exclusief verantwoordelijk is voor de samenstelling van de Europese Commissie. Juist vanwege mijn pro-europese houding was het me zwaar te moede om tijdens mijn allereerste bezoek aan politiek Brussel te merken in wat voor deplorabele toestand de EU zich bevindt. De Europese ambtenaren zijn blijkbaar de wanhoop nabij, anders valt niet te verklaren dat ze elke PR-truc, hoe doorzichtig ook, uit de kast halen om nog iets van de populariteit van Europa te redden. Eijckhout (30 november): binnen vijf jaar stappen de Engelsen uit de EU Hoe schrijnend de hierboven beschreven situatie ook moge zijn, ons bezoek aan Brussel kende niet louter negatieve momenten. Zo hadden wij het voorrecht om met Europarlementariër Bas Eijckhout van Groen- Links en ambtenaren van de Europese Commissie te spreken over de actuele Europese politiek. Eijckhout bedreef PR op hoog niveau, hetgeen van een goed politicus verwacht mag worden. Een vol uur lang droeg hij gedreven tal van plausibele argumenten aan waarom wij het pro-europese gevoel moeten behouden c. q. aankweken. Hij wees ons op het veranderende wereldtoneel, waarop de Europese lidstaten afzonderlijk een steeds irrelevantere rol spelen. Hij benadrukte dat de grootste problemen van deze tijd, zoals migratie, duurzaamheid en de eurocrisis, schreeuwen om een solide transnationale oplossing. Aan het eind van zijn gloedvolle betoog had hij nog een uitsmijter in petto, namelijk een voorspelling over de toekomst van Groot-Brittannië in de EU: binnen vijf jaar stappen de Engelsen uit de EU, binnen twintig jaar keren ze met hangende pootjes terug. N.B: hij deed deze uitspraken vóór de beruchte EU-top van 9 december. De volgende dag brachten we een bezoek aan de ambtenaren van de Europese Commissie. Gespreksthema: Europe 2020. Voor wie niet bekend is met dit document: Europe 2020 is het tienjarenplan van de Europese Commissie om in de hele EU smart, sustainable and inclusive growth te realiseren. Het docu- 4
ment staat bol van de ambitieuze plannen, variërend van het verruimen van de budgetten voor onderwijs tot het uitbannen van de armoede voor twintig miljoen Europeanen. Je kunt je afvragen of deze doelen überhaupt te realiseren zijn in deze economisch barre tijden. De Commissie heeft hier uiteraard goed over nagedacht en besloten dat lidstaten overal op mogen bezuinigen, behalve op terreinen die groei bevorderen, zoals onderwijs en innovatie. Ook het klimaat voor het bedrijfsleven dient te worden ontzien. Het publiek heeft recht op een meer realistische voorlichting vanuit Brussel Een probleem waar Europe 2020 ongetwijfeld tegenaan zal lopen is dat de meeste afspraken niet afdwingbaar zijn: de Commissie kan de lidstaten aansporen haar fraai geformuleerde idealen te volgen, maar het is aan de nationale regeringen of ze er gehoor aan geven. Daar hebben deze vooralsnog weinig reden toe, want het Europe 2020-plan lijkt niet helemaal goed doordacht. De ambtenaar die ons voorlichtte gaf een gelikte presentatie, met prestigieuze tabellen waarin de voortgang van de lidstaten in het implementeren van de plannen van de Commissie op een didactisch geheel verantwoorde wijze werd gedemonstreerd. Je zou haar bijna gaan geloven dat wij met Europe 2020 in de hand op weg zijn naar een betere toekomst voor elk Europees land. Twee vragen uit de zaal brachten de voorlichtster echter in ernstige verlegenheid. Zo werd gevraagd of de aanbeveling van de Commissie om overal op te bezuinigen, behalve op sectoren die groei bevorderen, er niet automatisch toe zou leiden dat er zou moeten worden gekort op sociale zekerheid en gezondheidszorg. Dat valt echter niet te rijmen met de ambitie van de Commissie om twintig miljoen mensen uit de