NATIONAAL WATERONDERZOEK 2016 Een kwantitatief onderzoek naar de beleving en waardering van water in opdracht van FWS CAROLINE VAN TEEFFELEN JORIS DE JONG TESSA DE KRUIJK AMSTERDAM, 2016
INHOUDSOPGAVE VOORAF 03 WATERCONSUMPTIE 05 BEWUST WATER DRINKEN 10 VERPAKT NATUURLIJK MINERAALWATER 17 BIJLAGEN 22 2
VOORAF
VOORAF AANLEIDING EN DOEL ONDERZOEK De Nederlandse vereniging Frisdranken, Waters en Sappen (FWS) wil inzicht krijgen in de waterconsumptie van Nederlanders. Hiervoor heeft FWS door Ruigrok NetPanel een onderzoek laten uitvoeren onder Nederlanders. Voor het onderzoek geldt de volgende onderzoeksvraag: Hoe gebruiken en waarderen Nederlanders verschillende soorten water? Methode Het kwantitatieve onderzoek is online uitgevoerd. De doelgroep voor dit onderzoek bestaat uit Nederlanders die verpakt natuurlijk mineraalwater (plat, bruisend en/of met een vleugje smaak) drinken. In dit rapport noemen we deze doelgroep waterdrinkers. De bruto steekproef is representatief naar leeftijd, geslacht en opleiding. Als steekproefkader hebben we gebruik gemaakt van het online panel van Panelclix. Wij werken met leveranciers die voldoen aan onze kwaliteitseisen conform het Research Keurmerk, gebaseerd op ISO-norm 20252. Respons In totaal hebben 537 waterdrinkers de vragenlijst helemaal ingevuld. In de bijlage is een uitgebreide onderzoeksverantwoording opgenomen. Voor het onderzoek is gebruik gemaakt van een steekproef, niet iedereen uit de populatie heeft zijn of haar mening gegeven. Als de uitkomsten van dit onderzoek worden gebruikt om over de populatie uitspraken te doen, dan moeten betrouwbaarheidsmarges in acht worden genomen. Bij een steekproefomvang van n=537 bedraagt de maximale marge bij 95% betrouwbaarheid 4,2%. Rapportage Op de volgende slides worden de belangrijkste resultaten van dit onderzoek besproken en visueel weergegeven. Relevante significante verschillen tussen subgroepen, zoals mannen en vrouwen, worden in de tekst besproken. Vergelijkingen met het Nationaal water onderzoek in 2015 zijn vergeleken met de groep natuurlijk mineraalwater drinkers, alleen significante verschillen met 2015 zijn in het rapport opgenomen. 4 *De representativiteit is bereikt door quotering tijdens de dataverzameling. Als referentiebestand hebben we gebruik gemaakt van de Gouden Standaard 2015, ontwikkeld door de MOA en het CBS.
WATERCONSUMPTIE
WATERCONSUMPTIE VAN DE VERPAKTE SOORTEN NATUURLIJK MINERAALWATER WORDT PLAT WATER HET MEEST GEDRONKEN Welke soorten water drink jij wel eens? Basis: alle Nederlanders (n=702) Kraanwater 93% Verpakt natuurlijk mineraalwater (plat) 55% Verpakt natuurlijk mineraalwater met een vleugje smaak al toegevoegd 35% Verpakt natuurlijk mineraalwater met koolzuur 33% Water uit een watercooler 31% Ik drink nooit water 1% Vrijwel alle Nederlanders drinken wel eens water, vooral kraanwater (93%) wordt gedronken. Nederlanders vanaf 55 jaar (55-64 jaar, 46%; 65 jaar en ouder, 45%) drinken minder vaak verpakt natuurlijk plat mineraalwater. Nederlanders tot en met 34 jaar drinken relatief vaak verpakt natuurlijk mineraalwater met een smaakje (18-24 jaar, 43%; 25-34 jaar, 48%). Mannen drinker vaker water uit een watercooler (35% versus 27%), terwijl vrouwen vaker verpakt natuurlijk plat mineraalwater drinken (59% versus 50%). 6
