Onderwijsmonitor 211 Dordrecht De gemeente Dordrecht heeft behoefte aan informatie voor het voeren van hun onderwijsbeleid. Het Onderzoekcentrum Drechtsteden (OCD) voorziet via deze factsheet in die behoefte. Voor- en vroegschoolse educatie, speciaal onderwijs en voortijdig schoolverlaten passeren onder andere de revue. Aan het eind van deze monitor zetten we de huidige situatie af tegen de beleidsdoelstellingen. We plaatsen de uitkomsten waar mogelijk in een regionaal en landelijk perspectief en vergelijken met de vorige metingen. Inhoud: 1. Conclusies 2. Voorschoolse educatie 3. Primair onderwijs 4. Voortgezet onderwijs 5. Speciaal onderwijs 6. Middelbaar beroepsonderwijs 7. Hoger onderwijs 8. Opleidingsniveau 9. Beleidsdoelstellingen 1 Conclusies Deze Onderwijsmonitor brengt de volgende situatie en ontwikkeling in beeld: Het aantal gewichtenleerlingen in groep 1 en 2 van de basisschool daalt naar 412 maar ligt nog wel boven het landelijke gemiddelde en dat van de Drechtsteden. In totaal 347 gewichtenleerlingen (84% van de doelgroep) krijgen vroegschoolse educatie. Het totaal aantal leerlingen op Dordtse basisscholen daalt, maar het aandeel gewichtenleerlingen daalt nog sneller en ligt nu op 19%. Leerlingen uit Dordrecht op het voortgezet onderwijs gaan, vergeleken met de Drechtsteden en het landelijke gemiddelde, iets minder vaak naar de havo. Het aantal vmbo-leerlingen techniek in Dordrecht stabiliseert zich, terwijl het aantal vmbo-leerlingen verzorging sinds 29 een stijgende lijn laat zien. In het schooljaar 211/12 verzuimden 62 Dordtse leerlingen absoluut en 466 relatief. Het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters uit Dordrecht ligt op 413 leerlingen. Dit ligt boven de ambitie (336 leerlingen), maar wel lager dan voorgaande jaren. Het aantal Dordrechtse leerlingen op het mbo ligt al jaren rond de 4.2. Het aantal leerlingen dat een opleiding volgt binnen het domein techniek daalt iets, en stijgt iets binnen het domein zorg en welzijn. De verdeling van de jongeren uit Dordrecht over het mbo, hbo en wo is vergelijkbaar met die van de Drechtsteden. Het aantal studenten aan een hbo in Dordrecht is gedaald naar 1.358 en daarmee weer terug op het niveau van 28. Het opleidingsniveau van de (beroeps)bevolking in Dordrecht is iets lager dan in de Drechtsteden en Nederland. 2 Voorschoolse educatie In deze paragraaf gaan we in op het aantal kinderen dat naar de kinderdagopvang gaat, het aantal geïndiceerde doelgroepkinderen en het aandeel kinderen dat voorschoolse educatie ontvangt. Korte leeswijzer: Wanneer we spreken over regio, dan bedoelen we de Drechtsteden. Veel cijfers uit het lopende onderwijsjaar zijn voorlopig. Dit geldt voor alle cijfers die zijn voorzien van een.* Deelname kinderdagverblijf Van alle Dordtse kinderen beneden de vier jaar gaat in 211 51% naar een kinderdagverblijf (figuur 1). In 21 ging 52% naar de kinderdagopvang. Het landelijke deelnamepercentage voor het kinderdagverblijf ligt met 55% iets hoger dan in Dordrecht, het regionale deelnamepercentage iets lager (46%). Het bereik van deelname aan peuterspeelzaal en gastouderopvang is niet gemeten. Figuur 1 deelname kinderopvang van 2- en 3-jarigen in Dordrecht per 1 oktober 6% 4% 51% 46% 55% % Dordrecht regio Nederland 21 211 Bron: CBS 1
