Groenbeleidsplan Oud-Beijerland

Groenbeleidsplan Oud-Beijerland 2014-2024 Groenstructuur, visie en ambities 1

Inhoud Samenvatting... 4 1. Inleiding... 7 1.1 Beleidskader... 7 1.2 Reikwijdte... 7 1.3 De plaats en het waarom van het groenbeleidsplan... 7 1.4 Welke kaders hebben we al?... 8 2. Huidige situatie Oud-Beijerlands Groen...10 2.1. Typen groen in de gemeente...10 2.2 Waarom is groen belangrijk?...10 3. Visie...14 3.1 Visie Landschap...14 3.2 Visie ecologie...15 3.3 Visie bomen en boomstructuur...16 3.4 Visie Water...17 3.5 Visie Beheer...18 3.6 Visie duurzaamheid...19 3.7 Visie beleving en gebruik...20 3.8 Integrale visie op groen...21 4. Ontwikkelingen en trends en ambities...24 5. Instrumenten en middelen...28 6. Uitvoering en maatregelen...31 6.1 Basismaatregelen...31 6.2 Plusmaatregelen...32 6.3 Excellent maatregelen...33 7. Realisatie...36 8. Financiële kaders...38 Bijlage I Overzicht bestaande kaders Bijlage II Bronnenlijst Bijlage III Kaart Hoofdgroenstructuur Oud-Beijerland 2

Voorwoord Groen is mooi, groen is gezond en groen is nodig. In een bebouwde omgeving heeft groen een grote meerwaarde voor de leefomgeving. Maar niet alleen in de bebouwde omgeving, ook het buitengebied is van grote waarde voor de kwaliteit van de leefomgeving en de gezondheid van onze inwoners. Oud-Beijerland ligt al in een bijzondere en groene omgeving. De Hoeksche Waard is een landschap dat herkenbaar is en dat gewaardeerd wordt door bewoners en bezoekers. Er zijn veel bijzondere plekjes in het groen te vinden in de gemeente Oud-Beijerland zoals natuurgebied De Staart waar in de loop van de jaren een bijzondere flora en fauna is ontstaan. En wat te denken van De Boezem waar het buitengebied letterlijk zo het dorp instroomt. In het centrum wordt met de aanleg van groen bij herinrichting gewerkt aan een prettig en aangenaam verblijfsklimaat waar mensen graag komen. Het college van Oud-Beijerland ziet de opbrengsten en het belang van een goede en groene leefomgeving en wil met deze nota dat belang nog eens extra onderstrepen. Het groen levert een positieve invloed op de gezondheid, economie, klimaat en leefbaarheid van het dorp. De afgelopen jaren is hiernaar op landelijk en Europees niveau veel onderzoek gedaan en worden de baten van het groen steeds beter inzichtelijk gemaakt. Maar met deze nota zijn we er uiteraard nog niet. Behouden en ontwikkelen van groen en natuur is belangrijk waarbij ik meer de samenwerking wil aangaan met bewoners en organisaties. De inzet is om groen volledig te integreren in ruimtelijke ontwikkelingen en als volwaardig element in te passen in de openbare ruimte. Het gebruik en de beleving van bewoners en het belang voor flora en fauna staat voorop. J.G van Buuren Wethouder Ruimtelijke Ordening, volkshuisvesting en verkeer 3

Samenvatting In Oud-Beijerland zijn het beleid en de kaders ten aanzien van het groen tot nu toe in verschillende beleidsplannen en visies opgenomen. Het college heeft zich ten doel gesteld voor het groen een samenhangende en actueel beleidsplan op te stellen waarin een visie, kaders en de groenstructuur tot een geheel worden gebracht. Voor de visie op het groen zijn verschillende deelvisies beschreven die uiteindelijk de totaalvisie voor het groen vormen (hoofdstuk 2). Deelvisie landschap Deelvisie ecologie Deelvisie bomen en boomstructuur Deelvisie water Deelvisie beheer Deelvisie duurzaamheid Deelvisie beleving en gebruik Groen in de leefomgeving levert een essentiële bijdrage aan onder meer gezondheid, leefbaarheid, economie, klimaat en zorgt voor verbinding met het landschap. Groen biedt ruimte voor ontspanning en verlaagt stress, bewoners bewegen meer en kinderen spelen vaker buiten. Het zorgt ook, mits goed aangelegd, voor een hogere waarde van woningen in een wijk met een goede groenstructuur en daarmee levert het een bijdrage aan het economische klimaat in de gemeente. Met dit belang komt meteen ook de noodzaak voor een groenbeleidsplan en een hoofdgroenstructuur naar voren. Met alle ontwikkelingen op onder andere ruimtelijk gebied staat de groene ruimte voortdurend onder druk. Daarnaast zijn bezuinigingen van invloed op de groene ruimte en de kwaliteit van het groen. Met het project Oud-Beijerland kiest positie wordt vorm gegeven aan de toekomstige bezuinigingen. Om te zorgen dat we de kwaliteit van het groen behouden, waar nodig ook verbeteren en daarnaast het areaal minimaal op het huidige niveau houden, heeft de gemeente gekozen om een aantal ambities en doelstellingen te formuleren (hoofdstuk 4). Deze zijn vanuit de verschillende deelvisies geformuleerd. Ontwikkeling en vaststelling van het groenbeleid met een samenhangende visie en bijbehorende kaders Vaststelling van streefbeelden in het groenbeheerplan ter uitwerking van de visie en kaders Een raamwerk voor de uitwerking in beheerplannen en meerjarenplanningen Behouden en ontwikkelen van het openbaar groen en de huidige kwaliteit Aandacht voor flora en fauna, aansluiting op bestaande structuren en ontwikkeling waar mogelijk en wenselijk Duurzaam beheren en inrichten met een focus op groen en natuur Streven naar behoud van minimaal het huidige areaal en kwaliteit Om de groenvisie en ambities te kunnen realiseren zijn er instrumenten (hoofdstuk 5). Het gaat daarbij om de instrumenten die zowel bij de gemeente aanwezig zijn als de instrumenten op rijksniveau en provinciaal niveau. Een aantal instrumenten wordt ingezet om de uitwerking en uitvoering van dit groenbeleidsplan te realiseren zoals het groenbeheerplan. Voor het behalen van de doelstellingen en ambities zijn er naast de benodigde instrumenten ook maatregelen geformuleerd. Deze geven de acties weer en mogelijkheden aan om te zorgen voor daadwerkelijke realisatie. De realisatie zal grotendeels vanuit het beheerplan tot stand komen. Een aantal maatregelen wordt apart opgepakt waaronder de gedragscode voor flora- en faunawet. Planning en realisatie van onder andere het beheerplan, beleidsplan maar ook de schouw worden gedaan aan de hand van de tabel in hoofdstuk 7. 4