WATERCONSUMPTIE NEGEN OP DE TIEN WATERDRINKERS DRINKEN DAGELIJKS WATER Hoe vaak drink jij over het algemeen water? Hoeveel glazen water drink jij per dag? Basis: indien men dagelijks water drinkt (n=464)* 6% 4% 2% 5 glazen Hoeveel glazen water drink jij per week? Basis: indien men niet dagelijks water drinkt (n=65)* 88% 7,4 glazen Elke dag 3-4 dagen in de week 5-6 dagen in de week 1-2 dagen in de week Minder dan één keer per week Bijna alle waterdrinkers drinken dagelijks water (88%), gemiddeld wordt er 4,4 glas per dag gedronken. Vrouwen geven aan vaker elke dag water te drinken dan mannen (93% versus 82%). Ouderen (55-64 jaar, 91%; 65 jaar en ouder, 95%) drinken vaker elke dag water dan jonge waterdrinkers (18-24 jaar, 79%; 25-34 jaar, 82%). *De extreme waarden zijn verwijderd 7
WATERCONSUMPTIE WATERDRINKERS DRINKEN MINDER WATER DAN DAT ZE DENKEN DAT GEZOND IS Gemiddeld aantal glazen water per dag dat waterdrinkers drinken Basis: allen (n=529)* Hoeveel glazen water (250 ml) per dag is volgens jou gezond? Basis: allen (n=442)* 34% 4,4 glazen 26% Hoeveel glazen water (250 ml) is volgens jou gezond? Basis: allen (n=442)* 17% 6,3 glazen 4% 3% 8% 2% 6% 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 7,00 8,00 9 of Een kwart van de waterdrinkers (26%) denkt dat 1,5 liter water per dag gezond is, een derde van de waterdrinkers (34%) geeft aan dat twee liter water per dag gezond is. meer 8 In vergelijking men 2015 denken natuurlijk mineraalwaterdrinkers nu dat men meer glazen water nodig heeft om gezond zijn dan in 2015 (gemiddeld 5,7 glazen per dag). Meer waterdrinkers denken dat 8 glazen water of meer per dag gezond is (40% versus 34%). *De extreme waarden zijn verwijderd
WATERCONSUMPTIE VROUWEN DRINKEN VAKER WATER VANWEGE GEZONDHEIDSREDENEN EN OMDAT ER GEEN CALORIEËN IN ZITTEN Waarom drink jij water? Omdat water de dorst lest Om mijn vochtgehalte op peil te houden 70% 69% Omdat het verfrissend is 60% Omdat water lekker is Omdat het past bij een gezonde levensstijl Omdat het geen calorieën bevat 49% 49% 53% Omdat water goedkoper is dan andere dranken Anders, namelijk 2% 22% Om medicijnen in te nemen. De belangrijkste redenen om water te drinken zijn omdat het de dorst lest (70%) en water het vochtgehalte op peil houdt (69%) Vrouwen drinken vaker dan mannen water omdat ze het lekker vinden (59% versus 46%), het geen calorieën bevat (59% versus 37%) en het past bij een gezonde levensstijl (56% versus 42%). Ouderen (65 jaar en ouder, 59%) geven vaker aan water te drinken omdat het geen calorieën bevat dan waterdrinkers tot 34 jaar (18-24 jaar, 40%; 25-34 jaar, 39%). In 2016 noemen waterdrinkers significant vaker dat zij water drinken omdat het verfrissend is (2015: 52%) en omdat het lekker is (2015: 48%) dan in 2015. 9
BEWUST WATER DRINKEN
BEWUST WATER DRINKEN VIER OP DE VIJF WATERDRINKERS GEEFT AAN BEWUST BEZIG TE ZIJN MET VOLDOENDE WATER DRINKEN Zorg jij er bewust voor dat je genoeg water per dag drinkt? 16% 2% 51% 32% Ja, (vrijwel) elke dag Ja, maar niet elke dag Nee, (vrijwel) nooit Weet ik niet De helft van de waterdrinkers (51%) is elke dag bewust bezig met voldoende water drinken. Een derde (32%) is ook bewust bezig met water drinken, maar doet dit niet dagelijks. Mannen zijn minder bewust bezig met het genoeg drinken van water dan vrouwen (% nee (vrijwel) nooit, 20% versus 12%). Ouderen (55-64 jaar, 59%; 65 jaar en ouder, 62%) zijn relatief vaker elke dag bewust bezig met het drinken van genoeg water. 11
