De OR en de ARBOCATALOGUS De arbocatalogus als leidraad voor elke ondernemingsraad JanFL de Waal. Bestuurslid St. Arbocatalogus Afvalbranche Arbeidsomstandighedenwet Doel van de wet Bevorderen van GEZONDHEID,VEILIGHEID en WELZIJN. Terugdringen van ziekteverzuim Gezamenlijke verantwoordelijkheid werkgever en werknemer Kortom: Overleg over ARBO tussen Werkgever en Werknemer De ONDERNEMINGSRAAD De arbocatalogus als leidraad voor elke OR JanFL de Waal
Arbeidsomstandighedenwet Verplichtingen werkgever Organiseren van de arbeid. Inrichten en zorg voor de arbeidsplaatsen. Verstrekken van persoonlijke beschermingsmiddelen. Doeltreffend geven van opleiding en instructie b.v. omtrent gebruik van b.v. laad en losmiddelen. Werknemers doeltreffend voorlichten over de risico s bij de werkzaamheden. Werknemers doeltreffend voorlichten over de maatregelen die genomen zijn om de risico s te voorkomen, beperken en/of beheersen. Toezien op de naleving op de instructies en voorschriften. Arbeidsomstandighedenwet Verplichtingen werknemer Arbeidsmiddelen en gevaarlijke stoffen op de juiste wijze gebruiken. Beveiligingen niet veranderen of weghalen en deze op de juiste manier gebruiken. Meldingsplicht van door hem opgemerkte gevaren (onveilige situaties) Verplicht gebruiken van persoonlijke beschermingsmiddelen én het onderhouden van de PBM-s Meewerken aan opleiding en instructie omtrent gebruik van risico volle gereedschappen -machines én de toepassing van Persoonlijke Beschermingsmiddelen en alle in de certificering opgenomen verplichtingen De arbocatalogus als leidraad voor elke OR JanFL de Waal
Arbeidsomstandighedenwet Relatie met andere wetgeving De Europese richtlijn 89/391/EEG zegt o.m.: De Werkgever is verplicht te zorgen voor de veiligheid en de gezondheid van de werknemer inzake alle met het werk verbonden aspecten. De werkgever blijft altijd verantwoordelijk óók als hij deskundigen inhuurt die deze zorg uit handen nemen. De werkgever moet de nodige aangepaste maatregelen treffen op gebied van eerste hulp, de brandbestrijding en de evacuatie van werknemers bij ernstig en onmiddellijk gevaar, daarbij rekening houdend met andere aanwezige personen. Arbeidsomstandighedenwet Relatie met andere wetgeving Het Burgerlijk Wetboek Artikel 658 Boek7 behandelt de civiele zorgplicht: De werkruimte, de werktuigen en gereedschappen waarin resp. waarmee de arbeid wordt verricht zodanig in te richten en te onderhouden om te voorkomen dat de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden schade lijdt. De werkgever is jegens de werknemer aansprakelijk voor schade die de werknemer tijdens de uitoefening van zijn werkzaamheden lijdt. Bovengenoemde aansprakelijkheid kan nooit ten nadele van de werknemer worden afgeweken. De arbocatalogus als leidraad voor elke OR JanFL de Waal
Arbeidsomstandighedenwet Relatie met andere wetgeving De Arbeidsomstandighedenwet 2007 specificeert de wettelijke verplichtingen Deskundige bijstand op het gebied van de Bedrijfshulpverlening (art.15) als volgt: De werkgever laat zich ten aanzien van de naleving van ZIJN verplichtingen op grond van art.3 van deze wet bijstaan door één of meerdere werknemers die door hem zijn aangewezen als bedrijfshulpverleners. De bedrijfshulpverleners verlenen in het ieder geval bijstand door: Het verlenen van eerste hulp bij ongevallen. Het beperken en het bestrijden van brand. Het beperken van de gevolgen van ongevallen. Het evacueren van werknemers bij ernstig en onmiddellijk gevaar. Arbeidsomstandighedenwet RI&E > Risico Inventarisatie & Evaluatie Alle risico s op het gebied van Veiligheid, Gezondheid en Welzijn moeten in kaart worden gebracht. Het zijn risico s die te maken hebben met: De werkplek Het gedrag van medewerkers Het toezicht op gezonde werkwijze en procedures Het arbobeleid zoals wettelijke evaluatie van alle gevonden risico s Plan van aanpak om risico s te beperken en/of beheersen; In overleg met OR opstellen De arbocatalogus als leidraad voor elke OR JanFL de Waal