Aantal geschatte geïndiceerde doelgroepkinderen Kinderen met een (taal)achterstand komen in aanmerking voor voorschoolse educatie: speciale ontwikkelingsgerichte programma s op peuterspeelzalen en kinderdagverblijven die moeten voorkomen dat deze kinderen met een achterstand aan de basisschool beginnen. Het rijksbeleid stelt als doel dat alle doelgroepkinderen van twee en drie jaar in de kinderdagopvang en het peuterspeelzaalwerk voorschoolse educatie krijgen aangeboden. Het rijk heeft deze inspanningsverplichting aan gemeenten opgelegd. De schatting van het aantal geïndiceerde doelgroepkinderen baseren we op het aandeel vieren vijfjarigen dat in Dordt wordt aangemerkt als gewichtenleerling. Op basis hiervan verwachten we dat 16% van de 2.657 twee- en drie jarigen in de gemeente tot de doelgroep behoort, oftewel 425 kinderen. Iedere gemeente bepaalt zelf op welke wijze kinderen worden geïndiceerd. Dordrecht bepaalt dit via de gewichtenregeling (oftewel het opleidingsniveau van de ouders, zie kader), de taal die thuis wordt gesproken en de indicaties van het Zorg Advies Team (ZAT) voor tot 4 jarigen. Naar schatting zijn er in Dordrecht 425 twee- en driejarige geïndiceerde doelgroepkinderen (zie kader). Deelname voorschoolse educatie Peuters met (taal)ontwikkelingsachterstanden op een kinderdagverblijf worden voor zover mogelijk opgevangen in een vve-groep. De gemeente moet de geïndiceerde peuters voorschoolse educatie aanbieden. 3 Primair onderwijs (po) We staan hier stil bij het aantal kinderen in het basisonderwijs, het aantal gewichtenleerlingen, het deel uit groep 1 en 2 dat vroegschoolse educatie krijgt aangeboden en het speciaal basisonderwijs. Basisonderwijs Sinds 25 neemt het aantal kinderen op een basisschool in Dordrecht langzaam af (figuur 2). In 211 namen 1.618 kinderen deel. Figuur 2 Aantal leerlingen op een Dordtse basisschool, per 1 oktober 12 15 11.437 11.363 11.212 11.16 11.19 1.821 1.618 9 75 6 45 3 15 Doelgroepkinderen hebben een gewicht van.3 of 1.2, afhankelijk van het opleidingsniveau van de ouders. Bij.3 hebben beide ouders een lage opleiding (niet hoger dan vmbo bk), bij 1.2 zijn beide ouders zeer laag opgeleid (maximaal basisschool) of één zeer laag en één laag opgeleid. Bron: DUO-CFI 25 26 27 28 29 21 211* Aantal gewichtenleerlingen op basisschool Scholen krijgen subsidie voor het tegengaan en voorkomen van achterstanden bij basisschoolleerlingen. Het hebben van een achterstand wordt bepaald op basis van het leerlinggewicht dat vanaf 28 uitsluitend wordt bepaald door het opleidingsniveau van de ouders. Er zijn twee type doelgroepkinderen: met gewicht.3 en gewicht 1.2. In 211 is nog 19% van de kinderen op een basisschool in Dordrecht een achterstandsleerling. Dit aandeel daalt wel, maar ligt nog boven het regionale (15%) en Nederlandse (12%) gemiddelde. De afname van het aantal gewichtenleerlingen zien we terug in de absolute cijfers (figuur 3). Sinds 29 is dit aantal met ruim 3 gedaald. Zowel het aantal.3 als aantal 1.2-gewichtenleerlingen nam met circa 15 leerlingen af. 2
Figuur 3 Gewichtenleerlingen in Dordrecht en de regio aantal in Dordrecht aandeel Dordrecht, regio en Nederland 25 25% 2 15 1.24 1.123 1.68 15% 1 1% 5 1.97 1.33 93 5% 29 21 211*,3 1,2 % 29 21 211 Dordrecht regio Nederland Bron: DUO-CFI Gewichtenleerlingen en deelname vroegschoolse educatie in groep 1 en 2 Het rijk wil dat de voorschoolse educatie op peuterspeelzalen en kinderdagverblijven wordt voortgezet als vroegschoolse educatie in groep 1 en 2 van de basisschool. De basisscholen zijn hiervoor verantwoordelijk. We zien dat in 211 het aandeel leerlingen met een gewicht in deze twee groepen (16%) duidelijk hoger ligt dan het landelijke aandeel (5%). In 211 kreeg 84% van de 412 gewichtenleerlingen (dus 347 leerlingen) op de basisschool vroegschoolse educatie (tabel 1). Tabel 1 Aantal gewichtenleerlingen in groep 1 en 2, per 1 oktober 29 21 211 regio 211 Nederland 211 aantal 4- en 5-jarigen (per 1 januari) 2.814 2.61 2.549 6.55 373.394 aantal gewichtleerlingen 527 462 412 788 19.485 aandeel gewichtleerlingen 19% 18% 16% 13% 5% Bron: gemeente Dordrecht, DUO-CFI, structuurtelling Speciaal basisonderwijs De gemeente Dordrecht beschikt over scholen voor speciaal basisonderwijs (sbo) (zie kader). De scholen in de Drechtsteden vervullen vaak een regionale functie. Hoeveel leerlingen gaan er in de Drechtsteden naar het speciaal basisonderwijs en waar gaan de leerlingen uit Dordrecht naar school? De scholen voor het speciaal basisonderwijs staan in Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht en Zwijndrecht. De scholen voor speciaal onderwijs bevinden zich in Dordrecht, Papendrecht en Sliedrecht. Kinderen met leerproblemen of leerstoornissen kunnen tijdelijk of blijvend naar het speciale basisonderwijs. Tabel 2 laat zien dat na de toename in 21 het aantal leerlingen op het speciale basisonderwijs in de Drechtsteden weer aan het dalen is, Dit zien we ook in Dordrecht. Ook landelijk is er na een toename in 21 weer sprake van een afname. Dit is overeenkomstig het beleid dat er op gericht is kinderen zoveel mogelijk te laten deelnemen aan het reguliere basisonderwijs. Vanuit Dordrecht kunnen sbo-leerlingen binnen de Drechtsteden naar Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht en Zwijndrecht. Ze kiezen vooral voor de locaties in Dordrecht: 298 van de 327 leerlingen. Tabel 2 Aantal leerlingen speciaal basisonderwijs, per 1 oktober schoolgemeente 27 28 29 21 211* uit Dordrecht 211 totaal 746 732 726 795 737 327 Dordrecht 371 368 368 37 335 298 Papendrecht 214 215 197 174 165 2 Sliedrecht 89 91 14 Zwijndrecht 161 149 161 162 146 elders 13 Nederland 35.856 35.41 35.7 42.876 41.792 Bron: DUO-CFI, BLVS 3
4 Speciaal onderwijs In Dordrecht wordt er speciaal onderwijs aangeboden aan kinderen met beperkingen. Het aantal leerlingen dat in de Drechtsteden naar een dergelijke school gaat ligt al jaren rond de 85, waarvan het merendeel naar Dordrecht gaat (tabel 3). De meeste leerlingen uit Dordrecht gaan naar Dordrecht: 422 van de 617 leerlingen. In totaal 68 van de 667 leerlingen op een school in Dordrecht komen uit de Drechtsteden. De meesten komen uit Dordrecht zelf (422). Daarna volgen Zwijndrecht (73 leerlingen), Hendrik-Ido-Ambacht (36 leerlingen) en Papendrecht (28 leerlingen). Sliedrecht (26 leerlingen) en Alblasserdam (23 leerlingen) sluiten de rij. Het speciaal basisonderwijs is een speciale vorm van onderwijs voor kinderen met een leerprobleem of leerstoornis die het op een reguliere basisschool niet redden. Ze leren wel hetzelfde als kinderen op een gewone basisschool, maar mogen er langer over doen (tot 14 jaar). Tabel 3 Aantal leerlingen op het speciaal onderwijs, per 1 oktober schoolgemeente 27 28 29 21 211* uit Dordrecht 211 totaal regio 855 857 865 856 864 617 Dordrecht 623 643 664 663 667 422 Papendrecht 72 72 71 72 71 25 Sliedrecht 16 142 13 121 126 27 elders 143 Nederland a 52.7 54.3 55.179 68.994 7.137 Bron: DUO-CFI, BLVS De leerlingen op het speciaal onderwijs worden onderverdeeld in vier clusters (zie kader): In de Drechtsteden is er geen schoollocatie voor cluster 1 (wordt in Nederland