armoede te tillen. Het antwoord van de voorlichtster luidde laconiek: op sociale zekerheid en gezondheidszorg mag óók niet bezuinigd worden. Het feit dat deze twee beleidsterreinen, samen met de groeibevorderende sectoren zeker 75% van de begroting vormen van de meeste lidstaten was haar wellicht ontgaan. Een andere vraag betrof de plannen van de Commissie om de zogeheten macro-economische onevenwichtigheden in de eurozone, die door de meeste economen worden benoemd als hét kernprobleem van de huidige schuldencrisis, op te lossen. Hierop was haar antwoord simpelweg: dat is een interne aangelegenheid van de lidstaten, daar gaan wij als Commissie niet over. Het zal de lezer niet verbazen dat ik met een bloedend pro-europees hart de zaal, en uiteindelijk ook Brussel, verliet. Toch vond ik het een geslaagde excursie en wel omdat het mij meer dan ooit duidelijk is geworden dat de EU nog lang niet af is. Ook is mij duidelijk geworden dat het publiek recht heeft op een meer realistische voorlichting vanuit Brussel: pertinente leugens, zoals dat de CAP duurzaamheid bevordert of de totaal overspannen verwachtingen van Europe 2020, doen de geloofwaardigheid van de EU ongetwijfeld geen goed en zijn koren op de molen van de eurosceptici. Eurovisie Februari 2012 5
Scriptie Tariq Ramadan in een notendop - Vera Duivenvoorden Vera Duivenvoorden schrijft momenteel haar bachelorscriptie over Tariq Ramadan en Euro-Islam. In dit artikel vertelt zij in een notendop wie Tariq Ramadan is en waarom juist hij interessant is voor haar bachelorscriptie. Als we het hebben over islam in het westen, komen we snel uit bij de veelbesproken moslimintellectueel Tariq Ramadan. Hij spreekt veel over muslims in de westerse samenleving. In 2004 werd hij door de Time Magazine uitgeroepen tot een van de honderd meest invloedrijke personen van de 21e eeuw. Waarschijnlijk gaat er bij velen een belletje rinkelen als ik het heb over de bruggenbouwer in Rotterdam die in 2009 ontslagen werd omdat hij gedurende zijn functie bij de gemeente Rotterdam en zijn baan als gasthoogleraar aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam tegelijkertijd ook voor de omstreden Iraanse zender Press tv werkte. Tariq Ramadan heeft in 2009 zevenentwintig boeken op zijn naam staan en had in 2004 al achthonderd artikelen geschreven. De Interkerkelijke Omroep Nederland (IKON) zegt zelfs in een televisieuitzending over Ramadan dat er nog meer over hem dan door hem is geschreven. In deze scriptie onderzoek ik wat Ramadan zelf vindt van het concept Euro-Islam en wat zijn critici zeggen over de Euro- Islam die Ramadan nastreeft. De term Euro-Islam is door de Duitse politicoloog Bassam Tibi in 1992 voor het eerst ingesteld. Deze term heeft hij ingevoerd omdat hij van mening is dat we het niet moeten hebben over islam en het Westen, maar de twee moeten verenigen en het hebben over islam in het westen: kortom, Euro-Islam. Ik onderzoek wat de ware identiteit van Tariq Ramadan is en of er uberhaupt wel over één identiteit gesproken kan worden. Als Ramadan werkelijk met twee tongen spreekt (zoals hem vaak verweten wordt), is het lastig te achterhalen wat zijn werkelijk stem is. Tariq Ramadan is in 1962 in de Zwitserse stad Genève ter wereld gekomen. Hij is de kleinzoon van de oprichter van de Moslimbroederschap in Egypte, Hassan al-banna, en zoon van Said Ramadan, actief aanhanger van de Moslimbroederschap. Zijn broer, Hani Ramadan, is een bekende in het hedendaagse moslimfundamentalisme. 6