BEWUST WATER DRINKEN TWEE VIJFDE VAN DE WATERDRINKERS IS AFGELOPEN JAAR MEER WATER GAAN DRINKEN, VOORNAMELIJK OMDAT HET GEZOND IS In hoeverre ben jij in het afgelopen jaar meer of minder water gaan drinken? Wat zijn voor jou redenen dat je meer water bent gaan drinken in het afgelopen jaar? Basis: indien (veel) meer water gaan drinken (n=217) 55% Water is gezond voor het lichaam Ik ben bewuster geworden dat water gezond is om te drinken 61% 71% Water helpt bij het afvallen 42% 32% Water is goedkoper dan andere dranken 20% Er is meer variatie aan water beschikbaar Ik ben meer gaan praten over het drinken van (genoeg) water 19% 10% Vanwege gezondheidsredenen. 2% 2% 9% Anders, namelijk 7% Weet niet Veel minder Minder Evenveel Meer Veel meer Weet ik niet 1% De meerderheid van de waterdrinkers (55%) drink nu evenveel water als vorig jaar. Vrouwen geven vaker aan afgelopen jaar veel meer water te zijn gaan drinken dan mannen (11% versus 6%). Waterdrinkers tot en met 44 jaar geven relatief vaak aan dat ze afgelopen jaar (veel) meer water zijn gaan drinken. Vrouwen noemen vaker dan mannen als reden voor hun gestegen waterconsumptie dat het gezond is (76% versus 65%) en dat het helpt bij het afvallen (49% versus 35%). Mannen noemen vaker als reden dat ze meer over water drinken zijn gaan praten (13% versus 7%). 12
BEWUST WATER DRINKEN RUIM EEN DERDE VAN DE WATERDRINKERS ZOU KOMEND JAAR (VEEL) MEER WATER WILLEN GAAN DRINKEN In hoeverre zou jij in het komende jaar meer of minder water per dag willen gaan drinken dan je nu drinkt? 2% 4% 31% 62% Evenveel Meer Veel meer Weet niet Minder Veel minder Het merendeel van de waterdrinkers (62%) zou komend jaar evenveel water drinken als ze nu doen, 31% wil meer en 4% wil veel meer water per dag gaan drinken. Waterdrinkers tot 34 jaar (18-24 jaar, 52%; 25-34 jaar, 50%) geven relatief vaak aan komend jaar (veel) meer water te willen gaan drinken. 13
BEWUST WATER DRINKEN EEN KWART VAN DE WATERDRINKERS DRINKT WATER HET LIEFSTE TUSSENDOOR IN DE MIDDAG Op welk moment van de dag drink jij het liefste water? Tussendoor in de middag 24% Direct bij het opstaan 13% Tussendoor in de ochtend 7% Tussendoor in de avond Bij het avondeten Voor het naar bed gaan Bij de lunch Bij het ontbijt 5% 4% 3% 2% 1% Ik heb geen voorkeur 40% Twee vijfde (40%) van de waterdrinkers maakt het niet uit op welk moment van de dag ze water drinken. Het natuurlijk waterdrink-moment van vrouwen is vaker dan van mannen bij het opstaan (17% versus 10%) en bij het ontbijt (3% versus 0%). Mannen drinken vaker water het liefste tussendoor in de ochtend (10% versus 5%) en tussendoor in de middag (29% versus 19%). 14