slechts op negen scholen aangeboden). Het aantal leerlingen in cluster 2 (alleen in Dordrecht) ligt al jaren rond de 1, maar stijgt in 211 naar 114 (figuur 4). Het aantal leerlingen in cluster 3 daalde in de voorgaande jaren, maar stijgt in 211 weer licht (wordt in Dordrecht en Sliedrecht aangeboden). Het aantal leerlingen in cluster 4 (wordt in Dordrecht en Papendrecht aangeboden) is weer terug op het niveau van 29 (356 leerlingen). Figuur 4 Aantal leerlingen op speciaal onderwijs in de Drechtsteden, naar cluster op 1 oktober 5 4 3 394 356 2 Voor gehandicapte leerlingen is er het speciaal onderwijs. Er zijn vier clusters: visueel (cluster 1), auditief of communicatief (2) verstandelijk (3) en gedragsstoornis of psychiatrische problemen (4). Daarna kunnen ze tot hun 2ste naar het voortgezet speciaal onderwijs. 1 114 27 28 29 21 211* cluster 2 cluster 3 cluster 4 Bron: DUO-CFI 4
Leerlingenvervoer De verordening leerlingenvervoer regelt wanneer en op welke wijze er leerlingenvervoer wordt ingezet voor leerlingen van basisscholen, speciale scholen voor basisonderwijs en scholen voor (voortgezet) speciaal onderwijs. Elke gemeente moet zo n verordening vaststellen. Ouders kunnen aanspraak maken op bekostiging van het vervoer van en naar school vanwege bijvoorbeeld een handicap van hun kind of vanwege levensovertuiging. Het vervoer dient altijd passend te zijn voor de leerlingen. Hoe vult de gemeente Dordrecht dit in? In Dordrecht hadden in het schooljaar 211/12 in totaal 545 leerlingen recht op een vergoeding. Hierbij gaat het in de meeste gevallen om leerlingen van het (voortgezet) speciaal onderwijs (59%), gevolgd door het speciaal basisonderwijs (28%). In 11% van de gevallen gaat het om de levensovertuiging. Drie op de vier leerlingen krijgen aangepast vervoer in de vorm van een taxi en bus. Daarnaast krijgen twee op de tien leerlingen een vergoeding voor het openbaar vervoer en 4% voor het eigen vervoer. 5 Voortgezet onderwijs (vo) We gaan hier in op het opleidingsniveau van de jongeren uit Dordrecht op het voortgezet onderwijs, het aantal leerlingen dat een vmbo-opleiding techniek of verzorging volgt, het schoolverzuim en het voortijdig schoolverlaten (vsv) en de deelname aan het vavo. We beginnen met de vraag waar ze het voortgezet onderwijs volgen. Gemeente van onderwijs De scholen voor het voortgezet onderwijs in Dordrecht bieden onderwijs aan op het niveau van vmbo, havo en vwo. Negen op de tien jongeren uit Dordrecht gaat in de eigen gemeente naar school. Dit aandeel neemt ieder jaar iets af, in 29 was dit nog 92% (figuur 5). Ook het absolute aantal daalt, van 6.258 in 29 naar 6.173 in 211. Het aantal leerlingen op de scholen in Dordrecht blijft de laatste jaren wel gelijk, op ruim 7.7. Figuur 5 Bestemming Dordtse leerlingen voortgezet onderwijs 1% 8% 9% 6% 4% % 3% 2% 29 21 211* 5% naar Dordrecht naar Papendrecht naar Zwijndrecht elders Opleidingsniveau vanaf het derde leerjaar De meeste leerlingen beginnen het vo in een brugklas. Pas in het derde leerjaar wordt duidelijk op welk onderwijsniveau ze examen gaan doen. Figuur 6 toont dat de leerlingen uit Dordrecht, vergeleken met alle Nederlandse scholieren, op ongeveer hetzelfde opleidingsniveau zitten. Dordtse jongeren gaan iets minder vaak naar de havo. Vergeleken met het schooljaar 29/1 is het aandeel Dordtse leerlingen dat naar de havo gaat wel toegenomen, terwijl de deelname aan het vwo weer wat is afgenomen. 5