Arbeidsomstandighedenwet Ziekteverzuimbeleid De Ondernemer is verplicht om een ziekteverzuimbeleid te voeren dat gericht is op het voorkómen en beperken van ziekteverzuim en het begeleiden van zieke medewerkers. Heel veel maatregen uit de arbocatalogus richten zich op het opheffen of beheersen van risico s en daadoor het voorkomen of beperken van ziekteverzuim. Daarom: Samen opstellen Directie én OR Wet op de OndernemingsRaden Belangrijke ARBO artikelen Art. 27 Instemmingsrecht bv. ARBO, ziekteverzuim en re-integratie Art. 28 Stimulerende taken bv. Arbeidsomstandigheden Art. 31 Informatie recht De ondernemer moet aan de OR alle informatie verschaffen die voor de vervulling van haar taak nodig is. Art. 23.3 Initiatiefrecht De OR hoeft niet te wachten op een voorstel van de ondernemer, maar kan met een eigen voorstel komen. De arbocatalogus als leidraad voor elke OR JanFL de Waal
Wet op de OndernemingsRaden Specifieke ARBO Rechten Onderwerpen zijn: Arbo beleid en Certificering (b.v. VCA**) Risico Inventarisatie & Evaluatie inclusief het Plan van Aanpak Ziekteverzuimbeleid Keuze Arbo-dienst Voorlichting, opleiding en instructie Bedrijfshulpverlening Wet op de OndernemingsRaden Specifieke ARBO Rechten Onderwerpen zijn: Veiligheid machines en gereedschappen Persoonlijke Beschermingsmiddelen Werkdruk en stress Ongewenst gedrag Inrichting arbeidsplaatsen Lawaai / klimaat De arbocatalogus als leidraad voor elke OR JanFL de Waal
Wet op de OndernemingsRaden Art. 27 Instemmingsrecht Art. 27 1.d. : Een ondernemer behoeft de instemming van de ondernemingsraad tot vaststelling, wijziging of intrekking van een regeling op gebied van de arbeidsomstandigheden, het ziekteverzuim of het reintegratiebeleid. Geldt uitsluitend voor het geval dat de wetgeving de ondernemer een keuze vrijheid biedt. Die keuzevrijheid is in het iedergeval met betrekking tot de inhoud en organisatie van de RI&E Wet op de OndernemingsRaden Art. 27 Instemmingsrecht Gaat o.a. over: Ziekteverzuimbeleid Keuze & Opdrachtformulering ARBO dienst Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) Plan van Aanpak tbv beheersing risico s Vaststellen Sociaal beleidsplan Arbo- en Milieubeleid inclusief bedrijfsregels De arbocatalogus als leidraad voor elke OR JanFL de Waal
Wet op de OndernemingsRaden Art. 28 Stimulerende taken OR De Ondernemingsraad moet zoveel mogelijk bevorderen dat de voor de onderneming geldende voorschriften op het gebied van arbeidsomstandigheden en de arbeids- en rusttijden worden nageleefd, zoals wettelijke bepalingen, caobepalingen, en interne regelingen. De OR heeft instemmingsrecht op alle interne regelingen die hier boven bedoeld zijn. Zonodig kan de OR een beroep doen op de ARBO-dienst, Inspectie SZW of een in- of externe deskundige Wet op de OndernemingsRaden Art. 31 Algemeen informatie recht Sociale informatie Ziekteverzuimcijfers Ziekteverzuim analyses (arbodienst) Meerjaren arbobeleidsplan Sociaal beleidsplan De te nemen maatregelen en PBM-s Periodiek overleg met ARBO arts over alle terzake doende onderwerpen. Duurzame inzetbaarheid De arbocatalogus als leidraad voor elke OR JanFL de Waal
Wet op de OndernemingsRaden Art. 23.3 Initiatiefrecht Op basis van zijn stimulerende taken (art.28) óf na ontvangst van de ontvangen informatie óf na raadpleging van b.v. de arbocatalogus, een deskundige, Inspectie - SZW, bedrijfsarts of ARBO-dienst,kan de ondernemingsraad grond van het initiatiefrecht een (wijzigings) voorstel indienen. De OR hoeft niet te wachten totdat de bestuurder er mee komt maar kiest zonodig zelf een geschikt moment. Arbeidsomstandighedenwet Voor een goede vervulling van haar taak heeft de OR de beschikking over alle mogelijke informatie uit de Maak daar dan ook gebruik van! De arbocatalogus als leidraad voor elke OR JanFL de Waal
www.arbocatalogus-afvalbranche.nl Wettelijke eisen: Met de maatregelen uit de arbocatalogus wordt geacht te voldoen aan de wettelijk eisen. Arbeidshygiënische strategie (regels&toetsing) staat centraal Bedrijven die de Arbocatalogus toepassen blijven volledig zelf verantwoordelijk voor het eigen beleid! De arbocatalogus als leidraad voor elke OR JanFL de Waal
