Strategie voor meer verkeersveiligheid Algemene context: de doelstelling = maximum 420 verkeersdoden tegen 2020. Het afgelopen decennium slaagde ons land erin om het aantal doden op de weg met 44% terug te dringen tot 840 dodelijke verkeersslachtoffers in 2010. Ondanks de positieve evolutie werd de doelstelling om maximaal 750 doden op de Belgische wegen te tellen, in 2010 niet gehaald. In haar mededeling van 20 juli 2010 stelde de Europese Commissie de halvering voor van het totale aantal verkeersdoden in de Europese Unie tegen 2020 waarbij wordt uitgegaan van de situatie eind 2010. In functie van het aantal dodelijke slachtoffers eind 2010 heeft de Staten-Generaal van 11 mei 2011 een nieuwe doelstelling geformuleerd: het aantal verkeersdoden tegen 2020 doen dalen tot maximum 420. Elke dag krijgen in ons land 20 gezinnen te maken met een dode of zwaargewonde tengevolge van een verkeersongeval In 2010 telden we 840 doden op onze wegen. 840 doden per jaar = 5 volledige Boeings 737 die crashen op onze wegen. Hierbij komen nog 6000 ernstig gewonden en meer dan 46.000 ongevallen waarbij er gewonden vielen. Jaarlijks telt men dus ongeveer 60.000 slachtoffers op onze wegen ( doden, ernstig gewonden en licht gewonden). 60.000 mensen, dat is ongeveer evenveel als het aantal inwoners van Oostende en iets meer dan de volledige stad Verviers of Roeselare. Zijn wij in België bereid te aanvaarden dat ieder jaar een volledige stad slachtoffer wordt van een verkeersongeval? Ieder jaar sterven op onze wegen gemiddeld 300 personen wegens onaangepaste snelheid. 200 dodelijke slachtoffers door het rijden onder invloed en nog eens 100 doordat ze geen gordel droegen.
Deze thema s blijven dus prioritair. Gelet op de evolutie van de cijfers en de ambitieuze doelstelling voor 2020 is het van belang dat tijdens deze legislatuur doordachte beslissingen worden genomen die erop gericht zijn de lange termijndoelstellingen te halen. Melchior Wathelet stelt daarom de volgende maatregelen voor: 1. Rijden onder invloed van alcohol De maatregelen: 3.6% van de mensen die gecontroleerd worden op het rijden onder invloed, testen positief. s Nachts en tijdens de weekends test 1 op de 2 bestuurders na een ongeval positief. Er bestaat dus een duidelijk verband tussen rijden onder invloed en het veroorzaken van een (dodelijk) ongeval. In Europees perspectief stellen we vast dat België zich met 78 doden per miljoen inwoners boven het Europees gemiddelde (61) situeert en dat het nog steeds in het achterste peloton blijft hangen. In de buurlanden bijvoorbeeld bedraagt het aantal doden 32 in Nederland en 45 in Duitsland. De problematiek van het rijden onder invloed van alcohol is in België één van de factoren waarom België het minder goed doet dan de meeste Europese lidstaten. Wetenschappelijke studies tonen aan dat alcohol een rol speelt in 25 tot 40 % van de ongevallen met dodelijke slachtoffers. Bij 0,2 promille is het risico op een dodelijk ongeval dubbel zo groot als in nuchtere toestand. Het risico op een dodelijk ongeval bij 0,5 promille is 2,5 keer hoger en bij 0,8 promille 4,5 keer hoger dan in nuchtere toestand. Alcohol verlaagt de werking van het centrale zenuwstelsel, wat dan weer een invloed heeft op een brede waaier van vaardigheden die noodzakelijk zijn voor het veilig besturen van een voertuig. De Europese commissie heeft reeds in haar aanbeveling van 17.1.2001 duidelijk gesteld dat: Een lagere limiet is van belang voor de bestuurders van grote voertuigen die goederen en passagiers vervoeren, alsook voor bestuurders van voertuigen waarmee gevaarlijke goederen worden vervoerd. Op 27 september 2011 werd dit nogmaals herhaald in een resolutie van het Europees parlement. De voornaamste federatie voor transporteurs (FEBETRA) pleitte begin dit jaar nog voor een verlaging van de huidige alcohollimiet voor bestuurders van vrachtwagens tijdens de werkgerelateerde uren. Een vrachtwagenchauffeur die onder invloed rijdt, is een gevaar op de weg". In de sector van het goederen- en personenvervoer over de weg zijn de mogelijke