Figuur 6 Aandeel leerlingen per onderwijstype naar woongemeente Dordrecht 27/8 6% 23% 22% 29% Dordrecht 28/9 5% 19% 23% 22% 31% Dordrecht 29/1 5% 19% 21% 23% 32% Dordrecht 21/11* 5% 25% 3% Drechtsteden 21/11* 4% 19% 27% 3% Nederland 21/11* 5% 19% 19% 27% 3% Bron: CBS % 4% 6% 8% 1% praktijkonderwijs vmbo bk 3-4 vmbo t-gl 3-4 havo 3-5 vwo 3-6 Leerlingen vmbo techniek en verzorging Vanuit het regionale Meerjarenprogramma (rmjp) is er aandacht voor het aantal leerlingen met een opleiding techniek en verzorging. Figuur 7 maakt duidelijk dat het aantal leerlingen techniek in Dordrecht zich lijkt te stabiliseren, op 172. Vergeleken met de Drechtsteden en Nederland volgen de leerlingen op de Dordtse vmbo s minder vaak een technische opleiding, maar dit verschil wordt wel kleiner. Het aantal en aandeel leerlingen verzorging vertoont sinds 29 een stijgende lijn. Figuur 7 Aantal en aandeel VMBO leerlingen, naar schoollocatie aantal leerlingen techniek in Dordrecht aandeel techniek 3 6% 25 5% 2 4% 15 3% 1 212 219 185 169 172 5 1% 27 28 29 21 211* % 27 28 29 21 211* Dordrecht regio Nederland aantal leerlingen verzorging in Dordrecht aandeel verzorging 3 6% 25 5% 2 15 219 225 183 185 198 4% 3% 1 5 1% 27 28 29 21 211* % 27 28 29 21 211* Dordrecht regio Nederland Bron: DUO-CFI, CBS 6
Leerlingen havo/vwo techniek Het aantal leerlingen dat in Dordrecht op de havo en het vwo een opleiding techniek volgt, neemt na een aantal betere jaren weer iets af (figuur 8). Momenteel zijn er 11 techniek leerlingen op de havo, 411 op het vwo. Vooral het deelname aan techniek op het vwo ligt hoog, wat ook blijkt uit de vergelijking met de regio en Nederland. De techniekdeelname op de havo blijft in 211 juist iets achter bij deze gebieden. Figuur 8 Aantal en aandeel techniek leerlingen, naar schoollocatie aantal havo leerlingen techniek in Dordrecht aandeel techniek Absoluut verzuim: leerplichtige leerling zonder startkwalificatie staat niet ingeschreven bij een school. Relatief verzuim: jongere spijbelt, meldt zich (onterecht) ziek, verschijnt vaak niet op school of gaat zonder toestemming van school op vakantie. 2 15 1 5 128 19 11 119 11 5% 4% 3% 1% 27 28 29 21 211* % 27 28 29 21 211* havo Dordrecht regio Nederland aantal vwo leerlingen techniek in Dordrecht aandeel techniek 5 5% 4 471 462 411 4% 3 346 3% 2 269 1 1% 27 28 29 21 211* % 27 28 29 21 211* Absoluut verzuim: leerplichtige leerling zonder startkwalificatie staat niet ingeschreven bij een school. Relatief verzuim: jongere spijbelt, meldt zich (onterecht) ziek, verschijnt vaak niet op school of gaat zonder toestemming van school op vakantie. vwo * leerlingen dat een opleiding volgt in de richting natuur en techniek Dordrecht regio Nederland Schoolverzuim Bij het schoolverzuim onderscheiden we twee soorten verzuim: absoluut (leerling staat niet ingeschreven) en relatief (leerling is afwezig, zie kader). Figuur 9 laat zien dat in het schooljaar 211/212 62 Dordrechtse leerlingen absoluut verzuimden. Dit is meer dan voorgaande jaren. Ook bij het relatief verzuim zien we een aanzienlijke toename, van 281 in 29/1, via 359 in 21/11 naar 466 in 211/12. 7