De financiële dekking van de kosten van het groen bestaat uit de post voor de inrichting, het beheer en onderhoud van het groen. Dit is een totaalbedrag van 588.205,- voor 2014 en vanaf 2015 structureel 577.105 per jaar. Bij investeringen voor nieuwe projecten, areaaluitbreiding of een grote herinrichting doen we nadere voorstellen. Ook moet bij dergelijke projecten worden berekend wat de extra kosten van het beheer en onderhoud zijn. Indien het huidige beheerbudget ontoereikend is moeten als onderdeel van het betreffende project nadere voorstellen worden gedaan. Leeswijzer Deze beleidsnota start met de inleiding (hoofdstuk 1) waarin de kaders, reikwijdte en noodzaak van een groenbeleidsplan aan bod komt. Vervolgens wordt in hoofdstuk 2 verder ingegaan op de huidige situatie en wordt dieper ingegaan op het belang van groen in de leefomgeving. Hoofdstuk 3 beschrijft de visie van de gemeente op het groen. Aan de hand van verschillende deelvisies voor onder andere ecologie, beheer en gebruik wordt uiteindelijk een integrale visie beschreven. Om goed in te kunnen spelen op ontwikkelingen wordt in hoofdstuk 5 de trends, ontwikkelingen en de ambities voor het groenbeleid besproken. De beschikbare instrumenten en middelen om de visie en het beleid uit te kunnen voeren worden aansluitend in hoofdstuk 5 behandeld. Op basis van de visie uit hoofdstuk 3 wordt in hoofdstuk 6 de maatregelen beschreven. Deze zijn opgedeeld in 3 categorieën, te weten basismaatregelen, plusmaatregelen en excellentmaatregelen. Realisatie komt in hoofdstuk 7 aan bod, waar een uitvoeringsprogramma is opgenomen. Tot slot behandeld hoofdstuk 8 de financiële kant van het groenbeleid. 5

6

1. Inleiding Oud-Beijerland is één van de vijf gemeenten in het Nationaal Landschap de Hoeksche Waard. De herkenbaarheid van dit gebied uit zich in een open polderpatroon, lintbebouwingen en een bijzondere dijken- en krekenstructuur. Daarnaast geeft de ligging van het dorp aan het Spui, met de haven die doorloopt tot in het centrum, een nautische uitstraling. De landschappelijke kenmerken die zo duidelijk aanwezig zijn in dit poldergebied en herkenbaar in het buitengebied van de gemeente lopen door tot in de bebouwde kom van Oud-Beijerland. De openheid en landschappelijke herkenbaarheid van het gebied met daarnaast de directe nabijheid van vele voorzieningen is voor veel bewoners een reden om in Oud-Beijerland te wonen. Er zijn diverse beleidsnota s waarin het groen aan bod komt en waarin ambities worden uitgesproken en beschreven, soms ook voor specifieke projecten. Een totaalvisie op het groen voor de hele gemeente is er tot nu toe niet geweest, dit plan voorziet hierin. 1.1 Beleidskader Door ruimtelijke ontwikkelingen staat het groen in de bebouwde omgeving onder druk. Tot op heden is het groenbeleid van de gemeente Oud-Beijerland terug te vinden in verschillende documenten, zoals beheerplannen en diverse beleids- en visiedocumenten. Door de vele ontwikkelingen op technisch, maatschappelijk en ruimtelijk vlak zijn er beleidskaders nodig om te weten wat we hebben, te weten waar we heen willen en te zorgen dat we daar ook komen. Met voorliggend beleidsplan geven we de kaders voor de komende jaren aan en maakt de gemeente beleidskeuzes als het gaat om groen in de openbare ruimte in relatie tot landschap, recreatie en andere gebruiksfuncties. Het college heeft zich tot doel gesteld om duurzaamheid 1 te integreren in de vraagstukken rondom ruimtelijke ordening en ruimtelijk beheer en daar hoort een beleidsplan met totaalvisie voor het groen bij. 1.2 Reikwijdte Dit groenbeleidsplan gaat over het groen en de groenstructuur van de gemeente Oud- Beijerland. Het plan gaat verder waar de overkoepelende kaders als de Toekomstvisie en Structuurvisie ophouden. We geven een visie op het groen waarbij het van belang is om de samenhang in de openbare ruimte wat betreft ontwikkeling, inrichting en beheer goed in beeld te brengen. Het is een uitwerking en verdieping van de Structuurvisie OBL versterkt 2025 en de Koepelnota Kwaliteit Openbare Ruimte waarbij we kijken naar het groen in de breedste zin van het woord, van laanboom en ecologische zone tot aan een bloembak in het centrum. 1.3 De plaats en het waarom van het groenbeleidsplan Doordat Oud-Beijerland is gelegen in een landelijke, groene omgeving heeft groen een belangrijke betekenis voor de openbare ruimte. Het geeft structuren aan en vormt daarbij een schakel tussen het dorp en de omliggende polders. Het groenbeleidsplan is een plan op strategisch niveau dat naast de Structuurvisie 2 en Koepelnota Kwaliteit Openbare Ruimte 3 staat, samen met andere strategisch ruimtelijke plannen. In de Structuurvisie wordt een aantal ambities geschetst op het gebied van groen, die zich voornamelijk op projectniveau richten. Het groenbeleidsplan geeft een totaalvisie voor al het groen in de openbare ruimte 1 Collegeprogramma 2011-2014 keuzes en kansen. 2 Structuurvisie OBL versterkt 2025. 3 Koepelnota kwaliteit Openbare Ruimte 2012-2022, een beleidskader voor ontwerp, inrichting, beheer en onderhoud van de openbare buitenruimte 7

en de kaders voor de komende jaren waarmee de gemeente beleidskeuzes maakt voor het groen binnen de gemeentegrenzen. Dit groenbeleidsplan is voor inrichting, ontwikkeling en beheer een belangrijk instrument en geeft handvatten voor ingrepen op verschillende niveaus. Het groenbeleidsplan zorgt voor: bescherming van waardevolle gebieden binnen de gemeentegrenzen behoud van de totale groenstructuur een basis voor streefbeelden, inrichting en beheer van groenprojecten prioritering bij ontwikkeling, behoud en beheer van groen kaders bij vergunningverlening en handhaving handvat bij verkoop en verhuur van snippergroen randvoorwaarden en toetsingskader bij ontwikkeling en realisatie van ruimtelijke plannen en stedenbouwkundige projecten. Uit groen en de stad. Ministerie EL&I: Investeer in groen, in plaats van dat het de sluitpost van de begroting is. Benader groen als oplossing voor maatschappelijke vraagstukken als gezondheid, economie, integratie en milieu. 1.4 Welke kaders hebben we al? Er zijn op verschillende niveaus (gemeentelijk, provinciaal en rijk) al beleidsplannen en wet- en regelgeving voor groen en natuur. Deze vormen voor dit groenbeleidsplan de belangrijkste kaders. Beleidsuitgangspunten uit andere nota s die betrekking hebben op het groen worden overgenomen evenals de uitgangspunten voor ruimtelijke ontwikkeling en beheer in het collegeprogramma. De belangrijkste kaders op gemeentelijke niveau betreffen de Structuurvisie en de Toekomstvisie. Op regionaal niveau is het Landschapsbeheerplan en de Groenagenda van de provincie belangrijk. Verder zijn de regel- en wetgeving zoals Flora- en Faunawet van invloed op dit plan. Een uitgebreider overzicht van bestaande kaders is opgenomen in bijlage 1. 8