materiële en lichamelijke gevolgen van alcoholgebruik niet alleen veel groter, maar ook veel zichtbaarder. Ingrijpen dringt zich dan ook op. In België moet het duidelijk worden dat rijden en drinken niet samen gaan. Om dit te benadrukken zullen volgende maatregelen genomen worden: 1. de invoering van de alcohollimiet van 0,2 promille voor bestuurders van voertuigen categorie C en D (inclusief subcategorieën C1 en D1) en het bezoldigd personenvervoer (A of B + medisch attest) Het gaat hier dus over chauffeurs van vrachtwagens, autobussen en autocars en bestuurders die professioneel mensen vervoeren, zoals taxichauffeurs, en leerlingenvervoer. 2. het bedrag van de onmiddellijke inning voor een alcoholintoxicatie tussen 0.5 en 0.8 promille wordt verhoogd van 150 naar 170. Er zal worden nagegaan hoe deze meerinkomst kan aangewend worden voor de aanschaf van ademtesttoestellen voor de politiediensten. 3. teneinde het gevoel van straffeloosheid voor de buitenlandse bestuurders in ons land te beperken, zal de procedure van de onmiddellijke inning voor inbreuken op het rijden onder invloed worden uitgebreid. De buitenlandse bestuurders zullen tot 1,5 promille naast het rijverbod ook onmiddellijk het verschuldigde bedrag moeten betalen. Voor de bewoners van dit land wordt de onmiddellijke inning uitgebreid tot 1,2 promille. Melchior Wathelet : Rijden en drinken gaan niet samen. Het is een kwestie van kiezen. Of je drinkt, of je rijdt. 2. Rijbewijs Ingevolge de omzetting van de derdeeuropese Richtlijn betreffende het rijbewijs dient het rijbewijs in bankkaartmodel vanaf 19 januari 2013 om de 10 jaar te worden vervangen. Op het moment van de verlenging zal documentatie verschaft worden over de wijzigingen of nieuwe elementen in de wegcode. Melchior Wathelet : Laten we de 10-jaarlijkse vervanging van het rijbewijs benutten om pro actief op te treden. Een betere kennis van de verkeersregels zal de verkeersveiligheid in de hand werken
3. Recidive De wegverkeerswet voorziet reeds in een mogelijkheid tot strengere bestraffing van bestuurders die binnen een periode van 3 jaar eenzelfde overtreding of een bepaalde combinatie van overtredingen begaan waarvoor rijverbod mogelijk is. Rijden onder invloed, vluchtmisdrijf, radardetector, drugs en rijden zonder rijbewijs zijn momenteel de overtredingen die in aanmerking komen voor recidive. De bedoeling is om snelheidsovertredingen (+ 40km) en overtredingen van de 4 de graad, zoals links inhalen op een helling of in een bocht of het houden van straatraces, hieraan toe te voegen. Recidive zal aanleiding geven tot een strengere straf. Aan het rijverbod zullen theoretische en praktische proeven gekoppeld worden. Wat zal veranderen : Inbreuken 1. Rijden onder invloed van alcohol of drugs, dronkenschap herhaling enkelvoudig (1) Nieuw herhaling tweevoudig (2) Nieuw herhaling drievoudig (3) Nieuw 2. Vluchtmisdrijf 3. Sturen zonder rijbewijs 4. radardetector 5. nieuw 6. nieuw Inbreuken van de 4 e graad Zwaarste snelheidsinbreuken Verplicht: Verval van ten minste 3 maanden + 4 examens (4) Verplicht: Verval van ten minste 6 maanden + 4 examens (4) Verplicht: Verval van ten minste 9 maanden + 4 examens (4) (1) het plegen van één van de 6 strafbare inbreuken binnen de 3 jaar na een veroordeling voor één van deze 6 inbreuken.