Tariq Ramadan zelf wordt een moderne moslimhervormer genoemd. De Canadese filosoof Charles Taylor ziet Ramadan als een belangrijk figuur die omarmd moet worden omdat hij de polarisatie tegen kan gaan die tussen het Westen en de islam steeds groter wordt. Niet iedereen is het echter met deze positieve benadering van Ramadan eens. Felle critici beschuldigen hem ervan dat hij met twee tongen spreekt: naar de Europeanen zou hij progressiever zijn dan naar de moslims. In het boek Tariq Ramadan und die Islamisierung Europas beschuldigt de wetenschapper Ralph Ghadban Ramadan er van Europa te willen islamiseren. Deze beschuldiging heeft niet alleen te maken met zijn afkomst maar onder andere ook met zijn moratorium over de steniging van vrouwen, zijn toegangsverbod tot de Verenigde Staten en zijn controverse bij de Gemeente Rotterdam. Niet alleen vanuit de westerse wereld ontvangt Ramadan veel kritiek, maar ook vanuit de moslimwereld. Zelf zegt hij hierover het volgende: Ik ben onder moslims ook controversieel: voor sommige moslims ben ik geen moslim. Ik heb besloten om tussen twee werelden te leven. Met andere woorden, Ramadan wordt zowel vanuit het westen als vanuit de moslimgemeenschap als controversieel denker beschouwd. Het standpunt van Ramadan over de steniging van vrouwen kwam naar voren in een gesprek dat in 2003 plaatsvond tussen Ramadan en de huidige Franse president Nicolas Sarkozy. Ramadan weigerde in dit gesprek om de steniging van vrouwen te veroordelen. Hij sprak in plaats van een veroordeling over het opstellen van een moratorium. In maart 2005 verscheen op zijn website zoals beloofd het moratorium: An international call for Moratorium on corporal punishment, stoning and the death penalty in the Islamic World. Het bleef echter niet bij deze controverse: in 2004 werd de toegang tot de Verenigde Staten voor Tariq Ramadan verboden. Ramadan had een zesjarig reisverbod naar de Verenigde Staten opgelegd gekregen. In de de zomer van 2004 accepteerde Ramadan een functie aan de Katholieke Notre Dame universiteit in de Amerikaanse staat Indiana om daar de functie van hoogleraar Islamitische studies te gaan bekleden. In ditzelfde jaar werd echter zijn visa ingetrokken zonder opgegeven reden. Later werd zijn weigering verklaard door de kritiek die hij leverde op de steun van de Verenigde Staten aan Israël en de oorlog in Afghanistan. Hij zou hiermee het verbod op het goedkeuren of aanmoedigen van terrorisme hebben overtreden. In 2010 werd zijn verbod opgeheven en kon hij weer vrij naar de Verenigde Staten reizen. Gedurende zijn reisverbod naar de Verenigde Staten werkte Ramadan voor de Gemeente Rotterdam. In 2007 werd Ramadan bij de gemeente Rotterdam aangenomen als bruggenbouwer. Hij werkte tevens als gasthoogleraar aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam. Gedurende zijn functie voor de gemeente Rotterdam werkte hij ook voor de Iraanse televisiezender Press tv. Toen de gemeente hier in 2009 achterkwam, werd hij per direct ontslagen. In augustus 2009 werd op de NOS nieuwszender uitgezonden dat Ramadan ontslagen was wegens het voortzetten van zijn werk voor Press tv. Press tv vormt onderdeel van de Iraanse overheid, die de vrijheid van meningsuiting onderdrukt. Ramadan legde zich niet bij zijn ontslag neer en stapte naar de rechter. Een jaar later werd zijn ontslag echter rechtmatig gegrond omdat hij de kwestie onderschatte. Door de ophef die rondom het werk van Ramadan voor Press tv ontstaan was, had de gemeente recht om hem te ontslaan, aldus de rechter. Momenteel werkt Ramadan als hoogleraar Contemporary Islamic Studies en Faculty of Theology aan de Oxford Universiteit in Groot-Brittanië. Naast deze functie, is hij gastdocent in Qatar aan de Faculteit van Islam-studies en in Marokko bij de Mundiapolis universiteit. Als nevenfunctie is hij een senior research fellow aan de Doshisha universiteit in de Japanse stad Kyoto. Aldus