9

2. Huidige situatie Oud-Beijerlands Groen 2.1. Typen groen in de gemeente De gemeente Oud-Beijerland heeft relatief weinig buitengebied in vergelijking met de andere gemeenten in de Hoeksche Waard. In de bebouwde kom daarentegen zijn veel wijken met een groen karakter te vinden. De landschappelijke elementen die in het buitengebied duidelijk herkenbaar zijn komen ook in de bebouwde kom als duidelijk herkenbare elementen terug. Binnen de gemeente Oud-Beijerland zijn de volgende groentypen te vinden: 1. Polder zeeklei/ agrarische functie Buitengebied 2. Kreken en dijken Buitengebied en bebouwde kom 3. Gebieden met een groene nevenfunctie Buitengebied en bebouwde kom 4. Bomen en boomstructuur Bebouwde kom en buitengebied 5. Parken Bebouwde kom 6. Begraafplaats Bebouwde kom 7. Water en oevers Buitengebied en bebouwde kom 8. Plantsoen en groenvakken Bebouwde kom 9. Bermen Buitengebied en bebouwde kom 2.2 Waarom is groen belangrijk? Groen in de leefomgeving levert een essentiële bijdrage aan onder meer gezondheid, leefbaarheid, economie, klimaat en zorgt voor verbinding met het landschap. Groen biedt ruimte voor ontspanning en verlaagt stress, bewoners bewegen meer en kinderen spelen vaker buiten. Het zorgt ook, mits goed aangelegd, voor een hogere waarde van woningen in een wijk met een goede groenstructuur en daarmee levert het een bijdrage aan het economische klimaat in de gemeente. In een bebouwde omgeving kan de temperatuur nog wel eens oplopen op warme dagen. Groen dempt de temperatuur en verbetert daarmee het woonklimaat. Een goede en duidelijke groenstructuur zorgt voor een betere verbinding met het buitengebied en vermindert verrommeling van de openbare ruimte en het landschap. Bron: www.biodiversteit.nl/bap Groen levert heel erg veel op voor zowel mens als dier. Dit is niet altijd goed meetbaar maar het heeft de aandacht van de rijksoverheid en is vaak onderwerp van wetenschappelijk onderzoek. Tot 2010 heeft het programma Groen en de Stad, een initiatief van het ministerie en Alterra Wageningen inzichtelijk gemaakt wat groen betekent en zijn er impulsprojecten opgezet om burgers meer betrokken te krijgen bij het groen in de eigen wijk. Op het moment van dit schrijven wordt er onderzoek en een methode uitgewerkt waarmee inzichtelijk gemaakt kan worden wat groen en natuur oplevert voor de economie, kortom de waarde van groen in euro s. Dit geeft aan dat op diverse niveaus en vanuit verschillende invalshoeken aandacht is voor groen en het belang hiervan in de bebouwde omgeving en het buitengebied. 10

Oud-Beijerland ligt aan het Spui, en heeft al (decennia)lang een haven in het centrum van het dorp liggen. Door de kleibodem die in de hele Hoeksche Waard is te vinden is er ook relatief veel oppervlaktewater te vinden. De kreken die als structuur duidelijk te herkennen zijn in de hele Hoeksche Waard lopen door tot in de bebouwde kom. Verder beschikken we over verschillende vijverpartijen en zijn in het Laningpark veel sloten en grotere waterpartijen te vinden. Deze waterpartijen zijn van wezenlijk belang in de waterhuishouding voor opvang en afvoer van overtollig regenwater en bieden ruimte voor natuurwaarden (Waterplan). 2.2.6 Beheer Het groen in Oud-Beijerland is in beheer bij verschillende organisaties en niet alleen bij de gemeente. Grofweg is de indeling te maken dat de gemeente (bijna) alles binnen de bebouwde kom in beheer en onderhoud heeft en derden alles in het buitengebied. Dit zijn onder andere het Waterschap Hollandse Delta, Vereniging Hoeksche Waards Landschap, Groenbeheer Hoeksche Waard en Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard. Met een aantal van deze externe partijen werkt de gemeente samen en zijn deze partijen overlegpartner bij ruimtelijke ontwikkelingen. 12

13

3. Visie Dit hoofdstuk behandelt de groenvisie zoals de gemeente Oud-Beijerland die heeft voor al het groen binnen de gemeentegrenzen. Hiermee bedoelen we zowel het groen binnen de bebouwde kom als de groenstructuren en elementen buiten de bebouwde kom. Deze kunnen niet los van elkaar worden gezien, ze staan in sterke relatie tot elkaar. Deze visie wordt beschreven op basis van een aantal deelvisies voor onder andere landschap, ecologie en beheer. Deze elementen en invalshoeken zijn van wezenlijk belang voor een goede en samenhangende totaalvisie op het groen binnen de gemeentegrenzen. Er wordt ook gebruik gemaakt van bestaande visies en uitgangspunten in andere beleidsdocumenten van zowel de eigen organisatie als externe partijen. 3.1 Visie Landschap De kwaliteiten en eigenschappen van de landschappelijke onderleggers zijn bepalend voor de ingrepen in het groen en de openbare ruimte. Voor het Oud-Beijerlandse groen betekent dit een focus op aansluiting van deze landschappelijke en ecologische kernkwaliteiten van de Hoeksche Waard. Behoud en versterking van de bestaande kwaliteiten en kenmerkende, cultuurhistorische elementen staan voorop. Dit geldt voor onder andere de dijken en kreken en de cultuurhistorische kwaliteiten. 3.1.1 Respect voor de aanwezige ondergrond. Bij aanleg en inrichting van openbare ruimte houden we met de beplanting zoveel mogelijk rekening met de aanwezige kenmerken van de ondergrond zoals, grondsoort, verdichting, waterhuishouding, etc. 3.1.2 Aandacht voor de relatie tussen landschappelijke kwaliteiten in het buitengebied en het groen binnen de bebouwde kom. Behoud van de landschappelijke elementen in zowel de bebouwde kom als het buitengebied. De aansluiting van deze elementen, waaronder dijken, kreken en lanen, zijn belangrijke herkenningspunten en brengen natuur en landschap dichter bij de woonwijken. 3.1.3 Streven naar een samenhangend geheel bij stedenbouwkundige ingrepen en ruimtelijke (her)inrichting. De samenhang tussen de rode kant en de groene kant van de ruimtelijke inrichting is van belang. Wij streven ernaar dat rood, groen en grijs elkaar versterken en zorgen voor een prettige beleving van de openbare ruimte. Vanaf het begin van ruimtelijke projecten is groen een volwaardig element in alle fases van een project. 3.1.4 Aandacht voor behoud van het polderlandschap waarbij de nadruk ligt op behoud van de openheid van het landschap en waar mogelijk ook het versterken van de karakteristieke elementen van dit landschap. Wegbeplantingen, kreken en dijken, maar ook waterberging verdienen voldoende aandacht. Gemeente Oud-Beijerland sluit aan op de bestaande visies en beleidsplannen van de Provincie Zuid-Holland. 3.1.5 Streven naar een sterke overgang tussen landschap en bebouwde kom, waarvoor we verwijzen naar de structuurvisie en het landschapsbeleidsplan van GBHW. Hiermee volgen wij de visie en uitgangspunten uit deze twee kaderstellende notities. 14