BASIS: Deze arbocatalogus biedt maatregelen voor Arbeidsomstandigheden,Veiligheid en Gezondheid op het werk, specifiek toegesneden op de situatie in de afval branche Structuur en Indeling: Activiteiten en samenhang Risico s en Maatregelen Basisstructuur Raadplegen. De arbocatalogus als leidraad voor elke OR JanFL de Waal
Maatregelen: Bronmaatregelen Oorzaken wegnemen Technische maatregelen Wegafzettingen; noodknoppen etc Organisatorische Maatregelen Inrichting van het werk Organisatie aanpassingen Methode van werken Maatregelen: Persoonlijke beschermingsmiddelen Maatregelen die een persoon moeten beschermen tegen risico s zoals: Gehoorbescherming Veiligheidsschoenen Handschoenen Veiligheidsbril Veiligheidskleding (Verkeer / werkplaats) De arbocatalogus als leidraad voor elke OR JanFL de Waal
Risico groepen: Aanraking van afval Alléén werken Beperkte verlichting Besloten ruimten Brand en Explosie Fysieke belasting Risico groepen: Gevaarlijk afval Procesveiligheid Psychosociale arbeidsbelasting Vallende en wegschietende voorwerpen Vallen en beknellen Verkeer Weersomstandigheden De arbocatalogus als leidraad voor elke OR JanFL de Waal
Ter Afsluiting goed om te weten. Als de te nemen maatregelen ter opheffing of beheersing van enig risico beschreven wordt in de arbocatalogus geldt er voor de ondernemer infeite geen keuze mogelijkheid. In dat geval heeft heeft de OR geen instemmingsrecht op de genomen maatregel. De OR heeft altijd instemming op de prioriteiten van alle maatregelen zoals deze in het Programma van Aanpak van de RI&E beschreven zijn! Maak maximaal gebruik van de arbocatalogus Ter Afsluiting goed om te weten. ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN zijn zo belangrijk dat Ondernemer ( management, P&O, KAM, Arbodienst) en Ondernemingsraad zich maximaal moeten inspannen om het beste resultaat te bereiken. De OR alleen het instemmingsverzoek te sturen werkt contra productief. Het beste resultaat wordt bereikt door vroeg in het proces met elkaar SAMEN te WERKen. De arbocatalogus als leidraad voor elke OR JanFL de Waal
De OR en de ARBOCATALOGUS De arbocatalogus als leidraad voor elke ondernemingsraad ZIJN ER NOG VRAGEN? De arbocatalogus als leidraad voor elke OR JanFL de Waal
De OR en de ARBOCATALOGUS De arbocatalogus als leidraad voor elke ondernemingsraad Ad Vermaas. Beleidsadviseur KAM - HVC groep Overheidsgedomineerde NV 48 gemeenten 6 waterschappen 12% van Nederlandse huishoudens Grondstoffenmanagement Opwekking en levering duurzame energie 2 De arbocatalogus als leidraad voor elke OR Ad Vermaas
1.014.000 ton afvalaanvoer 919 medewerkers 19 afvalbrengstations 2 AEC s 1 BEC 1 SVI 5 windparken 396 bedrijfsvoertuigen 3 24 verzuimongevallen Ziekteverzuim 6,3% ISO 9001 en VCA** (grondstoffenmanagement) ISO 9001, ISO 14001 en OHSAS 18001 (energie) 4 De arbocatalogus als leidraad voor elke OR Ad Vermaas
Hoe wordt arbocatalogus gevuld? Werkgroepen maken voorstellen Voorstellen passeren afstemmende werkgroep Bestuur stichting arbocatalogus stemt in met voorstellen Marginale toetsing door I-SZW Definitieve opname teksten op de site 5 Hoe komen we aan onderwerpen? 6 De arbocatalogus als leidraad voor elke OR Ad Vermaas
Hoe komen we aan onderwerpen? 7 Onderwerpen werkgroep inzameling Asbest Bellen tijdens het rijden Openen deuren afzetcontainers Eisen aan signaalkleding Hoogte van instaptreeplanken Fysieke belasting bij rolcontainers Enzovoorts 8 De arbocatalogus als leidraad voor elke OR Ad Vermaas
Hoe werkt de arbocatalogus in de praktijk Probleemstelling Oplossingsrichting Gevolgen 9 Probleemstelling In hoeverre voldoet het inzamelbedrijf van HVC aan de wettelijke bepalingen als het gaat om het risico van blootstelling aan DME? 10 De arbocatalogus als leidraad voor elke OR Ad Vermaas
De arbocatalogus als leidraad voor elke OR Ad Vermaas
De arbocatalogus als leidraad voor elke OR Ad Vermaas
De arbocatalogus als leidraad voor elke OR Ad Vermaas
De arbocatalogus als leidraad voor elke OR Ad Vermaas