Figuur 9 Aantal leerlingen uit Dordrecht op het vo, vso en mbo met schoolverzuim absoluut verzuim relatief verzuim 8 5 6 4 3 4 62 2 2 3 1 9 29/1 21/11 211/12 29/1 21/11 211/12 luxe relatief te laat ziekte overig Bron: Bureau Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten, bewerking OCD Voortijdig schoolverlaten Het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft convenanten afgesloten met gemeenten en onderwijsinstellingen over het terugdringen van voortijdig schoolverlaten (vsv) in het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. Om de convenantafspraken te halen stelt OCW subsidies beschikbaar voor onderwijsprogramma s. Alle leerlingen die zonder startkwalificatie het onderwijs verlaten worden aangemerkt als vsv-er. Het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters in Dordrecht bedraagt in het schooljaar 21/211 413 leerlingen, het laagste aantal tot op heden (figuur 1). Het ligt nog wel boven de gestelde ambitie van maximaal 336 nieuwe vsv-ers. De ambitie voor het voortgezet onderwijs (96 vsv-ers) wordt wel gehaald. Het aandeel vsv-ers uit Dordrecht (4,3%) ligt boven dat van de Drechtsteden (3,5%) en Nederland (2,9%). Figuur 1 Nieuwe voortijdig schoolverlaters aantal in Dordrecht aandeel Dordrecht (D) en regio 6 15% 5 12% 4 Leerlingen hebben een startkwalificatie wanneer zij een van de volgende diploma s behalen: havo, vwo of mboniveau 2 of hoger. Alléén een vmbo-diploma wordt dus niet gezien als een startkwalificatie. 3 2 1 4 16 '5/'6 362 43 383 398 123 11 18 118 '6/'7 '7/'8 '8/'9 '9/'1 32 93 '1/'11* 9% 6% 3% % '5/'6 '6/'7 '7/'8 '8/'9 '9/'1 '1/'11 vo mbo D vo D mbo regio vo regio mbo Bron: VSV-verkenner (ministerie van OC&W). De Overstap Voortijdig schoolverlaten komt relatief vaak voor bij de overgang van vmbo naar mbo. Om de uitval te beperken, verzorgt BLVS het project De Overstap om overstappers begeleiding aan te bieden. In 211 kregen 7 vmbo-leerlingen uit Dordrecht 8
begeleiding, tegenover 788 in 28. Bij 93 leerlingen heeft BLVS een nader onderzoek uitgevoerd: jongeren waarvan vóór de schoolvakantie nog niet bekend is wat ze gaan doen, of jongeren die niet in het bestand van het mbo voorkomen, worden door BLVS benaderd. Voortgezet algemeen volwassenen onderwijs (vavo) Het voortgezet algemeen volwassenen onderwijs (vavo) biedt leerlingen de kans alsnog een diploma te halen voor vwo, havo of vmbo theoretische leerweg als zij gezakt zijn voor één of twee vakken. In 211 volgden 149 Dordrechtse jongeren een vavo-opleiding (figuur 11). Dit is hetzelfde aantal als in voorgaande jaren. Wel neemt het aantal jongeren dat een vwo diploma probeert te behalen weer iets af. Op het niveau van de Drechtsteden zien we juist dat in 211 meer jongeren naar de vavo gaan, in totaal 25. Sinds 25 daalt het landelijke aandeel vsv-ers op het vo beduidend sneller dan op het mbo. Deze trend zien we ook in de Drechtsteden. De vo-scholen in de Drechtsteden halen hun doel. Figuur 11 Aantal deelnemers uit Dordrecht aan vavo, per 1 oktober 2 175 15 125 1 75 5 25 28 29 21 211 Bron: Da Vinci College vwo havo vmbo 6 Middelbaar beroepsonderwijs (mbo) Mbo-ers kunnen in de Drechtsteden terecht op het Da Vinci College en het Wellant College (beide in Dordrecht). Het aantal deelnemers op het Da Vinci College ligt al jaren op ruim 6.5, op het Wellant rond de 6. Deze deelnameaantallen zijn in 211 gestegen: respectievelijk 6.512 (Da Vinci College) en 665 leerlingen (Wellant). De Da Vinci-locatie in Zwijndrecht trekt 3 leerlingen (tegenover 31 een jaar eerder). Het mbo kent de beroepsgerichte opleidende leerweg (bol) en de beroeps begeleidende leerweg (bbl). De bbl-opleiding combineert leren met werken. Met een bblopleiding hebben leerlingen sneller een baan dan met een bol-opleiding (CBS 21). In totaal bezoeken ongeveer 4.2 jongeren uit Dordrecht een mbo in de Drechtsteden of