3.2 Visie ecologie Als gemeente vinden wij de aansluiting op het landschap en de ecologische kwaliteit van het groen van belang. Daarom gaan we op zoek naar de kansen voor meer natuurvriendelijk groen en de aansluiting met de landschappelijke kwaliteiten en onderleggers. Binnen de gemeente Oud-Beijerland wordt tot nu toe geen onderscheid gemaakt in natuurlijk groen (gericht op ecologie en biodiversiteit) en cultuurlijk groen voor meer stedelijke gebruiksfuncties. De nadruk ligt vooral op het cultuurlijk groen en daar is het beheer en onderhoud op afgestemd. In de Hoeksche Waard zijn de afgelopen jaren diverse initiatieven genomen om gericht op ecologie te beheren en in te richten. Dit gebeurt op regionaal gebied. Om dit te optimaliseren is het wenselijk dit streven door te trekken binnen de gemeentegrenzen van Oud-Beijerland. Het ecologisch beheer van dijken, bermen en slootkanten maar ook wijkgroen kan hier uitstekend voor dienen. Ecologie en het vergroten van de biodiversiteit zou niet op moeten houden bij de gemeentegrenzen. Het onderscheid tussen de diverse functies moet hierbij wel helder blijven en elkaar uiteindelijk versterken. 3.2.1 Bescherming flora en fauna met als extra aandachtspunt de soorten die vanuit de Flora- en Faunawet beschermd worden. In 2014 werken wij aan de hand van een gedragscode voor flora en fauna. Op deze manier zorgen wij voor structurele aandacht voor diverse soorten planten en dieren binnen de gemeentegrenzen, waardoor ook de belevingswaarde van het groen wordt vergroot. 3.2.2 Bevorderen van biodiversiteit waarbij we met inrichting en beheer aandacht hebben voor de diversiteit van planten en dieren. Bij inrichting zorgen wij voor een divers groenareaal zodat ook fauna zich gemakkelijker kan verplaatsen en er zowel in de bebouwde kom als in het buitengebied interessante leefgebieden voor flora en fauna ontstaan. Soorten waar we dan bijvoorbeeld over spreken zijn amfibieën, vlinders en bijen. 3.2.3 Communicatie over ecologie en biodiversiteit, onbekend maakt immers onbemind. Wanneer het voor bewoners duidelijk is en het belang van ecologie en biodiversiteit duidelijk wordt gemaakt zal er ook begrip zijn voor een andere keuze in inrichting en beheer dan in het verleden de gewoonte was. Hierbij zal zelfs participatie een rol gaan spelen, het gaat immers om de leefomgeving van de bewoners. 15

3.3 Visie bomen en boomstructuur We willen de aanwezige boomstructuur en bijzondere bomen behouden en verbeteren. Daarnaast streven we naar een goede samenhang tussen de boomstructuur binnen de bebouwde kom en het buitengebied. Voor een kwalitatief hoogstaande beleving is het belangrijk dat dit goed op elkaar aansluit. Bij ruimtelijke ingrepen die aan de dorpsranden plaatsvinden, moet hiervoor extra aandacht zijn. 3.3.1 Streven naar zo min mogelijk kap van bomen, zowel particuliere bomen als gemeentelijke bomen. Met het eerder opgestelde Bomenbeleid 2011-2014, inclusief lijst met waardevolle bomen, willen we zoveel mogelijk bijzondere en waardevolle bomen behouden. Daarom is het van belang om iedere twee jaar deze lijst te herzien en potentieel waardevolle bomen ook op de lijst te zetten. 3.3.2 Het bomenbestand voor bewoners inzichtelijk maken. Met de ontwikkelingen rondom GIS en het interne beheersysteem streven we ernaar om de kans te benutten het bomenbestand digitaal inzichtelijk te maken voor bewoners en andere belangstellenden. Dit is tevens ter ondersteuning van het bomenbeleid en de kapverordening. 3.3.3 Behouden van de diversiteit in het bomenbestand. Het huidige bomenbestand kent al een grote diversiteit aan soorten. Dit komt de ziekteresistentie ten goede en zo is er minder kans op grootschalige uitval. We streven ernaar om dit door te zetten en waar mogelijk nog te verbeteren met zoveel mogelijk gebiedseigen soorten, afgestemd op de ondergrond en omgeving. 3.3.4 Geef bomen de ruimte. We streven naar de meest optimale omstandigheden voor bomen. Dit betekent dat wij met de soortkeuze rekening houden met de aanwezige omstandigheden. Ook wordt de groeiplaats verbeterd indien deze niet voldoet aan de gestelde eisen voor de gewenste soorten. We gaan ervan uit dat de aanwezigheid van andere functies het planten van bomen niet uitsluit en er technisch veel mogelijk is om toch een aantrekkelijke en groene omgeving te creëren waarin bomen een hoofdrol kunnen krijgen. 3.3.5 Boomstructuur als uitgangspunt voor een verdere ontwikkeling van het boombeleidsplan en beheerplan, waarna het bij ruimtelijke ontwikkelingen als kader dient. Bij de lijst met waardevolle bomen worden tevens structuren benoemd als waardevol, naast de al solitaire bomen van de gemeente en bij particulieren die nu al op de lijst staan. De uitwerking van deze boomstructuur komt in het boombeleidsplan aan bod. 16