(2) Het plegen van één van de 6 strafbare inbreuken binnen de 3 jaar na twee veroordelingen voor één van deze 6 inbreuken. (3) Het plegen van één van de 6 strafbare inbreuken binnen de 3 jaar na drie veroordelingen voor één van deze 6 inbreuken. (4) Uitgesproken door de rechter; de 4 examens en onderzoeken: medisch, psychologisch, theoretisch en praktisch Melchior Wathelet : Het is onaanvaardbaar dat een kleine groep wegpiraten en veelplegers onze wegen onveilig maken. Deze mensen zullen sneller en strenger bestraft worden. 4. Het dragen van de gordel en het gebruik van kinderbeveiligingssystemen Tijdens de laatste gedragsmeting in 2010 droeg 85,6% van de bestuurders en 85,7% van de inzittenden voorin de wagen hun gordel. Achterin de wagen draagt slechts 50% van de passagiers altijd de gordel. Wanneer men de gordel niet draagt bij 20km/uur bestaat reeds de kans op overlijden. Uit onderzoek in 2011 blijkt dat 7 op de 10 kinderen worden vervoerd in een daartoe bestemd autostoeltje ( al dan niet correct gebruikt). 1 op 2 kinderen wordt in België niet correct vastgemaakt. 1 op 10 kinderen wordt niet vastgemaakt. Dit zijn zeer verontrustende cijfers: het staat immers vast dat het dragen van de gordel of het correct gebruik van een autostoel het risico op een schedeltrauma met 40% doet dalen. Het gebruik van de gordel vermindert met 40 à 50% de kans op een dodelijk ongeval voor de bestuurder en de inzittende vooraan. Voor een inzittende achteraan bedraagt dit verminderd risico 25%. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) kan het correct vervoeren van kinderen in een daartoe bestemd autostoeltje de kans op een dodelijk ongeval doen halveren. In 2009 waren 1913 kinderen tussen de 0 en 12 jaar als inzittende van een auto betrokken bij letselongevallen, 63 van hen kwamen daarbij om het leven of raakten zwaargewond. Nog al te vaak ziet men kinderen die niet op een correcte manier worden vervoerd in een daartoe bestemd autostoeltje.
Het niet dragen van de veiligheidsgordel wordt daarom een inbreuk van de 2 e graad (100 euro) en het niet (correct) gebruiken van het kinderbeveiligingssysteem wordt een inbreuk van de 3 e graad (150 euro). Wat zal veranderen: Niet dragen veiligheidsgordel Geen gebruik maken van een kinderbeveiligingssysteem Onmiddelijke inning nu 50 euro 50 euro Onmiddelijke inning na Boete wijziging 100 120 à 1.500 150 180 à 3.000 Melchior Wathelet: Kinderen op een correcte manier vervoeren is blijkbaar niet voor iedereen vanzelfsprekend. Dit is onaanvaardbaar en moet strenger bestraft worden. Al deze maatregelen hebben natuurlijk weinig zin zonder een laatste maatregel. Deze is niet nieuw, maar leidt, dankzij een aanhoudende inspanning van de verschillende stakeholders, tot steeds betere resultaten: Pakkans verhogen en daadwerkelijke inning van de boetes garanderen Verkeersveiligheid hangt nauw samen met de kans om gecontroleerd te worden. De werkelijke kans dat men gecontroleerd wordt op het naleven van de verkeersregels, is van zeer groot belang. Sinds enkele jaren is controle dan ook een prioriteit geworden voor alle betrokken stakeholders. De cijfers liegen er niet om. Bij wijze van voorbeeld een overzicht van de cijfers van de Federale wegpolitie: Rijden onder invloed: in 2008 werden door de Federale Wegpolitie 125.250 controles In 2011 werden door de Federale Wegpolitie 263.268 controles Snelheidscontrole: in 2008 werden door de Federale Wegpolitie 557.818 controles
In 2011 werden door de Federale Wegpolitie 1.054.886 controles Na de controle moet er ook gewaakt worden over de daadwerkelijke inning van de geldboete. De wettekst die het bevel tot betaling zal invoeren zit in de laatste rechte lijn in het Parlement. Dankzij deze aanpassing van de wet zal het moeilijk worden om een opgelopen boete niet te betalen. Melchior Wathelet : Samen met de andere stakeholders wil ik een duidelijke boodschap geven: er komen meer controles en boetes zullen daadwerkelijk betaald worden. Het gaat hier om onze veiligheid en deze duldt geen uitzonderingen.