zijn website zijn website bekleedt hij ook nog een nevenfunctie als senior research fellow aan de Doshisha universiteit in de Japanse stad Kyoto. Buiten het universitaire milieu bekleedt Ramadan de functie als president van de Europese dank-tank: European Muslim Network (EMN) te Brussel. Hij schrijft hiervoor verschillende artikelen over uiteenlopende actuele onderwerpen zoals onder ander islam in Europa, gendervraagstukken, spiritualiteit en burgerschap en indentiteit. Ik ben in mijn scriptie niet alleen op zoek naar de Euro-Islam van Tariq Ramadan, maar ook naar de identiteit van Tariq Ramadan zelf. Zoals uit dit artikel blijkt, is Ramadan een veelbesproken en controversieel persoon over wie het laatste woord nog niet is gesproken, ook niet in deze scriptie. Eurovisie Februari 2012 7
Fictie Bunga bunga - Michel Bjelanović Het verhaal dat u hier zult lezen zal elementen bevatten die u wellicht onwaarschijnlijk voorkomen. Het is aan u om te oordelen wat echt is voorgevallen en wat niet. Voetstappen galmden door de mistige nacht, terwijl twee voeten onzeker hun weg zochten op de oneffen stoep. Ik heb maar drie biertjes op, ik kan daardoor toch niet zo erg de weg kwijt zijn? vroeg hij zich vertwijfeld af. Hij wierp een blik op de panden aan zijn rechterzijde, vervolgens op de gracht aan zijn linkerkant en slaakte toen een diepe zucht. Het lijkt ook allemaal zo erg op elkaar, zeker met die verdomde mist... Toch kon de jongeling een licht gevoel van verwondering niet onderdrukken: de binnenstad had werkelijk iets magisch, met al die fonkelende lichtjes die door de mist getemperd werden, evenals de blèrende muziek die...wacht, wat? Is hier soms een feestje aan de gang? Hoewel het niet een heel rare gedachte was, keek de man toch een beetje verbaasd richting de plek waar de commotie vandaan kwam. Zijn ze nog zo laat bezig? Hij begaf zich in de richting van het huis dat in het middelpunt van de belangstelling stond. Eenmaal in de buurt gekomen viel hem direct op dat er opvallend veel mannen in pak voor het huis rondhingen. Sorry dat ik jullie lastigval, maar zouden jullie me kunnen vertellen wat hier aan de gang is? Een van de lieden antwoordde hem al lallend: Niets bijzonders gozer, alleen maar... het beste fokking feest van de eeuw! Een gewoon studentenfeest dus, concludeerde de nieuwsgierige voorbijganger trok. Toen hij verder wilde lopen hoorde hij iemand keihard bunga bunga! schreeuwen. Geïntrigeerd stapte hij het pand binnen. Erg ver kwam hij niet. Het was zo druk op de nauwe overloop dat hij een minuut of vijf moest wachten voordat hij aan de andere kant kon komen. Allerlei kleurrijke figuren passeerden hem in de tussentijd; hij kreeg een vaag vermoeden dat het feest een thema had. De meeste dames waren redelijk schaars gekleed en de heren liepen vrijwel allen in pak, al waren sommigen al tot het stadium van overhemd-met-te-veel-knoopjes-los gekomen. Een bunga bunga-themafeest? Ik blijf hier nog wel even, gelukkig heb ik mijn galakleren nog aan. Eenmaal in de woonkamer aangekomen schalde een stem door de kamer: Nee man, dat was zó overduidelijk geen ezel, het was een paard! Het was wel een e...