3.4 Visie Water Water vormt als verbindend element belangrijke structuren door de gemeente Oud- Beijerland, vaak in combinatie met groen en bomen waardoor het belangrijk is ook water in dit groenbeleidsplan terug te laten komen. Het Waterplan is door de raad vastgesteld en de uitgangspunten uit dit plan worden gevolgd. Aanvullend daarop geven wij in deze paragraaf voor ecologie en natuurwaarden rondom water een visie om dit verder te verfijnen. De lange termijn doelstelling van het Waterplan is een goed beheersbaar en aantrekkelijk watersysteem te creëren en te behouden. Een watersysteem met helder water van voldoende kwaliteit en gevarieerde oevers dat op de gewenste gebruikersfuncties is afgestemd. De functie natuur en beleving zijn vanuit het Waterplan aanvullende functies. Vanuit dit groenbeleidsplan zijn deze functies juist een doel op zich en geven we aan waar de mogelijkheden liggen om te zorgen voor een goede connectie tussen de uitgangspunten van het Waterplan en dit groenbeleidsplan. 3.4.1 Het aanleggen van natuurvriendelijke oevers is zeer wenselijk, mits de ruimtelijke omgeving dit toelaat. De natuurvriendelijke oevers dragen bij aan het verbeteren van de waterkwaliteit en vergroot de ecologische waarde. Vermeden kosten van beschoeiing is een punt dat verder uitgewerkt dient te worden bij een specifiek project en het beheerplan. 3.4.2 Het verbeteren van de beleving van het water en aangrenzend groen. Toegankelijkheid en de belevingswaarde zijn belangrijk zodat bewoners ook bewust kunnen genieten van waterpartijen en oppervlaktewater. 17

3.5 Visie Beheer Het zo efficiënt en doelmatig mogelijk beheren van het openbaar groen met als doelstelling het behalen van de gewenste kwaliteitsniveaus vastgesteld in de Koepelnota Kwaliteit Openbare Ruimte. Daarnaast staat behoud van het huidige areaal en de kwaliteit daarvan voorop. Wij streven daarbij naar goede afstemming met andere beheerders, bewoners en externe partijen die uiteindelijk zorgen voor samenhang in het openbaar groen. 3.5.1 Integreren van de CROW-methodiek, en bijbehorende beeldkwaliteit in de dagelijkse manier van werken, waarbij ook de aanbesteding en monitoring worden meegenomen. 3.5.2 De gestelde beeldkwaliteit vanuit de Koepelnota Kwaliteit Openbare Ruimte toepassen, waarbij het uitgangspunt altijd kwaliteitsniveau B is en de parels van het dorp op kwaliteitsniveau A gebracht worden en moeten blijven. 3.5.3 Verkoop en verhuur van openbaar groen is in principe niet gewenst. Bij de verkoop van zogenoemde stukjes snippergroen kan een uitzondering worden gemaakt indien het gaat om kleine stukjes die relatief hoge beheerkosten met zich meebrengen en geen deel uitmaken van de hoofdgroenstructuur. Er zijn echter meer factoren die meespelen, niet enkel de financiële aspecten. Dit moet per aanvraag beoordeeld worden. 3.5.4 Efficiënt beheer nastreven waarbij het uitgangspunt is dat de kwaliteit van het groen op peil blijft. Met de huidige ontwikkeling van afnemende middelen is het onze taak om zo efficiënt mogelijk te werken zodat het kwaliteitsniveau gehandhaafd kan blijven en de kosten voor de langere termijn goed beheersbaar blijven. 3.5.5 Beheerbewust ontwerpen en ontwerpbewust beheren is het uitgangspunt dat centraal staat bij het proces van ontwerp, inrichting en beheer. De ontwerper moet bewust zijn van de beheeruitgangspunten en de beheerder zal met goed afgestemd beheer het ontwerp in stand moeten houden. 3.5.6 Beheerkosten bij ontwerp en bestek inzichtelijk maken. Het areaal te beheren groen wordt in beeld gebracht en de kosten die daar bij horen worden inzichtelijk gemaakt. Indien het beschikbare beheerbudget niet toereikend is, moeten er vanuit het betreffende project nadere voorstellen worden gedaan. 18

3.6 Visie duurzaamheid We streven naar een duurzame inrichting en beheer van het openbaar groen waarin de ecologische, economische en sociale belangen in evenwicht met elkaar zijn gebracht. Het gaat om alle ontwikkelingen op het gebied van inrichting en beheer die bijdragen aan een efficiënter, zuiniger en in milieutechnisch opzicht verantwoord omgaan met het openbaar gebied. We willen een duurzaam groenbeleid voeren binnen de gemeente. In ons handelen, hanteren we de beginselen van duurzaamheid. Duurzaam inrichten en beheren brengt niet alleen met zich mee dat we als gemeente criteria opnemen in een bestek. We moeten ook zorgen voor zichtbaarheid en meetbaarheid van duurzaamheid bij zowel inrichting, beheer als onderhoud. Dit zorgt er ook voor dat we meer inzicht krijgen in de ontwikkelingen en het effect van de duurzame maatregelen. 3.6.1 Streven naar de aanplant van gecertificeerd groen. Beplanting is alleen afkomstig van kwekerijen die milieukeur gecertificeerd zijn. De combinatie van dit uitgangspunt tezamen met het planten van bomen met een grotere diameter zorgt voor minder uitval van jong aangeplante bomen. Op de langere termijn is dit duurzamer en efficiënter. Ook voor struiken en sierheesters gelden deze criteria. 3.6.2 Zo veel mogelijk gebruik maken van duurzame methoden voor onkruidbestrijding en ongediertebestrijding. Wij streven naar een zo laag mogelijk gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen. Waar mogelijk kiezen we voor niet-chemische bestrijding. Daarnaast houden wij alle ontwikkelingen op dit gebied in de gaten zodat we tijdig kunnen inspringen op ontwikkelingen van chemische bestrijdingsmiddelen. De landelijke wetgeving en ontwikkeling hiervan is van sterke invloed en heeft op termijn gevolgen voor onze werkwijze en het materiaal dat gebruikt wordt. 3.6.3 Opnemen van duurzaamheidscriteria in bestekken gericht op groen. Duurzaamheidscriteria voor groen moeten op verschillende niveaus opgenomen worden. Dit geldt dan zowel voor het dagelijks beheer en onderhoud als bij de (her)inrichting van de openbare ruimte. Niet enkel een certificaat maar ook de wijze waarop het groen geplant wordt en de eisen die aan machines worden gesteld komen aan bod. 19