daarbuiten. Over de door hen gekozen leerweg, domein en opleidingsniveau kunnen we het volgende zeggen (tabel 4, 5 en 6). Vergeleken met als de jongeren uit de Drechtsteden en Nederland: kiest de Dordtse jeugd iets minder vaak voor een bbl-opleiding; volgt de Dordtse jeugd de mbo-opleiding vaker op niveau 1 en wat vaker in de richting economie en minder vaak in de richting techniek. Tabel 4 Aantal deelnemers mbo naar leerweg, per 1 oktober leerweg uit Dordrecht uit Drechtsteden 27 28 29 21 211* aandeel 211* 211* aandeel 211* aandeel NL 211 bol 2.819 2.718 2.813 2.835 2.932 69% 5.964 66% 68% voltijd bol 112 84 65 9 67 2% 142 2% 2% deeltijd bbl 1.335 1.381 1.35 1.261 1.215 29% 2.913 32% 31% totaal 4.266 4.183 4.228 4.186 4.214 1* 9.19 1% 1% 9
Tabel 5 Aantal deelnemers mbo naar domein, per 1 oktober domein uit Dordrecht uit Drechtsteden 27 28 29 21 211* aandeel 211* 211* aandeel 211* aandeel NL 211 combinatie 188 166 151 2 231 5% 376 4% 3% economie 1.441 1.428 1.443 1.384 1.44 34% 2.872 32% 32% groen 211 175 28 23 177 4% 424 5% 6% techniek 1.15 1.173 1.168 1.114 1.8 26% 2.571 29% 27% zorg & welzijn 1.276 1.241 1.258 1.258 1.286 31% 2.776 31% 32% totaal 4.266 4.183 4.228 4.186 4.214 1% 9.19 1% 1% De opleidingsniveaus op het mbo hebben de volgende betekenis: 1: assistent opleiding 2: basisberoepsopleiding 3: vakopleiding 4: hogere opleiding Tabel 6 Aantal deelnemers mbo naar niveau, per 1 oktober niveau uit Dordrecht uit Drechtsteden 27 28 29 21 211* aandeel 211* 211* aandeel 211* aandeel NL 211 1 32 261 293 348 33 8% 538 6% 5% 2 1.235 1.181 1.23 1.119 1.156 27% 2.289 27% 23% 3 1.231 1.222 1.195 1.144 1.182 28% 2.582 3% 28% 4 1.498 1.519 1.537 1.575 1.546 37% 3.16 37% 44% totaal 4.266 4.183 4.228 4.186 4.214 1% 9.19 1% 1% Bron: DUO-CFI Drechtstedenniveau Het beleidsdoel om meer jongeren de richting techniek te laten volgen wordt voorlopig gehaald. Het aantal mbo-leerlingen in de richting zorg en welzijn blijft constant. Binnen de Drechtsteden is er speciale aandacht voor het aantal mbo-leerlingen dat een opleiding techniek of zorg en welzijn volgt, aangezien hiervoor tekorten worden voorzien. Het aantal leerlingen dat een mbo-opleiding in de richting zorg en welzijn volgt, is voorzichtig toegenomen sinds 29 (figuur 12). Het aantal techniek leerlingen is, na een toename tot aan 21, weer wat afgenomen. Figuur 12 Aantal deelnemers uit de Drechtsteden op twee mbo-domeinen, per 1 oktober 3 28 2.776 26 2.697 2.586 2.68 2.591 2.681 2.625 2.79 2.571 24 2.48 22 2 27 28 29 21 211* techniek zorg en welzijn 7 Hoger onderwijs Het hoger beroepsonderwijs (hbo) en het wetenschappelijk onderwijs vormen samen het hoger onderwijs. Om een beeld te krijgen van het niveau waarop de leerlingen uit Dordrecht na het vo een opleiding volgen, zetten we in figuur 13 het aandeel dat naar een mbo, een hbo en het wo gaat tegen elkaar af. De leerlingen uit Dordrecht zitten in 21/211 op ongeveer hetzelfde opleidingsniveau als de leerlingen uit de Drechtsteden. Vergeleken met de Nederlandse cijfers gaan er relatief weinig leerlingen naar het wo en veel naar het mbo. Dit zal voor een belangrijk deel veroorzaakt worden doordat wo-studenten vaak dichtbij de plaats van studie gaan wonen. 1