-hik-...zel! Het was écht een ezel! Een paard! Nee, een ezel! PAARD! EZEL! De twee staarden elkaar enkele seconden lang aan en barstten toen in lachen uit. Toen de jongeling eenmaal een goede blik wierp op hun gezichten, viel zijn mond open van verbazing. W-w-wat...hoe...maar...serieus, waarom zijn zij hier?, prevelde hij. Blijkbaar zei hij het wat luider dan de bedoeling was, merkte hij toen de een van de twee zijn kant op keek. De man grijnsde en stootte zijn metgezel met zijn elleboog aan: Hé George, het ziet er naar uit dat we er nog één hebben. Deze ziet er wel heel komisch uit, zie je hoe zijn mond openhangt? Daar vliegt binnen tien seconden een vlieg naar binnen, je zult het zien. Wie weet, het zou me niets verbazen. Ik moet je zeggen dat ik me nog steeds gevleid voel dat er op een dergelijke manier gereageerd wordt op mijn aanwezigheid. Nou ben ik natuurlijk ook bijzonder, maar dan nog... Nee hoor Silvio, je bent helemaal niet arrogant, hoe kom je erbij?, antwoordde George daarop met een stem doorspekt met ironie. Nu de man hun namen gehoord had, was ontkennen niet meer mogelijk. Maar hoe komen Berlusconi en Papandreou in vredesnaam hier terecht? Alsof hij het hardop uitgesproken had, zei Berlusconi dat hij hier was als toerist. Jullie stad is werkelijk prachtig. Toen ik nog premier was, had ik geen tijd om stedentripjes te maken. Nu heb ik voldoende gelegenheid om de wereld over te reizen en te genieten van de geneugten des levens. Ik heb besloten om daar voor de volle 100% gebruik van te maken, samen met wat goede vrienden. We hebben hier de tijd van ons leven, toch George? 8
Zeker. Wat mij betreft blijven we hier nog wel een paar dagen, wat jij? Ja, dat spreekt voor zich. We hebben nog niet eens zo heel veel van het assortiment geprobeerd van die ene winkel bij dat plein met al die uitgaansgelegenheden, je weet wel, met die zaden en paddenstoelen en zo. En we moeten natuurlijk een ritje maken op een rondvaartboot. Maar we mogen natuurlijk niet herkend worden, dus ik stel voor dat jij ook wat kostuums koopt, misschien een nepsnor of een bolhoed erbij? Goed, maar alleen als jij betaalt. Heb je genoeg geld? Ja man, ik heb zojuist een beetje gekregen van het IMF waarmee ik nog wel een tijdje zoet ben. Beide heren barstten in lachen uit. He jongen, blijf je ons zo aangapen of kom je erbij zitten? Pak een stoel, pak een biertje, we bijten niet, zei Papandreou. De man, die nog steeds stijf van verbazing luisterde naar het gesprek, schoof aan bij de twee voormalige premiers. Na een halve minuut zijn mond herhaaldelijk geopend en gesloten te hebben, besloot hij maar een vraag te stellen waarop hij het antwoord eigenlijk al wist: Ik neem aan dat het bunga bunga-thema gekozen is vanwege jullie aanwezigheid? Ja, dat klopt. Of om preciezer te zijn: ik heb het bunga bunga-feest zelf opgezet en de bewoners van dit pand, die mij zo grootmoedig hebben ontvangen en toegestaan het feest te organiseren, hebben wat vrienden uitgenodigd en zo zijn we op dit punt aanbeland. Zeker niet wat je verwacht had toen je werd uitgenodigd, of wel soms? Nou, om eerlijk te zijn ben ik hier onuitgenodigd naar binnen gelopen. Ik hoop dat u dat niet erg vindt, heeft u niet hier ergens mensen van de beveiliging rondlopen die ongenode gasten buiten kunnen houden? Dat zou je denken, maar sinds ik ben gedwongen 560 miljoen euro boete te betalen door de rechter, ben ik een beetje krap bij kas. Bovendien lijk jij mij niet bepaald gevaarlijk. Ben je een student? Je bent een beetje te sjiek aangekleed voor een student. Ja, ik ben een student Europese studies. Europese studies? Je wilt zeggen dat zoiets daadwerkelijk bestaat? Je bedoelt dat je daar leert over de EU? Ehm...ja, onder andere, maar ook over Europese geschiedenis en cultuur en als je het wil economie of recht. Papandreou en Berlusconi konden, wederom, een lach niet onderdrukken. Daar ga je toch niet jaren aan besteden om dat te leren? Dat is volkomen zonde van je tijd. Bovendien is er niets bijzonders aan de EU, daar worden dezelfde politieke spelletjes gespeeld als op alle andere politieke niveaus, kennis van de EU-instanties is daar niet voor nodig. God mag weten hoeveel wij wel niet gedaan hebben gekregen door simpelweg op de juiste manier met die mensen om te gaan. Ik vertel je wel hoe je dat moet doen..., vertelde Berlusconi met een samenzweerderige toon. Geachte lezer, het gaat te ver om nu in geuren en kleuren in te gaan op de sterke verhalen die de heren ex-premiers aan onze protagonist vertelden, maar u kunt er gerust van uitgaan dat er tot diep in de mistige nacht gelach en geschreeuw kon worden gehoord in het grachtenpand, zonder enige twijfel veroorzaakt door een krachtige combinatie van meligheid, alcohol en opschepperij. Eurovisie Februari 2012 9