3.7 Visie beleving en gebruik Voor een optimaal gebruik van het groen moeten we ons bewust zijn van de verschillende functies in de openbare ruimte en de belevingswaarde van natuur en groen. We streven naar een indeling van een hoofdgroenstructuur, buurtgroen, wijkgroen, wandelnatuur en natuur. Deze gebruiksmogelijkheden moeten zoveel mogelijk behouden blijven en er moet voldoende aandacht zijn voor deze functies bij (her)inrichting. 3.7.1 Zoveel mogelijk aansluiting zoeken bij aanwezige functies in de wijken. De functies van het groen(gebruik) zijn sturend voor de inrichting en het beheer van het groen. Daaraan zijn nauw verbonden de belevingsaspecten, de subjectieve beoordeling van de omgeving en specifiek voor dit plan het groen. Gebruikswaarde wordt bevorderd door waar mogelijk verschillende functies te combineren. Daarmee wordt ruimte gespaard en neemt de ecologische en landschappelijke verscheidenheid toe. Om afzonderlijke functies optimale ontwikkelingskansen te bieden, kan het nodig zijn te streven naar een zekere concentratie van die functies in de ruimte. 3.7.2 Realiseren van groen, vooral bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen staat het realiseren van groen voorop. Dit betekent dat het een essentieel onderdeel moet uitmaken van het ontwerp en dit ook terugkomt in een programma van eisen en beeldkwaliteitsplannen. Wij streven ernaar om in alle fases bij ruimtelijk ontwikkelingen het onderdeel groen structureel aan bod te laten komen. 3.7.3 Verbeteren kwaliteit en beleving, het aanwezige groen binnen de bebouwde kom is van groot belang voor een positieve en prettige beleving van de gehele openbare ruimte. De kwaliteit is daarbij doorslaggevend en daarom zal bij de aanleg en inrichting van openbaar groen een hoge kwaliteit van het groen nagestreefd worden in overeenstemming met niveau B of A zoals vastgesteld in de Koepelnota. Harmonie en integratie met andere onderdelen van de openbare ruimte en omliggende gebieden zijn een aandachtspunt. 3.7.4 Bescherming van groen, waarbij we uitgaan van behoud van het areaal groen en behoud van de huidige kwaliteit in zowel gebruiksmogelijkheden als beheer en onderhoud. Het areaal groen en het aantal bomen mogen niet kleiner worden bij zowel ruimtelijk ontwikkelingen als bij beheermaatregelen. 3.7.5 Gebruik maken van de mogelijkheden voor tijdelijk groen. Het gemeentebestuur streeft naar een zo optimaal mogelijk gebruik van de openbare ruimte en daar heeft tijdelijke inrichting inmiddels ook een plek gekregen. Bij deze mogelijkheden horen ook initiatieven van bewoners of projectontwikkelaars om braakliggend terrein tijdelijk een andere, groene functie te geven. Deze initiatieven worden waar mogelijk ondersteund door de gemeente. 3.7.6 Stimuleren van particuliere initiatieven door in gesprek te gaan met externe partners en bewoners. Hierbij kan gedacht worden aan initiatieven in een ontwikkelfase maar ook in aanleg of beheer. Belangrijk daarbij is het verkennen van de randvoorwaarden en diverse mogelijkheden. 20

3.8 Integrale visie op groen De visie op het groen van de gemeente bestaat uit de eerder genoemde deelvisies voor verschillende onderdelen en de integrale visie geeft een beknopt overzicht van deze visies. Het behouden en het verbeteren van de kwaliteit staat voor de toekomst van Oud- Beijerland centraal. Hierbij is belangrijk alle beheerdomeinen bij projecten in een vroeg stadium bij elkaar te brengen. Daarnaast is het belangrijk beheer- en onderhoudswerkzaamheden van de verschillende domeinen op elkaar af te stemmen en waar mogelijk gelijktijdig uit te voeren. Het groene karakter van de kern moet behouden blijven en zo nodig versterkt worden. De bestaande landschappelijke elementen in zowel het buitengebied als de bebouwde kom vormen de structuurdragers van het dorp en zorgen voor de verbinding met de omliggende polders. Dit betekent onder andere dat bij ontwikkelingen aan de zuidrand van het dorp groene schakels gerealiseerd worden die de verbinding maken met het polderlandschap. De Structuurvisie OBL versterkt 2025 geeft de visie en doelstellingen weer ten aanzien van ontwikkelingen tot 2015 met een doorkijk naar 2030. Er is de laatste jaren een trend zichtbaar dat veel tuinen verhard worden. Dit is van invloed op diverse zaken als bijvoorbeeld de benodigde afvoercapaciteit van de riolering. Een groene leefomgeving heeft een positieve invloed op de leefbaarheid. Het groen draagt bij aan een prettig woon- en werkklimaat. Daarom vindt de gemeente het belangrijk dat er een goed evenwicht is tussen verharding en groen. Dit evenwicht bestaat niet alleen in de openbare ruimte maar ook in de private ruimte is groen van belang. De gemeente stimuleert het oppakken van de groenaankleding in de gemeente door burgers, ontwikkelaars etc. Ontwerpen streefbeeld afgestemd op gebiedskenmerken en beheer We houden rekening met het beheer en onderhoud van de groene ruimte. De gedachte achter een ontwerp moet in stand worden gehouden en hiervoor is beheer een van de in te zetten middelen. Meedenken en actief betrokken zijn van de beheerder gedurende een ontwerpproces is daarbij van groot belang. Hierdoor is het voor de beheerder duidelijk waarom welke keuzes zijn gemaakt en welke ontwerpgedachte er was tijdens dit proces. Het gaat hierbij om de balans te vinden tussen ontwerp, streefbeeld en beheer wat uiteindelijk moet leiden tot een beheersbaar plan. Ruimte voor de boom Met ruimte voor de boom bedoelen we ook echt ruimte. Zowel ondergronds als bovengronds willen we de meest optimale omstandigheden creëren. Hierbij is het streven zoveel mogelijk gebruik te maken van de al aanwezige kwaliteiten en verder de technische mogelijkheden benutten om dit te optimaliseren. Naast de kwaliteiten die een boom te bieden heeft is het belangrijk rekening te houden met het gewenste gebruik en de functie van de ruimte. Groen blijft groen, zowel in kwaliteit als in kwantiteit. Met de bezuinigingsrondes die er al zijn geweest, is veel groen omgevormd. Bij verdergaande omvormingen zal de belevingswaarde afnemen. Een goede mix tussen verschillende soorten groen, als heesters, ruw gras, gazon en bomen, is essentieel om te zorgen voor een verzorgde aanblik en een hoge belevingswaarde. Daarnaast streven we ernaar om groen te compenseren of terug te laten komen indien dit bij (her)inrichting dreigt te verdwijnen. Behoud van het huidige areaal en de kwaliteit staat voorop. Efficiënt beheer, als gemeente streven we naar zo efficiënt mogelijk beheer, zowel vanuit het oogpunt van besparing als van duurzaamheid. Het uitgangspunt is dat de kwaliteit van het groen op peil blijft. Hierbij is het van belang om al bij de inrichting en aanplant van de openbare ruimte 21

rekening te houden met een aantal efficiënte beheersuitgangspunten. Door het handhaven van de kwaliteitsniveaus blijven ook de kosten op de langere termijn beter beheersbaar. Vergroenen waar mogelijk. De structuurvisie OBL versterkt benoemd een aantal kansen om wijken groener te maken. In het uitvoeringsprogramma van deze visie zijn voor de komende jaren de wijken Croonenburgh, Centrum en Poortwijk opgenomen om deze groener te maken. Waar mogelijk sluiten we aan bij andere projecten. Met verdere vergroening van deze wijken werken we concreet aan de visie en ambities van het groenbeleidsplan voor onder andere ecologie, landschap en beleving. 22

