30 minuten De voetscreening bij kinderen met diabetes: Praktische sessie met evt. Zelf oefenen 30 minuten Beoordelen van schoenen 30 minuten Casuïstiek en discussie Anders dan bij volwassenen? Wat wel en wat niet en waarom? Wat te doen bij gevonden afwijkingen? Advies/voorlichting enz. Anamnese Inspectie Speciale testen: - neurologische testen - vaatonderzoek - temperatuur - limited joint mobility Schoenen (en sokken?) Vragen stellen om risicofactoren te ontdekken: Neuropathie: Onaangename gevoelens, op watten lopen, brandende voeten enz. Perifeer Arterieel Vaatlijden (PAV): Etalagebenen, visus..maar dit is als complicatie niet erg waarschijnlijk discussie! Limited Joint Mobility: last van stijve gewrichten?..maar dit is als complicatie niet erg waarschijnlijk discussie! Goed uitvragen, of de patiënt weet waarom we extra aandacht aan de voeten geven Wie knipt u nagels? Waar loopt u op? Is er pijn in één of beide benen als u loopt? Hoe ver kunt u lopen, neemt de pijn af als u even stopt? Heeft u s nacht pijn in de kuiten? Uitvragen is heel belangrijk 5 1
Vragen in het kader van mogelijk vaatlijden naar: Etalagebenen?? Genezing van wondjes?? Visus achteruit gegaan?? Loopafstand Vorm van ischemie >500 m Geen ischemie 500 m Lichte ischemie 150/500 m Ernstige ischemie < 150 m Kritische ischemie 7 K.Troidl, W.Schaper. Arteriogenesis and angiogenesis in pheripheral arterial disease. Diab Met Research and Reviews 2012; 28(S1): 27-30. 8 Pijn bij het lopen Maar bij neuropathie GEEN klachten! Wees hierop attent! = kijken wat is een normale voetafwikkeling Ook tussen de tenen! Zeker jonge mensen hebben vaker schimmelinfecties 9 10 Limited Joint Mobility prayer s sign..maar ook weer: kijken naar de voeten!! Verlies van het oppervlakkige of beschermende gevoel: Meest belangrijke vorm van neuropathie Test: Monofilament van 10 gram 11 12 2
1. Palpatie pulsaties: - a. dorsalis pedis - a. tibialis posterior Palpatie a. dorsalis pedis en a. tibialis post één van beide vaten goed te palperen = geen tekenen van PAV 2. Beluisteren vaattonen (hand Doppler)..maar dit is als complicatie niet erg waarschijnlijk discussie! a. dorsalis pedis [bij 10% niet aanwezig!] a.tibialis post. 13 14 Volgens Internationale Consensus 2011: Op elke voet dient tenminste 1 slagader palpabel te zijn Palpatie vanaf de knie tot aan de tenen Is dit niet het geval: Luister met de hand Doppler naar de tonen van de vaten: Tri- of Bifasisch = normaal Monofasisch = afwijkend 15 Meer nauwkeurig: Gebruik de Infrarood Huidtemperatuurmeter >2 verschil tussen beide voeten = alarm! Huisarts dient na te gaan wat de reden is (infectie? PAV? Beginnende Charcotvoet?) Laver LA et al. Home monitoring of foot skin temperatures to prevent ulceration. Diab Care 2004; 27 (11): 2642-2647 17 3
Lengte meten van zowel voet als schoen Omtrek tekenen + 1 cm!! Laat ook zien of de schoen breed genoeg is... A = sluiting B = hakhoogte C = contrefort D = vlakke ondergrond (binnenzool ruit) E = stijve cambreur F = 1 cm extra ruimte voor de langste(!) teen G= geen naden of stiksels aan de binnenzijde 21 22 Laat de patiënt op een A4 staan Trek de omtrek Zet de schoen op het papier 23 24 24 4
Basisprincipe: Hoe dikker de loopzool, hoe meer schokdemping.maar alleen als er rubber of EVA in verwerkt is GOED: NIET GOED: Anders veteren van schoenen kan een eenvoudig, doch effectief advies zijn: Maak de veters goed los voordat de schoen aangetrokken wordt. Trek de veters van de tenen richting de enkels aan (distaal-proximaal). Zorg links-rechts voor een gelijke druk. 5
Een van uw cliënten geeft terloops aan dat zij bij wandelen steeds vaker een zeurende pijn over de gehele wreef ervaart. Wandelt 1.5 uur, 3x/week Cavus voettype Standaard gekruist Een maat kleiner zat te strak, maar nu schuif ik de hele tijd naar voren in de schoen! En het is nog wel een veterschoen! De lussen helpen de schoen om de enkel te fixeren. De rest van de schoen hoeft niet strakker gestrikt te worden. Verbetering pasvorm Smalle hiel Slippen uit schoen Blaarvorming hiel 6
Hartje winter en Jacob komt binnen op sandalen. Zijn verklaring is: Ik heb een schop tegen mijn voet gehad met voetballen en ik kan geen dichte schoen verdragen. De pijnlijke plek zit ter hoogte van os cuneïforme intermedium. Ontlasting van pijnlijk punt op de wreef Goede markering van de pijnlijke plek is essentieel. Varianten: Die vervelende knobbel! Janna van 8 jaar, type 1 diabetes sinds haar 1 e levensjaar, ontwikkelt een familiaire Hallux valgus bdz. Haar probleem is knellende schoenen Verminderd de druk t.h.v. de knok Toepasbaar bij: Brede voorvoet HAV Mortonse neuralgie Hamertenen. 7
m.vanputten@fontys.nl Dank voor uw aandacht! 8