Joep Leerssen WICHTIGER HINWEIS Na een week in Göttingen had ik een fiets gescoord en peddelde vrolijk richting binnenstad. Een stoplicht stond nors op rood, maar daar nam ik geen aanstoot aan, want ik moest toch rechtsaf. En wie wachtten daar om de hoek? Twee agenten. Ik kreeg een bon, en een boete. Het hielp niet dat ik hen uitlegde dat ik te goeder trouw was; dat er veel landen waren waar je bij rood rechtsaf mocht, zeker als fietser; dat ik pas een week geleden aangekomen was, nog niet op de hoogte was van de lokale strengheid op dit punt... ik had daar bijna aan toegevoegd dat het thema Duitse gezagsdragers en Nederlandse fietsen een beladen oorlogsverleden had, maar beet nog op tijd op mijn tong. En in om het even welke taal gebruikt, is juridisch proza pedant-wollig geouwehoer dat tegelijkertijd wil intimideren en muggenziften Een week later lag de bon in mijn brievenbus. Deze administratieve efficiëntie van de stedelijke Dienst Ordnung boezemde mij bittere woorden in zoals Gründlichkeit en Ordnung muss sein ; en mijn waardering voor de Duitse taal ( zäh wie Leder, hart wie Kruppstahl, om een bekende historische persoonlijkheid te citeren) werd versterkt door een omslachtige mededeling op de achterkant van de envelop. Het begon met de dreigende aanhef WICH- TIGER HINWEIS en eindigde met de verzoenende toevoeging Aus 100% Altpapier - erspart Energie, Rohstoff und Abfall. Daartussenin stond het volgende stukje proza (en de lezer moet het, om het in zijn volle resonantie te proeven, maar eens hardop voorlezen): Mit dieser Sendung werden Ihnen in gesetzlich vorgeschriebener Form die im Umschlag erhaltenen Schriftstücke förmlich zugestellt. Die förmliche Zustellung eines Schriftstücks dient dem Nachweis, dass dem Adressaten in gesetzlich vorgeschriebener Form Gelegenheit gegeben worden ist, von dem Schriftstück - Joep Leerssen Kenntnis zu nehmen, und wann das geschehen ist. Dat gaf al enige stof tot nadenken. Maar we waren er nog niet! Den Tag der Zustellung vermerkt der Zusteller auf dem Umschlag (siehe Vorderseite). [Ik keek even op de Vorderseite, en jawel hoor, het klopte.] Bitte bewahren Sie den Umschlag zusammen mit den darin enthaltenen Schriftstücken auf. Er dient als Beleg, wenn Sie angeben müssen, welche Schriftstücke Ihnen wann zugestellt worden sind. Geen speld tussen te krijgen. Maar net als bij de film The Matrix begint het me echt te duizelen bij het 10
afsluitende derde deel: Wird der Zustellungsadressat oder eine zum Empfang des Schriftstucks berechtigte Person in der angegebenen Wohnung oder in den angegebenen Geschäfträumen nicht angetroffen, kann das Schriftstück in einen zu der Wohnung oder dem Geschäftsraum gehörenden Briefkasten eingelegt werden. Mit der Einlegung gilt das Schriftstück als zugestellt. Met andere woorden: probeer je er maar niet uit te lullen, als je dit leest weet je dat je dit Schriftstück in ontvangst hebt genomen! Dat je die woorden niet had kunnen lezen als het Schriftstück in een andere dan de zu der Wohnung gehördenden Briefkasten verdwaald was geraakt en dat daarmee de hele mededeling een zinloze cirkelredenering leek te zijn (in de logica: een petitio principii) deed