23

4. Ontwikkelingen en trends en ambities Het vakgebied groene ruimte is continu in ontwikkeling. Verschillende ontwikkelingen op zowel landelijk, regionaal als lokaal niveau hebben invloed op het groen binnen de grenzen van Oud-Beijerland. In dit hoofdstuk komen deze ontwikkelingen aan bod. Daarentegen kan er in dit beleidsplan niet een planklare oplossing worden geboden om deze invloeden en bedreigingen weg te nemen. Aan de ene kant zijn het ruimtelijke ontwikkelingen en projecten die groene ruimte opeisen, anderzijds zijn het de versobering van het beheer en komende bezuinigingen die op termijn een bedreiging kunnen vormen voor het groen. 4.1 Ontwikkelingen en trends Bezuinigingen Vanuit de rijksoverheid wordt er de komende jaren minder geld beschikbaar gesteld aan gemeenten, en komen meer taken naar de lokale overheden. Dit kan betekenen dat er ook voor het openbaar groen minder geld beschikbaar zal zijn. De keuze die de gemeente maakt over de vraag wat voor gemeente Oud-Beijerland wil zijn, heeft invloed op het beheer en de ambtelijke capaciteit die beschikbaar is voor inrichting, beheer en onderhoud. Externe partijen die beherende taken uitvoeren in natuur- en groengebieden krijgen te maken met het wegvallen van subsidies en financieringen. Gemeente Oud-Beijerland is vanuit het project OBL kiest positie bezig een heroverweging te maken voor welke gemeente wij willen zijn. Daarmee volgt ook een overweging voor een andere inrichting van het beheer van de openbare ruimte. Hierbij staat voorop dat gedane investeringen van de afgelopen jaren niet teniet worden gedaan en de kwaliteit en duurzaamheid van het openbaar groen belangrijk is. Decentralisatie De taken die de rijksoverheid en de provincie bij lokale overheden neerlegt hebben ook invloed op de groene ruimte binnen de gemeentelijke grenzen. Er wordt gestreefd naar behoud van het huidige kwaliteitsniveau maar het is voor de langere termijn nog niet inzichtelijk wat voor gevolgen de decentralisatie heeft op de openbare ruimte. De grotere verantwoordelijkheid die nagestreefd wordt voor burgers en lokale overheden gaat ongetwijfeld invloed hebben. Verstedelijking en vergrijzing Een van de trends die landelijk goed zichtbaar is betreft de verstedelijking. Ook Oud-Beijerland kent zo haar problemen die vaak goed zichtbaar worden wanneer we ons over ruimtelijke vraagstukken buigen. De stijging of het gelijk blijven van het aantal inwoners en de daling van het aantal inwoners per huishouden zorgen dat de vraag naar woningen niet minder wordt maar eerder toeneemt. Hiermee komt ook het fenomeen vergrijzing aan bod. Door de vraag naar woningen, infrastructuur en parkeerruimte vergrijst de openbare ruimte en het stedelijke gebied steeds verder. Met deze vraagstukken neemt de druk op de openbare ruimte en het groen in het bijzonder steeds verder toe. De gemeente zal telkens weer de keuze moeten maken en de belangen afwegen wanneer we zoeken naar intensieve ontwikkelingen met een integrale benadering van een ruimtelijk vraagstuk. Participatie Participatie is al vele jaren een containerbegrip dat op veel beleidsgebieden de aandacht heeft. Maar wat en hoe dit nu precies toegepast wordt is voor elke vakgebied anders. Binnen de ontwikkelingen van de openbare ruimte staat participatie al vele jaren in de belangstelling. Hoe kunnen wij nu zorgen dat de gebruikswaarde van de openbare ruimte zo optimaal mogelijk is? En dat is alleen te bereiken wanneer we bewust zijn van de gebruikerswensen en wanneer de gebruiker ook daadwerkelijk invloed kan hebben op zijn eigen omgeving. Deze ontwikkelingen staan niet stil en het is belangrijk deze ontwikkelingen te volgen en te zorgen dat goede ervaringen ook voor onze gemeente bereikbaar, inzichtelijk en eventueel inzetbaar zijn. 24

Duurzaamheid Ook voor duurzaamheid geldt dat het in de afgelopen jaren een containerbegrip is geworden en dat alles duurzaam moet zijn. Indien er een label op zit zijn we eigenlijk al tevreden. Wat we steeds meer gaan zien is dat duurzaamheid niet alleen in producten terug te vinden is. Ook in het hele proces van ontwerp, inrichting, beheer- en onderhoud is het belangrijk om bewust en duurzaam om te gaan met deze processen en de benodigde materialen en het materieel. Type beplanting, wijze waarop geplant wordt en de machines die daarvoor gebruikt worden. Om dit te kunnen beoordelen moet er steeds verder ingezoomd worden op de pijlers van duurzaamheid People, Planet en Profit. Samenwerking Regio Hoeksche Waard Binnen de Hoeksche Waard bestaat de ambitie om in de nabije toekomst nauwer samen te gaan werken. Een dergelijke regionale ontwikkeling heeft naar verwachting ook direct invloed op de visie op het groen en wijze van inrichting, beheer en onderhoud. De samenwerking kan een positieve invloed hebben op ecologische zones, biodiversiteit en de samenwerking met externe partijen. Er wordt op het gebied van groen en natuur samengewerkt op Hoeksche Waards niveau met verschillende partners. Met het wegvallen van subsidies en een krappere begroting komen deze natuurorganisaties en maatschappelijke partners op kortere termijn in de problemen. Biodiversiteit Biodiversiteit staat al vele jaren op de mondiale en landelijke agenda. Dit onderwerp sijpelt ook steeds verder door naar de regionale en lokale overheden maar ook bij de burgers. De Verenigde Naties hebben na Het jaar van de biodiversiteit (2010) ook Het decennium van de biodiversiteit (2011-2020) uitgeroepen. Het belang van biodiversiteit voor alle aspecten van de maatschappij is nog niet altijd goed doorgedrongen. Als lokale overheid kunnen wij in ruimtelijke ontwikkelingen en dagelijks beheer biodiversiteit als terugkerend item gebruiken. 4.2 Doelstelling en ambities Met de geschetste ontwikkelingen in de voorgaande paragraaf is het belangrijk om actief in te zetten op groenbeleid. De ontwikkelingen in het groene vakgebied gaan snel. Op veel ontwikkelingen heeft een lokale overheid als de gemeente geen invloed. Daarmee loopt het groen gevaar en is het niet vanzelfsprekend dat het groen en de aanwezige kwaliteiten op de lange termijn behouden blijven. Daarom kiezen we ervoor een aantal ambities na te streven afkomstig vanuit de visie waardoor we helder voor ogen hebben waar we als gemeente voor staan en welke speerpunten we de komende jaren hebben. Ontwikkeling en vaststelling van het groenbeleid met een samenhangende visie en bijbehorende kaders Vaststelling van streefbeelden in het groenbeheerplan ter uitwerking van de visie en kaders Een raamwerk opzetten voor uitwerking in beheerplannen en meerjarenplanningen Behouden en ontwikkelen van het openbaar groen en de huidige kwaliteit Aandacht voor flora en fauna, aansluiting op bestaande structuren en ontwikkeling waar mogelijk en wenselijk Duurzaam beheren en inrichten met een focus op groen en natuur Streven naar behoud van minimaal het huidige areaal en kwaliteit 25