BEWUST WATER DRINKEN EEN DERDE VAN DE WATERDRINKERS BEGINT DE DAG MET EEN GLAS WATER OF HEEFT EEN FLESJE BIJ DE HAND OM TE ZORGEN DAT ZE GENOEG WATER DRINKEN Wat doe jij om ervoor te zorgen dat je genoeg water per dag drinkt? Ik begin mijn dag altijd met een glas water Ik heb altijd een flesje water bij de hand Ik zet water op mijn bureau/werkplek Ik drink uit een groot formaat glas/beker/fles Ik drink altijd water bij het eten Ik zorg dat ik altijd water in de koelkast heb Ik kies voor verpakt mineraalwater i.p.v. andere drank Ik drink water met een smaakje Ik zet de hoeveelheid die ik moet drinken klaar Ik stel vaste tijden in dat ik water drink Ik drink na elk toiletbezoek een glas water Ik gebruik een speciale app op mijn telefoon Anders, namelijk... Ik doe geen van deze dingen Weet ik niet 5% 5% 4% 1% 2% 1% 13% 18% 16% 28% 26% 24% 23% Ik drink vaak water na een sigaret. 34% 34% 15 Negen op de tien waterdrinkers (86%) treft maatregelen om te zorgen dat er per dag voldoende water gedronken wordt, gemiddeld nemen ze twee maatregelen. Vrouwen hebben vaker dan mannen een flesje water bij de hand (40% versus 27%), en drinken vaker uit een groot formaat glas (30% versus 22%). Mannen stellen vaker vaste tijden in om water te drinken dan vrouwen (8% versus 3%). Waterdrinkers ouder dan 65 jaar (47%) beginnen de dag relatief vaak met een glas water. Jongeren (18-24 jaar, 50%) zetten relatief vaak water op hun bureau. Waterdrinkers van 35 tot en met 44 jaar (42%) drinken vaker uit een groot formaat glas dan andere leeftijdsgroepen.
BEWUST WATER DRINKEN EEN MEERDERHEID VAN DE WATERDRINKERS DRINKT HET LIEFSTE WATER UIT EEN GLAS 57% Waar drink jij het liefste water uit? 22% 10% 4% 3% 3% (Water)glas Plastic flesje tot 0,5 liter Waterfles/bidon Plastic fles groter dan 0,5 liter Plastic beker Geen voorkeur Vrouwen drinken vaker dan mannen water uit een waterfles of bidon (12% versus 7%). Jongeren (18-24 jaar, 38%) hebben relatief minder vaak de voorkeur voor een (water) glas. Jongeren (18-24 jaar, 16%) drinken vaker water uit een waterfles of bidon dan ouderen (65 jaar en ouder 5%). 16
VERPAKT NATUURLIJK MINERAALWATER
VERPAKT NATUURLIJK MINERAALWATER DE VOORNAAMSTE REDEN OM VERPAKT NATUURLIJK MINERAALWATER TE DRINKEN IS OMDAT HET HANDIG IS OM MEE TE NEMEN, EN OMDAT MEN HET LEKKER VINDT Je geeft aan wel eens verpakt natuurlijk mineraalwater te drinken. Waarom drink je dit? Omdat het handig is om mee te nemen Omdat ik dit lekker vind Omdat ik graag water met een smaakje drink Omdat ik graag water drink met koolzuur Omdat ik het gemakkelijk kan koelen Omdat dit wordt aangeboden in de horeca Omdat het van constante kwaliteit is Omdat het goedkoop is Omdat ik het hygiënisch(er) vind Omdat ik denk dat het veiliger is Omdat het een luxere uitstraling heeft Anders, namelijk Weet ik niet 1% 2% 8% 7% 7% 5% 5% 12% 18% 17% 17% 35% 48% Als ik vergeten ben om water mee te nemen, koop ik het wel eens. Met uitzondering van omdat ik graag water met een smaakje drink zijn alle antwoordcategorieën in 2016 significant minder vaak genoemd dan in 2015. Omdat men graag water drinkt met een smaakje is even vaak genoemd als in 2015. Vrouwen noemen vaker dan mannen dat ze verpakt natuurlijk mineraalwater drinken omdat het handig is om mee te nemen (54% versus 41%). Mannen noemen vaker dan vrouwen als reden dat de kwaliteit constant is (12% versus 5%). 18