me even mijmeren, als als Zustellungsadressat. Maar net als bij de film The Matrix begint het me echt te duizelen bij het afsluitende derde deel Ik heb de envelop zorgvuldig aufbewahrt. Niet alleen om te besparen op Rohstoff en Abfall, of omdat dat kennelijk belangrijk wordt gevonden door de Dienst Ordnung, maar ook om twee of drie andere redenen. De ene is dat ik me diep in mijn hart een beetje schaamde om mijn bittere geschamper op dit weerloze stukje tekst. Ik was kwaad over de substantie van het geval (ik moest dokken voor iets dat ikzelf eigenlijk niet als overtreding had bedoeld of ervaren) en koelde mijn woede op de vorm waarin de afhandeling werd gegoten. En daarbij activeerde ik allemaal goedkope anti-duitse standaardstereotypen waar ik, uitgerekend ik, eigenlijk boven zou moeten staan. Het klopt werkelijk: xenofobe stereotypen dienen zich nadrukkelijker aan naarmate een situatie conflictueuzer is. En dan nog dit. Zulk proza en rare scholastische formules zoals deze tekst wordt geacht door u te zijn gelezen, zelfs al hebt u hem helemaal niet gelezen, zijn helemaal niet zo specifiek Duits. Ze zijn juridisch. En in om het even welke taal gebruikt juridisch proza dat pedant-wollige geouwehoer dat tegelijkertijd wil intimideren en muggenziften. Ik herken het uit de wildgroei aan Nederlands- en Engelstalige legal disclaimers die je bij elk softwareprogramma en elke huur-dvd tegenkomt ( WAAR- SCHUWING! De producent heeft deze DVD alleen vrijgegeven voor vertoning in huiselijke kring, in aanwezigheid van verwanten van ten hoogste de tweede graad, en liefst zonder storend gekraak van wokkels, chipito s of andere als snack aan te merken zoutjes c.q. zoutloze maar niettemin hartige versnaperingen, enz. enz enz). Over honderd jaar liggen historici dubbel van deze neurose van de vroege 21e eeuw. Dus: bewaren die dingen. BIJ HET SCHRIJVEN VAN DEZE COLUMN ZIJN GÉÉN DIEREN MISHANDELD. DE SCHRIJVER WIJST ELKE AANSPRAKELIJKHEID AF VOOR SCHADE DIE ZOU KUNNEN ONTSTAAN INDIEN NA HET LEZEN OF HOREN VÓÓRLEZEN VAN DEZE COLUMN DOOR EEN ROOD STOPLICHT WORDT GEFIETST. LET OP: GELD UITGEVEN KOST GELD. LEES VÓÓR HET LE- ZEN VAN DEZE COLUMN DE BIJSLUITER. Eurovisie Februari 2012 11
Alumnus Expat, leraar, webdesigner en globetrotter Alumnus Jasper Frumau aan het woord. - Linde- Kee van Stokkum Met Europese Studies in Bangkok: het kan. Alumnus Jasper Frumau woonde in Parijs, Kopenhagen, Moskou en Bangkok. Aan Eurovisie vertelde hij hoe je met Europese Studies ook buiten Europa carrière kan maken. Jasper Frumau (35) is momenteel werkzaam aan de Assumption University in Bangkok waar hij docent is in het English for Laywers-programma. Hoe hij hier terecht gekomen is? Volgens Frumau komt dit deels door zijn karakter: hij is een ondernemend en reislustig type. Maar ook de liefde heeft een grote rol gespeeld in zijn expatactiviteiten. Via het internet kwam hij in contact met Hathai, toen een medewerkster van de Koninklijke Thaise ambassade in Kopenhagen, nu zijn vrouw. Frumau besloot een jaar na hun eerste ontmoeting bij zijn geliefde in Kopenhagen te gaan wonen. Daar zette hij een webdesignbedrijf op. Na Kopenhagen is Frumau met zijn vrouw meegegaan naar Bangkok. Daar is hij aan de slag gegaan als docent Engels op de Assumption University, waar hij les gaf aan rechtenstudenten die het English for Lawyers-programma volgden. Na drie jaar op de universiteit gewerkt te hebben, vertrok hij naar Moskou omdat Hathai daar een baan op de ambassade kreeg. In Moskou gaf Frumau privélessen en bouwde hij zijn zelf opgezette webdesignbedrijf verder uit. Weer drie jaar later keerde Frumau terug naar Bangkok. Hij kon opnieuw aan het werk aan de Assumption University. 12