Pijnmedicatie bij acute en chronische pijn In mond, hoofd en aangezicht Denise van Diermen, arts 1
Pijn.. Wat doet U als U pijn heeft? 2
3
Wat doet u als uw patiënt pijn heeft? 4
Antibiotica ongeschikt als pijnstillers 5
Tandheelkundig onverklaarde pijn? 6
Verwachte (na)pijn 7
Pijnstiller....maar welke? 8
Therapeutisch proces 1. Patiëntprobleem 2. Therapeutisch doel vaststellen 3. Standaardtherapie bepalen 4. Controleren op geschiktheid voor de patiënt 1. Toedieningsvorm geschikt? 2. Contra-indicaties of interacties? 3. Doseerschema handig? 4. Risicopatient? 5. Therapieduur en hoeveelheid in overeenstemming? 5. Therapie/ farmacotherapie uitvoeren 6. Evaluatieplan opstellen, controle geneesmiddeltherapie 9
Wat moet er op een recept staan? 1. Naam, adres en telefoonnummer (tand)arts 2. Datum voorschrijven recept 3. Naam geneesmiddel 4. Hoeveelheid per afleveringseenheid 5. Toedieningsvorm 6. Totale hoeveelheid 7. Wijze van gebruik 8. Ondertekening door de arts 9. Naam en adres, eventueel geb.dat. patiënt 10. Vanaf 1 januari 2014: elektronisch voorgeschreven! 10
Arts Naam Adres Telefoonnummer Patient Naam Adres Gbd Datum R/ stofnaam, toedieningsvorm, sterkte da aantal/hoeveelheid S. instructies, dosering, waarschuwingen Paraaf/ handtekening arts 11
12
Pijnstillend Koortswerend Geen ontstekingsremmend effect Acetanilidederivaat Para-acetylaminofenol. Eigenschappen paracetamol 13
1878 synthese door Harmon Northrop Morse 1893 voor de eerste keer in de geneeskunde gebruikt door Josef von Mering Pas na 1950 vaker gebruikt als pijnstiller 14
Paracetamol Voordelen: Goedkoop ( 0,02 per tablet) Weinig bijwerkingen Weinig contra-indicaties Effectief bij juist gebruik Nadelen: Licht-matige pijnstilling Niet ontstekingsremmend Levertoxisch bij hoge doseringen 15
2000 voor Christus Verspreidingsgebied Amandelwilg 16
1853: Charles Frédéric Gerhardt maakt acetylsalicylzuur 1829: isolatie van salicylzuur uit wilgenbast 17
1897: Felix Hoffman (Arthur Eichengrunn) 1915: Australië: Aspro 18
Remt COX en prostaglandinesynthese Pijnstilling 500 mg Ontstekingsremmend 500 mg Maagbeschadiging Bloedplaatjesremmend 38-120 mg Maagbeschermer Let op: interactie Ibuprofen 19
Goedkoop ( 0,19 per tablet) Effectief Vrij verkrijgbaar Voordelen aspirine 20
Erosief voor slijmvliezen Relatieve contra-indicatie bij astma patienten Bij ouderen: maculadegeneratie Niet bij zwangerschap Nadelen acetylsalicylzuur From the collection of Dr Huber, BMJ 21
Ibuprofen (Advil, Brufen, Nerufen ) Diclofenac (Voltaren ) Meloxicam Naproxen (Aleve ) Etoricoxib (Arcoxia ) Celecoxib (Celebrex ) Andere NSAID s 22
Remt COX-1 en COX-2 en prostaglandinesynthese Pijnstilling Ontstekingsremmend Maagbeschadiging Bloedplaatjesremmend (reversibel) Maagbeschermer 23
Erosief voor slijmvliezen Relatieve contra-indicatie bij astma patienten Interactie met bloeddrukverlagers Slecht bij verminderde nierfunctie Reversibele bloedplaatjesremming Vaak oorzaak van ziekenhuisopnames! Nadelen NSAID s 24
Goedkoop (ibuprofen: 0,07 per tablet) Vrij verkrijgbaar Effectief Voordelen NSAIDs Merknamen duur! 25
Opoïden Opiumalkaloïden: Morfine en codeïne Na bewerking: heroïne Synthetische opiaatagonisten: Methadon Fentanyl Oxycodon Pethidine Tramadol 26
Effect op opoïd receptoren in CZS Hoe werken opiaten? 27
Nadelen opiaten Verslavend Veel bijwerkingen Ademdepressie Obstipatie Misselijkheid Slaperigheid Hypotensie 28
Onverklaarde pijn? 29
Onbegrepen pijn.. 30
Verwijzen naar specialist 31
Naar wie verwijzen? Neuroloog KNO-arts Kaakchirurg Pijnspecialist Psycholoog Orale Kinesiologie 32
Middelen bij neuropatische pijn Bij beschadiging perifere zenuw of door stoornissen in perifere of centrale zenuwstelsel Tricyclische antidepressiva Amitriptylline (Sarotex, Tryptizol ) Anti-epileptica Pregabaline (Lyrica ) Nadelen: veel bijwerkingen 33
34
Als laatste. 35
Vragen? mti@acta.nl 36