VERPAKT NATUURLIJK MINERAALWATER TWEE VIJFDE VAN DE WATERDRINKERS VINDT HET BELANGRIJK OM TE WETEN WAAR MINERAALWATER VANDAAN KOMT EN WELKE MINERALEN ERIN ZITTEN Ik vind het belangrijk om te weten waar verpakt mineraalwater vandaan komt Ik vind het belangrijk om te weten welke mineralen verpakt mineraalwater bevat 16% 40% 17% 42% 39% 43% (Helemaal) mee oneens Neutraal (Helemaal) mee eens (Helemaal) mee oneens Neutraal (Helemaal) mee eens Waterdrinkers tot en met 34 jaar (18-24 jaar, 25%; 25-34 jaar, 26%) vinden het vaker niet belangrijk om te weten waar verpakt mineraalwater vandaan komt dan ouderen ((helemaal) mee oneens, 65 jaar en ouder, 3%). 19
VERPAKT NATUURLIJK MINERAALWATER TWEE VIJFDE VAN DE WATERDRINKERS DENKT DAT MINERAALWATER ZONDER KOOLZUUR GEZONDER IS DAN MET KOOLZUUR EN BIJNA DE HELFT DENKT DAT WATER ZONDER VLEUGJE SMAAK GEZONDER IS DAN MET VLEUGJE SMAAK Ik denk dat verpakt natuurlijk mineraalwater zonder koolzuur gezonder is dan verpakt natuurlijk mineraalwater met koolzuur Ik denk dat verpakt natuurlijk mineraalwater zonder vleugje smaak toegevoegd gezonder is dan met vleugje smaak 21% 33% 16% 33% 40% 47% (Helemaal) mee oneens Neutraal (Helemaal) mee eens (Helemaal) mee oneens Neutraal (Helemaal) mee eens Waterdrinkers tot en met 44 jaar denken relatief vaak dat mineraalwater zonder smaakje gezonder is ((helemaal) mee eens, 18-24 jaar, 61%; 25-34 jaar, 59%; 35-44 jaar, 57%) 20
VERPAKT NATUURLIJK MINERAALWATER TWEE VIJFDE VAN DE WATERDRINKERS VINDT HET MAKKELIJKER OM GENOEG WATER TE DRINKEN DOOR NATUURLIJK MINERAALWATER MET EEN SMAAKJE Als er geen verpakt natuurlijk mineraalwater beschikbaar is, wordt het voor mij moeilijker om genoeg water per dag te drinken Door verpakt natuurlijk mineraalwater met een vleugje smaak is het voor mij gemakkelijker om genoeg water te drinken 70% 15% 14% 23% 32% 44% (Helemaal) mee oneens Neutraal (Helemaal) mee eens (Helemaal) mee oneens Neutraal (Helemaal) mee eens Jongeren (18-24 jaar, 29% (helemaal) mee eens) vinden het relatief vaak moeilijker om genoeg water te drinken als er geen natuurlijk mineraalwater beschikbaar is. 21
22 BIJLAGEN
BIJLAGEN ONDERZOEKSVERANTWOORDING Respons In totaal hebben 537 respondenten de vragenlijst helemaal ingevuld. Omschrijving Aantal Gestart met vragenlijst 1478 Uitgescreend (geen doelgroep) 168 Uitgescreend (quotum vol) 621 Afgehaakt 150 Uitgescreend (niet goed ingevuld) 2 Gekwalificeerde respondenten (netto steekproef) 537 Vragenlijst De vragenlijst heeft online gestaan van 11mei 2016 tot en met 18 mei 2016 De vragenlijst is in nauw overleg met FWS tot stand gekomen. Gemiddeld hebben de respondenten vijf minuten nodig gehad om de vragenlijst in te vullen. 23
BIJLAGEN ONDERZOEKSVERANTWOORDING Profiel waterdrinkers (n=537) Geslacht Man 47% Vrouw 53% - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Leeftijd 18 t/m 24 jaar 11% 25 t/m 34 jaar 16% 35 t/m 44 jaar 18% 45 t/m 54 jaar 19% 55 t/m 65 jaar 16% 65 jaar en ouder 20% - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Opleidingsniveau Laag 30% Middel 45% Hoog 25% - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Aantal Nederlanders 18 jaar en ouder: 13.103.600 24
COLOFON COLOFON In opdracht van FWS, 2016 Caroline van Teeffelen, caroline@ruigroknetpanel.nl Joris de Jongh, joris@ruigroknetpanel.nl Silodam 1a, 1013 AL Amsterdam, Telefoon 020-6238512, e-mail: info@ruigroknetpanel.nl, KvK 34135878, BTW 809001469B01, Bank 659170264 25