Figuur 13 Aandeel leerlingen per onderwijstype, naar woongemeente Dordrecht 27/8 58% 31% 11% Dordrecht 28/9 57% 31% 12% Dordrecht 29/1 57% 31% 12% Dordrecht 21/11* 57% 32% 11% Drechtsteden 21/11* 55% 33% 12% Nederland 21/11* 45% 35% De gebruikte bronnen staan vermeld bij de tabellen en figuren. Daarnaast bekeken we de volgende webpagina s: Bron: CBS % 4% 6% 8% 1% mbo hbo wo www.statline.nl www.data.duo.nl www.vsvverkenner.nl Hbo in Dordrecht In Dordrecht bevinden zich nog zeven gesubsidieerde hbo-opleidingen, drie particuliere. Tabel 7 geeft de ontwikkeling van het aantal studenten weer. Het ligt nu op 1.358, waarmee het aantal studenten terug is op het niveau van 28. We zien een duidelijke afname bij de opleidingen van Da Vinci (psychologie), InHolland (Pabo) en de CHE (duale opleiding verpleegkunde, gestopt). Tabel 7 Aantal studenten hoger beroepsonderwijs in Dordrecht 28 29 21 211 gesubsidieerde instelling, totaal 1.213 1.215 1.235 1.17 Hogeschool Rotterdam, pabo 44 42 42 415 InHolland, pabo Dordrecht 43 44 419 368 Da Vinci College, Psychologie 298 288 268 226 Da Vinci College, Economie 45 7 4 Da Vinci College, Business and Innovation 31 3 53 Da Vinci College, 2 de graads lerarenopleiding 16 45 29 Christelijke Hogeschool Ede, Dordrecht, duaal verpleegkunde 13 31 Christelijke Hogeschool Ede, Dordrecht, duaal SPH 18 16 particuliere instelling, totaal 135 181 224 251 ABC Hogeschool Dordrecht, Bedrijfsadministratie 123 156 2 217 ABC Hogeschool Dordrecht, Accountant administratieconsulent 12 1 16 15 ABC Hogeschool Dordrecht, Associate s degree 15 8 19 totaal 1.348 1.396 1.459 1.358 Bron: Hogeschool Rotterdam, InHolland, Da Vinci College, Christelijke Hogeschool Ede, ABC Hogeschool Dordrecht 8 Opleidingsniveau (beroeps)bevolking Het CBS meet het opleidingsniveau van de (beroeps)bevolking via de Enquête Beroepsbevolking. Figuur 14 toont dat iets meer dan zes op de tien Dordtenaren van 15 tot en met 64 jaar minimaal een middelbare opleiding heeft (figuur 14). Berekend over de beroepsbevolking ligt dit aandeel nog hoger, op ruim zeven van de tien (figuur 15). Het opleidingsniveau van de (beroeps)bevolking in Dordrecht is door de tijd vrij constant, en ligt iets lager dan in de Drechtsteden en Nederland. Hierbij moeten we wel een slag om de arm houden, aangezien de cijfers zijn gebaseerd op steekproefonderzoek (betrouwbaarheidsmarges). 11
Figuur 14 Bevolking met middelbaar en hoog opleidingsniveau (%) 8 75 7 65 6 65 66 66 67 67 68 68 55 5 23/25 24/26 25/27 26/28 27/29 28/21 29/211 Dordrecht Drechtsteden Nederland Figuur 15 Beroepsbevolking met middelbaar en hoog opleidingsniveau (%) 8 75 7 65 6 55 5 74 75 75 75 76 76 76 23/25 24/26 25/27 26/28 27/29 28/21 29/211 Dordrecht Drechtsteden Nederland 9 Beleidsdoelstellingen De gemeente Dordrecht heeft diverse doelstellingen op het terrein van onderwijs geformuleerd. Met behulp van deze Onderwijsmonitor kan de voortgang op deze doelstellingen worden gevolgd. Onderstaande tabel geeft de doelen en de huidige stand van zaken weer. dr. B.J.M. van der Aa drs. J.H. van Laarhoven W. van den Boogaard oktober 212 uitgangssituatie doelstelling huidige situatie deelname vroegschoolse educatie gewichtenleerlingen (4- en 5-jarigen) in het basisonderwijs 56% 95% 84% nieuwe voortijdig schoolverlaters (aantal) 491 39 413 schoolverzuim - langdurig - relatief aantal techniek leerlingen in Dordrecht - vmbo (schoolgemeente) - mbo (woongemeente) aantal leerlingen in zorgonderwijs in Dordrecht - vmbo (schoolgemeente) - mbo (woongemeente) 45 318 219 1.173 4 21 5 1.5 nb 466 172 1.8 225 35 198 1.241 1.1 1.286 aantal studenten hbo in Dordrecht 1.348 2. 1.358 Postbus 619 33 AP Dordrecht (78) 77 39 5 ocd@drechtsteden.nl www.onderzoekcentrumdrechtsteden.nl 12