De arbocatalogus als leidraad voor elke OR Ad Vermaas
Let op status van teksten 22 De arbocatalogus als leidraad voor elke OR Ad Vermaas
23 Kan het ook anders? 24 De arbocatalogus als leidraad voor elke OR Ad Vermaas
25 26 De arbocatalogus als leidraad voor elke OR Ad Vermaas
En dan verder? Opstellen plan van aanpak Uitvoeren plan van aanpak Bewaken en evalueren voortgang 28 De arbocatalogus als leidraad voor elke OR Ad Vermaas
Gevolgen arbocatalogus Duidelijkheid voor werkgever en werknemer Duidelijkheid voor OR, VGWM en KAM 29 Toekomstige inhoud arbocatalogus 30 De arbocatalogus als leidraad voor elke OR Ad Vermaas
De OR en de ARBOCATALOGUS De arbocatalogus als leidraad voor elke ondernemingsraad ZIJN ER NOG VRAGEN? De arbocatalogus als leidraad voor elke OR Ad Vermaas
De OR en de ARBOCATALOGUS De arbocatalogus als leidraad voor elke ondernemingsraad Bert Waijer. OR/QHSE commissielid Attereo Inhoud Hoe hebben wij de arbocatalogus onder de aandacht gebracht? Hoe en waarvoor gebruiken wij als OR de arbocatalogus? 2 De arbocatalogus als leidraad voor elke OR Bert Waijer
Arbocatalogus: Hoe onder de aandacht? QHSE kwartaal thema s (in 2012 en 2013) Locatiereglement Attero per jaar ca. 3000 nieuwe gevallen van werkgerelateerde gehoorbeschadiging. 3 QHSE-kwartaalthema Arbocatalogus voor de Afvalbranche HOEZO RISICO? o o o o o Hoelang zit je onafgebroken achter het stuur op weg naar je vakantiebestemming? Draag je bij het grasmaaien ook een veiligheidsbril of veiligheidsschoenen? Maak je bij het schilderen van je woning gebruik van een ladder of een steiger? Verwijder je eerst de stekker uit het stopcontact voordat iets gaat repareren? Draag je bij slijpwerkzaamheden ook een stofmasker en gehoorbescherming? Neem je (on)bewust risico s of tref je eerst maatregelen om de risico s tot een minimum te beperken? In deze vraag ligt ook de definitie van veiligheid opgesloten: Veiligheid is het bewust nemen van aanvaardbare risico. Welke arborisico s kunnen zich allemaal voordoen bij het inzamelen en verwerken van afval en welke maatregelen moeten we treffen om deze risico s tot een aanvaardbaar niveau terug te brengen? Het antwoord op deze vragen vind je in de Arbocatalogus voor de Afvalbranche. Onder de titel: HOEZO RISICO? is het 3 e HSE kwartaalthema gewijd aan de arbocatalogus. De catalogus is te vinden op: www.arbocatalogus.net/afval www.arbocatalogus-afvalbranche.nl. De arbocatalogus is reeds aangekondigd in het locatiereglement Attero versie 2010 (hoofdstuk 1.3 Veiligheid) en de Arbeidsinspectie heeft al delen goedgekeurd. In de catalogus is aangeven welke delen nu al van kracht zijn. In de komende weekinfo s wordt elke keer een onderwerp uit arbocatalogus toegelicht en medio augustus wordt een toolbox uitgegeven. Als je de arbocatalogus wat beter leert kennen, dan kom je er achter dat dit bij uitstek een middel is om twee belangrijke aspecten uit de nieuwe beleidsverklaring van Attero in te vullen: o Wij geven onze medewerkers op alle niveaus de bevoegdheden en middelen om hun werkzaamheden veilig, gezond, milieuverantwoord en optimaal uit te voeren Wij zorgen voor een schone, veilige en gezonde werkomgeving De arbocatalogus als leidraad voor elke OR Bert Waijer
QHSE-kwartaalthema www.arbocatalogus-afvalbranche.nl. 5 Hoe gebruikt onze OR de arbocatalogus KAM commissie (SOC / QHSE) RI&E en plan van aanpak 6 De arbocatalogus als leidraad voor elke OR Bert Waijer
Instemming art. 27 WOR Waar moet de OR /PVT mee in stemmen bij een RI&E? Het RI&E-instrument dat het bedrijf wil gebruiken. Wie binnen het bedrijf de RI&E uitvoert. Wanneer de RI&E in het bedrijf wordt uitgevoerd. De arbodienst die betrokken wordt voor het toetsen van de RI&E. De vaststelling van het plan van aanpak. De getoetste RI&E en het plan van aanpak. Het bijstellen van de RI&E (bijvoorbeeld wanneer de RI&E is geactualiseerd). Het bijstellen van het plan van aanpak. 7 De OR en de ARBOCATALOGUS De arbocatalogus als leidraad voor elke ondernemingsraad ZIJN ER NOG VRAGEN? De arbocatalogus als leidraad voor elke OR Bert Waijer