4.2.1 Ontwikkeling en vaststelling groenbeleid Voor een goede visie en de juiste kaders is het belangrijk dat een samenhangend en volledig groenbeleid wordt vastgesteld dat richting geeft aan de uitwerking in streefbeelden. Op deze manier is het zowel intern als extern duidelijk wat de gekozen richting van de gemeente is op het gebied van groen en natuur. 4.2.2 Vaststellen van streefbeelden De uitwerking van de visie wordt gedaan aan de hand van streefbeelden. Deze streefbeelden geven per groentype of per groengebied aan wat wenselijk is en hoe dat er uit moet zien. Dit is tevens het toetsingskader bij ruimtelijke inrichting en projecten die invloed hebben op de groene openbare ruimte. In deze streefbeelden worden verschillende elementen in het groen beschreven zodat het groen een samenhangend geheel is. Daar worden niet alleen de fysieke ontwikkelingen in meegenomen maar ook trends en wet- en regelgeving komen aan bod. De plek voor deze streefbeelden wordt het beheerplan. 4.2.3 Uitwerking in beheerplan en planningen Met het vaststellen van het groenbeleidsplan hebben we kaders en is het noodzakelijk om deze te vertalen naar streefbeelden, beheer en onderhoud middels een beheerplan. Hierin staat concreet wat er moet gebeuren om de streefbeelden te realiseren en behouden en wat daar voor nodig is. 4.2.4 Behouden en ontwikkelen waarbij het accent ligt op het behoud van het groen en de aanwezige kwaliteit. Wanneer blijkt dat sommige typen groen niet op het gewenste kwaliteitsniveau zijn, worden deze op peil gebracht. Ontwikkelingen liggen vaak op het vlak van natuur en biodiversiteit, zoals mogelijkheden van natuurvriendelijke oevers, verder onderzoeken en waar mogelijk ook ontwikkelen. 4.2.5 Aandacht voor flora en fauna in zowel het dagelijkse beheer van de openbare ruimte als bij ruimtelijke ontwikkelingen. Van belang hierbij is het werken aan de hand van een gedragscode voor Flora en Fauna en de aanpassingen hiervoor in het dagelijks beheer. Ook streven we naar ontwikkeling en behoud van de aanwezige soorten flora en fauna, zorgen we voor een groenstructuur die bijdraagt aan het welzijn van zowel mens, dier als plant. 26

27

5. Instrumenten en middelen De gemeente heeft verschillende instrumenten tot haar beschikking om te zorgen voor een adequate uitvoering van het groenbeleid. In dit hoofdstuk zijn zowel de instrumenten beschreven waar de gemeente zelf invloed op heeft als de instrumenten die op landelijk en provinciaal niveau zijn besloten. De instrumenten die worden benoemd zijn beleidsmatig, handhavend of planologisch van aard waardoor er op alle niveaus handvatten zijn om het groenbeleid tot uitvoering te kunnen brengen. 5.1. Bestemmingsplannen Bestemmingsplannen zijn belangrijke kaders voor inrichting en ingrepen in de openbare ruimte. We geven functies aan verschillende gebieden zowel in de bebouwde kom als in het buitengebied en leggen deze juridisch vast. Deze plannen geven de mogelijkheid om de functie van het groen vast te leggen zowel in de bebouwde kom als in het buitengebied. Het gaat hierbij dus om een juridisch beschermingskader voor het groen dat bewust ingezet kan worden voor behoud en ontwikkeling van het areaal en de kwaliteit van het openbaar groen. Bestemmingsplannen zijn een gemeentelijk maar ook een provinciaal instrument. 5.2. Structuurvisie Oud-Beijerland De structuurvisie is richtinggevend voor ruimtelijke ontwikkeling en projecten. Daarbij zijn de wensen en mogelijkheden in kaart gebracht waar de gemeenteraad speerpunten van heeft gemaakt en bijbehorend budget voor heeft vrijgemaakt. 5.3. Algemeen Plaatselijke Verordening De Algemeen Plaatselijke Verordening vormt het instrument om te kunnen handhaven op onder andere illegaal gebruik van openbaar groen, vernieling, vervuiling en overhangend groen. De Buitengewoon Opsporings Ambtenaren zorgen uiteindelijk voor de daadwerkelijk uitvoering. Niet alleen de dagelijkse overtredingen maar ook het handhaven op ongewenst kappen van bomen is in de APV geregeld. Hierin staat benoemd wat wel en niet mag ten aanzien van bomen en het kappen, snoeien of vellen van houtopstanden. 5.4. Kwaliteitseisen en HIOR Om aan de voorkant van ruimtelijke ontwikkelingen de kwaliteit van de openbare ruimte te kunnen sturen werken we op een aantal beleidsthema s met een Handboek Inrichting Openbare Ruimte. Met deze technische eisen kunnen diverse knelpunten van te voren ondervangen en opgelost worden waardoor er later minder hoge beheerkosten ontstaan. Hierin kunnen tevens aspecten als duurzaamheid en biodiversiteit opgenomen worden. Niet enkel technische eisen voor verharding en beheer maar ook de groene kant van de openbare ruimte zijn van belang. 5.5 Compensatie groen en natuurwaarden Wanneer vanuit ruimgelijke ontwikkelingen het verdwijnen van groen het gevolg is, kan en zal er in een aantal gevallen aan compensatie gedacht moeten worden. Dit is voornamelijk van toepassing op gebieden die vallen binnen de Ecologische Hoofd Structuur (EHS), Natura 2000 (Europees netwerk van natuurgebieden) en buiten de bebouwde kom. Vanuit het rijk zijn er ook wetgevende regels die zorgen dat er binnen een EHS geen andere functies dan natuur gerealiseerd mogen worden. 5.6. Beheerplan en beheersysteem Om praktisch invulling te geven aan het beleidsplan is er een beheerplan nodig waarin de streefbeelden worden uitgewerkt. De realisatie van deze streefbeelden wordt uitgewerkt in beheeren onderhoudsmaatregelen. Waar nodig worden ook herinrichtingsvoorstellen benoemd. Er is in het verleden al eerder gewerkt met een beheerplan. Naar aanleiding van de beleidskaders zoals beschreven in voorliggend groenbeleidsplan is het nodig om het beheerplan te actualiseren en naar de visie, ambities en maatregelen vanuit dit beleidsplan om te zetten. 28