KennisHouvast! Kennis delen = Kennis maken
Kennis Houvast! Een praktisch aanpak voor het opstarten van kennisoverdracht Mieke van den Berg, Nehem KMC Nico van Rooij, Nehem KMC Jolanda Janssen, OOM Evert Polhoud, OOM
Doelstelling Inspiratiesessie Introductie thema vertrekkende werknemers Kennisoverdracht in de praktijk bij bedrijven Aanpak Kennis Houvast!? Wat levert het op voor bedrijven?
INTRODUCTIE
Wat is kennis? Gegevens informatie Kennis Voorspelling /verwachting Beslissing / keuzes Actie Wat Hoe Waarom
Wat is kennis? Benodigde kennis Specifieke kennis Cruciale kennis Impliciete kennis Expliciete kennis
Risico voor het bedrijf Hoe groot is risico van vertrek? Weet ik welke ervaring verloren gaat? Is het erg dat deze kennis verloren gaat? Zo ja, is de overdracht geregeld?
Portret van een spil
Hulpvragen: Portret van een spil Welke pet draagt de spil? Wat is de functie van de spil? Hoe lang werkt de spil voor het bedrijf? Is de spil een oudere werknemer? Welke gereedschappen gebruikt de spil? Welke activiteiten voert de spil uit? Wat kan de spil? Wat weet de spil? Wie kent de spil? Wat is de werkhouding van de spil?
Portret van een spilfunctionaris Heeft ervaring op meerdere afdelingen in het bedrijf Zorgt voor continuïteit en optimalisatie van het productieproces Is betrokken bij innovatie en ontwikkeling Is een vraagbaak voor complexe vragen van leveranciers en/of klanten
Probleem? Als de spil een week op vakantie is, wat blijft dan liggen? Als de spil een maand afwezig is, wat gebeurd er dan niet? Of wat gaat er mis? Welke externe informatie mist de organisatie?
Bedrijfsrisico s Hoge herstelkosten Capaciteitsproblemen (inwerken, zoeken) Expertise opbouwen kost veel tijd Verlies innovatievermogen Verlies klanten en klantenomzet
HELP! Wat is jouw advies aan de leidinggevende? Hoe kan hij/zij zorgen voor het borgen van deze kennis? Wat zijn dan randvoorwaarden om tot overdracht te komen?
Hulpvragen: HELP! Is er een opvolger? Kan je de kennis van de spil expliciteren? Kan de opvolger de kennis opdoen middels scholing? Is er ruimte in het bedrijf voor leren op de werkvloer? Hoeveel tijd neem je zelf voor kennisdeling? Welke voorbeelden ken je van maatregelen voor kennisoverdracht?
Kennisoverdracht gaat niet vanzelf Bereidheid tot kennisoverdracht ontbreekt Trots op eigen expertise Gebrek aan motivatie (te veel informatie) Angst om eigen positie in gevaar te brengen Experts weten niet wat ze weten Collega s weten niet wat ze zouden moeten weten Geen dagelijkse routine, geen tijd voor! Geen vaardigheid om kennis over te brengen
Aanpak Kennishouvast! Intake expertinterview - actieplan
Inventariseren kennisgebieden en risico s bedrijf In kaart brengen kennisgebieden expert Opstarten overdracht
Intake met het bedrijf Levert urgentie-besef op Verwachtingen worden afgestemd Wat is kennisbehoefte bedrijf? Wat zijn risico s van kennisverlies? Wat doet het bedrijf reeds aan kennisoverdracht en -deling?
Expertinterview
Expertinterview Totaalplaatje Veel uitgehaald in korte tijd Houding expert veranderd positief
Bedrijfsspecifiek Actieplan Welke kennis van de expert uit kennisgebied Netwerken en relaties is cruciaal? Idem andere kennisgebieden Is deze kennis expliciet of impliciet? Status overdracht Is er een opvolger? Wordt deze kennis van de expert op dit moment overgedragen? Is deze kennis vastgelegd in kennisdocumenten? Worden deze documenten benut? Wat is gewenste kennisniveau opvolger(s) op dit kennisgebied? Wat is daarvoor nodig? Kennis ontwikkelen/delen? Is vastleggen van deze kennis mogelijk? (complexiteit) Is raadplegen expert noodzakelijk of zijn er andere bronnen? Bedrijfsspecifiek Informatiesysteem Kennisdocumenten en gebruik Overlegstructuur Inwerkprogramma lopende opleidingen Aandachtspunten voor implementatie maatregel Is er een opvolger? Functieprofielen nodig? Is een opleidingsplan nodig? Welke kennis? Soort maatregel Starten met de overdracht
Voorbeelden maatregelen Mensen; praktische tips voor uitvoeren meestergezel, hardop werken, 10 minuten sessies, leren op projectlocaties tijdens calamiteiten, casussen voor interne workshops en inwerkprogramma s, leerbezoek aan leverancier/beurs, introduceren Documenten; instructiekaarten, films ten behoeve van evaluaties, herbruikbare materialen, draaiboeken, technische checklists, WIKI s in informatiesystemen Index; kennisatlas
Resultaten voor bedrijven Bewustwording Gesprek komt op gang Ontwikkelpunten helder en duidelijk Handvatten krijgen Kennis Houvast! is aanknopingspunt om prioriteit te geven aan kennisborging
Overige effecten Waardering expert Bedrijf laat aan medewerkers zien de kennisoverdracht belang te vinden Startpunt voor kennisdeling en ontwikkeling bedrijfsbreed Talentbehoud Opleidingsplan
Zelf aan de slag?
Wat neemt u mee uit deze inspiratiesessie? Introductie thema vertrekkende werknemers Kennisoverdracht in de praktijk bij (OOM) bedrijven Aanpak Kennis Houvast!? Wat levert het op voor bedrijven? Wilt u meer informatie van Techniektalent.nu? j.janssen@oom.nl